2427 Dictee donderdag 14-10-2021 (1) dictee Dictee van de dag (361) √ x

Dictee – dictees [2427]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 496 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (361)

1. Een pirlamp is een lamp met een ingebouwde passief infrarode sensor (pir is een letterwoord). Trek au pis-aller [in het ergste geval] aan de noodrem! Zo plachten (kwestie van gewoon zijn) wij plaggen te steken. De planken [bnw.] stellage stond op de plankenvloer. Hij is iemand die nog Plat-New Yorks kan praten. Met een platte knoop bond ik het potje plattekaas (GB in toelichting ook: platte kaas) dicht. Een pluchen beest is een pluchebeest. Zelfs zoeken op een vorm als '*grog*' geeft nog wel iets: agrogeologie [landbouwkunde], grogglas [drank] en groggy [suf, dronken], hygrograaf [zelfregistrerend toestel om de graad van vochtigheid van de lucht op te tekenen], negrografie (zwartdruk) en zaagrog (zaagvis). Ze mocht op zijn schoer [schouder] uithuilen. Met haagschool houden wordt spijbelen bedoeld. Het haardstedengeld was een vroegere belasting [aan de hand van het aantal haardsteden in een huis]. Haarknippen laten sommigen door een haarstilist, anderen door een hairstylist, doen. Wilt u in de hall [hoh:l – ook: hal] wachten? Het hadeïcum is een geologisch tijdvak. De Hadith is de overlevering van aan Mohammed toegeschreven uitspraken en handelwijzen (inhoudelijk; beschreven in een boekje, de hadith).

2. Het regiment moest wel halt houden. Een lapalissade is een waarheid als een koe. Die prodentglimlach verging hem wel op het procrustesbed [in een pijnlijke positie]. Het polonceauspant [ijzeren kapspant] is sinds 1840 bekend. Verpleegkundigen kunnen goed polsvoelen. Bij polyfyllie is er een overtal aan bladeren in een bladkrans (die zijn dus boventallig). Pochhanzen [opschepper] doen aan pochhanzerij. Pluizenbeesten geven veel pluissel. Eerst geplukhaard [polemiseren], daarna gepluimstrijkt [kruiperige complimenten maken]. De regenmaand van de Franse Revolutie is de pluviôse. Poelet heeft de meeste e's (het meest de letter e) en is dus soepvlees [ook: oe – oe], poulet is derhalve kip. Ze werd tot miss mispoes verkozen. Poise [pwaa-zuh] [symbool: P] is de niet-SI-eenheid van viscositeit. Die polakken [Poolse Joden] kunnen wel pollakken [vlaswijting, witte koolvis] eten, omgekeerd niet. Een point-to-pointrace [op een rechte baan] en dan uitglijden over een poire belle Hélène: je zou er een poisonpill [gifpil – bedrijven!] bij innemen. Poètes maudits [+] zijn asociale dichters. Pollinose/is is hooikoorts. De pommard is een bourgognewijn.

3. De pomerol is een gecorseerde [vol] bordeauxwijn uit Pomerol. Een pomo (postmodern) café is trendy [eigentijds, modieus]. Op het gemeentehuis [n/s] werd ik van Pontius naar Pilatus [kastje naar de muur] gestuurd. Pondkoek [pontekoek, stroopkoek] doe je in pondszakken. Pongé is een stof; vind je ponge [beekpunge, soort ereprijs] bij een beek? In die porseleinkast staan porseleinen kommetjes. We voeren door de Dordtse Kil en zagen op de wal iemand Kille Kobus ontmoeten [doodgaan]. Een killerheel is een stilettohak. Overzie je de portee [draagwijdte] hiervan wel? Wat heeft die poppedeine [pop, klein meisje] een schattige poppedeinenkleertjes, poppenkleertjes, aan. Ga maar pootjebaden. Hij hangglidede één keer per week. Hannesen [klungel] hannesen [ww.]. Zie je die schraalhanzen [gierigaard] schrans/zen? Die story had een happy end. Haring kaken (niet bedoeld: het haringkaken) gebeurt niet meer op de haringkar. Kan harthout ook uit hardhout komen? Ja. Hatsekiedee, daar is-ie weer. 'Hatsjie' hoort bij nies/zen. Een havezaat (havezate) is een grote hofstede [boerderij] [havenzate in de haven].

4. Het is niet nooit gebeurd, het is echt gebeurd, het is waargebeurd. Het prince-de-galles is een wollen weefsel. Sommige jonge meisjes vertonen precociteit [vroegrijpheid]. Het qu'en-dira-t-on gaat als een praatje rond. Pyridine komt in nicotine voor en pyridoxine is vitamine B6. Zij woont in een poshe buurt (niet de poshte van de stad – niet in wdb. – 2018 VD en GB). Hij kreeg een postume [na zijn dood] onderscheiding. Op Porto [Puerto] Rico wordt portorico [rooktabak] geteeld. De (het) portlandcement komt lang niet altijd meer uit Portland (in Dorsetshire). De pothoofdplanten [naar het Pothoofd in Deventer] zijn adventieve [niks met advent – door mensenhand daar terechtgekomen] planten. Bestaan er ook potaarden knikkers? Ja. Na de koffie was er nog een poesje (pousse-café). Ze namen de zwervers op pour les beaux yeux [uit pure liefde]. De precolumbiaanse indianen kenden het wiel al. Dat bedrijf heeft een verkoopbevorderende policy. Een prête-nom is een stroman; prêt-à-porter is confectiekleding. De presumptieve dader [vermoedelijk] ligt op het kerkhof. Kan-niet ligt op het kerkhof, wil-niet ligt ernaast.

