dinsdag 6 juli 2021

2296 Dictee vrijdag 09-07-2021 (1) dictee Dictee van de dag (264) √ x

Dictee – dictees [2296]

Oefendictee 593 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (264)

1. Daar is is-ie weer met zijn cliché-uitdrukkingen. Een closeharmonykoor zingt close harmony. Hoe ziet een wollen weefsel als prince-de-galles [met een patroon van fijne, vrij grote ruiten op een lichte achtergrond] eruit? Dat meiske(n) vertoont een hoge mate van precociteit [vroegrijpheid]. Wie heeft die qu'en-dira-t-on [gmv., praatjes] gelanceerd? In nicotine komt pyridine voor, pyridoxine is vitamine B6 (GB, VD) en water is H2O. Welk atoomnummer heeft technetium [Tc, 43 - kunstmatig]? Willen jullie petit(s)-beurres [rechthoekig biscuitje met gekartelde rand] of petitfours [fijn koekje]? Het petit-gris of fäh is het bont van het Siberische eekhoorntje. Een petinggi is een Maleis dorpshoofd. De petkuser haver [zekere soort, landgoed Petkus] is erg bekend. De meervouden 'petit mals' [absence], 'petites histoires' [+] en 'petites maisons' [+] geven nogal eens problemen met schrijven. Wij hebben recentelijk nog gepetanquet [soort jeu de boules =
jeu-de-boulen
]. In Equatoriaal-Guinea betaal je met peseta's Guineana (thans: CFA-frank). Peshmerga/a's) (2 mv. dus) zijn leden van een nationalistische Koerdische strijdmacht.

2. Hoeveel petameter (Pm, 10^+15) is dat? Van die peyotedrank [Mexicaanse cactus] kun je high worden. Geweldige piaffe [pie-jahfdraf op de plaats] van dat paard! Dat weegt 12 picogram (pg – 10^-12). Een pickel is een pikhouweel van bergbeklimmers. Hij is een raar piechempie [dwaas, onmogelijk mens]. De blanke kolonisten in Algerije worden pieds noirs [mv.] [wegens zwarte schoenen] genoemd. Er lagen meerdere pièce(s) montées [berg lekkernijen] van zoutjes. Spelen zij vooral pièces à clef [onder verzonnen namen actuele gebeurtenis naspelen] of pièces à tiroir [losse aaneenrijging van episoden]? In Indië is masseren pidjetten. Pilav (GB, VD ook: pilau) is rijst in vleesnat gekookt. Laat die piet-van-vliet [vogel] nou precies op het pijpje-lak [kamerplant] schijten. Ik word kierewiet van zo'n pierewiet, zo'n
spring-in-'t-veld. Die trofee had hij gepietheind [gestolen, gegapt]. Zijn pijjekker was gescheurd. Petrissage is kneedmassage. Betty [Bettie] droeg een petticoat. Peu à peu werd duidelijk dat het maar een peulenschil was. Blijf je slapen? Peut-être! Zonder pinots [wijnstok] geen pineau [wijn]! De bekendste pinacotheek [galerij schilderijen] vind je te München. Een pince-sans-rire is een erkende droogkomiek.

3. In de bekerwedstrijd was het klassenverschil wel erg groot. Daar heeft hij goudgeld mee verdiend. Een collaterized debt obligation is een CDO (VD), een obligatielening met als onderpand een pakketje risicovolle hypotheekobligaties. Nevenschade [bijkomende] is collateral damage. Die close-upopnameafdruk [n/s] mag er zijn! Wat doet een coadjutor [hulpbisschop, vicaris]? Kan zo'n cocaïne-inspuiting [geen mv.] dodelijk zijn? Het meervoud van 'coccus' (kogelbacterie, ook wel 'kok') is 'cocci' (kokken). Met Cockney en Cockneydialect wordt hetzelfde bedoeld (de cockneys spreken dat). Als melioratief [gunstig] betekent 'cocotte' een gietijzeren stoofpan, als pejoratief [ongunstig] hoer, publieke vrouw. Logisch: codecisie is meebeslissen. Het cohortenbegrip [cohort(e) + n, 600 man] danken we aan het Romeinse leger. Hoe vindt een collectcallafrekening plaats [bij de opgeroepene]? Ik een cola light, jij een cola-tic? Een collagene stof is lijmvormend. Hij griste de collector's items voor mijn neus weg. Colostrum is biest.

4. Collodium (collodion – kleefmiddel) wordt ook in de chirurgie gebruikt. Colofonium is vioolhars, het eufonium een koperen blaasinstrument en een euphuïsme is een gekunstelde literaire (GB ook: tt - doe bij dictee 1 t) barokstijl. Die colonnade(n)zuilen [VD: + n/s, GB: +n] begeven het bijkans [bijna]. Die fauteuil is nog comfyer [comfortabel] dan ik dacht. Een comédienne (hoe heet haar mannelijke partner? – comédien) in een comédie noire [blijspel met tragische ondertoon]: dat is een contradictio in terminis [tegenspraak – een tragédienne past beter]. Bestaat een vennootschap en commandite [commanditaire vennootschap] uit commandieten [ja: commanditaire vennoten]? Poets je tanden, comme il faut [zoals het behoort]. In Vlaanderen zijn commerçanten [gewiekste handelaars] niet geliefd. Hij speelt de komische commies [ambtenaar]. Ik zal dat commodo meo – als het mij gelegen komt, te gelegener tijd – doen. Een cd is wel een compact disc, een cc is niet een compact cassette [maar een carbon copy, copie conforme ]. De complete completen [liturgisch avondgebed, r.-k.] werden de monnik op den duur te veel. Die complicebijeenkomst [n/s] was geheim. Een compositum is een samengesteld woord. Zolang de compotelepel [mv. s] in de brijpot staat, worde [wens] er niet getreurd. Computerdamspellen hebben iets abstracts, reële schaakspelen iets concreets.

