2091 Dictee zondag 07-02-2021 (2) - dictee Wekelijkse dicteetest 140 RL √

Wekelijkse dicteetest 140 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 640

1. Heeft dat …..……. een ………...?

a. mama’s kindje                          oedipuscomplex

b. mama’s-kindje                         oedipuscomplex

c. mama’s kindje                         oedipoescomplex

2. Die …..……. is altijd modo ………… gekleed.

a. fashionvictim                              prescripto

b. fashion victim                            prescripto

c. fashionvictim                             praescripto

3. ………... is gezuiverd ………....

a. Dunsap                         ruw sap

b. Dunsap                        ruwsap

c. Dun sap                       ruw sap

4. Ik geef mijn ………………. een ………... voor haar verjaardag.

a. moedertje uit duizenden       moedertje van duizenden

b. moedertje-uit-duizenden      moedertje-van-duizenden

c. moedertje uit duizenden       moedertje-van-duizenden

5. Een ………... is een ………… (gat in bodem).

a. mofette                                  fumarole

b. moffette                                fumarolle

c. moffette                                fumarole

6. Zou je een ………… als ………. willen hebben?

a. monsieur Prudhomme                   prudhomme

b. Monsieur Prudhomme                  prudhomme

c. monsieur Prudhomme                  prud’homme

7. Juweeltje voor dicteeërs: ………...

a. fischer-tropschsynthese

b. fischer tropschsynthese

c. fischer-tropssynthese

 

8. De ……….. is de ………....

a. ww-draad                       whitwhortschroefdraad

b. WW-draad                     whitworthschroefdraad

c. ww-draad                       whithwhorthschroefdraad

9. Smaakt ..…….. wel bij ………. (een visgerecht)?

a. morneesaus                          mokweka

b. morneesaus                          moqueca

c. mornaysaus                          moqueca

10. ………. is de ………...

a. kille kobus                         Knekelpiet

b. Kille Kobus                       Knekelpiet

c. Kille kobus                        knekelpiet

Oplossingen [140]: zie hieronder.

--------------------------------------------------------------------

Oplossingen [140]

1b 2c 3b 4c 5a 6c 7a 8b 9c 10b 

 

Contact: leentfaarrein@gmail.com

2090 Dictee zondag 07-02-2021 (1) dictee Dictee van de dag (112) √

Dictee – dictees [2090]

Oefendictee 745 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (112)

1. Wie zou er een salomonsoordeel kunnen uitspreken en daarmee die gordiaanse knoop doorhakken? Waar is die groene groeneaanslagverwijderaar? Wij gaan samenwonen en morgen samen fietsen en daarna samenkooien. Die Samiërs [Samos] hebben een samoswijnhandel. Er waren veel Samnieten [Samnium, streek Italië] en Samoanen [Samoa, Polynesië]. Een samoerai [lid Japanse krijgsadel] draagt een kabuto [oe – samoeraihelm] en vecht met een katana [samoeraizwaard]. Een keulenaar is een samoreus [schip]. De Pragmatieke Sanctie was een besluit van keizer Karel VI [erfopvolging naar enige dochter Maria Theresia]. Sanda is hetzelfde als sanshou [ah au] (Chinese vecht- en zelfverdedigingssport waarbij je zonder wapens vecht, een moderne vorm van wushu – oe). De bediende van Don Quichot was Sancho Panza. De sanatio in radice repareert [r.-k.] een ongeldig huwelijk. Zijn tijd met futiliteiten verdoen is s'amuser à la moutarde. Op Soenda, het Sandelhouteiland, vind je sandelhoutpaarden (sandalwoods). In het Oudindisch kom je de sandhi [ah] wel tegen [potlepel --- > pollepel]. Wat zijn sandows [sèhn-doos]? Antwoord: zekere oefentoestellen ter versterking van de spieren! Ze weende sans relâche (zonder ophouden) en had een tache de beauté [schoonheidsvlek(je)].

2. Het oud-Chinees porselein heeft vaak als kleur sang-de-boeuf [dieprood, bnw. + znw.]. Die san mazzo's (flestomaten) hebben weinig pitjes. De ontmoeting was sans cérémonie (sans façon – ongedwongen). Ze moeten sans dot [oh], zonder omwegen, op hun doel afgaan. Sans gêne is ongegeneerd, gêneloos. Eén sans-papiers, twee sans-papiers [illegale vreemdeling]. Een havenot, habenichts, leeft sans le sou [zonder een stuiver, niets bezittend]. La mort sans phrase is bij een wetsvoorstel wel erg triest voor de indiener [volstrekte verwerping]. Op Sao Tomé en Principe wonen Santomezen. Sapere aude: heb de moed om verstandig te zijn. Opzoekvraag: waarom wordt de dichteres Clémence Isaure de Sappho van Toulouse genoemd? Zij was de grootste lyrische dichteres uit de oudheid, die zich te Mytilene vestigde en zich daar omringde met meisjes die zij onderwijs gaf in de dichtkunst en muziek. Sapropeel is rottingsslik. De SAR is de Saudische (Saoedische) riyal. Waarvoor gebruik je saracenenzalf (syfilis, het is kwikzalf)? Schrijven we 'sardineblikje' of 'sardienenblikje' (beide)? Het sardonyx is een edelgesteente. De sartor resartus [de opgelapte kleermaker] is de mens [blijft dezelfde bij wisselende mode].

