2054 Dictee zaterdag 09-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (83) √

Dictee – dictees [2054]

Oefendictee 774 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (83)

1. Als het komkommertijd is in dicteeland, ga je van alles verzinnen. Zo pak ik het item 'voetbal' maar op, omdat we net het WK [wereldkampioenschap(pen)] gehad hebben. Als ik in de elektronische Van Dale binnen artikelen op '*voetbal*' zoek, vind ik voetbaltermen te kust en te keur: Europacup, Feyenoordsupporter (en de wijk heet Feijenoord!), Ajacied (Ajaxspeler) in de Amsterdam ArenA (Johan Cruijff ArenA), ausputzer (libero, sweeper), voetbalanalist (voetbalanalyticus), de A'tjes, dropkick (niet eerst de bal aannemen), assistent-scheidsrechter, betaald voetbal, Champions League, betaaldvoetbalorganisatie (bvo), BZVB (Belgische Zaalvoetbalbond), café-elftal, lobbal (boogbal) of lepelbal, elf meter (een afstand), een elfmeter (strafschop, penantie, pienantie, penalty), zestienmetergebied (strafschopgebied – 16 metergebied of 16m-gebied), FC (Football Club) en FC Knudde.

2. Verder: FBO (Federatie van Betaaldvoetbalorganisaties), futsal (zaalvoetbal), Oranjegekte, WK-gekte, WK voetbal (en EK – Europese kampioenschap(pen)), free kick (vrije trap, vrije schop), gogme of voetbalslimheid (chochme is verstand, begrip in het algemeen), gullitpruik, g-voetbal (gehandicapten), een zuivere [in één helft] of valse hattrick [zelfde speler: 3 doelpunten niet achterelkaar of in één helft], hogeschoolvoetbal, hooligan (voetbalvandaal), rode- en gelekaartenfestival, boerenkoolvoetbal of kick-and-rush (hotsknotsbegoniavoetbal), keeper, vliegende kiep(!), kluitjesvoetbal, KBVB (België) en KNVB (Nederland), korfbaluitslag (KNKV), KVV (Koninklijke Vlaamse Voetbalbond), mêlee (drukte, gewoel voor een doel), mickeymousecompetitie (van die naam zijn we sinds het WK 2014 – tijdelijk? – wel af!), matennaaier (wil tegenstander kaart bezorgen) en lucky X (team met veel mazzel, niet in wdb.).

3. Ook nog: mooiweervoetballer, voetbalmythe, offside (buitenspel), een onrechtstreekse (indirecte) vrije trap, oranjehemden of Oranjemannen (Oranje-internationals, spelers van het nationale elftal), panenka (strafschop door het midden), panna (door de benen van de tegenstander), pleintjesvoetbal, pocketvoetballer (klein van stuk), rechtspoot, (weg)roeien van de bal (hard wegtrappen), roodgeschorst, de roodhemden (spelers van de Belgische nationale voetbalploeg), sambavoetbal (zoals de Brazilianen dat spelen), schwalbe (gefingeerde overtreding in het strafschopgebied), scorebordjournalistiek (term van Co Adriaanse), scudetto (voetbalkampioenschap van Italië), silver en golden goal, sliding tackle of kortweg sliding (bij het tackelen), steekpass (steekbal), supercup, suriprof (uit Suriname) en shoot-out.

4. Ten slotte: targetman (centrumspits die anderen de kans geeft), tikitakavoetbal (tikkietakkie of tiktakvoetbal – Barcelona), de UEFA (Union Européenne de Football Association, Europese Voetbalbond), w.n.s. (wint na strafschoppen), un momento dado (cruijffiaanse uitspraak van Cruijff: (op) een gegeven moment), VFV (Voetbalfederatie Vlaanderen), VVCS (Vereniging van Contractspelers), vuvuzela (toeter bij WK voetbal in Zuid-Afrika) en FIFA (Fédération Internationale de Football Association, Wereldvoetbalfederatie) en vv (voetbalvereniging). Wat moet zo'n middentwintiger nu met een einddertiger? Wil je deze plank even doormidden zagen? Costa Rica behoort tot Centraal-Amerika. Ze heeft middenoorontsteking, otitis media. Het Midden-Westen ligt niet in het middenwesten van Amerika.

5. Hij behoort tot de middle class, de maatschappelijke middenklasse. De middle of the road [popmuziek] is middle-of-the-road [eenvoudig, gewoon]. Hoe pakt de midterm review [tussentijdse evaluatie] van deze regeerperiode uit? Waar precies vond die midoceanische ramp plaats? Ook deze midkapper [fonds daarin] zit in de midkapindex [beurs Amsterdam, 25 ondernemingen]. Zij bieden vakantiehuizen in de Midi [Zuiden (van Frankrijk)] aan. Hij moet vaak in een miek [microscoop] kijken. Een mien(iker) is een vuilak van een gluiper. Dat is mieredik [= mierik, mierikswortel]. Een myrmecofiel [in symbiose levend] is een mierengast [insect of plant]. Is mierenzoet [mierenhoning] mierzoet? Ja: bnw. – fondanten, zwijmelzoet! Mmm, ruik ik nu overheerlijke mignonettes [plak van rugspier varken]? Jij bent mijn mignonne [lieve] mignon(ne – v.) [lieveling]! Krijg ik later bij de koffie ook nog wat mignardises [alleen mv.: zoete lekkernijen]? De ankylostomiasis is de mijnwormziekte. De Mikojel was ooit een hbo-opleiding; de letters zijn afkomstig van Middeloo, Kopse Hof, Jelburg: namen van de scholen in Amersfoort, Nijmegen en Baarn.