5. Wij wonen momenteel in een loft [woning zonder binnenmuren]. Gaan we naar die conceptualarttentoonstelling? Een concertino is een klein concerto. Conciliëren is verzoenen. 'Concourstje' schrijf je zo bij deze uitspraak (anders: concoursje). De conditionalis is de voorwaardelijke wijs. Het dominium directum is de blote eigendom. Wat confiscabel is, kan geconfisqueerd worden. Confiteors zijn algemene schuldbelijdenissen. Conga's zijn vingertrommen. Congeniale personen zijn geestverwant, dat kan een congenitale [aangeboren] oorzaak hebben. Het conopeum is een gordijntje voor het tabernakel. Wordt een confrérie [broederschap] gevormd door confrères [ambtgenoot, vooral onder advocaten gebruikte term]? Ja. Het menselijk tekort is de condition humaine.

6. Laten we dit conjunctis viribus, met vereende krachten, doen! Conjunctivitis is ontsteking van het oogvlies. De Spaanse conquistadores veroverden ooit Amerika. Voor een operatie is een informed consent [toestemming operatie met kennis van de risico's] wel handig. Consignatie is gerechtelijke bewaargeving van gelden. Voor het consolsysteem [plaatsbepaling m.b.v. radio] was een consoletafel [s] vrijgemaakt. In het constructie-ijzer zat een constructiefout. Wat is de consumptieprijs van dit consumptie-ijs? De percelen zijn contigu [aangrenzend], het zijn contigue percelen. Welke contra-indicaties zijn er? Continuarbeid kan nooit voor één man zijn. Welke instantie is er bevoegd tot een contra-enquête? Een minister moet met een contraseign contrasigneren [een koninklijk besluit – GB/VD, beide als afko(rting): KB]. Dat controversegedoe [n/s] staat me absoluut niet aan. Convertibles [converteerbare obligaties] zijn convertibel [omwisselbaar]. Een conveyer is een transporteur, een surveyor een ambtenaar in dienst van een klassenbureau [voor klasseren schepen]. Die patiënt is convalescent (herstellend). Onwettig, tegen de wet, contra legem.

7. Het co-ouderschap is niet gemakkelijk, een coschap meestal wel (nou ja, ...). Hij uitte coq-à-l'âne (wartaal – en dat is geen wens). Copulae (copula's) zijn koppelwerkwoorden. Een coq au vin is volgens VD een gerecht van kip met onder meer uitjes, sjalotjes en spek, gestoofd in wijn. Wist je, dat corgi's honden zijn? Het Corduaans leer (corduaan) dankt zijn naam aan Córdoba(!). Mea culpa [door mijn schuld], dat zei hij coram publico [openlijk, in het openbaar]. Corbillards [lijkwagens] doen me altijd denken aan een vierkant biljart. Kun je met cordiet [draadvormig rookzwak buskruit] ook korhoenders afschieten? Hoe zou 'corniche' (stuifsneeuw op bergkammen) luiden in het Cornisch, een Keltische taal uit Cornwall? De corporate identity (image – beeld van een onderneming naar buiten toe) moet je koesteren. Corpo di bacco (bastaardvloek, goeie hemel, denk aan Bacchus), dat is niet mis. Coronianen komen uit Coronie [SR]. Een corporalenwasje [onder kelk en hostieschaal bij de mis; corporale = corporaal + n] moet zorgvuldig geschieden. Het corpus delicti [voorwerp waarmee het misdrijf is gepleegd] is zoek! De correspondentes kwamen op de correspondentenbijeenkomst(!). Is dat Costa Ricaans?

8. De hartcortex [buitenste laag orgaan] is aangetast. De Cortes [senaat en volksvertegenwoordiging in Spanje en in Portugal] heeft beslist. Hoe spreek je 'corticosteroïde' [= corticoïde – ontstekingsremmend] correct uit? Liggend op de couch [au] (bank) zag hij de slordige couche [oe] (laag verf) op de muur. De coupleider had een coupe soleil en genoot van een coupe met bavarois. Courtoisie [hoffelijkheid] en bourgeoisie [burgerlijkheid] bijten elkaar. De couvade [geen mv.]  [mannenkraambed] is/lijkt een rare gewoonte. Bij rodeo's tref je cowboys en -girls aan. Met een craniotoom [instrument] voer je schedeloperaties uit. Deze crayon(tekening) is en crayon [in krijt of potlood bewerkt]. Een credenstafel [attributen op leggen] heeft een functie bij de mis. Deze crémant [licht mousserende wijn – rekkelijke dicteeërs: ook aaneen] is de crème de la crème [het neusje van de zalm]. Het ontstaan van een creooltaal wordt creolisering genoemd, de bestudering ervan creolistiek. De crêpe de Chine is een licht zijden crêpeachtig weefsel. Kropmensen worden ook cretins [onvolgroeid mens] genoemd. Het cretonne is een sterke katoenen stof. Cretonnen gordijnen zijn naar [de plaats, FR] Creton genoemd. Het is een crime [kriem – misdaad], maar geen crime passionnel [passiemoord - passionele moord]. Zijn er criminogene [tot misdaad stimulerend] erfelijke factoren? Dan heb ik die zeer waarschijnlijk.

