Dictee – dictees [2279]
Oefendictee 604 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (253)
1. Cerien [delfstof] is een roodbruine allanietvariëteit. Het werd een succès fou [daverend succes, vgl. amour fou]. Bij herhaling zijn het succès fous [+]. Een stjelp (stelp) is een stelphoeve [rechthoekige variant van de stolp]. Moet je die stijfbevroren postbode ook nog zo stijfvloeken? Hij geniet nog een grote stheniciteit [(levens)kracht, uithoudingsvermogen]. In zijn blootje nam hij een sterrenet (reinette – zure appel) en daarna een blowtje [marihuanasigaret]. Díé samenvatting kun je wel succinct [uh/uu ks, beknopt] noemen. Ik doe aan tai chi en mijn neef tai-chiet ook. De buurman doet aan tae-bo, hij tae-boot. Dat is Latijn voor me. Wat hij daar uitkraamt, is (potjes)latijn. Ik ben nu bij de i in VD. Ik laat me niet beduvelen: ik laad het hele zaakje op. Wat hangen die kersen laag bij de grond. Dat land is laaggeïndustrialiseerd. Waaraan denk je bij 'rijplaag' [laag rijp]? Laagbegaafde types verrichten laagbegaafde arbeid. Zijn laagmenselijke hartstochten speelden hem parten. De laagstaande zon bescheen de laagstaande kustbevolking. Bij laagtij krijgen de laagstammen een schrijnend gebrek aan water. Je hebt laag- en veelverdieners.
2. Het huis stond al in lichter laaie vlam [in lichte(r)laaie, het pakhuis brandde lichte(r)laaie]. De halvezool droeg halve laarzen. De laars van Italië is het Apennijns Schiereiland. Met een late Pasen valt beloken Pasen nog later. Hij verexcuseerde zijn laatte. Een laad [lade] heeft inhoud, een laat is een halfvrije. Er moet geld in 't laatje komen. Vind je het Laatste Oordeel van Michelangelo ook zo mooi? Zelfs onder het tuig van Laban [van de richel] zitten kinderen van Laban [blank van huid]. Ken je de labannotatie [zeker dansschrift]? Een labberdaan is een zoutevis. Hoe spreek je labiodentalen [f, v, w: met onderlip en boventanden] en -velaren [bv. kw, tegen zachte gehemelte] uit? Waar zijn mijn labjas [laboratorium] en mijn lapjeskat? In het labo! Ben je soms van de laboratten besnuffeld? In de VS valt Labor Day op de eerste maandag van september (En in Engeland heb je de Labour Party]. De labor improbus (onvermoeide arbeid) komt alles te boven. Labradorsteen is de handelsnaam van het augietsyeniet (changeant). Aan boord aten we labskous (ook: lapkous – p tussen b en s). Labusiams zijn chayotes. Laci [eilaci, eilaas – helaas], wat een ellende.
3. Een kookaburra is een lachvogel. Rome is la città eterna. La clarté française is de helderheid in de Franse uitdrukkingswijze. Achteloos en laconiek [doodkalm] liet hij de Laconische [uit Laconië] keramiek [ceramiek, pottenbakkerskunst] vallen. De Christustranen [letterlijk] zijn de naamgevers van de lacrimae christi [wijn]. Cumarine is een onverzadigd lacton [zekere ester]. Op een ladang [uitgekapte woeste grond] kun je oebie [yam] verbouwen. De ladder Jakobs is de jakobsladder. Op de ladies' day volgde de ladies' night (er waren veel lady's). Wat is het verschil tussen lad- of dick- [lit(t)eratuur - doe in dictee 1 t! - jonge mannen] en chicklit [vrouwen]? Kijk: ladyamherstfazanten! De laedentes [enk.: laedens, beledigende, benadelende partij] moesten de schade vergoeden aan de gelaedeerde partij (één laesus of meerdere laesi). Deze politieke partij wordt momenteel overheerst door Lady's Macbeth [koelbloedige, eerzuchtige echtgenote die haar man aanzet tot verkeerde daden]. Als je veel buitenshuis vertoeft, is je kans op een Lady Chatterley [prototype van een vrouw die haar man bedriegt] aanzienlijk groter. Het LDPE is het lagedichtheidpolyethyleen. Na la dolce vita [het goede leven] komt toch vaak la douceur de pleurer (het zachte genot van het huilen). Hij leidde een laidback [bnw.: ingetogen, relaxt] leven en lijdt nu aan het tussen-de-orensyndroom [ziektecomplex zonder aanwijsbare fysieke oorzaak - tussen de oren].