3. De Sasaks [islamitische bewoner van Lombok] varen vaak met de sasak [veerpont] over. Een sater of satyr is een halfgod. Bij de Satisfactie van Amsterdam erkende deze stad het gezag van de Staten van Holland. Kappen, sat est (het is genoeg)! Dat gaf ons een saturnisch [gelukkig] gevoel. Met satyriasis wordt donjuanisme [vrouwenverleider] aangeduid. Wat doet een satkiller (satellieten vernietigen, het is een raket)? Uit Curaçao afkomstige olienoten worden curasausjes genoemd. Een rare sausneger (niet meer in VD) heette naar Curaçao. Wil je een glaasje sauternes [geen s uitspreken – zelfde mv. – uit Sauternes, Gironde]? Of een paar sauvignonnetjes [witte wijn]? Beschrijf het savanna-effect [neiging tot te snelle uithuisplaatsing van kinderen – meisje Savanna, vermoord]. Savooiaarden komen uit de Savoie. Wat bestudeert de scandinavistiek? Laten we het kind bij de naam noemen: scapham scapham dicere [k] (lett. een boot een boot noemen). Een scapin [skaa-pèhn – intrigant] maakt zijn meester tot knecht. Hij is SCEN-arts (steun en consultatie bij euthanasie in Nederland), maar maakt geen scans. Curcumine (E100, = turmeric) komt uit de geelwortel. Noorwegen en Zweden vormen tezamen het Scandinavische Schiereiland. De scheuchzeriafamilie is een familie van moerasplanten (met de veenbloembies) (Scheuchzeriaceae)

4. De amazones vreesden Big Sister en de bigsistermaatschappij [niet in wdb.]. De nieuwe gemeente Borsele mocht wettelijk niet dezelfde naam dragen als de kern Borssele [met kerncentrale]. De Bijbelse figuur Samson was de Joodse Hercules. Wie weet er nog wat de Rota [rechtscollege Heilige Stoel, hof van beroep] is? Voor de schaal van Themis moet je bij internet te rade gaan [ook in VD: schaal van gerechtigheid]. Wil je een schaapmannetje [borreltje]? In het stoomwezen kennen ze de schaar van Stephenson [koppelaar van de stangen van twee excentrieken]. Een terza rima heeft als rijmschema 'aba bcb cdc' (zoals in Dantes Divina Commedia – Goddelijke Komedie). Hij liep schaloos rond, tot zijn scha [geen ^] en schande. Die mesalliance was een fama clamosa (schandaaltje). De Faeröer worden ook de Schapeneilanden genoemd. Die croesus [superrijke] was nog jaloers op de schatten van Croesus [koning van Libië] ook. En hij was al schat- en schatrijk, schathemel(tje)rijk. Een schebek [ee èh] is een Middellandse Zeezeilvaartuig. Schedellozen [afdeling van de gewervelde dieren] hebben wel een chorda [weefselstreng evenwijdig aan het ruggenmerg].

5. Scheeliet is een zeker mineraal. Dat is geen recht- maar een scheefhoek. Die echtelieden gaan scheên. Wel scheep gaan en geen scheeps verstaan? Het scheepje van Sint-Petrus [r.-k. kerk] ligt nogal onder vuur. Op het zuidelijk halfrond kun je gerust op het Kompas [Pyxis] of op het Scheepskompas [sterrenbeeld, zelfde] varen. Scheepsspek kun je eten, scheepspek [pek, gedistilleerde teer] liever niet. Het scheermes van Ockham wordt ook Ockham's razor genoemd [wezensbegrippen moeten niet onnodig vermeerderd worden]. In Europa is de scheiding tussen Noord en Zuid nu heel pregnant. De scheiding tussen Kerk en Staat is absoluut een feit. Een scheitrechter is er voor twee vloeistoffen [om die te scheiden], een scheidsrechter o.a. voor een sportwedstrijd. Bij de Scheldegotiek gebruikte men Doornikse steen [blauwzwarte kalksteen die zilvergrijs verweert]. Een scheldejol heeft een houarituig [oe] (gaffel bijna of geheel verticaal).

