2680 Dictee maandag 18-04-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (547) √

Dictee – dictees [2680]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 310, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (547)

1. Een hbs'er zat op een hogere burgerschool (GB, VD: aaneen). De hogesnelheidstrein is de hst (de hsl is de hogesnelheidslijn). Een hogetonenluidspreker is een tweeter, een lagetonenluidspreker een woofer. Gehakt kan h.o.h. zijn (half-om-half, half varkens-, half rundergehakt). Een hohouwer is een ho-ijzer [rem]. Hoi polloi is de menigte, de massa. Høken is ongeremd feestvieren, uit zijn (je) dak gaan. Vroeger had je in het Belgische onderwijs het hokt [hoger onderwijs van het korte type] en het holt [dito: lange]. Ik geloof er geen hol (geen reet) van, laat je hol maar dicht! Het holifeest is een Hindoestaans feest: de naam is afgeleid van de (het) Holi, vergelijk: Pasen en paasfeest (paasdagen, eerste en tweede paasdag). Een hold-up is een roofoverval.

2. Hoeperdepoep zat op de stoep (en laten we vrolijk wezen). Holadijee, laten we de dag (niet) prijzen voor het avond is. De hogefluxreactor zal fluks geplaatst worden. De HPV-vaccinatie [humaan papillomavirus – HP-virus] beschermt tegen baarmoederhalskanker. Is hij van de handenwerkersvriendenkring? Inclusief de Jaarboeken had de Grote Van Dale driehonderdtwintigduizend driehonderdnegenenzestig lemma's (situatie 2010 – 15/04/2022: 392.869)! De mcdonaldisering slaat niet op de Heard- en McDonaldeilanden, maar op McDonald's-maaltijden. Ken je de uitdrukking 'Latijn betaalt niet aan Latijn'? Daarmee claimde de dominee dat hij niet bij de tandarts hoefde te betalen (dat zal nu wel niet meer opgaan).

3. Het holisme is een biologisch-filosofische theorie. In de zeventiende eeuw was Nieuw-Holland de benaming voor (delen van) Brazilië en Australië. Hollandse saus is hollandaisesaus. De Hollander werkte in de papierindustrie met hollanders (vergelijk de heelgoedhollander), hij was dus aan het hollanderen. Een vliegende hollander is een vierwielig wagentje waarop men schrijlings zit en de Vliegende Hollander was een spookschip bij Kaap de Goed Hoop. De hollanditis is de Hollandse ziekte [atoompacifisme]. Over Hollandistan kun je de nodige Hollandermoppen debiteren. Een bepaald model van tafelzilver heet Hollands glad.

4. Het hollerithsysteem herinnert aan het ponskaartentijdperk. De Hollywoodachtige enscenering droop van de hollywoodromantiek. Het holmeslicht [uitvinder Holmes] is een waterlicht (om drenkelingen terug te vinden). Hij droeg een holmespet [Sherlock]. De Holocaust was een van de vele holocausten. Het holoceen is het jongste tijdvak van het quartair. Een holostericbarometer staat gelijk aan een aneroïdebarometer [met metalen doos]. Chiastoliet is een mineraal (holspaat). Een moderne uitroep van verbazing is 'holy shit'. Een homepage wordt aangeduid door een URL (uniform resource locator). Een homeopaat kan homeopathica [geneesmiddelen] verstrekken. Er klonk een homerisch gelach.

5. Zijn apen hominiden of mensen aapachtig (simiësk)? De hominy is een geliefd Amerikaans ontbijt. Een homme d'esprit [geestig man] maakt veel kans een homme du jour [momenteel meest in tel] te zijn en dus een homme à bonnes fortunes [maakt veel veroveringen bij de dames]. Is het weer hommeles? Niet elke homie [vriend uit zelfde buurt, wijk] is een hommie [homoseksueel]. De homocysteïne is het 2-amino-4-mercaptobutaanzuur (verdere details worden u bespaard). Een homo duplex is een dubbelhartig, onbetrouwbaar mens, de homo economicus weegt rationeel nut tegen kosten af, de homo erectus is de rechtop gaande (rechtopstaande) mens en de homo faber is de mens als technicus, maker van werktuigen en als kunstenaar. De
homo-emancipatie is nog lang niet bereikt.

6. De uitdrukking 'homo homini lupus' staat voor 'de ene mens is voor de andere een wolf, dat is zijn grootste vijand'. De homo ludens speelt, de homo multarum litterarum is een zeer geleerd (belezen) man, de homo novus is een parvenu, de homo nullius coloris is een kleurloos, onbekend persoon, de homo nullius rei is een vent van niets, de homo nullorum hominum is iemand die met geen mens om kan gaan, de homo omnium horarum (omnium horarum homo) is altijd aangenaam gezelschap, de homo primigenius is de eerste (oudste) mens, homo sapiens is de wetenschappelijke naam van de mens, de homo unius libri heeft al een boek gelezen (en zweert daarbij) en een homo trium litterarum (trium litterarum homo) een dief. Let ook op homo universalis [Latijn] en uomo (uitspraak: oe-woo-moo) universale [Italiaans]!

7. Homoniemenvrees is homonymievrees. Een homunculus is een gedrocht(je). Na het ontkurken van de fles gingen zij hompiekurken [neuken]. De hond aan tafel vond de hond in de pot. Een
honden-en-apenspel vind je op de kermis. Een hondenkenner is een kynoloog, een hondenrenbaan een cynodroom. Wat was het een hondenweer. De jongehondenziekte is de ziekte van Carré, maar ook wel dronkenschap. De Honderd Dagen betreffen de tweede regering van Napoleon. Ze is naar nummer honderd [toilet]. De C is de Romeinse honderd (D vijfhonderd en M duizend). Oma vierde haar honderdjarig (100-jarig) feest. Ze wist veel over de Honderdjarige Oorlog. Een honderdje is een meier.