5. Hij laadde het odium [de sfeer] van onvermogen op zich. Als je acte de présence geeft, ben je present. Zij skiede op haar skietjes (kleine ski's). Ze hebben hem een prijs gegeven; die wilde hij niet prijsgeven. Hoeveel priester(s)-dichters [GB] wonen daar eigenlijk? De princesse lointaine [2 x èh] was een onbereikbare liefde voor mij. De
prinses-van-de-nacht [plant, 's nachts boeiende zuilcactus] bloeide zowaar. Wij adverteren in primetime [zendtijd met de grootste luister- of kijkdichtheid]. Kijk die zak lopen bij het zaklopen! Hij is verzot op private eyes [detectiveverhaal]. Je betaalt slechts een prix d'ami [vriendenprijs]. Hij streed pro aris et focis: voor kerk en vaderland (vergelijk God, Nederland en Oranje, het drievoudige snoer). Zoek op: wat is een privak [private equity-bevak, zekere nv], wat een proana [meisje: anorexia niet als ziekte maar als bewuste keus]? De Sun Belt vind je in Texas, de Biblebelt niet.

6. Een matelotje [oo] is een ronde strooien hoed en een marte/ikootje is een aap. Zij runt een eenvrouwszaak. De heliogravuremedewerker
[n/s] [fotogravure] is ziek. Het helotenvolk was in slavernij. De heffe des volks is niet het beste deel. Het is heiig buiten. Het hecatombegericht [n/s] [offer van 100 stieren, slachting] was gruwelijk. Het leek wel of er een figuurlijke H-bom op de hbo-instellingen [hoger beroepsonderwijs] gevallen was. Een heek is een soort kabeljauw en daarmee ook een stokvis in statu nascendi [in wording]. Een he [hee] is een hetero, een bi een biseksueel en bij 'hebi' moet je in het Surinaams aan iets met mogelijk magische achtergrond denken [onhebbelijkheid van mensen]. Een hebe [geen mv.] is trouwens een groenblijvende heester uit de helmkruidfamilie [ook bevallige schenkster + n/s/’s]. Resuscitatie is reanimatie. We moesten een pokkeneind [znw.] rijden; het was nog retedruk ook. Wat moeten Randstedelingen in Breskens? Hij hield zich quasi slapende (hij was een quasislapende). Quasi umbra persequi is iemand volgen als zijn schaduw.

7. De quatre-mainsspelers accordeerden niet helemaal: je hoort soms een disakkoord. De alttoets wordt weinig gebruikt. Wat is een propfanmotor [straalturbine vliegtuigen]? Profiteroles zijn geen souches [controlestrook] maar soesjes. De man vertoonde promiscue [altijd e!] [volledig vrij seksueel verkeer] gedrag. De producer producete de musical. Is een neverippie [condoom] ook een profylaxe [voorbehoedmiddel – GB/VD ook: -dsm-]? Nee, dat laatste wordt meer van medicijnen gezegd. Progeria is het hutchinson-gilfordsyndroom [vroegtijdige veroudering]. De provotariërs [provo's] vormden het provotariaat. De middeleeuwse provençaal [minnezanger] gedroeg zich provocant [provocerend]. Prosen [prose: zekere geritmeerde tekst - mv. alleen n] worden aan het eind van het graduale [korte tussenzang na eerste lezing in de mis + n] gezongen. De Provençalen komen uit de Provence. Hoe spreek je 'prosciutto' [It. achterham: proh-sjoe-too] en 'prosopopoeia' [toneel: persoonsverbeelding – proo-zoo-poo-pee-jaa] uit? Geef mij maar liefst pitteloze (pitloze) vruchten. Hij was het [stupide - stupider] stupiedst van de drie. Dat gebeurde in een Punische oorlog. Er is geput: eindelijk een putt! 'Hypotheek' is een
h-woord, 'pest' een p-woord. Pur is de naam voor polyurethaan. Een pycnicus is van het pyknische (leptosome) type. Eén pylon, twee pylonnen (op de weg, op een portveld) [pyloon = poortgebouw, gedenkzuil].

