Dictee – dictees [2330]
Oefendictee 569 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (288)
1. Die planten zijn bladziektedragers. Een blaffetuur [BE, rolluik] gaat naar binnen open. Een blagueur [opschepper] blaakt van de blague [grootspraak, lef]. Een blanda is een witte man, een Hollander. Bima's ['podium': almemor, bema] vind je in de synagoge. De binnenhofse (binnenplaats – niet: Binnenhofse!) beraadslagingen zaten muurvast. Gebeurde het binnen- of buitengaats? Wat is het verschil tussen een billboard (groot reclamebord) en een bilbord (ankervoering)? Heb je die bildungsroman [ontwikkeling] al gelezen? Hij heeft bijholteontsteking. De bijzon [ij] was heel bijzonder [ie]. De bevoorrechte rechtte zijn rug. De bijdrageregeling is definitief vastgesteld. De weekendbijlageredacteur doet het tragischt over dat ongeluk. Die kerel is rechttoe rechtaan en heeft een de achtervolgingswaanzin nabijkomende bijgedachteafkeer. Bij figuurzagen zeiden ze dat deze imker een bijfiguur is. Hij dreef als zoutzak in de Zoutzee. Dat was dus niet in Tsjetsjenië.
2. Wanneer wordt de Blue Peter [signaal voor vertrek op schip] gehesen? Helmut Kohl beloofde in 1990 de inwoners van de voormalige DDR blühende Landschaften [bloeiende landschappen]. De bluesband overtrof de soulband in ruime mate. Is die variétéartiest zopas al opgetreden, of komt dat zostraks nog? Nee, ze zijn zo meteen aan de beurt! Elk en een iegelijk zondigt weleens [GB ook: wel eens]. Voor de ontkenners daarvan: elk en een iegelijk zondigt wel eens [contrastief]. Zijn uitspraak verbaast me eens te meer, temeer daar hij gisteren nog iets anders beweerde. Een egoutteur [wals in papiermachine]? Ik zet het nu wel op papier, maar nee, geen idee! Van Van Dale mag je iemand 'egregiously an ass' (bij uitstek een ezel) noemen. Een écusson is een heraldisch klein schildje in een wapen. Het eddyisme is gebedsgenezing volgens de christianscienceleer. Je vindt die vooral binnen de Christian Science [naam beweging]. Een dwergspioen is een pekinees. Dutchbat was het Dutch Battalion. Kom maar hier, dushi, kom maar hier, schatje [straattaal]. Het kan er vreemd en heet (aan) toegaan.
3. Dit is het plaatselijke gerecht du terroir [= regionaal]. Die benaderingswijze is momenteel du ton ['in']. De ecclesia triumphans is de zegevierende kerk. De ecgonine komt uit de bladeren van cocastruiken [een alkaloïde]. Met veel éclat [luister] behaalde hij een eclatante [schitterende] zege. Ze dansten de écossaise [Schotse drie – ook: schottisch = schots, een contradans] in de écoute [luistergalerij]. In het ecrue [touwkleurige] ecrin [juwelenkistje] bevond zich naast twee écu's [oude Franse daalder, kroon] een voorraad xtc-poeder (ecstasypoeder). Dat is de leus van Feyenoord: facta non verba (geen woorden, maar daden). Dat is me des Guten zuviel [te veel van het goede]. Deze gerechten 'en papillote' zijn bereid in bakpapier [of aluminiumfolie]. Dit kun je en pantoufles [in huiselijke omstandigheden, niet-officieel] en en petit comité [in besloten kring, vertrouwelijk] wel afdoen. Dit enfant prodigue [mv. s s + – Bijbeltaal: verloren zoon] is een voorbeeld van een enfant perdu [mv. s s + – verloren kind – zoon]. Een enfant prodige [mv. s s + – is trouwens een wonderkind. Enfants chéris [+] [lievelingen] worden snel enfants gâtés [+] [verwend]. Clenbuterol [ook: antihoestmiddel] is een groeibevorderend verboden dopingmiddel. Na de eerste hulpverlening (levensreddend) startte de verdere.
