2252 Dictee maandag 07-06-2021 (1) dictee Dictee van de dag (232) √

Dictee – dictees [2252]

Oefendictee 625 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (232)

1. Is er een nuanceverschil tussen resumé en resumptie? Niet echt. Retabels [achterwand, eventueel met predella = optrede van het altaar] vind je achter een altaar. Resurrectie is opstanding uit de dood. Een retailbank [particulieren, kleine bedrijven] heeft meestal geen multinationals als klant. Dat vraagt om nadere uitleg: het reticulaire stelsel of reticulo-endotheliaal systeem [zeker weefsel in de milt]. Reticules zijn afsluitbare handtassen. Reüsseren [slagen] leidt tot réussite(s) [succes]. Van Dale heeft voor retraite [terugtocht, teruggetrokken leven] ook nog ritraite en ritratta. Nee, die zijn beide een herwissel. Is retortenkool eetbaar? Nee, chemisch product! In de revanchematch revancheerde hij zich. Het Reveil en de Reformatie zijn heel specifieke godsdienstige stromingen. De reveille [sein om soldaten te wekken] wordt geblazen. Revindicatie is terugvordering van eigendom. Een volmacht kun je revoceren [herroepen, intrekken – niet: revoqueren, wel: evoceren = evoqueren = voor de geest roepen, oproepen]. Mijn ellende revisited [opnieuw in de aandacht]. Reykjavik ligt op IJsland. Een revolte [opstand] is vaak revoltant [weerzinwekkend]. Ik moest toen naar het Riagg-centrum, gevestigd in een rez-de-chaussee [benedenwoning]. Een rhinestone is een rijnsteen (en geen reinsteen = grenssteen). Die ridderzatentocht was zeer geslaagd. Vindt men die rieten stoelen echt mooi? Hij zal schadeloosgesteld worden.

2. De rigor mortis, de lijkverstijving, is al ingetreden. No pun intended: de woordspeling is toevallig. De duglérésaus is alleen op internet te vinden. Een rijer is een opname met rijdende camera (en een reier een uithaler: iets met zijlijken). Rijhoogtenegering kan desastreus verlopen. Geef mij maar rioja en anders rijnwijn. Deze rijksbijdrageregeling moet op de schop. Het rijkswegennet wordt van rijkswege onderhouden. Molenaars kennen de rijn [molenijzer], binnenschippers de Rijn. Is die rijswaard [buitendijkse grond] een reis waard? Het kind was beverig, ril, als een hert. Zie die rilde [rild = slank] korenstengels. Er werden rillettes, pasteitjes, geserveerd. Zijden rips is ribbetjesgoed [ribstof, rips]. Rinks zijn rolschaatsbanen. Rinket: klein deurtje in een grote deur (klinket). Bij het ringrijden [ringsteken] maak je niet per se een rondje. Riposten [nastoot, tegenstoot] zie je bij het schermen. Rire entre cuir et chair is in zijn vuistje lachen. Wat weet je van de oud-Ripuarische geschiedenis? Ripuariërs: Franken aan de middenloop [die term ook bij distillaat = destillaat; voorloop, naloop] van de Rijn. Gaat hij schampavie spelen [geruisloos verdwijnen]?

3. Bij de ripieno staat het volle orkest tegenover de solopartijen. Een lucretia is een kuise vrouw. Hij liet een sardonische [boosaardig spottend, grijnzend] lach zien. Aandoenlijke piëta [voorstelling van Maria met het lichaam van de zojuist gestorven Jezus op haar schoot], toch? Het rissglaciaal [tijdperk] is genoemd naar de rivier de Riss. Hij heeft een sterk ontwikkeld ritebesef [ritus, ritueel gebruik]. Hij heeft een perfect ritmegevoel. Een rizofoor is een luchtwortelboom. Je moet de hele RNA-moleculeketen bekijken. Hoeveel Qatarese ri(y?)al [QAR] is een riyal uit Saoedi-Arabië (Saudi-Arabië – SAR) waard? Het
RIZIV-bestuur is afgetreden. Wat is een robijnlaser [stralen gaan door een robijn]? Toelichting: zeker geen krantenlezer! Bespreek de relatie tussen rocaille [grotwerk schelpen, etc.] en rococo [periode, waarin]. Het huis was gebouwd in rococostijl. De rockabilly is een mengvorm van rock en country-and-westernmuziek. Wie brengt hem de coup de grâce [genadeslag of -klap] toe? Roedelopen is pendelen met een wichelroede. We houden een Sardijnse vakantie [op Sardinië] en dan eten we altijd sardijnen [verse sprot, de gerookte heet sprot – haringachtig visje; we zijn dus geen kannibalen (s!)...]. Leg het verschil uit: rodeloop [dysenterie] en rodekoorts [= roodvonk]. Is de
schade-expert al geweest?