8. Een honderdman is een centurio [hoofdman over 100]. Nummer twee was drie honderdsten langzamer. Er zijn meer hondjes die Fikkie, Mops of Blom heten. Hij was hondsmoe. Een hondsrozenspons is een bedeguar. Houdt Edward honduraskalkoenen? De Magyaar bereed een hongaar [paard]. Schrijver dezes is in de Hongerwinter geboren, maar heeft geen honger geleden [GB: aaneen!]. Holothuriën zijn zeekomkommers. Met homoioteleuton wordt prozarijm aangeduid. De Hondsster (Sirius) is onderdeel van de Grote Hond. Een hongi is een zwaargewapende vloot van prauwen. Ik prefereer de nectar van lindehoning boven die van bretagnehoning [Bretoense honing]. Honingazijn is oxymel. Was hij eerste- of tweedehonkman? Of tweede eerstehonkman?

9. Honkyoku is meditatieve zenmuziek. Qua spelling is er weinig verschil tussen onnet en honnet [juist heel net]. Ook Napoleon streed voor honneur et patrie, eer en vaderland. Hij was honorair consul van Azerbeidzjan. Zijn broer was doctor honoris causa, maar diens benoemingskwestie was indertijd een honteuze [schandelijke] zaak. De honved [Hongaarse soldaat] stond achter de hoodoo [rotspilaar] in zijn hoody [sweater met capuchon]. Een grosse begint bovenaan met: 'In naam des Konings'. De hoofdadvocaat-generaal was vroeger rayonhoofd. De hoofdcommissaris is de korpschef. Ze schonk me een hoofdeau-de-cologneflesje (met inhoud). Hij was specialist in hoofd- en halschirurgie, de hoofd-halschirurgie. Het Hoofdhaar van Berenice is een sterrenbeeld aan de noordelijke hemel. Met het hoofd knikken is hoofdknikken. Dient de Kunst met een hoofdletter K een Doel met een hoofdletter D? Rodin heeft de hoofdmens [denker, vgl. handenmens] geportretteerd.

10. Na een glaasje chateau migraine heb ik het hoofdpijndossier maar onder mijn hoofdkussen gelegd. Hoofdschuddend (met het hoofd schuddend) hield hij niet op met jeremiëren. De hoofdsom der wet is de kern van de christelijke godsdienst. De EHS is de ecologische hoofdstructuur. Een geologie-era is een hoofdtijdvak. Het hoofd-van-jut [de kop-van-jut – op de kermis] was niet erg in trek. Hij nam zijn intrek elders. Hoofdzeer oftewel favus is een ziekelijke uitslag op het hoofd.

11. De dichter P.C. Hooft had vanzelfsprekend een hooftiaanse stijl. Het (de) hogetonenfilter was kaduuk. Hoe hoog zijn de Hoge Raad der Nederlanden, de Hoge Raad van Adel en de Hoge Raad van de Arbeid eigenlijk? Als hava hoogactief vast afval is, kun je wel bedenken wat lava [laag…] is. Die hoogbetaalde baan is hoogarbeidsintensief. In het hooggeïndustrialiseerde land liepen de hooggehakte dame en de hooggehielde heer hoogfatsoenlijk op het hoogfeest, maar ze dronken wel hooggegist bier te midden van het hooggeëerd publiek.

12. De hooggeleerde vierde vakantie op een hooggelegen berg met zijn hooggewaardeerde, hooggeachte kompaan, een hooggeroemde hoogheemraad; hun verwachtingen waren hooggespannen. Schrijf je hooggeplaatst en hoogoplopend anders? Spreekt hij Hooghollands? De hooglander [ook H] viel een [andere] Hooglander aan. Over zo'n zin [rund, persoon] valt te discussiëren! Doe eens iets uit het Hooglied, en niet uit Jeremia! Het Hooglied van Salomo is het lied der liederen [VD: L L lijkt fout]. De titel van Prins Carnaval in Maastricht is Zijne Hooglustigheid. Bezitters van een hoogstamboomgaard behoren vaak tot de hoogstaangeslagenen. De hoogstbiedende was een hoogwaardigheidsbekleder. Als je hooked bent, ben je verslaafd (meestal aan harddrugs). De wind werd de schoorsteen in geblazen. De ixia is de Engelse zwaardlelie.

 

2679 Dictee zondag 17-04-2022 (4) – dictee Wekelijkse dicteetest 202 RL √

Dictee – dictees [2679]

Wekelijkse dicteetest 202 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 702

1. Schubert componeerde de ……………..

a. himlische länge

b. himmlische Länge

c. Himmlische Länge

2. ….. je veelgeciteerde ………….. nog steeds?

