2497 Dictee woensdag 01-12-2021 (1) dictee Dictee van de dag (409) √

Dictee – dictees [2497]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 448 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Zoals altijd zijn alle woorden met koppelteken aan het eind van een regel overgebracht naar de volgende regel via Shift+Enter (zachte return = zonder hoofdletter op de nieuwe regel).

Dictee van de dag (409)

1. Dat er op de Maagdeneilanden nog steeds mensen wonen … Wonen daar dus alleen princesses lointaines [+ – uit de verte vereerde, onbereikbare geliefde]? De titel 'Prinses van Oranje' [titel van de gemalin van de Prins van Oranje voor de vestiging van het Koninkrijk der Nederlanden] wordt thans niet meer gevoerd. Delft is de prinsenstad. Een prince(strofe) is de slotstrofe van een rederijkersrefrein, gericht tot de prince (ook: envoi). Pretmakerij is pret maken. De prij [kwaadaardige vrouw] deed pretzels en prei in de soep. De prima donna [eerste zangeres aan een opera] wilde alleen in primetime [tijd met grootste luister- of kijkdichtheid] optreden. De leverancier wilde niets prijsgeven over de prijs-kwaliteitverhouding, maar wel voor de verloting een prijs geven. Een prijs- en inkomensbeleid is zo niet mogelijk. De princess charming [mooie vrouw – daar word je gemakkelijk verliefd op] en de prince dito [charmeur, prins op het witte paard] hebben elkaar gevonden. Als je vroeger
pro-Zuid-Afrika was, was je pro de apartheid (belijder van de proapartheid) en dus zeker geen aanhanger van de antiapartheidsbeweging. De onthullingen in dit blad hadden een hoog Privégehalte [blad in NL]. Mag ik misschien je Prittstift [nog merknaam] even lenen?

2. Hij was een echte prinzipienreitereiridder [doordraven op bepaalde principes]. Een prise directe is een rechtstreekse aandrijving. De prinses-van-de-nacht komt niet uit de Duizend-en-een-nacht [grote verzameling verhalen, sprookjes en spreuken], maar is een 's nachts bloeiende zuilcactus. Dit zijn nu eens prinsesselijke prinsessenbonen. Een p.m.-post is een pro-memoriepost [bedrag later in te vullen]. Is dit protegeetje een hij of een zij? De prolixe [wijdlopig, breedsprakig] redenaar hoorde zichzelf graag. Progeria (heel vroeg oud worden) is het hutchinson-gilfordsyndroom. Profiteroles zijn soesjes, maar geen delen van geldswaardige papieren (dat zijn souches). Een proëmium is een voorrede. Een proctoloog is een anusspecialist. De producer producete meerdere tv-programma's (teeveeprogramma's, televisieprogramma's). Haar gedrag is promiscue (altijd e – ze vertoont promiscuïteit – vrij seksueel verkeer, ongehuwd samenwonen), ze heeft een promiscue levenswandel. Kijk, de propellers [o] van het vliegtuig draaien. Ik heb hem propria manu [eigenhandig – ook: manu propria] uit het huis (het huis uit) gezet (een uithuiszetting dus – of: huisuitzetting). Daarna heeft hij zelf rücksichtslos [nietsontziend, meedogenloos, hard] zijn koers uitgezet.

3. Het proscenium bevindt zich voor het gordijn [van het toneel] en prosciutto is Italiaanse achterham. De NVSH [Nederlandse Vereniging voor Seksuele Hervorming] was protagonist [voorvechter] van vrij seksueel verkeer. Bij 'de lente strooit haar bloemen' is er sprake van personificatie (prosopopoeia – persoonsverbeelding). Pro nunc [juridisch: voorlopig] is het genoeg. Hoe schrijven we tegenwoordig 'propedeuse'? De Protestantenbond is in 1870 opgericht. In de Provence kan het er Provençaals vreemd toegaan. Een provençaal is trouwens een ridderlijke minnezanger in de twaalfde en dertiende eeuw. Ik heb voor Piet geprouveerd [gunstig getuigen, zeg maar: à décharge]. Over het Protogrieks (Oergrieks, een voor-Griekse taal) uit de protohistorie is weinig bekend. Er vond een jammerlijke helikoptercrash (een goed Nederlands woord) plaats [maar: helicopterview en helikoptervisie]. Waarom schrijf je 'à propos' [Frans: daar valt mij juist in ...] en 'a priori' [Latijn: vooraf, van te voren] zoals je het schrijft? Zoek maar eens op wat een cannachopper [met waarnemingsapparatuur uitgeruste miniatuurhelikopter voor het opsporen van wietplantages] is. Hij heeft de weed (wiet) gewied. Hij woonde driehoog-achter in Doorn, zij tweehoog-voor in Melbourne.