4. Neem maar een rohypnolletje [vergeetpil, rooie knol]. Met een rollerball [rollerpen] kun je schrijven. Die rolladeaanbieding is heel concurrerend. Daar zou je een rolling [rolberoerte] van krijgen. Slaat 'romanesk' op Rome of op een roman? Geen van beide: avontuurlijk! En geldt dat dan ook voor de romanistiek [taal en lit(t)eratuur Romaanse volken]? Het lettertype romein wordt ook wel met romeinletter aangeduid. De koers [wielrennen] speelde zich rommendom (rommentom) Hasselt af. Wat moet ik nou toch met een römertopf [stoofpot met poriën = zonder vet]? Romusha's zijn Indonesische dwangarbeiders. Hij verbeterde zijn rondetijd. Hij sprong als een gek in de rondte. Een ronggeng is een inheems dansmeisje in Indië. De röntgen is een internationale eenheid van dosis straling (stralingsdosis). Een ronzebons is een kinderpartijtje. Ziedaar: de rood- [gietwaren vervaardigen uit roodachtig messing of tombak] en loodgieter. Op rood- [edelwild: herten reeën] en zwartwild [everzwijnen] kun je jagen. Ze droeg een roodzijden hempje [= hemdje, vgl.
hempje-licht-op; drank]. Vlamingen gebruiken roofing [NL: asfaltpapier, dakleer] als dakbedekking. Engelse soldaten: rooineks [roodneks, Boerenoorlog]. Op de Nederlandse Benedenwindse Eilanden kennen ze de rooi [droog rivierdal dat na zware regenval enig water bevat]. Is schaduwboksen tegen je eigen schaduw boksen?

5. Het rookgewoonteonderzoek verloopt stroef. Speelt het rijke roomse leven zich vooral af in het Heilige Roomse Rijk? Heerlijk, roquefort [kaas]! Roastbeef heet meestal gewoon rosbief. Hij kreeg een flinke (af)rossing [pak slaag]. Later zou hij nog meer ros [slaag] krijgen. Mijn broer moest de paarden roskammen [met borstel en kam reinigen]. Rösti is een Zwitsers-Duits gerecht. Raar: een rorschachtest op een roroschip [rij-op-rij-afschip, Engels: roll on roll off]. De overgang van 'verliezen' naar 'verloor' is een rotacisme [overgang z naar r in het Oudlatijn – vgl. Oudgrieks]. Een rotisserie is een rotishop [SR: dunne platte koek met inhoud]. Wordt dit in rotogravuredruk [met cilindervormige drukvorm] uitgevoerd? De routekaart klopte niet. Hoeveel soorten roux (van boter en bloem bereide basis of bindmiddel voor een saus – mv.: + s) zijn er? Je hebt rozenkruisers (GB, VD: hoofdletter) en rozenkwekers (en sinds 1649 ook quakers). Schaatssters rijden de 3000 (drieduizend) meter.

6. Aan haar kleren zaten heel wat ruches [kanten oplegsel]. Speel dit gedeelte rubato [vrije behandeling van het tempo op plaatsen die veel uitdrukking, emotie vragen]. Een platenspeler kan rumble [motortrillingen] veroorzaken (en wat is crumble? – Engels toetje). Op de Rubenstentoonstelling liepen meerdere rubensfiguren rond. Het rummikuppen is rummikub (VD: merk) spelen, rummyen [v.d.: gerummyd] is rummy spelen. Welke tekens heeft het runenalfabet? Het terras heeft een russen [van rus, zekere biezenfamilie] bedekking. Ze speelden hem rut [= blut]. Hij ruilebuitte [verkwanselen] zijn postzegels. Dit ruimte-experiment is geslaagd. Het ruimtelijkeordeningsbeleid
(ro-beleid) heeft gefaald. Die roversbendehoofdman is niet goed snik. Wat heeft 'ruling' [belastingafspraak] met belasting te maken? Ze droeg een saaien [n uitspreken – saai = zekere sof – kamelot, serge] rok. De Sabijnse maagden kwamen uit de stam der Sabijnen. Welke Jodinnen worden sabra (sabre, cactusvijg, vrucht van de vijgencactus) genoemd [Jodin in Israël geboren]? Stop dat geld maar in het safeje [kluis]. Wanneer wordt Sacramentsdag [ingesteld door paus Urbanus IV, zondag na Pinksteren] in Nederland gevierd? Met salanganen worden zekere klipzwaluwen aangeduid. Heeft zij geen enkel schaamtegevoel?

7. Is er enige overeenkomst tussen sakken [japon] en cul-de-sacs [doodlopende straat of dito betoog]? Ruderale planten zijn puinplanten. Is er een salesiaan van de salesianer [bnw.] orde in de zaal? Er is daar een salinebedrijf [zoutmijn]. Er werden veel salmagundi's (VD – salade, mengsel) geserveerd. Salmi is ragout van gebraden gevogelte of wild. Een saloeki is een oosterse windhond. Vroeger was salvarsan een geneesmiddel tegen de sief [syfilis]. In Lapland komen Samen (enkelvoud: Same) samen en ze spreken dan samen Samisch. Een samoreus vaart op de Samber en de Maas. Een sampan is een klein kustvaartuig in de Indonesische archipel. Sam en Moos deden samsam, fiftyfifty. Is 'pollepel' een goed voorbeeld van sandhi? Ja, ook: potlepel. De schrijfwijze van 'sanguine' en 'sanguinisch' zou ons kunnen verbazen [uitspraak: 'gwie', niet 'guu-wie']. Is deze sanskritist [Sanskriet] een sans-papiers [illegale vreemdeling]? Wist je, dat santinnen vrouwelijke heiligen zijn? Een santje is een devotie- of heiligenprentje. Saoto is een zekere pittige soep.

