2073 Dictee zondag 24-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (98) √

Dictee – dictees [2073]

Oefendictee 759 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (98)

1. We gaan stug verder met '*tis': onychitis (ontsteking van het nagelbed), orchitis (ontsteking van de zaadbal), osteïtis (ontsteking van beenweefsel), osteoartritis (chronische ontsteking van bot en kraakbeen), osteochondritis (ontsteking van het botweefsel en het aangrenzende kraakbeen) en osteochondritis dissecans: ontsteking van een gewricht (bv. elleboog, knie of heup) waarbij het kraakbeen afbrokkelt, osteomyelitis (ontsteking van het beenmerg en het botweefsel), ostitis (ontsteking van het beenweefsel), ovaritis (eierstokontsteking), pancreatitis (alvleesklierontsteking), parodontitis (bacteriële ontsteking van het parodontium = weefsel dat het steunapparaat vormt voor de tand in de kaak), parotitis (ontsteking van de oorspeekselklier – bijv. de bof) en participium praesentis (tegenwoordig deelwoord).

2. Vervolgens: pastis (alcoholische anijsdrank), pericarditis (ontsteking van het hartzakje), perichondritis (ontsteking van het kraakbeenvlies), periostitis (beenvliesontsteking), peritonitis (buikvliesontsteking), peritus artis (iemand op de hoogte met de kunst), pleuritis (longvliesontsteking), pluralis majestatis (majesteitsmeervoud), pneumonitis (vluchtige en goedaardige ontsteking van het longweefsel), poliomyelitis (polio), polyartritis (ziekte die gepaard gaat met een ontsteking van meer dan één gewricht), polyneuritis (ziekte waarbij verschillende zenuwen tegelijk worden aangedaan), praesidium libertatis (libertatis praesidium: bolwerk, verdediger van de vrijheid), proctitis (ontsteking van het slijmvlies van de endeldarm), prostatitis (prostaatontsteking) en pyelitis (nierbekkenontsteking).

3. Dan: pyleflebitis (poortaderontsteking), quantum satis (zoveel als vereist wordt, q.s., ook: quantum sufficit), rachitis (Engelse ziekte), refluxesofagitis (specifieke slokdarmontsteking – oesophagus), regelitis (overdreven regelzucht), reglementitis, regulitis, retinitis (netvliesontsteking), rigor mortis (lijkstijfheid), rinitis (ontsteking van de neusslijmvliezen), rotonditis (ongebreideld aanleggen rotondes), salpingitis (eileiderontsteking), sanae mentis (bij zijn verstand), scandalitis (overdreven belangstelling voor schandalen), scleradenitis (klierverharding), serumhepatitis (spuitenhepatitis), sinusitis (bijholteontsteking), slachtofferitis (zichzelf voortdurend als slachtoffer zien), spes ultima gentis (de laatste hoop van zijn geslacht), spionitis (overdreven vrees voor spionnen), splenitis (miltontsteking), spondylartritis (reumatische ontsteking van de wervelgewrichten), spondylitis (wervelontsteking) en stefanotis (kamerplant).

4. Ook nog: spondylomyelitis (ontsteking van wervels en ruggenmerg), stomatitis (mondslijmontsteking), sub specie aeternitatis (in het licht van de eeuwigheid), synovitis (gewrichtsvliesontsteking), tekenencefalitis (FSME – Frühsommer-Meningoenzephalitis, TBD – Tick-Borne Disease – via tekenbeet), tendinitis (peesontsteking), tendovaginitis (peesschedeontsteking), testimonium paupertatis (bewijs van onvermogen), testis (zaadbal, meervoud: testes), thyreoïditis (schildklierontsteking), thelitis (tepelontsteking), in de tis: in de war, tonsillitis (amandelontsteking), bij Toutatis – (krachtterm) wat zullen we nu hebben, tracheobronchitis (luchtpijpontsteking), unus e(x) multis (massamens, ook: unus multorum), unus pro multis: een voor velen, uretritis (urinebuisontsteking), uvulitis (ontsteking van de huig), trichitis (ontsteking haarzakjes) en trinitatis (eerste zondag na Pinksteren).

5. Verder: uveïtis (ontsteking van de uvea = verzamelnaam voor alle inwendige oogontstekingen), vaginitis (ontsteking van de vagina), vasculitis (vaatontsteking), venia aetatis (meerderjarigheidsverklaring), vergaderitis (voortdurend – inefficiënt – willen vergaderen), viribus conjunctis (met vereende krachten, ook: viribus unitis), virusartritis (bij paarden), vulvitis (ontsteking van de vulva – schaamspleet), vulvovaginitis (ontsteking van vulva en schede), wiiitis (door veelvuldig gamen met de Wii – schouderblessure) en zomermastitis (zomerwrang = nierontsteking bij vee, overgebracht door de wrangvliegjes). CFC's zijn chloorfluorcarbons (cfk's: chloorfluorkoolwaterstoffen). Een cochleair implantaat is een inwendige gehoorprothese. Ruiters in de klassieke oudheid droegen een chlamys (wijde, korte mantel – NB chlamydia(sis) is een geslachtsziekte). Boter van arsenicum = een olieachtige vloeistof.

6. Zo'n tweederangs- is zoiets als een voetbal-B-elftal [ook: tweederangs … elftal]. Het kouwelijke stel liep in de kou te kouten [praten]. Sommigen willen teaën, taalpuristen liever theeën. Hij was al gauw zo trots als een pauw [pauwentrots]. Bespreek de begrippen bimboficatie [seksualisering van het zelfbeeld van meisjes en vrouwen], fantasy [kunststijl in film en lit(t)eratuur] en rilievo schiacciato [Italiaanse reliëfstijl uit de 15e eeuw]. Zij lijden aan het roodkapjesyndroom [ongefundeerde angst voor wolven]. Ons imago moet nodig opgepoetst worden, het heeft averij opgelopen. Dat bedrijf zal zeker imagoschade (imageschade) gaan claimen. Ik houd van kleine letters: a'tjes, b'tjes, f'jes, l'etjes, m'etjes, n'etjes, o'tjes, r'etjes, s'jes, t'tjes, x'jes, y'jes (VD: i-grecjes, GB: y'tjes, vanwege 'ij' of 'Griekse i' – 2021 VD ook: y’jes) en z'jes. Genesis vermeldt: de wereld is uit niets geschapen; beter: uit de baaierd, de chaos. De baaitabak is genoemd naar Chesapeake Bay in Maryland. Ook 'reuzentabak' en 'maryland' zijn voor dat product gebruikte namen. Is een lorrenbaal [armoedzaaier] een voddenman [lompenhandelaar]? Nee, dus.

7. Gezocht op '*byte*': exabyte (EB, circa een triljoen), gigabyte (G, GB, gieg, gig, giga, circa een miljard), kilobyte (KB, 1024, let op: 1000 bytes = kilobyte = kB), megabyte (MB, meg, mega, ongeveer een miljoen), petabyte (PB, ongeveer een biljard), terabyte (TB, ongeveer een biljoen), yottabyte (YB, ongeveer een quadriljoen) en zettabyte (ZB, ongeveer een triljard). NB Er is een nieuwe terminologie ingevoerd, waarbij je voor exabyte (EB) nu ook exbibyte (EiB) mag schrijven en voor gigabyte (GB) ook gibibyte (GiB), etc. Een martiale (van martiaal, ook: marziale – maar niet: marziaal komt van de oorlogsgod Mars) houding is krijgshaftig. Voor een baäl [afgod] moet je je zeker niet buigen. Oesters hebben ook een baard (byssus). Mijn buurman is wel een baardaap [figuurlijk], maar zeker geen wanderoe [letterlijk]. Hoe kan de baard van Mozes nou het slaapkamergeluk [plant] zijn? Figuurlijk. Zijn baardeloze gezicht was verder best indrukwekkend. Bepaalde bacteriën of schimmels veroorzaken sycosis of baardschurft. Een krentenbaard wordt ook sycosis vulgaris genoemd. De babinskireflex is een voetzoolreflex op een prikkeling met een puntig voorwerp waarbij de grote teen omhoogkomt en de andere tenen als een waaier uiteen gaan staan.