6. Die milanen (wouwen – vogels) schijten op de milanaise [zeker kledingtricot]. Een miles gloriosus is een grootsprekende, pochende soldaat. Die milf (mother I'd like to fuck) kon zijn moeder zijn. Slechts weinigen dragen thans de Militaire Willemsorde [MWO]. Wie zijn dat? Voorbeelden van militanten: ETA-militant [Euskadi Ta Askatasuna, Baskenland], Hamasmilitant [Palestijnse verzetsbeweging], hindoemilitant, Hutumilitant [Hutu's en Tutsi's, Rwanda], moslimmilitant en vakbondsmilitant. De miljardennota is de staatsbegroting van de Staat der Nederlanden. Daar wonen miljo's (mio's – miljoenen) mensen. Van onze verschoten millefleursgordijnen heeft mijn vrouw duizenddingendoekjes gemaakt, ze stoft daarmee onze millefiorivazen [kunstglas met veelkleurig patroon] af. Ze vult die prachtig gekleurde vazen met millefoliumbloemen [duizendblad] of met duizendguldenkruid, zodat bij ons alles er spic en span uitziet. Dan gaan wij samen smullen van de overheerlijke eigengebakken millefeuilles [gerecht, bladerdeeg], waarna ik ten slotte weer verder kan schrijven aan mijn duizend-en-een [veel] dicteetjes. Wat waren de goede millésimes [wijnjaar – millésimé = champagne van druiven van één oostjaar]? Een min 18-jarige is een 18-minner [18 minleeftijd]. Minauderen [oo] is preuts koketteren. De mimicus (mimespeler) gaf tijdens iedere voorstelling en plein public een minikus aan de mimica, die daardoor een minco (minderwaardigheidscomplex) had gekregen. Hij werkt bij het MinDef (ministerie van Defensie = gebouw, M = instelling). Helpt mindfulness tegen mindfuck? Mind you, Pieterse zei dat! Wat was de mindset [denkbeelden persoon of groep] van de provo's? Wil je minestra [Italiaanse groentesoep] of minestrone [dikke groentesoep]?

7. Het mingporselein is naar Ming, een Chinese dynastie, genoemd. Is hij daadwerkelijk een minimalartkunstenaar? Een minnebriefje is een billet-doux. Hij liet het minnego(o)dje van zijn grootje in het gootje vallen. Hun minnen bezorgde anderen minnenijd. Ze kreeg haar welverdiende minnenloon. Het minoïsch schrift verwijst naar Minos. Hij was slechts een minor poet (poetica minor = minder belangrijke dichter). Het moment de vérité (moment of truth) volgde spoedig. Die minus habentes [enk.: minus habens, achterlijk persoon] zijn een beetje geschift. Wat is het verband tussen diaconessen, de diaconie en diakenen [voor armen en zieken ...]? Mirbaanolie is synthetische bittereamandelolie. Naar wie is de (het) mirepoix (mengsel van fijngesneden groenten en kruiden, evt. ook ham of spek, gebruikt bij de bereiding van sauzen en van gebraad) genoemd? Antwoord: de Duc de Mirepoix, maréchal de France (1699–1751). MIS'en zijn managementinformatiesystemen. Miscere [k] utile dulci: het nuttige met het aangename verenigen. De misericordia [geoorloofde afwijking voorschriften in klooster] gold niet voor ridders, zonder te missen hakten zij eropin met hun misericordewapens [dolk die een ridder gebruikte om ontwapende vijanden te doden als zij niet om genade vroegen]. Wat een vreselijke miserie (misère – ellende, nood). Hij blaakt van missie-ijver [zendingsdrang].

8. Van je misjpooche [familie] moet je het maar hebben. Miso is pasta van gefermenteerde sojabonen. Mispickel is arsenicumkies, mispikkelen is misdoen, misdrijven. In de evolutietheorie zitten nog missing links [ontbrekende schakels]. Een misstap is een faux pas en een mission impossible [tot mislukken gedoemd] loopt zelden goed af. Een zichzelf respecterend bedrijf heeft een missionstatement [taak en doel van de organisatie]. Met haar mitella [draagdoek, – verband] kon ze net het glas mistella [zoete wijn met alcohol] vasthouden. Met dat plannetje is hij lelijk de mist ingegaan. Mit wenig Witz und viel Behagen: met weinig geestigheid maar veel genot. Mizuna is een zekere Japanse bladgroente. De MIVB is de Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer te Brussel, een Brusselse openbaarvervoermaatschappij. Met het mizrach wordt de oostelijke gebedsrichting aangegeven. Wie weet er nu dat MM ook Mälzels metronoom betekent [maatmeter, muziek]? Die mocro's [Marokkanen] wilden per se geen moko's ['tatoeage'] zoals de Maori's [Polynesisch volk, Nieuw-Zeeland]. Eentje had een mock-up (model op ware grootte als presentatiemateriaal) bij zich van een zeer kleine mokkamok.

9. [Twee afko's:] Mnl. en Mnd. zijn Middelnederlands en -duits. Moambe is een Congolees gerecht, met onder andere pilipili. Onze mobi's [mobiele telefoon] zijn gestolen. Een copperhead is een mocassinslang. Mochaleer is een soort van glacéleer van hindevellen. Blockbusters [film met veel publiek] leiden tot mockbusters [film naar voorbeeld van andere populaire film]. Die De Modderen Man is een dichtbundel van K. van de Woestijne. De moderne devotie: beweging tot verdieping en verinniging van het geloofsleven uitgaande van Geert Groote en de Broeders des Gemenen Levens (14e-15e eeuw). Modo praescripto: op de voorgeschreven wijze. Modo sic, modo sic: nu eens zus, dan weer zo. Modo vir, modo femina: nu eens (als) man, dan weer (als) vrouw. Goed, dat er moeder-en-kindcentra zijn. Bijzonder grappig, die moedertjes-van-duizenden [plant]. Een moefti [islamitisch rechtsgeleerde] mag fatwa's [advies] uitvaardigen. Moelleux [mwèh-leu] kun je zowel eten als drinken [gebakje, wijn].

10. Je moet hertshooi [plant] niet verwarren met hertshoorn [wolfsklauw, soort van weegbree, hoorn van een hert – ook niet met: hertz]. Een moesang [s/z] is een koffierat. De oost- en westmoesson zijn de droge en natte moesson. Moet is een bitter kruid, maar geen bitterkruid. Moet je nog peultjes [heb je daarvan terug, ook: uiting van afkeuring]? Nee, mag ik een teiltje [om over te geven]? Had de grootmogol [door de Nederlandse compagniesdienaren gebruikte titel voor de alleenheerser van het Mughalkeizerrijk (1526-1858) in
Zuid-Azië] dat verordonneerd? Watergolven in weefsels of in het haar van Mies zijn mise-en-plis [ook mv.]. Bouderen is pruilen of mokken. De intelligentsia heeft zich over mokum en mediene [stad en platteland, provincie] verdeeld. Hij woont in Klein-Mokum [Rotterdam]. Een molenijzer is een rijn. In de volkstuin van mijn buren staan kleurrijke moliks [vogelverschrikker], trouwens altijd zonder molières, mukluks of uggs. De mollenwet beschermt mollen.