4. Met EZ wordt het Ministerie (instelling!) van Economische Zaken aangeduid. Met een USP [joe-wèh-spie] wordt een unique sellingpoint [eigenschap waardoor een te verkopen product of dienst zich van alle andere onderscheidt] aangeduid. Wat hebben Randstedelingen op een dictee in Breskens te zoeken? Een pseudoniem is een pennennaam. Het linkse gebouw is solide, het middelste nog solider en het rechtse het soliedst [ook: solied, solieder, soliedst]. Deze mop was wel het stupiedst [stompzinnig] van allemaal. In Bijbelboek Psalmen komt voor Psalmen 23, die begint met: "De Heer is mijn herder." Het gezongen lied is Psalm 23. De prijzij [mv.: -en] is de vergoeding aan de vorige pachter verschuldigd voor de verbetering van de grond. Die prulpoëtische resultaten kunnen direct in de prullenbak. Provocant [provocerend, uitdagend] hield hij haar een stuk provolone [kaassoort] voor (provola is verse – Italiaanse – kaas van buffelmelk). De pseudoarts werd snel ontmaskerd … Lekker puh, ik heb die puit [kikker] gezien, jij niet. Hij wilde die cd-verzameling pugnis et calcibus [met alle middelen] hebben. De puinruimer heeft puingeruimd. Opa werd steeds puerieler [kinderlijker].

5. Puissant rijken reisden in pullmans [treinen, bussen]. Ook Zwartvoetindianen en prairie-indianen – het was tijdens de Indian summer (nazomer met mooi weer) – spreken Indiaans en houden van Indiase hennep. De volgende woorden komen uit een indianentaal (zoals Algonkin, Tupi, Arowaks (Lokono), Galibi, Guarani, Nahuatl (Azteeks), Quechua en Taino): anhinga (slangenhalsvogel), Aruba, balata [boom, rubbersoort], barbecue, baribal (zwarte beer), cacique (stamhoofd – ver-NL'st tot kazike), caoutchouc (rubber), chinchilla, curare (pijlgif), dividivi (peulen), dory (open roeiboot), hominy (dikke pap), lamantijn (manatee: rondstaartige zeekoe), pakoeli (geelhart(hout)), papaja, pekari (navelzwijn), piaiman (indiaanse sjamaan), potlatch (feest), pulque (drank uit sap van de agave), saguaro (reuzencactus), viscacha (voskonijn), wanehout (van een laurierboom) en yucca (sierplant, die waar de mot in kan, geen yuca = maniok dus).

6. Een PTSS is een posttraumatische stressstoornis. Publiceren is iets publiek maken. Een psyché [spiegel] laat je psyche [geest] niet zien. De public relations officer had meerdere publicrelationsmedewerkers (pr-medewerkers). Met zijn suède herenschoen (GB: suèdeherenschoen – znw. – met crêpezool) was de putschist [couppleger – staatsgreep] letterlijk een (pusillanieme – kleinmoedig, laf) bordeelsluiper, toen hij de (putain) respectueuse [ironisch en eufemistisch: prostituee] bezocht. In de techniek is een push-pull een balansschakeling. In Botswana betaal je met pula's [BWP]. De tennisser met die fraaie pullover had in de tweede ronde een walk-over. Go Ahead was nog puntloos (moet de competitie nog beginnen?); in de heraldiek wordt met punteloos stomp bedoeld. De wond was behoorlijk purulent [etterend, etterig]. Hij is een mohammedaan pur sang [van het zuiverste water]. Deze hole is afgewerkt: er is geput, het balletje ligt via een putt nu in de hole. Ook de tegenstander heeft uitgeholed [bal in de hole slaan]. Preppy (chique) tienerkleding draag je op chique privéscholen. Wie heeft mijn vieruurtje (goûter) gepikt? Gaan we op chic? Hij kreeg een respectueuze (respectvolle) behandeling.

7. De streber had als adagium 'aperto vivere voto' (rond voor zijn wensen en drijfveren uitkomen). Het was een 18 holesgolfbaan (achttienholesgolfbaan). 'Pest' is een p-woord en 'hypotheek' een h-woord. De pyrrusoverwinning is naar Pyrrhus genoemd, het pyrronisme naar Pyrrho. Pylonen zie je bij bouwwerken en op sportvelden. De dreumesen waren pyladessen [trouwe metgezellen]. Het Pyrenese hooggebergte is zeer ruw. Een wilde pyrethrum is een wilde bertram [plant]. Komen aldaar pycnici (geen leptosomen = met langwerpig smal gezicht, scherpe neus en smalle lichaamsbouw dus, maar mensen van het pyknische type – kort en gezet) voor? Pygmeeën zijn negrillo's. Pyleflebitis is poortaderontsteking. Pyemie is ettervergiftiging en pyelitis is ontsteking van het nierbekken. Kon het toenmalig pythisch orakel de winnaars van de Pythische Spelen voorspellen? Quant-à-moi [wat mij betreft] kun je de quarantainearts inschakelen (en overigens de Q-koorts krijgen). Quadrafonie (VD ook: quadrofonie) is stereoweergave via vier kanalen.