8. Waartoe dient de eileidertrompet, trompet van Fallopius of fallopische buis [verbindingsbuis van buik- en baarmoederholte]? De baba ganoush is een tapenade van gepureerde aubergine, knoflook en olijfolie. Het IRC is het Internet Relay Chat (netwerk van babbelboxen op internet). Welke bestanddelen bevat het babbittmetaal [witte tinlegering met antimonium, lood en koper]? De kattenziekte babesiosis wordt overgebracht door teken. Wij zijn door een babs [NL: buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand] getrouwd. Bimi is babybroccoli. Een bacchanaal is een Bacchusfeest. Als je te veel aan Bacchus offert, verval je tot de bedelstaf (een bacchusstaf of thyrsus is iets anders). Met een LLB (bachelor of laws) heb je een wo-bachelorgraad [Legum Baccalaureus]. Verklaar de naam 'Bachten de Kupe' [bachten – VD – = achter en de Kupe is de IJzer, de rivier]. Back- is vast gemakkelijker dan forecasten. Wie begint er nou een bacovewinkel [GB s, VD n/s]? Leg uit: bacteriofagie is de lysis (desintegratie, ontbinding) van bacteriën door een bacteriofaag [zeker virus]. Hij kweekte geen geen good- maar badwill.

9. Een badding (ook: batting) is een meskant [meskantig, mesvierkant] bezaagde balk. Een baffle [grote geluidsabsorberende plaat] hangt hoog in een fabriekshal. De BAFTA [British Academy of Film and Television Arts] is een Britse filmprijs. De tennisster werd ingepakt met tweemaal een bagel [6-0 en een double bagel is tweemaal 6-0]. Bagasse is ampas [afval van suikerriet]. Met dredging wordt een baggerbedrijf aangeduid. Moet de ambassadeur het Bahasa Indonesia [officiële taal] kennen? Niet alle bahamabeige tuinmeubelen komen van de Bahama's, de Bahama-eilanden. Hij wist van boe noch bah. Een baggy broek is een flodder- of soepbroek, daarin kan de baglady [zwerfster met bezittingen in tassen] rustig bagna cauda [dipsaus] eten met een baguetje [baguettetje – stokbrood]. Zij heeft trouwens haar baglama (saz) altijd bij zich. Een bain de soleil is een zonnejurk. Op de baileybrug [noodbrug] dansten ze baile- [bahj-luh], favela- of riofunk. Een baiser [bèh-zee] is een met schuim gevuld suikergebakje. Een bajes- of hotelbijbel is niet compleet [N.T. + Psalmen en Spreuken]. Haastig gebakerd is heetgebakerd.

10. Zij gingen op hun bakkesen [gezicht; vallen!]. Wist je dat bajonetten oorspronkelijk uit Bayonne kwamen? Zijn er speciale wittebroodbakkers? Koekenbakkers overigens zeker wel. Baksis is meer Surinaams, baksjisj meer Turks [fooi]. Ze lieten Piet vallen als een baksteen [gelukkig niet vanaf het dak ...]. Uiteindelijk zou de architect bakzeil halen. Een balaclava is genoemd naar Balaklava (een plaats) op de Krim. Daar dansen ze vaak op de muziek van de balalaika. Een balansschakeling is een push-pull. Balbesen zijn huisbazen. Op balebale's [2 x aa ee] kun je ook rusten. Ledesteen (ook: Balegemse steen) kwam uit Lede in de buurt van Aalst. Een balienees is baliebediende, geen Balinees [van het eiland Bali]. De balearic (vorm van elektronische dansmuziek) is genoemd naar de Balearen

2072 Dictee zaterdag 23-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (97) √

Dictee – dictees [2072]

Oefendictee 760 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (97)

1. Verdeel en heers, dat is een soort balkaniseren [land in kleine stukken --- > chaos]. Met een Balkan- [die militairen waren op de Balkan] of Golfsyndroom heb je niet zo'n zin in balkanjazz of -beat. Hij is een begenadigd balladzanger. Bakker Ted [Ted, wie is dat nou weer?] bakt tets [niet goed doorbakken] brood en dit balt [tot een bal worden] in de mond. In een ballentent kun je ballen gooien. Die tent staat bekend om de roze balletten [feesten met naaktshows, Frans: ballets roses]. Hij is een balling 's lands [een uit het land verbannene]. Een ballonbloem is een prachtklokje. Lijders aan de ziekte van Erb hebben ballonkuiten. Een ballotin is een pralinedoos. Ze frequenteerden die bals musettes [+] [harmonicamuziek]. Die balustradevorm is heel uitgebalanceerd. De bambiogen betreffen niet een gen, wel het jonge hertje Bambi uit een Walt Disneyfilm. Van bamboehout kun je een bamboe stoel maken. Een post-hbo-opleiding is een banabaopleiding (bachelor-na-bacheloropleiding), een
post-wo-opleiding een manamaopleiding (een
master-na-masteropleiding dus).

2. De fruitvlieg (Drosophila melanogaster) is een bekend proefdier. Het lag allemaal op de bancarella (koeltafel). De band van Poupart is de liesband. Hij is een echte sta-in-de-weg. De hazewindhond snuffelde aan het hazenleger. Gezocht op '*liter*': actualiter, aliterair, alliteratie (staf- of beginrijm), allochtonenliteratuur (en vele andere soorten), anima naturaliter christiana (de van nature christelijke ziel), anti- en beatliteratuur, centiliter (cl, en vele andere inhoudsmaten), eliterenner(!), literaat (geletterde), militeren (BE: actievoeren als lid van een organisatie of partij), myrialiter (10.000 l of 100 hl), obliteratie (het doorhalen, vernietigen, uitwissen), qualiter taliter (ook: taliter qualiter, op enigerlei wijze, hoe onbevredigend ook), samizdatliteratuur (clandestien gedrukte en verspreide literatuur), spliterwt (!) en underground- en vagantenliteratuur. 

NB In deze alinea: 7 maal groene t: van GB mag daar ook tt!

3. Verder: verliteraird en verliteratuurd. Hij hanteert een fijn geciseleerde literaire stijl. Het hoeveelste deel van een liter is 10 cm³? Een honderdste deel! De Literatuur [4 maal groene t, GB ook: tt] met een grote L is net zoiets als de Kunst met een grote K. Een balthasar is een wijnfles van 12 liter. Om een wijnfles kan een hulster [strooien omhulsel, huls] zitten. Een jerobeam kan 3 liter bevatten, een kalkoentje maximaal 200 cc. Een magnum bevat evenveel als twee gewone wijnflessen. In een melchior gaat 18 liter, in een methusalem 6 liter en in een nebukadnezar 15 liter. Met twee rehabeams (vierenhalve liter) kun je één salmanazar (9 liter) vullen. Dat bandelottenstel [(oor)hanger] staat je goed. Het michelinmannetje en -vrouwtje gingen eten in een restaurant met drie Michelinsterren. Die rivier kan behoorlijk bandjiren [plotseling wassen en buiten de oevers treden door geweldige regens bovenstrooms]. Wat houdt het bandwagoneffect in? Politiek: profiteren van het succes van anderen. Een zekere vorm van ijshockey heet bandy [bèhn-die].