6. Een van de twee uitlopers van de Rode Zee is de Schelfzee. Een picareske roman gaat over een schelm (schelmen). Conchiglie [uitspraak!] is schelpjespasta en conchyliologie is schelpenkunde. Crepusculair [schemeractief] ligt tussen dag- [diurnaal] en nachtactief [nocturnaal] in. Eerst koffiezetten, dan koffie schenken door de koffieschenker. Hij is schepen van Cultuur. De Schepenwet regelt o.a. de Raad voor de Scheepvaart [en het schepenbesluit werkt dat als KB = koninklijk besluit (GB) – VD: fout: K… B… – verder uit] Wat is de heer der schepping [de man] zonder de kroon der schepping [de vrouw]? Hoe werkt een ostracisme (schervengericht)? Het proces tegen Van der Lubbe (M. van der Lubbe – Rijksdaggebouw 1933) was een schertsproces. Wat houdt de Scheurwet in? Scheuren, van graslanden. Hé, Scheveningen (wil je seks)? Een scheveninger geeft geen tweede rondje [bij weer verliezen, vergelijk de gevangenis aldaar: hij heeft er al in gezeten]. Zullen we een schiedammer (in Vlaanderen ook: schiedam) drinken? En voor wie is dat schiedammertje (rotterdammertje, amsterdammertje) bestemd? Een peneplain [ee èh] is een schiervlakte. De schildklier scheidt thyroxine af. Thyreoïditis is schildklierontsteking. Een schotel-op-steeltje is een schotelkluifzwam.

7. Na het rolletje vol geschoten te hebben, zou hij fluks volschieten [plotseling van emoties vervuld raken]. Is low care, medium care en intensive care (ic) niet gewoon ziekenhuiszorg? Trouwens, nog even gezocht op '*care*': absens carens (de afwezige telt niet mee), bancarella (koeltafel), cardiocare (voor hartpatiënten), let wel: care [zorg] is geen cure [genezing], carentie- of carenztijd (en carenzdag – wachttijd, bijv. bij uitkering), caresseren (liefkozen, strelen), caret (weglatingsdakje, ^, accent circonflexe), carezza (geslachtsgemeenschap zonder ejaculatie), coronary care (hartbewaking als zorg), customer care (klantenondersteuning), high care (iets minder dan 'intensive', ic), in aere aedificare (luchtkastelen bouwen), in logicam peccare (tegen de logica zondigen), macarena (Spaanse solodans), Mascarenisch (als op de Mascarenen – een eilandengroep in de Indische Oceaan), mascaret (plotseling sterk oplopende vloed in riviermondingen) en narcoticarechercheur.

8. Verder: scareware (zoals hoaxen: onterechte viruswaarschuwingen), tender loving care (liefderijke en toegewijde verzorging, bv. van baby's), vicares (vrouwelijke vicaris) en who cares? (uitroep ter aanduiding dat niemand zich interesseert voor wat ergens gebeurt). Het waren toffe jongens en ze wensten elkaar 'mazzeltof' [Joodse gelukwens]. Take it or leave it: graag of helemaal niet, à prendre ou à laisser. Ik blijf het een raar fenomeen vinden, die takehometentamens. Wist je trouwens dat een jantje-van-leiden genoemd is naar Jan Beukelszoon van Leiden, hoofd van de wederdopers, die in de 16e eeuw bekendstond als een mooiprater? Wat hebben Schild en Schilder (met kapitaal!) gemeen (beide zijn sterrenbeeld)? Met OPS (organisch psychosyndroom) heb je de schildersziekte.

9. Duidelijke uitleg: een schillerhemd is er een met schillerkraag [liggende, van voren open kraag]? Hoeveel schilling [ATS, tot 2002 – Austria, Oostenrijk] was toen een shilling [1/20 van een pond stirling] waard? Met onychomycose heb je een schimmelnagel. Hij reedt [reden, reder, rederij] mee aan dat schip. Een cheiloschisis is een hazenlip. Schistosomiasis is een synoniem van bilharzia(sis) [tropische infectieziekte]. Cyclothymie of -frenie is een manisch-depressieve psychose. Een schlager is een smartlap, schlamm is kolenslik, een schlemiel is een Bargoense pechvogel, schluss is: afgelopen, uit, het schmallenbergvirus iets bij runderen en schapen, schmalz sentimentele muziek, een schmiere een rondtrekkende troep toneelspelers van lage(re) klasse, schmink make-up, een schnabbel een snabbel [GB/VD: bijbaantje], schnaps jenever, een schnauzer een hond, schneidig scherp en afgebeten, een schnitzel een lapje vlees [en snitsel = pijpen van kinabast], een snorkel een snuiver [VD ook: schnorkel] en een schnorrer een bedelaar [en een snorrer een illegale taxichauffeur].

10. Een schoelje is een fielt. Schoensmeer heet ook cirage.
Slofje-onder (of slofke jagen), is dat leuk [(kinder)spel]? De schokkers [klein vissersvaartuig] komen oorspronkelijk uit Schokland [en de tukkers uit Twente]. Schokproef is shockproof. Schon da gewesen: altijd al geweest. Een schöne Seele is een persoon met een gevoelige inborst. Een schöngeist is een estheet. Schoperen of scoperen is vlamspuiten. Mijn tante is Schorpioen [mijn opa Tweelingen en mijn oom Maagd]. Een ufootje [ufo] is een vliegende schotel. Wat wordt er nu eigenlijk met Schortel- of Schorselwoensdag opgeschort [woensdag voor Pasen, de klokken werden niet meer geluid]? Een
kant-en-klaarmaaltijd is geschoteld en gelepeld [uitdrukking]. Je zult maar voor schoppevuiltje [voetveeg, niet in tel] thuisliggen [in de kost zijn].

