2363 Dictee vrijdag 27-08-2021 (1) dictee Dictee van de dag (313) √

Dictee – dictees [2363]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 544 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (313)

1. Gallisage is het voegen van water en zetmeel bij wijn, de Nibelungensage is een verhaal, petrissage is een zekere vorm van massage en een vernissage is een soort vooropening van een schilderijententoonstelling. In VD vond ik een Oud-Egyptische zonnegod (Ra) en de troonzaal van een Oud-Perzisch paleis (apadana), alsmede het parsisme (de door Zarathoestra gestichte
Oud-Perzische godsdienst in zijn huidige Indische vorm). Hoe houd je eenvoudige parsimonie (uit het Engels – s = simpel) en zuinige Zeeuwse parcimonie (uit het Frans c = cent) uit elkaar? Hoe omschrijf je petit-gris? Antwoord: grijze pelterij (bontwerk) van de huid van Siberische eekhoorntjes. Ik doe mijn pardessustje [uu] [overjas] aan. Hij is een optimist par excellence (bij uitnemendheid). Waar komt Parisch marmer vandaan? Antwoord: van Paros! Stop het parler chiffons [over kleren en opschik praten], kom ter zake. Wat heeft Paris met de parisappel te maken? Hij moest besluiten welke godin een gouden appel kreeg. We hebben dat corpus [verzameling teksten voor taalonderzoek] samen geparset [parsen, parseren: teksten – bv. uit een corpus – syntactisch ontleden]. Ze voerden samen meerdere pas de deux(s) (balletdans voor twee personen) uit. Bij de (Olympische) Zomerspelen in Londen zag ik een match bij het women's hockey (nog Engels aandoend).

2. Renografie is nierscintigrafie. 'Gelopen' is het participium perfectum van 'lopen'. Een pasquinade is een paskwil. Een kasjmiergeit uit Kasjmir levert de zijdeachtige wollen stof voor de pashmina, een sjaal [ook: shawl]. Zijn pas geleerde vormen kwamen van pas bij de pasgebouwde torenflat. Hij was zo gebelgd, dat hij een Frans paternoster ging bidden [vloeken]. Een pastiche is een meestal slechte nabootsing. Een patronymicum is een vadersnaam. Mijn moeder patiencete heel vaak. Dat bedrag kan payabel [betaalbaar] gesteld worden. Een poëtaster is een rijmelaar. Een pedofiel [pedo, jonge kinderen] heeft een bredere belangstelling dan een pederast [jongens]. Op het Portiuncula-aflaatfeest (2 augustus) kun je een
portiuncula-aflaat verdienen [r.-k.: volle aflaat, volkomen kwijtschelding van alle tijdelijke straffen], of is dat potjeslatijn voor je? Mag ik twee pêches melba (ook: pêche melba’s) van u? Potkrauwers (gierigaards) komen niet in de hemel. De bevindelijke predikant hield een stevige hel-en-verdoemenispredicatie. Als toetje was er vanille- en
plombière-ijs.

3. Naast pi-systeem(!) (VD sub lemma delokaliseren, sigmatroop) lijkt 'pimeson'(!) (VD, п-meson, symbool: п ook: pion) de juiste schrijfwijze. Wat betekenen più forte [harder] en più stretto [korter, haastiger] in de muziek? Noem de verschillen en de overeenkomsten tussen pinyin [transcriptiesysteem van Chinese karakters in het Latijnse schrift] en pidgin [zeer eenvoudige omgangstaal op grondslag van het Engels –zoals met lekko = let go]. De pithecanthropus erectus is de rechtop lopende aapmens (Java). We leven in een pluri-etnische samenleving. Je tandplaque (ook: tandplak) moet nodig behandeld worden. Zij is platgegaan voor zijn avances. Tellen de Plejaden echt zeven sterren? Deze plejadegroep van literatoren (GB ook: tt) bestudeert momenteel de Pléiade [Fr. dichters, Ronsard]. Wanneer is de volgende poetryslam? Plof-bv's zouden verboden moeten worden. Poesaka's zijn erfstukken van de voorvaderen. Waarop zijn de poestaha's [boeken] der Bataks geschreven? Op boombast! Behoren zij tot de durfals (durfallen) of juist tot de durfnieten? Wist je, dat Uncle Sam een humoristische verklaring van de afkorting US is? Die kruiden zijn behoorlijk pedis [puh-dihs] (heet). Peekoffie van cichorei is surrogaatkoffie.