4. Heeft de electric boogie [dansen met schokken] iets te maken met de elektropop [popmuziek] of de electroclash [stijl in housemuziek]? Gebruikt het bekende periodiek Elsevier(s Weekblad, EW) vaak het lettertype elzevier? Hij sprak emfatisch [met nadruk] en empathisch [invoelend, begrijpend]. Waarin verschillen een émissaire en een emisario [geheime bode]? Antwoord: in de taal! Bij embonpoint [beginnende corpulentie] hoort emaceratie [vermagering]. Het Elysée [ambtswoning president Franse Republiek] is niet het Elysium [paradijselijk oord]; op Tahiti, Hawaï en Jamaica kun je wel een elysium [verrukkelijk verblijf] beleven. De afkorting e.g. [ook: exempli gratia, bijvoorbeeld] staat voor eerstgenoemde [GB: eerdergenoemd(e) aaneen, VD: los – lemma ‘van’ 1 vz.]. Met een ellepijp [in benedenarm, zijde van de pink] kun je niet roken. Nee hoor, dat is al drie Elfstedentochten geleden! De empirestijl [ahm-pie-ruh] verwijst terug naar het Empire, het Franse keizerrijk van Napoleon I (1804-1815). Deze boodschap is helemaal en clair [niet in code] en dus niet geëncrypteerd [hij cryptte die dus niet], ge(ën)codeerd. Willempie likte van zijn ijsie. Met een 'cheeriootje' [prosit!] hapte het boaatje [boa constrictortje, koningsslang] zijn prooi weg. Het woord 'eitje' schrijf je met een ei'tje. Al onze erhu's [oe] zijn kapot, we werken met ersatzen [vervangingsmiddelen]. Hij is epris van [verzot op] Sting.
5. Het Erechtheum staat niet meer in VD, maar uiteraard nog wel op de Akropolis te Athene! Een trotse burchtrots wordt ook wel akropolis genoemd. Alle senatoren zijn bij voorbaat erentfest [zeer achtbaar]. Een scheveninger [bij spel weer verliezen] hoeft herhaalde rondjes niet meer te betalen: hij heeft 'er' [gevangenis!] immers al in gezeten. We eten oesters à la nage (in het kookvocht), au naturel (nauwelijks bereid). Hij is en nage [geheel bezweet]. De kinderen werden en foule (en masse = massaal, in groten getale) ingeënt. En garçon (als vrijgezel) kon hij dat wel doen. Zij is een (niet: het) enigst kind. Een oud-Hollands ons omvat twintig engels. Aversief is walging verwekkend (walgingwekkend). Dat is al zo van aver tot aver, van haver tot gort [van ouder op ouder, bnw.: haarfijn]. Bespreek de begrippen 'avers' [voorzijde muntstuk], 'revers' [keerzijde] en 'envers' [verkeerde zijde, keerzijde, linkerzijde]. Aju, paraplu [adieu], de en-tout-cas [paraplu] was aan flarden. En wij snel eropaf!
6.
De komiek was geheel en train, zijn conference was dus geheel op
dreef. In zijn entrain [voortvarendheid]
vergat hij een hele entr'actepauze
[tussenstukje].
Dat doen we liefst entre chien et loup, inter canem et lupum [in
de avondschemering]. De
entrecotejes lagen in het depotje. Daar zal het wel ruig aan toegaan.
De koffie: jullie zullen wel eraan toe zijn. We moeten niet eraan
onderdoor gaan. Hun teleurstelling kun je eraan afzien. Pas als Sint
en Piet (VD)
er aankomen, mag je eraan komen. Een eppo is een malle eppie. Het EQ
is het emotionele-intelligentiequotiënt.
De EPR is de elektroparamagnetische
resonantie, de ESR
de elektronenspinresonantie.
De économie de bouts de chandelle is de zuinigheid die de wijsheid
bedriegt. De epopeeëndichter [epos,
heldendicht] had een grote
productie. Een épreuve d'artiste
(afkorting: e.a.)
is een artist's print [eerste
afdruk, kunstenaarsproef].
Caixa's
[kaj-tsjaas]
drink je niet, daar speel je op: het zijn snaredrums
[snèhr]
(snaardrums).
De en-têtemaker [en-tête
= koplijst] zat aan tafel en tête
[aan het hoofd].
7.
Enteritis regionalis (crohn
– ook: ziekte van Crohn) zit in
het
maag-darmkanaal. Het en-teken is de ampersand (&).
Heb jij weleens een enkhuizer [herhaalde
slag van een kabel om de beting]
op het touw gelegd? Ik zal me hiervoor en quatre stellen [al
het mogelijke doen]. Dat gaat
niet eo ipso [vanzelf],
maar het apparaat wordt eolisch [door
de wind] aangedreven. [Biologie]
In 'Quercus robur' [zomereik]
is 'robur' het epitheton [de
soort aanduidend]. In 'de
rozenving'rige Eos' [roosvingerig,
rozenvingerig] is het adjectief
[bnw.]
een epitheton ornans [bnw.
dat in een vaste verbinding met een znw. gebruikt wordt].