9. Al mijn medewerkers zijn oké (OK). Het mare nostrum is de Middellandse Zee. Bill Gates (Microsoft) is een croesus en filantroop. De fila brasileiro's zijn gevaarlijke honden. Een croche is een achtste noot, een double croche een zestiende noot. Ik heb mijn crochet [haakwerk] op de bank laten liggen. De cro-magnonmens is een tijdgenoot van de neanderthaler en genoemd naar de plaats
Cro-Magnon in de Dordogne. Ik cros vrij vaak. Die gedachte is cru, het is een crue gedachte. Weet GB wel wat een crosscousinhuwelijk is [te lastig, zoek maar op!]? Met cruzeiro's [oe ee – thans: real – BRL] betaalde je vroeger in Brazilië, crusado's [uu – ook crusaat – crusaten] gebruikten ze vroeger in Spanje en Portugal. Er stond daar een hele cryptenrij (GB/VD - crypt + en is gebruikelijker dan crypte + n/s). Die kwestie had niet één crux, maar meerdere cruces [kernprobleem]. Zij dansten de csardas (VD ook: tsardas). Het CS-gas [vgl. CN-gas] is een bepaald type traangas (chloorbenzylideenmalononitril). Wat is een cryogeen laboratorium [met zeer lage temperaturen]? Over mijn lijk: mijn lijk mag je absoluut niet cryomeren [invriezen]!

10. Ootje, bootje, kaas [kinderspel: boter, melk en kaas – trekken van lijnen – ook: ootje-bot] is geen boter-kaas-en-eieren [x'en en o's plaatsen, ook: oxo – ohk-soo]. Laat Jan Publiek het maar niet merken! Dat zijn decoratieve en mobiele mobiles (ook: mobile's, GB geschrapt 2025). Een mobilhome (verkleinwoord: mobilhomepje) is een Vlaams motorhome. Met cube-ijs worden ijskubussen bedoeld. De Cubanen roken cubanen, niet omgekeerd. Je ziet daar veel cultivars [cultuurvariëteiten via kweken]. Een cultivé- of mikimotoparel wordt in de oester gekweekt. Een cultuurhistoricus houdt zich met cultureel-historische zaken bezig. Is 'cultuurshock' gewoon een 'verschrijving' van 'cultuurschok'? Cum grano salis, niet letterlijk. Met een korreltje zout, dus.

 

 

 


maandag 5 juli 2021

2295 Dictee donderdag 08-07-2021 (1) dictee Dictee van de dag (263) √ x

Dictee – dictees [2295]

Oefendictee 594 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (263)

1. De gynaecoloog zei, dat het curettebakje [n/s] [met schraapmes] bijna leeg was. Curveschaar [n/s] is een wiskundig begrip. Eén custos, twee custodes, een custodeclub (GB n/s, VD n). De Cycladische periode slaat op het hoogtij van de Cycladen [valt ongeveer samen met de minoïsche cultuur op Kreta]. Met een cyclostyle kun je stencilen. Deze Cyprioot heeft een Cyprische vrouw en een cyperse kat (geen Siamese!). Hij doet aan sibbenkunde. Hij staat bekend als cystedokter [n/s]. De cytologie is niet de kennis van Cito-toetsen [Centraal Instituut voor de Toetsontwikkeling - vgl. Cito'er], maar celbiologie. Het cartilago [kraakbeen] bestaat uit chondrocyten [kraakbeencel]. Een capermovie is een heistfilm [kraakfilm: hoofdpersoon wil iets kostbaars bemachtigen]. Een kraamvrouw kan flegmasie [opgezwollen kraambeen] vertonen. Een knautia is een scabiosa (scabieuse, honingbloem, schurftkruid). De KNAW is de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Ze vond het kneite-eng [heel erg], die kneippkuur. Kneeing is een overtreding bij ijshockey. Een bottleneck is een knelpunt. Het lukte niet om bij hem Knekelpiet [de dood] op een dwaalspoor te brengen. De Knesset [parlement Israël] was tegen. Knielegging: caprilegging [nauwsluitende damesbroek].