8. Pyxissen (pyxides) zijn doosjes van goud of zilver [met hostie]. De bertram (pyrethrum) bloeit. Zijn pyladessen [trouwe metgezel] waren eigenlijk niet meer dan dreumesen. Met de Hemelvader wordt God bedoeld. Een hemicyclus is gewoon een halve boog. Een heptameter is een versregel die bestaat uit zeven voeten. Dit artikel is opnieuw herwerkt. Zijn hersenholte-inhoud [n/s]was uiterst minnetjes. Hij was slechtgehumeurd en slechtgeluimd. Hierbeneden is het lekker koeltjes. De highbrowstudent was highbrow [intellectueel]: hem wachtte een glansrijke carrière. Hoe luidde het hippie-ideaal? Het hindekalf [n/s] viel. Ik wil graag die hoeveboter [n/s]. De hobuer studeerde hobo [instrument] op de hobu [hoger onderwijs buiten de universiteit] en dacht hoho, hola, wat een kanjer van een ho [homo]. Hij nam de hoedendoos onder zijn hoede. De hoegrootheid van de ramp is nog onbekend. Ribkwallen behoren tot de holtedieren [n/s]. Of hij hoolde [hol, holen – ook ww.] in de bergen, of hij holede op het golfveld. Mensachtigen: zie de hominidengroep [mensachtigen, Hominidae]. Hij is hoofdklassenspeler.

9. De jongeman was hooked [verslaafd]. Het is een goed hooi-jaar. De host [gastheer(computer)] hostte. De hôtelier (VD, GB ook: hotelier) ging sluiten. Die hoogoplopende ruzie is inmiddels hoogopgelopen. Het hooggebergtelandschap [n/s] is nogal grillig. Het hotte [lukte] niet. Hij volgt een cursus houtbewerken. De houthakker heeft houtgehakt, zijn vrouw in het bos huisgehouden. De Zwitser, vaak kiebitzer [commentaar geven als toeschouwer], zocht zijn houwitser [vuurmond]. Er was huisgemaakte, huisgebakken taart. Er is huisbraak gepleegd. Beschouwing van de human interest [menselijke trekken] leidde tot een separate [afzonderlijke] humanintereststudie. De human resources [geheel van de werknemers van een organisatie met hun kennis, vaardigheden en motivatie] worden behartigd door de humanresourcesafdeling [oh] (hr-afdeling). Hummus [2 x oe; ook ch] is puree van gekookte kikkererwten (en humus teelaarde). Ze hupste [dansen] in het rond. Het hybrisbegrip [ie – VD ook: hubris] heeft te maken met overmoed. Hydro-elektriciteit komt van waterkracht. Het hypo is natriumthiosulfaat, de hypo [suikerziekte, antoniem: hyper] is een aanval van hypoglykemie [GB ook: c]. Een hysteron proteron is een redekundige figuur met een logische fout (hij schaafde zijn knieën en viel).

10. Waar is de hypothalamuslocatie [onder de thalamus ...]? Hij zou later gewond raken. Baklava is zoet (honinggebak), moussaka niet [Grieks gerecht, bestaande uit gehakt, bechamelsaus en aubergines]. En een balaclava een zekere bivakmuts. Een brochette is een vleesspies. Mazout is stookolie. Is er verschil tussen de BMI (bodymassindex - 2025) en QI (queteletindex)? Nee. In de questionnaire kwam ook de quelea [vogel van musgrootte] aan de orde. Het raccourci is het verkort [betreft: perspectief]. Een raccrochement is een klein spoorwegemplacement op een industrieterrein, een raccroc is een geluksstoot bij het biljartspel. Een Qatarees komt uit Qatar. Pak je de trike [driewieler], de quad [vierwieler] of de trojka [rijtuig met driespan]? Het qi [tsjie] gong
[g van goal] [Chinese meditatietechniek] kan dienstbaar zijn aan het xiang [sjie-jahng] qi [tsjie] [Chinees schaakspel].

 

 

2426 Dictee woensdag 13-10-2021 (1) dictee Dictee van de dag (360) √ x

Dictee – dictees [2426]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 497 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (360)

1. Komt 'quacker' (in collegestijl gekleed iemand) van 'kwekken' (let wel: dit gaat niet over een kwekerij – planten of een quakerij – gelovigen)? Nee. Zet op volgorde van klein naar groot: septiljoen (een één met tweeënveertig nullen), quintiljoen (30), sextiljoen (36) en quadriljoen (24). Hij werkt in de quartaire sector [zorg, onderwijs, cultuur en openbaar bestuur]. Quadrafonie (VD ook: quadrofonie) is dubbelstereofonie. Een kwartet geleerden toonde het aan: in dit spectrum zit een quartet [in vieren opgesplitste lijn of piek]. Dit pak houdt alleen quasi straling [quasistraling] tegen. Queueën [kjoe] is een kwestie van queuevorming [keu]. Het querulantisme [ziekelijke neiging om tegen een werkelijk of vermeend onrecht te blijven strijden] is een question brûlante [brandend vraagstuk] geworden. Een queue de Paris is een tournure [opvulling achterzijde rok van japon – 1880-1890]. Wat is de kwintessens [essentie] van deze quickscan [globaal onderzoek]? "Wie weet?", vroeg hij in het Spaans: "Quién sabe?" [kie-jèhn-saa-bə] Acquiesceren (nog Latijn) is berusten en quiëscentie (NL) is innerlijke rust. De arrenbieër (verkort: r&b'er) [rhythm-and-blues] bereikte de
r&b-finale (arrenbiefinale). Hij quootte [citeren] Mark Rutte met een quoteje [citaat]. Hij toonde een quodlibet [mengelmoes, potpourri] van lappen.