a. Woed                                    historikerstreit

b. Woedt                                   historikerstreit

c. Woedt                                   historikerstrijd

3. Een …………. is een peer of een …………...

a. blanket                                            blanc-seing

b. blanquette                                       blanc-seing

c. blanquette                                       blanc-seign

4. Doel jihadisten: de maagd met ……., de …….. in het paradijs.

a. gazelleogen                        hoeri

b. gazellenogen                      hoerie

c. gazelleogen                        hoerie

5. Boven die ………. uit klonk een ……… gelach.

a. babylonische spraakverwarring                       homerisch

b. babylonische spraakverwarring                       Homerisch

c. Babylonische Spraakverwarring                      Homerisch

6. Was de homo erectus ………. of ………...?

a. rechtop staand                            rechtopgaand

b. rechtopstaand                             rechtopgaand

c. rechtopstaand                              rechtop gaand

7. Komt in de ………. werken een …….. boer voor?

a. hooftiaanse                            hoofse

b. Hooftiaanse                           hoofdse

c. Hooftiaanse                            hoofse

8. De ….. is een belangrijke …….. van de hooiproductie.

a. hooipeiler                          peiler

b. hooipijler                           pijler

c. hooipeiler                           pijler

9. De ……. zijn een Noord-Amerikaans ………..

a. hopi                                   indianenvolk

b. Hopi                                  indianenvolk

c. Hopi                                  Indianenvolk

10. Deze …….. is hors …………..

a. flandriën                                  catégorie

b. flandrien                                  catégorie

c. flandrien                                  categorie

Oplossingen [202]: zie hieronder.

 

--------------------------------------------------------------------

Oplossingen [202]

1b 2b 3a 4a 5a 6c 7a 8c 9b 10b

Contact: leentfaarrein@gmail.com

2678 Dictee zondag 17-04-2022 (3) – dictee Groot Dictee Heiloo 2022 √

Dictee – dictees [2678]

Groot Dictee Heiloo 2022 (auteur: Jeroen Aarten)

(geen titel)

1. Wie heeft er nooit een eerste liefde gekend? Dat weeïge, soms gekmakende gevoel wanneer je je in de onmiddellijke nabijheid bevindt van iemand die je in stilte aanbidt.

2. De eerste keer verliefd zijn is een ervaring vanjewelste [in online-GB als toelichting: ‘van jewelste’ en ‘van je welste’ zijn niet fout], want je hebt zoiets nog nooit eerder gevoeld. Knikkende knieën, een gênante rode blos op je wangen, je gaat hakkelen, droomt voortdurend weg en ziet ertegen op om je liefde te verklaren. Kortom, je spreidt het gedrag tentoon van iemand die door een van Cupido’s pijlen in het hart is geraakt.

3. In vroeger tijden stuurden verliefden soms een handgeschreven brief aan de geadresseerde, in de misschien wel ijdele hoop een positief antwoord retour te krijgen. Anderen pakten het wat rigoureuzer aan en hebben simpelweg, hoe gestrest ze van binnen ook waren, hun romantische gevoelens voor de jongen of het meisje geuit. Tegenwoordig wordt er vooral ge-e-maild, gewhatsappt en geïnstagramd.

4. Maar stel: het is gelukt. Je hebt verkering gekregen. Samen trek je eropuit. Hand in hand lopen jullie door het Heilooërbos [eigennaam, niet in wdb.] , elkaar verliefd aankijkend. ’s Zomers gaan jullie heerlijk zwemmen in Het Baafje [idem, zwembad]. Of jullie kiezen ervoor naar een film of voorstelling te gaan in de [hoort niet bij eigennaam] Cultuurkoepel of De [internet: meest hoofdletter, ook wel ‘de’] Beun. Natuurlijk kunnen jullie ook naar het café of je op culinair gebied
super-de-luxe laten verwennen in een van de restaurants die Heiloo rijk is.

5. Laten we hopen dat die eerste liefde standhoudt. Want het tenhemelschreiende verdriet als de verkering uit is, daar wil je niet aan denken.

 

 

2677 Dictee zondag 17-04-2022 (2) – dictee Groot Dictee van de Lopikerwaard 2022 √

Dictee – dictees [2677]

Groot Dictee van de Lopikerwaard 2022

Het poppenhuis van Marianne (auteur: Mariet van Zanten – Van Hattum )

1. Het verhaal over het poppenhuis hoorde ik pas op de crematie van oma Marianne, de ‘andere’ oma van mijn kleinkinderen. Haar ouders waren in 1935 uit Duitsland naar Nederland gevlucht omdat vader, een jonge veelbelovende professor in de linguïstiek en filologie, Jood (betreft volk, niet de godsdienst) was. De twee jonge mensen waren toen nog niet getrouwd. Mocht niet in Duitsland, noch in Nederland, want hier werden de huwelijkswetten van omringende landen gerespecteerd, ook al waren dat de onrespectabele Neurenberger [ook: Neurenbergse] wetten, dat een Joodse man niet met een niet-Joodse vrouw mocht trouwen. Het jonge stel ging dus naar Schotland.

2. Daarna streken ze neer in het prestigieuze Amsterdam-Zuid. Na de crisis van 1929 was, als werkverschaffing, in Amsterdam veel gebouwd, met tot gevolg een overschot aan woningen, die door Joodse vluchtelingen graag werden betrokken. Lijn 25, de tram van het Centraal Station naar Amsterdam-Zuid, werd dan ook de Jerusalem Express (eigennaam, internet, niet in wdb. – ook wel:
Jeruzalem-Express) genoemd. In 1937 werd, tot hun grote blijdschap, dochter Marianne geboren. Maar oorlogswolken hingen boven Europa. Joodse mensen die ooit uit Duitsland waren gevlucht om in Nederland een veilig heenkomen te zoeken waren ook hier niet meer veilig.

