Dictee –
dictees [2393]
Vragen en
opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee
521 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee
van de dag (336)
1.
Dunglish
is Dutch-English
[Nederengels].
Wil je iemand dwarszitten, dan moet je hem de voet dwars zetten. Op
den(!)
duur, op de lange duur, werd de deugniet ontmaskerd. Een antiutopie
(dystopie)
is een anti-ideale toekomststaat. De antifa's
(antifascisten)
waren in de meerderheid. Welk aannamebeleid
hanteert deze kerk? De uitdrukking 'egregiously an ass' (bij
uitstek een ezel) komt uit
Shakespeares Othello. Een écusson is in de
heraldiek een klein schildje in een wapen. Het eddyisme is genoemd
naar de stichtster van de beweging Christian Science (Church).
Elk en een iegelijk is iedereen. Egoutteurs zijn papierwalsen. Temeer
daar ik je vertrouw, zou ik dat des te meer betreuren. Waar spreken
ze zoal Nedersaksisch? Ze is erg occult [geheim,
voor ingewijden], ze doet aan fetisjisme
(met fetisjen – talisman – dus).
Een neurotica [vrouw met neurotische
aandoening] kan dysthymie [een
chronische depressieve stemming] hebben.
Met veel éclat [glans, luister]
werd een eclatante [schitterend,
opzienbarend] zege behaald. Let op de
spelling van 'echamperen' [schilderkunst:
licht en schaduw], 'échappade' [fout
door haast, bij graveren] en 'échéance'
[verschijning, verval].
2.
Gezocht naar twee i-grecs (y's
– *y*y* – kan niet meer in oVD
2021): yottabyte
(YB,
twee tot de tachtigste bytes),
yoghurtmayonaise, ylangylang (etherische
olie), xyloglyptiek
(houtplastiek),
wysiwyg (what
you
see is
what
you get),
tyltylschool [verstandelijk
en lichamelijk gehandicapt],
trihydroxybenzoëzuur [galluszuur],
toys for boys [speeltjes,
hebbedingetjes voor mannen],
toyboy [jongere
man als partner van oudere man of vrouw],
T-lymfocyt (T-cel),
theory of everything (unificatietheorie),
teddyboy (nozem),
taylorsysteem (taylorstelsel
– effectief werken), syzygie
(samenstand),
synonymiek [leer
der synoniemen], syndactylie
[vergroeiing
vingers of tenen], syncytium
[massa
samengesmolten cellen], synchysis
(vervloeiing),
symfysis [symfyse
= verbinding van twee beenderen door kraakbeenweefsel, i.h.b. de
schaambeenvoeg] en symfysiolyse
[ernstige
bekkeninstabiliteit], stayokay
(jeugdherberg),
spondylomyelitis [ontsteking
wervels en ruggenmerg], smokey
eyes [zwoele,
donker opgemaakte ogen vrouw],
salicylaldehyde [t.b.v.
parfums en chemie], royalty
[vergoeding auteur
boek], pyrolyseolie (bio-olie),
pyridyl [organisch-chemische
groep], pyrenomyceet (kernzwam),
psycholyticum (psychedelicum
= bewustzijnsverruimende stof),
polyvinylchloride
(pvc),
psychoanalytica [vr.
beoefenaar psychoanalyse],
polygyn (meerdere
vrouwen als echtgenote toelatend),
palmy days [bloeitijd],
onycholyse [loslaten
nagel], nylonpanty [nylon
panty],
nifty fifty [50
aandelen New York], myxomyceten
[slijmzwammen],
mytylschool [lichamelijk
gehandicapt], nimbysyndroom
[persoon: not
in my
backyard]
en mayday [SOS-roep
(m'aidez)].
3.
Verder: münchhausen-by-proxysyndroom [aandoening
verzinnen voor kind om zelf aandacht te krijgen],
Lady Chatterley [prototype
vrouw die haar man bedriegt],
karyotype (karakter
der chromosomen),
karyolyse (oplossen
celkern), karyofylleen
(humuleen),
karyocyt (grote
cel in het beenmerg die bloedplaatjes produceert),
isobutyraldehyde [met
een vertakte koolstofketen],
hypothyreoïdie (ook:
hypothyroïdie = onvoldoende werking van de schildklier),
hypothymie (duurzame
depressieve stemming),
hypocycloïde (zekere
wiskundige kromme lijn),
hypohydratie (vochtgebrek
in het lichaam), hypoglykemie
(abnormale daling
van de bloedsuikerspiegel – GB ook
glycemie!),
hypofyse (hersenklier),
hypodermoclyse (toedienen
van een vrij grote hoeveelheid vocht via het subcutane weefsel),
hygrofyt (vochtminnende
plant, antoniem: xerofyt),
hydrofyt (waterplant),
hydroformylering [i]
(oxoreactie),
gyrodyne (gyrovliegtuig),
galleryplay [team
dat ruim voorstaat], for your
eyes only (strikt
vertrouwelijk – fyi
= for your
information),
fiftyfiftybasis [half
om half] en
ethyleenglycolmono-ethylether (oplosmiddel
voor lakken en vernissen).
