zondag 12 mei 2019

1594 Dictee zondag 12 mei 2019 (3) dictee BeNeDictee 2019-04 Bussum √

Dictee - dictees [1594]

BeNeDictee 2019-04

Alle 80 vetgedrukte en onderstreepte woorden moesten worden ingevuld!

Toelichting in blauw.

Wilhelm II (auteur: Bert Jansen)

1. De komende tien minuten of daaromtrent wil ik in dit exposé [uiteenzetting] met u verwijlen bij Wilhelm II, de in 1918, aan het eind van de Eerste Wereldoorlog – die affreuze guerre à outrance [oorlog op leven of dood, tot het bittere einde] die veel weg had [weg hebben] van een armageddon [wereldbrand, ook: schaakpartij] – werd afgezet. Sinds twee en een half [ook: tweeënhalf] jaar ben ik gids in het huis waar de in exil [ballingschap] gestuurde keizer de laatste twintig jaar van zijn leven sleet.

2. Al bij zijn geboorte, op 27 januari 1859, ging het mis: hij kwam in het geboortekanaal vast te zitten door cervixinsufficiëntie [(baarmoeder)hals - onvoldoende werking]; het gevolg was een parese [motorische verlamming] van zijn linkerarm. Zijn hele leven stond in het teken van het camoufleren van zijn gehandicapte hand. Zijn moeder beschouwde zijn gebrek als schandelijk en zum Kotzen [walgelijk], en onderwierp de kleine Wilhelm aan een keihard regime van fysieke en intellectuele oefeningen, inclusief elektroshocktherapie. Als aristocraat moest hij leren paardrijden, niet op een suffe arabier [paard], maar op een sanguinische [vurig, driftig] lipizzaner [paard, voor dressur]. Als hij van zijn paard viel, kreeg hij straf. Maar oefening baarde kunst: op den duur was hij zelfs in reining [uitspraak: ee - dressuur in western style] bedreven. Na het gymnasium ging hij in Bonn politicologie studeren. Zijn onzekerheid verborg hij achter een façade van machismo [tsj - hanigheid – t.o. = tgov. vrouwen].

3. Hij trouwde op 22-jarige leeftijd met Augusta Victoria, een radicaalnationalistische adellijke dame. Bij hun huwelijk slibden [dichtslibben] de straten in Berlijn, die met guirlandes [slinger] en vlaggen rijkversierd waren, dicht met belangstellenden. Hoewel het aanvankelijk een politiek huwelijk was, ontwikkelde dit zich later tot een relatie waarin wederzijds respect en genegenheid de boventoon voerden. Een en ander nam niet weg dat de roddels over zijn homoseksuele geaardheid hardnekkig waren. Ja, menigeen was er zeker van dat de keizer van Nigtevegt kwam. Zijn vakanties naar de Noorse scherenkust zonder vrouwen droegen daar ook aan bij. Kwatongen beweerden zelfs getuige te zijn geweest van een
standje Hollenkamp van de keizer met Bülow en een derde, ongeïdentificeerde persoon. De keizer leed aan een sterke amoureuze veroveringsdrang en van caligynaecofobie [niet in wdb., dat co hoort er m.i. niet bij – internet: angst voor mooie vrouwen - VD wel: gynefobie - GB kalli?] kon de keizer evenmin beticht worden. Er zijn ook sterke bewijzen voor zijn amoureuze tête-à-têtes met motyo's [uitspraak: moht-sjoo – prostituee]. Tijdens de oorlog was de keizer officieel opperbevelhebber, maar door zijn onverantwoordelijke
alles-of-nietshouding [a of n] zorgde zijn generale staf ervoor dat hij geen werkelijk belangrijke beslissingen kon nemen. Mene tekels [dreigende waarschuwing, Bijbel, Daniël 5:25 - begin zin - teken aan de wand] werden door Wilhelm niet gezien of genegeerd. Sommige hovelingen waren ervan overtuigd dat hij van zijn kabas was [niet goed bij het hoofd]. Hij kon dan ook op den duur niet meer rekenen op de byzantijnse [slaafs, kruipend] ophemeling die voor hem een
conditio sine qua non [noodzakelijke voorwaarde - c.s.q.n.] was. Zijn predilectie [voorkeur, voorliefde] voor uiterlijk vertoon was extreem te noemen. Zo verkleedde de ijdeltuit zich soms wel zes keer per dag!


4. Toen de keizer op 9 november 1918 zijn hoofdkwartier in Spa bezocht, werd de revolutie uitgeroepen; hij kon niet meer terug naar Duitsland en hem werd politiek asiel verleend in Nederland. Anders dan de heden ten dage voor veel vluchtelingen geldende
bed-bad-broodregeling werd onze Wilhelm riant gehuisvest in het kasteeltje van graaf Godard van Aldenburg Bentinck in het idyllische [herdelijk, landelijk] Amerongen.  Op de dag dat hij daar arriveert, op 11 november 1918, zwijgen de kanonnen en gaat het staakt-het-vuren [znw. - opdracht: staak het vuren] in. Langs de zwaar gegalonneerde [met galon = weefsel versierd] portier trad de keizer de
rijk gestoffeerde hal binnen, waarna hij naar zijn historische, gelambriseerde [met houtwerk beschoten - ww. beschieten] vertrek, waar ooit nog Lodewijk XIV had geslapen, geleid wordt. De wanden waren bekleed met pompadoer [stof voor decoratie en bekleding - wel: Madame de Pompadour], een bont geweven stof uit de Vogezen, in de ebbenhouten kasten waardevolle bibelots [snuisterijen].


 5. Aanvankelijk zou de keizer drie dagen gastvrijheid krijgen op het kasteel van de vicomte [burggraaf], maar dat werd uiteindelijk anderhalf jaar. In die periode zijn er verscheidene pogingen ondernomen de keizer te ontvoeren dan wel te vermoorden. Alle [zaak!] zonder resultaat. Op 28 november voegde zijn gemalin zich bij hem en abdiceerde [ook: abdiqueerde, andere uitspraak - afstand doen van de troon/kroon o.d.] de gevallen keizer, op aandrang van zijn vleugeladjudant Von Ilsemann. Het drong nu ten volle tot hem door dat een terugkeer naar Duitsland ten enenmale een gepasseerd station was en dat hij serieus naar een permanente huisvesting moest gaan omzien. Hij googelde [ook: googlede - GB] daartoe niet, zoals wij dat in de 21(st)e eeuw gewoon zijn, evenmin werd er door hem gewhatsappt [whatsappen - met WhatsApp -appen, whappen] of
ge-sms't [sms'en]. Maar hij had wél zijn personeel, en na zes maanden nijver zoekwerk vond hij Huis Doorn, een statig herenhuis met 50 hectare grond. Voor een half miljoen [vgl. kwart miljoen] Hollandse guldens verwisselde het van eigenaar. Een halfjaar [VD; GB ook: half jaar] werd er gerenoveerd: er kwam een cv-installatie, de plafonds werden opnieuw gestuukt [VD, GB ook: gestuct - ww. stuken en stuccen] en hij liet een bordestrap bouwen om zijn nieuwe kruip-in [klein huis, mv. kruip-innen] wat meer allure te geven. Daartoe liet hij uit Waals-Brabant     quenast [soort porfier = fijnkorrelige granietsoort] komen, uit het land dus dat mede op zijn bevel door francs-tireurs [gewapende burgers] en yperiet [GB, VD ook: ypriet, andere uitspraak - mosterdgas] in een woestenij was veranderd.