8. De stad was niet veilig door het sappenstelsel [sappe, loopgraaf; + n], aangelegd door sappeurs. Maak je toch niet sappel [druk, dik], man! De sarabande is een Spaanse dans. Een sari is een vrouwenkledingstuk uit India. Het Sarnami is een Indo-Europese taal. De sassafrasboom komt uit Noord-Amerika. Een satiricus is een satiredichter. De dynastie van de Sassaniden (VD: Sassanieden, lijkt fout – 2021 OK! – wel: Sassanidisch; GB: Sassaniden) vormde het koningshuis van het Perzische rijk van de 3e tot de 7e eeuw (n.C. – n.Chr.). Zeker geglazuurd Japans aardewerk komt uit Satsuma. Zij leden aan de saturday night fever [koortsachtig verlangen om in de weekends te gaan swingen in de disco]. De saturnalia (GB: saturnaliën) waren een losbandig Romeins volksfeest. Satyriasis is donjuanisme, vergelijk ook nymfomanie. Een saucisse is een saucijs [au/oo], vergelijk ook saucisse de Boulogne. Met een sauf-conduit (laissez-passer) kom je overal. Na de cycloon ontstond er een
sauve-qui-peut [algemene ordeloze vlucht]. Ze vluchtten toen het savannebos in. Leg duidelijk aan me uit de overeenkomst in schrijfwijze van 'savoir-faire' en 'laisser-faire'.

9. Sawa's zijn rijstvelden. Hij speelt even goed saz als sax. Hij leed aan scabiës (schurft). Een scafander is een reddingsgordel. Is oom agent er om snelheidsboetes uit te delen? Alle opgejaagde vluchtelingen werden de heuvel op gejaagd. Die grande [aanzienlijke] dame heeft een toyboy [jongere man als partner]. Scheren [mv.] is een andere naam voor krabbenscheer. Zijn ze weer aan het schermutselen? Het was een wedstrijd op het scherp van de snede. De scherpriekende gordelsteel is de muffe gordijnzwam. Een scheutist is lid van de congregatie van het Onbevlekte Hart van Maria. Hier, dat schiedammertje is voor jou [bodempje jenever]. Een schiefer is een leisteen. Het schellinkje is de goedkoopste rang in het theater. Zie je dat schelmse lachje om zijn mond? Kijk, de schlemiel [sukkel, pechvogel]. Wanneer vindt de schenkingsakteondertekening plaats? Het werkwoord 'schepen' betekent inschepen of scheep gaan. Socrates werd gedwongen tot de gifbeker, het gif was van de gevlekte scheerling (Conium maculatum). VD: de scheerlingbeker drinken = opgedragen zelfmoord plegen (Socrates was ertoe veroordeeld).

 

2251 Dictee zondag 06-06-2021 (2) - dictee Wekelijkse dicteetest 157 RL √

Dictee - dictees [2251]

Wekelijkse dicteetest 157 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

 

Bron: Oefendictee (oud) 657

1. Bij het golfen is een ………. ………. vier boven par.

a. quadrupel                                 bogie

b. quadruple                                 bogey

c. quadruple                                  bogie

2. ……... is een spelterm, ……… een kleurenspectrumterm.

a. Quartet                                      kwartet

b. Quartet                                      quartet

c. Kwartet                                      quartet

3. Een ………… (met kaas) is een gegrilde ………....

a. quesedilja                               tortilja

b. quesadilla                               tortilla

c. quesedila                                 tortila

4. Bij ………… denk ik aan kip, bij ………… aan taart.

a. quisse                                  quiche

b. quiche                                  quisse

c. quisse                                   quiesj

5. ………… (ten vijfde): een ………… is een misverstand.

a. Quinto                                       qui pro quo

b. Kwinto                                      qui-pro-quo

c. Kwinto                                       qui pro quo

6. ……………… : wat geoorloofd is, het

…………..is: de wijze waarop.

a. Quodlicet                                 quo modo

b. Quodlicet                                 quomodo

c. Quod licet                                 quomodo

7. Een ………… is een ……………..

a. Biblist                                      Bijbelkenner

b. biblist                                       Bijbelkenner

c. biblist                                        bijbelkenner

8. Die ………… bloeien niet, …………… wel.

a. Bijbelbloemen                            escholtzia's

b. bijbelbloemen                             eschscholtsia's

c. Bijbelbloemen                            eschscholtzia's

9. De Ierse ………… haalt het niet bij de Schotse

blended …………...

a. whisky                                     whiskey

b. whiskey                                    whisky

c. whisky                                      whisky

10. Een ………… is een zeker goudgerand

aandeel, maar ………… is een zekere kaas.

a. blue chip                                          bluefort

b. bluechip                                           bluefort

c. blue chip                                          blue fort

Oplossingen [157]: zie hieronder.