8. Het boekformaat kwarto wordt afgekort tot, jazeker: qto. Deze baan is voor quads [vierwielig motorrijtuig] en trikes [driewieler]. Hij paste het qi gong [Chinese meditatietechniek] toe op het xiang qi (Chinese schaakspel). Is quadrillé [geruit weefsel] toepasbaar bij quackers [kwèh-kuhrs] (in collegestijl gekleed iemand)? De quasi-intellectueel deed quasiwetenschappelijk werk, terwijl zijn partner zich quasi slapend hield. De Parijse randstedeling wilde raneynikkel stelen. Prowesters is allang niet meer altijd pro-Amerikaans. Prozac is een antidepressivum. Er waren ooit drie Punische oorlogen. Als je qualitate qua opereert, heb je een qualitate-quafunctie (een q.q.-functie = ambtshalve). De alttoets [op het toetsenbord] wordt weinig gebruikt (net als de chikwadraattoets – in de statistiek). De woorden 'brunch' [breakfast +lunch] en 'dinch' [dinner + lunch] zijn van na 1950. Weet u trouwens wat een tunch [high tea + lunch] is? Is die nieuwe site al gelauncht [lanceren, uitbrengen]? Couchpotato's zijn bankbintjes [bankhangers]. Een catchphrase is een typerende uitspraak van een stripfiguur [Heer Bommel: Tom Poes, verzin een list ...]. Via een touchpad [ah èh] (zeg maar: aanrakingsscherm) kun je de cursor met je vingers verplaatsen.

9. Langs het wandelpad bij de duinen was antiwortelstokkenfolie aangebracht. Ons zangkoor (cantorij, zangkorps) heeft een
cantor-organist en zingt van alles: zwanenzang, zingzang (zingezang), wiegezang, syllabisch gezang, soul, rock, serafijnenzang, reggae, rai, psalmen, musicalliederen, minnezang, jazz, gospels, liederen uit de Evangelische Gezangen [PKN] en de Gezangen voor Liturgie [r.-k. liedboek], folk, flamenco, duetten, country, bucolische [herderlijk] zangen en blues. Verder: ambrosiaanse hymnen, aria's, arrenbie (r&b, rhythm-and-blues), antifonen, adventsgezang, belcanto, barbershop, canti figurati [versierde zang, enk.: canto figurato], cantus firmus [melodie in hele noten waartegen contrapunten zijn geschreven (in middeleeuwse muziek als basis voor een polyfoon muziekstuk); mv. cantus firmi, ook: canto firmo, mv.: canti firmi], chansons d'amour, close harmony [meerstemmige zangstijl; stemmen volgen elkaar dicht], geblèr, gemeentezang, gregoriaanse gezangen, klezmer (traditionele Joodse muziek, gespeeld door klezmorim), een offertorium [offerandezang], opera buffa (luchtige opera met satirische elementen, waarin de zang met de dialoog afwisselt, ook: opéra bouffe, opéra comique), plain chant [eenstemmige koorzang], pinksterliederen, pop, praise [opgewekte christelijke muziek waarbij men in samenzang de Heer looft], rocksteady [variant van ska, gekenmerkt door een lager tempo en een grotere nadruk op zang], salve regina's [lofzang ter ere van de Heilige Maagd, zo genoemd naar de aanvangswoorden], shanty's [zeemansliedje met refrein, oorspronkelijk gezongen bij het werken aan de kaapstander, gangspillied], solfège [zangoefening, solmisatie], het Stabat Mater [geestelijk gezang ter ere van Maria], territoriumzang [van vogels], trillers [muziek: versiering bestaande in snelle afwisseling van een hoofdnoot en een bovenseconde – ook: vogels], vaudevilles [luchtig toneelstuk], vespers [uit brevier, getijdenboek], vocalises [zangoefening op klinker of 'la'], wintiliederen [om winti's, geesten, op te roepen] en smartlappen.

10. 'Dutchbat' is een verkorting van 'Dutch Battalion'. Hij ging van de ok (operatiekamer) linea recta naar de ic-afdeling (intensivecareafdeling – intensive care). Resuscitatie is reanimatie. Het was een pokkeneind rijden, het was retedruk. Quick ratio betreft de kortetermijnliquiditeit van een bedrijf. Meisjes en jongens vertonen soms precociteit [vroegrijpheid]. Zijn beloning is prestatiegerelateerd. In de sport zorgen prestatiebevorderende middelen soms voor prestatiebevordering. Acte de présence is volgens mij gewoon presentie. De presessen van de studentencorpora waren gelijkgestemd en eensgezind. De muziekinstrumenten waren overigens gelijkgestemd.

 

2496 Dictee dinsdag 30-11-2021 (1) dictee Dictee van de dag (408) √

Dictee – dictees [2496]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 449 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (408)

1. 'Quicunque vult [oe]' (ieder die wil) zijn de beginwoorden van het athanasiaanse [Athanasius, patriarch van Alexandrië, kerkvader] credo [motto, geloofsbelijdenis]: quicunque vult salvus esse [ieder die wil zal gered worden]. 'Quid pro quo' betekent zoveel als 'de ene gunst is de andere waard' (het qui pro quo is een misverstand, een verwisseling van personen of zaken). Quid nunc, wat nu? Quid faciendum, wat te doen? Hier volgt de complete verdere 'quid'-verzameling: quid ad me (wat gaat mij dat aan), quid ad te (wat gaat het u aan), quid inde (wat dan nog), quid mirum (wat wonder), quid novi (wat voor nieuws is er), quid plura (waarom er meer over zeggen), quid prodest (waartoe dient het) en quid rei (wat is er gaande). Zo'n quick-and-dirty quickscan kan ik niet serieus (au sérieux) nemen. Eind negentiende eeuw (19e eeuw, 19de eeuw) werden er nog tournures (queues de Paris – kussentje om de lendenen bij dames) gedragen. Een queue de cheval (paardenstaart) misstond daarbij. Is de QI (queteletindex) exact hetzelfde als de BMI (body mass index)? Ja. Onder het eten van een quenelle [worstje, ook: omgekeerde Hitlergroet] werden de
qu'en-dira-t-on [praatjes] gedeeld.