2. Het knetterzout komt uit de mijn van Wieliczka. Een knirps is een inklap- en opvouwbare paraplu. Ze maakte een reverence, een knicksje. Droegen de Knickerbockers echt knickerbockers [wijde kniebroek, bij knie samengebonden]? Een lorgnet is een pince-nez. Jullie zijn lekkere vago's [dubieus figuur]. Hij houdt van de korte knik [gebruiken van een borrel]. Met knikkebenen en -bollen ben je al ver heen. In een knikpan [dakpan] kun je niet koken. Een KNIL'er - 2025 GB - VD fout nog: kniller - was soldaat bij het KNIL, het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger. Alle Rotterdammers kunnen rotterdammers [o.a. knipbrood] kopen en eten. De knippa is een tropisch Amerikaanse loofboomsoort. Hansje Knipperdolletje die zat laatst aan de dijk [kinderlied]. Een knob is een brilduiker. Hij is een knoeper(d) van een vent. Ze was knoertverliefd. Knokkelkoorts is dengue. Een verbastering van 'rohypnol' is 'rooie knol'. Ze serveerde een kwart aal(!). Die kwibus, een echte kwijlebabbel, droeg een gibus [hogehoed]. Wat is een
D-wagen [trein, bagagewagen]? Een dyade: twee atomen als eenheid [ook: 2 personen].

3. Wat hebben Randstedelingen op een dictee in Breskens te zoeken? De quatre-mainsspelers hielden zich quasi slapend. Het is vandaag pokkenweer. De poise [pwaa-zuh] (P) is een eenheid van viscositeit. Hier volgen enkele 'puntige' dicteewoorden: pointillisme (schildertechniek met puntjes en strepen), point-lacé (borduursel), point sur tête (punt boven een noot), points allongés (streepjes boven een noot), ponteneur, point d'honneur (erezaak) en point-to-pointrace (wedren op rechte baan, geen rondje(s)). Bij de bisque d'homard (ook: bisque de homard, kreeftensoep) dronken ze pommard (wijn; Pommard ligt ten zuiden van Beaune). Is er ook een polikliniek voor polygamie? Onder de lampenkap van pongé [soort taf] stond een ponge (beekpunge, soort van ereprijs). De pondkoek (pontekoek) werd in pondszakken verkocht. De pomo's [met trendy levensstijl] troffen elkaar in een pomo [postmodern] stadscafeetje. Hij krijgt alsnog een postume onderscheiding.

4. Gecorseerd [van wijn] is niet met corsage, maar vol, met een hoog gehalte aan extractieve stoffen (werkzame bestanddelen). In de poshe [luxueus] buurt rookten de Porto [VD/GB ook: Puerto] Ricanen portorico; ook bemachtigden ze op die dag een portiuncula-aflaat en genoten ze van de port-salut (trappistenkaas). Vandaag (het is immers Aswoensdag) begint de veertigdagentijd. Hij? Aan hem veeg ik mijn pollevieën [ook: pollevij – aan zijn laars lappen]! Alle vragen stonden op één blad van de polllijst. Deze popeye heeft iets van een popi popiejopie met zijn pop-klassiek en popjazz. Zij zijn in pourparlers [mv., in onderhandeling] getreden. Pots-de-vin zijn fooien, pots de chambre zijn nachtspiegels [po]. Een knolcyperus is een aardamandel. De knolsteenbreek wordt ook aangeduid met sassefrasjes. Zullen we die gordiaanse knoop maar meteen doorhakken [= probleem oplossen]? Van de families noemen we de families Doorsnee en Flodder en de Heilige Familie. Heel erg bekend zijn het rya-, smyrna- en sudanknoopwerk VD * [GB wel: soedanrood! – naast 2020: sudanrood!].

* VD/GB zowel Soedan als Sudan 

5. Een herculesknots is een knots van Hercules. Knowhow hebben is to know how. Oxytocine is het knuffelhormoon. Een knuppelpremie is een herodespremie [premie voor het slachten van jonge kalveren van tussen de 10 en 20 dagen oud]. Knutselvoedsel is frankensteinvoedsel (ook wel gg-voedsel – genetisch gemanipuleerd). Het kobaltblauw wordt ook wel thenardsblauw, kobaltultramarijn of Leids blauw genoemd. Het kobevlees is wagyuvlees [waa-kie-joe], afkomstig uit de Japanse stad Kobe. Een kodokan is een sportschool voor budo (en een dojo is dat voor judo). Ik heb een kodiakbeer gekodakt [foto]. De katana [samoeraizwaard] en de nunchaku [slagwapen] zijn kobudo's [verzamelnaam]. Wie weet wat koebba's [koepel van een koepelmoskee] en kubi’s [SR, veel( )gegeten vis] zijn? Koefisch schrift is decoratief Arabisch schoonschrift.

6. Koekebrood is wel erg chic. Koek-en-zopies zijn seizoen(s)gebonden. Het is altijd koekoek één zang [uitdr.: altijd over hetzelfde praten]. Kikkerspog is koekoeksspog [schuimklompjes aan planten, afgescheiden door het schuimbeestje]. De koekstad is Deventer, de sleutelstad Leiden en de prinsenstad Delft. Cfk [chloorfluorkoolwaterstof] en freon zijn koelgassen. Een broek van Bertha is een koelzeil. Hij heeft hem koelsmoeds [in koelen bloede] vermoord. Wie naïef is, lijdt aan naïviteit (GB ook: naïveteit). Hij wil me erin luizen. Wacht zolang maar hiernaast. Het was retedruk en ik moest nog een pokkeneind rijden. Pas dubbel op: de RET (Rotterdamsche Electrische Tram) bestaat niet meer. Resuscitatie is reanimatie. De BMI is de bodymassindex 2025 aaneen, de QI de queteletindex (en de quelea een vogel in het savannegebied [n/s] in Afrika) en het IQ het intelligentiequotiënt. In de questionnaire werd mede gevraagd naar de raccrocs [ah oos] (geluksstoten), het raccourci (het verkort) en het raccrochement (klein spoorwegemplacement op een industrieterrein).