4. In het Pahlavi (Pehlevi) is de Middelperzische zoroastrische literatuur (GB ook: tt) geschreven. Peigné [banden van wolvezels] wordt tot bollen opgewonden. Hij uitte zich in pejoratieven [woorden met een ongunstige betekenis]. Zij vertonen kuddegedrag. Pelliezen zijn vrouwenmantels, een kleine pelerine is een pelerientje(GB, VD ook: pelerinetje), een pallet een laadplaat, een pelleterie een bontzaak en pelletiseren [uh] is tot pellets (bolletjes) verwerken. Onze voorouders droegen pelsen (pelzen) kleding. De kogel werd penages [voorzichtig, behoedzaam] verwijderd. Zij heeft een penchant [zwak] voor pony's. Iets van 20 pence kun je met 20 penny's betalen. Die arts werkt veel met penicilline-infusen (GB ook: infuzen). Die penozevent beziet alles door een roze bril. Hij spaart onder andere pengö's [Hongaarse munt tot 1946]. Bij het afhappen viel de pencee [èh] [amandelgebak] tussen de bloeiende penseetjes [ah ee] (viooltjes). Die peristylenstudie [zuilengang] is niet eenvoudig. Peripatetici zijn aristotelianen. Lekker, perigordtruffels! Ik bedoel een pennenstreek, geen penssteek! Koeskoezen zijn buideldieren en couscous is een gerecht.

5. Bij die pépinière [boomkwekerij] vind je ook perennerende [overblijvende] planten. Per arabier [bij toeval] zag hij de Griekse vrouwen op hun arabieren [paarden] in hun peploi [enk. peplos – lang ruim kleed] met hun pépites [goudklomp]. Een periscoop [bij onderzeeër] zul je in een perikoop [Bijbelgedeelte] niet tegenkomen. Onder de persienne [zonwering] dronken ze een persico [perzikbrandewijn, -likeur]. Ze werden tot personae non gratae [ongewenst persoon] verklaard. De perzen [tapijten] lagen op de persen [in de drukkerij], toen de drukke Perzen die persen wilden laten draaien. Persad is een zoete offerande voor boeddhistische goden. Hoe werkt een perpetuum mobile in vacuüm en in een continuüm? Een would-beperitus-artis is een quasikunstkenner. Is er iets pernicieus [verderfelijks] aan een lekker pernodje [pastis]? Er ontstond een heuse, onbesliste pennentwist.

6. Per jocum is uit gekheid, permafrost is eeuwig hal en pernambukhout, zoek dat maar op [braziel, toch?]. De uitzending was quasilive. Met peulen worden meestal zaai-erwten bedoeld. Peu à peu [langzamerhand] werd het rustig. Draagt men nog petticoats? Een PET-scan werkt met positron emission tomography (niet te verwarren met een petfles, die is van polyethyleentereftalaat gemaakt). Een petrarkist is een volgeling van Petrarca [een dichter]. Ze hebben petanque gespeeld, gepetanquet. Hier volgen – waar mogelijk – wat meervoudige kleintjes: petites histoires [+] (anekdotische voorvallen), petites maisons [+] (maîtressewoningen), petit-gris (grijze pelterij van de huid van Siberische eekhoorntjes), petit-maîtres (salonjonkers), petit(s)-beurres (biscuitjes), petits points [+] (steken bij naaien), petit mals (absences), petitfours (kleine koekjes) en petit(s) (eenvoudige) restaurants (GB + VD 2020!). Met zijn pickel, zijn pikhouweel. zou hij rücksichtslos eropin hakken.

7. De stropick-uppers(!) was erg groot. Waar zit de pia mater (zachte of weke hersenvlies) in het hoofd? Een piaiman [pie-jaai] is een indiaanse sjamaan. De fyla (enkelvoud: de of het fylum)(!) zijn de stammen (hoofdgroepen) van het dierenrijk. Poehpoeh (verbazing), was me dat werken! 'Pfoe' (onzekerheid), 'pfiew' (blazend) en 'phoe' (geringschatting) hebben elk hun eigen uitspraak. Hij is naar Phnom Penh [hoofdstad Cambodja] getrokken. Daar kun je van op aan, je kunt ervan op aan. Ik ben een slokop en ik heb een slok op. Ik kom dadelijk, zo meteen. Tijdens de zomer van 2012 bereikte de (Olympische) Spelenkoorts in Londen zijn hoogtepunt. Wat een disfunctie heeft, is disfunctioneel, zoals bijvoorbeeld dysfonie (stemstoornis), dyslexie en dyscalculie. Zij dominode met haar pas geshampoode haar. Hoelang blijf je nog rondstrooien, hoe lang die vergunningverlening bij de provincie geduurd heeft? Lekker kontje! Eoliet is stenen gereedschap uit het eolithicum.

8. Het Midden-Westen omvat in de Verenigde Staten negen staten, het omvat niet helemaal precies het middenwesten van de VS. Ook voor het Wilde Westen moet je in Amerika zijn. Een deel van het hoornvee nijt [stoten met hoorns]. Ook gisteren nijtte een ander deel al uit nijd. Couscous [koes-koes] is een gerecht [en een koeskoes een buideldier]. Een lapalissade is een waarheid als een koe. De kerk houdt zich procul negotis (ver van staatszaken). Procreatie is voortteling [voortplanting]. Dat is procul dubio [zonder enige twijfel] waar. Pro copia betekent voor afschrift. Die prodentglimlach verging hem wel op het procrustesbed [uhs]. Een polonceauspant is een ijzeren kapspant. Is polsvoelen hetzelfde als iemand de pols voelen? Hetero- en polyfyllie hebben beide betrekking op planten. Slavofilie is voorliefde voor Slaven. Ze heeft er 30 [katten]: ze lijdt duidelijk niet aan ailurofobie (wel aan ailurofilie). Wat verzamelt een deltiofiel? Prentbriefkaarten! Een profil en trois quarts [van opzij] is een verloren profiel. Je zal toch maar copoclefiel zijn (verzamelaar van sleutelhangers).