2. De betaling van die quenasttegels [soort van porfier] is nog een question brûlante [brandend vraagstuk]. Een quetzal [vogel] is iets van Guatemala: een symbool of een munt. Haar queenies [damesschoen met puntneus, slanke leest en lage, dunne hak] vloekten met het Queen Annestoeltje. Wie weet, heb je 'quién sabe' [uh wie weet] goed geschreven. Stel, je schrijft – quod non – 'productie' met een 'k'. Er is nogal een verschil tussen 'quodlibet' (mengelmoes) en 'quod licet' (wat geoorloofd is). Werda, wie daar, qui-va-là? De quisling [collaborateur] had de quisse [gedeelte van gebraden kip] verdonkeremaand. Quinto, ten vijfde en ten slotte: ik geloof het niet. Gooi het maar in de quisquiliënmand [prullen]. Een quillaja is een zeepboom en het quintadeen was vroeger een orgelregister. De quiëtist [mystieke richting in het christendom die vooral in de zeventiende eeuw tegenover het dorre dogmatisme ontstond] speelde de muziek quieto [rustig, kalm]. Quizje [ook: kwisje] spelen: wat is een kwispedoor [spuwbak, voor tabak, etc.]? Heb jij nog leuke quotejes (citaat; niet te verwarren met die andere quotetjes – aandelen)? 'Coteren' [koo] op de beurs [opnemen in de officiële lijst] en 'quoteren' [kwoo] (quotum vaststellen) bij de visserij moet je liefst niet verwarren.

3. Hierbij de 'quo'- en 'quod'-lijst: quo animo (met welke bedoeling), quocumque modo (op welke manier dan ook), quocumque nomine (onder welke naam dan ook), quod absurdum (hetgeen ongerijmd zou zijn), quo jure (met welk recht), quomodo (op welke wijze; als zelfstandig naamwoord: 'de wijze waarop'), quousque tandem (hoe lang nog), quo vadimus (waar gaan wij heen), quo vadis (waarheen gaat gij; Sienkiewicz koos deze woorden als titel voor zijn bekende roman, die speelt tijdens de christenvervolgingen onder Nero) en quovis modo (hoe dan ook). Hij had zoiets van een
laat-me-niet-lachenbenadering. Een raccrochement is een klein spoorwegemplacement. Zijn rijstijl maakte een racy indruk; toch racete hij vroeger harder. Met zijn keu produceerde hij een raccroc [rah-kroo] (geluksstoot). De raad van elf [carnaval] is weer compleet. Hier heerst momenteel rabiësgevaar [hondsdolheid]. Het raakschot was niet dodelijk.

4. In de kunst betekent 'raccourci' letterlijk 'verkort'. De Radenwet regelt onder andere de Raden van Arbeid. Radau is drukte, commotie (uit het Duits). Ik raclet; het raclettestel is geleend. Na de luchtraid aten ze ragout (op de raout [raa-oet], de deftige avondpartij – ook rout – uitspraak raut). Na de rafting [wildwatervaren] schaftten zij (wat de pot schafte). De raffleslamp [lamp bestaande uit twee matglazen stolpen op elkaar, aan glazen kettingen met een rij kristallen staafjes eromheen] bescheen de rafflesia's [planten] die met raffia [vezels als bindsel] opgebonden waren. Onze radio-cd-speler is kapot. Deze radicaalfeministische sujetten hebben radicaal-linkse ideeën. De RAF kan zowel de Royal Air Force zijn als de Rote-Armee-Fraktion (de Baader-Meinhofgroep – dat niet meer in VD). Wat is gangbaarder: 'railtje' of 'railsje'? Heb jij het tv-programma (teeveeprogramma, televisieprogramma) voor vanavond? Rond de rancho [landgoed Amerika] waren randjaus [in Indië: soort van voetangel van aangepunte bamboestokken] aangebracht. Die Duitse rijtjes zijn mijn hersens in gerammeid [VD – overg. – inrammeien, ook: inrammen]. De ramboersappelen [zuur, niet meer in VD] werden onder rembours [betalen bij ontvangst] verstuurd. Er was rammenas [soort radijs] en ananas. Bij rajayoga wil men het denken uitschakelen.