4. Trouwens, in Zuid-Afrika noemen ze een iglo een ijshokkie. Banga's zijn sletten (Sranan(g)(tongo)). Het bangkirai is een zeker hardhout. Wie het over vexillologie [banistiek, vlaggenkunde] heeft, stottert niet. Zijn De Nederlandsche Bank [DNB] en de Nationale Bank van België even betrouwbaar als de bank van Monte Carlo en de Bank van Engeland? Welke zaken acht men bankabel [aanvaardbaar als onderpand, discontabel]? Wat deed de Bankcommissie zoal [BE, historisch: toezicht]? Kunnen broodbakken is nog niet kunnen banketbakken. De Bankgirocentrale regelde de bankgiro. De eerste maandag in augustus is het daar [Engeland] bankholiday. Het banqueroute (ook: faillite) de la science is het bankroet van de wetenschap. Een bank-verzekeraar richt zich op het bankverzekeren. Op het blocnoteje schreef hij hoeveel banknoten [vero: bankbiljet] hij wilde inzetten. In Parijs wonen heel wat banlieusards [bewoner van een voorstad].

5. Een bansuri [oe] is een Indiase dwarsfluit van bamboe. Een bantammer (soort van kleine kip) zal geen bantamgewicht hebben. Een bantoestan is een thuisland. De bantoeïstiek bestudeert de Bantoes en het Bantoe. Een banyan is een baniaanboom of banianeboom. Die baratta [kopen op krediet en valselijk meteen doorverkopen], dat is niet zo fraai. De Barbarijse zeerovers komen uit het land van de Berbers. Een barbadoskers is een acerola [West-Indische kers, hoge struik], maar wat is een barbacane (ook: barbican – middeleeuws vooruitgeschoven bolwerk). Als je de dumbbell (korte halter met gewichten) kent, zul je ook de barbell (lange halter met gewichten aan de uiteinden) wel kunnen rubriceren. Liedjes a capella in close harmony: dat moet barbershop zijn. Bij Multatuli moest Barbertje hangen, maar dit barbertje [mandje] moet onder een kastplank hangen. Wat was de locatie van de Barbizonschool [door de Hollandse school beïnvloede schilderschool in het Franse dorp Barbizon (ca. 1830-1850) die zich concentreerde op een dramatische uitbeelding van de natuur]? En waar zou een barcarollekoor [gondellied, Venetië – 'luh' niet uitspreken] nu precies vandaan komen?

6. Laat de bardolino [fruitige rode wijn van de corvina, Gardameer] je smaken. In welke tijd moet je zo'n bardengroepje [zanger, volksdichter] situeren? In die baretkraam [handel in gewerkte, gebreide stoffen] kon je ook een baretje [hoofddeksel, vaak: militair] kopen. Een bariater is een obesitaschirurg [mensen met vetzucht]. Barking up the wrong tree: de verkeerde voorhebben. Waar vind je nog goede espressobarista's? Zij draagt een salwar (katoenen broek met ruime pijpen) onder haar kameez [ie:] (lange, ruime bloes van rijkversierd katoen). Waar komen MOE-landers [arbeidsimmigrant uit Midden- en Oost-Europa, vgl. MOE-land(en)] vandaan? Die lekkere barolo [droge rode wijn uit de gemeente Barolo] komt uit de streek Piemonte (pjee – It.; T.adv. ook: Piëmont = Ned. – pie-jee). Gewestelijk wordt een oweeër [ow'er – oorlogswinst] wel baron Zeep genoemd. Die barouchettenrit [barouchet: licht twee- of vierwielig luxerijtuig, waarbij de koetsier op een hoge bok zit] zal ze lang heugen. De ballerina deed haar barreoefeningen [mv. s] [baar – bahr]. Een capodastro is een barréklem [op gitaar, etc.]. Eerst barresbieten [zekere voederbieten] oogsten, daarna proberen te loungen [in café, ontspannen met hapjes en muziek] bij barrelhouse [èh] [vroege jazzmuziek, tweeslagsritme] en dan barrelen [ah] [pierewaaien]. Wie denkt er nu nog aan de Bloedbruiloft of de (Sint-)Bartholomeusnacht van 23-24 augustus 1572? De hugenoten wellicht? Is het nou volgens Bartjens of volgens Bartjes? GB: Bartjens, VD: allebei. Na dat zonnebad was ze behoorlijk basané [bruinverbrand]. Kunnen bas-baritons basaria's zingen?

7. Een bas-bleu is een blauwkous. Bas-buffo's zijn buffobassen. Een basculegeweer [kuul] is een kieploopgeweer [loop scharniert met kolf]. Wat houdt de ziekte van Basedow in? Overmatige schildklierwerking. Onder het gebouw zit nog een basement [kelder]. Hij heeft tot op hoge leeftijd gebaseballd (en zijn kleinzoon basketbalde tot vorig jaar). Dat bedrijf wordt geleid door een intelligent bazenpaar. Pyrimidine is een kristallijne, heterocyclische verbinding. Vroeger leerde iedereen programmeren in Basic: Beginner's All-purpose Symbolic Instruction Code. Hij is onze procureur [zaakwaarnemer] op no-cure-no-paybasis (no cure, no pay). Die taal is toch maar heel beperkt: Basic English (B(ritish) A(merican) S(cientific) I(nternational) C(ommercial) English) of ook: Basisengels. De GBA is de Gemeentelijke Basisadministratie (van persoonsgegevens). Het antoniem van baskant is discant. Het baskervilledrukwerk [enk.] is meer dan uitstekend leesbaar.

8. Een basklok is een bourdon, een basluit een teorbe. Waarin verschillen 'bismillah' [vrome uiting bij begin onderneming] en 'basmala' [het uitspreken van de woorden ‘Bismillahi rahmani rahim’ bij een goede daad – in naam van Allah, de barmhartige, de genadevolle]? Gezocht op '*relief*: bas-reliëf(fotografie) of laagreliëf, vlakreliëf (ook: relief en bas, halfverheven beeldwerk), demi-reliëf of halfreliëf,
haut-reliëf (hoogreliëf, hoogverheven beeldwerk), holreliëf of verzonken reliëf, en relief (in reliëf, verheven), bij golf: (de of het) nearest point of relief [bij vast obstakel], papierreliëf (embossing = reliëf in papier), relief (economische hulp, bijstand) en relief en creux, waarbij de hoogste punten van de figuren gelijkkomen met het vlak waarin ze zijn aangebracht. De bastaarddoronicum is een stins/zenplant. Het kwam er wat besmuikt uit: potvolblomme. Een bastiaan is een
assistent-dorpshoofd onder bosnegers en indianen. Ik zocht de bastilleplattegrond (s – niet die in Parijs [die met B] – versterking, fort), maar vond alleen de versterktebastideplattegrond [kleine vesting, versterkte stad].

9. Die vrouwen, dat zijn echte bataven [bataaf: manwijf, mannetjesputter]. Ze kregen de bastognekoeken [Bastogne, Bastenaken in de Ardennen] niet aangesleept. De baszanger had wat met de jazzzangeres. Wat moet zo'n batakker [= Bataks paard] nou op die jumping [springconcours]? Het baat hem niet, hoeveel hij ook in thermaalbaden baadt. In de Bijbel is 1 bat 36 liter. Welke bathyale [diep = 200-3000 m onder de zeespiegel] zeedieren kennen jullie? Zij is een kei in grand(s) battements [basisbeweging ballet: been omhoog]. Je gaat die hele batterie(s) de cuisine [complete keukenuitzet] toch niet gebruiken als batterie(s) de campagne [idem bij picknicks]? Bayem is (in de oosterse keuken) spinazie. In België kennen ze de
BA-verzekering: verzekering inzake de burgerlijke aansprakelijkheid. Is dat bavelaartje [kleine uitbeelding van groep in hout of ivoor] te koop? De Battle of Britain [Slag – GB/VD – om Engeland] was in het najaar van 1940. Is er verschil tussen b.b.h. [bezigheden buitenshuis hebbende] en b.b.h.h. [idem]? Nee, dus. Waar is de tijd van de bbs'en [bulletin board system (digitaal prikbord)] gebleven? De afkorting BC staat voor before Christ, voor Christus [v.C(hr).]. De vrij onbekende afkorting B.C.D. staat voor bono cum Deo, met Gods genade.