3. De ouders van Marianne bewoonden een geheel onderkelderd appartement op de begane grond. Van die kelder werd een stuk afgeschoten, er kwamen voorraadkasten voor, een verborgen deur tussen de kasten, en daar dook vader in 1943 onder. Papa was ineens weg, zoals zo vele papa’s. Daar keek niemand meer van op. En daar, in die kast onder de grond, heeft vader voor zijn dochter een poppenhuis gemaakt. Van triplex. Pas toen ik het verhaal bij de crematie had gehoord, viel het me op dat het een typisch Duits huis was. Veel kleine raampjes met jugendstilranden [GB, VD], de ruitjes waren van mica. De zijkant kon weggeklapt worden en het dak kon eraf [GB: eraf kunnen]. Zo kon je overal bij. De buitenmuren waren van baksteen, minutieus was elk steentje geschilderd.

4. Ach ja, vader had de tijd, daar in die kelder. Het dak, van grijs metamorf leisteen met een foliatie [zekere geologische structuur, niet in wdb.] van laagjes kwarts en veldspaat, was natuurgetrouw nagebootst. Piepkleine meubeltjes, beschilderd in art-decostijl (van art deco, GB, VD). Een los muurtje met een glas-in-loodruitje [van woordgroep ‘glas in lood’] was het doorgeefluik naar de keuken. Een trapje naar boven, waar twee feeërieke bedjes stonden. Alles met veel geduld en liefde gemaakt. En wat door vader niet zelf gefabriceerd kon worden, kocht moeder voor Mariannes verjaardag, of als kerstcadeautje. Daar sjouwde ze half Amsterdam voor af. Nee, dit huis mocht niet weg, dat was duidelijk. Het staat nu bij mijn dochter.

 

 

 

2676 Dictee zondag 17-04-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (546) √

Dictee – dictees [2676]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 311, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (546)

1. Hij rammelde op de honkytonkpiano. Wie is hoofdgeërfde [voornaamste grondeigenaar] van deze polder? Hij had een hoogrentende rekening. De elektrische verbinding (oom Jan had deze aangelegd) was hoogohmig. Vroeger zaten de Hoogmogende Heren in de Staten-Generaal of de Staten van Gelderland. Met Hunne Hoogmogendheden werden de Staten aangeduid. Wie beslechtte de hoogoplopende ruzie (geen aanvoegende wijs!)? Een hoogrendementsketel is een hr-ketel. Ze kreeg een hoogrode kleur. De situatie was hoogst onaangenaam (met VD, lemma 'hoogst', ook te verdedigen: hoogstonaangenaam). Acrofobie is hoogtevrees. Het was een goed vlasjaar, maar een slecht hooi-jaar. Daarbij gebruikte men de hooiroede (het hooi-ijzer – hooi op broeien onderzoeken; dat doet een hooipeiler!). Wat zijn de Dalfser hooislagen? Hooislag = hooiland. Wanneer stuur je iemand om de hooischaar [op 1 april!]?

2. De Zwarte Hoop is de naam van een bende onbetaalde krijgslieden die in de zestiende eeuw (16e, 16de eeuw) rondtrokken en van roof en plundering leefden. De jongeren zijn de hoop des vaderlands (spes patriae). Men noemt Somalië de Hoorn van Afrika. Jullie maken me hoorndol (ook: horendol). Een hoorndrager (horendrager) is een cocu (cornard – bedrogen man). Hoornpantser is een huidaandoening (ichtyosis). Hoornstof is keratine. De Oudhollandse tekst werd op
oud-Hollands papier geschreven (en ringgitzilver is oud-Hollands zilver). Een hoorntuba is een wagnertuba. De cornea is het hoornvlies, ontsteking ervan heet keratitis. Het Hoorns Hop is door landafslag ontstaan [daardoor kwam Hoorn op een ‘kaap’ te liggen]. Ze hoopten als de hengelaars (in vertrouwen afwachten). Een hop-over is een oversteekplaats. Gehopte wort is moutaftreksel dat gehopt is.

3. De hoquetus [kwee] is een 13(d)e-eeuwse [dertiende-eeuwse] compositietechniek waarbij de twee partijen de tonen van een melodie om beurten uitvoeren; er klinkt één partij tegelijk. Bij een promotie roept de pedel te juister tijd 'hora est' (het is tijd). Het adjectief 'horatiaans' betekent 'van Horatius'. Horae subsicivae [sie] zijn snipperuren (en horae getijden). 'Hora locoque consuetis' betekent 'op de gewone tijd en plaats'. Een horde nemen is eroverheen springen (vgl. hordelopen). (Het rijk van) de Gouden Horde is een los samenhangend rijk dat is ontstaan uit het rijk van Djenghis Khan (13(d)e-15(d)e eeuw). Een horecaffer werkt in de horeca. De Horecaf is de Nederlandse Bond van Werkgevers in Hotel-, Restaurant-, Café- en Aanverwante Bedrijven (voor een dictee liever: een verbond van werkgevers in hotel-, restaurant-, café- en aanverwante bedrijven). De horeca-exploitant van het horecabedrijf had veel horeca-afval.

4. De pastoor is biecht horen. Horiatiki is een Griekse salade met schapenkaas. Een horizontaal defilement is een waterpas gelegen dekking tegen het vijandelijk vuur. Horlogemaken is het beroep van horlogemaker (horloger) uitoefenen. Een hoya is een wasbloem. Horribile auditu is verschrikkelijk om aan te horen, horribile dictu is verschrikkelijk om te zeggen en horribile visu is verschrikkelijk om aan te zien. Een horrorstory is een gruwelverhaal, zoals in een horrorthriller. Hors commerce is niet in de handel, hors concours is buiten mededinging, hors de combat is (eufemistisch) buiten gevecht gesteld, hors de prix is zeer duur, hors de saison is niet geschikt voor de tijd van het jaar.

