donderdag 19 mei 2022

2726 Dictee zondag 22-05-2022 (2) – dictee Wekelijkse dicteetest 207 RL √ x

Dictee – dictees [2726]

Wekelijkse dicteetest 207 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!


Bron: Oefendictee (oud) 706


1. Ik ben er lelijk ………..,       ………….. dus.

a. ingestonken                         erin getuind

b. in gestonken                        erin getuind

c. ingestonken                         er ingetuind

2. Je kunt schrijven ‘iPodduim’ (I) en ‘ipodduim’ (II).

a. Zowel I als II geldt voor GB en VD.

b. I is lemma in VD, II is (ook) lemma in GB

c. Vorm II wordt alleen in de toelichting van GB genoemd.

3. Na het ………… op het toneel gingen we eten bij de …………..

a. italiaantje                               italiaan

b. italiaantje                               Italiaan

c. Italiaantje                               Italiaan

4. Kan een ………… ook een ……….. zijn?

a. itgirl                                      grrl

b. it-girl                                    grrl

c. it-girl                                    grrrl

5. Ik zal het niet ………. omdat mijn benen niet meer ………..

a. afkunnen                                      mee willen

b. af kunnen                                     meewillen

c. afkunnen                                      meewillen

6. Islamitische gebeden zijn: ………. en ………..

a. adan                           duhr

b. adan                           dhuhr

c. adhan                         dhuhr

7. De ……….. is een preek, een ………. een levensregel.

a. kutbah                                    soera

b. khutbah                                  soera

c. khutba                                    soerra

8. …….. is gedragsleer en …… de leer van (ziekte)oorzaken.

a. Ethologie                                 etiologie

b. Etologie                                   etiologie

c. Ethologie                                 ethiologie

9. Schrijf goed: (al)………. en ………...

a. thans                              nochthans

b. tans                                nochtans

c. thans                              nochtans 

10. ………..discipline is nodig bij het ……….beleid.

a. Uitgaven                                uitgifte

b. Uitgaven                                uitgiften

c. Uitgave                                  uitgifte

Oplossingen [207]: zie hieronder.


--------------------------------------------------------------------


Oplossingen [207]

1a 2c 3a 4b 5c 6c 7b 8a 9c 10a

1 2025 GB nu: erin stinken! Dus eigenlijk nu 1b!

Contact: leentfaarrein@gmail.com


woensdag 18 mei 2022

2725 Dictee zondag 20-05-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (581) √ x

Dictee – dictees [2725]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 276, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (581)

1. De carezza is nogal terughoudend (bij geslachtsgemeenschap). Een cargirl laat zich niet zo gebruiken als een callgirl. Carnaroli is Italiaanse langkorrelige rijst die gebruikt wordt voor risotto. Carnale lusten zijn vleselijk. Een carillonist bespeelt een klokkenspel. De carmagnole was een lied en dans tijdens de eerste Franse Revolutie. Een carnavalsschlager is een dito kraker. Carobe is johannesbrood. Een carol is een feestelijk lied. De carolusgulden stamt uit de zestiende eeuw. Het carottespel [als spel geen mv. - als peen + n] is uiterst verdedigend. Het carpaletunnelsyndroom in de onderarm leidt tot tintelingen en functie-uitval (de carpus – meervoud: carpussen of carpi – is de handwortel). Met Carrarisch [Carrara, Italië] marmer wordt carraramarmer bedoeld. Hij at à la carte.

2. Voor de onderhandelingen had hij carte blanche gekregen. In de carrosseriefabriek stond een carrouseldraaibank. Cartometrie [berekenen via de kaart] is minder magisch dan cartomagie [goocheltrucs met kaarten – cartomantie = waarzeggerij daaruit]. Cartilagineus is kraakbeenachtig, cartilago is kraakbeen. Een cartotheek is een kaartsysteem, een cartouche een rolletje geldstukken van dezelfde soort. Bij carving kun je met een carveski [in het midden smaller] beter uit de voeten. Een cas [see-jaa-èhs] is een centraal antennesysteem. Een casanova is een vrouwenversierder. Een cascarapil is een laxeermiddel. In de cash-and-carryzaak kon je cash betalen. Wat is het casimireffect [zekere aantrekkingskracht van ongeladen geleidende platen in vacuüm]?

3. Een casotto is een wachthuisje. Met een cassandracomplex [correct voorspellen, maar door niemand geloofd] sta je moederziel alleen. België en Nederland hebben beide een hof van cassatie. Een dcc is een digitale compact cassette. De casselerrib is naar Kassel genoemd. Een castagnaccio is een Italiaanse kastanjetaart. Hij was casual (quasinonchalant) gekleed. De afkorting van casu quo is c.q. Een catacombenkerk is een ondergrondse kerk. Een cataclysme [n] is een grote ramp. Na de cataractoperatie liep hij ook nog een neuscatarre op. Catgut is hechtdraad. Waar heb je dat C&A'tje gekocht? De cattery [kattenfokkerij] werd catsiaans [à la Cats] beschreven. Wat doet die catweazle [wereldvreemde excentriekeling] hier?