 

------------------------------------------------------------------

 

Oplossingen [157]

1b 2c 3b 4a 5a 6c 7b 8c 9b 10a

Contact: leentfaarrein@gmail.com

 

2250 Dictee zondag 06-06-2021 (1) dictee Dictee van de dag (231) √

Dictee – dictees [2250]

Oefendictee 626 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (231)

1. Hij wilde haar bewust schandvlekken. Schansspringen (inf.): hoe hij van de schans sprong. Drinken op Maaike in 't schapraaike terwijl de aanstaande moeder nog in St.-Anna's (ook: Sint) schapraai zit, mag beslist curieus genoemd worden. Mijn eed werd als meineed gekwalificeerd. De brandmeester gaf het sein brand meester. Ze draagt nooit haute couture maar altijd prêt-à-porter. Een tenondergang houdt ten onder gaan in. Wegzending is wegzenden (of wellicht zending, missie, evangelisatie op straat?). Gisteravond heeft ze nog een vorkje (mee)geprikt, morgenochtend moet ze bloed prikken. In de kerk zingen we uit het Liedboek voor de kerken. Daarin staan psalmen en gezangen. Die zingen we in de SoW-kerk in Breskens ook. In gezang 257 staat een wens verwoord: aanbidding word' op aard' en in de hemel, Here, U toegebracht. Er wordt ook immer uit de canon der Heilige Schrift gelezen.

2. Wapen je tegen de ophanden zijnde storm. Hij droeg een schillerhemd met dito kraag (genoemd naar Schiller). Hoe wordt een schippersgemeentevoorganger aangesteld? Hij werd op handen gedragen. Het schildersverdriet is het porseleinplantje, het
hoe-langer-hoe-liever, het menistenzusje. Dit is nu typisch zo'n schiervlaktegebied (vergelijk: peneplain). Wanneer vindt er weer een schijngestaltenwisseling plaats? De schijtwortel komt van de ganzerik en helpt tegen diarree. Schistosomiasis is bilharzia(sis). Schluss, basta! Hij maakt van schoenmaken zijn beroep. In de semifinale troffen we een alles-of-niets-spelende (ook: alles of niets spelende) tegenstander. Ook dit kind heeft schoolgegaan en heeft men vaak schoolgehouden, het moest veel schoolblijven. Wat is schoollopen [schoolgaan] en schoolrijden [in de manege]? Van schoorsteenvegen kan hij net rondkomen. Hij is met dat meisje schootgegaan [ervandoor]. Hij droeg maar schoreme kleding.

3. Hij deed het met een schouderophalen af. Hij heeft me een lelijke schrab (ook: schrap) bezorgd. Op het jaarlijkse schuttersgildefeestje gaat het er ruig aan toe. Scoliose kun je vergelijken met kyfose [ruggengraat]. Wat is de scope [reikwijdte] van dit financiële plannetje? Welk dagblad had deze scoop [oe, primeur van bericht]? Scrapie of schraapziekte is sponsvormige encefalopathie bij schapen (wat de gekkekoeienziekte – BSE, boviene spongiforme encefalopathie oftewel gekkekoeienziekte – is bij runderen). Scopolamine wordt gebruikt bij zeeziekte. Scorbuut is scheurbuik. Elke scrupel is 20 grein. Een sectio is een keizersnede. Een sedatief of sedativum is een kalmerend middel. Sedekahs zijn islamitische godsdienstige offermalen. Schrijfwijzenherkenning is lastig. Een SEH-arts werkt op de SEH, de Spoedeisende Hulp. Zo'n schrikneurosegeval is zorgelijk. De schuddebol schuddebuikte van het lachen. Een schuifaf is een glijbaan. Schampavie spelen is geruisloos verdwijnen.

4. Is een narcissus een soort van se ipse amans sine rivali [iemand die van zichzelf houdt, zonder rivaal]? Op de seizing [zeewezen: streng] zaten enkele sijsjes [vogels]. De sekteleider verordonneerde dat er geen seksediscriminatie mocht zijn: de beide kunnen [geen n uitspreken] zijn immers gelijk, mensen van beiderlei kunne zijn gelijkwaardig. Sekt [drank] is lekker. Die sekte-ijver weet wat. Semasiologie is de leer van de woordbetekenis. Het was zijn seniore (GB) naamgenoot. Een sennhut vind je in de hoge Alpen. De dokter was vrij sceptisch [twijfel] over het verloop van de sepsis [bloedvergiftiging]. Wanneer is die septennale [zevenjaarlijks] reünie? Wie wordt met de serafijnse leraar of doctor bedoeld [Sint- of
St.-Bonaventura]? Sereh [sèh-rèh] is citroengras. Ze was nog maar kort weg, toen ook hij kortweg vertrok. Je sergebestelling is gearriveerd. Wie had dit besteld: twee seroenen [verpakking] vijgen? Het SRI – serotonin reuptake inhibitor, een serotonineheropnameremmer, is een antidepressivum. Hij vloog uit die serpentinebocht. Breng je ook serranoham mee? Een serow [see-roo] is een Japanse gems [en een sero een staketsel].