6. In mei 1920 betrok hij zijn nieuwe onderkomen. Hij richtte het in met de goederen uit zijn paleizen, die met het beroemde transport van 59 wagonladingen naar Doorn waren vervoerd. De hofetiquette was verstikkend. Als de keizer zijn entree maakte, sprong iedereen
stante pede [op staande voet, onmiddellijk] overeind en maakten de dames een reverence [buiging], terwijl de heren met hun hielen klakten. De tuin had hij laten inrichten met rododendrons [rodo's - plant], eschscholtzia's [plant] en nipa's, een moeraspalm die ook wel atappalm genoemd wordt. Als buitenmens vertoefde hij daar graag. Hij hield zich het liefst onledig met houthakken. Ook zat hij graag op zijn zadel in zijn studeerkamer, schrijvend aan zijn stipo [schrijfmeubel]. In zijn bibliotheek stonden boeken over uiteenlopende wetenschappelijke onderwerpen, maar ook lichtere kost, zoals spyfi's [fictie met spionage als thema - spy fiction] en scifi's [sciencefiction, sf]. Op Huis Doorn kwam tussen 1920 en 1941 een gemêleerd [gemengd] gezelschap over de vloer. De gasten werden ontvangen op de bel-etage [eerste verdieping], waar zich ook de mooiste kamer van het huis bevindt: het met scagliola [de g hoor je niet - marmer] beklede cenakel [zaal voor avondmaal, formeel: Laatste Avondmaal]. De dinertjes werden steevast muzikaal omlijst met fumu [= muzak, achtergrondmuziek functionele muziek] en de maaltijden werden opgediend in
famille-roseserviesgoed [famille rose - Chinees porselein]. Er kwamen dan ook exquisiete gerechten op tafel, zoals gekaramelliseerde [karamel, verhitte suiker, bruine kleur] siepels [ui] met yuzu [Japanse citrusvrucht] en pikant gekruide kolbaszworstjes [Hongaars, sterk gekruid]. Erbij werd geregeld kweepeereau-de-vie [bandewijn, beter: kweeperen - eau de vie] geserveerd. Als dessert was croquembouche [toren van soesjes, nagerecht] favoriet. De keizer, kat' exochen [bij uitstek, per definitie] een epicurist [genotzoeker], gezeten aan het hoofd van de tafel, was steevast gekleed in tenue de soirée [avondkleding]. Behalve deze eetzaal zijn er nog elf andere kamers in Huis Doorn te bezoeken. Ik zal er graag eens jullie gids zijn.
 
 
 



1593 Dictee zondag 12 mei 2019 (2) dictee BeNeDictee 2019-03 Bussum √

Dictee - dictees [1593]

BeNeDictee 2019-03

De 70 rode woorden of woordgroepen moesten worden ingevuld.

Toelichting in blauw.

If music be the food of love … (bonuspunt voor: maak het citaat af play on – auteur: Jeroen van Heemskerck Düker)

1. 'Muziek is een wereld op zichzelf, met een taal die wij allemaal begrijpen, zong de briljante rhythm-and-bluesartiest Stevland Morris – bekend als Stevie Wonder – in 1976. Hoewel dat wijze woorden lijken, valt er nogal wat op af te dingen. Ten eerste is muziek net zomin als taal een wereld op zichzelf; zij is in alle opzichten geïntegreerd in ons bestaan. Ten tweede bestaat er niet zoiets als het Esperanto van de muziek. Incidenteel lijkt de toonkunst ons allen te verbroederen, zoals recente voorbeelden illustreren. Het gregoriaanse [paus Gregorius] gemurmel bij de Parijse Notre-Dame [VD], terwijl de brand nog hevig woedde, ontroerde menigeen. En vorige week nog was heel Nederland collectief stil nadat de kornettist [kornet: blaasinstrument] de 'Last Post' had geblazen, inclusief – eilaci! [helaas - eilaas - laci] – een wankele toon op het eind. Op zulke momenten lijkt muziek inderdaad een universele taal te zijn, de lingua franca van het mensdom.

2. Meestal ligt het anders. Muziek is weliswaar de moedertaal van het hart, maar die oertaal kent talloze dialecten. Het is maar de vraag of de Kaukasische holbewoner in het paleolithicum [de oude steentijd] zich goed kon verstaan met de trommelaar in het Midden-Oosten, en het is al helemaal kwestieus of hij Verklärte Nacht van Schönberg zou appreciëren. Kon de sjofarblazer [ramshoorn, ook: sjoufer] in Jericho woordeloos communiceren met de Ghanese djembéspeler? Mij dunkt van niet. Na de eerste menselijke oerkreten heeft ook op muzikaal gebied de Babylonische spraakverwarring al rap toegeslagen. 

3. Kijk maar eens wat er gebeurt als muziek in conventioneel notenschrift of klavarskribo [eenvoudig notenschrift] wordt vastgelegd. Direct ontstaat een richtingenstrijd tussen rekkelijken en preciezen. Zoals taalgebruikers ruziën over uitspraak en spelling, zo wordt in de muziek gekizzebizd [ook: gekissebist - ruziemaken/r] over toonhoogte en de 'bedoeling' van elke noot. Bij de repetitie voor een requiem van Rossini liet de dirigent zich onlangs ontvallen: "Waarom zingt de ripiënist [die ondersteunen groepsgewijsde solist] in dit kyrie eleison [Heer, ontferm U] een aïs in plaats van een bes?" Ook vroeg hij de organist sarcastisch of het middendeel volgens hem een
kwinten- of secundereeks [n/s] behelsde. En toen een trio houtblazers – de fagottist, de klarinettist en de bespeler van de oboe d’amore
[VD - mv. x s of s x - x = niks]– plotseling mezzo forte [m.f.] speelde (niet eens accelerando - geleidelijk sneller - zoals de partituur voorschreef), gooide hij pardoes zijn baton [stokje] erbij neer. Ja, geschoolde musici kunnen heel rigide zijn in de uitvoeringspraktijk van hun geliefde muziek. Een eufoniumspeler [blaasinstrument] die vals speelt, wordt onverbiddelijk de wacht aangezegd. En zelfs gevierde violisten met te eigenwijze interpretaties mogen hun strad [Stradivarius] inpakken en zich wejiewerig [Bargoens: wieberig - weg!] maken; zij kunnen hun carrière voortzetten in de doorgang van het Rijksmuseum.


4. Ook in de veelvormige taal van de populaire muziek zijn de scheidslijnen scherp. Zowel je woord- als je muziekkeuze definieert je sociale en culturele positie. Er is mij geen festival bekend waar liefhebbers van janitsarenmuziek [soldaat in het Ottomaanse leger] gezellig dansen op de klanken van een bazuinkoor met vijf egraz [ook mv., strijkinstrument] en een rijtje trompetten. Fans van alt.country [alternative] blijven bij voorkeur weg van het festival waar adepten van deathmetal [rui­ge rock­mu­ziek waar­in de dood een be­lang­rijk thema is] rondstruinen. Aziz uit Nieuw-West gaat samen met gelijkgestemden uit zijn plaat op het ritme van hardcorehiphop, Kevin uit Spijkerboor rijdt in z’n sjonniebak [asobak: ou­de op­zich­ti­ge au­to, waar­in men­sen uit een laag so­ci­aal mi­li­eu soms rij­den] het liefst naar een optreden van de Snollebollekes. Weer anderen, veelal phpd-patiënten [pijntje hier, pijntje daar] van middelbare leeftijd, liggen in hun sta-opstoel [elektrisch, gemakkelijk opstaan] te luisteren naar balkanmuziek of trommelen mee met schlagers uit Zuid-Westfalen – je weet wel, holadijee, sjing-boem. En eenieder is volkomen content met zijn eigen accent in zijn eigen muzikale provincie.