4. Noem eens een cause célèbre [mv. (s) sberoemde (rechts)zaak] . De caustische kali is een nogal bijtend spulletje. De cavalier begeleidde haar cavalièrement [ridderlijk], maar ze verlangde naar haar eigen cavaliere servente [gedienstige ridder en minnaar]. Een cavalier seul is een einzelgänger. Een caverneus weefsel zit vol holten en gaten (een caverne (caverna) is een holte). Poliepen behoren tot de holtedieren
[n/s]. Gemalen Spaanse peper noemen we cayennepeper [geen mv.] of chilipeper (vergelijk indiapaper, iets heel anders – dundrukpapier!). Cabotage [geen mv.] is kusthandel. Een cacique [s] is een stamhoofd bij de indianen [vernederlandst: kazike]. Als toetje waren er vijf café(s) glacés (alleen in VD). Hemel en aarde bewegen vind je terug in de uitdrukking 'caelum et terras miscere'. Bij het kaderspel [biljart] speel je cadre (ook: kader). 'Calcar addere currenti' staat voor 'nodeloos aansporen'. Is een candid camera [verborgen camera] een camera obscura? Nee. De carottentrekker [peen] beheerste het carottespel [biljart, geen mv.]. De catharsis is de loutering. Cava is een Spaanse mousserende wijn [kava = kawa = worteldrank, bedwelmend].

5. Cc'en is iemand iets als carbon copy (copie conforme) toesturen. Een cd-single is een compact disc met korte speelduur. Een ceanothus is een sierheester. Zij speelde op haar (violon)cel. Een celebrity is een celebriteit [beroemdheid]. In dit (c-)dictee is het schrijven van celadonporselein niet zo moeilijk. De celleer is de cytologie, een cella is de centrale ruimte in een Romeinse tempel waar een godenbeeld stond en een cellarius is een keldermeester. De celliste ontsnapte met die andere cellist via een cellist(!). Met cellulitis heb je een sinaasappelhuid. Cellysis is het stukgaan van een cel(membraan). Een cembalo is een klavecimbel. Cementstaal (die kun je niet spreken!) is gecarboneerd [met koolstof dus]. Het cenakel is de zaal waar het Laatste Avondmaal werd gehouden. Een censor morum is een zedenmeester.

6. Er gaan tien decennia in een centennium. Een centerfold [in midden tijdschrift; vaak: naaktfoto] verhult de naakte waarheid niet. Een cento is een literaire (GB ook: tt - doe in dictee 1 t!) lappendeken. Centres d'intérêt staan in het middelpunt van de belangstelling. Wat houden de begrippen excentrisch [niet-centraal] en hodiëcentrisme (nee, niet: holadijee) [gerichtheid op het heden] in? Het centrum van Broca is het spraakcentrum in de hersenen. Een centrumpartij is niet centrumlinks of centrumrechts. Een centurio [honderdman, hoofdman over 100] voert een centurie [Romeinse afdeling van 100 man] aan, een century staat voor honderd runs [bij cricket]. Een cercle [kring, besloten gezelschap] is een soort inner circle [groep van intimi]. Cerealiën zijn granen, cereals ontbijtgranen.

7. Een CVA [GB in toelichting: ook cva] is een cerebrovasculair accident. Alle cérémonie(s) protocolaires [huldiging sportwedstrijd] werden doorgenomen. Een certosa is een kartuizerklooster. Certo certius is zekerder dan zeker. Cervicitis (afgeleid van cervix) is baarmoederhalsontsteking. Bij een cessie draagt een cedent iets over aan een cessionaris. Ceteris paribus [s] (afkorting: c.p.) had ik het wel gered. Četniks(!) zijn Servische nationalisten. Cetti's zangers [vogel!] herken je aan de luide zang. De ceylonthee is afkomstig uit Sri Lanka(!) [nu: srilankathee?]. De afkorting CF staat voor Centrafrikaanse (Centraal-Afrikaanse) Republiek en voor cystic fibrosis [taaislijmziekte - cystische fibrose]. Ze dansten de chacha(cha), daarna de chaconne. De chaebol [uitspraak! – dzjèh-buhl] is een Zuid-Koreaans industrieel conglomeraat. De chado [tsjaa-doo] is een Japanse theeceremonie.

8. De keeper keepte op de keper beschouwd heel secuur. Morgen is hij weer met de kieper in de weer op het tuinbouwbedrijf. De chador [tsj] is een grote zwarte mantel, meestal met sluier. Chaerofobie is afkeer van vrolijkheid en vreugde, dat lijkt wel chagrijn (sacherijn). Chai [tsj/chaaj - getal 18] is bij de joden(!) het symbool voor leven, gevormd van de letters chet [get, gad - getal 8?] en joed ['tien']. De (het) chakra [sj] is een energiecentrum. De chamade [sj] blazen is terugkrabbelen. De challe [ch/sj] is een gevlochten brood van wit meel voor de sabbat. Chambray [sj èh] is cambric [èh ih] [een weefsel – batist, kamerdoek], een chambree [sj] een slaapzaal in een kazerne.