5. Een shellshock [zenuwaandoening door granaatvuur] is shocking [choquant] en choquerend (shockerend). Je moet (je) haar nog shampooën. Severiteit is een sévère [streng] opvatting in de kunst. Sevroega is fijnkorrelige kaviaar uit de Kaspische Zee. Het sèvres is Frans porselein. Dat sekssymbool heeft nog eens sexappeal. De Inca's hadden een sexagesimaal talstelsel [zestigtallig]. Draagt zij shapewear [corrigerend ondergoed]? Een shanty is een gangspillied. Een Kaapvaarder vaart naar Kaap de Goede Hoop. Wat was ze weer shabby [armoedig] gekleed. We eten Japans: shabushabu (groenten, vis en deegslierten in bouillon). Shimeji's zijn Japanse beukenzwammen. Het shinto ryu is een Japanse vechtkunst met stokken en wapens. De shilingi is nog steeds de munteenheid van Tanzania (ook: shilling, TZS).

6. Een pecannoot, als dessertnoot gegeten, is een op de okkernoot lijkende vrucht van enkele soorten van het geslacht bitternoot uit de familie der juglandaceeën (in VD verdwenen!). Het shogi is een Japans schaakspel. De shoyu is dunne sojasaus uit Japan. We gaan met de shuttlebus. Een siamang is een soort gibbon. Wat, doe jij aan sibbenkunde? Zo'n Siberische tijger laat me siberisch. Sifaka's zijn halfapen. Uit het Spaans: fiësta, paella, siërra en siësta. De sileen [woudgeest] sliep zijn roes uit in het sileneveld [plant]. Morgen is het Simchat Thora [Vreugde der Wet]. Tot de silent killers [sluipende dood] behoren koolmonoxide en hepatitis B. Simsalabim, daar kwam letterlijk de aap uit de mouw. Hij is een kei in simultaanschaken. Een voorbeeld van plurale tantum is het woord 'hersenen'. Peignoirs [ochtendjas dames] worden vaak van matelassé [zekere stof] gemaakt. Op Wimbledon zijn de singles nu bezig. Sinologie is de wetenschap van de Chinese taal en cultuur. Dat is al zo sint [sinds] jaar en dag.

7. Epilepsie is een sint-cornelisziekte. De Sire is de Stichting Ideële Reclame. Het sirenegeloei overstemde de sirenenzang. Sitatoenga's zijn waterkoedoes. Ze droeg een sitsen kleed (vergelijk: calicot, indienne, chintz). We eten sjappie hendele mendele [hutspot]. Sjammesen zijn kosters van een synagoge. Hij sjiekt [tabak pruimen] vaak met chique pruimtabak. Ska is muziek, skaat een spel. Sjotten [voetballen] doe je met anderen, shotten [injecties verdovende middelen] doe je alleen. Ze droegen shorty's [korte onderbroek]. Er werd heel wat afgeslobberd door de theetantes. De beide bijdetijdse en bijwijlen bijdehante Barbarijse beis [Barbarijse vorst, beg] verbeiden nu beiden hun eigen bijenhouderijbedrijfschefs, van beiderlei kunne. Wanneer begint het skûtsjesilen? Slaapkamergeluk [plant] beleef je niet (slaapkamerintimiteiten wel), dat pluk je (vergelijk: vredesmosje, baard van Mozes). Denk ook aan het slaapkamergeheim. Een skiffhead is een wedstrijd in het roeien met skiffs. Heeft 'slaapsteden' echt twee enkelvoudsvormen [bij slaapstee hoort slaapsteeën!]? Wat, kun jij echt de sistra [rinkelinstrument] bespelen?

8. De slicks werden door regenbanden vervangen bij de F1-race (met de formule 1-coureurs). De pitspoezen droegen slacks [mv., losse broek, onverzorgd] . Bij Lexmond [ook in Drenthe] vind je een voorbeeld van slagenverkaveling. De slakkenwouw wou wel verder vliegen, maar de jager blokkeerde dat. Een slametan is in Indië een door gebed voorafgegane maaltijd bij een dankfeest. De kinderen moeten slapen gaan [wel: het slapengaan]. Een Sleeswijk-Holsteiner is geen rund (dat met vuurwerk stunt); een holsteiner wel een ander
vee-exemplaar. Een slavist bestudeert de Slavische talen, Slavonisch eikenhout is hout. Dat zijn maar sleeuwe [wrang] kersen. Die slechtlopende zaak staat aan een slecht verlichte weg. Wat is juist: 'hij sleede' of 'hij sleedde'? Beide! Sleeën en sleden ... Slibberen is slippen. De bolletjesslikster viel door de mand (net als de korfbal). De buurman slichtte [slechten, gladmaken] hun ruzie. Ze slepen [slijpen], hebben de slow gedanst. Sliepuit, je krijgt niet beter dan deze
kruip-uit(en). Waar laten we dat koper- en ijzerslijpsel? Zij lijden aan slavofilie [voorliefde voor de Slaven en al wat Slavisch is].