 

2053 Dictee vrijdag 08-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (82) √

Dictee – dictees [2053]

Oefendictee 775 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (82)

1. Het mollissima fandi tempora: het gunstigste moment om iemand aan te spreken, namelijk wanneer hij in een toegeeflijke stemming is. Het moment [Fr.] de gloire is het finest hour, het moment [Fr.] de vérité is het moment [NL] van de waarheid, het moment of truth en een moment [Fr.] suprême (NL – het supreme, suprême moment) is een hoogtepunt. Een momus is een bespotter. Deze stereo-opname kan ook monauraal [au – niet-stereofonisch] afgedraaid worden. De Mona Lisa van het Noorden of van Nederland is het schilderij Meisje met de Parel van Johannes Vermeer. Mon cher [mijn waarde], mag ik nog wat van die mon chou [kaas]? De mondbeglänzte Zaubernacht: door de maan beschenen tovernacht, als slagzin van de (Duitse) romantiek gehanteerde regel. Zoek eens op wat een mondegreen [steevast verkeerd verstane passage = mama appelsap] is. Dat is, mon Dieu (mijn God, lieve hemel), een bittere pil. Een monierbalk [mohn-jee] is van gewapend beton.

2. Een mondjegauw zal snel mondjesmaat een mondjevol Spaans spreken. Ze is zo lelijk als een kruising tussen een monjet [Indië: aap] en een monkimonki [SR: doodskopaapje]. Het Nederlandse staatssysteem is niet monocameraal, maar bicameraal [Eerste en Tweede Kamer]. Die kristallen zijn monoclien [1 as loodrecht op vlak van de andere 2]. Deze novelle wordt gekarakteriseerd door de monologue intérieur [inwendige monoloog. directe rede]. Heeft de monsteragreatie [voorbehoud door een koper] al plaatsgevonden? Waarin verschillen montagne russe [vanillevla met puddingbiscuits] en charlotte-russe [room(ijs)pudding met gelei en een rand van biscuits]? Kun je wel: montes auri polliceri, gouden bergen beloven? Handig, zo'n montre à tact [horloge zonder dekglas, voor blinden]. Kun je montrer patte blanche: bewijzen dat je een vertrouwd persoon bent? De Rijksdienst voor de Monumentenzorg is sinds 2009 onderdeel van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Zo'n mooi meisje, een mooitje, eet graag mooitjes een mooimeisje [jonge kabeljauw of daarvan gemaakte stokvis] in mootjes. Hij is een typische kortetermijnplanner, maar absoluut wel een moordgozer.

3. Loop jij, uit Groot-Mokum [Amsterdam], nu maar mooi met jouw moker naar de Mookerhei, kun je daar alvast dopheide gaan doppen of met heien beginnen. Sapperdeflap, dat is geen appelepap, geen happelepap. Mopanehout is erg hard. Wat, maken jullie mopéjam [SR: eetbare, pruimvormige, gele vrucht van een tropisch Amerikaanse boom uit de sumakfamilie]? In Macao betaal je cacao en patat met pataca's (officiële aanduiding: MOP). Welke afmetingen hebben waal- en ijsselstenen? Het ene commentaar was nog moquanter [bespottend, honend] dan het andere. Moqueca is een traditioneel Braziliaans visgerecht. Mwah, die trijp [triep, trip, feeks] heeft een moquette gangloper [ook: moquettegangloper] voor in de hal. Naast realpolitik moet je wel moralpolitik schrijven voor moraalpolitiek [VD beide]. Aan het gletsjereind vindt men vaak een morenebult (morainebult). Moravische, Zeister en Boheemse broeders zijn allemaal hernhutters, die graag een hernhuttertje [zeker zandgebakje] nuttigen. Moravië is genoemd naar een voor-Slavische riviernaam. Ondanks zijn morbeuze [ziekelijk] zwakte bedient hij zich nog van morbide [macaber] humor, zelfs toen het zo moorddadig heet was. Wacht u voor mordechais [benijder die iemand ten val brengt]. More canino is niet: Moorse konijntjes, maar doggystyle.

4. Morbleu, wat een ziektes – morbus anglicus: Engelse ziekte of rachitis [kromgroeien], morbus gallicus: Franse ziekte of syfilis, morbus Paget: diergeneeskundige botziekte, morbus regius: geelzucht, lepra en morbus sacer: epilepsie. Dat zijn van die morgense zorgen. Een mortgage-backed security is een gesecuritiseerde [effectiseren] hypotheek. Die morgenlandse [oosters] [Morgenland = Oosten, Levant] rituelen zeggen me niets. Het moreskenbegrip behelst een arabesk van Moorse vorm. Morgue [hoogmoed] komt voor de val. Beschrijf die morisco's (morisken – een al dan niet onder dwang tot het christendom overgegane Moor in Spanje) eens. Wil jij de Mormon [profeet van de mormonen] of de mammon [geldgod] dienen? Smaakt die mornaysaus [bechamelsaus met ei en kaas]? De ene smartlap was nog moroser [moroos/se: droefgeestig] dan de andere. Ene kapitein Mors [Hans Mors, de dood] staat voor de deur. Met een zeis? Gaat zij morsipiep, mortjes, mors, mortibus mortelefitikus [dood]? Snel een laatste afscheidskus. Zij was geen morsebel, morsepot, morskont. Deze mortadella [grote Italiaanse worst] is halfgaar. Vaak zie je Moren afgebeeld als morenkop [kop van Moor, afbeelding].

5. Zijn optreden was mortifiant [beschamend, vernederend]. Moscovade [ruwe, ongeraffineerde suiker] is zoet, maar niet-geraffineerd. Het meervoud van dat 'mos' is 'mores'. Ze waren aan het moshen [wilde armbewegingen] bij hardrock en heavy metal. Een mosjav [coöperatief, geen commune – mv. VD: mosjavim, GB: mosjaviem] is nu eenmaal geen kibboets [wel commune]. Zijn dat nou moslimse gewoonten? Zijn mospissebedden schadelijk of juist niet? Pissebed verjagen en kakkebed weerom krijgen [van de wal in de sloot, van de regen in de drup]. Past die mosselton [100 kg] wel in deze mosselton [ton voor ...]? Wanneer is dat mosselsouper? 'Slapperdemallemosterdpot!', hij is een uitgesproken curieuzeneuzemosterdpot. Het gesprek werd mot à mot [woord voor woord] opgetekend. Wat is de MO-theorie [kwantummechanica: delokalisatie van de elektronen over het gehele molecule]? Komen jullie op de moto [BE: motorfiets]? Wie kan dat: motos componere fluctus, de opgejaagde golven tot kalmte brengen? Hij heeft veel van mottige Janus [pokdalig]. Een mouchard [politieverklikker] herken je niet altijd. Ik zie mouches volantes [alleen mv.], muscae volitantes [zwarte vlekjes], en dan krijg ik een vertekend beeld van de motyo's [moht-sjoos] (prostituees).