2. Hij deed alsof twee maal twee – quod non (echter niet) – vijf is. Coteren is merken met nummers of letters. Hij speelde [schaken] de lange rokade, quod licet [wat geoorloofd was]. De rabiate [doldriftig] rabauw [ruw persoon] van een rabbi/rabbijn – een erkend rabbiefokker [konijn] – zorgde met zijn rabies theologorum [razernij der theologen] voor rabiësgevaar [hondsdolheid]. De jongedame had een
raak-me-niet-aanhouding [raak me niet aan] bij de plaatsdelictaanhouding [pd - plaats delict]. Ze was radicaal-links (radicaal links) en hing het radicaalfeminisme aan. De raiffeisenbanken en de boerenleenbanken lagen ten grondslag aan de huidige Rabobank. Zij schaftten wat de pot schafte. Na het kappersbezoek had ze een ragebol. Hij heeft een ruime idiotismenverzameling [karakteristieke spreekwijze, idioom]. 'IJs- en ijskoud' schrijf je met ij'tjes. De strobloem behoort tot de immortellenfamilie. Een impassegevoel [n/s] overmeesterde hem. Hij was een importune [ongelegen, inopportuun] bezoeker. Deze Indian summer [nazomer, begin oktober, mooi weer, Amerika] is nog niet voorbij. Wat zoekt een indo [iemand met zowel Indisch als Europees bloed] in Indochina? De indogermanistiek bestudeert de Indo-Europese talen. Kijk: de italianiserende landschappen van Lucas van Leyden. Een informatricebaan [s].

3. Hij is een in- en ingemene vent. Dit is een inexacte tijdsbepaling. Voor de irisscan nam hij nog een Irish coffee. Hij behoort tot de
ethisch-irenische [moreel, vrede stichtend] richting. Het Inwijdingsfeest [joods, tempel] is het Chanoeka [Gannek, Hanukka, Lichtfeest, chanoekafeest]. Je bent er weer in getuind. Interpungeren is interpunctie aanbrengen. Er was al een interim-akkoord over die interimjob. Heeft een interetnisch huwelijk kans van slagen? De interinsulaire bootdienst is uitgevallen. Hij zag in- en inwit. Er vindt een in-situsanering [in situ = ter plaatse] plaats. Schrijf je (de rubberboom) 'karet' met een caret [dakje, accent circonflexe, circumflex, kapje en hoedje]? Nee, dus. De ritalin is een geneesmiddel tegen ADHD (GB in toelichting ook: adhd; BE: rilatine); het risaliet is een vooruitstekend deel van de gevel. Hooligans [voetbalvandalen] worden al gauw als risicoburgers aangemerkt. Hij werkte razendsnel en razend slordig. Rebetika is muziek, reblochon kaas. Je kunt rechtdoorzee zijn, maar ook recht door zee gaan. Een recht op-en-neer is een (oude of jonge) klare. Wat is je reflectie [overdenking] op 'deflexie' [verdwijnen buigingsuitgang]?

4. Hoor je nu ook bij de oudeklareclub? Wat is de essentie [kwintessens] van het begrip 'reminiscentie' [gedachte aan iets uit het verleden]? Zijn tanden rapten [ah] [klapperend geluid maken] toen hij rapte [èh]. Niet elke rapaljaan (is dat een rapaillepoliticus? – rapaille = gepeupel) behoort tot het rapaille, wel tot de Rapaljepartij. Snuif zachtjes, 't is rapé [tabak – voorzichtig aan, vergaloppeer je niet]. Op een raout [avondpartij, ook: rout] wordt geen ragout [stukjes vlees] geserveerd. Kijk jij naar die ranzige tv-programma's [ook: teevee]? Je weet (schrijft) niet wat je hoort: raneynikkel [ree] [zeker nikkel]. Het rakuaardewerk [oe] [voor de Japanse theeceremonie] was gevuld met ramboersappelen (nee, die verstuur je niet onder rembours [ah, oe]). Heb je al eens aan rajayoga [controle over geest, denken stilleggen] gedacht? De mannen waren ratés, de vrouw een ratee [mislukkeling]. Ratafia is geen raffia, maar een likeur. Een rassé is een kleine Indische civetkat. Rarara, wie heeft de bal? Als een raket trok hij zijn raquettes (oorspronkelijk onder de schoen – sneeuwschoen) aan. Voor 'douwen' kan 'rauw-' en 'rouw-' [GB, VD enkel ou]. Een rever [niet in wdb. - denk aan: de zeilen reven] [ee uh] reeft, een raver ravet [ee] in extase. Een rechter moet recht doen.