 

2089 Dictee zaterdag 06-02-2021 (1) dictee Dictee van de dag (111) √

Dictee – dictees [2089]

Oefendictee 746 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (111)

1. De Schotse drie is de schottisch of écossaise [dans]. Hij deed het met een schouderophalen af. Ik heb een schouwburgabonnement bij de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Scrapie is de schraapziekte [schapen, vergelijk gekkekoeienziekte]. Jullie zullen wel schriebes (honger) hebben. Die man is erg Schriftvast [Bijbelvast]. Die schrijver lijdt aan mogigrafie (schrijfkramp), niet aan een writer's block (schrijversblok). Wie zweert er nog bij de schrijfwijze van De Vries en Te Winkel? Inderdaad: Gezelle heeft Het schrijverke gedicht. De schrikgodin is Erinys. De kwantummechanica berust op de schrödingervergelijking en de onzekerheidsrelatie van Heisenberg. Een vijzelpomp berust op de schroef van Archimedes. Een schroodijzer is een schrooi-ijzer. Dat dier heeft een schubachtige, écaillé, squameuze huid. Met schubhuid heb je ichtyosis. Hij schuddebuikt [de buik doen schudden van het lachen] van het schuddebollen [het hoofd gedurig heen en weer bewegen, schudden] van de buurman.

2. Schudverlamming heet ook parkinson. Met '*maltezer*': maltezer(hond) (= Maltezer leeuwtje), Maltezer (inwoner, Maltees), Maltezer (bnw.), Maltezer kruis (johannieterkruis), Maltezer ridder (johannieter) en Maltezer appel, bichon (soort maltezer – de hond) en boomer (kruising chihuahua en maltezer). Met '*bakkebaard*': elvisbakkebaard, favoris [faa-voo-rie] (mv., bakkebaarden), koteletten (schertsend, bakkebaarden), ook: neukteugels of tochtlatten.
Onze-Lieve-Vrouwhalfoogst is Maria-Tenhemelopneming. Dat speltveld wordt morgen geoogst. Wat zijn dat nou weer: anbi's [in NL: algemeen nut beogende instelling] en sbbi's [in NL: sociaal belang behartigende instelling]? Trouwens, op '*bi': babi (varkensvlees), bambi (jong hertje), BBI (tweemaal, België – Belgische biotische index, rivierwater en Bijzondere Belastinginspectie), bi (Burundi op internet – landcode BI – of biseksueel), Bi (bismut), BI (businessintelligence), bibi
(Belgisch-Nederlands: ik), birambi (blimbing) en ebi (extra beveiligde inrichting).

3. Verder: biribi (kansspel), (eco)combi, dyumbi (dwaalgeest), fayalobi (sierheester, Ixia), FBI, Galibi (indianentaal), habibi (schat), hebi (als last ervaren onhebbelijkheid), historia morbi (ziektegeschiedenis), hodie mihi, cras tibi (heden ik, morgen gij), holebi (verzamelnaam voor homoseksuelen, lesbiennes en biseksuelen), koolrabi, lesbi (znw., bnw.), marabi (Afrikaanse muziekstijl), mobi (mobiele telefoon), nabi (profeet van Allah), nihil conscire sibi (ook: nil conscire sibi): zich van geen kwaad bewust zijn, obi (Japanse gordel), rabbi (joodse godsdienstleraar), renminbi (munteenheid van China, vergelijk: yuan), urbi et orbi (pauszegen), vbi (vrijgestelde beleggingsinstelling), wahabi (wahabiet: aanhanger van een orthodoxe stroming binnen de islam) en wasabi (Japanse hete groene mierikswortelpasta).

4. Het was allemaal niet zo bie, scilicet [te weten, namelijk]: bijzonder. De kinderen gaan zo meteen schuilee (schuilei, schuilevinkje) spelen. Hoe zat het ook alweer met de stalactieten [c –lucht] en stalagmieten [g – grond]? Je moet daar schuinlinks afslaan. Dit is van foam [schuimrubber] gemaakt. Een barquette is een bakje, schuitje [voor ragout]. Hoeveel boeken over schuld en boete ken je? Nou, eigenlijk alleen Schuld en boete van F. Dostojewski. Die schuldenaren hebben een grote schuldenberg. Mea culpa: ik erken mijn schuld (ook: mea maxima culpa: mijn grote schuld – vooral r.-k.). Bij schuldvernieuwing vindt een zekere indeplaatsstelling plaats. Kan die schunnelap (schunnige vent) niet zonder schund (sjoent – prikkellectuur)? Hij is een canailleuze [gemeen, liederlijk] schurk. De belangen van binnenschippers worden gediend door Schuttevaer [vereniging belangen schippers]. Dat schutsel (schutting, heining) beschermt het schudsel (wat door schudden afgescheiden is). Wat zegt de Schutterijwet over de schutter(s)koning [GB: alleen met tussen-s]? Niets! Hij is een schwadronneur [opschepper] pur sang. Vergeet het: Schwamm drüber [zand erover]. Filosofie is de scientia scientiarum [de wetenschap der wetenschappen].