5. Het voorstel klinkt plausibel en raisonnabel. Sinds Nasser voert de Egyptische president de titel 'raïs'. Tast het de smaak aan als je raki [drank] in raku [oe] (zachtgebakken handgevormd aardewerk met loodglans, m.n. gebruikt in de Japanse theeceremonie) bewaart? Ach, die ratee [mislukkelinge] met haar rapé [snuiftabak] ook. Hij heeft me een rapplement [standje, uitbrander] gegeven. De rapper [èh] heeft gerapt en daarna gerept (haastje-repje gewag gemaakt) van zijn rappartij [èh]. We rappelleren hooguit tweemaal, daarna komt de deurwaarder. Rarara, wie van jullie heeft mijn raquettes (sneeuwschoenen) gezien? Een tombola is een loterijspel; dat kan bijvoorbeeld een rad van fortuin zijn. In de woestijn vielen die paar rari nantes [zeldzame personen] niet op. De raspoetin (ook ras-Poetin is denkbaar) pakte zijn rassé (civetkat) die in het raspsel zat te wroeten. Moet je ratinéjas (ratiné jas) ook nog naar de ratsmodee [bliksem] gaan? Daar is de ratoe [titel voor vrouwelijke vorstelijke personen op Java en Madoera].

6. Opzoekwoorden zijn: ratafia [fijne likeur], ratatouille [ratjetoe], rastaquouère [vreemde snoeshaan] en ratanhiawortel [geneesmiddel, adstringerend middel – samentrekken zoals van bloedvaten]. Albert Heijn gaat ook in Duitsland beginnen; dat zal me niet alleen een
aha-erlebnis zijn maar ook een AH-erlebnis! Het Quirinaal is een van de zeven heuvels [VD arch., GB ook: heuvelen] waarop Rome gebouwd werd. Het rapsodengezelschap was rondgetrokken. Hoe schrijf je 'tête-à-tête' [gesprek onder vier ogen] en 'mer à boire' [een onbegonnen werk, een gebed zonder eind]? Ik zoek een recept voor kiesjeliesj [gefrituurd dun deeg in ruitvorm dat bij Poerim wordt gegeten = hamansoren – vgl. gremzelisj – pesachgebak]. We hebben een ouwelullen-tv (ouwelullenteevee) met een grootbeeldscherm (groot beeldscherm) gekocht. Bij de islamieten heet het Suikerfeest Ied-al-Fitr. Mensen met ADHD (ook wel: adhd) kunnen het best ritalinnetjes [BE: rilatine] slikken. Het risaliet is een zeker deel van een voorgevel dat vooruitspringt. Poëten gebruiken soms dichterlijke vrijheden (licentiae vatum – enk.: licentia vatum, licentiae poeticae – enk.: licentia poetica). Mag je recensies schrijven zonder licentie? De persmuskiet trok rond als een razende roeland, spiedend met zijn argusogen.

7. Ik heb me daarvan recent nog recalcitrant [weerspannig] gedistantieerd. Rustend op mijn récamier [soort rustbank] luisterde ik naar de rebetika [melancholieke Griekse volksmuziek] en smulde ik van de reblochon [roomwitte zachte rauwmelkse kaas uit de Franse Savoie]. Hij heeft het razendsnel maar razend slordig gedaan. Wist je, dat de Razende Bol een plaat voor het Marsdiep bij Texel is? De raver [ee] ravede. Een rawah is in Indië een moeras, een sawa een nat rijstveld. Jij ravenaas [schoft], ze moesten je ophangen! Een ravenmoeder [ontaard, wreed] heet slechter te zijn dan ze mogelijk is. Die ravissante [verrukkelijk, betoverend] ravigotesaus [mayonaise + kruiden] zal ons nog lang heugen. Mijn oudeklareclub bestaat al lang, heel lang zelfs. We drinken vaak een recht op-en-neer [een gewone klare]. De rechtspraak wordt geacht recht doende te zijn. Je moet niet recht praten wat krom is. Kijk, het staat rechtsonder, rechts onderaan ((rechts)onderaan de bladzijde). Hij doet het meestal recht op en neer [op de gewone wijze]: hij heeft een recht-op-en-neerkarakter. Hij is meer rechtdoorzee dan zijn buurman. Die gaat(!) niet altijd recht door zee [en is dus niet rechtdoorzee] en is weleens [GB ook wel los] achterbaks, par bricole.

8. Staat de (het) rechaud [gerechten warm houden – wel: warmhouder, warmhoudplaat] al aan? Dat is wel recommandabel [aanbevelenswaardig], ja. Een recipienda is een kandidaat-lid. Ze zaten recht tegenover elkaar (vis-à-vis). De rector magnificus moest het reçuutje hoogstpersoonlijk (af)tekenen. Een redingote is een geklede jas met twee rijen knopen. Een recul is een terugstoot. Denk hierbij ook aan recueil, fauteuil en trompe-l'oeil [uitspraak bij alle: uij]. De 'redengeving' refereert niet aan het 'redebegrip'. De referees hebben een référeetje aangespannen. Een reefer [ie] is een marihuanasigaret. Reflectie is terugkaatsing en deflexie is het verloren gaan van buigingsuitgangen; die worden dan vervangen door voorzetsels. Reinaert (nee, niet ik) stond bekend om zijn reinardieën. Hoe schrijf je: 'reïmponeren' [drukkersterm], 're-iteratief' [nieuwe herhaling],
're-importeren' [herinvoeren] en 'reïncarneren' [naar een volgend leven]? Een rek-op is een slingerplant. Wat rekwireerde het Openbaar Ministerie (OM) bij monde van de officier van justitie in zijn requisitoir [GB ook: rekwisitoor]? Wat is de essentie [grond, wezen] van zijn reminiscentie [gedachte uit verleden i.v.m. heden]? Het is een meer dan remarquabel [opmerkelijk] relict [overblijfsel – taal en biologie].