9. Een nachtmutsje is een borrel voor het slapengaan. In de chambres séparées [meervoud: s s +] [afgesloten vergaderruimte] werd de wijn gechambreerd [op temperatuur brengen], vlak naast het chamois (gemskleurige, gemzenkleurige) vaasje van chamotte [sj, vuurvast materiaal van gebakken leem]. Chameets [ch] is niet-geoorloofd voedsel op Pesach [joods Pasen]. Het bevat gegist deeg van een van de vijf graansoorten van het oude Israël, genoemd in de halacha (tarwe, emerkoren, spelt, gerst en tweerijige gerst). Een chamottebewerker [geen mv.[sj, vuurvast materiaal van gebakken leem] moet vuurvaste handen hebben. Champlevé [email-champlevé: verdiept aangebracht] is juist het tegenovergestelde van cloisonné [email-cloisonné verhoogd]. Een chanoeka-ijzer is een chanoekalamp. De toevoeging 'à vue' betekent echt wel iets bij een changement [toneel veranderen met open gordijn]. Chamefytisch is letterlijk laag-bij-de-gronds [m.b.t. van knoppen van een plant - laag bij de grond].

10. Het koor chantte monotoon en kreeg na het concert gebak met chantillycrème. Chapati's zijn platte Indiase broden. Chapeau (bas), hoedje af, voor die man met de chaplinsnor (hitlersnor, stalinsnor, dalísnor)! Een chapter is een plaatselijke afdeling van de organisatie Hell's Angels [als eigennaam – zo niet in wdb. – bij chapter: Hells Angels – leden: hell’s angels]. Vreselijke letter trouwens, die c! Een char-à-bancs is een janplezier. De janklaassen zat er pontificaal op. Een charedi (meervoud: charedim; bijvoeglijk naamwoord: charedisch – alleen VD) is een zeer orthodoxe jood, bijvoorbeeld een chassied [mv. chassieden, VD ook: chassidim, GB ook: chassidiem]. Het charoset [zoet gerecht] wordt op seideravond [sederavond] gegeten. De bereide charlotte-russe (pudding met biscuits – niet: montagne russe! = vla met puddingbiscuits ) was onderwerp van charlatanerie [snoeverij, bluf].

11. Chartes-parties zijn chertepartijen (charterpartijen – akte over ver- en bevrachting). Duidelijk? Een chasse-cousin is een slecht diner met minderwaardige wijn om ongenode gasten af te schrikken. Ze kwamen van Scylla in Charybdis [van de regen in de drup]. De chatelaine [kasteelvrouwe] droeg een chatoyant [edelsteen] en serveerde châteauneuf-du-pape bij de chateaubriand. Wat verschaft de CHE, de Christelijke Hogeschool Ede, de eer om in Van Dale te staan? Checkpoint Charlie was het levende bewijs van de
checks-and-balances tussen Oost- en West-Berlijn. De cheeta's [jachtluipaarden] stonden cheek to cheek (wang tegen wang). De cherimoya is een groene hartvormige vrucht. De cherubs (cherubijnen) komen na de serafijnen.

12. De CHF [munt] [Confoederatio Helvetica *frank] gebruiken ze in Zwitserland. De chicagoblues is een van de countryblues afgeleide bluesvariant. Een chicka of chimeid is een 'chique chick' of 'chic chickie'. Zij leest ongetwijfeld chicklit [lit(t)eratuur voor moderne jonge vrouwen - GB ook tt - doe in dictee 1 t!]. De chief executive (officer) is de CEO, de president-directeur. Een chiffonnière is een ladekast [n/s]. De chijl [chylus] is de door de darmvlokken opgenomen en in de chylusvaten afvloeiende, vet bevattende lymfe. Chijm of chymus is de spijsbrij in de maag. De chikungunya is die door muggen verspreide subtropische virusziekte. De chili is een plant die de cayennepeper oplevert. De jeugd op een houseparty is vaak het chillst. Een chimaera is een entbastaard, een chimère een hersenschim. Het chiné is een gevlamd weefsel; daarmee chineer je. De rare chinees snoof een chineesje [één portie heroïne] op. De uitdrukking ‘sjiek de frieb/mel’ staat niet in VD.

* = CHE 

 

 


dinsdag 17 mei 2022

2724 Dictee zaterdag 21-05-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (580) √ x

Dictee – dictees [2724]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 277, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (580)

1. Een chinook is een harde warme wind aan de kust van de Stille Oceaan. Een CHIO is een Concours Hippique International Officiel. Hij chipte [met chipknip] zijn chipolata-ijs. Een chippaspoort is een met een RFID-chip [radio frequency identification] uitgevoerd paspoort. Verwar de hoofd- en halschirurgie niet met de hart-longchirurgie. De chlamydia [geslachtsziekte] is een geslacht van micro-organismen. Het chloasma is een huidverkleuring. Chloras kalicus is kaliumchloraat. Chloroquine is een antimalariamiddel [niet tegen covid!]. Chlorofyl is bladgroen en chlorofylline een groene kleurstof uit brandnetels.