10. De BDD is de body dysmorphic disorder: stoornis in de lichaamsbeleving waarbij de patiënt zich inbeeldt heel erg lelijk te zijn. Met bdsm wordt bedoeld: bondage, dominance, sadism & masochism: de seksuele voorkeur gekenmerkt door machtsrollenspelletjes waarbij bondage en discipline, dominantie en onderwerping, sadisme en masochisme een rol spelen. Hij was beamer (! be-amer --- streepje alleen buiten dictees) van het kapot zijn [ook: kapot-zijn] van de beamer [ie]. Een beanie [ie] is een nauw aansluitende muts [Eng. bean = hoofd]. Piet Paaltjens beatae memoriae (zaliger gedachtenis): hij ruste in vrede (R.I.P., requiescant – n bij mv. – in pace [paa-tsjee], rest in peace). Het fabiolakapsel is weer in. Waar alles strikt geordend is, is de beau désordre [bevallige wanorde] een verademing. Je bedoelt vast de richterschaal (schaal van Richter, ook: Mercalli – aardbevingen).

 

2071 Dictee vrijdag 22-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (96) √

Dictee – dictees [2071]

Oefendictee 761 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (96)

1. Hij verwart de beaufortschaal [schaal van Beaufort – eenheid: Bft, beaufort, windkracht] met de schaal van Richter (richterschaal – aardbevingen). Een beaux garçons [+] met een uzi [met machinepistool], is dat een ladykiller? Ja, ook zonder! De beaujolais is wijn uit het gebied tussen Mâcon en Villefranche. Beauty is but
skin-deep: schoonheid (m.n. van een vrouw) gaat niet dieper dan de huid. Beauty is in the eye of the beholder: schoonheid ligt besloten in het oog van de aanschouwer. Wil je bechamelsaus, een met roux bereide melksaus, of bearnaisesaus [met eierdooiers, wijn en kruiden bereide botersaus]? Ze is zich aan het bedakken (zich met bedak – geparfumeerd rijstpoeder, als blanketsel gebruikt – bepoederen). Een bbb-training heeft echt niets te maken met een
bed-bad-broodvoorziening [maar met buik, billen, benen]. Mag dat wettelijk nog: te beê zitten [bedelen op straat]? Een bedelbroeder is een mendicant. Een bedeler maakt de minder- en minstbedeelden gelukkig. Met de oude en nieuwe bedeling worden het Oude en Nieuwe Testament [in de Bijbel] bedoeld. Litouwen ging definitief over [1-1-2015] van litas [LTL] op euro.

2. Een bedienaar van Gods Woord, predikant, verbi divini minister [mv.: ministri], mag zich de afkorting V.D.M. laten welgevallen. Dat zal hem dan wel bevallen. Hij heeft een bediendecontract. Het gestolen goed gedijde niet. Een bedorvendans is een bedorven kindje. Het Bedrijfsfonds voor de Pers kan zo nodig bijspringen. Hoe groot is die bhv-toelage [bedrijfshulpverlening, bhv'er]? Het bedstededeurtje sluit niet goed meer. Ben ik het beeld van een Zeeuw? Kom nou! De beeldenstormers hebben bij de Beeldenstorm in 1566 veel kapotgemaakt. Deze Beeldhouwer zie je alleen op het noordelijke halfrond [sterrenbeeld]. Omgang met een beeldmooie meid is bloedlink. Jormungandr (wereldslang, Midgardslang) ligt volgens de noordse mythologie om de wereld. Wat was een in effigie, in beeltenis, verbrande voortvluchtige terdoodveroordeelde? Nogal blasé [verwend]: been there, done that.

3. Vandaag behandelen we de osteomyelitis [ontsteking beenmerg en botweefsel] en de osteïtis [ontsteking beenweefsel]. Die schaatser doet beentje-over. Zijn die beepers [instrument dat signalen uitzendt] gecontroleerd? Een bintoerong [beermarter] is nu eenmaal geen angwantibo [halfaap, beermaki]. Ik was vroeger een korfbalbeest. Bij het beestenverstand make men wel onderscheid tussen het muizen- en olifantenverstand. Alle beetjes helpen, zei de mug, en ze pieste in de zee. Het 'Befehl ist Befehl' heeft tot tenhemelschreiende toestanden geleid. Hij is weinig begaafd, zwakbegaafd. Begging the question is het petitio principii [cirkelredenering, schijngrond]. Die joden waren begeind [in vrolijke bui] en begeistert [enthousiast]. Is hij einddertiger of beginveertiger? De begraafwet (begrafeniswet) is vervangen door de Wet op de lijkbezorging. De wethouder van Financiën hield zijn begrotingsrede. Dat kun je afdwingen via de Algemene Wet Gelijke Behandeling [vanaf 2007: WGB = Wet Gelijke Behandeling (van Mannen en Vrouwen bij de Arbeid)]. Schrijf je 'raad van beheer' (afko: rvb en BE: beheerraad) zo? Ja.

4. Wat is een behojebikker [souteneur]? Geef mij maar een lekker glas beiers [= Beiers bier]. Een zure kers is een amarel(le), morel, griotte, noordkriek, wijnkers of noordkers. Hij heeft haar overruled. Gisteren overrulede hij haar al en nu overrulet hij haar weer. Thyllen zijn uitgroeisels van het parenchym [algemeen weefseltype] die de vaten van het kernhout verstoppen. Wist je dat wieuwen het miauwen van jonge katjes is? Neem nog een ibuprofennetje, pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend geneesmiddel (de stof is een acrylpropionzuurderivaat). Dat betreft trouwens geen merknaam, Datzelfde geldt voor paracetamolletjes. Wat is een mandala precies? Antwoord: een cirkelvormige of veelhoekige figuur met mystieke betekenis, oorspronkelijk als hulpmiddel bij boeddhistische meditatie. Het zwarte schaap wordt vaak aangeduid met verdomde Louistje of verdomde Lowietje [naast een(!) verdomde louis]. Ook: staan kijken, erbij staan als verdomde Louis of lamme Louis. Hij weigerde unverfroren [brutaalweg] om 'dank je wel' te zeggen: er kon geen behoorlijk dankjewel af. Een fylum (mv. fyla) is een stam (biologie).

5. Een job is een soort van steenhouwersbeitel. Gezocht op '*plie*': na re- en dupliek werd het proces verdaagd, een panoplie: rek met wapens als wandversiering, bij het ballet: de plié, de grand plié en de demi-plié(!), een hopliet: bij de oude Grieken een lid van het zwaargewapende voetvolk, multiplier (economie: vermenigvuldigingsfactor), multipliëren of multipliceren, repliëren (militair: zich terugtrekken), met straatjongensrepliek wordt een jij-bak bedoeld, superplie (koorhemd, ook: superpellicum), suppliek (smeekschrift, verzoekschrift), suppliëren (smeken, verzoeken) en tripliek: juridisch, beantwoording van het verweerschrift, antwoord op de dupliek. Bij de Iupac (let op, hoofdletter I – International Union of Pure and Applied Chemistry (internationale organisatie van chemici)) zeggen ze: join the club. Wanneer vond de Opiumoorlog plaats? Van 1840-1842 en van 1856-1860!

6. Bier van Parbo [SR] vind je niet in het woordenboek. De cachaça is een Braziliaanse sterkedrank (GB ook: sterke drank) op basis van suikerriet. De cacciucco is een traditionele Italiaanse vissoep en een caccia een muziekstuk waarin een jachtscène wordt uitgebeeld. Een SUV wordt recentelijk aangeduid als sport [GB: +s] utility vehicle (ook wel: P.C. Hoofttractor of asobak). De maté wordt ook wel groene thee of paraguaythee genoemd [en 'mate' hoort bij judo]. Een galiameloen heeft lichtgeel vruchtvlees. Bij theeën of teaën moet je denken ('*thee*') aan: alt-A-hypotheek, astheen (asthenisch = zwak qua constitutie), cartotheek [kaartsysteem], ceylonthee, dactyliotheek [verzameling cameeën, gemmen, etc.], earlgreythee, erytheem (rode plek op de huid), jezuïetenthee (Mexicaanse thee), muthee (mengsel van o.a. gember, ginseng en kaneel), de Nutsbibliotheek, een nomotheet [wetgever] en peccothee (met pecannoten; let wel: een pekan is een vismarter!).