9. Deze commissie geeft relief [steun, bijstand] aan het behoud van de reliëfschilderingen. Een relâche forcée is een gedwongen oponthoud, met name bij schepen met averij. Fytoftora? Dat is een zwakziekte in aardappelloof, maar ook in de aardappelen zelf en in tomaten. Is er al iets gevonden voor die groeneplantenziekte? Stort het maar op dit goededoelenbank- of -girorekeningnummer. Zit je nichtje op een lomschool [letterwoord] of op een zmlk- dan wel zmok-school? De bikkels [keihard iemand] genoten van de (mixed) pickles [ingemaakte groenten, uitjes, etc.]. Jammer (of fijn!) voor dicteefanaten: in 'operaster' staat geen streepje! Een gitaarlick is een loopje op de gitaar; dat kun je ook in de lik [gevangenis] spelen. De afasie van Broca is het onvermogen tot spreken en schrijven, de afasie van Wernicke is het onvermogen tot verstaan en lezen. Een sick joke is een wrange, bijtende grap. De schicksalsstunde is het noodlotsuur. Ze maakte een knicksje, een reverence. Krijg jij daar nu ook een kick [aangename emotie] van? Hij gaf geen kik meer. Zij kiftten gisteren voortdurend.

10. We kregen verschillende andantes (VD ook: andante's) te horen. Het kaartenhuis zag er toch soliedjes uit. Je verging er van de
rotte-eierenlucht. De Rotarians zijn via Rotaryclubs lid van de Rotary (niet de Rota!). Wordt aldaar met een rotarytafel [draaischijf bij roterend boren] gewerkt? Driewerf neen!

 

2495 Dictee maandag 29-11-2021 (1) dictee Dictee van de dag (407) √

Dictee – dictees [2495]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 450 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (407)

1. Een remplaçant [vervanger] moet iemand remplaceren. Het (de) repentir [uh añ, ie] is een veranderd detail in een schilderij. Renversés zijn omslagen bij een zwachtelverband. Dat gedoe met bonussen, valt dat onder renumereren [terugbetalen] of remunereren [belonen]? Ik hoorde par renommée [toevallig] dat die renommist [grootspreker, vechtersbaas] van zijn voetstuk gestoten is en zijn renommee [goede naam, gunstige reputatie] verloren heeft. Met hoeveel e's schrijf je 'renforcé' (madapolam)? Kun je het woord 'reminiscentie' wel onthouden a.d.h.v. de badplaats Rimini? Zit er in Rennietabletjes [nog merknaam] rennine (lebferment, chymosine)? Bij het rendez-voustje vond een rendez-moi [diefstal door wisseltruc] plaats. Zullen we een wedstrijdje 'West-Vlaminkje pesten' spelen? Als je een aggregatie hebt, mag je in België in het middelbaar en hoger onderwijs lesgeven. Iemand die dat in Frankrijk mag, is een agrégé. Heb je die
restore-update [back-up]?In een résidence resideer [verblijf] je, in de résistance resisteer je [weersta je iets]. Een inktlap moet resorberen [vocht opnemen], een goede resorptie hebben dus.

2. Voor een goede respons(e) (èh ie responsie) is voldoende responstijd een must [noodzaak]. Ressources [oh] zijn mogelijkheden, capaciteiten, resources [oh] (waaronder human resources – hr) tref je aan in de productiesfeer. Het requisitoir [GB ook: rekwisitoor] vermeldde waar de rekwisieten [benodigdheden, attributen] heen zouden moeten. Een ressort [rèh-soh:r] is een gebied, een resort
[rie-zoh:rt] een luxe vakantieverblijf [luxevakantieverblijf]. Heeft u het stadsvervoerbedrijf RET (Rotterdamse Electrische Tram) nog gekend? Daar hadden ze railleurs [ree-leurs] [maakt tramrails schoon] in dienst. Houdt een resusaap bij resuscitatie [reanimatie] zijn resusfactor wel? Ja. Hij spreekt zelfs Reto-Romaans. Een retabel [achterwand] vind je bij een altaar. Het Reuzengebergte (GB) is reuzegroot. Een reuzenmop gaat over reuzen, een reuzemop lang niet altijd over metselstenen. Wat reüsseert [slaagt], kent een réussite [succes]. Op de reünie kwam de re-educatie [heropvoeding] ter sprake. Retiré en relevé zijn basisbewegingen bij ballet. Ik zal die blaaskaak wel even retorqueren [met zijn eigen woorden bestrijden]! Bij de fanfare spelen ze van retteketetsjingboem, of korter: sjing-boem [hoempa, retteketet, tararaboemdijee].