5. Met zicht op Scylla en Charybdis zagen we de scilla's [geslacht van lelieachtige bolgewassen] groeien. De afkorting S.C.J. staat voor Sacro Corde Jesu (achter de naam s.c.j.). Een scooper is er voor grondverzet. Er waren veel scorbutieke [met scheurbuik] galeislaven. 'Scoreloos' is een raar woord: een 0-0-score is toch ook een score? Scrabbelen is scrabble spelen. Lord Robert Baden-Powell, die ken je toch wel (van horen zeggen)? Padvinderij, scouting. Een scramasax was een zeker zwaard. Leuk, zo'n screwballcomedy [ouderwetse komische film met excentrieke personages en onwaarschijnlijke, lachwekkende verwikkelingen]. Wat is een SD-card [Eng.: secure digital card], en wat een SDRAM [synchronous dynamic random access memory, bepaalde geheugenchip]? In tien seconden (s) sec liep hij de honderd meter [100 m]. Wat is er nu aan secondlifen (SL, Second Life spelen)? Veel sebum [huidsmeer] leidt tot seborroe (eu – een seborroïsch eczeem – overmatige talkafscheiding). Naast de freschi (fresco's – op verse laag kalk) hingen ook nog secchi (secco's – op droge ondergrond). Het Second Empire is het Tweede Keizerrijk (van Napoleon III).

6. In het begin der negentiende eeuw had je nog Secretarissen van Staat [hoge staatsambtenaren van ministeriële rang]. Dat weet eenieder: het is een secret de Polichinelle, een publiek geheim. De secunda Petri (altera pars Petri) is het verstand en heeft niets met de Bijbelse Petrus van doen [Franse humanist Petrus Ramus]. Secundis (temporibus) dubiisque rectus: in voorspoedige en in onzekere tijden standvastig. Secundum artem is lege artes [volgens de regelen der kunst]. Opzoekitems: secundum genera [volgens de soorten], secundum legem [volgens de wet], secundum naturam [naar de natuur], secundum ordinem [op zijn beurt], secundum regulam [volgens de regel], secundum usum [volgens gebruik] en secundum veritatem [naar waarheid]. De kortste afkorting van sedecimo is 16^o (ook: 16^mo) [see-dee-sie-moo]. Sedertdien is hij spoorloos. De i-grec is de ypsilon. De bevolking van Saint Vincent en de Grenadines spreekt een soort van creools-Engels. Ik vind dat laatste raar geschreven (C?). Of is het net zoiets als Yankee-Engels [vroeger: ? Het creools is een creooltaal.

7. Trouwens, met 'creool*': angisa (hoofddoek creools-Surinaamse vrouwen), creolistiek, dogla (persoon van gemengd
creools-Hindoestaanse afkomst), gaucho (nomadische veehoeder, uit het creools), kaseko (traditionele creools-Surinaamse dansmuziek), kawina (idem), koto(misi) (creoolse vrouwendracht), mambo (Cubaanse gezelschapsdans), ratafia (fijne likeur), Sranan(g)(tongo) (Surinaams, takitaki), taffia (soort van rum), voodoo [oe] (rituele magie, ontleend aan creools-Frans – C?), zouk (dansmuziek bestaande uit een creoolse mix van Afrikaanse gitaarstijlen, Caraïbische pop en Amerikaanse funk) en zydeco [zaaj-duh-koo](volksmuziek van Franstalige Amerikanen langs de Mississippi, sterk geïnspireerd door de Amerikaanse blues en de Franse musettemuziek). Een
sede-vacantist is sede vacante (erkent de zittende paus niet – dat is dus zonder echte sedisvacatie = echt vacant zijn).

8. Schijf je 'sedile' [see-die-luh] (mv.: sedilia – in een balustrade of muur ingebouwde zitplaats in het koor van een kerk) met een cedille? Nee, dus. In Antwerpen en in de Kempen savoureerden ze seef (seve, witbier). Het (de) seersucker [lijkt op crêpe] is vaak blauw-wit gestreept. Wie denkt er bij sacherijnig aan segrijn [zeker leer, ook: chagrijn!] en wie bij chagrijnig aan een sjacherjood [sjacheraar, scheldwoord]? Het rijmschema van een stanza of seguidilla is aba bab cc. Feyenoord won stans pede in uno: zonder enige inspanning, met het grootste gemak. De segwaytocht [k] eindigde op de SEH [Spoedeisende Hulp] met sehnsucht [nostalgische melancholie] naar de rolschaats. Hij heeft een seigneuriaal voorkomen, hij is het heertje. Een rasegoïst is se ipse amans sine rivali: iemand die van zichzelf houdt, zonder rivaal. Verblijfskosten worden ook wel séjour genoemd. De morselamp hebben we aan Morse te danken, de morsebel [meisje dat morst bij het eten] niet. De Sejm [seem] is de Poolse volksvertegenwoordiging. Een seksbom [kan niet ontploffen] heeft veel sexappeal. De seksextensie is xxx.