2. Wat is het verschil tussen het voetbalgogme [spelinzicht] en het algemene chochme [verstand, begrip]? Hij kreeg bij het paasfeest een chocoladen [n uitspreken!] ei; anderen zeiden en schreven:
chocolade-ei. De (het) choemasj [ch sj] (meervoud: choemasjim – VD) omvat de vijf boeken van Mozes, de Thora, in de vorm van een gebonden boek. De chole (cholos) is de gal, cholecystitis de galblaasontsteking en cholelithiasis de galsteenziekte. Slechte cholesterol is ldl (low density lipoprotein) en goede cholesterol is hdl (high density lipoprotein). Het Guinese [ook: Guineese - Guinee, Guinea] biggetje wordt ook wel Guinees biggetje genoemd. Een ziek weefsel is caverneus [vol holten of gaten]. Op auto's staat CD voor corps diplomatique.

3. De cecidologie is de studie van de gallen (aan bomen). Een celesta [klavier] is een muziekinstrument, de chitarrone [lange, als bas gestemde luit] ook [vgl. gitarron]. Een cementijzeren skelet is van gewapend beton. Een chapeau claque is een gibus. Die chiqueling van een chargé d'affaires was dus zaakgelastigde. Een Cherokee behoort tot een stam van indianen, een Cheyenne ook. Van chintz maak je theemutsen. Wat was het chef-d'oeuvre van deze chef-dirigent? Wat zou cervixslijm [o.a. van baarmoederhals] toch zijn? Cesarevitsj wordt ook geschreven als tsarevitsj en cesarevna als tsarevna. De cetologie bestudeert de cetaceeën [walvisachtige zoogdieren]. Een chalazion is een strontje (gerstekorrel). Tijdens de dans klonk: changez! Een četnik is een Servische nationalist. Dat is toch een gotspe (en dus gotspieus): champagnepils drinken uit een champagneflûte [fluitglas].

4. De choquante (shockerende – shocking) man was ergerniswekkend, ergernis gevend. Hij heeft me gechoqueerd (geshockeerd). De
sint-vitusdans (ook:
sint-veitsdans) behoort tot de chorea (dansziekten). Ik croquet, croquette hij ook? Een chorten [ch] is een boeddhistisch gedenkteken in de Himalaya. Een chose jugée is een afgedane zaak, net als een judicata res. De chowder is een gebonden maaltijdsoep. Een chrestomathie is een bloemlezing. Het chrisma is de wijolie na de doop. De Christelijke Gereformeerde Kerken ontstonden in 1892. Zij houden hun diensten in christelijk-gereformeerde kerken. De Christelijk-historische Unie (CHU) bestond tot 1980 [opgegaan in het CDA]. De christiania is een skifiguur.

5. Een van de rooms-katholieke feesten is Christus-Koning. Met een Christusdaalder [munt of penning met geboorte van Christus] werd zelden betaald. De christoffel [voorstelling van Sint-Christoffel] is een afbeelding, het christoffel een metaal. Een christogram is een Christusmonogram. De chrysalide is een mummiepop van sommige vlindersoorten. De deftige naam voor chrysant is chrysanthemum
[krie-zahn-tuh-muhm]. Churros [tsj] zijn Spaanse gefrituurde deegstengels. De chtonische godheden zijn de aardgoden. Chutney is een saus. In het Italiaans betekent ciao: tot ziens. Cibeben zijn grote rozijnen. De ciborie is een zilveren of gouden kelk en een cicade is een halfvleugelig insect. Geef mij het ciceroniaans [à la Cicero] Latijn maar. De cif [see-jie-jèhf] staat voor cost, insurance, freight. De ciguatera is de visvergiftiging. Een cilinderhoed is een hogehoed [hoge hoed].

6. Cinellen zijn kleine koperen bekkens [muziekinstrument]. De cinéma vérité werkt zonder regie. Het cingulum is het witte koord om de albe van een priester. Het lichaam heeft een circadiaans * ritme
[24 uursritme, slaap-waakritme – * woord gevormd van circa = ongeveer en dies = dag]. Cirage is schoensmeer en cipollijn is een zeldzame marmersoort. Het cinq-à-sept is de bezoektijd aan de maîtresse. Circassienne is fijn gekeperde wollen stof. Een circe is een gevaarlijk verleidster [mv. circe's]. Circuli in probando zijn cirkelredeneringen. Een circulus vitiosus is een vicieuze cirkel. De omgeving wordt gevormd door de circumjacentiën. Circumstantial evidence is bijkomstig bewijs. Ciré is gewast – met was – (kunst)zijden weefsel. De cirlgors [vogel] komt uit Zuid-Europa.

7. De cisiojaan [Latijnse verzen, beginletters] is een middeleeuws hulpmiddel voor de kalenderinrichting. Een cité universitaire is een soort internationale campus. Een cité kon je bijvoorbeeld in de mijnstreek vinden. De citizens' band is voor zendamateurs. Citronine heeft de kleur van citronnade. Het Civiele Huis en het Militaire Huis vormen de hofhouding. Is de juiste uitdrukking 'leven als een god in Frankrijk' of 'leven als God in Frankrijk [RL: beide]? De Joden met hun Jodenster waren mikpunt van Jodenhaat, bijna net zo erg als moslimhaat. Iets kan ergerniswekkend of huiveringwekkend zijn, maar ook interesse wekkend [mogelijk naar analogie aaneen]. Een chorizo [tsj/ch] is een Spaanse worst. Het CVS (GB/VD) is het chronischevermoeidheidssyndroom (myalgische encefalomyelitis, ME). De cicero is een drukletter, net als de civilité.