Erethisch is prikkelbaar. Dan zal ze er wel weer slordig bij lopen.
Ze zullen hem vast erbovenop krijgen. Ik blijf erbij dat hij mesjogge
[gek, zot, dwaas]
is. Ze zullen het plan doordrukken (het
erdoor drukken).
Ik heb die jaartallen er ingestampt, maar ik had toch moeite met dat
proefwerk. Kun je ergens niet op komen?
Dat ergocalciferol vitamine D2 is, zou
nooit bij me opkomen. De (het)
ergotalkaloïde is een antimigrainemiddel. Bij liefdestoenaderingen
vertoont hij evasief [ontwijkend]
gedrag. Wat is het verschil tussen exequiën
[uitvaartplechtigheden]
en exuviën
[afgestroopte
huid]? Een topwoord voor dictees:
exsecratie (ontwijding).
Mijn maat is extra extra large (XXL,
30 in Romeinse cijfers?).
8. Zit hier één extraneus [doet alleen tentamens en examens] tussen, of zijn er meer extranei? Van al zijn exsiccaten [gedroogde plant] weet hij de Latijnse naam. Face to face is vis-à-vis [in elkaars aanwezigheid]. Een façon-de-venisekaraf is van façon de Venise [nepkristalglas van buiten Venetië] gemaakt. Een fabliau (meervoud: x of s) is een boerde [mv. n] of sproke [idem] (Middelnederlands kluchtig verhaal). Het gepeupel is het volk, de vox populi de stem (wil) des volks en de faex populi is dat gepeupel, de heffe des volks, zelve. Een prokaryoot is een eencellig micro-organisme. Het euphuïsme is een gekunstelde literaire (GB ook: tt) barokstijl. Bacchanten jubelen vaak 'evoë' [als vreugderoep]. Hij viel voor het ewigweibliche in haar. Viva [leve] het Latijn, evviva [idem] het Italiaans. Een exploot betekenen [aanzegging deurwaarder], heeft dat met exploiteren [uitbaten] te maken? Nee. Is façonneren gewoon fatsoeneren? Ja. Ze hebben lelijk op hun facies [faa-sie] [gezicht, tronie] gekregen. Trouwens, faciës betreft de eigenschappen van een geologische afzetting. Hij is al jaren een succesrijk F-16-gevechtsvliegtuigbestuurder. Hebben we ooit met eurco's kunnen betalen? Nee, dat was een monetaire rekeneenheid (EU).
9. De état-majors zijn de staven van opperofficieren. Ethaan is C2H6, ethaandial is glyoxaal, ethanal is aceetaldehyde, etheenoxide is oxiraan en etherische [snel verdampend, dus sterkriekend] oliën hebben met het voorafgaande niets te maken. Hij wikkelde de spanjolet (espagnolet = draairoede) in het spagnolet [zeker flanel zoals voor reisdekens]. Het Euroland omvat alle eurolanden. De afkorting van 'alhier' (en ville) is E.V. Hij zat maar te staren, solo e pensoso [alleen en in gedachten verzonken]. Met Fijidollars kun je ook fettuccine (lintpasta) kopen. Ook deze fidus Achates [trouwe gezel] behoort tot de fine fleur [beste van het beste] van mijn bekendencoterie. In wie fideel [trouwhartig, opgeruimd] is, heb ik fiducie [vertrouwen]. Fidelisme [Fidel Castro, Cuba] is castroïsme. De uitdrukking 'sola fide' (door het geloof alleen) is tot een sjibbolet der lutheranen geworden. Je felicitaties zijn mij geworden. Handelde hij bonafide, te goeder trouw, of malafide, te kwader trouw? Ga je fiedelen [vioolspelen] vanmiddag? Hij was er fiebelefors (fiemelefors, in een oogwenk), onverwacht, snel. De Romeinse godin van de trouw is Fides.
10.
Ik voel me een excuusguus [in
mijn functie]. Bij tarot is een
excuse een skus [uu].
Excusez-moi, bent u de partner van mijn ex-vriend? In het e-zine
[ie]
werd een handleiding ezeltje-prik aangeboden. Hij is
ex-New Yorker.
Mijn ex-man schonk een ex voto aan de kerk. Heb je nog zo'n ex
librisje? Het woord 'exhumatie' [opgraven
lijk] richtte een slagveld
– of liever gezegd: een waar slachtveld
– aan bij het dictee. Ik herhaal het maar weer eens: wat de Bijbel
is voor dominees, dat is de Grote Van Dale voor de overige zeurkousen
(W.F. Hermans).
Ex-locoburgemeester?