5. Een realtimeonderzoek is een onderzoek in real time. De recidivekans [n/s] is groot. Een recueil [cui] is een bundel, niet te verwarren met oeil-de-boeuf [ovaal of achthoekig klein venster in daken]. De reciproquenberekening is niet zo lastig [vier wordt een vierde, 1/4, 0,25]. Hij is een rechtstreekse afstammeling. Het recordaantal data [gegevens] van de nieuwe database was een record. Een engineer doet aan engineering [toegepaste technologie]. Hij rookt een reefer [ie: – marihuanasigaret]. Een référérechter [NL: kort geding; BE: kortgeding] is een soort referee [éh uh ie] [scheidsrechter]. In de spyfi [spy fiction, fictie met spionage als thema] kwam veel spyware [spionagesoftware] voor. Ik ijsde toen het ijzelde. Het eigenwoningbezit [eigen woning] is gestegen. Ze wilden een preadvies uitbrengen. Is de recidivekans [n/s] [herhaling] groot?

6. Sst, stil! Ze slapen nog. Ik ben nu in Van Dale bij de s. Wordt dit pianogedeelte mano destra (m.d.) [rechterhand – ook d.: (main) droite of destra] of mano sinistra (m.s.) [linkerhand ook s. of sin. = sinistra of g. of m.g. = (main) gauche] gespeeld? 'Medicinae doctor' (doctor of medicine) wordt afgekort tot MD of m.d. Met XXXS wordt extra extra extra small aangeduid. (S)-2-butanol is optisch rechtsdraaiend. Hier is S een voorvoegsel in dat chemische begrip ter aanduiding van een chiraal centrum volgens de sequentieregels. De S komt van 'sinister' [links]. Het antoniem is de R van 'rectus' (rechts). Het saai (saaien, saaiem) is een nauw gebreid schrobnet voor de garnalen- en smeltvisserij. De ijstijd voor het eemien is het saalien. Sabaeïsme: sterrendienst; sabakoe: kleine reiger. In Senegal wordt onder andere Wolof gesproken. Marsala is een aangezette dessertwijn uit
West-Sicilië. Sabellen: familie van buiswormen. Indemniteit: schadevergoeding, genuïniteit: echtheid, impuniteit: straffeloosheid.

7. Zijn er joego's [GB: Joegoslaven] in de zaal? Hé joh, je zaakje hangt eruit. Joinen is aansluiten bij een internetforum. Veel Nederlandse uitdrukkingen hebben een joods-christelijke achtergrond. In de jesjieve (jesjiva) [Talmoedhogeschool] leren ze ook Jiddisj (Jiddisch). O jee, wat eng! In Suriname kennen ze het Jeugdparlement [specifiek, anders: jeugdparlement]. Jeremiadeproducenten hebben ogenschijnlijk een slecht leven. Hij had drie jack russells [jackrussellteriër]. De
jaarrente-uitkering vindt in januari plaats. Een jabotje [zjaa-boo] is een geplooide strook, vroeger soms aan de borst van een mannenoverhemd. Zwavel (sulfer, solfer, S - 16, sulfur) veroorzaakt een rotte-eierenlucht. De Baader-Meinhofgroep staat ook wel bekend als RAF (Rote-Armee-Fraktion). Rotarians zijn lid van een Rotaryclub (GB). Een remplaçant moet iemand remplaceren [vervangen]. Renforcé is madapolam (louisine, weefsel; geen macadam = wegverharding). Is de renommee de bluffer? Nee: de goede naam. Zo heb ik tenminste par renommée [bij geruchte] vernomen. Woord van de dag: rimpelbuisobstakelbeveiliger. Resorberen, opslorpen: resorptie, opnemen van vocht.

8. Ik zeg het maar eerlijk, ook dit komt van pagina [toen!] 80 van de befaamde lijst van Rein: rijkbloeiend, rijkgeïllustreerd (VD), rioja (Spaanse wijn uit het Ebrodal) en rillettes (varkenspastei). Dicteewoorden: rekwisieten [attribuut], requiemmis, rekwireren [(op)eisen] en requisitoir [vordering, eis OM = Openbaar Ministerie - 2025 ook: rekwisitoor]. Op herhaling: re-educatie, re-engineering [toegepaste technologie], reïmponeren [boekdrukkerij: weer in de vormen slaan], re-importeren, re-infectie, re-integratie, re-interpreteren, re-iteratief [nogmaals herhaald] en reïncarneren [opnieuw belichamen]. De rekruut diende een rek(w)est [bezwaarschrift] in. Door Reinaert de Vos werden heel wat reinardieën [listige streken] uitgehaald. Het remarquabele [opmerkelijke] relikwie zat in een reliquiarium [reliekschrijn]. Een religieuze is een kloosterlinge, een ouvreuse [vroeger: plaatsaanwijsster in bioscoop] niet. Zwart-op-wit [op schrift, als bewijsstuk] onthoudt wel. Schepen met averij hebben relâches forcées [+ gedwongen oponthoud]. Bananenrelishes [gekookt mengsel van groenten en specerijen] zijn (niet onbeperkt, niet-onbeperkt) houdbaar. Die draaier [hij draait] was specialist in het répondre en Normand [ontwijkend antwoord geven]. Bij een resumé en een resumeetje hoort resumeren [samenvatten], bij een résidence resideren [wonen] en bij résistance resisteren [weerstaan].