9. Heb je vaker van die sekscapadeneigingen [buitenechtelijk seksueel avontuur = slippertje]? Haal dat maar uit de seksshop en breng meteen sekt [Duitse mousserende wijn] mee. Het (de) sela is een rustpunt in de Psalmen. Hij blonk uit in sekte-ijver. Rijkdom moet natuurlijk geen selbstzweck [doel in zichzelf] worden. Welke zijn de s-elementen [eerste en tweede groep van het periodiek systeem der elementen]? Hij is een selfmade man, thans selenaut [maanvaarder] en op weg naar Selene [godin van de maan]. Een sembah is een gebaar van aanbiddende verering met plat tegen elkaar gelegde handen naar het nijgende voorhoofd. Semel et simul: in één keer en alles tegelijk. Semel pro semper: voor eens en voor al. Wat is een semicolon [puntkomma, kommapunt]? Dit keer zullen we sémillon [witte wijn] drinken bij de vis. Een semorschoen is een (semi)orthopedische schoen. Keizers van het Heilige Roomse Rijk heetten semper Augustus (962-1805). Semper eadem: altijd dezelfde. Semper et ubique: altijd en overal. Een semiet stamt van Sem af, een Semiet is een Jood.

10. Een semitist bestudeert de Semitische talen. Zoek maar op: semper fidelis [altijd getrouw], semper idem [zichzelf altijd gelijk], semper laborans [altijd aan het werk], semper paratus [steeds bereid], semper paratus pro justitia [altijd paraat voor de gerechtigheid], semper, ubique et ab omnibus [altijd, overal en door allen (toegepast op de geloofsstellingen van de rooms-katholieke kerk)], semper virens (altijdgroen), sempre agendo (Italiaans – altijd bezig) en sempre crescendo (ook: semper crescendo – muziek: steeds in sterkte toenemend, aanzwellend). In België heb je Kamer en de Senaat. Het stadsbestuur van Rome was democratisch: S.P.Q.R., Senatus Populusque Romanus. Hij is senior adviseur [bnw.] bij dat bedrijf, maar overweegt om seniorstarter [znw.] te worden. Bij de Japanse vechtsporten kent men senseis [aanspreekvorm leraar]. In haar geval was er zeker sprake van sense of urgency [gevoel dat er nodig iets moet gebeuren om een dringend probleem op te lossen e.d.].

 

2088 Dictee vrijdag 05-02-2021 (1) dictee Dictee van de dag (110) √

Dictee – dictees [2088]

Oefendictee 747 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (110)

1. Opzoekkwesties (alle beginnend met 'sensu' +): allegorico [zinnebeeldig], bono [in gunstige zin], latiore [in ruimere zin], lato of latu [in ruime zin, s.l.], malo [in ongunstige zin], proprio [in eigenlijke, letterlijke zin], stricto [= stricto sensu, in beperkte zin, s.st.], strictiori [in engere zin] en strictissimo [in de engste zin]. Hij valt op: hij rookt señorita's. Separatio a toro et mensa (separatio quoad torum et mensam): scheiding van tafel en bed. Wordt er vaak een sepotje [oo NL, OM: zaak niet vervolgen] toegepast? Dat is dus gewoon in een depotje [oo], in de doofpot, stoppen. Dat staat vast: Thales behoorde tot de septem sapientes [de zeven wijzen – Z W fout VD – 2021 OK! – van Griekenland]. Zij zijn typisch b-boy en -girl [breakdancen, breakdansen]. Trouwens, verder met '*boy*': toyboy (jongere man als partner), tomboy (jongensmeisje), theeboy (theewagen), teddyboy (nozem), stamcel- en stadscowboy, pleeboy (voor wc-rollen), playboy (voor iets anders), lonesome cowboy, leer- of leatherboy, lover- of pooierboy, ladyboy (travestiet), glamourboy, gameboy (spelcomputer), fatboy (zitzak), fanboy en -girl en escortboy en -girl.