9. Ga je wel naar een koosjere bakker? Woorden op 'uit':
wilhelmina-vooruit, ijsschuit, wijduit, weekkuit (hom), ze sprak vijfhonderd uit, vooruit met die voorruit, vase de nuit (nachtspiegel), uitlaattuit, uitemetuit, toppenuit (razend), theebiscuitjes, (wet)suit, starfruit (blimbing), snebschuit [snavelvormig vooreind], sliepuit (zie boven, al. 8), de bruid is in de schuit [de buit is binnen], schiemanswuit [schiemanswiel, haspel], schepenbesluit [ook: schepencollege],
sauf-conduit (vrijgeleide), roodborsttapuit, retouchespuit [voor bijwerken], reduit [vluchtschans], punt uit, reinuit(!) [ronduit, oprecht], pour acquit (op kwitantie: voldaan), platuit (ronduit), pietje-rechtuit [is openhartig], piccolofluit, partyschuit, oval circuit [voor de oval races – motorrace op een vlak, ovaal circuit], op-en-duit [geheel en al], mijnkruit [in mijnen], mijn kruid [specerij], mariabiscuit, loodsschuit (en loodschuit?), kijkuit [uitkijk], kruip-uit (zie boven, al. 8), koninklijk besluit [GB] (KB), klisteerspuit [klysma, lavement], hard fruit, ka-kom-eruit [bijdehante en bazige vrouw], jantje-rechtuit [openhartig], jackfruit (dzj oe – nangka, vrucht), Inuit [enk.: Inuk, Eskimo], van huis uit, hoppespruit, eenruit [broeiraam met één ruit], hierbovenuit,
haantje-vooruit [haantje-de-voorste], grapefruit [oe], giettuit, Turks fruit [lokum – oe, snoepblokjes], fixeerspuit [fixatiefspuit voor fixeermiddel] en eruitzien.

10. Ook: eropuit, drinkuit [stortebeker], don gratuit [vrijwillige schenking], catsuit [strak, elastisch damespakje], cas fortuit [bijzondere, onvoorziene omstandigheid voor schuldenaar], breeduit, boudoirbiscuit [lange vinger], bodysuit [zie catsuit], boîte de nuit [nachtclub], ballonkuit (ziekte van Erb), een niet-gemotiveerde acte gratuit [impulsieve daad], ad-hocbesluit [ad hoc], acquitstoot, en … in zijn achteruit moet je wel door de achterruit kijken. Als vulling '*nx*': syrinx (pan(s)fluit), een politieke sfinx, salpinx (eileider), quincunx (zekere opstelling van 5 dingen), pinxit [hij/zij heeft het beschilderd], oro- of nasofarynx (mond- of neus-keelholte), NX-systeem [spoorwegen], lynxsteen (belemniet), pardellynx [lynx = los], Manxman, Manxe, manxkat, larynxcarcinoom [strottenhoofd], farynx [keelholte], falanx [slagorde] en anxiolyticum [angstwerend middel].

11. De scheepsschroef doet raar. Bij het schaverdijnen [schaatsen] op het ijs zag je het water eronder nog deinen. Op hoeveel schat je die schedelholte-inhoud? Bij het scheelzien is er sprake van iemand die scheelziet (GB). Wat is scheefgroeien, -wonen en -slaan? Bij drama is er de scenische opbouw.

 

2249 Dictee zaterdag 05-06-2021 (1) dictee Dictee van de dag (230) √

Dictee – dictees [2249]

Oefendictee 627 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (230)

1. Is een slip-over hetzelfde als een pullover? Drinken we nog een slivovitsje? Jij zweert wel bij dat slöjd [werken met karton, klei, tout], hè? Wat is er mis met 'hij sprong slootje' [alleen infinitief en evt. znw.]? De video van die slowfox werd in slomo (slow motion) herhaald. Slumps [plotselinge daling koersen] zullen de slums [achterbuurten] meestal niet deren. Smakeloos, om over dat smaakloze buffet te beginnen. Een smack [èh] is een klein pakje heroïne. Een T-shirt kan small, large en medium zijn (vergelijk: XXXL, extra extra extra large). Keuvelarij is smalltalk. Is die smeekbedebrief al verstuurd? Voor een smeet [worp, gooi] moet je smijten. Wat doe je in een smijttent [kapotgooien, vgl. gooi-en-smijttent]? Hoe schrijf je VD's eeuwige 'smørrebrød' volgens GB? Antwoord: ook zo, of smörrebröd! Nog een broodje smos [BE, broodbeleg]? Schrijf je 'snaredrum' [èh] echt zo? Ja, maar ook: snaardrum. Wat zijn solen [of sols: colloïdale dispersie] en wat zijn sols [munteenheid Peru, PEN]? Er zijn ook nog sollen van de toonladder. Petje af voor de soldateska [krijgs-, soldatenvolk]. Wanneer is het solden [mv., uitverkoop]? Als dat nou niet sole clarius [zonneklaar] is … Wanneer is die solemnele [plechtig] mis? Het soliedst [meest solide, meest solied] zijn metalen poten. Ook een dicteetijger begaat weleens een soloecisme (ee – VD ook: solecisme – grove fout tegen de taalregels).

2. Het solstitium is de zonnewende. Elke chemicus kent het solvayprocedé. Ze krijgt sondevoeding. Door die sopropo [bittere komkommer] raakte ik van mijn à propos (VD ook: apperpo, apprepo). Een aprosdoketon [onverwachte wending] kan heel verrassend zijn. Sorghum is kafferkoren (gierst). Een soporatief is een slaapmiddel. Sossen [enk.: sos] zijn socialisten. Voorspellingen te over: sortes Vergilianae [van Vergilius], sortes Biblicae [uit de Bijbel] en sortes Homericae [van Homerus]. Is sortiment gewoon assortiment? Ja. Een soubrette is de hoofdrol van een operette. Heb jij een diploma soterisch [reddend] zwemmen? In Lesotho wordt Sotho [taal] gesproken. In de zang kom je sotto voce [met zachte, ingehouden stem] tegen, bij de schilderkunst de sotto in su [zeker perspectief]. Een carte blanche is zoiets als een blanco cheque. Heeft wijlen jouw opa nog tegen dikke bertha's [kanon, WO I, Kruppfabriek] gevochten? Een sneaker is een sportschoen als modeartikel. Laten we samen een sneeuwen kasteel gaan maken. Een sneuveltekst [ter amendering] vind je meestal niet op een militaire erebegraafplaats.