9. Een sinofiel houdt van Chinezen en gaat soms ook chinezen. Tegen psychrofiele [koudeminnende] bacteriën helpt vast geen pasteuriseren (en ook geen lievemoederen). De myrmecofiele zaadverspreiding vindt dus door mieren plaats. Is dat het dader-DNA-profiel? Zijn er nog tweetallen, weetallen en vergeetallen (vergeet allen wat u geleerd is) in de zaal? Hij won een tigtal(!) (een tig aantal) olympische medailles. Wat is een veellingskristal [meer dan twee door vergroeiing = veelling]? Het hellmanngetal geeft de strengheid van winters aan. Heavy metal is harde hardrockmuziek. Is er verschil tussen deathmetal, black metal en dark metal? Het crin végétal komt van de dwergpalm [korte vezels als vulmiddel]. Onder de olympische tv-beelden liep een marquee [ie] mee, niet te verwarren met marque [merk, teken] en marqué (toneelspeler). De marsbanker [horsmakreel] vind je bij het Marsdiep. In Japan heet harakiri [rituele zelfdoding na eerverlies] meestal seppuku [2 x oe]. Karoshi is in Japan de dood door te hard werken. In welke jaren vond in China de Lange Mars plaats? Is er een nuanceverschil tussen elan [bezieling] en élan vital [stuwende levenskracht]?

10. Plaatsmaken is plek maken, ruimte maken. We moeten pas op de plaats maken en plaatsmaken voor nieuw talent. Wij plachten ons voor te laten staan op het plegen van een goede daad. De wielrenner surplacete (GB) [wielrenners: balanceren bij sprintwedstrijd]. Mij volgen, si placet [beleefde aandrang bij een verzoek]. Bij buffetten kun je eten quantum placet (quantum vis, q.p., q.pl., q.v. – zoveel als men belieft). Ja, dat is commonplace [een gemeenplaats]. De bitch liep op de pitch [deel veld cricket]. Er is een plaatsgebrek [gebrek aan plaats], plaats te kort (een plaatstekort, net 'één plaats te kort voor Karel). Maak er nog een picotje [oo] [versierinkje] aan! Haar gepiercete oor ontstak. Ze gaf een pirouetje (pirouettetje) [oe] ten beste. Een stiff upper lip kenmerkt Britse onaandoenlijkheid.

 

2362 Dictee donderdag 26-08-2021 (2) dictee De Taalstaat 2021 – woorden van de spellingbee van 21 aug √

Dictee – dictees [2362]

De Taalstaat 2021 – woorden van de spellingbee van 21 aug

[Goed = 2 punten, fout = 0 punten, passen = -1 punt]

[Beide kandidaten hebben 1, 5 minuut en krijgen vergelijkbare woorden]

V De Taalstaat 2021 – woorden van de spellingbee van 21 augustus

Spellingspel van zaterdag 21 augustus 2021

1. toupet

2. ukelele

3. lijden (geen uitstel …)

4. amethist

5. polyglot

6. surrealist

7. python (wurgslang)

8. tennisster

9. stationair

10. landauer

11. doseren (inspanningen ...)

---------------------------------------------

12. kolibrie

13. fiducie

14. steil (trap)

15. coupe (haardracht)

16. yahtzee

17. penarie

18. gigabyte

19. polikliniek

29. triatlon

21. biljonair

22. wouw (roofvogel)

23. ramsj

Kandidaat I had 7/11 antwoorden goed, kandidaat II 11/12 (en won dus).

 

 

2361 Dictee donderdag 26-08-2021 (1) dictee Dictee van de dag (312) √

Dictee – dictees [2361]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 545 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (312)

1. Pyridine komt in nicotine voor, pyridoxine of adermine is vitamine B6 en water is H₂O [grapje: H₂OI is hooi]. Het qu'en-dira-t-on zijn praatjes. Precociteit is vroegrijpheid. Het prince-de-galles is een wollen weefsel. U kent de alttoets. De controltoets wordt kortheidshalve ook wel
ctrl-toets genoemd. Moeten we het nog funkyer maken [muziek: sterk ritmisch, ook: bruisend, opwindend]? We zijn al op ons funkyst. In de economie is een multipliereffect [vermenigvuldigingsfactor: de verhouding tussen een extra overheidsinvestering en de daaruit voortvloeiende vergroting van het nationaal inkomen] mooi meegenomen. Een playboy zal niet vaak de pleeboy [standaard voor wc-rollen] aanvullen. Je hebt me niet gepleased met je plebejische [vulgair, plat] optreden. Hij geniet van het plein-air [schilderen in de vrije natuur]. Mooi, dat poëem (poëma) over die poema, de cougar, de Amerikaanse leeuw. Het meervoud is poëmen (poëmata). Op het Poerim, het poerimfeest, stuurde men mij sjlachmones [lekkernij als geschenk]. De ondergang van de dictator leidde tot een hamansfeest [vreugdebetoon over de ondergang van een belager of tegenstander]. Poelet is soepvlees en poulet is kip. Het poeljegekwaak [eend] was niet te harden. Ik vertrouw die vent van een Poetin nog voor geen roebel.