5. Ook in de muziek kennen we een onderscheid tussen jongerentaal en de woordkeuze van volwassenen, met dien verstande dat we muzikaal gezien de puberteit [pubertijd] veelal niet ontgroeien. Je muziekkeuze werkt in aanzienlijke mate mee aan de vergroting van de generatiekloof. De klanken uit je jeugdjaren bescherm je coûte que coûte [koste wat kost] tegen elke aanval door latere generaties, zelfs als je leefomgeving door de jaren heen drastisch verandert. Quincy Jones – groot geworden in pedopop, soul én cooljazz [rustig, onderkoeld, 1950, reactie op hiphop] – vatte dat fenomeen kernachtig samen in zijn uitspraak: "Slechte muziek is wat onze kinderen graag horen, goede muziek is wat wij als kinderen graag hoorden." Zelf luister ik al een halve eeuw naar Van Morrison, ook al komt het
normen-en-waardenpatroon [uitz.] van die man allerminst met het mijne overeen. Ook de tex-mexklanken [Texaans-Mexicaans] van Ry Cooder klinken nog geregeld in mijn studio. De muziek van Jethro Tull of J.J. Cale heeft hetzelfde effect op mij als een blonde vrouw met patchoeliolie [= van zekere bloem] in haar hals en een Afghaanse jas aan: bij de eerste klanken wandel ik in een wibbussie [wip, ogenblik] de sturm-und-drang [onrustig overgangstijdperk] van mijn puberteit [pubertijd - stond al eerder als niet-invulwoord in deze alinea] binnen, inclusief acne [vetpuistje], ludduvuddu [liefdesverdriet - ldvd] en het blokje afghaan [Afghaanse hasj] in de afgesloten la van mijn jongensbureautje. Maar verreweg de meeste muziek na pakweg de jaren 90 van de vorige eeuw beschouw ik als inferieur. Geblaat van twerkende [uh] [op seksueel suggestieve manier dansen] meiden met gesteild [met de steiltang] kroeshaar en collageenlippen of luidruchtig gebabbel van jongetjes op lichtgevende sneakers … poeh [klank: gering­schat­ting, af­keer of ver­ba­zing], geweldig hoor. Zouden de twintigers van nu – en dan denk ik vooral aan de nieuwkomers die dankzij de Wi [Wet inburgering] hun plaatsje in Nederland veroverd hebben – over dertig jaar ook een uurtje qualitytime weemoedig doorbrengen met hun rap, psytrance [mu­ziek: psy­che­de­li­sche trance] of gnawa [mu­ziek­stijl van de Gna­wa, af­stam­me­lin­gen van zwar­te slaven in Ma­rok­ko]? Mwah [uitdrukking van twijfel of gematigd enthousiasme]. Ik vraag het u af.


6. Nochtans is het de moeite waard na die vormende jaren je favoriete repertoire te vergroten, zoals een ontwikkeld mens zijn woordenschat aanvult. Nieuwsgierig blijven luisteren, dat is het hele eiereten [ook: eiereneten - dar gaat het om]. Daarmee breid je als het ware je muziektalenkennis uit. De musicienne [toonkunstenares] die dagelijks Bach oefent, doet er goed aan de allerpoppyste [poppy = populair en commercieel] nederpop [polderpop, Nederlandse popmuziek] te beluisteren; de rocker kan zijn wahwahgitaar [elektrische gitaar met wahwahpedaal - moduleren in pop- en rockmuziek] eens laten klinken in een uptempo [in snel tempo] paso doble [dans in snel­le 2/4-maat - mv., eind: s of 's]. Waarom zou de bhangraster [ster! - bhangra = Aziatische muziekstijl: (oogst)muziek Punjab + westerse popmuziek] zich niet verdiepen in het oeuvre [gezamenlijke werk] van
Famke Louise, (bonus: schrijf de naam correct – Nederlands vlogger, model en zangeres) of waarom zou de jazzdrummer zijn hihat [2 bekkens, onderdeel drumstel] niet eens afstemmen op de boenkeboenkemuziek van Status Quo?


7. Kortom, muziek is allerminst een universele taal. Wel is zij voor ons allen wel een prachtige tweede taal, die wij hanteren als woorden tekortschieten. Zoals de geniale schrijver-componist E.T.A. Hoffmann zei: "Waar de spraak ophoudt, begint de muziek."

 

 

 
 



1592 Dictee zondag 12-05-2019 (1) - dictee Wekelijkse dicteetest 049 RL √

Dictee - dictees [1592]

Wekelijkse dicteetest 049 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?
Oplossingen: hieronder!
Bron: Oefendictee (oud) 549

1. Had het vroegere volks...........gezelschap de huidige ...........bouw maar kunnen zien!
a. tribunen             tribunen
b. tribune               tribunen
c. tribunen             tribune

2. Dat kan ............ wel trekken, maar ............. zeker niet!
a. Bruintje             Grauw
b. Bruintje             grauw
c. bruintje             Grauw

3. Gekleed in ............. werd ze ............ afgebeeld.
a. deux-pièces           trois quarts
b. deux-pièces           trois-quarts
c. deux pièces           trois-quarts

4. De samentrekking van 'anders' is '............' en van ader '.............'.
a. aârs             aâr
b. âars              âar
c. aars              aar

5. Hij naderde ons ............. en vroeg, of het ............ al bloeide.
a. schredegewijs               schorrenkruid
b. schredengewijs             schorrenkruid
c. schredegewijs               schorrekruid

6. Een ............ lost bij troebelen de ............ op.
a. trubbelshooter               trubbels
b. troubleshooter               troubles
c. troubleshooter               trubbels

7. Hol over bol, ............, à corps perdu, ............. en kop over bol betekenen allemaal halsoverkop.
a. halje travalje             holder de bolder
b. halje travalje             holderdebolder
c. haljetravalje              holder de bolder

8. Tungsteen is ............ of ..................
a. scheliet              wolfraamiet
b. scheeliet            wolframiet
c. scheliet              wolframiet

9. Uit een spuitbus komt ............ en ............ is witte kalk op een zwarte muur.
a. graffiti                graffito
b. graffiti                graffiti
c. graffito               graffito

10. Een nieuwe woning kun je .............. opleveren en .............. kun je eten.
a. sleutel-op-de-deur           slinger-om-de-trap
b. sleutel op de deur           slinger-om-de-trap
c. sleutel-op-de-deur           slinger om de trap

Oplossingen [049]: zie hieronder.

-----------------------------------------------------------------------------------------

Oplossingen [049]
1c 2b 3b 4a 5a 6c 7b 8b 9a 10a

Contact: leentfaarrein@gmail.com
 


zaterdag 11 mei 2019

1591 Dictee zaterdag 11 mei 2019 (1) dictee Sluis 2019 √

Dictee - dictees [1591]

Tweede Johan Hendrik van Daledictee 2019

De Beginners moesten in de B-zinnen 50 woorden of woordgroepen invullen, de Liefhebbers in de L-zinnen 70 en de Specialisten in de S-zinnen 100 (die zijn onderstreept).

Vrijheid en bevrijding: de Slag om de Schelde (auteur: Rein Leentfaar)

B1 Vrijheid is geen vanzelfsprekende zaak. Denk maar aan de slavernij, die in de Verenigde Staten van Amerika in 1862 werd afgeschaft. In Europa was Nederland een van de laatste landen die dit deed. Frankrijk schafte bijvoorbeeld de lijfeigenschap in 1848 al af in zijn koloniën.

L2 Door oorlogen zoals de Tweede Wereldoorlog werden hele volken van hun vrijheid beroofd. Het was op 10 mei in het jaar onzes Heren, ook wel aangeduid met anno Domini (afkorting: A.D.) 1940 dat onze oosterburen aan Nederland de oorlog verklaarden en ons land binnenvielen.