9. 'Individueel' slaat op individuen. De Saceur (Supreme Allied Commander Europe) is de hoogste bevelhebber van de NAVO in Europa. De sacharimeter [suikermeter] van Soleil is niet zo bekend. Sackjacking is het roven van een tas. Thans is Sacramentsdag (sacramentsfeest) de tweede zondag na Pinksteren. De Sacra Scriptura is de Heilige Schrift, de Bijbel. Het tussenwerpsel 'sacredieu' is een verkorting van 'sacre-nom-de-Dieu' [bastaardvloek]. In Indië is een sado een dos-à-dos [tweewielig rijtuigje, vis-à-vis]. Een slaaf leeft van genadebrood [n/s]. Het Allerheiligste is het Heilig sacrament, de hostie. De kaalgevreten weide lag er troosteloos bij. Zij was expert in kaartlezen en kaartleggen. De wilde kaardenbol is een plant. De Kabylen vormen een Berbervolk. Bij de kakadoris [kwakzalver, ook: kakkedoris] was het een kakofonie , toen de kalasjnikov [pistoolmitrailleur van Russische makelij] afging. Een kajotster is lid van de KAJ (Kristelijke Arbeidersjongeren). De kamikazepiloten [s] dronken eerst nog kamillethee [n/s].

10. Deuterium, zware waterstof, is een bouwsteen voor zwaar water. Een oelpan [mv. oelpans, VD ook: oelpanim, GB ook: oelpaniem] is een intensieve cursus modern Hebreeuws (Ivriet). Een camelot [loht] is een straatventer, kamelot [zelfde uitspraak] is een fraai weefsel van kameelwol. Wist Calvijn al dat calvilles [geribde fijne tafelappel] aan een kalvijn groeien? Het mineraal dat mercurochloride (kwik-I-chloride, Hg₂Cl₂) bevat, heet kalomel [mèhl]. Zeg eens eerlijk: welke van deze safes (safedeposits) is nu het safest? Een safehouse [onderduikwoning] heeft zelden een saferoom [paniekkamer]. De saffies [sigaar, sigaret] zaten in een doos bekleed met marokijn(leer) (saffiaan).

 

 

 

2425 Dictee dinsdag 12-10-2021 (1) dictee Dictee van de dag (359) √ x

Dictee – dictees [2425]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 498 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (359)

1. De saffische (sapfische) liefde is genoemd naar Sappho. Met safrololie (sassafrasolie) maak je ecstasy [xtc]. Een saffraanwortel is een kurkumawortel [oe]. Saga's zijn prozaverhalen in het Oudnoors. Dat is een mooie sagencyclus. Ook bij het sago kloppen zijn er dienstkloppers die dienst kloppen [ook: aaneen]. Het rosientje (niet meer in VD) is een acanthusachtige [akant] altijdgroene struik. Wees geen sagoïentje [zwart klauwaapje], slik iedere dag vitamientjes [vitaminetjes]. De Pimataal, een indianentaal, kent voor de reuzencactus de naam 'saguaro'. 'Sarahs bikinietje' schrijf je zonder apostroffen. Een ris de veau is een kalfszwezerik, risotto is rijst met Parmezaanse kaas, rissole is een klein gerecht van bladerdeeg of flensjes en de Roi-Soleil is de Zonnekoning. Veel rijke richards wonen aan de linker Rhôneoever (linker-Rhôneoever). Er stond een rijendikke menigte [wel drie rijen dik]. Alles liep als een goed geoliede machine. De rigaudon [oo g van goal ñ] is een Provençaalse dans in
alla-brevemaat [alla breve], verwant aan de bourree [oude, snelle rondedans uit Auvergne].

2. Wat is het verschil tussen een riff [loopje] en een lick [ook, met name in de jazz]? De rijnaak (een rijnschip) voer door het Rijnwater onder de Rijnbrug door. De afkorting R.I.P. staat voor requiesca(n)t in pace (ook: rest in peace). Roastbeef wordt meestal gewoon 'rosbief' genoemd. Een beetje Fries is rjucht en sljucht [oprecht en eenvoudig]. Met riyals betaal je in Sau/oedi-Arabië, SAR – ook Qatar - QAR, en met rials in Oman [OMR], Jemen [YER], en Iran [IRR]. Een ritsstamp is een smidsgereedschap bij hoefijzers bewerken. Wanneer was het rissglaciaal [GB, deel pleistoceen, rivier de Riss]? Ik wil graag tien rodo's [rododendron] bestellen. Rockabilly is een mengvorm van rock en country-and-western. De Rode Halvemaan heeft hulpgoederen gestuurd. Ze leed aan romaneske [als in een roman] liefdessmarten. We houden je in de rojem [gaten], reken maar! De razende roeland was een bereisde roel en hij kende het Roelandslied maar al te goed. Een ronggeng is een inheems dansmeisje (in Indië, Maleis). Ronds de jambe zijn basisbewegingen bij dans en ballet.