2. Wist je dat 'POP' voor post office protocol staat (en PO Box voor post office box)? In een pmd-zak zitten plastic flessen, metaalverpakkingen en drankkartons. Hij logeert in dat poepchique hotel. In Kroatië vindt men poljengebieden [polje: laagte tussen steile wanden in een karstgebied]. De cordon(s) bleus [kok] maakten smakelijke cordon(s) bleus (ook vlees!). Sta jij ook op de polllijst [internetenquête]? Een pomodoro is een romatomaat. De nieuwe directrice heeft een pomo [postmodern] uitstraling [pomo-uitstraling, bnw. – znw.]. Is er nog genoeg point-lacé [borduursel]? Een bedrijf verstrekt graag een poisonpill [gifpil, tegen overname]. Wat is de overeenkomende poisehoeveelheid [niet-SI-eenheid van viscositeit – P]? De regenmaand in de Franse Republiek heette pluviôse. Plukharen is een pennentwist uitvechten. De afkorting t.h.t. betekent ten minste houdbaar tot. Je moet deze zin met parcourstje ['koer' en bij uitspraak 'koers' -je] en concours(t)je wel goed uitspreken! Een klein gordijn schuift over railtjes [GB] en een kleine trein rijdt over railsjes [VD]. Over je eten doe je een justje en bij de borrel drink je een sjuutje (jus d'orange).

3. De uitspraak in de vorige alinea is 'pwaa-zuh'. Het geheel had iets louches [loesj]. De E40 is een E-weg. Ik heb gisteren nog ge-sms't,
ge-cc'd en ge-dtp'd. De heren zullen het eindelijk wel eens worden, dat ze weleens een verzetje willen. Wat ben je toch een apie van een jongen. We slaan ons erdoorheen, er wel doorheen. Motto van timmerbedrijf Jongenelen: het hout (is) nooit op! Hout moet, hout doet je goed! Zij waren het kritischt van allemaal. Je hoeft dat toch niet à contrecoeur [ongaarne, met tegenzin] te doen? Wat zoeken Randstedelingen op een dictee in Breskens? De quatre-mainsspelers excelleerden. Hij zou me quasi umbra persequi (volgen als zijn schaduw). De quasiauthentieke quasi-intellectueel hield zich quasi slapend. Zich verhovaardigen is prat gaan op iets. Waarom zijn preëmptief en preëminent zulke aparte schrijfwijzen en wijken ze af van pre-existent? We worden geacht er niet (meer) 'pre' als zodanig in te herkennen; het is 'een/één geheel'. Hij kreeg een postume onderscheiding. Ze draagt vaak popeline jurken (popelinejurken).

4. Dat de zon om de aarde draait, was ooit een popular fallacy [algemeen verbreid dwaalbegrip]. Hun poppedeinenspel [pop, klein meisje] was vertederend. Moet in een prepaid telefoon een prepaidkaart (prepaykaart)? Deze voetbalpool omvat alleen de wedstrijden uit poule A. Je moet acte de présence geven als we deze zaak met préséance [voorrang] behandelen. De PCGD was de Postcheque-en-Girodienst (en niet zomaar een
postcheque-en-girodienst). Een postcoïtum treedt altijd post coitum op. Geef aan Puerto/Porto Ricanen rustig de Dikke Van Dale te lezen [heeft Porto/Puerto Rico]. Voor rooktabak zweert hij bij portorico. Wat is het verschil tussen een onderkast-pps [publiek-private samenwerking] en een bovenkast-PPS [postpostscriptum]? In een Bosch café werd onder het genot van Bossche bollen een probleem met Bosch' burgemeester aangekaart. Kom je nu alweer zeuren? Wanneer was de voorlaatste keer ook alweer? Je kunt een jas aanhebben (aan hebben), een hoed ophebben, een sjaal om hebben en een schort voorhebben. Je zult maar TSS, het tibialestresssyndroom, hebben. Met hoeveel t'tjes [maar: z’jes!] schrijf je 'letterteken'?