2. Verder: drum- en dressboy, coverboy (fotomodel), callboy (luxe prostitué die telefonisch wordt ontboden), beurscowboy (speculant) en beleggingscowboy (belegger die grote risico's neemt). Ik verzamel salamanders en heb zojuist een prachtexemplaar gevangen. Oculitus amare: liefhebben als zijn oogappel. De afkorting od staat voor overdosis, ODD voor oppositional defiant disorder (een gedragsstoornis) en o.d.a.m. voor om de andere maand. Hij is zonder septum nasi [neustussenschot] geboren. Een sequenza is een bijzonder virtuoos solowerk. Men moet 'sequeel' [ee – juridisch aanhangsel] en 'sequel' [sie – vervolg op speelfilm, boek, etc.] niet verwarren. Series implexa causarum: een ingewikkelde reeks van oorzaken. Een serir [uh ie] is een grindwoestijn. Een serow is een Japanse gems, een sero een staketsel van bamboe in V-vorm voor de visvangst op zee. Die oldtimer is een houbeestje [oude predikant, iets dat veel aan onderhoud kost].

3. De serosa is de buitenste laag van het darmkanaal. Sero sed serio: eerst met tegenzin, maar, eenmaal begonnen, met hart en ziel. De SRI is een serotonineheropnameremmer (serotonin reuptake inhibitor – antidepressivum). Een servitus personae is een persoonlijke dienstbaarheid. Een servum pecus is een troep meelopers, slaafse navolgers. Vergelijk ook: imitatorum servum pecus: kudde slaafse
na-apers. Servus observantissimus: (uw) gehoorzaamste dienaar. 'Hottentot…' behoort tot de sesquipedalia verba [niet goed voor je sesquipedalofobie]. Zo, last van de seven-year itch [neiging om vreemd te gaan]? Een sexcuus is snel gevonden. Zie je dat nou vaak, zo'n sezession [kunstrichting als afscheiding]? Zij lijdt aan sferocytose [vorm van bloedarmoede]: waar leidt dat toe? De sfragistiek is de zegelkunde. Kernexplosies geven S-golven. Golfclubs hebben een shaft [schacht]. Shamisens zijn driesnarige luiten. Waarin precies verschillen shakespeare- [= Engels sonnet: drie kwatrijnen en twee slotregels met gepaard rijm] en petrarcasonnet [= Italiaans sonnet, twee kwatrijnen en twee terzinen met het rijmschema abba abba cdc dcd of abba abba cde dce – bent u er nog?]?

4. Een shakuhachi is een traditionele lange Japanse bamboefluit. Een shebakia is een Noord-Afrikaans koekje met honing en sesamzaad. Kun je shiitakes (VD en GB ook: shiitake's) veilig eten? Eerst dat
shish-kebabgerecht [shish kebab] en dan de shishapen [rookpen, elektronische sigaret]. Hoewel shit happens, is dit, shitterdeshit, toch wel erg shitty. Ships that pass in the night: ter aanduiding van toevallige passanten. Hoeveel shinto-ryubeoefenaars [shinto ryu –
sjihn-too-rie-joe = Japanse vechtkunst met stokken en wapens] zijn er momenteel? Die artieste shinede (schitterde, straalde) als een ster. Shimeji's zijn beukenzwammen. Met shilingi's betaal je in Tanzania [TZS – shilling ...]. Een shikara is een Indiase( )tempeltoren. De shoegaze [naar schoenen staren] is een Britse alternatieve rockstijl. Handkijkkunde is chiromantie [voor waarzeggen]. Wat is shogunaat [ambtsperiode shogun – veldheer die namens de keizer regeerde]? En spreken ze daar Shona [Bantoetaal, Zimbabwe]? Nee, dus. Heb je daar ook shop-in-shops [extern bedrijf in warenhuis]? Een shoppingcart is een winkelwagentje van een webwinkel. Wanneer treden die zogenaamde short squeezes [prijsopdrijving doordat handelaren hun shortposities moeten dekken op de beurs] op?

5. Met tribhanga wordt de S-houding [in de oud-Indische sculptuur] aangeduid. Waar is het woord 'shour' [sjoer] (vorm van magie) bedacht (het is Maghrebijns-Arabisch)? Die shrink (psychiater) liet me eindeloos naar een shubunkin (Japanse goudvis) staren. Het SI-stelsel heet voluit Système International d'Unités. De SI-eenheid van geleidingsvermogen voor elektriciteit (symbool: S) is de siemens (ook wel: mho – uitspraak: moo). Zijn hobby is sibbenkunde. Sibi manus inferre: de hand aan zichzelf slaan. Een siciliane is een achtregelige strofe. Mijn Marie is sicut lilium inter spinas: als een lelie tussen de doornen. Probeer eens een Stargardersidderhalsexemplaar [Stargarder sidderhals = duif] te bemachtigen. We doen het zus en zo, si en la. Sidrot (enk.: sidra) zijn de wekelijks wisselende Thoraperikopen die in de synagoge worden gelezen. Een siegwartbalk is hol [fabriek, cementijzer].