7. Koefr is ongeloof vanuit het perspectief van de islam. Daar was ereis een vrouw die koeken bakken zou. Ze zijn nogal pratatief [praatzuchtig]. Zijn praxis [praktijk] was drukbeklant. Een predikant houdt predicaties, een praktikant volgt practica. Praalhanzen zijn pochers, snoevers. Bij powwows [au] (ceremoniële bijeenkomst met dansen) komen alleen de indianen zelf. Het PPS is het postpostscriptum, de pps is de publiek-private samenwerking. Een powerpointpresentatie [TA/GB: ook wel P...P] werkt met PowerPoint. Spreek 'prima facie' [sie-jee] [op het eerste gezicht] eens goed uit! De presumptieve [vermoedelijk] dader hebben ze al. De prestatiebevordering is prestatiebevorderend. Die beoordeling is niet alleen arbeidsgerelateerd. Wat een Prezi is, weet lang niet iedereen. (Internet: Prezi is een gratis webapplicatie om op een heel eenvoudige manier goed uitziende presentaties te maken.) Prévôts [let op: GB - prevot] zijn rangen op een of ander wapen, beneden meester [maître], bij het schermen. Zo'n sobstory [tranentekker] heeft een hoog Privégehalte [tijdschrift ...]. Het privégehalte van het internetgebruik op de zaak loopt de spuigaten uit. Gedoe over artikelen is bepaald niet verkoopbevorderend.

8. Zonder procreatie geen nazaat. Hoeveel tv-programma's heeft deze profi [professional] al (niet) geproducet? Zijn ze allebei soeteriken [soeter, souteneur]? Zij rustten eerder op hun couches [ligbanken]. Souches zijn delen van geldswaardige papieren. Fausses couches zijn miskramen. Een couche [koesj(e)] is een laag (verf). Verwar niet het hutchinson-gilford- [progeria, vroegere veroudering] en het
g
uillain-barrésyndroom [GBS, verlamming van spieren]. Een
pro-Deoadvocaat (PD-advocaat) verdedigt een pro-Deaan pro Deo en zal dus meestal geen prodigieuze [bovenmatige] inspanning leveren. Rechters mogen geen préjugés [vooroordeel] hebben. Wie is dit jaar Prins Carnaval? De prinsessenboon kun je eten, de
prinses-van-de-nacht is een zuilcactus (daar zat een kaketoe naast). Wat doe je met een pr-instrument [public relations]? De prosopopoeia [pee-jaa] is de persoonsverbeelding. Die kerel met zijn promiscuïteit [kuu-wie] is zwaar promiscue [kuu[altijd evolledig vrij seksueel verkeer buiten het huwelijk]. Een brullende dicteetijger bijt niet. Het kwam duidelijk door de beijzelde bovenleiding. Prosciutto
[proh-sjoe-too] is overheerlijke Italiaanse achterham.

9. Koenjit is kurkuma als specerij. De BCG (bacillus Calmette-Guérin) is een vaccin tegen tuberculose. Een parc vaccinogène is een koepokinrichting. Koepokstof is vaccina. De koerdificatie [aanpassen aan Koerdische taal en cultuur] is daar nog niet voltooid. De Kalmukken [nomadenvolk van Mongools ras] dronken koemis [melkbrandewijn]. Bij het meervoud van koeroero in VD geloofde je je ogen niet (thans 2020: gecorrigeerd! – Zuid-Amerikaans knaagdier). Een koersgrafiek is een chart. Kutais [oe] zijn hoogkijkers (vis). De koetei(eren) [hartvormige zee-egel] behoren tot de echinieten. Mogen wij twee koffies met slagroom? Dat is koffiedik kijken, koffiedikkijkerij? Wat is er zo bijzonder aan koffiebranden, koffiemalen en koffiezetten? Tussen 'koffiepad' en 'coffeepad' hoor je geen verschil, net als tussen 'koffieshop' en 'coffeeshop'. Heeft u ook köfte [een Turks gerecht]? De koh-i-noor [beroemde diamant] behoort tot de Engelse kroonjuwelen. Voor de ogen gebruik je kohl [zwartsel: ogen accentueren - vgl. kohlpotlood]. De meeste koikarpers kunnen handtam worden. Wat Koïsch is, komt van Kos. Oorspronkelijk was de koine [èh] [algemene omgangstaal] het Grieks. Wil je mee-eten?