4. Niet velen vallen op laiderons [lelijkerd, lelijk meisje]. Een laika is een Russische eskimohond. Savoir-faire [wereldkennis] kan leiden tot laisser-faire [economisch vrijlaten]. Hoe hoog kan een pijpje-lak [plant] worden? De lait russe wordt ook wel koffie verkeerd genoemd. Diabetes mellitus is suikerziekte, maar wat is diabetes insipidus [overmatige urinelozing]? Terra-sigillata-aardewerk [terra sigillate] is van zegelaarde (bolus) gemaakt. Wat is het verschil tussen een paludarium (terra-aquarium – met veel 'land') en een aquaterrarium [ook: water en land]? De terrasiena [sjèh] wordt ook wel terra di Siena [pigment uit aarde] genoemd. Terramycine is een sterkwerkend (zeer sterk werkend, zeer sterkwerkend) antibioticum. Met de terra mater wordt Moeder Aarde aangeduid. Terrae filii zijn personen van lage afkomst. Terre à terre is nogal laag-bij-de-gronds [laag bij de grond]. Diacetonalcohol is 4-hydroxy-4-methyl-2-pentanon. Een dikdik is een kleine antilope [n/s]. Adiponectine voorkomt diabetes en aderverkalking. Jeugddiabetes is IADM, insulineafhankelijke diabetes mellitus. Een diak [double income and kids] is nu eenmaal geen dinkie [double income, no kids]. Wat is een kidult? Een volwassene [adult] die zich kinderlijk gedraagt.
5.
Een dialogue de sourds [tussen
partijen die elkaar negeren]
heeft meestal weinig effect. Tamquam in speculo [als
in een spiegel, ook: veluti in speculum]
zag ik hoe hij mij tamquam alter idem [als
een tweede ik] achtervolgde. Een
tallyklerk [ah]
moet tallyen [ah]
[(aantallen) aantekenen bij
lossen en laden]. Tarboesjen zijn
hoge Egyptische fezzen. Het is daar geen tafeltje-dek-je
(tafeltje-welbereid).
Tant mieux, tanto melior, des te beter. Dat moet je op je viool sul
tasto [boven de
toets, omfloerste toon] strijken.
Malayalam, Tamil en Teloegoe zijn Dravidische (Sri
Lankaanse of Zuid-Indiase)
talen. Sommigen wilden tv-kijken, anderen wilden geen tv (teevee)
kijken (niet
tv-kijken – teeveekijken). Een
sulletje is een sullenpiet; de sullebaan
van de liefde is het ijs. De sultane walidé [moeder
regerende sultan] had de sultane
favorite [bevoorrechte
gemalin van de sultan] figuurlijk
gewogen en helemaal goedgekeurd.
6.
De super-de-luxe [bnw]
flat was echt super-de-luxe. Ze hadden een tacitus consensus
[stilzwijgende
overeenkomst]. Ik vind die auto
erg speci(aal).
Pomodori zijn romatomaten. Speciëcisme
is soortdiscriminatie, discriminatie van species
[soorten].
Spondeïsche verzen bestaan uit spondeeën (spondei
– lang, lang – enk.: spondee of spondeus).
Zij hebben een splitlevelwoning [split
level] op Spitsbergen. De
spillepoot [dunne,
lange benen] repareerde de
spillenwervel
[deel
weefspil]. Op het spinnewiel
zaten spinnenwebben. De spionnenbaas zei
als toekomstwens over mijn maat: "Hij verrichte spionnendienst
bij de spionage-eenheid." Zijn hobby zou de spuigaten uit
lopen en de pan uit rijzen. Met
spyfi wordt spy
fiction [fictie
met spionage als thema] bedoeld.
Dat was op de nipper: een kantjeboordredding [kantje
boord]. Een kamperui is een
Kamper [pauze]
ui [dwaze streek].
Dat stel is altijd ruziezoekend (GB),
ruziemakend. Geef mij maar een kiptandoorischotel (met
kip tandoori dus). Die
eersteklassenzaterdagvoetbalclub heeft
meerdere klassespelers. Ik herken in de
Kleine Beer toch wel de vormen van een kleine beer. Klisteren
[ee]
[lavement]
doe je met een klysma.