6. In mojito [ch] [cocktail] zit ook verse munt. Hij is een begaafd schaatsenrijder, maar soms ook wel een scheveschaatsrijder. Ze was om op te eten, in haar ochtendjapon van mousse [schuimachtig] nylon. Bij mouton(s) retournés (lammycoats – bontjas) zit het bont aan de binnenkant. De moutons de Panurge [schapen over de dam, na het eerste – alleen mv.] zijn erg volgzaam. Schattig (en lekker) toch, die moutse challetjes [Jiddisj/ch: kleine gevlochten broodjes]? Deze branche moet het hebben van movers en shakers [invloedrijke personen]. De moxatherapie werkt met verbrand kruid. Bij moxibustie werken ze met moksa [dons van de bladeren van de Chinese alsem]. De Mozambiekse munteenheid (in Mozambique) is de metical [MZN]. Geldt die mozaïsche wet nog steeds? Dat is kras: mozes nog a(a)n toe (wdb. – wel separaat – vgl. mozes kriebel). De mozesboom beschaduwde de mozes-in-het-biezen-mandje [plant]. De linksbinnen appelleerde. Duizend Romeinse passen (M.P., mille passuum) zijn samen ongeveer anderhalve kilometer. Een mp3-speler werkt kennelijk met het MP3-formaat.

7. Een mpeg-bestand heeft het MPEG-formaat [moving pictures experts group]. MPD staat voor multiple personality disorder, in het Nederlands: meervoudigepersoonlijkheidsstoornis, MPS. De
MRAB-bacterie is de multiresistente Acinetobacter baumannii-bacterie. Een MRBM is een medium range ballistic missile. MR is Mauritanië, MS is Montserrat en MU Mauritius. De MUB is de Wet Modernisering Universitaire Bestuursorganisatie. Muco is mucoviscidose, CF, cystic fibrosis, taaislijmziekte. Bekijk die mucoze (mucoos: slijmachtig) massa eens onder de microscoop. Het is er zo vol als mut, mudvol dus. Een mutten is een kalf of domme jongen. Nur Mut: moed houden, houd moed! Van muggenpis [zeer fijne motregen] word je niet echt nat. We zaten als muizen (ratten) in de val. Ik zou met mijn muizenissen [probleem] wel in een muizennest willen kruipen. Droeg Klukkluk mukluks, winterse indianenlaarzen, in de tv-serie Pipo de Clown? Over deze aanplanting is een laagje mulch (deklaag van vergaan of rottend, organisch of ander materiaal over aanplantingen gestrooid; ook muls). Hij is fervent antimulticultureel.

8. Een MS-patiënt is een multiple-scleroselijder [MS-lijder]. Een multipurpose vehicle is een MPV. Hoe bestrijd je een multiresistente klebsiellabacterie? Moeilijk! Mundus senescens: de wereld die oud wordt. In de Schotse Hooglanden kun je munrobaggen (bergen van meer dan circa 1000 meter hoogte bedwingen). Ik wijs op de Koninklijke Nederlandse Munt te Utrecht en de Munt in Amsterdam. De numismatiek is de munt- en penningkunde. Waar is dat munt- en penningkabinet? Het muntloon wordt aan de Munt betaald. Munus Apolline dignum: een uitstekend gedicht (letterlijk: geschenk, Apollo waardig). In de Indiase keuken is murgh kip of kippenvlees. Murfen is mobiel internetten (van 'mobile' en 'to surf'). Autochtone jongeren proberen soms Murks (van: Marokkaans en Turks) te spreken. In muschelkalk zitten versteende schelpen. Hij koestert zijn musée imaginaire [denkbeeldig museum]. Die muscadet [wijn] komt uit het mondingsgebied van de Loire.

9. Liever mosquitogeluid [elektronisch piepkastje] dan muskietengezoem! Die binnenstad is een must-see en dat souvenirtje een must-have. Het most niet maggen, zo'n mutah(huwelijk) [tijdelijk, voor de seks]. De takken waren tot mutsaards [takkenbos] bijeengebonden. Wat zit er zoal in muthee [gember, ginseng, kaneel]? Wat voor mannen geldt, geldt mutatis mutandis ook voor vrouwen. Iets dat slecht is, wordt niet minder slecht als men slechts de naam verandert: mutato nomine. Vlaamse wielrenners vrezen de Muur van Geraardsbergen. Oost-Berlijners, nu ex-Oost-Berlijners, vreesden vroeger de Muur. Helicon, Parnassus of Pindus duiden de muzenberg aan. Een muziekdictee? Nee, daar heb ik niks mee. In dat muziekuurtje volgt hij een muziekkuur. Een muziekzaal zat vol met muzikale musicologen. Welke rol speelde MvM (Moeders voor Moeders) in de MVM (Man-Vrouw-Maatschappij)?

10. Wat is mycorrhiza [vorm van symbiose]? My dear, je hebt mydriasis, pupilverwijding [niet: verwijdering!]. Een myorrhexis is een spierscheuring. Niet verwarren: myositis (spierontsteking) en myosotis (vergeet-mij-niet – ook: me). Myringitis is trommelvliesontsteking. Mysofobie is infectievrees. De mystères [lang overgordijn] verhulden een mysterie. De Droevige Mysteries zijn die van Christus' lijden. Het triniteitsmysterie is het mysterie van de Heilige Drie-eenheid. Die rock-'n-rollmytheschrijver vind ik niet geweldig. Is die mysticus [beoefenaar van de mystiek] de mysteryguest [in tv-programma: tot laatste moment geheim]? Zij is geen mythomane [fantast], maar wel mutserig, dozig [dom en onbenullig]. Waaraan herkennen we een myxoedeem [slechte lichaamsconditie vanwege schildklier]? Myxomyceten zijn slijmzwammen.