3. Sprinkhanen hebben een sjirpader. In de rouwperiode moet je sjivve zitten [op lage krukjes of de grond]. Revivescentie slaat op mensen, revivificatie op stoffen. Het talud van een vestingwerk kan met revêtement [een muur] bekleed zijn. Het spiritisme [contact overledenen] beleefde een reveil [opleving], getuige het omvangrijke reveillon [nachtelijk feestmaal]. Met Nieuwjaar spreek je een zegenwens uit, bij een voetbalwedstrijd een zegewens. Nog tot half januari kun je iemand een gelukkig of zalig nieuwjaar wensen. Hij ging rigoureus te werk. We hebben jeu de boules gespeeld, gejeu-de-bould. We genoten van de rock-'n-roll, we hebben gerock-'n-rold. Ricotta is een zachte Italiaanse kaassoort. Hoeveel Iraanse rials [IRR] krijg je voor een Sau/oedi-Arabische riyal [SAR] (en voor een Cambodjaanse riel – KHR)? De rigaudon, een Provençaalse dans, werd ingeleid met een gitaarriff [loopje]. Zonder rijinstructeur hadden we veel rijjool. Een Riffijn (riffie) komt uit het Rifgebergte. De rioja [ch] komt uit het Ebrodal.

4. In de riksja kregen we rillettes [pasteitjes] mee. Met ringgits [MYR] betaal je in Maleisië [Malaysia]. De rhbs was de rijkshogereburgerschool, de rijks-hbs. Een rijkswachter werkte bij de rijkswacht. De rinoceros [neushoorn] ploegde het dahliaveld vakkundig om. Ook de cantharellen [paddenstoelen] vertrapte hij. Hoezo, irreëel? Het rijkversierde theater was rijkgevuld (GB) met fans. Rinoplastiek [esthetische chirurgie toegepast op de neus] is niet de geëigende behandeling voor rinitis [neusslijmvliesontsteking]. De Yggdrasil [noordse mythologie: de wereldboom, symbool van de kosmos] is een soort van ricinus [wonderboom]. Zij hadden een lat- [living apart together], in hun geval een langeafstandsrelatie. 'Sarahs bikinietje' schrijf je zonder apostroffen(!). Een rizofoor is een luchtwortelboom. Het water stroomt door het rivierbeddinkje. In delen van Turkije hebben ze een rivièraklimaat [T. Rivièra – Antalya]. Ritenuto [ee/uh oe] is in de muziek vertragend. Stamt dat uit het rissglaciaal [GB – deel pleistoceen]? Medici spreken bij een bloedneus van rinorragie. Hij is dol op rinse [zuurachtig, ook: rijns] appelstroop. Ris de veau is kalfszwezerik.

5. De ripieno is in de Italiaanse barokmuziek de inzet van het volle orkest tegenover de solopartijen. Lijkt rissole [bladerdeeg, flensjes] op risotto [rijst, Parmezaanse kaas, saffraan]? Nee, dus. Met een ritsstamp maak je in een smidse hoefijzers. Rizomanie is een virusziekte in suikerbieten. Bij het slagveld was een Rode Halvemaanpost aanwezig. Rockabilly is een mengvorm van rock en country-and-westernmuziek. Een robinsonade is een avonturenroman naar het voorbeeld van Defoes 'Robinson Crusoe' (à la Crusoe). De robbedoes mocht meevaren op het robbenschip. Wist je dat een rlws vroeger een rijkslandbouwwinterschool was? Hou een schaker goed in de rojem [gaten], als die gaat rokeren. Ah, een innoverend nouveauteetje [nieuwtje]?

6. 'Rollenspel' kun je spellen, een rollenspel kun je ook spelen. De
Roi-Soleil is de Zonnekoning. Pas op dat je na roggebrood eten geen roggenstaart in de keel hebt [schor – keel schrapen]! De roetsjbaan eindigde bij de rododendron. Een ronggeng is in Indië een inheems dansmeisje, een rond-point is een rond plein, een romusha een Indonesische dwangarbeider en een rond de jambe een basisbeweging bij ballet en dans. Een Rolls-Royce repareren met een rolykit [oprolbaar soort gereedschapskist]? De romaanse stijl [voorloper gotiek] wordt hier in een van de Romaanse talen beschreven. Bindsla (romaine) is Romaanse sla. Dit boek heeft die typisch romaneske [avontuurlijk] verteltrant. De sectie pr [public relations] van de sexy Bavariababes deed er alles aan om te tonen dat zij geen sekte vormen, dat zij geen sektariërs zijn en dus geen sektarische [BE ook: sectair] uitingen vertonen. De kompanen [makker, kameraad] – ook qua werk compagnons [makker, gezel] – speelden in dezelfde competitie. Kan je deze bestemming ook met een roll-on-roll-offboot [roroboot] bereiken?