8. Een chronique scandaleuse behandelt schandaaltjes. De Chrysostomos (100 dagenfeest) is een Belgisch middelbarescholierenfeest. Bij de cire perdue (verloren vorm) wordt was gebruikt. Hij sprak met circuitus verborum, met veel omhaal van woorden. Een cigarillo is een sigaartje. Een museum wordt ook wel cimetière des arts genoemd. De (het) circonflexe is gewoon hetzelfde als een circumflex [dakje]. De geconstateerde misdaad bleef citra consequentiam (zonder dat er een gevolg aan verbonden is). Clairvoyance is helderziendheid, een claqueur een gehuurde toejuicher.

9. De claque vormde een cliqueje (kliek). Of was het meer een clan met clandestiene praktijken? Ze kunnen beter het danaïdenvat, het vat der Danaïden, gaan vullen. De civil society [burgerlijke cultuur] staat ver van het militair-industriële complex en dat weer ver van de civitas academia [universiteitsgemeenschap]. De CJD is de Creutzfeldt-Jakob Disease; wie dat heeft, lijdt aan het creutzfeldt-jakobsyndroom (afkorting: CJ niet in wdb.). Het CJG (Centrum voor Jeugd en Gezin) is in Nederland een nuttige instelling. Met het CJIB (Centraal Justitieel Incassobureau) wil een Hollander liever niet te maken krijgen. Het cladisme is de fylogenese [ontwikkeling van organismen als soort]: een duidelijke uitleg, toch? De clairon-maître is de onbetwiste leider van een jachthoorn- of klaroenblazerskorps.

10. Heksenbezem (cladomanie) is een door parasieten veroorzaakte woekering van takjes. Clafoutis is flan (eiervla) met vruchten. Kijk, een clarissenklooster! De onderhandelaars clashten [met elkaar in conflict komen]. Was het een clash of civilizations dan wel een clash of cultures [beide: beschavingsbotsing]? Het classicale bestuur kreeg klassikaal onderwijs. Lloyd's Register te Londen is een bureau voor scheepsclassificatie. Classificeren is een kwestie van klasseren en soms declasseren (declassificeren). Ze ging classy [klasse, stijl hebbend] gekleed en was heel clever. Als je aan claudicatio intermittens lijdt, heb je etalagebenen. Het typetje doctor Clavan was een would-be-Oost-Europadeskundige.

11. Op bankiersbonussen zou je een clawback [extra belasting] moeten heffen. Met een claxon kun je claxonneren, met een spion kun je spioneren. Een clearinghouse is een [financiële] verrekeningskamer [tussen landen]. Cleistogamen hebben een gesloten knop. Clenbuterol is een tot de bèta-agonisten behorend antihoestmiddel. Een clepsydra is een wateruurwerk en een clerihew een vierregelig gedichtje. Partij X doet aan cliëntelisme. Die cliffhanger [moment vol spanning en onzekerheid] zat net voor de STER-reclame [GB: fout - 2025 goed!, VD goed: Ster-reclame, eigennaam]. De cliniclowns lagen quasi met elkaar in de clinch. Een cliquet is een tourniquet. Het was een close finish; er zat niet meer dan een closed-forever [zekere armband] tussen. Een clou is een pointe. Een close-up is een filmopname.

12. We hebben geclubd [clubs bezoeken, uitgaan]. De cluniacenzer
[+ monnik – ook wel aaneen] droeg PSV's clubsjaal. De clusterbui viel uit een buiencluster. Het CN-gas is chlooracetofenon. Een CO2-vrije oplossing, is die denkbaar? Coacervatie is de ontmenging van een sol (colloïdale dispersie) in twee vloeibare fasen. Het COA in Nederland is het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers. Een coadjutor is een hulpbisschop. Zij vormden een meerpartijencoalitie. Cobbler is een verkoelende drank. In België is een cob een centrale openbare bibliotheek. Een coati is een neusbeer. Waar is hier de Cobra-expositie [Copenhagen, Brussels, Amsterdam, groep schilders en dichters]? Cocaïnomanie is verstandsverbijstering [t.g.v. cocaïne].

 

 


2723 Dictee van vrijdag 20-05-2022 (2) – dictee Groot Dictee Vertaalacademie Maastricht 2022 √ x

Dictee – dictees [2723]

Groot Dictee Vertaalacademie Maastricht 2022

(geen titel) (auteur: Abdelkader Benali)

1. In B&B [bie-jèhn-bie – VD, GB, niet voorgelezen: bed and breakfast] D'Artagnan [dit klopt niet, volgens internet: B&B Het Artagnan – of ook en beter: Artagnan B&B, volgens het donorprincipe zou het zó moeten!] is het maar druk, druk, druk [deze komma’s werden niet voorgelezen – alle overige leestekens wel – zie overigens VD – lemma druk, bnw.].

