1511 Dictee zondag 17 februari 2019 (2) dictee Dictee 8 Kruibeke 2019

Dictee - dictees [1511]

Dictee 8 Kruibeke 2019

De ondraaglijke lichtheid van de klimatologie (auteur Luc Devoldere)

1. Als het aan uw aandacht zou zijn ontsnapt, dan wil ik u vandaag diets maken [aan het verstand brengen] dat we met zijn allen leven in het antropoceen [tijdperk van de mens], era [tijdperk] waarin het klimaat op aarde de gevolgen ondervindt van menselijke activiteit.

2. Het concept is geïntroduceerd door een geoloog, kreeg wind in de zeilen door een ecoloog en werd populair door toedoen van een atmosferisch chemicus. Voor het antropoceen leefden we in het holoceen [tijdvak], maar toen kwam dat animal rationale [Aristoteles, niet in wdb. *], dat wezen dat we met rede begiftigd en dus mens noemen, eraan en dat hield dus duchtig huis in de atmosfeer, lithosfeer [steenschaal, buitenste 80 km van de aarde], hydrosfeer [water als omhulsel van de aarde], biosfeer [gedeelte waar leven mogelijk is] en cryosfeer [gebieden met sneeuw, permafrost, pakijs of gletsjers, 'vast' water]. 
* 'animal rationale' [redelijk wezen, Aristoteles] is geen Frans, maar Latijn, bnw. is rationalis, maar omdat 'animal' onzijdig is, wordt het 'rationale', waarbij de eind-e [sjwa, uh] beslist moet worden uitgesproken! 

3. De neologismen swingen intussen de pan uit. Klimaatspijbelaars worden in het Vlaamse regiolect, of om de chiquere term
'Belgisch-Nederlands' te gebruiken, bosbrossers [brosser, BE: spijbelaar, een prosser is een knoeier] genoemd die aan klimaatstaken doen. Deze sympathieke klimaatterroristen geven een nieuwe invulling aan het begrip burgerlijke ongehoorzaamheid terwijl ze voorbijmarcheren, zwaaiend met allerlei pancartes [correct: pancarten – affiche van dik karton] vol Angelsaksische termen die CO₂-uitstoot connecteren [BE: verbinden] met geërecteerde [erectie, stijf, electeren en geëlecteerd bestaan niet] symbolen.

4. Consumenten zullen moeten leren te consuminderen, beweren deze activistische en geëngageerde jonkies. Denken ze ook aan de ecologische afdruk die de in de coulissen woekerende bevolkingsexplosie dreigt exponentieel te vergroten?

5. Denken ze aan hun eigen mobiliteit? Aan de kerosine slikkende vliegtuigen die zij en hun verwekkers nemen om te hoppen van metropool tot negorij? Hebben we met zijn allen niet genoeg gecitytript?

6. Intussen worden we overspoeld, zelfs geïnundeerd met paneldebatten, talkshows, waarin CEO's [chief executive officer] verbroederen met militanten van ecofiele ngo's [non-gouvernementele organisatie] met als motto en mantra [steeds herhaalde boodschap] dat het klimaat van iedereen is. Als dat geen truïsme [gemeenplaats, waarheid als een koe] is!

7. Eén ding is zeker: het klimaat is definitief geagendeerd. Nu nog bepalen wie de noodzakelijke maatregelen om klimaatopwarming tegen te gaan, zal betalen. Dat wordt een politieke discussie. En politiek is georganiseerd meningsverschil, beschaafd conflict, strijd tussen ideologieën. Wordt vervolgd. Ad infinitum.

Ex-aequozin

8. Hoewel ik me had voorgenomen tijdens Tournée Minérale [een maand zonder alcohol] enkel stil te staan bij het ecclesiastische [kerkelijke] en eschatologische [verband houdend met het eind der tijden], bezwijk ik toch weer voor een seduisante [verleidelijk] aperitiefdrank als BEES! [merknaam, niet in wdb.] , de eau des carmes [karmelietenwater] en de geuzelambiek die rooms-katholieke monniken in hun cisterciënzerabdijen [GB, VD aaneen!] serveren.