5. Antwoord op de vraag: het ene (PPS) is een postpostscriptum, het andere (pps) de publiek-private samenwerking. De taaislijmziekte (mucoviscidose, cystische fibrose, cystic fibrosis, CF) wordt gekenmerkt door taai slijm. De ontdekking van het tantaal (Ta, 73, tantalum, tantalium) was een tantaluskwelling. Een taakanalist maakt taakanalyses. Als voorbeeldtalen worden genoemd: creolentaal, Eskimotaal, Incataal, indianentaal (Indiaans) en negertaal. Tabasco [pikante saus] kan zelden tabasjir [bamboesuiker] vervangen. Tabby's zijn katten met cyperse tekening. Tabes dorsalis is de ruggenmergstering. Het symfonieorkest vermeldde in het programmaboekje een uitgebreide tableau de la troupe [lijst met spelers]. Het tableau vivant [uitbeelding met levende, onbeweeglijke figuren] van de Nachtwacht (van Rembrandt van Rijn) was indrukwekkend.

6. Waar vind je maçonnieke [vrijmetselarij] tabliers [taa-blie-jee] [schootsvel vrijmetselaars]? Iemand met tachofobie [beklemmende vrees voor hoge snelheden] moet je niet in een hsl [hogesnelheidslijn] zetten. De Tachtigers hebben De Nieuwe Gids opgericht. Aan brady- en tachycardie [te trage, resp. te snelle hartslag] moet hoognodig iets gedaan worden. We kunnen het best(e) een verdeel-en-heerstactiek toepassen. De Tadzjieken komen uit Tadzjikistan [Tadzjikië]. Het tae-bo dankt zijn naam aan 'total awareness, excellence, body obedience'. Dit wordt een taedieus, langdradig, verhaal. Synoniemen van taedium vitae zijn spleen [ie] en weltschmerz. Taeniae zijn lintwormen. De stenen tafelen [Mozes, Bijbel] zijn de tafelen der Wet. Bij de Algemene Rekenkamer heb je een Eerste en een Tweede Tafel. In Kaapstad kun je op de Tafelberg soms omhoogkijken naar de Tafelberg [sterrenbeeld]. De ridders van de Tafelronde verbleven aan het hof van koning Arthur. Jij hebt het Siberisch koud, maar dat laat mij echt siberisch. In het magazijn lagen grossen potloden.

7. Het was retedruk, en we moesten nog een pokkeneind rijden. Resuscitatie betekent zoveel als reanimatie. De BMI is de body mass index, te vergelijken met de QI, de queteletindex (en niet te verwarren met het IQ, het intelligentiequotiënt). Welke verhouding (quotiënt) is dat laatste nu eigenlijk? Antwoord: van verstandsleeftijd en werkelijke leeftijd. Bij een questionnaire kun je in redelijkheid geen vraag verwachten over de quelea, een savannevogel. Een raccrochement is een emplacement op industrieterreinen. Bij het biljarten is een raccroc [rah-kroo] een geluksstoot. Het verkort (raccourci) is een wijze van afbeelden in de kunst. Els is een echte princess charming [mooie jonge vrouw: daar word je gemakkelijk verliefd op]. Een princestrofe is een envoi [slotstrofe van een rederijkersrefrein, gericht tot de prince]. Hij houdt er nogal wat princesses lointaines [uit de verte vereerde, onbereikbare geliefde] op na (T.adv.: opna). De prins-gemaal legde, beschermd door de prinsemarij [(bereden) politie], in de prinsenstad een principeverklaring af. Dit is je reinste prinzipienreiterei [doordraven over bepaalde ideeën]. Komt in de Duizend-en-een-nacht een
prinses-van-de-nacht [zuilcactus, bloeit 's nachts] voor? Het vliegtuig stond daar met draaiende propellers. Prima facie [op het eerste gezicht] was ze de beste.

8. Met prinsmetaal wordt het prinsrobertsmetaal bedoeld. Eertijds was de Prinses van Oranje de gemalin van de Prins van Oranje (voor het Koninkrijk der Nederlanden dus). Hij vertoont promiscue [uu – altijd e] gedrag. De proletkult [Rusland van de Oktoberrevolutie = Nov.] streefde een proletarische cultuur na. De protegee was haar protector veel dank verschuldigd. De profylaxe (het profylacticum – voorbehoed(s)middel) tegen de tbc werkt goed, mag je wel zeggen. De advocaat rekende een prodigieus [bovenmatig] honorarium. Profiteroles zijn soesjes, niet te verwarren met souches van geldswaardige papieren, couches [koe-sjuhs] (lagen) en couches
[kaut-sjuhs] (ligbanken). In het Bijbelboek Psalmen is Psalm 150 de laatste [de liederen zijn de psalmen, bv. psalm 8]. Ethanol is de psychoactieve stof in alcohol en THC [tetrahydrocannabinol] die in marihuana. Psilocybine [zeker indolderivaat, hallucinerend] zit in psilocybe [zwavelkop, een paddenstoelengeslacht]. De pseudoarts hield er een pseudo-ethiek op na (T.adv.: opna). Deze krantencolumn heeft een hoog Privégehalte. Deze machine heeft een prise directe [rechtstreekse aandrijving]. Hij hield een prolixe [breedsprakige] openingsrede.