2. Weten de dagjesmensen die in- en uitchecken wel waarom dit etablissement deze illustere naam draagt?

3. D’Artagnan [niet in GB, VD – op zich is d denkbaar – maar hier D wegens begin zin! – Frans: graaf van Artagnan, comte d'Artagnan] was musketier in het leger van Lodewijk XIV (uitspraak: de veertiende), de Zonnekoning.

4. Zonnig was de koning niet, wel was hij dol op oorlog voeren [wel: oorlogvoerend en oorlogvoering] en landjepik.

5. Hij droomde van Maastricht als eigen bezit.

6. En toen ging het van hatsekiedee [GB ook hatsiekadee, VD ook: hatsiekiedee, maar die hebben een andere uitspraak!]; de stad werd belegerd en er kon geen man of muis meer in of uit.

7. Bij de beslissende aanval sneefde [sneuvelen] de dappere D’Artagnan (d denkbaar).

8. Maastricht bracht een ode aan de gedode vijand door een standbeeld voor hem op te richten.

9. Had de Franse schrijver Alexandre Dumas [dit is juist, maar vanwege het voorgelezen der werd ook dit goed gerekend] in de negentiende eeuw [wel: negentiende-eeuwse] niet een roman over de drie musketiers * geschreven dan was dat standbeeld er nooit gekomen.

* Het woordje 'over' suggereert wellicht kleine letters, maar 'de' kan dat weer weerleggen. In VD komt sub lemma 'allen' alleen voor: de Drie Musketiers. Internet geeft als titel 'De drie musketiers'.

Franse titel: Les trois mousquetaires.

10. Opmerkelijk genoeg hoort D’Artagnan (d denkbaar) niet tot het drietal uit de titel; hij is de vierde musketier.

11. Geen querulant, maar aspirant.

12. En toch werd juist hij het bekendst van het kwartet.

13. Zijn dappere pogingen om bij het triumviraat [driemanschap] te horen appelleren aan ons gevoel van solidariteit.

14. Willen we niet allemaal bij een mooie club horen en scanderen: een voor allen, allen voor een [alleen dit is goed, maar zou VD de norm zijn, die heeft (foutief) 2 x ‘één’!].

15. Je wordt er strijdvaardig van!

16. De roman kreeg kritiek van de suffragettes, de Engelse feministes die streden voor vrouwenrechten in Groot-Brittannië.

17. De dames waren woke avant la lettre, het zou te veel draaien om toxische [giftige] mannenvriendschap.

18. Stoere jongens die met de sabel in de hand van kanteel [boven op muur vesting] naar kanteel springen, foei!

19. Bij elkaar geveegd, valt het met de kritiek wel mee, de roman grossiert heden ten dage in talloze lezers.

20 Woke of niet, de roman werd ten langen leste een everseller [VD: wordt lange tijd constant verkocht], ook onder millennials.

21. Het boek is in talloze vormen geëxploiteerd.

22. Er zijn videogames, popliedjes en symfonieën van gemaakt.

23. Het zou zich ook goed lenen voor een immersive [niet in VD, Engels: meeslepend] experience [niet in VD, wel: experiëntie = ondervinding, ervaring] op het Vrijthof, waar de bezoeker met een
VR-bril [virtual reality] op, getuige is van de meeslepende zwaardgevechten.

24. Het gerucht gaat dat hij begraven ligt op de begraafplaats van de
Sint-Petrus-en-Pauluskerk (
eigennaam – rijksmonument) in de wijk Wolder.

25. Wordt het niet tijd voor een sequel (vervolg)?

26. D’Artagnan (begin zin), herrijs!

 

 

 


maandag 16 mei 2022

2722 Dictee vrijdag 20-05-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (579) √ x

Dictee – dictees [2722]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 278, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (579)

1. Die cocasse cocakauwer is een koddige coquero [beide synoniemen]. Coccidiosis is een hoenderziekte veroorzaakt door kokken (cocci). Een coccejaan is een volgeling van Coccejus - 2025 Coch (en een koksiaan van De Cock - dominee, Ulrum). Het cockaynesyndroom [snel verouderen] is een erfelijke ziekte. Een cochleair implantaat zit in het slakkenhuis (cochlea - oor). Kun je met cochenille-inkt het woord 'schildluis' schrijven? Je hebt cockringen [penisring] en servetringen. De cockney [uit volksbuurten Londen] met zijn cockerspaniël sprak vloeiend Cockney(dialect) = platte Londense volkstaal [van de cockneys]. Cocoonen doe je in huiselijke kring. De gecocufieerde [bedrogen] echtgenote spuugde (spoog) vuur.