S3 Rotterdam, de koningin van de Maas, werd platgebombardeerd. Het werd een stad zonder hart. Het beeld Verwoeste Stad van Zadkine, ook wel Jan Gat genaamd, houdt de reminiscensen van de
Klein-Mokumers daaraan springlevend en doet ze deze apocalyps beslist never nooit niet meer vergeten.


B4 De oorlog was een en al misère. De occupatie was vernederend en leidde tot ondraaglijk lijden voor velen.

L5 In WO II had men, maar niet ten plattelande, te maken met een tekort aan voedsel, het werken met voedseldistributiekaarten, een spertijd in de vorm van een avondklok, en zelfs fusillades van gevangengenomen verzetshelden.

S6 De mankgaande rijkscommissaris Seyss-Inquart, in de volksmond smalend Zes-en-een-kwart geheten, regeerde ons land met de
NSB-verraders en hun Weerafdeling (afgekort: WA), naast de geïmporteerde SS'ers van het Hitlerregime. Elke Israëliet in Amsterdam moest een david- of Jodenster dragen.


B7 Je hoorde regelmatig een angstschreeuw, mensen werden bangeriken, kinderen huilebalken, er werd niet meer gelachen of plezier gemaakt.

L8 In de eerste jaren van de oorlog werd de ausweis gemeengoed en de repressie werd sterker: razzia's en pogroms waren aan de orde van de dag en met, zeg maar, een judaskus     verrieden autochtone handlangers van de bezetter rustig buren en familieleden.

S9 "C'est la guerre", hoorde je tot in den treure, als je jeremieerde. Vergelijk dat maar met een oremus (steeds herhaald langdurig en vervelend gezang). Zoals elke oorlog was dit een guerre à outrance, op leven en dood dus. Ook de spreuk 'dulce bellum inexpertis' zag men vaak langskomen: de oorlog schijnt plezierig aan wie er geen ervaring mee heeft. Er waren ook non-belligerente staten zoals Helvetië. Elke oorlog claimt 'the war to end all wars' en dus de laatste te zijn ...

B10 Aan alle oorlogen komt een eind: in dit geval begon de bevrijding van West-Europa op 6 juni 1944 met de invasietroepen in Normandië. Deze dag staat bekend als D-day oftewel D-dag. De D in deze namen komt van 'day' of 'dag'.

L11 De troepen konden al vechtend snel voorttrekken door België. Toch vielen er naast veel slachtoffers ook veel gewonden die naar een Rode Kruispost vervoerd werden. De arts moest dan een triage (driedeling) uitvoeren: wie was ten dode opgeschreven, wie kon wachten en wie moest door een spoedeisendehulparts behandeld worden? De hospikken (hospitaalsoldaten) en de trauma- en cardiochirurgen hadden er hun handen vol aan.

S12 De dikke bertha's [oVD!], bekende Kruppproducten uit de
1914-1918-oorlog hadden afgedaan, laat staan dat blijdenbeschietingen uit het latemiddeleeuwentijdperk nog aan de orde zouden zijn. Het toen moderne wapenarsenaal bestond onder andere uit V1- en V2-raketten, alsmede U-boten met periscopen; uzi's en kalasjnikovs werden bij de man-tegen-mangevechten nog niet als schiettuig gebruikt, die waren van na 1950.


B13 Na de val van Antwerpen op 4 september 1944 hadden de geallieerden naar het westen op moeten rukken en de Westerschelde vrij moeten maken om een vrije doorgang van goederen via het Kanaal, de zee-engte tussen Engeland en Frankrijk, en de rivier naar Antwerpen mogelijk te maken.

L14 Toen dat verzuimd werd, bleef de Scheldemonding onder Duitse controle. Tussen 6 en 20 september werden 80 myriades aan Duitse soldaten (geen pickelhauben [uitspraak: oo] = punthelmen, ook naam van soldaten, die in de vorige wereldoorlog figureerden) de rivier overgezet, veel van Breskens naar Vlissingen. Er werd gezocht naar de doos van Pandora oftewel de trukendoos.

S15 Breskens aan de Atlantikwall was belangrijk voor de Duitsers om een Anglo-Amerikaanse invasie te voorkomen. Hoe kregen de onzen toch nog de linker- en rechteroever van de rivier in handen? De tommy's – genoemd naar de stereotypering van de Britse soldaat: Tommy Atkins – waren er nog niet. De retraite-retirade over de rivier, later ook nog verwerkt in een blockbuster, moest gestopt worden en uitroeiing van de Duitse troepen was gewenst.

B16 Men besloot tot het plat- oftewel kapotbombarderen van de haven van Breskens om de terugtocht te blokkeren. Op 11 september vond dat plaats. Het werd een ramp met onnoemelijk veel miserie: niet de haven, maar het dorpshart werd geliquideerd.

L17 Willem van Hanegem, de bekende oud-Feyenoorder, heeft recentelijk (op 20 februari 2019) de 75-jarige leeftijd bereikt. Als baby van zes maanden oud overleefde hij. Zijn vader Lo – die zijn leven gaf voor een buuf en haar baby – en zijn broer Izaäk kwamen om. Lo werd geveld door een granaatkartets. Tijdens de WK-finale in 1974 gaf Willem aan het liefst de Duitse tegenstander te hebben willen declasseren.

S18 De RAF-piloten van de Royal Air Force konden niet over het technischefoefjesarsenaal van het hier-en-nu (GB, VD ook: hier en nu, Latijn: hic et nunc) beschikken. Nu zie je op een cockpit-tv-scherm een duidelijk grondbeeld en met een druk-op-de-knophandeling vanuit de copilootstoel wordt het doel rücksichtslos van de aardbodem weggevaagd.

B19 Door de premature overtocht van veel vijanden was de rivier dus aan beide zijden overbevolkt en werd het een crime om de vrije doorgang naar Antwerpen te creëren. Van hogerhand werd beslist dat dit toch moest gebeuren (bij Arnhem was immers alles ook al misgegaan), maar daarmee werd de Slag om de Schelde (deels in oktober) een van de bloedigste en vijf weken durende gebeurtenis van deze oorlog.

L20 Het was een militaire operatie in het noorden van België en het zuidwesten van Nederland, met name West-Zeeuws-Vlaanderen. Monding en rivier moesten vrijgemaakt worden van de strijdkrachten van nazi-Duitsland. De eigen koopvaardij moest er weer kunnen opstomen.

S21 Het leek ten enenmale onmogelijk, en het zou een hell of a job worden. De bevoorradingslijnen liepen nog steeds terug naar de landingsstranden in Frankrijk. Aan de kant van de zelfbenoemde en zich superieur achtende super-Germanen had Hitler himself – immers: Befehl ist Befehl – opdracht gegeven de rivier 'mit allen denkbaren Mitteln zu sperren'. Zie dan maar eens erdoorheen te komen: een sisyfus- of herculesarbeid, zoiets als: het vat der Danaïden vullen!

B22 Veroveren van een havenstad kreeg topprioriteit. De winter kwam eraan en een bruggenhoofd was meer dan hoogstnoodzakelijk. Antwerpen was daarvoor kandidaat-stad nummer een.

L23 Er werden vier faseprojecten onderscheiden. Het eerste was de liberatie (in Indonesië noemen ze dat trouwens 'merdeka') van het gebied benoorden Antwerpen (de toegang tot Zuid-Beveland!). Het tweede was het opruimen van 'Breskens pocket': de streek errond die stevig, zeg maar gerust: solied, in handen was van de Duitsers.

S24 Het derde topprioritybottleneckproject (de operatie rond Breskens heette trouwens 'Switchback' ***) was 'Operatie Vitality', veroveren van het Overscheldese gebied met Goes op noorderbreedtegraad 51,5 (de afko daarvan is trouwens: N.B. of ook wel: N.Br.). Bij Woensdrecht werd de terugtocht van de Duitsers (hoorde ik al de chamade blazen?) tot een mission impossible gemaakt. Het horrorscenario voor Walcheren lag gereed.
 