7. De eerste van de Drie-eenheid is God de Vader. Verder met 'thee': wat Roetheens is komt van de Roethenen (Oekraïners die in de vroegere Oostenrijks-Hongaarse monarchie woonden), sennathee (laxeermiddel), sleeënthee (van de sleedoorn), staurotheek: reliekhouder voor een stuk van het kruishout, een thee-etablissement, het theeaaltje, timotheegras, een theeonderneming in een theeproducerend land, the proof of the pudding is in the eating [alleen in de praktijk blijkt de kwaliteit], een tokkiehypotheek [slecht voor de bank – afschrijven], de Wereldbibliotheek [Nederlandse vereniging, vertaalde werken] en een xylotheek (verzameling houtmonsters). Het bejijen en bejouen neemt hand over hand toe. Gekke bekken trekken is trekkebekken. De bekane (dat is niet: bijdehante, wel: bij de hand = aanwezig = bekaan) brandweer rukte niet uit. Hij was bekant [bijkans, bijna] verongelukt. Aan bekendstaan gaat bekendmaken vooraf. De Bekendmakingswet [officiële publicatie van wetten, Algemene Maatregelen van Bestuur – AMvB's] zorgt voor heel veel werk.

8. De bekendwording is het bekend worden. Met de bekkeneelberg wordt Golgotha bedoeld. Bekkenpijn is symfysiolyse. Waar dient een bekrachtigingswet [alsnog goedkeuring noodmaatregelen] toe? Met je beklag dien je een klacht in. Die messalina [onverzadigbare geslachtsdrift] kleedt zich altijd met messeline [zijden stof]. Wie mesquin [bekrompen, kleingeestig] is, blinkt uit in mesquinerie [let op uitspraak – kie]. Die hofstede [hoeve, boerderij] gaat in de bel(le) – de bel van de stadsomroeper – komen [zal publiek verkocht worden; vergelijk: belleman (ww.) – stadsomroeper; een bellenman en een bellenmeisje zijn iets anders]. Zijn jullie nou helemaal bekotebikkerd [niet wijs, mal, dwaas]? Een ski of snowboard kan een belag [buh-laak = glijvlak] hebben. Belam [ik ben lam], zo waar (zowaar) ik leef. Omschrijf de bpm-belasting eens [NL: belasting van personenauto's en motorrijwielen]. Ik luister graag naar beaux-esprits [enk.: bel esprit = thuis in lit(t)eratuur en kunst]. Het woord 'bel-etage' is quasi-Frans. Hallentorens worden wel aangeduid als belfo(o)rts. Wat voor soort rekenmunt was de belga [5 frank, vero: BEF]? In die betekenis staat belgicisme [behoud eenheidsstaat] tegenover rattachisme [Wallonië naar Frankrijk]. Die Belgen waren nogal gebelgd over de bejegening van hun belgen [Belgisch trekpaard, bels, brabander]. Verdoemd zijn jullie, kinderen Belials!

9. Bella matribus detestata: de door de moeders verafschuwde oorlogen. Belle conclusion et digne de l'exorde: een fraaie gevolgtrekking, de vooropstelling waardig. Hij draagt graag bellbottoms [lange broek met wijd uitvallende pijpen]. Heeft Anderlecht een veelbelovende belofteploeg? U ontvangt een rekening ten belope van 30 euro. Op de bema [verhoogd vloergedeelte] bevond zich de cathedra [bisschopszetel, katheder]. Die kerel is ook altijd bemazzeld. De bemers (pestvogels) komen uit Bohemen. Hij zou liefst zijn eigen nest bemosen [bevuilen]. Een bench is een kamerkennel. De voetbalster was helemaal leeggespeeld (VD – ze had zich leeg gespeeld). Die maffiabendeleider is opgepakt. Op weg naar het bandyen [bandy: soort ijshockey] zat ze daar in de bendie (licht tweewielig rijtuigje, getrokken door een paard) met de bendir (lijsttrommel) van haar zuster. Iemand naar beneden halen, iemand omlaaghalen, is beneden alle peil. Hij zit vast in de benedenste mijngang. De ABC-eilanden worden ook wel Benedenwindse Eilanden genoemd.

 10. Laten wij de Heer prijzen (danken): benedicamus Domino. Die benedictines drinkt graag benedictine [fijne Franse kruidenlikeur]. De Gezegende zegene het: Benedictus benedicat. Hij kreeg de benefit of the doubt [voordeel ban de twijfel]. Welke bepalingen kent het
Benelux-verdrag? Bene merentium praemium: loon van hen die het echt verdiend hebben. Ze draagt een jurk van bengaline [lijkt op popeline]. Dat u, goedgunstige lezer (benevole lector, B.L.), deze dictees nog steeds leest … Dat is heel spannend: een benigne (benignus – goedaardig) of maligne (kwaadaardig – malignus niet in wdb.) gezwel? Onder, met de gunst der Voorzienigheid: benigno numine. Alle benjamins hebben bij mij een streepje voor. Die oplossing is ben trovato: goed bedacht (gevonden)!

 

 

2070 Dictee donderdag 21-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (95) √

Dictee – dictees [2070]

Oefendictee 762 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (95)

1. Hoe maak je benzoyl [zoo-wiel]? Zo'n domoor van een beotiër [lomperd] willen we niet. Je mag mijn recensie-exemplaar. Een berad rijtuig loopt gemakkelijker [assen hebben ruwheid verloren]. Niet alle Berbers maken berbers [tapijten]. Het Tifinagh is het Berberschrift. Die bereisde roel kan veel vertellen. Wanneer was de berenning [berennen is m.b.t. een vesting: onverwacht en snel omsingelen, insluiten] van Aardenburg [Zeeuws-Vlaanderen]? De bergcentaurie is een soort van knoopkruid. In Bergerac drinken ze graag bergeracs [wijn]. Een
berg-Schot is een Hooglander. Gaultheria [goo-tee-rie-jaa] is bergthee. Een katabatische wind is een bergwind [dalend; antoniem: anabatisch, stijgend]. Dat is een beruchte beriberistreek [ziekte, een tekort aan vitamine B1]. De berimbau is een ingewikkeld Zuid-Amerikaans snaarinstrument. Een berjozka was een staatswinkel in de voormalige Sovjet-Unie. Wat is een berlijnen [= baleinen, beide bnw.] zweep? Antwoord: = uit baleinen staafjes samengesteld. Hij dweept met berliner (znw., boterhamworst). Een Berner senner [= Berner sennenhond] weet niet wat het bernoulli-effect [van vloeistof- of luchtstroom] is. Ze riepen 'bersiap' [strijdkreet Indonesische vrijheidsstrijders].

2. Beryllistiek is waarzeggerij uit spiegels. De bersaglieri is de Italiaanse lichte infanterie. Een berthe is een kanten pelerine. Met ABN, het Algemeen Beschaafd (Nederlands), wordt de Nederlandse standaardtaal (het Standaardnederlands) bedoeld. Een discrete wetenschapper gebruikt de pluralis modestiae [bescheidenheidsmv.]: wij hebben ontdekt dat … De uitdrukking 'pluralis majestatis' betekent iets heel anders (majesteitsmv. Wij, Willem-Alexander) [Verpleegstersmv.: en nu gaan we slapen]. Ze werden gedreven door een berserkerwoede [woeste strijdwoede – berenvel van krijger]. Wanneer beginnen dit jaar de Algemene Beschouwingen? Wie kent die antieke BB, de Bescherming Bevolking, nog? Ben je nou helemaal besjoecheld [belazerd]? Hij zou zich beslabberen (bemorsen), al at hij noten [hij is zeer onhandig]. Met VGV [vrouwelijke genitale verminking] wordt clitoridectomie [besnijdenis] bedoeld. Besjt (Baäl Sjem Tov) is de Meester van de Goede Naam (Israël ben Eliëzer – ca. 1700-1760, grondlegger chassidisme).