 

2052 Dictee donderdag 07-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (81) √

Dictee – dictees [2052]

Oefendictee 776 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (81)

1. Het reliëf van de stèle [pilaar, oudheid] was bijna onzichtbaar geworden. Door de ophanden zijnde hausse zal ze wel veel omhanden hebben. Wat vinden de Franstalige gewesten daarvan? Moet je de Oekraïense munteenheid (sinds 1996), UAH, nu schrijven als 'grivna', 'grivnya' of 'hryvnja' [alle drie!]? Heerlijk, zo'n pêche-melba-ijstaart [pêche melba]! In Zuidwest-Frankrijk zie je veel blondes d'Aquitaine [èh – blond vleesrund]. Een selectie van interessante woorden met '*oos': aarzelloos, ambteloos, beginselloos, belangeloos, Borneose houtsoorten [van Borneo, Borneoos], een culpoze [culpoos: juridisch, door schuld] zaakbeschadiging, een doloze [doloos, juridisch: opzettelijk begaan] handeling, fransoos, groos [groots, trots], jerichoroos (roos van Jericho), wat mij betreft: o zo Koos! [ook, ik denk er net zo over], laurierroos, Moos (maat van Sam), polyantharoos, provenceroos, provincieroos [plant], rugosaroos , sirihdoos [betelpeper, wordt voor genot gekauwd], een spinoze (of spinoos: brandkast), wie van de drie ziet er het meest Togoos [Togo] uit [maar: Togo’s inwoners]? Hij opent zijn trukendoos. Tot de maffioze praktijken in de penoze [onderwereld] hoort onder andere het op een achteloze en argeloze manier openen van een oranje-roze of zuurstokroze spinoze. Een maffie [makkie] voor een maffe spinozer (brandkastkraker), die op zoek is naar oude maffies [maf, maffen, kwartjes].

2. Verder: tuberculoos (vergelijk: tuberkelbacterie), tv'loos, vadoos [bnw.] water is in de bodem gedrongen regenwater, zo'n redenaar is een verboos [woordenrijk] man, volmatroos, voorbeeldeloos, zedeloos en levenloos. Vervolgens gezocht op '*ose' (een vrij willekeurige selectie): zymose (gisting, met name bij ziekteprocessen), zoönose (infectieziekte die van een dier op de mens kan overgaan), xylose (houtsuiker), visceroptose (toestand waarbij de ingewanden een zakking vertonen), triose (suikersoort die drie koolstofatomen bevat), spondylartrose (van de gewrichtjes tussen de wervels), shigellose (bacillaire dysenterie), sferocytose (vorm van bloedarmoede), rickettsiose (door rickettsia veroorzaakte ziekte, zoals vlektyfus) en varicose (of varicosis: aanwezigheid van spataderen).

3. Ook nog: trichinose (trichinenziekte = trichine + n = weefselparasiet), roze rosé, glucose is een voorbeeld van pyranose = zekere monosacharide, prose (zekere tekst in de mis), psittacose (papegaaienziekte), post-partumpsychose (kraampsychose), posé (geportretteerd zijn), nivôse, pluviôse en ventôse (sneeuw-, regen- en windmaand, vierde, vijfde en zesde maand tijdens de eerste Franse Republiek van 1793 (*)), piroplasmose (babesiosis – door teek overgebrachte honden- en kattenziekte), peu de chose (niet veel zaaks, een kleinigheid), parafimose (parafimosis, Spaanse kraag), otosclerose (zekere oorziekte), onychomycose (schimmelnagel), myxomatose (meestal dodelijke, zeer besmettelijke virusziekte onder konijnen), myocardose (zekere aandoening van de hartspier, geen ontsteking), mucoviscidose (taaislijmziekte), meiose (of meiosis: (begin van) reductiedeling), lymeborreliose (lyme, ziekte van Lyme) en lipoïdose (stoornis in de vetstofwisseling). (*) NB De overige maanden van de republikeinse kalender zijn: vendémiaire (wijnmaand), brumaire (nevelmaand), frimaire (rijpmaand), germinal (kiemmaand), floréal (bloei- of bloemenmaand), prairial (grasmaand), messidor (oogstmaand), thermidor (warmtemaand) en fructidor (vruchtmaand).

4. Vervolgens: pneumoconiose (stoflong), kyfose (versterkte achterwaartse kromming van de wervelkolom), jenseits von Gut und Böse (letterlijk: voorbij goed en kwaad (Nietzsche)), helcose (verzwering), footloose (van organisaties: niet gebonden aan een vestigingsplaats), een famille-rosevaas van famille rose, een exposé geven, ehrlichiose (genoemd naar Paul Ehrlich – tekenziekte bij de mens), ecchymose [èh-kie] (bloeduitstorting onder de huid), cyanose (blauwzucht: blauwachtige verkleuring van huid of slijmvliezen), Curaçaose, coxartrose (slijtage van het heupgewricht), couperose (huidaandoening gekenmerkt door een netwerk van verwijde(! – niet: verwijderde) bloedvaatjes in het gezicht), couleur de rose (rozengeur en maneschijn; eigenlijk: predicatief bnw.!), antracosilicose (mijnwerkerslong), CMC: carboxymethylcellulose [was- en bindmiddel] en biocoenose (levensgemeenschap).

5. Ten slotte: atheromatose of arteriosclerose (aderverkalking), de hele chose [kwestie], ankylose (gewrichtsverstijving), anhidrose (het ontbreken van zweetsecretie), amaurose (zwarte staar), amitose [directe kerndeling zonder chromosomen], amylose [in water oplosbaar bestanddeel van zetmeel] en acidose (te hoge zuurgraad van het bloed). Ook nog maar even gekeken naar '*oze': babyroze, de Boze, booze (zekere alcoholhoudende drank), een brandspinoze(r), een godloze (specifiek uit de Sovjet-Unie? Ja, 1917), verkeren in de penoze, een oranjeroze of oranje-roze pakje, ze stond een poze [poos, tijdje] in een ongemakkelijke pose [houding] en in een psychiatrisch centrum vind je veel zinnelozen. Bij een ooibos (moerasbos, vooral met zwarte populieren en witte wilgen) moet ik onwillekeurig aan de Ooypolder [VD] bij Nijmegen denken.