B 25 *** Oversteken van het Leopoldkanaal daarbij was trouwens in hoge mate difficiel. De acties hadden hun basis bij
Maldegem-Aardenburg bij de Belgisch-Nederlandse grens en kostten veel militairen het leven.


L26 De stad IJzendijke werd op 17-10 en de dag erna bevrijd: naar die geluksdatum is zelfs een plaza aldaar genoemd. Het dorp Hoofdplaat werd al op de tiende bevrijd. Daar wordt overigens jaarlijks op een dominica dies de Canadese Bevrijdingsmars, een wandelmars, gelopen. Die tocht is (letters + afkorting:) drieëndertig km lang en voert naar Knokke.

S27 Niet bekend is of er in onze streek ook sprake was van 'canadellen'. Want ja: soldaat alleen is maar alleen: ook in vroegere oorlogen waren er legerprostituees oftewel filles du régiment. Tussen 1 en 3 november wordt ook Zeebrugge bevrijd en kan de operatie rond het vissersdorp als afgerond beschouwd worden. Met de val of conquest van de stad Sluis – dat een echt belfort rijk is – op 1 november is de liberté van dit deel van het Koninkrijk der Nederlanden     de facto gerealiseerd.

B28 Op 28 november voer het eerste konvooi de rivier op. Eisenhower: "Daarmee kwam het einde van het nazidom in zicht." De offers waren echter groot. Ook in Breskens wordt op 4 mei de nationale dodenherdenking wel gehouden, maar de 11 septemberherdenking is daar vele malen relevanter.

L29 In de rest van Nederland ging de strijd gewoon door. Op Dolle Dinsdag werd er te vroeg gejuicht, want de Hongerwinter moest nog komen, maar ten slotte vond op 5 mei 1945 de definitieve capitulatie van de occupent (bezetter) plaats. De KP's konden worden geabrogeerd (opgeheven).

S30 Wat hebben de Hominidae daarvan geleerd? Weinig tot niets! In de scena (ruimte voor de voorstelling) van de Romeinse arena riepen de gladiatoren al: "Morituri te salutant!" en besliste de caesar met uitgestoken duim – verso pollice – over leven en dood. Ook nu zijn moord-en-doodslagpraktijken nog aan de orde van de dag: denk maar aan de taliban, het Al Qaidanetwerk van wijlen Osama bin Laden en het recent geliquideerde IS-kalifaat.

X31 Laten we onze vrijheid daarom koesteren!
 
 


vrijdag 10 mei 2019

1590 Dictee vrijdag 10 mei 2019 (1) dictee Groot Dictee Zwolle 2019 √

Dictee - dictees [1590]

Groot Dictee Zwolle 2019

#MeToo [uitspraak: hashtag] (auteur: Regine Hilhorst)
2020 - geen # meer!

1. De knotsgekke Tiroler après-skiparty [ver gezocht, maar conform Tiroler hoed – echt uit Tirol – en tirolerhoed – bepaald soort van hoed, zou tiroleraprès-skiparty best denkbaar zijn ... Immers: niet in of uit Tirol, maar à la Tirol] die door de franchisenemer van een lokale supermarkt juist bedoeld was als teambuildingactiviteit, leidde desalniettemin tot het vertrek van het voltallige feminiene personeel.

2. Aanleiding was de hand van de in lederhose geklede afdelingschef Peter, die hij tijdens de schlagerkaraoke op de welgevormde derrière van kassière Dorien in dirndl [verkorting van dirndljurk, dirndlkleid] had gelegd, waarop deze flamboyante employee [gezien de vlechten een vr., dus niet – m. – employé] met heidivlechten [zie heidipakje in VD – verwijzend naar de roman Heidi (en Peter), zowel de H als het in de officiële tekst waren fout!] kokendhete fonduekaas over de kalende hersenpan van haar superieur had gegoten.

3. Sinds de #MeToodiscussie [VD! – de officiële tekst had ten onrechte een tussen 'Too' en 'discussie'!] werd er door het winkelpersoneel al eerder gebakkeleid over deze enigszins medelijden opwekkende [los, zie lemma 'erbarmelijk' 1 in VD – wel: eetlustopwekkend] salesmanager vanwege zijn gewhatsappte berichtje met seksuele connotatie aan Kimberly van de klantenservice.
2020 - geen # meer!

4. Waar dit appje van 'Peter de Zweter' [kleine z is zeer wel verdedigbaar, zelfs beter, denk ik – vergelijk: Piet de klungelaar] door het merendeel van de mannelijke collegae sympathiek geliquideerd werd als een boute [boud, boud/te, bouder, boudst – je moet opschrijven wat er voorgelezen wordt!] maar dilettanterige poging tot vleierij en verleiding, maakte het kaasincident het daarentegen volgens vakkenvuller [beter: -ster] Femke en chef agf [VD: aardappelen, groenten en fruit] Conchita zonneklaar dat Peter machistische [= macho, bnw., tsj uitspreken, niet g of ch!] agressie vertoonde.

5. Via slinks op de riekende kunstzijden [geen n uitspreken] rug van Peters werkgilet [zj – en de t uitspreken] geplakte post-its [van die gele plakbriefjes] met infame scheldkanonnades lieten de rancuneuze dames aan de gehele clientèle [klie-jahn-tèh-luh – alternatief: cliënteel, maar opschrijven wat er voorgelezen wordt!] weten dat zij faliekant tegen zijn alfamannetjesgedrag waren en alleen onmiddellijke dienstbeëindiging gebillijkt zou worden.

6. Toen de CEO van de supermarktketen, eerder zelf beticht van misogyn gedrag, daaropvolgend zijn 'chicks' [meisjes] denigrerend berispte edoch de attitude van lone wolf [die opereert in zijn uppie – denk vooral niet aan Virginia Woolf of zo!] Peter vergoelijkte vanwege zijn aspergersyndroom [asperger = syndroom van Asperger, vgl. autisme met hoge intelligentie], namen alle vrouwen, één man [dat was hier bedoeld, maar als je 'uhn' voorleest, moet je 'een' schrijven, als je 'één' voorleest, moet je 'één' schrijven!] en twee [ook 1 en 2 goed: er waren geen spelregels ...] genderneutrale werknemers met een nulurencontract stante pede [op staande voet] ontslag en verlieten zij ostentatief het winkelpand.

 
 



maandag 6 mei 2019

1589 Dictee maandag 06 mei 2019 (2) dictee Oefendictee (oud) 856 √

Dictee - dictees [1589]

Dictee 856 (DCCCLVI) Dictee Specialisten (17-11-2015)

1. Dit is de tien biljoenste byte die langskomt. Ik wil geen
tomaten-groentesoep, maar tomatenroomsoep [crèmesoep]. Het traplopen gaat hem nog slecht af. Het was een heel Trinidadiaans gezelschap. Eerst troosteten, dan troostseks. Een tweet is een Twitterbericht (GB ook: t..., VD: T). Met tyapar wordt taugé bedoeld, met tyuku's worden steekpenningen bedoeld en tyuri is een zuigend of smakkend geluid dat afkeuring of verachting uitdrukt. Hoe zou in het Urdu de urdi [SR: eetbare zaden ...] heten? Niet de
d
irecteur-grootaandeelhouder, de dga, stond me te woord maar de adjunct-directeur. Op de vides (open ruimte) werden er vidés (kippenpasteitjes) geoffreerd. Vier vijfde van het parlement zorgde voor een viervijfdemeerderheid. Het gaat hem naar den vleze [GB, VD], maar we leven wat hem betreft nog steeds in grote vreze [we vrezen het onheil met grote vreze].