3. Zoek eens uit, wat de (het) Geheim Besogne [commissie uit de gewesten van de Republiek voor buitenlandse zaken] en Groot Besogne [verenigde vergadering van ministers, staatsraad, wetgevend lichaam en raadpensionaris tijdens het bewind van Schimmelpenninck (1805-1806) in de Bataafse Republiek] zijn. Een Bessie Turf is een zeer dikke, tonnetjeronde jonge vrouw (familie van Billie Turf?). Het Twaalfjarig Bestand was de twaalfjarige wapenstilstand (1609-1621) tijdens de Tachtigjarige Oorlog waarbij de onafhankelijkheid van de Verenigde Provinciën werd erkend. Ze wilden alleen maar de status quo handhaven. We gingen met bestekrijs (rijshout, takkenbos) op reis. Het bestgoed [tabaksgewas] is best goed. Is bestilla hetzelfde als pastilla? Ja: deegbladen gevuld met kip en amandelen. We lezen momenteel de bests of Mulisch en Reve. In diverse leagues worden best of fives gespeeld. Is er een handboek met best practices [praktisch beste werkmethode]? Met welke Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB's) moeten deze raad van bestuur en zijn CEO (chief executive officer) rekening houden? Die Raad van Bestuur moet je in Suriname zoeken. Bestuurderen of bestuurders? Beide, maar het eerste is archaïsch, vnl. gebruikt bij landsbestuur, etc.

4. De Wet op de Universitaire Bestuurshervorming (WUB) heeft veel stof doen opwaaien. De Algemene wet bestuursrecht [Awb] is van eminent belang. In een bestvat zit bestnat [= moutwijn]. Hij heeft de bèta-afdeling (gymnasium bèta) gedaan. Een betaaltelefoon is een prepaid telefoon [ook: prepaidtelefoon]. Een bvo is een betaaldvoetbalorganisatie. Die betamax [ee, standaard voor video] is nooit ingeburgerd geraakt. De meest bête [dom, onnozel] bètamens wil nog wel een bete broods. Hij lijkt me een uitstekend
bête-noirekandidaat [bête noire, zwarte schaap]. De beteu/onie is een lipbloemige plantensoort. Een plateel [schotel, schaal] is meestal plat. Al je bêtises [domheid, dwaze streek] zijn je bij dezen vergeven. Zij is door hem betsjoend [betoverd]. Beugen [met de beug, zeker vistuig, vissen] deed men op de Grote en de Kleine Vissersbank benoorden de Doggersbank. Een shimeji is een beukenzwam. Ze spreekt alleen Beulemans Frans: slecht Brussels Frans. Men noemt beunhazen [als znw.!] ook wel Beun de Hazen [enk.: Beun de Haas].

5. Het meervoud van 'beurre blanc' is 'beurres blancs' [+ zekere saus] en dat van 'beurre noisette' is 'beurres noisettes' [+ alleen VD: = beurre noir, bruine boter, zwarte boter]. De beursgang wordt IPO genoemd: initial public offering, beursintroductie. Je moet me geen Zeeuwse beuzelingen [leugen] vertellen. De drie Bevalligheden [dochters van Bacchus en Venus, Aglaia, Euphrosyne en Thalia, Griekse mythologie] zijn de drie Gratiën [Griekse mythologie: dochters van Zeus en Charites]. NB Gratiën = Bevalligheden. Vergelijk een bevek [beleggingsvennootschap met veranderlijk kapitaal] eens met een bevak [vast]. Hij droeg een kastoren [van kastoor of bevervilt] hoed, zij een beverse [van bever, wolachtige stof] jas. Het bevertien [weefsel werkkleding] heeft soms een drabkleur. Kopen wij die bevertienen broek? De Prins van Oranje is Prins Willem I, Willem de Zwijger. Hij legde de confirmatoire eed [twa/too – bevestigingseed] af. De Kirgiezen bevolken de steppen/s [zijn een steppevolk]. De hallelujahoedjesdraagster [LdH] werd bevorderd tot heerlijkheid [is overleden]. Op Bevrijdingsdag wordt het bevrijdingsfeest herdacht. Van die bévues [flater] mag je er geen enkele meer opnieuw maken.

6. Vloek of bede: godbewaarme, God bewaar me, God beware? Ook: herebewaarme(!) of bewaarme. Met Zeeland bewester Schelde wordt Zeeuws-Vlaanderen bedoeld. Bewussies [schot op doel] zijn maar schijnbaar toevallig doeltreffend. Een beyoncévlieg is een paardenvlieg met een opvallend, goudkleurig achterlijf. Dit blok hout is zeskant [met een zeshoekige doorsnede] bezaagd. Bezaansschoot aan: op naar de borrel! Vijf bezanten [oude gouden munt Byzantium] waren ongeveer tien dukaten waard. Wat is in de heraldiek bezanté [gevuld met genoemde bezanten]? Een bezemstuiver [kleinste zilveren munt in Nederland] stuift niet. Een bezestein [Perzisch] is een markthal. Bezique is een Frans kaartspel. Waarom was een bezoar(steen) [maagbal in maag en darmkanaal van herkauwers] zo gewild [als geneesmiddel, tegen( )gif]? De man werd zwaar bezocht, de badplaats was drukbezocht. De pret is al zwaar bezoles (Bargoens: ziek, bedorven). Bij een watersnoodramp ontstaan bezouten polders. In Indië konden zaken buiten bezwaar van den Lande [zonder dat het land hoefde te betalen] plaatsvinden. Eilaas, eilaci, laci, laas! Kom, we gaan jeu-de-boulen!

7. Ik verlustigde me in een dolce far niente [zalig nietsdoen]. De rapper [èh] repte [rappen met ah = klapperen, slecht sluiten] van een schone blondine. Zij kwam uit Boskoop, maar was daarmee nog niet een schone van Boskoop en zeker niet een schone uit het Westland. De Schone Slaapster wordt meestal Doornroosje (die van de doornroosjesslaap) genoemd. De zesde symfonie van Beethoven wordt aangeduid als de Pastorale. Schubert heeft ook wel impromptu's [zonder voorbereiding gemaakt] geconcipieerd. De negende van Schubert wordt met de himmlische Länge aangeduid (en de achtste met de Unvollendete). De passage 'himmelhoch jauchzend [euforisch], zum Tode betrübt' [diepbedroefd] is van Goethe. Een segway heeft wielen. GB kent alleen de enkelvoudige pilav (pie – rijst in vleesnat, VD ook: pilau). Hij was eerst boosaardig, later hovaardig. Komt de sudden death [beslissend doelpunt] nog voor? Is de goliathkever naar Goliath genoemd? Ja!

8. Dat komt niet vaak voor: een masseuse die een religieuzebestaan gaat leiden. Ik vind dat meer CDA- dan D66-achtig. Het PvdA-dom spreekt me meer aan dan het VVD-dom. Het ChristenUnieschap trekt haar niet, het SGP-schap weer wel. Het co-ouderschap vereist een strenge coördinatie. Ze bad een ave mariaatje [keer bidden – naam gebed: Ave Maria]. Er was een reünie van gere-integreerde allochtone Nederlanders (die hebben dus een re-integratie ondergaan). Preëminent is boven andere(n) voortreffelijk en preëmptief is (bij een aanval) preventief. Een meisje van twee en een half jaar is een tweeënhalfjarig meisje. Let op het afbreken bij woorden als ruïne, egoïsme, continuïteit en decafeïné, tenminste als je afbreekt voor de i [ru-ine]. Zijn SP-gezindheid komt me vreemd voor. Heeft een lierenman [orgelman, straatmuzikant] een wincharsenaal [lier op schepen]? Nee, dus. Wordt gij soms al een daagje ouder? En jij dan, word jij al een daagje ouder?