3. Rondelang ging de haas [gangmaker bij hardlopen] voorop. Een romusha is een Indonesische dwangarbeider. In de kosmos is de cosmos maar een klein plantje. Zelfs in Breskens tref je Saharastof aan. 'Saignant' [lichtjes gebraden, vanbinnen nog halfrauw – niet in wdb.] zegt iets van vlees, 'saillant' [uitstekende punt van een bastion] niet. De sujetten [persoon, negatief] droegen sajetten kousen [sajetkousen]. In salade niçoise zit vinaigrette [saus van azijn, olie en kruiden]. Salafisten zijn de ergsten [onder de islamieten – salafist = salafi]. Ook salarymen kijken uit naar de Heilige Salarius, salarisdag, sint-salarius. Hij debiteerde een sal atticum, Attisch zout. Gebruiken zij echt de sale-and-lease-backconstructie [sale and lease back]? Slaat 'Salernisch' op Salerno? Ja. Zonder Don Bosco waren er geen salesianen geweest. Saloeki's zijn oosterse windhonden. Hij velde een salomonisch [van Salomo(n), spitsvondig] oordeel. Salpingitis is ontsteking aan de salpinx [eileider]. Met de colon betaal je in El Salvador [SVC, historisch] en Costa Rica [CRC]. Een salwar [broek] draag je onder een kameez [ie:] [bloes]. Het kaartspel samba lijkt op canasta. Axenie is onherbergzaamheid en een axishert lijkt op een damhert.

4. Zijn broer doet aan taekwondo. Niet elke dreestrekker (die trekt van Drees, krijgt AOW) zal de Dreespenning ontvangen. Wat is biljarderen (ook: een rotterdammertje, de bal twee keer raken bij biljart)? 's Middags nog had de caféhouder zonder kinderen de
schoentjes-en-laarsjes (niet meer in VD – rolklaver, ratelaar) buitengezet en 's avonds moest hij een barklant die de bloemetjes had buitengezet, buitenzetten (buiten de deur zetten). Woningen kunnen rug-aan-rug staan. Dat begrip kom je ook tegen bij het boterwegen [kinderspel]. De gevangenen werden ruggelings (rug tegen rug) gebonden. In Indië hebben ze de term 'sado' voor 'rug tegen rug'
(dos-à-dos; kan ook een stoel of sofa zijn). We eten Zeeuwse rotjes [geroosterd brood]. Een barmhartige samaritaan dankt zijn naam aan de Samaritanen. De Salpêtrière is een groot oud gebouw in Parijs. De roos van Libanon (let op: dit is niet de roos van Jericho, de jerichoroos) levert hasj op (libanon of lieb), te betalen met livres (= Libanese ponden – LBP). Vergelijk: nepal, afghaan en marok.

5. De rooms-katholieke kerk als organisatie is de Kerk van Rome. De Grieks-katholieke kerk wordt ook wel aangeduid als de
Grieks-orthodoxe kerk. Het roosje-zonder-doorns is de ake/olei. Op de Rottumerplaat liepen twee rottweilers. Is er verschil tussen rozijnen- en krentenbaard? Nee, beide: impetigo. Roueetjes [losbandige personen uit de adellijke stand] kunnen zich nogal wat permitteren. Het rücksichtslose optreden was keihard. Is dat een rvs-wasbak [roestvrijstalen, ook: roestvrij staal]? Bij S5 hoort 'abohzis' (vroeger: ahboris). Waar staan die letters voor? In NL: algemeen, bovenste ledematen, onderste ledematen, horen, zien, intelligentie, stabiliteit (vroeger bij de keuring voor de militaire dienst gebruikte term). Deze saaie piet heet Piet Saaimans [en is ook een saaimans – de buurman is een Simpelmans]. De Koninklijke Bibliotheek te Berlijn kent
't opschrift 'nutrimentum spiritus' (voedsel voor de geest). Parkinsonpatiënten kunnen het pisasyndroom [zijdelingse standsafwijking van de romp] hebben.

6. Sambal badjak en dito oelek bevatten trassi [gefermenteerde garnalenpasta]. De samen-uit-samen-thuismentaliteit [samen uit. samen thuis] spreekt me zeer aan. In Lapland zijn Samen [volk, ook Sami, enk. Same] samen sterk. Een samenloop [strafrecht] kan een- of meerdaads zijn. Bij dieren kan strictuur (bij mensen stenose = vernauwing) optreden. De meeste Samojeden hebben een samojeed, zeker ras van honden uit de toendragebieden tussen de Witte Zee en de Jenisej. Bij oosterse religies kom je karma [geheel van goede en slechte daden en gedachten tijdens het aardse bestaan] en dharma [grondregels voor individueel en sociaal gedrag] tegen. Wat is de vertaling van s'amuser à la moutarde'? Antwoord: zijn tijd met futiliteiten verdoen. Sandalwoods (sandelhoutpaarden) komen van Soemba, het Sandelhouteiland. Sandboardde [van de zandhelling af] jij gisteren? Met een sandow [sèhn-doo] versterk je de spieren. Gesanforiseerd textiel is krimpvrij. Deze sangoma [Afrikaanse traditionele genezer en waarzegger] straalde een en al sangfroid [koelbloedigheid] uit. Hij dankt zijn naam aan het Zoeloe. De chikungunya is een door muggen verspreide subtropische virusziekte. Een chichi madam is eigenlijk een vrouwelijke chicard die uitblinkt in chicheid (chiquigheid). Mensen hebben een circadiaans [24 uursritme - ook in letters en aaneen, slaap-waakritme] ritme.