2. Schrijf je volbloed paard of volbloedpaard [klemtoon]? Hebben we nu alle voors en tegens, alle pro's en contra's, op een rijtje staan? Die walkuren (forse, struise vrouw) zijn naar de originele Walkuren [godinnen, Odin, noordse mythologie] genoemd. Is er veel verschil tussen een walaba (boom) en een walapa (forelzalm)? Nogal ... Een WAO'er kan een WAO-gat hebben. De water-en-vuurbaas was Waterman. Het was wel degelijk een weldoordachte actie. De
h.o.-studenten halen het lang niet altijd bij de wo'ers. Tonen yorkatori's [verhaal over geesten van overledenen] aan dat yorka's [geest van overledene] voortleven? Kom, geniet, yolo (you only live once)! Een yu di Kòrsou is letterlijk een kind van Curaçao, iemand die op het eiland geboren is. Een zegerijk Oranje is zegenrijk voor de hele natie. Hij gebruikt zijn ziek-zijn als dooddoener. Hij heerste als een ware zonnekoning. Willen jullie zorg dragen voor het zoukfestival [oe] (dansmuziek)?


3. Door en door nat is door- en doornat. Doordat hij straalbezopen was, is hij het straal vergeten. Je moet wel achteruit kijken in de achteruitkijkspiegel. Het nieuwe GB: ik ben er alvast één keer doorheen geracet. Anitriberi is een Surinaams rijstgerecht met bakkeljauw. Een anyumara is een zekere grote zoetwaterroofvis (Hoplias aimara). De antruwa is nauw verwant (naverwant) aan de aubergine. Awel (welnu), nu is het genoeg op de Antillen. Ayaka (ook: ayaca) is een gerecht van maismeeldeeg gevuld met kip, in bananenblad. Balayage (lijkt op coupe soleil) is de nieuwste haartrend. Ze zeiden daar: "We zijn toch allemaal Caricom-burgers." Hij kreeg een cessantia-uitkering (eenmalige uitkering bij beëindiging dienstverband) mee. Een chuchubi is op de Antillen een tropische spotlijster. Een Dordtenaar praat Dordts.

4. Een chòler (ook: choller) is een bedelaar, zwerver, junkie. Het conceptregeerakkoord is geaccordeerd. Het docentenkorps is al behoorlijk uitgedund. Dyompofutu is een hinkelspel waarvoor een figuur met genummerde vakken op de grond wordt getekend. Er heerste die Ruhe eines Kirchhofs (de rust van het kerkhof). De asielzoekersvoorlichting werd verstoord door hecklers (iemand die voorstellingen, debatten enz. opzettelijk verstoort door te roepen of door voortdurend kritische vragen te stellen). Je zult maar aan het Hellp-syndroom (Hemolysis [bloedafbraak], Elevated Liver enzymes [leverfunctiestoornissen], Low Platelets [afbraak van bloedplaatjes]) lijden. Door de hersen [bovenlichten] werd er een helder beeld gecreëerd op het toneel. Komt er door hersenatrofie (wegkwijning) meer ruimte om iets op te slaan? Hervese kaas is een sterkruikende en -smakende kaas van Herve of uit het Land van Herve. Het vervangen van 'vanielje' door 'vanille' noemen we herverfransing. De psych heeft haar [niet eigen!] diepste zielenroerselen blootgelegd.

5. Kun je goed hazen (atletiek!) zonder haze (zeer kruidige wietsoort met een hoog THC-gehalte)? Een hesychast (monnik in de
Grieks-katholieke Kerk)
gedijt in contemplatie. Wat heet? Dat wordt een heterdaadje. Wat is een heteroatoom (geen koolstof of waterstof)? De aanslagen vonden homochroon (op dezelfde tijd) plaats. Waarin verschillen heterofilie (seksualiteit) en heterofyllie (planten met twee soorten stengelbladeren)? Synchroonzwemsters kunnen beter niet heterokinetisch (een verschillende beweging hebben) zijn. De heuenroute (platboomd binnenschip) [geen tussen-n voorlezen] is nog niet bekend. Heui (tw. als begroeting), hoe is-ie? Een heupbreuk is een collumfractuur. Bij dieren treden wel HD's, heupdysplasieën op. De heupprothesewerking was ruim voldoende. Rubber verkrijg je uit de Hevea brasiliensis. De weg ging heuvelaf. 'Trebuchets' zijn hevelblijdensynoniemen. Piet Hein (wiskundige) heeft het spel hex (bordspel) bedacht.


6. De Decamerone (boek van Boccaccio) verhaalt beslist niet over de hexameron (scheppingswerk in zes dagen). Wat bedoelt u met 'Hexateuch' (eerste zes boeken O.T.)? In wormkoekjes zit hexylresorcinol. Kent de HHS (Haagse Hogeschool) ook een hhs (hogere hotelschool)? Voorbeeld van de hiaat: geef tante-n-eens een kusje (de n is de hiaatdelger). Kwam die hibakusha (overlevende bombardement WO II met gezondheidsproblemen) uit Hiroshima of uit Nagasaki? Een vertegenwoordiger is een soort hic et ubique (iemand die altijd onderweg is). De kapucijn of barrevoetmonnik ging vroeger barrevoets. Een hiel- is geen klokojief. We leven nu in het hier en hiernamaals. Van VD moet je hiëroglifisch schrijven, van GB mag je ook hiëroglyfisch schrijven! De hi- en lofi weergave (VD los, bnw., GB: aaneen!) was uitmuntend. Een infans in utero matris ofwel
hansje-in-de-kelder [kind in de moederschoot, ook: likeur] leidt een hiervoormaals leven. Door het drinken van te veel highballs
(whisky-soda's)
kregen ze last van highs (heftige gewaarwording).


7. De HIJSM was de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij. De meeste high-end [kwalitatief hoogwaardig] producten zijn duur. In de Highlands [Schotse Hooglanden] wonen veel lowbrows (mensen met weinig ontwikkeling – t.o. highbrows. intellectuelen). Zo spreek je dus 'hihat' [haaj-hèht] uit! Een lift wordt in het quasi-Zuid-Afrikaans een hijsbakkie genoemd. Wat houdt het Japanse hikikomori [jongemannen sluiten zich op ...] in? Hilleken zijn hiltiken [bikkels, koten]. Hoe schrijf je hindipop in het Hindi? Een hinkjambe is een choliambe. Noem je dat nou hip [vgl. de hippies] of square [burgerlijk]? Het hypocentrum (aardbevingshaard) is het epicentrum; het episch centrum is, waar epiek beoefend wordt. Ik heet Ab: dat is een hypocoristicon [koosnaam]. Het bier smaakt niet: hypogeusie (afgenomen smaakzin)? Hypospadie: lastig, zoek maar op [afwijkend uiteinde pisbuis man]! Een hypotheekhouder is een hypotheeknemer of  hypothecaris. Helpt hypo (fixeerzout) tegen hypo's (hypoglykemie) van hipo's (high potentials)? Het hypostasenbegrip omvat de Drie-eenheid. De hijlikmakers [koeken] waren heerlijk.

8. Tegenover het hypsochroom (chemie) staat het bathochroom [idem]. De hysop (plant) is lipbloemig. Mind you, die grachtengordelianen. Ze adverteren nu veel via i-ads (interactieve reclamespot). Emmes is ibbus (ook: immes of ippes = prettig, leuk). Wat is die Iberische iberis (plant) mooi! Gelieve (niet) in te nemen: aspidosperma-alkaloïde, catharanthusalkaloïde = vinca-alkaloïde, ergotalkaloïde (antimigrainemiddel), iboga-alkaloïde [hallucinerend] en opium- [vooral morfine] respectievelijk salamanderalkaloïde . Het ibuprofen is een acrylpropionzuurderivaat [pijnstiller]. Een icd is een implanteerbare cardioverter-defibrillator. Die boef had ijs en ice in de icetea, de ijsthee, gedaan. Bij de Beeldenstorm van 1566 gingen iconoclasten (beeldenstormers) tekeer. Arachidonzuur is icosatetraëenzuur. ICSI's zijn intracytoplasmatische sperma-injecties. Ik zeg regelmatig: "Ich bin ein Bressiaander."