9. De vrouwenklas van de agentenopleiding ging op excursie. Snapt u dat: ze bad ook nog een weesgegroetje [keer bidden]. Het gesmede ijzer was nog heet. Arrenbie, r&b, rhythm-and-blues. Trek je niks aan van GB bij designerbaby [VD ook: designbaby]. We verwachten je op de five o'clock tea. De afkorting EDP staat voor electronic data processing. Die Brit is de man van die stiff upper lip [Britse onaandoenlijkheid]. De afkorting www staat voor world wide web. Gisteren paintballde hij nog. Wie beheersen het schoolfrans en het Plat-New Yorks nog? Wie won die wedstrijd tussen de kaaskoppen [autochtone Nederlander, scheldwoord] en de spaghettivreters [scheldnaam Italiaan, macaronivreter]? Wie domineert: de Heilige Maagd of de Heilige Thomas? De afkorting a.u.b. vereist een zogenaamde letter-voor-letteruitspraak. Die StuBru-medewerker [Studio Brussel] is een Vinex'er [NL: Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra]. Ze spelen jeu de boules, het jeu-de-boulesspel dus. De tabouleh (GB ook: taboulé) is een salade met couscous [nationale gerecht Noord-Afrika] of bulgur (ook: burgul – tarwekorrels).

10. Christene zielen [christenzielen, uitroep van verbazing], was me dat sjacheren! Er was geen christenziel (niemand). In zo'n elysisch [gelukzalig] elysium [verrukkelijk verblijf] moet je wel een Elysisch verlangen [naar paradijselijke gelukzaligheid] krijgen. De Eiffeltoren vind je niet in de Eifel. Bij het woord 'rimram' is er sprake van een
bijna-reduplicatie. De verledentijdsstam van 'lopen' is 'liep'. Noem eens enkele de- en het-woorden. Deze natie heeft een frappante [treffend, opvallend] force [+ s] de frappe [(Franse) kernwapens]. De pointe of clou van een mop wordt ook wel een frappe [frahp] genoemd. De visfarce [culinair: mengsel] was verrukkelijk, de bediening een farce [klucht, aanfluiting]. Het opgevoerde toneelstuk was farcicaal [vol farcen, grappen: dolkomisch]. De Zuid-Amerikaanse trypanosomiasis is de ziekte van Chagas (kortweg: chagas – overgebracht door bloedparasiet). Het chemisch element met atoomnummer 36 is krypton (symbool: Kr).

 

2069 Dictee woensdag 20-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (94) √

2069 Dictee woensdag 20-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (94)

Dictee – dictees [2069]

Oefendictee 763 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (94)

1. Dat geeft geen pas, dat is niet pasgevend. Internationale verkeersborden zijn onderdeel van de pasigrafie [voor allen leesbaar tekenschrift, onafhankelijk van de taal]. Kun jij een leuk affichetje ontwerpen? Hou nu alsjeblief(t) (ajb. in GB, VD ook: asjeblief(t)) eens op (of wat netter: a.u.b. (alstublieft))! Eolien of eoline is een zeker weefsel (met onder andere organzinzijde – kettingzijde, organzin = draad, organza = weefsel). Eo sensu is in die of dezelfde zin, eo ipso is juist daardoor (vanzelf). De eolusharp is naar Aeolus [god van de wind] genoemd, het Eolisch kapiteel naar Aeolis. [landstreek, noordwesten van Klein-Azië]. Een zarzuela is een Spaanse stoofschotel van diverse vissoorten en groenten of een soort Spaanse operette. In de internetwereld betekent de afkorting bf (extensie van Burkina Faso) vast en zeker iets [ISO-landcode = BF]. Er zijn veel gouden eeuwen, zoals die van de boekdrukkunst, één eeuw mag zich echter maar onze, de Gouden Eeuw [Nederland, Holland] noemen. Ik ben still going strong [nog steeds krachtig] en in de [the VD] winningmood [vol vertrouwen op de overwinning]. Hè, eindelijk: het meervoud van pylon is pylonnen (maar ook: pylonen. mv. van pyloon = poortgebouw).

2. Ik wil geen open deuren intrappen, maar bij het intrappen voor de wedstrijd had ik nog een goed gevoel. Toen echter in het slotsecondegebeuren het de bal het doel intrappen niet lukte, heb ik na afloop uit woede de deur van het kleedlokaal ingetrapt. Die zakkenrollerstruc, daar ben ik met open ogen in getrapt. Bij de NTU [Nederlandse Taalunie] zijn ze zinnens (van zins) om een nieuwe oplage van het GB uit te brengen [2015]. Kun je meer dan een bff (best friend forever, beste vriendin, hartsvriendin) hebben? Hoe hoog scoort deze storm op de schaal van Beaufort (Bft)? Er zijn nogal wat bgd's (bedrijfsgeneeskundige dienst) die zich om de bgz (bedrijfsgezondheidszorg) bekommeren. Het element borium met als atoomnummer 5 (symbool: B, de naam komt van borax) moet je niet verwarren met het kunstmatige element bohrium (atoomnummer 107, symbool Bh, naar Niels Bohr – h: hoog). Ik word bang van bhang (ah, bheng. èh, verdovend middel – drank uit Indische hennep), zei die bengel. De taxplanning floreert.

3. Wat weet je van de Indiase goeroe Bhagwan Shree Rajneesh? Bhaktiyoga is een mystieke vorm van yoga, waarbij devotie centraal staat. Alle Bhutanezen uit Bhutan betalen met de Bhutaanse ngultrum [BTN]. Deze bhv'er [bedrijfshulpverlening] gebruikt een groteletterhandboek. Met BI [bie-aai] wordt businessintelligence aangeduid. Zij verzamelt bibelotjes [oo – snuisterij]. Een bichon is een soort maltezer (= maltezerhond) [gezelschapshond – ook: (Maltezer) leeuwtje, leeuwhond, kees(hond)]. Hun staatsorde is monocameraal [eenkamerig]. Hij is specialist in bicyclekicks [voetbal: omhaal]. Vergeet je pillen niet: b.i.d., bis in die – tweemaal per dag. Verwar die
rooms-katholieke Biddag [H. sacrament] niet met die andere (protestantse) biddag [voor gewas en arbeid]. Een deftig woord voor aapje is 'bidelot' (loo – vormpje voor een stropdas). Een mihrab is een gebednis. Zou dat bidbook volstaan voor dat sportevenement (en datzelfde of biedboek voor die bedrijfsovername)? Geef mij maar zo'n biefburger [van biefstuk]. Dat tuinperk heeft ontegenzeggelijk een bielsen [bnw.] afscheiding. NB: [znw.] biel --- > biels of biels --- > biels/zen. Een boomer is trouwens een kruising tussen chihuahua en maltezer.

4. Een bierbrouwer moet bierbrouwen. Dat vlees is bien cuit [well done, goed doorbakken]. Bien entendu, welteverstaan, ik zal het doen. De bedelaar en de miljonair waren bien étonnés de se trouver ensemble: zeer verwonderd zich in elkaars gezelschap te bevinden, m.n. in de betekenis van: samen genoemd te worden. De bietenberg opgaan is de mist ingaan. Bij een biezenmandje denk je automatisch aan Mozes. De biezensnijders wonen in Tietjerk [schertsend]. Daar bifurqueren die twee rivieren met een bifurcatie [tweesprong]. De kersen op de taart, zijn dat bigarreaus? Jazeker! De yeti wordt ook bigfoot [sneeuwman, o.a. studieobject van de cryptozoölogie] genoemd. Zelfs de big bazooka's van de regering [drastische financiële of economische maatregel ter bestrijding van een crisis e.d.] verhielpen de crisis in deze bigbrothermaatschappij niet. De bigbangtheorie [oerknal] is vast niet ouder dan de weg naar Kralingen. Het is om ende bij drie uur ernaartoe. Bij big government [veel taken bij de overheid] gaan taksen [belastingen] omhoog.