5. Bij een hors-d'oeuvreschaal [hors-d’oeuvre] gaat het vooral om wat erop ligt. Horse bevat minimaal 88% heroïne. Hors la loi is vogelvrij, hors ligne is uitmuntend en 'hortsik' roep je tegen een trekdier [en ‘hort sik’ tegen een geit]. Een hortus botanicus is een academische plantentuin, een hortus conclusus is een besloten tuin en een hortus siccus is een verzameling gedroogde planten. Een nahosser viel niet meer onder de HOS-regeling (Herstructurering Onderwijssalarissen). Een hospitaalbroeder is een antoniusbroeder. Een hospice (VD ook: hospies = gastenverblijf in klooster of bejaardentehuis) is een verblijfhuis voor terminale patiënten.

6. Een johannieter is een hospitaalridder. Een hostie-ijzer is een bakijzer voor hosties. Een synoniem voor hostiekelk is ciborie. Hostis humani generis (hostis generis humani) is een benaming voor de duivel. Met hotel de Houten Lepel of hotel Bellevue wordt de gevangenis bedoeld. Een hôtel garni is een hotel zonder maaltijden. Een hotelhouder is een hôtelier (VD alleen dat – 2022 ook: hôtelier! GB ook: hotelier). De hotemetoot hield van hotjazz. Een hotkey is een sneltoets, hot money is vluchtkapitaal, een hotshot is een pief en hot news is kersvers actueel nieuws.

7. Een hotline is een directe telefoonverbinding en een hotspot is een place to be. Een ruwe hottentot wordt zo genoemd naar de Hottentotten, inboorlingen in Zuid-Afrika, die verwant zijn aan de Bosjesmannen [ook San = ook mv.], de Khoikoi. 'Hou en trouw' is de leus van de stad Gent. Een houarituig [hoe-waa] is een soort van sloeptuig waarbij de gaffel bijna of geheel verticaal staat. 'Houd de dief!' schreef je vroeger anders, als je het tegen meerdere omstanders had (houdt den dief). Je moet nog meer rechts houden. Je kunt je Pasen houden, de sabbat houden en maandag houden (ook: maandaghouden; beide: VD). Wat heeft een holdingcompany (houdstermaatschappij) te maken met een houdiniact [oe]? Niets! Houille [aangeblazen h = h aspiré – (hache = stomme h): laatste niet in wdb.] blanche is witte steenkool.

8. Een housebroek is een wijde casual broek van lichte stof. Daarmee kun je housen. Wanneer gaan we weer eens naar de Haarlemmer Hout of de Leidse Hout? De marketentster had een flinke bos hout voor de deur [grote boezem]. Houtbranden is pyrograveren. De houten mis vindt op Goede Vrijdag plaats [de goedevrijdagmis = geen mis]. Een houtglyptiek is een xyloglyptiek. Vandaag behandelen we de houting [zalmachtige vis] en de kabeljauw. Die houtje-touwtje(jas)drager is van het houtje (katholiek). Dat kan geen houtsnijden, dat kan niet houtsnijdend zijn. Houtsuiker is xylose. Je tante op een houtvlot (dat had je gedacht)! Een houwitser is dikker dan een kanon. Hovo is hoger onderwijs voor ouderen. Een ho-ijzer is bij motorrijders een rem. De hooligans reisden per hovercraft (een luchtkussenvaartuig).

9. De volgende afkortingen moet u toch wel kennen: hPa (hectopascal), het HP-virus, HPV (humaan papillomavirus), hr-glas (hoogrendementsglas), hrm (humanresourcesmanagement), de computertaal HTML (Hypertext Markup Language, GB: dit ook wel met kleine letters en ook wel: html), de bestandsnaamextensie html, het protocol HTTP (hypertext transfer protocol) en de internetadresaanduiding http (en XML (xml) = eXtensible Markup Language; ook wel met allemaal kleine letters). De hubbleconstante heeft met de ouderdom van het heelal te maken. Het hubertusbrood wordt op Sint-Hubertusdag gewijd en gegeten. Een huerta is een geïrrigeerde vlakte. De hugenoten stammen uit Frankrijk. Ruwe volksmannen: één huib, twee huipen. Hem werd de huid vol gescholden. Een moedervlek is een macula. Het is niet goed als de uvula [niet in wdb.; wel uvulaar = uvulair: de huig betreffend] je (letterlijk) de keel uit hangt.

10. Wat is dat kind een huilebalk, zeg! Het Huis ten Bosch staat in het Haagse Bos. De leden van het huis van Oranje, het Henegouwse huis en het Koninklijk Huis komen van goeden huize. We kregen daar huisbakken brood. Zij schreef 'familiebijbel (sic)' met een hoofdletter. Een huis clos is een als hels voorgestelde toestand. De huiselijke kring is vrij beperkt. Een huisdame is een dame-huishoudster. Een huisgekko is een soort van tjitjak in Indonesië. Genius domus is een synoniem van huisgeest. De huisgoden zijn de laren en penaten. Het was er een huishouden van Jan Steen (met jansteenkan!; ook: huishouden van Kea). Korte kamerjas is synoniem met coin de feu.

11. Een sjamberloek is een wijde huisjas met ceintuur voor mannen. Een peperkoeken huisje is een hans-en-grietjehuisje [sprookje: Hans en Grietje]. Daarin leefde een huisje-boompje-beestjegezin
[huisje-boompje-beestje]. Een huismijt heet ook krijnluis. De Huisorde van Oranje [geen staatsorde!] is ingesteld in 1905. Zullen we huistoe gaan? Een huiszoeking heet ook wel perquisitie. In Huize Avondrood wonen alleen senioren. 'Hujus loci' betekent 'van deze plaats' en 'hujus mensis' betekent 'van deze maand'. De SEH in het ziekenhuis is de spoedeisendehulpafdeling, vergelijk de vroegere EHBO-afdeling (eerste hulp bij ongelukken). Een hulprib is een schuinse rib in een stergewelf (tierceron). Een hulpstoker is een donkeyman. Hunebed komt niet van de Hunnen.