9. Zij lijdt aan icterische hepatitis (geelzucht). Ken je de ideaalgaswet van Boyle en Gay-Lussac [pV = RT voor 1 mol – door Van der Waals nader praktisch uitgewerkt tot (P + a/V2) * (Vb) = RT, waarin a en b correctietermen zijn die afhankelijk zijn van het soort gas]? Hij etaleert een ideeëloze ideeënarmoede. Zo'n idée reçu [algemeen aanvaard] moet geen idee-fixe [dwangvoorstelling] worden! Die auto's zijn geïdenticardiseerd (chassisnummers zandstralen). De uitdrukking
op-en-top is identiek aan op end' op. De fraude bestond uit online identiteitsdiefstal [ook: aaneen – met koppelteken, klemtoon!]. Vroeger verafgoodden de idisten het Ido [kunsttaal]. Velen vereren hem als disco-idool. Een IED is een improvised explosive device (bermbom). Johan genoot van het iepenloftspul (openluchtspel). Hij ging eruitzien als de dood van Ieperen [ellendig]. Het schip verging in de Ierse Zee. Het niksisme is maar niks, geloof in iets: doe aan het ietsisme. Het 'if not unmoved, yet undismayed' (zo niet onbewogen, dan toch onvervaard) is duidelijk op hem van toepassing. Ifalpa: International Federation of Air Line Pilots' Associations.


10. Zijn ifo's (intelligent flying object) een soort van drones? De ihram is de staat van reinheid waarin een hadji verkeert. De ijara is een zekere in de moslimwereld gangbare transactiewijze [geen rente, maar na huur of lease + betaling in eigendom]. Zij waren de ijbokking [Zuiderzee] en de ijbot [IJ] nog niet vergeten. Vloeken is de naam van God ijdellijk gebruiken. De Grote IJsbarrière is een loodrechte muur van ijs in de Rosszee, begin van de ijskap van de Zuidpool. Het was ijselijk, afgrijselijk. Geef mij maar frappuccino (ijskoffie). Een ijsselsteen is kleiner dan een waalsteen. Lekker, die ijswijn? Hij heeft de beide IJszeeën bevaren. Een iezegrim is een ijze(r)bijter. Dat is een regiment met louter ijzerbijters.

 
 



1588 Dictee maandag 06 mei 2019 (1) dictee Oefendictee (oud) 855 √

Dictee - dictees [1588]

Dictee 855 (DCCCLV) Dictee Specialisten (02-11-2015)

1. Kamisa's zijn traditionele omslagdoeken, oorspronkelijk als lendendoek gedragen door boslandcreoolse mannen. Wat zou een kaminata zijn, GB? Internet: natuurwandeling? Een kandratiki is een zilvergrijze ombervis die in zee leeft. Een kapo
(gevangene-toezichthouder in een Duits concentratiekamp) was verre van een capo di tutti capi (hoogste baas, hoofd maffia). Het beste is karetrubber (karet = boom). Heb je weleens karkó's (VD: carco's), zeeslakken, gevangen? Kashupete (alleen GB, ook met c) (cashewnotentaart), lekker! Zou de kasyu [GB] een boom zijn (cachou, cashew)? Zou kasjoe hetzelfde zijn als (VD) cachou (cashew(noot) – acajou) en catechu [ka-tee-tsjoe – zeker looistofhoudend extract]? Keds (mv.) zijn gymschoenen. Kazoos [kaa-zoe] zijn een soort van mirlitons [kinderfluit]. Die kempenaar (aardappel) kun je eten. Johan mag het weten: een kenepa [ook: knippa] is een boom die … Misschien weet Joost het volgende ook wel: Kenepa (Papiaments) of Melicoccus bijugatus is een fruitboom uit de zeepboomfamilie. Keksi's zijn
SR-cakes. Naast Keniaans mag je nu ook Kenyaans schrijven (althans van GB) … Zoek eens een plaatje op van de boom kibrahacha (mooie bloemen! – Tabebuia Billbergii) … Geef de kipashi [het brood] even door!


2. Met kip kerrie maak je kipkerriesalade, met kip curry [curry met kip] geen kipfilet. Het oud en nieuw nadert: we gaan klapchi (vuurwerk) kopen. Klarun [een groente] is gezond, een klaroen luidruchtig. De derdeklassenspeler (derdeklasser) was een klassespeler. Die geek [ie] is een knapkop. Een kofimama (VD: koffiemama) hoeft niet voor haar kinderen te zorgen … (schaduwboom voor koffieheesters) Een kokolampu is een blikken olielamp. Het meervoud van korè is korai (gestileerde meisjes- of vrouwenfiguur). Hij is expert in kortverhalen. Kotkoti's zijn veenmollen. Krabita-anu (slechte handen) hebben, is alles laten mislukken. Hodie mihi, cras tibi (heden ik, morgen gij)! Voor een geboorteaangifte moet hij naar het Kranshigebouw (de burgerlijke stand, afdeling Publieke Zaken) zijn. Een beetje krapaolie (van de krapa, de krapboom) is al genoeg! Er worden regelmatig krapé-eieren (schildpad; beschermd) in beslag genomen (via een inbeslagneming of -name). Gesnapt: krijn is crin [paardenhaar als vulstof]? Zij is al lang KSA'ster (Katholieke Studentenactie) 

3. Voor krioyogerechten (de Curaçaose keuken, ook krioyosaus) kun je het best op Curaçao terecht. Krobiya's zijn zekere zoetwatervissen. Krontobana is een gerecht van varkensvlees met bananen en kokosmelk. Een krutu is een vergadering, beraadslaging, een krutuvirtuoos een vergadertijger. Heeft kuarta (GB?, gitaar, cuatro? internet: ja!) met gitaar spelen te maken? Morgen komt de kuisvrouw [BE]. De kudzu is een zekere bodembedekker [groenbemester]. Een kulaman hanteert op een korjaal de vaarboom. Vind jij kumbu's (paarsrode vrucht van zekere palmboom) lekker? Hij heeft op de Benedenwindse Eilanden en kunukuhuisje (iets als een cottagewoning, of meer een hans-en-grietjehuisje?). Een kurkuru is om gevangen vis in op te bergen. Zou hij kwaad willen, kwaadwillend zijn? Van kwihibomen worden kwihitafels gemaakt. Let goed op: een quizzer quizt, een kwisser kwist!

4. Die kinderen spelen graag lacrosse (op hockey lijkend balspel). Ik geniet van dat lamunchisap [drankje – limoen]. Dat laatmiddeleeuwse verhaal speelt in de late middeleeuwen. De leerlingpopulatie van leerling-koks is best uitgebreid. Zij kent nu een letale [dodelijke] lethargie [lamlendigheid]. Ik heb een linden tafel besteld. Zie je die lionfishschool [koraalduivel] daar? Mooi, die geloomde [oe] [met gekleurde elastiekjes] armband! Dat product heeft een prima
look-and-feel (geheel van direct waarneembare aspecten). Lostu's zijn moedervlekken. In het wintigeloof is de medicijn- de lukuman. Hij volgt een lwoo-traject (leerwegondersteunend onderwijs). Ze macrameeden, ze produceerden macramé. Die Maghrebijnse familie is geëmigreerd. Hij is daar zetbaas op een mangrovecultuur. Vlakbij ligt een mansaliñabos [manzanilla(boom), mancenielje]. Wat is het mailadres van die meelmaatschappij? Die ploeg heeft drie mekaniekers (mecaniciens) in dienst. Een merlotje [zekere wijn], graag!