4.
Ten slotte ook nog: erytromycine (antibioticum
tegen veteranenziekte),
emptynestsyndroom [kinderen
huis uit], employability
[flexibele inzet
van werknemers],
economyclasssyndroom (DVT,
diepe
veneuze
trombose,
vliegtuigtrombose), deweysysteem
(decimale
classificatie in de bibliografie),
cytolyse (vernietiging
van cellen), cyclothymie
(manisch-depressieve
psychose), cyclostyle
(stencilmachine om
te stencilen), cyanotypie
(blauwdruk),
coronary bypass (overbrugging
van een kransslagader),
chrysotypie (fotografie
op papier dat met een goudoplossing behandeld is),
cherrybrandy (kersenlikeur),
CMC (carboxymethylcellulose),
buddyhollybril [harrypotterbril
– voor nerd], bloody mary
[cocktail wodka,
tomatensap], benzylcyanide,
ayeaye [vingerdier],
angry young man [kunstenaar
die zich afzet tegen vorige generaties],
acetylsalicylzuur (aspirine),
babyparty (geboortefeest),
van Scylla in Charybdis komen [van
de regen in de drup], cyclohexyl
[organisch-chemische
groep], don't worry, be happy [je
moet niet te veel tobben] en
epifysiolyse (loslaten
uiteinde pijpbeen bij groeischijf).
5.
Een diplomatieke term is 'échange de vues' [uitwisseling
standpunten]. Ecarteren is ecarté
[kaartspel]
spelen. De term 'écartelé en sautoir' [een
schild schuin gevierendeeld] komt
uit de heraldiek. Een ecart is het koersverschil tussen vaste en
premieaffaires. Geschubd leer is veau écaillé. Een e-dentifier is
(kennelijk)
een apparaatje om je bij elektronisch bankieren te identificeren.
Eenieder, een iegelijk, mag meedoen. Wist je, dat EDTA
ethyleendiaminetetra-azijnzuur
is? Deze eendracht-maakt-machtige aanpak verdient hulde. Heeft
eensgegeten haver ook een Latijnse naam [paardenmest
...]? De eerstejaarsstudent
[eerstejaars
student]
maakte de eersteklas treinreis (eersteklastreinreis
– betekenis!) in een
eersteklascoupé (eersteklas
coupé
– betekenis!). Bij skijøring
[voorttrekken op
ski's door paard of auto] moet je
een warm ski-jack dragen.
6.
De drie Gestrenge Heren zijn de ijsheiligen Pancratius, Servatius en
Bonifatius. Ook zonder zijn tussenkomst was er al iets tussen
gekomen. Mouches volantes zijn muscae volitantes [zwarte
vlekjes in oog]. Wat in een
depotje zit, is en dépôt. Niet elke detaillist treedt bij zijn
verkooptrucjes en détail. En déshabillé (ongekleed,
ook: en (profond)
négligé = in nachtkostuum, bijna zonder kleren)
verkochten ze des histoires de femmes [vrouwenpraatjes].
Trouwens: een deshabillé
[dee-zaa!]
is een nachtgewaad. Die plant lijdt aan desiccatie [uitdroging].
De Endlösung [WO
II] is de algehele uitroeiing van
de Joden. En face [van
voren] is niet en profil [van
opzij]. En famille [in
het huisgezin, onder elkaar] kun
je meestal vrijuit spreken. Enfin seuls [eindelijk
samen alleen] werden ze en
flagrant délit [op
heterdaad] betrapt. Die kinderen
toch: enfants chéris
[+]
(lievelingen),
enfants gâtés
[+]
(verwende
kindjes), enfants
perdus [+]
(verloren
kinderen), het enfant prodigue
(de verloren zoon
– Bijbel – mv. s s +),
enfants prodiges
[+]
(wonderkinderen)
en het enfant(s)
terribles (een
groepsbedreigend persoon – GB/VD).
En pantoufles [niet-officieel]
zijn er veel pantoffelhelden. Het conopeum [omhulsel
ciborie = kelk met geconsacreerde hostie]
is het ciborievelum [doek,
kelkkleedje].