10. Kijk, kokardebloemen [s]! Het Land van Kokanje is Luilekkerland. Koks-in-'t-ruim zorgen voor de vleet [de haringnetten]. Kokkelevi's zijn kuifleeuweriken. Gedroogd kokosvlees is kopra. Met zijn kolbak [berenmuts, talpa(k) is militair hoofddeksel] op nuttigde hij een kolbaszworstje. Met SZW wordt in Nederland het ministerie [gebouw, indien instelling M] van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aangeduid. Ik ben dolblij dat ik weet wat een kolblei [karperachtige zoetwatervis] is. In Rusland had je kolchozen [groot collectief landbouwbedrijf]. Daar komt een kolengestookte elektriciteitscentrale. Die kolensjouwer is een sjappietouwer [ruwe klant, baliekluiver] en hij lust graag en veel sjappie hendele mendele [hutspot].

 

 


2294 Dictee van woensdag 07-07-2021 (2) dictee 50 quizwoorden Onze Taal – Taalstaat van 10 juli √ x

Dictee – dictees [2294]

De 50 spellingwoorden [Onze Taal - Taalstaat] voor 10 juli

(tussen haakjes het foute alternatief)

  1. aanstalten (aanstalte) maken

  2. a capella (à capella)

  3. ad-hocoplossing (adhocoplossing)

  4. au bain-marie (au-bain-marie)

  5. barbecueën (barbecuen)

  6. begroeiing (begroeiïng)

  7. BN’er (BN-er)

  8. burn-outklachten (burnoutklachten)

  9. calorieën (caloriën)

  10. consciëntieus (consentieus)

  11. coolingdown (cooling-down)

  12. crêpepapier (crèpepapier)

  13. cum-laudestudente (cumlaudestudente)

  14. diploma-uitreiking (diplomauitreiking)

  15. etablissement (établissement)

  16. filiaal (fileaal)

  17. forsythia (forsytia)

  18. gebraden (vlees)

  19. ge-e-maild (geë-maild)

  20. gefreelancet (gefreelanced)

  21. geskypet (geskyped)

  22. gezamenlijk (gezamelijk)

  23. humaninterestverhaal (human interestverhaal)

  24. iaën (iaen)

  25. jiujitsu (jiu jitsu)

  26. kaassouffleetje (kaassoufflétje)

  27. koddebeier (koddenbeier)

  28. kolokwint (koloquint)

  29. ladekast (ladenkast)

  30. markizaat (markiezaat)

  31. omhoogschuiven (omhoog schuiven)

  32. order (tot nader) (orde)

  33. oud-Kamerlid (oudkamerlid)

  34. paella (paëlla)

  35. potjeslatijn (potjes-Latijn)

  36. rhônewijn (Rhônewijn)

  37. secondelang (secondenlang)

  38. siësta (siesta)

  39. sint-janskruid (Sint-Janskruid)

  40. steiger (bij de kerk) (stijger)

  41. stencilen (stencillen)

  42. ster-van-bethlehem (plant) (Ster van Bethlehem)

  43. terzijde geschoven (terzijdegeschoven)

  44. treetje (treedje)

  45. trucs (trucks) [handigheidje]

  46. uitzendbureaus (uitzendbureau's)

  47. verbiedt je (Niemand …) (verbied)

  48. versteld (sta je …)

  49. zinnebeeld (zinnenbeeld)

  50. Zuid-Koreanen (Zuidkoreanen)

     

     


zondag 4 juli 2021

2293 Dictee woensdag 07-07-2021 (1) dictee Dictee van de dag (262) √ x

Dictee – dictees [2293]

Oefendictee 595 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (262)

1. Een Oekraïner heeft Oekraïense roots. Flexie of inflectie is taalkundig verbuiging, inflexie is buiging van lichtstralen, reflexief is wederkerend en reflectie is terugkaatsing. Overigens is deflexie het verloren gaan van buigingsuitgangen. Dat hotel kan ik je recommanderen. Wat is de essentie van deze reminiscenties [overblijfsel of gedachte uit het verleden]? Je kunt rechtdoorzee zijn en recht door zee gaan. Doe mij maar een recht op-en-neer (zijn die streepjes wel goed, VD? Kennelijk – recht op en neer = op de gewone wijze, niet bijzonder) [Een (recht-)op-en neertje is seks in de missionarishouding = man boven, vrouw onder]. Een glas jajem of
jan-evert is huppelwater. Wil je geen schnaps [VD ook: snaps] of dit schiedammertje [laatste restje]? Mijn buurman drinkt liever moutjenever of een over-'t-ij-kijkertje. Piet nam een jonkie [glas jonge jenever, borrel] en Karel een keiltje [borrel]. Hoeveel soorten sterkedrank (GB ook: sterke drank) zouden er zijn? Een coccejaans [Coccejus – Leids hoogleraar, Johannes Coch 2025, 1603-1669, vrijzinnige richting in de gereformeerde staatskerk, coccejanen] bittertje [jenever] is met stroop. We dronken ook nog angostura(-elixer) [angst, drank = jenever + angostura]. Een toptienspeler behoort tot de top tien (een top 10-speler zit in de top 10). Cava is een mousserende wijn, kav/wa is een behoorlijk bedwelmende drank.