3. Via de snelweg ben je snel weg. Kijk, sneeuwwitte wolken! Hij lijdt aan snotvalling [BE: neusverkoudheid]. Een snuffmovie [film] is om bij te sniffen [zachtjes huilen]. Hij hangt de sociaaldemocratische beginselen aan. De sodoku is de rattenbeetziekte, een sudoku een cijferraadsel. De soevereine vorst maakte veel soesa [herrie] over de verdwenen sousafoon [muziekinstrument], maar dat bood hem geen enkel soelaas (solaas). Wat je 'pour la galerie' doet, doe je 'voor de bühne'. Het devies voor deze bijeenkomst luidde: sans cérémonie [ongedwongen]. Het was dan ook gezellie [jongerentaal: gezellig]. Een sourdine is een sordino [demper op muziekinstrument]. Wat zit daaronder of schuilt daarachter: een souschef [adjunct-chef], een
sous-vide [van voedsel: langzaam gegaard in een vacuümverpakking en daarna snel gekoeld], een souspied [riempje onder de voet], een sous-entendu [bedekte bedoeling bij het gezegde] en een sousmain [vloeimap]? In het souterrain [halve kelderverdieping] is royaal met soutien [stevig gaas] gewerkt. Souvlaki's bestaan uit geroosterd lamsvlees [aan houten pin]. De spadesteel is gebroken. Als examenopdracht moest hij dit spanen [van spaan(hout)] hebbedingetje maken. De spaniëls [hond] zouden flink tekeergaan. Alweer een spasmeaanval?

4. Is die spanwijdtebepaling al gedaan? Bij Sparta krijgen jeugdvoetballers een spartaanse opleiding. Spatgelijk moet wel identiek zijn. Hij maakt nogal veel spatsies [kapsones]. Hij volgt de fiscaalspecialistische opleiding. Dat wordt speelfilmlang genieten. Het dicteeschrijven moet je speels- en spellingsgewijze leren. Het speelweidetoezicht laat te wensen over. Tussen spelemeien [vermeien] en spelerijden [voor vermaak uit rijden gaan] bestaat een zekere verwantschap. De spoedopnameafdeling is overbezet. Zijn spoorbreedte en -wijdte hetzelfde? Ben je die spookgestalteverschijning al te boven gekomen? Die sportster is een gekende (= Vlaams; bekend) sportster. Dat ze potvissenspermaceti (spermaceet – walschot, witte amber) in de parfumerie gebruiken … Wil je spinazie of sperziebonen? Je spencer [slip-over] is weer spic en span [opgeruimd en schoon]. Dat moet spiccato [met springende stok] gespeeld worden. Aan de spijsbrij (chymus, spijssap – in de maag) kunnen pathologen-anatomen heel wat zien. Spijt [vero: ondanks] al zijn gebreken, houd ik veel van hem. Ik wil alleen maar stroganoffsaus.

5. Spijts [vero: ondanks] ontrouw en misverstand kwam het toch nog goed. Ik ben tot spijt van wie het benijdt [niet iedereen zal het waarderen], gekozen. Dat kan spinale [m.b.t. ruggengraat] verlamming zijn. De spin-off [bijproduct van uitvinding, etc.] is enorm. Het succes was eclatant [schitterend] en eblouissant [betoverend]. Er zijn labiodentale [onderlip + boventanden], dentale [tanden], palatale [harde gehemelte], velare [velum, zachte gehemelte] en uvulaire [m.b.t. de huig] spiranten (fricatieven, glijklanken). Deze plant is een
spirea-achtige. Die spitsen [voetballer] hebben allebei dochters die vaak spitzen [balletschoenen] dragen. Spleen [ee/ie] is weltschmerz, taedium vitae [niet goed raad met jezelf weten]. Alle spirocheten [zekere bacteriën] zijn spiraal- of schroefvormig. Met de spirometer wordt je ademhaling gecontroleerd [volumes in en uit]. Met een e-bookreader [ie oe] kun je ook Hollandse e-boeken [ie oe] lezen. Er zijn strekse [in lengte] en kopse [dwars] stenen bij het metselen.