12. De ziekte van Still is een reumatoïde aandoening (internet, niet in VD). Het gillesdelatourettesyndroom (tourettesyndroom, syndroom van Gilles de la Tourette, tourette, gillesdelatourette) is een neurologische aandoening (tic convulsif). De 'h' is bijna af. Hier volgen de woorden, die ik in de laatste pagina's nog tegenkwam: hulst (altijdgroene heester), human beatbox [zonder instrument], human face divine (het goddelijk mensengelaat), humani generis decus (Newton, een sieraad van de mensheid), humboldtien (oxaliet), Van der Hummes (dinges – meneer Dinges), huntington(gen), ziekte van Huntington, hurry-up, in een hurry, hushkitten [stiller maken vliegtuigmotoren], husky [poolhond], hussiet (volgeling van Johannes Hus), progeria (hutchinson-gilfordsyndroom), hutjemutje zitten, hüttenkäse, huurquote, huzaresk, hv (huwelijkse voorwaarden), HV (Humanistisch Verbond), hvb (huis van bewaring), HW (hoogwater, GB ook in toelichting: hoog water), de hij-vorm, een H-ijzer, hyaden (beek- en vijvernimfen), hybris (overmoed – VD ook: hubris), de hydra van Lerna (veelkoppige waterslang), een pers van Bramah (bramahpers, hydraulische pers), hydroformylering (oxoreactie), hydrostatische wet (die van Archimedes), een hyfe (schimmeldraad), de hyena-achtigen, hymnus (hymne), hymnedichter, hyperboulie [drang tot daden], hypercatalectisch [één versvoet meer hebbend], hyperthyr(e)oïdie (overmatige werking van de schildklier), Ab en Eefje zijn hypocoristica [vleinamen], hypothalamus [deel van de tussenhersenen onder de thalamus], hypoxanthine (6-hydroxypurine, een purinebase die bestanddeel is van inosine), hysop (een lipbloemige heester), hysteron proteron (een redekunstige figuur) en last but not least hyven (communiceren via het digitale vriendennetwerk Hyves).

 

2675 Dictee zaterdag 16-04-2022 (2) – dictee Groot Emelwerda Dictee 2022 √

Dictee – dictees [2675]

Groot Emelwerda Dictee 2022

Het 25ste Polderdictee (auteur: Diny Verrips)

1. De antidemocratische locoburgemeester [GB, VD] en zijn eega – een kruidje-roer-me-niet [GB ook, VD alleen: mij - andere uitspraak] vanjewelste [GB, VD, GB in toelichting: van jewelste en van je welste zijn niet fout …] – hebben na een sherry’tje of twee en de nodige glazen bordeaux de neiging overal doorheen te meieren of gratuit te zaniken over protocollaire toestanden waar zij zogenaamd niets mee hebben.

2. De echtgenote heeft de laatste weken met haar collega’s gebakkeleid over allerlei futiliteiten; een veelbelovend project over differentiaalberekeningen en thermodynamische formules is recentelijk geflopt waardoor het gevaar van ontslag als een zwaard van Damocles boven haar hangt.

3. Haar collega’s trachten het abjecte gedrag van deze vermaledijde sta-in-de-weg te vergoelijken, echter de zielenpoot probeert al dagen op gênante wijze het gelijk aan haar kant te krijgen; ze overziet niet de reikwijdte van haar choquerende [ook: shockerende, GB, VD] gedrag en richt zich alleen maar op de onroerendgoedbranche van haar miserabel uitziende dochter.

4. Saillant punt in het hele verhaal is dat een van de panden van dochterlief onderdak moet gaan bieden aan gewelddadige en criminele xtc-dealers [uitspraak gewoon: ecstasy - meestal geen afkortingen in dictee: ecstasydealers] die hele dagen aan het bakkeleien zijn over hun querulante clientèle.

5. Ook een van de schoonzoons – een notoire dronkenlap – speelt een belangrijke rol: hij is van mening dat een directmailcampagne ervoor kan zorgen dat het gespuis bakzeil moet halen en kan vertrekken om zo plaats te maken voor een etablissement waar bij het licht van Goudse kaarsen een courgettesoep met gorgonzola en knäckebrödcroutons gegeten kan worden.

6. Deze handige harry met heus beatlehaar schrijft onder het genot van een justje of een frappuccinootje met een kaastostietje elke dag een haiku voor zijn vriendin, een zeer nieuwsgierig aagje.

7. Deze tweede dochter, een voluptueuze jazzzangeres die voorheen ook avant-gardistische rock-’n-rollmuziek maakte, slijt nu haar dagen al pierewaaiend op haar lits-jumeaux, terwijl ze droomt van een leven als Eurovisiesongfestivalwinnares en wacht op een nieuwe klus in het schnabbelcircuit. (GB, VD ook: snabbelcircuit)

8. De interim-burgervader kan na alle familieperikelen zijn carrièreswitch richting Eerste Kamerlid wel vergeten: doordat hij aan het gillesdelatourettesyndroom lijdt, is hij bij de laatste raadsvergadering in een dusdanig tenhemelschreiende scheldkanonnade uitgebarsten, dat hem een terbeschikkingstelling boven het hoofd hangt.