2. Een coelacant is een grote, primitieve beenvis, coelenterata zijn holtedieren en coeliakie [3 x see] is een ongeneeslijke stofwisselingsziekte. Coërcitief is (be)dwingend. In Amsterdam is het begrip 'cohenniseren' (naar burgemeester Job Cohen, niet meer in VD) ontstaan. Coïonerie is koeioneren (koeienoren is iets anders …), een coin de feu is een huisjasje. Colchicaceeën zijn tijloosachtige planten. De colgateglimlach en de prodentglimlach concurreerden met elkaar. Bij een militaire aanval vindt vaak collateral damage [nevenschade] plaats. Collect bellen doe je met een collect call. Een clarence is een
4-wielig rijtuig (vierwielig rijtuig). Een claviger is een conciërge op een gymnasium.

3. Haar partner was clean-shaven. De clavicula (meervoud: clavicula's, claviculae) is het sleutelbeen. De codex argenteus is het enige handschrift van Wulfila's Gotische Bijbelvertaling. Het shirt van Pele is een collector's item. De codex constitutionum is een van de vier delen van het onder keizer Justinianus tot stand gekomen Corpus Juris Civilis, verbindend sedert 534. Die collega-econoom was tevens zijn collega proximus. De Staten-Generaal, de Raad van State, de Algemene Rekenkamer en de Kanselarij der Nederlandse Orden zijn de Hoge Colleges van Staat. Die passage wordt col legno [met het hout van de strijkstok] gespeeld.

4. Een collodionbaby wordt met een hoornpantser geboren. Die ziekte heet trouwens ichtyosis congenita (in het Nederlands: ichtyosis, visschubbenziekte). Een colloquium doctum is een toelatingsexamen tot de universiteit. Het collyrium is oogwater. Het gebruikte lettertype kan in een colofon vermeld worden. Het colombier [bjeeFr.] is een zeker papierformaat. Zou een colombine nog weten dat zij gekleed is als het liefje van Harlekijn? Marcheren kun je doen in colonnes. Het colorfieldpainting is een abstracte schilderstijl. Het columbo-effect ontstaat door zand-in-de-ogen-strooierij (zand in de ogen strooieneen soort van voor-de-gek-houderij? - voor de gek houden). Met een colt schoot hij de COM, computer output on microfilm, aan flarden. Ook non-combattanten kunnen heel goed combatlaarzen (kistjes) dragen.

5. Tijdens het combinen [aaj] werd de combine [ie-nuh] gesmeed. Come sopra betekent in de muziek: als boven. De comitas gentium (comitas inter gentes) is de hoffelijkheid tussen de volken. De secretaris-generaal had een comité-generaal [geheime zitting] bijeengeroepen. In België heb je comité I (Inlichtingen) en comité P (Politie). De commedia dell'arte is een kluchtspel. Zij reageerde niet comme il faut [zoals het behoort]. Ze zaten alweer te commercen [commerce spelen], of was het cometten [comète spelen]? De commissaris van de Koning(in) [CvdK, (CvK,) CdK] is voorzitter van GS (Gedeputeerde Staten) en PS (Provinciale Staten). Een
commis-voyageur is een handelsreiziger. Commodo tuo betekent: als het u gelegen komt. Ze bezat common sense [gezond verstand - bon sens, sens commun] en toonde commitment [betrokkenheid]. In België is communautariseren gewoon defederaliseren. In een commune is er commune bonum [gemeenschappelijk bezit]. Ze leven in communio bonorum, gemeenschap van goederen. Communi consensu [met algemeen goedvinden] werd de vergadering verdaagd.

6. De Comorese munteenheid [Comoren, republiek in de Indische Oceaan, bestaande uit de eilanden Grande Comore, Ansjovan en Mohéli] is de Comorese frank [KMF]. Met de compact camera maakte hij een opname van de compactdiscspeler [cd-speler, compact disc]. Een compliment à crochet heeft wel iets van een boemerang [bedoeld om er een terug te krijgen]. De compliceverklaringen deden de medecomplice [n/s] de das om. De kinderen speelden levensgevaarlijk met dat combustibele (brandbare) goedje. Een commilito (meervoud: commilitones) is een wapenbroeder. Een composer is een zetcomputer. De verdachte was niet helemaal compos mentis [bij zijn verstand - vgl. non compos mentis]. Een comprimeetje [comprimépastille van droge stof] vind je bij geneesmiddelen. Een compte-rendu is een financieel verslag. Con affetto is met gevoel, con amore met liefde en con brio met vuur.

7. Comstockery is het als verwerpelijk afdoen van iedere vorm van censuur, met name die op de literatuur (GB ook: tt - doe in dictee 1 t!). De conceptbegroting is gereed. Bij de conceptual art is de verbeelding ondergeschikt. Het Europese concert [sa­men­wer­king van de Eu­ro­pe­se gro­te mo­gend­he­den om de vre­de te hand­ha­ven] was een vredesoperatie [1814-1914]. Concha's zijn doopschelpen. Chocolade concheren [langdurig schommelen en wrijven bij 60 à 90°C] doe je met een conche(machine). Conchyliën zijn schelp- en/of schaaldieren. In een concies [s beknopt] betoog kwam hij tot de pointe [clou]. Het Concilie van Trente en het Tweede Vaticaans Concilie waren geen voorbeelden van een algemeen of oecumenisch concilie. Dat was een concludent [afdoend] argument. Eensgezindheid, concordia, is naar de godin der eendracht genoemd. Je hebt concrete kunst, concrete poëzie en concrete muziek (musique concrète). Een stofnaam is een concretum, net als een voorwerpsnaam en een verzamelnaam. De aanduiding 'vlam' voor 'liefde' is een abstractum pro concreto. De concursus realis is de meerdaadse samenloop van strafbare feiten.