9. Waar is de prise d'eau [plaats waar waterleiding water opneemt] van deze waterleiding? Hij legde haar met haar prodentglimlach op het procrustesbed [pijnlijke behandeling doen ondergaan]. Deze Provençaalse invloeden stammen uit de Provence, waar vroeger provençalen [ridderlijke minnezanger in de twaalfde en dertiende eeuw] hun minnezang zongen. De man had een pueriel [kinderlijk] godsvertrouwen. Hij betaalde met pula's, betaalmiddel in Botswana [BWP]. Hoe moeten we punische (Carthaagse) trouw (fides Punica, Punica fides) inschatten? Als trouweloosheid! Er zijn drie Punische oorlogen geweest. De puissance [bij ex aequo: verzwaard parcours] hoort bij een concours hippique [wedren met paarden]. Het gastvrije hotel was nu even gastenvrij. De hazen lieten meerdere hazenwinden. Een accordeonfile [muziekbestand] is geen rij accordeons. 'Epateren' is verwant aan 'épater le bourgeois' [overdonderen]. Het woord 'taffia' komt van 'ratafia' [2x ah – likeur]. De tafsir [geen mv.] is de Koranexegese, mede aan de hand van de Hadith. Dit is een taffen (tafzijden) doek. De sacherijnige (chagrijnige) tagrijn [voddenkoopman, ook: knorrepot] kon zijn vodden niet kwijt. Als je tai chi beoefent, doe je aan tai-chiën.

10. Taikiken [Japanse vechtkunst] is daarvan trouwens afgeleid. 'Taikoen' [titel shogun Tokoegawadynastie] en 'tycoon' [industriële topfiguur, magnaat] zijn niet helemaal (helemaal geen) synoniemen. Wat is jouw taillewijdte? Omschrijf de taille douce [grafische techniek: etsen, verder met burijn] en de taille directe [direct kappen in steen of marmer]. Takahe's [niet-vliegende vogel] vliegen niet in Nieuw-Zeeland. Je moet kiezen of kabelen, take it or leave it, à prendre ou à laisser. Het takkewijf zeulde met een takkenbos.

 

2360 Dictee woensdag 25-08-2021 (1) dictee Dictee van de dag (311) √

Dictee – dictees [2360]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 546 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (311)

1. In dat takkietakkieland [exotisch, onderontwikkeld] spreekt niemand takitaki [Sranan(g)tongo]. Een talles (geen mv., ook: talliet, mv. + s) heeft tsitses aan de vier hoeken. Bij de fabricage van cellulose ontstaat tallolie. We moeten een tandje bij zetten. Een tamboer-majoor is een tambour-maître. Een tamezaan is een dame-jeanne [dameraan, mandfles]. Met de tanden knarsen is tandenknarsen, knarsetanden. Is een kiescyste [kie] hetzelfde als een tandcyste? De kleine is ziek van het tandenkrijgen. We eten kip tandoori. Zij is Tanganyikaanse. Tangere ulcus (tangere vulnus) is een zere plek aanraken. Sommige stoeipoezen kunnen behoorlijk tantaliseren [belust maken zonder bevrediging]. Tant bien que mal [zo goed en zo kwaad als het gaat] krabbelde hij weer op. Hij veroordeelde zijn broer tantis verbis [met zoveel woorden]. Je bent erbovenop? Tant mieux, tanto melior [des, zoveel te beter]. We hebben verloren, tant pis [het zij zo]! Deze tapster werkte in de TAP-regeling [Regeling Tijdelijke Arbeidsplaatsen – academisch personeel]. We treffen elkaar in de tapasbar. Een Indische tapir is een sjabraktapir. U krijgt een gecapitonneerde verhuiswagen. Een tapu [ah oe] is een amulet.

2. Taquineren is kwellen. Waar komt de Apulische tarantel (tarantula) zoal voor? Antwoord: in Italië en Spanje (Lycosa tarentula). Tarmac [voor wegdek] dankt zijn naam mede aan macadam. De tarpan [paardensoort, Rusland] is thans uitgestorven. Een latijnzeil is een Latijns zeil. We eten biefstuk à la tartare [met pikante saus]. Tartes tatins [+] zijn appeltaarten. Zij is een schijnheilig tartuufje [GB]. Een taxis is een beweging van organismen [door een prikkel], een taxus een plant [venijnboom voor hagen]. TCDD is
2,3,7,8-tetrachloordibenzo-1,4-dioxine, een zeer giftige stof. Als iets mij te nutte is (te mijnen nutte, niet ten algemenen nutte), moet je dat te baat nemen, ter wille [= omwille] van jezelf. Hier te lande, met name ten plattelande, is het goed toeven. Iroko (ook: kambala) is Afrikaans teakhout [en een toerako een bananeneter]. Met een hts-diploma (hogere technische school) op zak kun je doorstromen naar een technische universiteit [tu]. Hij was een technocraat, zij een technobeet, die zelfs aan technofobie [angst voor techniek] leed. Hier lijkt een technologyassessment [onderzoek naar geschiktheid van sollicitant voor functie] zeker op zijn plaats. Een teckel is een taks [hond]. Ik adviseer u: tecum habita, trek u in uzelf terug.