7. Een tedalschaap is een manenschaap, genoemd naar het
Noord-Afrikaanse volk Teda (ook: Tebu). Het Zwitsers-Duits [Zwitserduits] is het Schwyzerdütsch. Die man is door- en doorslecht (door en door verdorven). De afkorting SEH staat voor Spoedeisende Hulp en SEH-artsen zijn gespecialiseerd in
spoedeisende-eerstehulpverlening. Het sansculottegezelschap droeg geen culottetjes (culotjes) [kniebroek] en ook geen mascottetjes (mascotjes) [gelukbrengend – GB, VD – voorwerp]. Een sapajou is een rolstaartaap (en een rolstaartbeer is een kinkajoe) uit Zuid-Amerika (de naam komt uit het Tupi, een indianentaal). De wyandotte is trouwens een Amerikaanse kip. Schadenfreude is leedvermaak en schallanalyse is klankanalyse. De scandinavistiek bestudeert de Scandinavische talen en hun literatuur (GB ook: tt - doe in dictee 1 t!). Het scandium heeft atoomnummer 21 en symbool Sc. Om scheeps te zijn, moet je eerst scheep gaan. Uit een verhaal: kort na hun saffieren bruiloft gaan Piet en Elly onverwacht scheên .

8. Salarywomen zijn Japanse employees. De seance riep veel vragen op. Zijn scurriele [potsierlijk] optreden was lachlust opwekkend, ronduit lachwekkend. Seductie [verleiding] met een seedling [ie; soort van grote zure appel] was het doel van de seduisante [verleidelijk] tante in haar seersucker kleding [seersuckerkleding]. De eva's (evangelische jongeren) walgden ervan. Waar komt het begrip 'schöne Seele' vandaan? Bij Goethe! Eretitels van Maria zijn Eerwaardig of Schoon vat van godsvrucht. Hij schafte een nieuwe fiets aan en daarna schaftten we. Het is nu schafttijd. De mise-en-scène (scenerie [èh], scenery [ie], in scène zetten, ensceneren) is de toneelschikking, de mise au point het zuiver stellen van een kwestie. Bij de schnitzel (met vreemde snit) werd het handeltje in snitsel (referentie: kinabast) afgemaakt. De kapitein is het schip ingegaan (letterlijk, figuurlijk: in gegaan). De oplichter is zelf de mist, de teil ingegaan (de bietenberg of -brug opgegaan). De hoogleraren liepen cortègegewijs, de stoet van doodskistdragers schredegewijs.

9. Van die sloebers was haar armoede het schrijnendst. Gooi dat schroodijzer (schrooi-ijzer) maar op de schroothoop. Schrootjes worden ook rachels of tengels genoemd. Hij tackelt het teckeltje, hij voert een tackle uit. In de Technische Handleiding komt een (Iers of Amerikaans) whiskeytje voor. Woestijnplanten zijn meestal sclerofiel [grote bladeren om water aan te zuigen]; het zijn sclerofyten. Hij is helemaal gek van scifi [saaifaai – science fiction]. Raclette is een Zwitsers gerecht [met kaas] en blanquette een soort ragout (maar een blanket is een blanc-seing – getekende, maar niet ingevulde volmacht of akte – zeg maar: blanco cheque). Het aïdaweefsel is van katoen. Een van Verdi's opera's heet Aida. Ellen is de protegee van Piet. Welke zijn de kandidaat-lidstaten van de EU? De mamba is een slang, de samba een dans. De kangoeroe [ə] sliep. Je kunt een klap voor je kanis [hoofd] krijgen. De Kaninefaten zijn een Germaanse volksstam. Een kannenkijker is een drinkebroer. Het kaolien (de kaoline) is porseleinaarde. Katabolie [ontleding] levert katabole [resultaat daarvan] producten op. Zij zouden naar kapitein(!) Jas gaan [doodgaan, te gronde gaan].

10. Het tuigje is kapotgebeten. Verklaar de schrijfwijze van:
kapitein-commandanten (GB, VD: kapiteins-commandant),
kapitein-generaals (GB, VD: kapiteins-generaal) en kapitein-luitenants [GB, VD]. En nog veel meer … Kasteleinessen zijn kasteleinsen. Wanneer valt Ketikoti [herdenking afschaffing slavernij – ketikotifeest]? Khimars zijn hoofddoeken. Het kinderziektestadium is nog niet voorbij. Jan is een olijke klaas. De kasjoeboom kent u toch wel [met de cashewnoot, bombaynoot, cachounoot of olifantsluis]? Wil je kip kerrie of de kiptandoorischotel [kip tandoori, ook leuk: pad thai]? En toe? Kiwi-ijs of kiwiyoghurt? Heb je nog voldoende lodderein [reukwater – eau de la reine]? Een loeach (meervoud: loechot) is een Joodse almanak/kalender. Boten in de ynglingklasse zijn wendbare driemanszeilboten.