5. Wat zijn de menopauzale [GB] verschijnselen? Die moet je zoeken in het mid-Atlantische gebied. Het mid- zitten tussen het front- en backoffice in. Deze millésimé (champagne) is van een uitstekend millésime (wijnjaar). Geloof het of niet: mira-udu is mierenhout. In haar monokini nuttigde zij een monkimonkikers. Ik stond perplex: hij heeft me gemoond (ontblote achterwerk toekeren). Zijn morsecodekennis is te gering. Zij is mucolijdster (mucoviscidose, taaislijmziekte). De film is een must see [moet je gezien hebben] en een toegangskaartje ervoor een must have (moet je hebben, hebbeding). We hebben afgesproken in de fakbar (faculteit!). Een Nanzivertelling komt vast niet uit 'Moeder de Gans' maar gaat als Anansiverhaal over Anansitori. Drie nieuwemanen [ook wel: nieuwe manen] later werd de vrede getekend.

6. We zitten hier niet in de openlucht en die open haard is een nepopenhaard. Een raaf roept noachitische [Noach, Noë] associaties op. Die heibei [haaibaai] ging aan de lijzijde [van de wind af, ant. loef] tekeer. In Engeland geldt het wettelijke 'habeas corpus' (waarborg tegen willekeurige arrestatie). Was je ook bij die hackathon (hackmarathon)? In Rome klonk het 'habemus Papam' (we hebben een paus). Bij onze haftung (verhaalsaansprakelijkheid) moet ik aan Gesellschaft mit beschränkter Haftung (GmbH) denken. We eten haggis (Schots nationaal gerecht met schapenmaag). Met die hagiografen (heiligenlevenbeschrijver) worden (ook!) chetubim [zekere Bijbelboeken – Job t/m Daniël] bedoeld. Deze hakkepoffer [motorfiets] heeft een ruweoliemotor. Een hamas is lid van Hamas. Kan zij echt in hand-abc het woord 'handclap' [ritmisch klappen op muziek] uitbeelden? Hands-on [praktisch], ME [middelbare eb, mobiele eenheid en myalgische encefalomyelitis, cvs [VD: CVS], chronischevermoeidheidssyndroom], hands up [geef je (u) over!], crapuul [gepeupel], racaille [idem], falderappes [idem]! Hij assisteerde met hand-en-spandiensten bij reparatie van het hang-en-sluitwerk (het was best wel kunst- en vliegwerk). Hij is hart-en-vaatziektedokter. Je moet dat hart-op-hart (van midden tot midden) meten. Zij kreeg een penicilline-injectie.

7. Zij beoefent hathayoga [lichaamsoefeningen, adembeheersing]. Ik gebruik liefst een HB-potlood (hard black). Dat is geen haute couture [mode], dat is prêt-à-porter [confectie]. Het offpiste skiën is heel gevaarlijk. Die oldskool uitvinding (oldskooluitvinding) is achterhaald. Het onestopshopping is een zegen. Vanwege de pecunia werd het project on hold gezet (opgeschort). Hij bad 12 onzevaders. Jouw oppuntstelling is houtsnijdend. Het woord 'orb' (VD, GB, astrologie: afwijking in graden) heeft geen meervoud. Kun je zelf overeind komen? O wee, riep de oweeër (ow'er) na de owngoal. Owrukuku's zijn uilen of slangen. In de paean [pee-jahn – het overwinningslied] werd de paella (rijstgerecht) geroemd. Je zou dat pakkertje [iemand die pakt] toch een pakkerd [pakzoen, knuffel] geven! De partijideoloog stelt het zo voor. Pastechi's (soort pasteitje) zijn ideaal als borrelhapjes. Zij heeft 10 paternostertjes (!) gebeden. Een pegapega is een huisgekko.

8. Hij kent de Antilliaanse penshonadowetgeving op z'n duimpje [als zijn broekzak]. Zoek eens op wat peprewatra [ie, ah, aa] (dunne pepersoep met vis of vlees) is. Hé, dat is een leuk pied-de-pouletje [tweekleurig weefsel met dambordeffect]! Drie pina colada's [zekere cocktail] graag! Ik ben en even naar het pissijn … De plastic fles zat nog in plasticfolie ook. Wil je plat water of bruis? Er werd driftig gepoculeerd (de beker laten rondgaan, drinken – poculum = beker). Volgens mij kun je met een poclain (GB) (ANW: graafmachine) graven. Het pokopokobeginsel houdt in: doe maar pokopoko (langzaamaan). Die polak (Poolse Jood) hield nogal van pollak (witte koolvis). Voor die postbeambtenbaan heb je geen post-hbo-opleiding nodig. Je kan wel praats hebben, de bijeenkomst zal toch plaatshebben. Een
practical-joker debiteert graag practical jokes. Ik zal je mijn
privé-e-mailadres geven. De procureur des Konings lag in de clinch met de pro-Deaan. Is pyaw (Chinees gokspel) een soort van hazardspel [kansspel]? Ja. 


9. Hij quadde (GB ook: quatte – met quad = klein vierwielig motorrijtuig met brede banden en een motorstuur), een kampioen waardig. Hij wist alles van RAM (random access memory) en ROM (read-only memory). Hij was razend vlug, razendsnel. Wil het majorettekorps recht houden op de overwinning, dan moet de tambour-maître zijn vlaggenstok wel rechthouden. Schrijf jij reggaeartiest met een koppelteken? Een repweek (repetitieweek) tref je vast op school aan. Dat opdondertje was een reuzekerel en hij had een reuze-idee. Richards (rijkaards) zijn niet altijd nouveaux riches. Roest- en rotsvast stond het monument daar. Leuke romcom (romantische comedy)! De rookie (nieuwe speler in een team) had wel iets van een newbie (nieuwe gebruiker van internet). Een rumblestrip is een verkeersdrempel. Sa (welaan, komaan), zo zijn wij niet getrouwd! Zo samplede (ook: sampelde) hij heel wat bijeen. Een sawpaw is een bapao (snack): duidelijk? Dat geloofsfeit valt Schriftuurlijk niet te bewijzen. Sédula's zij ID-bewijzen (op de Antillen, GB ook: cedula's).

10. Het oogstfeest werd opgeleukt met een seúparade [seú: muziek- en dansstijl]. Hij was een kei in sibbenkunde (sibbe = familie). Oogjes toe: slaapwel (tw.)! Die bioloog is later politiek spindoctor geworden. De stageaanvraag bij het café-imperium is afgewezen. Ik vind dat een van de aardigste STER-reclames. Suerte (liefde, ook: tw.), ze kwam in de sula (stroomversnelling, waterval), maar een sukwaversperring [soort van komkommerplant] redde haar. Of was het een superrhib (super rigid hull inflatable boat)? Verklaar de woorden SWIFT-code (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) en
SWOT-analyse [strengths, weaknesses, opportunities, threats]. Hij moest surveilleren bij de survivaltocht. Geef mij maar een syrahtje [wijn, ook: shiraz(je)]. Doen zij nou aan tai chi of aan tae-bo? Lekker bordje Israëlische techina (typisch oriëntaalse maaltijd). Een conditioner is een crèmespoeling. Mag ik je conduitestaat eens even zien? Wat is een condor (vier slagen onder par) bij het golfen? Zwitserland, de VS en Australië zijn voorbeelden van statenbonden. Confituren zijn in suiker ingelegde, gekonfijte vruchten.