6. Sidoerim (enk.: sidoer) zijn dagelijksegebedenboeken [dagelijkse gebeden]. Een Siënees komt uit Siena. Een sierpot is een cache-pot. Zinkosiet komt uit de Sierra Almagrera, Spanje. Hebben ze in Sierra Leone ook siërra's [gebergte]? Dat zeilschip heeft een mooie sierra. In een siësta-economie maken ze zich niet druk. Het sigillum confessionis is het biechtgeheim. Is hij overgegaan op de e-sigaret? Heb je een plaatje van zo'n sikahert? In de Punjab leven sikhs. Hij is een sik: een single income with kids, alleenverdiener met kinderen. Zijn buren zijn diaks: double income and kids, tweeverdieners met kinderen. Trouwens, dinkies hebben double income, no kids. In het zeewezen kennen ze het sikkeblok. De werkzame stof in erectiepillen is sildenafil. Koolmonoxide (CO) en hepatitis B zijn silent killers. Op silvesteravond [oudejaar] drinken we altijd glühwein.

7. Op '*iere*': à la jardinière (met groenten opgemaakt), à la meunière (voor het bakken door de bloem gehaald), avant-première (voorpremière), blitzcarrière, bloed-hersenbarrière, caissière (kassière), condottiere (aanvoerder huursoldaten), consigliere (raadsman maffia), en arrière (achterwaarts, antoniem: en avant), gonfalonniere (burgemeester), gouttière (dubbele, parallel lopende haarlijntjes), hopfalderiere (hopsasa), pépinière (boomkwekerij), in zijn dooie piere eentje, Salpêtrière (groot oud gebouw in Parijs), schmiere (rondtrekkende troep toneelspelers van lagere klasse), sole à la meunière [tong], son et lumière (klank-en-lichtspel), tiereliere (gek, dronken) en triëre (oorlogsschip in de oudheid). Op '*iero*': hiero (hier, hierzo – en daarzo – ook: hiero en daaro), leggiero (muziek: licht, luchtig, zonder nadruk) en lusinghiero (lusingando: vleiend).

8. De sansev(i)eria is naar prins Sanseviero genoemd. Citybag [grote boodschappentas] is een simili-Engels woord. Ja, die Simpelmans doet vaak te simpellijk. De oplossing was simple comme bonjour. Simplex munditiis: simpel en toch elegant. Simsalabim, et voilà. Zijn simsonsverzuchting werd niet gehonoreerd. Een glas orangeade, graag. Vroeger was een sinaasappeljood de Joodse Jan Modaal. Wat onderzoekt de sindonologie [Sindone = lijkwade van Turijn]? Sine causae cognitione: zonder kennis van zaken. Ik stel uitstel sine die (s.d.) [voor onbepaalde tijd] voor. Grappig: een singaporejasje heet ook atjehjasje [in Indië tot aan de hals dichtgeknoopte colbertjas met staande kraag]. Een singerie is een aperij (apenspel), een apenqueue een apenrij. Bij singelen speel je single, geen singel [dat is een weg langs de buitenzijde van een stadsgracht]. Aan een hazewindhond is hazenpeper [zeker gerecht, vgl. hazenpeper zonder haas] niet besteed. In de winkel van Sinkel is alles te koop. '*sms*': sms'en, sms-bericht, sm-seks, sms-parkeren, sms-roman, ketting-sms en sms-duim. NB Sms staat voor short message service.

9. Verder: alert (waarschuwingsbericht via sms), asap (as soon as possible), tot befs: tot we elkaar nog eens bellen, e-mailen, faxen, sms'en!, digiflirt(en), emoticon, EMS (enhanced message service), ff (effen), goeiemoggel, gsm (global system for mobile communications), idd (inderdaad), IMEI-nummer (international mobile equipment identifier-nummer), lol (laughing out loud), mms (multimedia messaging service), OMG (oh my God), sexting (versturen van seksueel getinte boodschappen), sms'en is sms'jes versturen, ik heb ge-gsm'd en
ge-sms't, spam is junkmail en texting of teksten (ww.) doe je met je mobieltje. Hij heeft verstand van g- en van V-snaren. Met een
gsm-elleboog heb je het cubitaletunnelsyndroom. Het jukbeen wordt ook wel zygoma genoemd. De sint-jansvlinder behoort tot de zygenen.

10. Hé, viezerds, viezeriken, hou daar eens mee op! Leeft de Sinn Féin nog? Met de goede sint wordt Sinterklaas bedoeld. De Haagse
Sint-Bureaucratius regeert. Welke heiligendag is aan Sint-Katrien gewijd? De coquille Saint-Jacques is de sint-jakobsschelp. Het verhaal over de Sint-Elizabethsvloed werd gezet in de sint-elizabethsletter. Sint-George is de patroon van de Orde van de Kousenband. De
sint-laurenstranen zijn de Laurentiustranen (Perseïden). Het
sint-philippuskruis is naar de apostel Filippus genoemd. Sisyfisme: visieloos [arbeid om de arbeid]! Wat hoor je liever: een sirenenlied of sirenegeloei? Verschoon mij, si placet. Hoezo, rapamycine is sirolimus [groeiremmer, afstoting transplantaten tegengaan]?