6. De spreekgestoeltebeklimming eindigde met een zware val. Van een sprokenverteller kon je nog wat leren. Ook de Indische spruw [ziekte] is terug te voeren op glutenintolerantie. Het Sranan (Sranantongo, VD ook: Sranang en Sranangtongo) is het creools-Engels (ook: Surinaams, takitaki). De SRD is de Surinaamse dollar. Is staalgravure-etser een beroep? De leerling staartdeelde [niet: deelde staart] voortreffelijk. Op het staatscircus wordt staatscontrole uitgeoefend. Hoe zit die staatsorderegeling in elkaar? Ik mag die staccatostijl [hortend, stotend] wel. De stadsbodedienst ligt onder vuur. Het meervoud van 'stafchef' is 'stafchefs', dat van 'chef-staf' is 'chefs-staf' (VD: chef-stafs, GB beide!) of 'chefs van staven'. Die stadsguerrillaorganisatie is heel actief. Ze draagt een stamijnen [van stamijn = grove wollen stof] trui. Zullen we die sta-opstoel aanschaffen? Tot stand komen is een, instandhouding is een tweede. Wij noemen stars gewoon sterren. Starlet: een opkomend sterretje. Let eens op de strofebouw van dit gedicht.

7. Statarisch [uitleg bij verschillende plaatsen] lezen is juist niet cursorisch [zonder onderbrekingen]. Het statenbehoud [lijstjes] verdient meer aandacht. Met de Vrede van Westfalen werd het zogenaamde statensyteem [huis van Habsburg verloor de macht] geïntroduceerd. Had jij alle statistieke [statistische] opgaven goed? De 'status quo' [alles bij het oude] kun je handhaven, de spelling ervan was ooit maar beperkt houdbaar [vroeger met koppelteken]. Hij was niet van zijn stege (steegse = halsstarrig, stug) opvattingen af te brengen. Morsdood lijkt onherroepelijk, steendood niet zo (naast morsdood ook: zeer hevig, zich steendood vervelen). In Stonehenge [Engeland] vind je een steenkring (voorhistorisch), niet te verwarren met de Steenbokskeerkring, de zuiderkeerkring [waar de zon op het zuidelijk halfrond in december 'keert']. Pas op voor steenlawinegevaar. Let op, dat je 'stefanotis' [plant] correct schrijft. De stèle (GB ook: stele) is het centrale gedeelte van de plant, de centrale cilinder. Niet te verwarren met de stère of wisse, de kubieke meter. Die steengroevemoord is nog verre van opgelost. De strychnine is een zeer giftig alkaloïde uit de braaknoot [zaadkorrel van boom]. Een stucwerker is een stukadoor. Het stucco lustro is een getrouwe nabootsing van marmer.

8. De pd is de plaats delict. Soms is een plaatsdelictvaststelling lastig. Op een touchscreen kun je swypen (typen: met vinger van letter naar letter, swipen = het al oudere 'vegen' met de vinger). De meineed over zijn mijn en dijn veroorzaakte veel deining. Is de slagroom al stijfgeklopt? Hij heeft je zeker stijfgevloekt? Met een stiletto steek je, met een stilet [ook: schrijfstift] kun je schrijven. De stilton is een zekere Engelse schimmelkaas. Een stootse ram wil stoten [geslachtsgemeenschap hebben]. In de alternatieve geneeskunst gebruiken ze storax [welriekende stof]. In een storewinkel [store, ook: jaloezie] koop je zonnegordijnen. Een strad, een Stradivarius, heeft met vioolspelen van doen, een straddle, een rolsprong, met atletiek. Een strandvond is wat je op het strand vindt. Strangulatie is wurging. Ze draagt een strapless jurk (VD ook: straplessjurk). Namaakjuwelen: stras [g. mv., steensoort]. Voor topschaken moet je een goed stellingsgevoel hebben. De vlaggen werden ter halver steng [vlaggenstok] gehesen. Zijn er voor een steppekiekendief wel kuikens te roven? Steppingstones [ook stapsteen in water] kunnen als illustratie dienen voor de steppingstonetheorie [van soft- naar harddrugs].

9. Een stereotype-idee is bijvoorbeeld de stereotiepe voorstelling van een Fransman als een man met een snorretje die losbandig leeft. Bij de STER-reclame worden STER-spotjes getoond [Stichting Etherreclame]. Soms komt daar een ster-van-bethlehem (GB, kerstroos, kerstster, euforbia, atatürkbloem – die laatste naam niet in wdb.) in voor, maar vrijwel zeker nooit de Kerstster (de ster van Bethlehem [VD; NBG: Betlehem]). Nooit zelf een stickie, zelfgedraaide sigaret met marihuana of hasj, of blowtje gerookt (geen ooitgebruiker)? Trouwens, ook pupillenhockeyers en -sters werken met stickies. Wat voor spel is stommetje spelen? Hoeveel verdient een stomme knecht [stommeknecht = bijzettafeltje!] meestal? Hij is een befaamde stokebrand [onruststoker]. Stokdood is zo dood als een pier. Prototype van een sukkelig stel: een stoffel [m.] en een stoffel stootgaren [v.]. Mag je hier stoepparkeren [alleen infinitief]? De kippen zijn op stok, hun eieren in stock [voorraad]. Een stoa is een zuilengang, de Stoa poikilè (VD) de leerplaats van Zeno te Athene. De stobbefrees (GB – 2018 nu ook oké!), een tobberd.

10. Het graan krinsen [wannen: van gedorst graan], je zusje pinsen [knijpen] en de overbuurman tinsen [treiteren]. Een linzengerecht eten, ergens op spinzen [verlangen naar], een Finse omhelzen en een spinse (spindse = dikke boomtak) afzagen.