2. Rebetika is melancholieke Griekse volksmuziek, vooral populair in Griekse hasjcafés. Reblochon is roomwitte zachte rauwmelkse kaas uit de Franse Savoie. Een Savooiaard en savooiekool stammen ook uit Savoie. Een sawoe-manila is een sapotilleboom. Een zeker Frans departement heet Savoie. Ze is razendsnel en daardoor razend slordig. Een geneesmiddel voor personen met ADHD (GB in toelichting ook wel: adhd) is ritalin (BE ook: rilatine). De (het) risaliet is een deel van een voorgevel. Pas op voor de schnauzer [hond]. Provençaalse kruiden komen uit de Provence. Prowesters is lang niet altijd pro-Amerikaans. Met pula's [oe] [BWP] betaal je in Botswana. De
Pueblo-indianen wonen in pueblo's [nederzettingen]. De pyrrusoverwinning is genoemd naar Purrhus, het pyrronisme naar de Griekse sceptische [twijfel!] filosoof Pyrrho. Het xiang qi [sjie-jang-tsjie] is het Chinese schaakspel. Nog dreumesen en toch al pyladessen [trouw metgezel]? Het qi [kie] gong is een Chinese meditatietechniek.

3. Een pycnicus is van het pyknische type. Solide, solider [ook solied en solieder], soliedst, stupide, stupider, stupiedst. De rare kwant deed ons versteld staan. Het daaraanvolgende (dav.) en daarbij behorende hoofdstuk bespreek ik morgen. In juli daaropvolgend [dov.] is hij jarig [d.a.v. = daaraan voorafgaand]. Daargelaten je ijver blijft het onvoldoende. Zijn daze [daas: onnozel, versuft, gek] blik was aandoenlijk. Zijn de asperges gedabd [uitgegraven]? Feyenoord verloor: de spelers waren woordeloos en dadeloos; hoezo, geen woorden maar daden? Dat is een mooi dertigdactylenvers. Nyctalopie of albinisme is dagblindheid. Hij verscheen in zijn dagdagelijkse plunje. De Cullinan [grootste diamant ooit; C – naar een persoon] is genoemd naar een bestuurder van de Premiermijn in Zuid-Afrika (1905). Op de Dag van de Arbeid vindt de eenmeiviering (1 meiviering) plaats. De Dáil Éireann is de kamer van afgevaardigden in Ierland. Het daim [dèhn] is het hertsleer, in Vlaanderen ook suède genoemd. Dit is een danaïdenvat [werk dat nooit klaarkomt]. Dansi's kent VD niet. Wel sinds 2015 – danspartij.

4. Hij lust graag Danish blue [kaas] en dandyisme is hem niet vreemd. Dank je wel, dank je de koekoek, een dankjewel kan er toch zeker wel af, niet? Het dans-en-showorkest treedt op. Hij is een dancehallartiest. Danse(s) macabres zijn naargeestig, hoe kan het ook? Hij was echt een dark horse [outsider] in die darkroom [voor anonieme seks]. Een darmcatarreaanval [s] is een darmziektenvoorbeeld. Data-encryptie en -decryptie vereisen wel een sleutel. Hij is een kei in het dartsspel. Heb ik echt met die date gedatet? Zijn dansritmegevoel [n/s] is perfect. Het heeft zwaar gedauwd vanmorgen. Die joden hebben gedavvend [davvenen = bidden]. Die Surinamers hebben dawet [zekere drank] gedronken. Een balneobad [bv. bronnenbad] neem je voor een zonnekuur. De debetzijdenposten vielen op. Hoe ver strekte het débouché van deze C1000 zich uit? Op dit debutantenbal zijn alleen meisjes afgekomen. Decalage is weer zo'n bij VD onbekend GB-woord (Vlaams: tijdsverschil, wanverhouding). 2018: oké, opgenomen in VD. Hij is getuige à décharge [GB, VD, wel: iemand decharge verlenen]. Debrailleren lijkt duidelijk, debrayeren is ontkoppelen.

5. Déchéance is tenietgaan van een recht. Een verkorting van cassettedeck is deck. Declasseren volgt op klasseren. Zij is miss decolleté. Ik mocht kiezen uit biatlon, duatlon, triatlon, pentatlon, heptatlon, decatlon en spartatlon [Athene-Sparta, 246 km]. Een decretaal besluit is bij decreet genomen. Wat een dedain [minachting]! Ik voel me de die in diem [van dag tot dag, met de dag] sterker worden. Deze prof was deeltijdhoogleraar en had dus een deeltijdse baan; daarna ging hij in de deeltijd-VUT, een soort pre-emeritaat dus. Bij het defilé werd er heel wat afgedefileerd. Nogmaals: deflecteren is een kwestie van deflexie [verloren gaan van uitgang]. Zij was een dégénéréetje en haar zus déléguéetje voor de vakbond.

6. Er is degustatie- [genieten] en doordrinkbier. Het eten was de haut goût, sterk gekruid. Over smaak valt niet te twisten: de gustibus non est disputandum. Let wel: dehydratie [dehydratatie, onttrekken water aan stof of lichaam] is geen dehydrogenatie [onttrekken van waterstof]! Inmiddels weet je wel wat een deiktisch [ij] (aanwijzend) pronomen (voornaamwoord) is. Daar is die dekselse kwajongen weer. Delcredere is kortweg borg staan. Een mooi voorbeeld van een deltaplan waren de Deltawerken. Een dementi is een logenstraffing of loochening, dementie is heel iets anders. Het demissionaire kabinet zat er nog. De ambassadeur van de Democratische Republiek Congo kwam op demarche [als diplomaat op bezoek]. Heb je die demo-opname [demonstratie] al gezien? Van 'weder' naar 'weer' is deletie. De fijnheid van zijde, garen of vezels wordt in deniers [duh-njee] uitgedrukt [vgl. gaugegeetsj/gautsj]. De kruisvaarders dachten: denique coelum – eindelijk de hemel: wij zullen die verwerven. Het is denim broek en denimjas. We hebben een dennen tuintafel met dennenappels erop. Zij is beredepri [depressief]. De deputés verrijkten zich(zelf).