3. Ze zouden een Te Deum (laudamus), U, God, loven wij, aanheffen. De teerling is geworpen (jacta alea est = alea jacta est). Het viaticum is de Heilige Teerspijze. Ik blijf niet ten eeuwigen dage wachten. Een sorbenboom is een lijsterbes. Ritalin is een geneesmiddel met methylfenidaat tegen ADHD (ook wel: adhd; BE: rilatine). Het risaliet is een deel van de voorgevel. Als je iets razendsnel doet, is dat soms razend slordig. Rebetika is melancholieke Griekse volksmuziek, later vooral populair in Griekse hasjcafés. Reblochon is roomwitte zachte rauwmelkse kaas uit de Franse Savoie. Je kunt rechtdoorzee (straight, niet: par bricole) zijn en je kunt recht door zee gaan (niet: bricoleren = niet recht door zee gaan, achterbaks handelen). Zijn columns hebben een recht-op-en-neerkarakter. Een recht op-en-neer is een gewone (ouwe of jonge) klare. Dit restaurant kan ik je recommanderen. Inflectie of flexie is verbuiging van woorden, inflexie buiging van lichtstralen of van de stem.

4. Deflexie is het verloren gaan van buigingsuitgangen. Wat is de essentie van het begrip 'reminiscentie' [reminiscens: iets uit het verleden]? Het meervoud van extraneus is extranei. 'Réussite' [succes] is verwant aan 'reüsseren' [slagen]. Is het nu klaar met die
voor-de-gek-houderij? Over de heel oude Ouden en Modernen (bekend van de querelle des Anciens et des Modernes) kon je twisten, de wat modernere modernen waren nogal vrijzinnig in geloofszaken. Hij putte [uh] in de putt [uh] [golf]. Hij woont in Pyongyang, of all places. Een pycnicus is van het pyknische type. Hij brengt een flink gevolg aan pyladessen [trouw metgezel] mee. Jacta alea est (alea jacta est): de teerling is geworpen. Een glutenvrije graansoort uit Ethiopië heet teff (die komt van een tefffarm!). Je moet er toevallig tegenaan lopen. Het woord 'teflon' is afgeleid van 'polytetrafluorethyleen'. Tegeldemaking is verzilvering. Ik zal je tegemoetkomen: je kunt 500 euro tegemoetzien. Motu proprio (proprio motu) is uit eigen beweging, uit vrije wil.
Contre-épreuves zijn tegendrukken [afdruk in spiegelbeeld].
Clair-obscur, chiaroscuro, tintdruk.

5. Je kunt ergens tegenin gaan, ertegenin gaan. Aan het eind van de wedstrijd zou de rechtsback helemaal doodzitten. Zij zullen er niet tegenop kunnen, wij wel: wij zullen ertegenop kunnen. Miliaire tuberculose is vliegende tering. Haar mouwen waren afgezet met ruches [oplegsel dameskleren, ook: bijenkorf]. Haar zus droeg een jurk met volants [strook op japon]. Ze zaten samen in de diligence. De limousine moest uitwijken voor de op straat lopende limousin [vleesrund]. Een jack russell wordt ook wel jackrussellterriër [jachthond] genoemd. Het GroenLinks-Kamerlid stemde tegen. De specifieke tegenreformatie is de Contrareformatie, wat er betrekking op heeft, is contrareformatorisch.

6. De reumatoloog had pijn. Wat is het antipodenspel [op de rug, acrobatiek]? Wat waren TEG'ers [NL: tewerkgesteld erkend gewetensbezwaarde]? Mag ik een teiltje? Betekenis: Ik moet overgeven, ik vind het walgelijk. Het is dus zum Kotzen. 'Te judice' betekent 'naar uw oordeel'. In Daniël 5 komt voor: mene, mene, tekel ufarsin [een teken aan de wand; tekel = gij zijt gewogen en te licht bevonden]. Crayon is tekenkrijt. Tekenencefalitis wordt ook aangeduid met FSME [Früh Sommer Meningo Encephalithis] of TBD
[Tick-Born Disease]. Een rave [ree:f] is een houseparty, raven is ook extatisch dansen. Ik moet morgen naar de psych. Discrediteren is in diskrediet brengen. Ik weet niet wat we ermee aan moeten (Taaladvies). Wat is er bekend over de psychotrope werking van mescaline? Mescaline is 2-(3,4,5-trimethoxyfenyl)ethylamine, een psychotogeen verkregen uit de peyote [cactus], in werking lijkend op lsd! Gedachten kunnen peilloos diep zijn, een pijlkoker pijlloos. Een wetenschapper zei tegen VD: een kilobyte met de afkorting kB telt 1000 bytes, die met de afkorting KB telt er 1024 (thans ook: KiB = kibibyte = 1024 byte). Conditions humaines [+] zijn menselijke tekorten. Een balloon is een tekstballon. Is je opmerking tekstueel of contextueel? Het tetra-ethyllood wordt aangeduid met TEL en loodethyl met tel (VD – lemma: tel 4).