6. Een TA is een technologyassessment. Bij CF [cystic fibrose, taaislijmziekte] wordt taai slijm(!) afgescheiden. We kennen de adjectieven dik- en dunvloeibaar, half- en taaivloeibaar. Ze sprak geen woord creolen- of Eskimotaal, maar wel de tale Kanaäns. Een taaltuinier is een taaltovenaar in zijn taaltuin. Had u die flantaart [flan: eiertaart] besteld? Zouden ze daar niet balen tabak van krijgen? Hé, jij daar, hou eens op met karot (carotte) trekken [peen, wortels]! Dat geldt ook voor alle andere karottentrekkers [betreft foppen]. Bij het zien van die bloeiende adonis (het kooltje-vuur) bedacht hij dat het kooltje vuur nog in de vuurtest gelegd moest worden. Het Tabernakelfeest is het Loofhuttenfeest. De down- en autipas [autisme] zijn nog erg recent. Tabes (tabes dorsalis) is ruggenmergstering. Tabla's zijn dubbele trommen. Toen kwam hij tevoorschijn. Tableau [je kunt het je – je het – voorstellen]! Van een bouilloire [schenkketel] en een rechaud [warmhoudplaat] heb je op een komfoor veel comfort.

7. Hij frequenteert de table d'hôte [open tafel hotel]. Bekend zijn vooral de maçonnieke [vrijmetselarij betreffend] tabliers [schootsvel]. Het tabloid [qua grootte halve traditionele krantenpagina] is half zo groot als het broadsheet [hele]. In tabouleh (GB ook: taboulé) zit mede couscous en munt. Waren de Tachtigers met zijn tachtigen? Nee, maar díé tachtigers misschien wel! Zowel tachy- [hart te snel] als bradycardie [te langzaam] zijn niet plezierig. Taciti, soli, sanza compagnia: zwijgend, eenzaam, zonder geleide (Italiaans, Dante, Inferno). Een tacitus consensus is een stilzwijgende overeenkomst. Tactel [ah èh – synthetische stof] wordt toegepast bij sportkleding. Taddarts [taal: Berbers] zijn rechthoekige huizen met één verdieping in Noord-Afrika. Wat doe je tegen tafefobie [beklemmende vrees om levend begraven te worden]? Wat doen de Eerste [inkomsten] en Tweede Tafel [uitgaven] van de Algemene Rekenkamer? De stenen tafelen zijn de tafelen der Wet (met de tien geboden, decaloog, decalogus). Is er nog getracht bij dat conflict te cohenniseren [rond de tafel verzoenen, Amsterdamse burgemeester Job Cohen, niet meer in wdb.]? Beginnen jullie maar vast met tafeldekken. Een disgenoot is iemand die medeaanzit aan een eettafel.

8. Is ratafia [fijne likeur] hetzelfde als taffia [rum uit suikerriet]? Nee, dus. Wat is de tagline [kernachtige slagzin voor] van deze film? Met tafsir wordt Koranexegese bedoeld (aan de hand van de Hadith). Inktkoelies [zwoegen om van de pen te leven] zijn Tagelöhner mit dem Geist. De taikiken [taaj-kie-kèhn – Japanse vechtkunst] berust op tai chi [het tai-chiën]. Zij zijn taillables et corvéables à merci: naar believen aan belasting en herendienst te onderwerpen. Zij droeg een prachtige tailormade [znw., op maat gemaakt]. Het TAK is het Taal Aktiekomitee. Takahe's kunnen niet vliegen [loopvogel Nieuw-Zeeland]. Die taferelen zitten in dezelfde take [in één keer opgenomen reeks scènes uit film] . De takfir is de ontmaskering van een kafir [niet-moslim]. Een takkewijf is een pokkenwijf. Met tala's, genormeerde valuta-aanduiding: WST, betaal je in West-Samoa en de Tokelaueilanden. Op Mallorca en Ibiza vind je talayots [torenvormig gebouw]. Het concern wordt tale quale, zoals het reilt en zeilt, verkocht. Is er voor tallolie [bijproduct bij de fabricage van cellulose uit dennenhout] een toepassing? Een tamarau is een dwergbuffel. Tam arte quam Marte: zowel door slimmigheden als door geweld. Hoeveel wijn gaat er in een tamezaantje [grote kruik, tot 16 liter]?

9. Hij volgde mij tamquam alter idem: als een tweede ik. De Tanganyikaanse zwaaide naar me. Zou die tanker ook T-ankers in zijn motoren hebben? Een tankini is een bikini met een tanktop (mouwloos T-shirt). De tantalus, de nimmerzat, is de Ibis ibis [linneaans]. Door een tantaluskwelling word je getantaliseerd [gekweld]. Tant bien que mal: zo goed en zo kwaad als het gaat. Zij had tante Betje te logeren en wilde naar Tante Betje [wc, Tante Meier]. Waar betaal je met shilingi's? Inderdaad: de Tanzaniaanse shilling heeft muntcode TZS. Het taoïsme is gebaseerd op het geschrift 'Tao Te King' van Lao Tse. Het taolu [au oe] is een Chinese sport [met denkbeeldige tegenstander]. Die tapster zat toen nog op een tapplaats, in de TAP [NL, historisch: Regeling Tijdelijke Arbeidsplaatsen]. Een taqiyah is een islamitisch klein rond kapje, vergelijk een keppeltje bij de joden. De targoem is de Aramese vertaling van de Hebreeuwse Bijbelteksten. Voedsel dat niet koosjer [geoorloofd, ritueel] is, is tarfes [znw.] [niet-koosjer]. De Apulische tarantel is een jachtspin in Italië en Spanje.

10. Die charlatan sjoemelt met de verkoop van tarlatan [katoenen stof, gordijn toneel]. De TARP (Troubled Asset Relief Program) is een programma in de Verenigde Staten om noodlijdende banken van hun slechte leningen af te helpen. De kleine Tartaartjes lustten vroeger ook wel tartaartjes, de oudere Tartaren hadden liever biefstuk à la tartare. Hoe zijn de tartes tatins [of] [appeltaart die met de bodem boven de vulling in de vorm wordt gebakken] eigenlijk ontstaan? Per ongeluk, in Hotel Tatin. Jij tartuffe, jij huichelaar [schijnheilige]! De tarzans zijn bekend om hun oer- of junglekreet. Het TAS (Tribunal Arbitral du Sport) is het CAS (Court of Arbitration for Sport). De tasliem [VD] is het islamitische uitspreken van de vredeswens. Ze heeft een tat (taht – tatoeage, tattoo = tuh-toe). Een zeugma is een syllepsis: "Dikke Dinges was gestorven in zijn Heer en lits-jumeaux" (Van Iependaal).