7. Een depêche is onder andere een postzak. Hij was op déroute [een verwarde vlucht]. Een reine dwaas is der reine Tor, der rote Faden is de rode draad en der springende Punkt is het kardinale punt, het punctum saliens [het springende punt]. Komt die derrie uit des paards derrière? In de Dertigjarige Oorlog had je nog geen dertigkilometerborden (30km-borden). Wat desensitisatie [ongevoelig worden of maken] is, zoek dat maar op. Dat was des Guten zuviel [te veel van het goede]. Een deservitor is een soort ad-interimpastoor. Dessous [mv.] zijn damesondergoed [ook: achtergond]. Dat is ten detrimente van de burgemeester [ten nadele van]. Het meervoud van 'deus ex machina' is 'deus ex machina's' of 'dei ex machina'. Een deverbatief is een naamwoordafleiding van een werkwoord (zoals wandeling van wandelen). Hoe ziet een diana-aap [soort van meerkat] eruit? We kennen de diastole [uitrekking hartkamers] en de systole [samentrekking]. Diatomeeën zijn kiezelwieren. Hé, lekkere dibbes [koosnaam] van me! Hij werd gegrepen door een dibboek [geest van een dode ...]. Is hier een dichtbijgelegen school, en is dat echt de dichtstbijzijnde? Zijn er nog dienstbodekamers [n/s]?

8. De dienst na verkoop (VD, nu ook: GB) is een typisch Vlaams begrip. Die Kraniche des Ibykus is een betekenisvol toeval, een vingerwijzing Gods. De Titanic is de dieperik in gegaan (VD). Dat was echt een diepte-interview [n/s]. Het diepzeeonderzoek vordert gestaag. Een diepvriesbaby? Bevruchting met diepgevroren sperma. Dat diergaardepersoneel [n/s] wordt ontslagen. De epiek houdt zich met epen [epossen] bezig. In GB en VD staat 'dies' als voornaamwoord. Er is mayonaise en dijonmosterd (vgl. dyonnaise]. Deze groep dames vertoont dilettantengedrag [geen tante ...]. Op Dolle Dinsdag raakte de NSB in paniek; maar de bevrijding liet uiteindelijk op zich wachten tot na de Hongerwinter. Waar zijn die (de) diodebuizen [n/s] gebleven? De dionysische vervoering verwijst naar Dionysus. Diplegie is een dubbelzijdige verlamming. Wat zijn de diploma-eisen? Diplopie is het dubbelzien. In een diptiek koop je geen dipsaus: het is (o.a.) een tweeluik. Tijdens de Directoire werden er nog directoires [damesonderbroek] gedragen. Discant: bovenstem [hoge tonen].

9. Als een regisseur zelf monteert, spreken we van een director's cut. In een discman zit een disk. Het disconto is het rentesturingsmechanisme [n/s] van een centralebankpresident. IJskonijnen zullen weinig discours [conversatie] hebben. Een opank is een zomerschoen, agrest zijn onrijpe druiven. Zijn doodmoeë
collega-paleontoloog was doodop. Elastiekspringen is bungeejumpen. Waar haalt hij het elan, dat élan vital, vandaan? Je zult dat elapso tempore [na verloop van tijd] wel begrijpen. Een dispacheur is een averijberekenaar. Dit is dispar vulgo (afwijkend van) het gewone. Vanwege de oorlog zijn ze dp's [die-pie - displaced person]. Dissectie is lijkopening. Disseminatie [uitzaaiing] van kanker is heel erg. Ze hebben hun leraar gedist [uitschelden en beledigen]. Distichons (disticha) bestaan vaak uit een hexa- en pentameter. In deze dissidentengroep zitten alleen vrouwen. Distractie is verstrooidheid. Een dithyrambe was origineel een loflied op Bacchus. Het ging over koetjes en kalfjes en ditjes en datjes.

10. Dittografie is het bij vergissing dubbel overschrijven van letters
[vgl. haplografie - weglaten]. Jan is lui en Klaas idem dito. Een diureticum is een ontwateringsmiddel. Met Divali zijn er meerdere divalioptochten. Een divo is een exuberante homo en een divot
[dih-vuht] een losgeslagen stukje graszode bij het golfen. Dividivi's [boom, peul ervan] worden bij het zwartverven gebruikt. "Ich bin ein Berliner", dixit Kennedy. Bij dobbelspelen heb je dobbelspellen nodig. DNA is deoxyribonucleic acid. Op een docking station kun je pc's,
mp3-spelers, tablets (tablet-pc's) en smartphones aansluiten. Ik was dizzy [duizelig] en groggy [suf, dronken]. Djahé is gember(poeder).