Dictee - dictees [1636]
Oefendictee november 2016 (4)
1.
De niet van sophistication [wereldwijsheid] gespeende
sophisticated (mondaine) lady mag je best
wel gesofistikeerd (ook: gesofisticeerd = verfijnd,
mondain) noemen. Ze kende immers de ladyamherstfazant, ze wist ook wat
gymnosofisten [bij de oude Grieken: Indische
asceten en yogi’s] waren – een sofiste is overigens een drogredenaarster
– en dat bier of wijn gesofisticeerd kan zijn [suiker
toevoegen i.v.m. gisten]. Ze kende het Bijbelboek Sophonias (Vulgaat, afko: Soph., zeg maar gewoon Zefanja) en
ze kende ook iemand op het philosophicum [rooms-katholiek:
opleiding na het kleinseminarie, voorafgaand aan de theologiestudie],
die esofagitis [slokdarmontsteking]
aan zijn oesophagus [slokdarm]
had. Toch heeft ze de lapis lazuli, de steen der wijzen, nog steeds niet
gevonden. Wel hing haar man Theo de theosofie [mystiek-filosofische
stroming] aan. Zulke prominente solisten als Clara Schumann, Leopold
Auer en Sophie Menter [niet
in wdb.] zul je niet vaak tegenkomen. Hun buurman, een doctor
philosophiae, heeft als afko: dr. phil. (ook wel:
ph.d. of PhD). Ik vind sofiekruid mooi. Als een filosoof overdacht ik de
voorafgaande zinnen.
2.
Reken maar. De k.g.v. [kleinste gemene veelvoud]
van [cijfers] 20 en 30 is 60, de g.g.d. [grootste gemene deler] ervan is 10. NB Het product van 2 getallen is altijd gelijk aan het
product van g.g.d. en k.g.v.! Een averijberekenaar of dispacheur
berekent de averij-grosse [onkosten, schade
omgeslagen over schip, lading enz.]. Ook een derde-betaler kan op een
derdenrekening geld storten. In de differentiaalrekening noemt Newton de
differentiaalquotiënten fluxies. Al fluks had ik dat door. Was is een
g-rekening? Een geblokkeerde rekening waarop
een hoofdaannemer bij uitbesteding van een werk dat gedeelte van de aanneemsom
stort, dat bestemd is voor sociale premies en loonbelasting. Met een rekenblad of
spreadsheet kun je ingewikkelde calculaties [berekeningen]
uitvoeren. Heb je de gas- en lichtrekening al betaald? Het Rekenhof kennen ze
in België, de rekening-courantverhouding ook in Nederland (net
als de Algemene Rekenkamer). Op een prinsenkwartiertje [te laat beginnen] kun je niet altijd rekenen.
Waarvoor gebruik je een annuïteitentafel [steeds gelijkblijvende
rente + aflossing bij schuld] volgens Bartjens (VD
ook: Bartjes). Doe maar met de pocketcalculator, als je aan dyscalculie [rekenblindheid] lijdt. De
derdemachtsworteltrekking uit 27 levert 3 op. Die Pythagoras kon toch wel goed
rekenen met al die hypotenusaatjes. Hoe ziet de verlies-en-winstrekening eruit?
Niet elke rekenmachine is een calculator of japanner, laat staan een
turingmachine [abstracte rekenmachine],
waarbij je overigens geen Algol, Basic, C, C++, Cobol, compilertaal, Fortran,
Java, Lisp, Pascal, Perl of Prolog als computertaal gebruikt. De centrale verwerkingseenheid van een computer duiden we aan met cve, ook wordt de term CPU,
central processing
unit, gebruikt.
3.
Je moet geen appels met peren willen vergelijken: daartoe doe ik een dringend
appel op je. Een goudrenet wordt ook wel een reinette genoemd. De Gouwenaar met
gouwenaar [lange Goudse pijp] pookte in de
konijnenpijp op zoek naar zijn gouwenaar [konijn].
Ze wisten het vroeger al: p [RL - VD heeft P] is een
papje dat pikt aan een peer. Hoe bevallen die gebakken peren? Niet vergeten te
melden: Jan, Peer en Pauw, Peer de Schuimer en de peer
[ie] uit het Engelse Hogerhuis. Ze spelen de
eerste Peer Gyntsuite van Grieg. In mijn perenboekje vind ik: de blanket, de
bloedpeer, het boomkankermeniezwammetje (vijand van
appel en peer), entre la poire et le fromage [bij
het dessert, terloops], de gieser wildeman [fruitkweker
K. Wildeman, boomgaard aan rivier de Giessen, Alblasserwaard], de
herfstbergamot (het sapperdegroentje), de
worg- of kroppeer, de lijzebet , de lange luit(e)
[lange grote peer], de muskuspeer, uit Japan de nashi, (!) de
peerreview [collegiale toetsing] en de
saffraanpeer. Dat is echt kut met peren en het slaat als kut op dirk! Wat is de
junival? Afvallen van kleine appels en peren als
natuurlijke selectie. Ook machochels (ook: machoechels
– peren) kun je eten. Bij appelen en peren kan parthenocarpie [vorming vrucht uit vruchtbeginsel zonder voorafgaande
bevruchting] optreden. Met een poire belle Hélène ben ik erg verguld.
Wanneer vond het Aardappeloproer plaats [1917,
voedselschaarste, WO I]? Heerlijk zo'n appel-kaneelcake.
4.
In de fruithandel kennen ze de aagt- of aagjesappel, de appelbeignet [schijfje zure appel, in beslag gedoopt en daarna in
boter of olie gebakken], de appelcarré (eenvoudig
gebak), appeler un chat un chat [het kind
bij de naam noemen: eerlijk voor zijn mening uitkomen = scapham scapham dicere],
de appelkroet [afval (!), onrijpe appelen], de appellation contrôlée (afko: A.C. –
kwaliteitsaanduiding voor wijnen ), de appelrelish [lang houdbaar, gekookt mengsel van groenten en
specerijen dat als bijgerecht gegeten wordt], de ceder- [etrog, paradijsappel, citrusvrucht] en
custardappel [cherimoya], de erisappel (!) [twistappel, Eris = godin der tweedracht], de
appelsoufflé [warm gerecht met gesouffleerd eiwit],
de grannysmithappel (ook: granny smith of granny),
dat is geen (h)appelepap – dat is niet mis!,
dat is papperlapap! (onzin, gezanik – ook:
papperlepap, pappeldepap), de kakiappel [lijkt op tomaat: dadelpruim,
godenpeer, kaki4, kakivrucht, sharonvrucht], de kauwoerdappel [vrucht van kolokwintkomkommer], de
kouweaardappelenbuurt, de sint-jakobs- [zeer vroeg,
rond
Sint-Jakob] en -jansappel [vroege
appelsoort] en wappelsap [water + appelsap,
ook: whisky of wodka].
5.
De helikoptercrew had een helikoptervisie, of was het een helicopterview?