 

2051 Dictee woensdag 06-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (80) √

Dictee – dictees [2051]

Oefendictee 777 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (80)

1. Een tawaaf is de (zevenvoudige) rondgang om de Kaäba tijdens de hadj. Wie zijn de nieuwe bhv'ers [bedrijfshulpverlener]? Deze
tbc-patiënt [tuberculose] heeft open tbc. TBD is Tick-Born Disease, tekenencefalitis en TBT is tributyltin (giftig, zit in scheepsverven). Wat mag een t.c. (télégramme collationné) wel zijn, VD [historisch: telegram gecollationeerd = vergeleken met de oorspronkelijke tekst]? Wat zijn de regels van tchoukbal [soort handbal]? Tezen [o.a. treuzelen] doe je niet met een taser [ee] [politiewapen, elektrische schok]. Hier te lande wordt ten plattelande nog volop geboerd [boerenbedrijf uitoefenen]. Een teak [boom, het teak = ook hout – teak(hout), djati(hout)] behoort tot de ijzerhardfamilie (lipbloemen-?) [ijzerhard = plant, d van grond, ijzerhart = boom, t van lucht]. Is die teboekstelling [het te-boek-stellen, VD – 2 streepjes lijken fout!] al voltooid? Een taks kan (ook) een teckel zijn. Tecum habita: trek u in uzelf terug. Bij golf gebruiken ze een teepeg, een T-vormig pennetje [bal erop voor afslag]. Een teenager is een tiener [Eng. teener, vgl. teenager, tweenager en tweenie]. Wielrenners hebben een toeclip, teen- en zoolgangers niet. Zij gedraagt zich nog als een teenybopper [dweperig jong tienermeisje]. Ik koester mijn teerbeminde kinderen. Stervenden krijgen het viaticum, de Heilige Teerspijze [teerspijs/ze i.h.a. = mondkost voor op reis].

2. Een nee-stem is nu eenmaal geen voorstem. Een tekke is een klooster voor soefi's. We hebben de brokstukken veiliggesteld, maar we willen wel voor de reparatiekosten worden schadeloosgesteld. De Teleac-cursussen (Televisie Academie) worden momenteel verzorgd door Teleac/NOT. Teledoes [ee] zijn Indische stinkdassen (niet om te dragen). Ze zitten in de teleferiek [stoeltjeslift, kabelbaan]. Het cubitaletunnelsyndroom is de telefoonelleboog. In de theologie kennen ze het teleologische [schepping is op één doel gericht] bewijs van het bestaan van God. Met die Verrekijker (Telescoop, Telescopium) kun je helemaal niet kijken [wel: ernaar]. Mooi hoor, zo'n videoconferencing, maar geef mij maar het(!) gewone face-to-facevergaderen. Ik zie hen vaak face to face vergaderen. Een telluris inutile pondus: een nietsnut. Tel père tel fils: zo vader zo zoon. Ik ben op en tenden.

3. Tussen Olympus en Ossa ligt de Tempe. Je kunt de zooi kopen, maar wel tel quel [zoals die is]. Waardoor is de Orde van de Goede Tempelieren bekend [geheelonthouders, 1852, New York]? Met een thermometer meet men temperaturen. Een tempeest [stormweer] is tempestatief [bulderend, onstuimig]. Hij heeft nostalgie naar de temps perdu (tempo doeloe, tempus actum = de (goede) oude tijd). Een tenore drammatico is een heldentenor. Zoek op: TENS, transcutane elektrische neurostimulatie [zekere pijnbestrijding]. Noord ten oosten en noord ten westen zijn tenstreken (net als: noordoost ten noorden). In de Tent in Den Haag [een dependance van de Nieuwe of Litteraire – eigennaam – Sociëteit ('de Witte')] werden vroeger concerten gegeven. De inktvis is een tentaculair [met tentakels] dier. Op te zoeken: thelitis [tepelontsteking] en thelalgie [tepelpijn]. In de Tachtigjarige Oorlog had je nog tercio's [infanterieregiment van de Spanjaarden]. Krijg nou de ftisis [eufemistisch voor 'tering']! Kan een terme de droit [opschortende tijdsbepaling bij de uitvoering van een verbintenis] ook een terme de grâce [periode gedurende welke iemand – soms op verzoek, soms van rechtswege – uitstel krijgt van de tenuitvoerlegging van een sanctie] zijn? Nee, dus. En dan maar hopen dat je de terminator [Engelse uitspraak, harde en meedogenloze robot uit sf-film] niet ontmoet. Wat is het verschil tussen een terra-aquarium [groot droog gedeelte, vgl. paludarium] en een aquaterrarium [meer land dan water]? Subtiel, hoor!

4. Met terra mater wordt Moeder Aarde aangeduid. Let op de uitspraak bij: terrasiena [sjèh], siena [idem] en terra di Siena [idem]. Waarvoor wordt terra sigillata [rood glanzend aardewerk] gebruikt?
Laag-bij-de-grondse, platvloerse humor noch terre-à-terregein [terre à terre] wordt op prijs gesteld. De oefening vond op het terreplein [binnen vesting, fort, bastion] plaats. Voor de Rode [1793-1794] en Witte Terreur (terreur blanche = vervolging aanhangers Napoleon na Waterloo) moet je in het vroegere Frankrijk zijn. Ik vind die terribles simplificateurs [mv., verschrikkelijke vereenvoudigers van moeilijke problemen] terribel [vreselijk]. Voilà [ziedaar], jullie terrientje [-netje] soep. Wij leveren alleen terroirwijnen [streekwijnen]. Die terroristen strijden onder de Al Qaidavlag. Zij zijn de tertii gaudentes, de lachende derden. Is dit (muziek)stuk in A-groot of a-klein geschreven? We moeten dat boek terugvragen. We moeten onze chef na dat bezoek wel terugvragen. De Germaanse p gaat terug op een Indo-Europese b, vergelijk lip en Latijn: labium. Tesjoeva (bij joden) is berouw.

5. 'Tête-bêche' is een soort kop-aan-staartbegrip [filatelie – kop aan staart]. Wat verstaat men onder tethering [tèh-duh-ring] (het met internet verbinden van apparatuur zonder eigen internetverbinding, via een apparaat met mobiele internettoegang)? THF is tetrahydrofuran [oplosmiddel]. Past die Wacht am Rhein bij de Rijn ook op Rein? Nee, dus. De afkorting van grosso modo is gr.m. [ongeveer, ruw geschat]. De Italiaanse term 'mosso' betekent in de muziek overigens 'beweeglijk'. Hoe sterk zijn die eustatische schommelingen [rijzing, daling zeespiegel]? Een thangka is een banier bij een boeddhistisch huisaltaar. Als de thars [himalayageit] daar maar niet aan vreten … Is er een thaumaturg [wonderdoener] nodig om een thaumatroop [draaibaar schijfje, etc.] te bedienen? Nee, dus. Het prototype van een volmaakte butler is The [ie] Admirable Crichton. De theatijnen (theatijner monniken) komen oorspronkelijk uit Chieti. Waren er Thebaanse [uit Thebe] thebaïden (ook: thebaïdes – kluizenaarsdorp)? Uit een theepad [pèht] komt één kopje thee. Thenardsblauw is kobaltblauw.