5. De Bijbel van deux aes is de Deux-aesbijbel. Bij folies à deux delen de koppels een waandenkbeeld. Een bijbellezenaar dient de Bijbellezing. De bibliolatrie is de Bijbelverering. Zou hij al bij zijn? Hebben ze hem bijgebracht in het bijzijn van z'n geliefde? Goede Vrijdag, tweede paasdag en tweede pinksterdag zijn bijdagen. Wilt u er wat bijdoen? Wil je die stoelen bijeenzetten, dan kunnen we bijeenzitten (VD). Dat weefsel heet bijencrêpe. De bijeengetrommelde notabelen hebben de koppen bijeengestoken. Het heeft mij altijd bijgelegen, dat dit gebeuren zou. Bijna-geld is near money [snel te gelde te maken]. De cortex is de bijnierschors, de medulla het bijniermerg. Wilt u mijn bijgegroeide haar bijknippen? Hij moest beslist alle zeilen bijhebben, bijhouden.

6. Een bijou [bie-zjoe] is een kleinood, bijouterieën zijn kleinodiën. Moet je dat (die) er nou met de haren bijslepen? Ik moet die foto maar wat bijsnijden. De Wet Werk en Bijstand [WWB] heette vroeger Algemene Bijstandswet [ABW] of kortweg en algemeen: bijstandswet. Hij moet meer van zich af bijten. De bijvoetwol [bijvoet = plant] wordt ook moksa genoemd. De deconfiture van het Romeinse Rijk was toen al een feit. Détournement de pouvoir of abus de pouvoir is machtsmisbruik, het juste milieu [Fr.] is het juiste midden en een plein-pouvoir (de en het) is een lastgeving tot verrichting van zaken zonder enige beperking. Een buttondown van een overhemdsboord moet aan beide zijden worden vastgeknoopt. Zij bikepoolden [baajk oe] [samen fietsen, verkeersveiligheid] regelmatig. Ze lijdt aan het bikinistresssyndroom [onzeker met zwemkleding]. Er staat toch geen cement, zeemanstaal voor snert, op het bikkesementmenu? 3 heeft als bikwadraat 81.

7. Mevriet [houtkrullen en cement] is onbrandbaar materiaal. We gaan vandaag met Jan Bil z'n wagen, met de billenwagen, met de benenwagen. Te voet: per pedes (apostolorum). Twee van de onderhandelaars hadden een bilaatje [bilateraal overleg]. Wat kan een 'bilboquet' [vangbekertje, etc.] allemaal zijn? Een bilbord [ankervoering] is geen billboard [groot reclamebord]. De bildtstars [aardappel] zijn naar Het Bildt [Friese plaats] genoemd. Stratenmakers kunnen een bildecolleté hebben [broek te laag]. Hij is een man van erudiete [met grote kennis, etc.] bildung [algemene ontwikkeling]. Bilharzia (bilharzia/osis – tropisch, zuigwormen in bloed) is schistosomiasis. Hij heeft gebiljardeerd [bal tweemaal of twee ballen geraakt met de keu]. Een café billard [bie-jaar] is een biljartcafé. Een billenjob is een billift, een cosmetischchirurgische ingreep [en geen lift dus]. Ik doe u kond, dat u het kontschudden, het billenshaken, niet gewonnen hebt. Bijlo (bilo), het werkt! Het bilzekruid is het dolkruid of ook wel: malwillempjeskruid. Voor clignoteurs [richtingaanwijzers] worden bimetalen [met verschillende uitzetting] gebruikt. Het woord 'bindi' [rode stip op het voorhoofd van een hindoevrouw, die aangeeft dat zij getrouwd is] komt uit het Hindi.

8. Bindsla is Romeinse sla of romaine. Zijn horloge loopt op de binkert [verkeerd]. Kunnen we hem na die binnenbrand als lid nog binnenboord houden? Hoelang zou hij al op het Binnenhof zitten? En tot hoelang nog? Is dit nu vissen in het binnen- [in het zicht van de kust] of buitenlek? Hij is jong binnengelopen [financieel onafhankelijk]. De binnenplaneten zijn Mercurius en Venus. Met monologue intérieur wordt binnenpraat [weergave in directe rede] bedoeld. Iets binnenstebuiten keren is het binnenste buiten keren. Een hortus conclusus is een binnentuin. Zij gaat meestal binnenzonnen [zonnebank]. Bioactieve stoffen is de verzamelnaam voor stoffen als antioxidanten [toegevoegde stof tegen bederf], carotenoïden [oranjerode tot gele plantaardige en dierlijke kleurstoffen],
fyto-oestrogenen [bij vrouwen tegen overgangsklachten] en glucosinolaten [in bepaalde koolsoorten]. Een biobrander werkt op
bio-ethanol. Zeggingskracht loopt van niets- via weinig- naar veel- en alleszeggend. Biodynamisch is biologisch-dynamisch (bd). Bioscopie [is er leven in het lichaam geweest?]: is dat een goedkoop bioscoopje? Nee, dus.

9. Wat wordt dat vanuit moleculairbiologisch standpunt bezien? Wat is de biotoop van de Musca domestica [huisvlieg ...]? De huiskat is de Felis catus. Dat zijn bioscopische opnamen/s. Beren zijn het quadrupedalisme niet ontgroeid. Zoek eens op: een ongelikte beer … [een ruw mens, een goliath, un ours mal léché]. Alleen zo'n birmaan [kat] mag je burmees noemen [helaas echter ook: Birmaan en Birmees ...]. De munteenheid van Myanmar (voorheen: Birma) is de kyat (tsjaht – MMK – die van het vroegere Ethiopië was de birr, ETB). Het woord 'biryani' [stoofschotel] is aan het Farsi [Perzisch] ontleend. Cantuccini [knapperige, tweemaal gebakken koekjes] zijn biscotti di Prato. Het zijn echte kissebissers (kizzebizzers): hun bisbilles zijn, hun gekibbel is, aan de orde van de dag. Zij kickt op bismarckharingen. Bij dat dodenritueel is een bisjpaal [boomstam, Papoea's] nodig. Bishts zijn veelal versierde traditionele Arabische overjassen. Een zijde- en een franjeaap zijn guereza's ['g' als in 'goal' en 'ee' zoals in begeren]. Hoeveel bisschopszetels telt Nederland? 7 (1 aartsbisdom, 6 suffragane = onderhorig). Welke bivalvedieren [n/s – schelpdier met 2 schalen, bv. oester] ken je zoal? Een blaataap heeft veel blabla, blablabla, babbeldebabbel.

10. Hij had even een black-out: hij wist niet meer wat fall-out [radioactieve neerslag] was. Zij geloven in de bijbel van 52 bladen [een spel kaarten]. Het mondde uit in een bladzijdelange tirade. Blague [grootspraak] kun je die blagueur niet ontzeggen. Het waren een blakaman [SR: zwarte of negroïde man] en een orang blanda [Maleis: blanke]. De blaka [Sranantongo: blanke] stond bladstil [blakstil]. Het toetje was blanc-manger [zeker nagerecht]. Het blanc fixe is een witte verfstof [bariumsulfaat]. Een blancet is een blanco accept [wissel], het Franse woord 'blanchet' vinden we terug als blanket (peer, maar ook: zekere volmacht, blanc-seing = getekende, niet-ingevulde, niet ingevulde volmacht). Een blanc-bec is een melkmuil. Blamabel, blamage en blameren ken je, maar wat zijn blamestormen [gezamenlijk bespreken wie de schuldige is], blaming the victim [beschuldigen wie feitelijk het slachtoffer is] en blaming-and-shaming [publiekelijk te schande maken bij rechterlijke veroordeling]?