7. De Koerden propageren koerdificatie [aanpassen aan hun cultuur]. Zij is een echte lijzebet [trage vrouw]. Eerlijke mensen reageren tegen elkaar met: laten we elkaar geen Lijzebet noemen. Zullen we dan voor ons hotel meerdere lits-jumeauxs tegelijk kopen? In de musichall werd een musical opgevoerd. Ze sloten een niet-aanvalsverdrag. Het niet doorgaan van die activiteit staat weer op losse schroeven. Je hebt onberijdbare wegen en onbereidbare recepten. Hij deed zijn paasbeste en passiezondagse kleren aan. De paddock is de ontmoetingsplaats voor jockeys en publiek. Zijn alle Ieren paddy's [spotnaam]? En drinken ze pale ale [zeker Engels bier]? Paillette is een weefsel. Er is panna cotta [roompudding] toe. De Papoease bevolking houdt Papoea's riten en cultuur in ere. Als je de vrede wilt, bereid je dan voor op de oorlog: si vis pacem, para bellum. Lance Armstrong is daar de man par excellence [bij uitnemendheid] voor. Hun pas de deux [balletdans voor 2 personen, mv. zelfde of (x) + s] was magnifiek uitgevoerd. Zijn passie voor de dos passé [vlakke, vierkante rug van boek] is passé [uit de tijd, voorbij].
8.
De pastis [anijsdrank]
verguldde de nare smaak van die pastiche [slechte
nabootsing]. Wat zijn Drostes
[flik]
en Emser pastilles [geneesmiddel]?
Vrouwen, pati natae, zijn geboren om te lijden. Patineren is een
bronskleur geven. Paumelles [scharnier]
vindt men in deuren. 1 en 2 Timotheus [VD;
NBG: Timoteüs]
staan in de Bijbel, 1 en 2 Korintiërs ook. Hij is in zijn peluw
[kussen]
gestikt. Er is tussen hen een klik. Wil je de rucolapesto [sla,
saus] even doorgeven? Wij hebben
op die houseparty gechild [gerelaxt].
Een pierewiet is een grappenmaker, een spring-in-'t-veld. Naast het
petit restaurant vind je een grand café, waar je petitfours
[koekje]
bij de koffie krijgt. Gewestelijk is een pierlala een vreemd of
wonderlijk persoon. De
pH-waarde heet zo vanwege de potentia
(ook: pondus)
Hydrogenii [zuurgraad].
Een pierrot (vrouw:
pierrette) is een pantomimefiguur
[gebarenspel].
Het werkwoord 'pierewaaien' stamt uit
het Russisch [feesten,
fuiven]. De kinderen speelden in
het pierenbad. Bij de pit(s)stop
ontwaarde hij de pitspoezen. Dit is nu echt pinteriaans [toneel-
en filmscenarioschrijver Harold Pinter].
Dat is posteriores curae [van
later zorg].
9.
In de pauze van de play-offs werd er een playback [alleen
mondbeweging bij afdraaien plaat]
gepresenteerd. Een polichinel (poli)
is een hansworst en een janklaassen. Dit onderzoeksresultaat is
polyinterpretabel. Zij is een Merkellookalike. Deze pornoactrice
werkt voor de porno-industrie. Het zij maar weer gezegd: poelet is
soepvlees en poulet is kip of kuiken. Adverteren doe je het beste in
primetime [met
veel kijkers op tv]. Een pv'tje
is een klein proces-verbaal.
In de pruimentijd wordt de pruimelaar
[pruimenboom]
leeggeplukt. De puppy's [hondenjong]
bevuilden zijn pullover [truivest]
en slip-over [spencer,
zonder mouwen]. De açaibes is
rijk aan vitaminen en antioxidanten. Ligt die stad in
Equatoriaal-Guinee of in de
Centraal-Afrikaanse Republiek? Zij
werkt voor de Rode Halvemaan. Elke
gemeente heeft een afdeling RO
(Ruimtelijke
Ordening).
Een rossinant [paard]
heet zo naar Rocinante [paard
van Don Quichot]. Deze
practical-joker grossiert in practical jokes [grap,
poets]. Zijn rottweilers,
schnauzers en jackrussellterriërs te kruisen?
10.
Is dit een privé-initiatief? Bij de Rubenstentoonstelling zag je
vaak rubensfiguren [vrouw
met weelderige vormen]. De mouwen
zijn afgezet met ruches [roesje,
roezel]. Dat kost ruwweg drie
ton. De afkorting sm staat voor
sadomasochisme.
Daar is het een safe haven
[ee]
(toevluchtsoord).
Hoeveel sacharosenvarianten (GB,
VD: geen mv.) zijn er? Salmagundi
[uh]
is een salade. Waartoe dient het salkvaccin
[ah]
(tegen polio)?
Sapristi, dat had ik nou nooit gedacht.
Het schaamtegevoel [geen mv.] overheerste. Een
remplaçant remplaceert iemand. Par renommée [bij
geruchte] vernam ik over die
renommee [goede
naam, gunstige reputatie] van de
man. Voor een remous
[bij
instabiele luchtlaag] moet je in
de luchtvaart zijn.