7.
Wat is een conoïde (conoïde
schaaldak)? [Niet
in wdb.:] Het ligamentum
conoideum verbindt het schouderblad (scapula)
met het sleutelbeen (clavicula)
en heet ook: ligamentum trapezoideum. Het ligamentum
coracoclaviculare is een bindweefselband (ligament),
die gelegen is in het schoudergewricht. En wat was in de nazitijd
ontaarde kunst (entartete
Kunst – niet geschikt voor nazipropaganda)?
Wie zijn hier eigenhuisbezitter? De leus van de Franse Revolutie was:
vrijheid, gelijkheid, broederschap (liberté,
égalité, fraternité). Eh bien,
welnu, komt er nog wat van? Hij is van het malle-idealistenprototype.
Eisdener klompkes [appelen]
kun je schillen. Ik ben aan het eind van mijn Latijn: al die Latijnse
uitdrukkingen zijn Latijn voor me. We
eten elandfricassee [fijngehakt
vlees met pikante saus]. Het EK
is het Europees
kampioenschap [de
EK –
meervoud]. Rotterdam werd ooit
geëlektrificeerd [kreeg
elektriciteit], een persoon wordt
geëlektriseerd [figuurlijk:
bezielende werking uitoefenen].
Het is een en al muziek: electric(al)
art [met knoppen
en schakelaars], elektropop [met
synthesizers], electric boogie
[danswijze met fel
schokkende bewegingen],
electro(clash)
[housemuziek met
elementen van elektropop]
en electrofolk (folktronica
– met elektronische instrumenten).
Met 'elektro*' zijn er 189 hits (situatie
2015): daar begin ik niet aan.
Kevers hebben een elytron (mv.
elytra, elytronen – voorvleugel).
Het kauwtje vliegt, er is geen koutje meer aan de lucht.
8.
De elfen op het elfenbankje hadden allemaal elven [11]
op hun kleding. Een likdoorn zou eigenlijk lijkdoorn moeten heten
[eksteroog].
De medisch student studeerde ellenlang
op de ellepijp. Met veel eloquentie
[welsprekendheid]
verklaarde hij deze elucubratie [moeizaam
tot stand gebracht werkstuk]. De
Elfstedenrijders reden de Elfstedentocht
(langs de
Elfstedensteden). Wat was de
hoogste elorating [ee/ie]
van mormoon Bobby Fischer ooit [betreft:
schaken]? In het weekblad
Elsevier wordt regelmatig het lettertype
elzevier gebruikt. Via een embarcadère
[aanlegplaats]
kun je debarkeren [van
boord gaan]. De Emme [rivier]
ligt in Zwitserland: uit zijn dal komt de emmentaler – Emmentaler
kaas, een soort van gruyèrekaas met gaten. Een émissaire
is een emisario [spion].
Met discopathie [aandoening
van een tussenwervelschijf, bijv. als oorzaak van hernia]
kun je beter niet naar de disco gaan. Hij heeft zich regelmatig
geëncanailleerd [omgaan
met mensen beneden je stand].
Diabetici hebben vaak een encas [noodmaaltijd]
bij zich. Een geëncodeerde boodschap [in
code] is niet en clair [gewone
taal, geen code]. En nage [geheel
bezweet] gingen ze en masse
[massaal]
en marche [op
weg]. Aan de meet stelden de
toeschouwers zich en haie [in
een haag] op. Hij woog met engels
[een gewicht].
9.
Doe het maar de coutume [uit
gewoonte]. Hun enige
vader-en-moederskindje was het enigste(!)
kind van de buurt. Bij 'engelenkoor' vindt u in VD heel wat
hoofdletters. Cauteriseren is branden of etsen, een cautie
(werkwoord:
cautioneren) is een borgstelling,
een elektrocauter is een galvanocauter: een instrument voor toepassen
van de galvanocaustiek (in
de chirurgie), een precautie is
een voorzorgsmaatregel en een thermocauter (thermocautère)
is een geneeskundig instrument om weefseldelen uit of door te
branden. Een talentscout is een talentenjager, het antoniem van haute
couture is prêt-à-porter [confectie],
de chief scout is de hoofdleider bij de boyscouts, een couturière is
een ontwerpster en vervaardigster van haute couture en een écoute is
een luistergalerij. Bespreek deze begrippen: en flèche [bespanning
paarden achter elkaar], en garçon
[als vrijgezel],
en gros [handel in
het groot] en en
passant [slaan
bij het schaken, e.p.].
Hij sprak Engels en hoorde de engelse groetenis aan.