8. Een contrail [oh ee] is een condensatiestreep. Een condictio indebiti is een vordering wegens niet verschuldigde [niet-verschuldigde] betaling. Van André Malraux [vgl. Malraux’ werken] kennen we de condition humaine, het menselijk tekort. Een condottiere is de aanvoerder van huursoldaten in het Italië van de veertiende en vijftiende eeuw. Voor promotie is een goede conduitestaat een conditio sine qua non [absolute voorwaarde – c.s.q.n.]. Een confidenceman [oplichter aan wie je gelden toevertrouwt] kun je niet vertrouwen. Een confiseur is een banketbakker; normaal is zijn winkel niet confisqueerbaar [op te eisen - confiscabel]. Naast het loyaliteitsconflict kennen we het Balkanconflict en het cao-conflict. De Nederlandse uitdrukking 'voor kopie conform' wordt afgekort tot cc [copie conforme, carbon copy, vgl. cc'en]. De non-conformiste (nee, niet die uit het klooster!) gooide de knuppel in het hoenderhok van de confrères die verenigd waren in hun confrérie. De confuse congadrummer kreeg zijn congé [ontslag].

9. Het confucianisme is de leer van Confucius. Hij was compos sui, zichzelf meester. De dames J. en L. zijn dicteeweduwen. Is dat ook het voorland van de dames D. en Van D.? Het geconfabuleerde [verzonnen] verhaal veroorzaakte veel ophef. Confisqueerbaar is confiscabel [in beslag nemen]. De congopauw komt uit de binnenlanden van de Congo. In Rome heb je de Congregatie voor de geloofsleer en de Congregatie voor de katholieke opvoeding [buiten Rome: c]. In de VS is er het Congres; je bent daar Congreslid. Het Congres van Wenen en het Wener Congres (1814-1815) zijn synoniemen. Ze deelden niet illegaal het conjugale [echtelijk] bed; dat hoort immers bij het connubium [huwelijk].

10. De conquistadores veroverden Amerika in de zestiende eeuw. Hij was connataal [aangeboren] doof. Door consanguiniteit [bloedverwantschap] waren ze consanguien [beide: gwie]. Hij stond ons consilio manuque [met raad en daad] terzijde; later bleek dat hij een consigliere [raadsman van de maffia] was. Ken je de consequenties ervan? De consommé staat als soep bekend. Wat met een demper gespeeld wordt, is con sordino. De constanten van Planck en Boltzmann zijn onvergelijkbaar. Het Consulaat was de regeringsvorm met drie consuls in Frankrijk van 1799-1804. De Akte van Consulentschap was een geheime overeenkomst in 1766.

11. Levensmiddelen zijn niet-duurzame consumptiegoederen. De contante waarde van een toekomstig bedrag wordt aangeduid met de letters CW. Met ware contemptus mundi [wereldverachting] pleegde hij zelfmoord. Wat doet de afdeling contentieux van de Raad van State [geschillen van bestuur behandelen]? Contigue [guu-wuh] dorpen zijn naburig. Het conto a metà is in de boekhouding een halve rekening. Een conto de reis [ij] was een rekening in reis (later: escudo's en thans: euro's, althans in Portugal). Haar gedrag was contra bonos mores, in strijd met de goede zeden. De contra-alt is de lage alt. Voorbeelden van de contradans zijn de anglaise en de écossaise. Een contraptie is een uitvindsel, een uitvinding zonder gebruikswaarde. Die manier van doen is contra naturam [tegennatuurlijk], erger nog: contra legem [onwettig, tegen de wet].

12. Een contraseign zet de verantwoordelijke minister. Wat hij doet is contrasigneren, medeondertekenen. Een jantje-contrarie is een dwarsligger. Het contrareformatorische gedachtegoed stamde uit de Contrareformatie van de zestiende en zeventiende eeuw. De burgerlijke samenleving rust op een contrat social [stilzwijgende overeenkomst die ten grondslag ligt aan de burgerlijke samenleving]. Hij aanvaardde de contrecoup [tegenslag, terugstoot] à contrecoeur [met tegenzin].

13. Een cybercafé is een virtueel café. Een cyborg is een fantasiewezen dat half mens, half machine is. Een cycloop is een reus met één rond oog in het midden van het voorhoofd. Een cyclostyle is een stencilmachine om mee te stencilen. De cynicus kon cynisch lachen. De cyperse kat speelde in het cypergras. De cystic fibrosis [cystische fibrose(CF) is de taaislijmziekte. Via cystografie werd cystitis [blaasontsteking] vastgesteld. De letters CZK staan voor de Tsjechische kroon (koruna) en czs is de afkorting van centrale zenuwstelsel.