7. Een telco is een telecommunicatiebedrijf. 'Teleac' is afkomstig van 'Televisie Academie'. Het cubitaletunnelsyndroom wordt ook wel aangeduid met telefoonelleboog. De vakken teleologie [doelmatigheidsleer schepping] en theologie worden gemakkelijk dooreengehaald. Een telepaat beoefent de telepathie. Hij keek door de telescoop naar de Telescoop [sterrenbeeld], zijn vader door de verrekijker naar de Verrekijker [idem – niet meer in wdb. = Telescoop]. Bij de trambotsing werd de eerste wagen getelescopeerd [in elkaar schuiven als een telescoop]. Heeft een sterrenkijker telescoopogen? In New York stichtten geheelonthouders ooit de Orde van de Goede Tempelieren. Je hebt het immers tel quel [zoals het is] gekocht. Tel père tel fils, zo vader, zo zoon: hij heeft een aardje naar zijn vaartje. Je zult maar telluris inutile pondus (meervoud: telluris inutilia pondera) genoemd worden (nutteloos mens, nietsnut). 'Tempex' komt van 'temperatuurexpansie'. Tempus fugit: de tijd vliedt heen. De strijders waren op en tenden [niet als uitdr., wel separaat in VD].

8. Je krijgt hem niet van zijn stuk: hij is tenax propositi (beginselvast). Tempus edax rerum, de tijd die alles vernielt. Er zijn toch duidelijke tendensen (ook: tendenzen) waar te nemen. In De Tent [dependance van 'De Witte'] werden vroeger in Den Haag concerten gegeven. Tentaculair is als met tentakels (en spectaculair is als een spektakel). Thelitis is tepelontsteking en thelalgie tepelpijn. Jullie krijgen een teppanyakischotel (en geen teriyaki of sukiyaki!). Polyethyleentereftalaat is de deftige benaming van pet, niet te verwarren met PET (positron emission tomography) van de PET-scan. Niemand is teres atque rotundus, volmaakt. Wat voor perioden zijn termes de grâce [opschorting van een sanctie]? Het leven eindigt met de terminus vitae (de dood). Produceert een terpentijnpisser terpentijnoliebeits? Het begint met terminus a quo [aanvangstermijn] en eindigt met terminus ad quem [eindtermijn]. Met 'terra mater' wordt 'Moeder Aarde' bedoeld. Terrae filii [enk. filius] zijn personen van lage of onbekende afkomst.

9. Tikka [kip tikka masala] wordt bereid in de tandoorioven. De
time-to-market wordt geschat op één jaar. Tinkies is stannien,
dikopermono-ijzertetrasulfostannaat, een grijszwart, vrij zacht, vrij zwaar tinmineraal. Wat is een tiktaalik [uitgestorven overgangsvorm tussen vis en landdier]? Een tintinnabulum [klokje, als ereteken geschonken] hoort in een basiliek thuis. Hij blijft een rare tinus. Welke tin-IV-zouten ken je zoal? Tidoren [slapen, 'n tukkie doen], dat doen zeelui af en toe. Dit deed de politieke titan [reusachtige figuur: titans, titanen] met anderen te hoop lopen. Hij is zo zot als Tielebuis. Ik was mooi drie tienden sneller. 'Tiesjebof' is een verbastering van 'Tisja Beav' (joodse vastendag ter herinnering aan de verwoesting van de tempel). De Toearegs bezigen het Tifinagh [taal]. Uitroepen van verbazing: wel, here mijn tijd, of wat sacraler: Here, mijn tijd, of nog compacter: heremijntijd. De tijgermug verspreidt dengue [knokkelkoorts] en het westnijlvirus (het West-Nijldistrict ligt in U/Oeganda – VD) [door muggen overgebracht]. De tijgerreiger komt ook voor in Midden-Amerika. De Tiers-Etat is de derde stand [de burgerij].

10. Siena of terrasiena [beide: sjèh-naa] is terra di Siena [sie-jee-naa]. Hun praktijken waren laag-bij-de-gronds, terre à terre. Bailletten zijn boomvalken. Soms zijn er tertii gaudentes, lachende derden [altijd mv.]. Een tertius interveniens is een scheidsrechter. Daar zullen ze niet van terug hebben. Ik denk dat we niet meer terug kunnen. Tesjoeva is bij de joden berouw, inkeer. Een testimonium de auditu een verklaring uit de tweede hand [van horen zeggen]. Een tertium quid is een derde (zaak) in relatie tot twee gegeven andere. Soms bespeur ik intense dankbaarheid voor terribles simplificateurs [altijd mv. – zeer complexe zaken heel eenvoudig voorstellen].