 

 

2674 Dictee zaterdag 16-04-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (545) √

Dictee – dictees [2674]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 312, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (545)

1. De Hunnen zijn een nomadisch ruitervolk uit Mongolië. Die arme sloebers, geef de hunnen het hunne. Het hymen is het maagdenvlies. Mensen met zonderlinge gewoonten worden hyperboreeërs [H… zijn in de oudheid zekere Grieken uit het noorden] genoemd. Wat is dat akelig gevaarlijk, hyperlink! Hyperthymie is ziekelijke vrolijkheid. Hypogeusie [ui/eu] is afgenomen smaakzin. Hypo- en hypertensie zijn respectievelijk te lage en te hoge bloeddruk. Hoe schrijf je 'tekstverwerken' en 'wordprocessen'? Hij wilde me vernachelen [VD ook: vernoggelen] door met veel agressie het noodaggregaat te verdonkeremanen. Zijn dissidentie (het dissident-zijn) zal hem nog opbreken. Halfvol is even vol als halfleeg. Je kunt even goed evengoed schrijven als al met al. Het i-bankieren [internetb.] wordt steeds populairder. Internationaal heb je daarbij het IBAN (International Bank Account Number) nodig. Bij iaën breng je de kreet 'ia' [als een ezel] voort. De IAAF is de Internationale Amateuratletiekfederatie.

2. De IAEA is het International Atomic Energy Agency. Hij was nietzscheaan, grachtengordeliaan en Bonairiaan. Souvenirs met betrekking tot Heer Bommel worden bommeliana genoemd. De ib is in Nederland de inkomstenbelasting. Iatrochemie is scheikunde in dienst van de geneeskunde. De IBD is de inflammatory bowel disease (inflammatoire darmziekte), zoals colitis ulcerosa en crohn. De heilige ibis is de nijlreiger. Ibissen hebben wel een ibissnavel, maar geen ibisnavel. De Ibex-35 is de Iberian Exchange-35 (beursindex van Madrid). De IB-groep is de Informatie Beheer Groep [niet in wdb. – opgegaan in DUO = Dienst Uitvoering Onderwijs]. De (het)
iboga-alkaloïde heeft een hallucinerende werking. Het ibuprofen (acrylpropionzuurderivaat) is een pijnstiller. De locoburgemeester moest een ibs (inbewaringstelling) bekrachtigen. De ic is de intensive care en i.c. is in casu (in dit geval). Een icc is in België een internationaal cultureel centrum.

3. Een ichneumon wordt ook faraorat genoemd. Hoe schrijf jij IChThUS [Ièsous Christos Theou Huios Sōtèr, Jezus Christus, de zoon van God, (is onze) redder]? Een icarusblauwtje [zeker vlindertje] heeft geen icarusvleugels (nodig). Een ichtyoloog [viskundige] lijdt meestal niet aan ichtyofobie [vrees voor vissen]. Icing is een overtreding bij ijshockey. Hij stond bekend als mode-icoon. Een icosaëder is een regelmatig twintigvlak of een twintigvlak waarbij de twintig vlakken niet gelijk zijn, bijvoorbeeld het voetbalvormige molecule van fullereen. Arachidonzuur heet ook icosatetraëenzuur [vormt zekere hormonen]. Een ictus cordis is een hartpuntstoot [stoot bij elke hartslag tussen de 5e en 6e rib]. Een icterische huidkleur krijg je van icterus (geelzucht). Een ICT'er is een expert in de ICT (GB – toelichting ook wel: ict), informatie- en communicatietechnologie. Het ID is het intelligent design. Een id-baan is een instroom-doorstroombaan. Idealiter moest je drie liter drinken.

4. Dat binnen het CDA een ideeënstrijd woedde, is een idee-fixe. Ideeënarmoede is een ideeëloos begrip. Een idée reçue is een algemeen aanvaard begrip. Op de iden [idus, 15e, scheelt per maand] van maart werd Caesar vermoord. Op-en-top is identiek aan op end' op. We noemen in het bijzonder de ANWB-ideologie [oorspronkelijk: Algemene Nederlandsche Wielrijdersbond] en de nazi-ideologie [Hitler], naast de partijideologie, bijvoorbeeld uitgedragen door een
PvdA-ideoloog [NL: Partij van de Arbeid]. Hij wees op het idioom (het taaleigen) van de westerse poëzie. Id (of: hoc) genus omne is heel dat slag mensen. Een idist is beoefenaar van het Ido [kunstmatige wereldtaal]. Een idiot savant is iemand met het savantsyndroom (geestelijke stoornis bestaande in (uit) een combinatie van zwakzinnigheid met een extreme begaafdheid op een intellectueel of artistiek terrein).

5. De titelverdediger werd saved by the bell. Savoir-faire heeft als synoniem wereldkennis, savoir-vivre levenskunst. Een Savooiaard komt uit Savoie. Daar heb je in volkstaal geen savvie [verstand, vgl. savvy – bnw.] van. Savoureren (degusteren) is de smaak ten volle genieten. Het savonethorloge viel op het savonnerietapijt. Een sawaslang is een soort van python. De sawoe-manila is de sapotilleboom. De sazspeler ging onderuit. De saxofonist at Saksische leverworst (saks). SB is de tweeletterige ISO-landcode van de Salomonseilanden. Een ID-kaart is een identiteitskaart. Het Ied-al-Fitr is het Suikerfeest [en Ied-al-Adha het Offerfeest]. Het iepenloftspul [openluchtspel] wordt in de Friese buitenlucht opgevoerd. Een iepenpage heeft een witte W-streep. Je kunt beter niet eruitzien als de dood van Ieperen (of: Pierlala).