7. Rooming-in kan in een ziekenhuis plaatsvinden. Op Roze Zaterdag trok men door de rosse buurt. De Rozenoorlog werd uitgevochten tussen de Rode en de Witte Roos (niet door de rozenkruisers (GB)!). Van rosemetaal maak je clichés en letterzetsel. De hasj opleverende roos van Libanon moet je niet verwarren met de roos van Jericho (jerichoroos) of het roosje-zonder-doorns (de ake/olei). Op het Rozenkransfeest wordt het rozenkransgebed uitgesproken. Wist ik veel dat er meerdere rouxs zijn. In de rough [ruh:f] op de golfbaan ben je nog niet jarig. Het rouge-et-noir is een hazardspel met zes whistspellen. Kun je in een rotisserie [grillrestaurant – GB ook: gril- ww.] roti [Surinaams gerecht] krijgen? Nee, dus. Hij was een roué (losbandig persoon uit de aanzienlijke stand) en zijn vrouw een rouee. Rondelang bleef de Tour de Francerenner vooruit. Je kunt de bloemetjes buitenzetten (GB), je schoonmoeder buitenzetten (GB) of de schoentjes en laarsjes buitenzetten (GB). Het slofje-onder is een zeker spel [slof onder de knieën doorgeven]. NB
Schoentjes-en-laarsjes [plant] staat niet meer in VD. Met Rozenzondag wordt zondag laetare aangeduid.

8. De RSI-aandoening heet voluit repetitive strain injury. Hoe moet je r-stamelen precies omschrijven? Stamt de ruhmkorffklos [inductieklos] uit het Ruhrgebied (nee) en kun je die met rufiyaas [MVR] betalen (meestal niet)? Is rug-aan-rug (dos-à-dos – bw., in Indië: sado – znw. de dos-à-dos) hetzelfde als rug tegen rug? De rudbeckia [plant] behoort tot de composietenfamilie. Hoe spreek je 'rubberoïd' [roo-wiet] uit? Alea jacta est, de teerling is geworpen (Julius Caesar bij de Rubicon). Stuur het bestand maar in rtf-formaat (rich text format). Bij het rummikuppen (rummikub (VD: merk) spelen) dronken we rum-cola. De ruwharige pitbullterriër rende door de ruwarige tarwe. In Van Dale komt de naam Ruusbroec tweemaal voor [als Doctor Divinus en Doctor Extaticus]. Het rutherfordium [Rf, 104] is genoemd naar Lord Ernest Rutherford. Een nimf (vergelijk: nymphe du pavé – straathoer), een nymfomane, is een soort rupsje-nooit-genoeg. Een rvs-wasbak (rvs wasbak) is een wasbak van roestvrij staal respectievelijk een roestvrijstalen wasbak.

9. Het zat er niet aan, maar het kwam eraan: een ruisdaelluchtje. De Rwandese cultuur is ondoorgrondelijk. Vroeger waren er nog S5'jes (S5'en). Is er verschil tussen 'sadder-and-wiser' en 'sadder-but-wiser'? Nee. De Sacra Scriptura is de Heilige Schrift, de Bijbel. Een bekende bastaardvloek is 'sacre-nom-de-Dieu'. Sacd's zijn super audio compact discs. Deze saaimans heeft maar één hobby: spelen op de sabar, die West-Afrikaanse trommel, ter opluistering van het sabaeïsme [sterrendienst]. De bei (van Tunis) werd door een bij (sachembij, pelsbij) gestoken. De sacochenverkoper deed goede zaken. De sacristein [koster] pleegde sacrilège [ook: sacrilegie – heiligschennis]. Een sachertaart is Weens gebak. De saharaschorpioen kroop door het Saharastof (ook: passaatstof). De sabaku [oe – SR, reiger] is niet het dier dat je verwachten zou [vroeger: -koe!]. Het was minimaal als een stofje in het heelal. Motorbrandstoffen hebben alle een SAE-nummer [Society of Automotive Engineers] gekregen. Een sagoïentje is een zijdeaapje (ouistiti). Salve, wees gegroet!

10. Hij vertoonde sadomasochistisch sm-gedrag. Het vestingwerk had een saillant [opvallend] saillant [uitstekende punt]. Een salicionaal is een orgelregister. De salesdirector en de salesmanager moeten samengaan (samen gaan hoeft niet). Saksen eten graag saks, houden van seks en spelen graag op de sax. Salam aleikum, vrede zij met u! Saisisseren is iets bij de rechter aanhangig maken. Saintes nitouches [+] zijn kruidje-roer-mij-nieten (kruidjes-roer-mij-niet; beide ook: 'me'). Het saint-simonisme is een communistische leer. Een saisie foraine is een forain (conservatoir) beslag. Waar? Op Saint-Tropezs strand!

11. Toearegs zijn zwervende Berberstammen in de Sahara. Een bofvader heeft geluk (of de bof!), een bovvader is bewust ongehuwd. De bagage van de bovenste beste kerel werd binnenstebuiten gekeerd. Bouts rimés [mv.] zijn verzen op opgegeven rijmen. Wat is een boutreiniger [voor strijkbouten!]? De BRIC-landen [Brazilië, Rusland, India en China] heten inmiddels BRICS-landen. Wat erbij gekomen is? South Africa (Zuid-Afrika). Een bloeiende brave hendrik [plant] is niet zo braaf. Een breakdown is een instorting. Ze hebben de pan leeggevreten, want ze wilden zich volvreten. Hij is een stronteigenwijze vent.