6. We leerden het theeplukken en zagen hoe de inboorlingen thee plukten. Beauty is in the eye of the beholder. John Steinbeck heeft ons The grapes of wrath, De druiven der gramschap, nagelaten. Voor ons was hij the great Unknown, mister X. Cricket is the king of sports. The Mohicans [Mohawks] waren de Mohikanen. Een themafeest kan de middeleeuwen of het Wilde Westen betreffen. Een themakanaal is een zekere radio- of tv-zender. Ken je de theocons (conservatief christelijk politicus in de VS)? Waar wordt theofylline voor gebruikt? Antwoord: in de geneeskunde. Een theologoumenon [oe] is erg persoonlijk [persoonlijke ervaring of visie]. Een theremin is een wel heel bijzonder elektronisch instrument [handen in elektromagnetisch veld]. Er worden nu geen thespiswagens [toneelwagen] meer gebruikt. Met the two nations worden armen en rijken bedoeld. Ze zongen The
Star-Spangled Banner mee [volkslied VS]. Hij is een man van thomasstaal [met de methode-Thomas – thomasmethode bereid]. De thomaschristenen zijn geen ongelovige thomassen.

7. Het thortveitiet is een scandium [Sc, 21] bevattend mineraal. Zo'n T-huis is geen gewoon theehuis. Een thuja is een levensboom, de ricinus is de giftige wonderboom. In de Oekraïne is een crashsite een rampplek. Van thujon [zit in alsem] wordt absint gemaakt. Voor japonnen wordt wel tibet [wollen stof] gebruikt. Je kunt een tic douloureux [zenuwpijn gezicht] hebben, maar ook een tic convulsif (zoals bij het syndroom van Gilles de la Tourette, het gillesdelatourette- of tourettesyndroom, tourette of gillesdelatourette). Het haareten komt meestal als tic voor. Zeelieden zie je nog weleens tidoren [een tukkie doen, slapen]. Die bikkels lieten de tichels [dakpan, baksteen, vloersteen] aan diggelen vallen. Je zult maar kiebitzer [toeschouwer ...] bij een tiejij(t)skraak zijn. Die vent is echt zo gek (zot) als Tielebuis [door en door gek, door- en doorgek]. De winnaar was drie tienden sneller dan nummer twee. Mijn tweevingersysteem bij het typen voldoet. Vertel eens, wat tier 1-, 2- en 3-kapitaal [soorten kapitaal, vermogen] zijn. Waarom wordt tieretein niet meer gebruikt [geweven stof met een linnen ketting en een wollen inslag]? Tiens [BE: uitroep van verbazing of verwondering], wat een verrassing!

8. Een coup d'état is een staatsgreep, een raison d'état een staatsraison (de wet geldt niet voor de staat) en de Tiers-Etat is de derde stand: burgers en boeren. Ook die tiesjebofs [lang en lelijk persoon] vieren Tiesjebof (Tisja Beav, joodse vastendag, ter herinnering aan de verwoesting van de tempel). Een tiffbestand (tagged image file format) is een beeldbestand in TIFF-formaat. Berberschrift is Tifinagh. Een lemen Berberkasteel is een tighremt. Wat bij de tijd (bijdetijds) is, is up-to-date, du jour. Bijtijds is ten behoorlijken tijde. Het is al tijdenlang tijdeloos stil. Na een tijdlang ontstond er enig leven. Een tijdgenoeg [persoon] komt meestal te laat. Spelletjes zijn tijdkorters (net als boeken). Die tijdrijder is kampioen tijdrijden. Wie gaat er als tijdsnelste naar de finale? Dat krijg je mooi in geen tijdstijden [in geen tijden, lang niet] van me. De tijgermug verspreidt dengue [knokkelkoorts] en het westnijlvirus. Je krijgt tikka [een kipgerecht] uit de tandoorioven. Hij is erin getippeld.

9. De tijgerreigers vind je in Afrika en Midden-Amerika. Bij de tickertapeparade [papiersnippers] moet ik altijd aan de tikker [het hart] denken. Een tik-op-de-schaal is een oneerlijke kruidenier. De tiktaaliks zijn al 380 miljoen jaar uitgestorven. Hoeveel bedraagt hiervoor de time-to-market [tussen ontwikkeling en marktintroductie]? Tiltslaan is op tilt slaan. Tiples [soort kleine gitaar Zuid-Amerika] hebben meestal 12 snaren. Een tipsycake is met kirschcrème gevuld en een tipsyschotel is een ovenschotel van kolombijntjes (zeer zachte cakejes) met rumvla en schuim. Deze tiran [zekere zangvogel] met een snavel zingt mooi. Heerlijk, zo'n tisanedrankje [n/s, kruidenthee]. Geef mij maar saté tjampoer [= gemengd]. Jij tjauwmin [dunne bami, op Chinese wijze bereid]? Tjeempie, tjeminee, jeminee [bastaardvloek], is dat balen! Ze hadden me niet moeten vragen: ik zit er voor tjomme [niets] bij. Met TJS wordt de Tadzjikistaanse (Tadzjiekse) munt somoni aangeduid. Op een radkaart (T-kaart) hebben Middellandse Zee en Nijl samen de vorm van een T. Een tjeef (BE: christendemocraat) vertoont tjeverij (kenmerkend gedrag). Nou, tjuus [adieu] dan.

10. Met die tips en tricks kun je ver komen. De tm is de transcendente meditatie (meditatietechniek die rond 1960 door de Indiaër Maharishi Mahesh Yogi buiten Azië werd geïntroduceerd). De afkorting TM staat voor 'trademark'. De TMM is de Turkmeense munt manat. Het TNI is het Tentara Nasional Indonesia, het Nationaal Indonesisch Leger. De Maatschappij Tot Nut van 't Algemeen wordt afgekort tot TNv'tA. Een toast kannibaal is toast met filet americain [BE: preparé]. Hij is een echte tobber(d). De tobintaks [Tobin] is belasting op financiële transacties. Een arme tobias is al blij met een tobiasvisje [smelt]. Een tobogan is een Canadees-indiaanse slee.