6. De Ierse Zee was nog ver. De ismaëliet nam de Jemeniet zijn lyddiet en yperiet af. De uitspraak 'zo niet onbewogen, dan toch onvervaard' stamt van Byron ('if not unmoved, yet undismayed'). Een ifo [intelligent flying object] heeft wel iets van een ufo [unidentified – vliegende schotel]. Het gebeurde ignaris omnibus, zonder dat iemand er iets van wist. Een ignis fatuus is een dwaallicht, de ignis sacer de kriebelziekte. De i-grec [schrijf dit met meer dan één letter!] werd geschrapt. I-ijzer schrijf je niet met een korte ei. Deze discussie is ijdellijk (vruchteloos). Geef mij naar een ijbot [platvis] of ijbuk [ijbokking] [VD: met koppelteken – is de ij een letter? 2020: zonder -]. De Maghrebijn was bijna-buurman van de Riffijn. De Grote IJsbarrière is een loodrechte muur van ijs in de Rosszee, het begin van de ijskap van de Zuidpool. Het ijs breken doe je met een ijsbreker of door toch maar iets positiefs te zeggen. IJselijk is afgrijselijk.

7. De minst bekende van de vier ijsheiligen is Mamertus. Bij blessures kan een ijskompres helpen. Bij het ruitertoerisme kom je ijslanders [IJ... kan ook] tegen. Een IJslandvaarder is een visser (of een schip). Hoe werkt de ijsmachine van Carré (kunstijsmachine)? De ijsselmoppen, daar lach je niet om; je kunt ze metselen. IJsselmeerpolder is een synoniem van Zuiderzeepolder. IJsspaat is een variëteit van orthoklaas [mineraal]. In de kleine ijstijd kwamen veel strenge winters voor. Een bekende sport is ijsspeedway. Curling heet ook ijswerpen, ijswol is zefierwol. De Noordelijke en de Zuidelijke IJszee zijn ijszeeën. Een verstuikte enkel kun je ijzen. Er bestaat ijzer-II en ijzer-III, missen we dan niet iets? En ook ijzer-7 en ijzer-8 bestaan! IJzeraluin is
ijzer-III-sulfaat, ijzerchloruur is ijzer-II-chloride. De IJzerbedevaart voert naar de IJzertoren in Diksmuide.

8. De IJzeren Man bij Vught is een uitgegraven poel. De IJzeren Hertog [2022 – met hoofdletters = de hertog van Alva] was een ijzeren hein en zelfs ijzerenheinig. De IJzeren Garde lag achter het IJzeren Gordijn. Het citroenkruid behoort tot de ijzerhardfamilie [grond]. De ijzerhart is zekere Surinaamse loofboom [lucht]. Een ijzerhouten tafel, is dat een contradictio in terminis? IJzerniobaat is columbiet, ijzeroer zodenijzersteen. De ijzerproef [zeker godsoordeel] was geen pretje. De ijzerstapelingsziekte is hemochromatose. Ikan bali is een Indonesisch visgerecht van makreel met een sambalsaus. De 'ik-en-jijsteek' is een naaistersterm [negsteek]. In de ik-roman kwam een ikstern voor. Hij schrok zich het ik-weet-niet-wat. De ileus is de afsluiting van het ileum (kronkeldarm; meervoud: ilia). Hij werd illico [op staande voet] ontslagen.

9. Ze bespraken een illusoire illusoriteit. Een iezegrim is een gewestelijke ijzerbijter. De ibadieten vormen een zelfstandige stroming binnen de islam. De ex- en import liep goed. Het IMEI-nummer staat voor international mobile equipment identifier-nummer (15-cijferig identificatienummer voor gsm's). De afkorting I.M.D.G. betekent: in majorem Dei gloriam. Imari is een porseleinsoort, imax oorspronkelijk een merknaam (image maximum, techniek waarbij een film op een wandvullend scherm wordt geprojecteerd). Het IMF [International Monetary Fund, Internationaal Monetair Fonds] is im grossen (und) ganzen een instelling die in Frage komt (het Duits kent hier niet: im – VD wel), wanneer een lening aan de orde is. De imitatie-Elvis dronk een cola-imitatie. Het (de) imitatorum servum pecus is de slaafse kudde van na-apers. Een imkerij heet ook bijkerij, niet te verwarren met een biker.

10. De immelmann is een figuur bij het kunstvliegen, een halve looping, gevolgd door een halve tonneau [rolvlucht]. Ooit of (te) immer? Welnee, nooit ofte nimmer [nooit en te nimmer]! Immergroen is altijd groen blijvend, altijdgroen. De immigratiedienst in Nederland is de IND, de Immigratie- en Naturalisatiedienst, geschreven volgens het donorprincipe. Een immortel is een lid van de Académie française … Dat kan dus een fransoos of een Française zijn. Een immortelle is een strobloem. Is die immunodeficiëntie aangeboren? Vraag het de immunoloog, die weet alles van antistoffen en auto-immuunreacties. '(Ab) imo pectore' betekent 'uit het diepst van zijn gemoed'. De i-mode is de internet-mode (techniek die het mogelijk maakt met een mobiele telefoon informatiepagina's op te roepen en te e-mailen).

11. Kan een tinus-aan-de-rekstok [kruisbeeld, ook: jan-an-de-lat] ook aan een vlaggenstok hangen? Tijdens een regenbui zie je de Regensterren [Regengesternte, Hyaden, sterrengroep bij de Plejaden] niet. Met musée de la rue wordt affichekunst bedoeld.