 
 

1510 Dictee zondag 17-02-2019 (1) - dictee Wekelijkse dicteetest 037 RL √

Dictee - dictees [1510]

Wekelijkse dicteetest 037 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?
Oplossingen: hieronder!
Bron: Oefendictee (oud) 537

1. De ............ is een soort van Spaanse peper.
a. madame-janet
b. madame jeanette
c. madame-jeanette.

2. Op de braderie kocht ik een ............ (worstje) en vlijde me daarna thuis neer op de ............
a. mergez              méridienne
b. mergues            meridienne
c. merguez            méridienne.

3. Met ............ worden ............ (zwarte vlekjes) bedoeld
a. mouches volante             muscae volitante
b. mouche volantes             muscae volitante
c. mouches volantes           muscae volitantes.

4. ............ met gekonfijte vruchten eet je rond Kerstmis, een casinobrood elke dag en ............ is een platte Italiaanse broodsoort.
a. Panetone             foccacia
b. Panettone            focaccia
c. Pannetone           focacia.

5. Een ............ is het koppensnellerszwaard van de .............
a. mandou            Dajaks
b. mandau            Dajaks
c. mandau            dajaks.

6. De ............ leefde zijn donjuanisme uit op de ................
a. attaché               attachee
b. attachee             attachee
c. attaché               attaché.

7. Mag ik uwe ............ verzoeken naast de andere ............ plaats te nemen?
a. lordschap             milorts
b. lordschap             milords
c. lortschap              milords.

8. Zo'n ............ (mengsel) bevat ..............
a. massalaatje            specerijen
b. masalaatje              specerijen
c. masalaatje              specereien.

9. De matrozen droegen ............. toen ze de scheidsrechter '............' hoorden roepen bij de judowedstrijd.
a. matelootjes            maté
b. matelootjes            mate
c. matelotjes              mate.

10. Het ............ is serviesgoed van fijne kwaliteit .............
a. bone China              porselein
b. bone China              porcelein
c. bone china               porselein.

Oplossingen [037]: zie hieronder.

---------------------------------------------

Oplossingen [037]
1. c 2. c 3. c 4. b 5. b 6. a 7. b 8. b 9. c 10. c

Contact: leentfaarrein@gmail.com
 

1509 Dictee vrijdag 15 februari 2019 (2) dictee Oefendictee 765 (oud) √

Dictee - dictees [1509]

Dictee 765 (DCCLXV) Dictee Specialisten (16-06-2014)

1. Het eind komt in zicht: Deus: God, Deus absconditus: de verborgen God, God als onkenbaar voor de mens, Deus avertat: God beware (bewaar) (me) (godbewaarme), deus ex machina (uit de lucht vallende oplosser van problemen, bijv. in een toneelspel), Deus meliora det: God betere het (God betert! – godbetert), Deus omen avertat: God verhoede dat, het Deutschlandlied is het Duitse volkslied, developpé: basisbeweging bij ballet en dans, de verbo ad verbum: woord voor woord, woordelijk, ad verbum, de visu: met eigen ogen, als ooggetuige, DeVlag (opzoekitem – Duits-Vlaamse Arbeidsgemeenschap – SS ), dewarvat (vacuümvat), deweysysteem: decimale classificatie in de bibliografie, dextromanie: rechtshandigheid, devitrificatie: ontglazing, device: apparaat, hardware, een Deventenaar met deventerkoek [ook: Deventer koek], deux-chevauxtje: lelijk eendje, deuxième bureau (maîtresse) en Deuxième Bureau (Parijs, Franse militaire inlichtingendienst), deutzia (bruidsbloem) en detentie (hechtenis).

2. Ik zit nu al zo lang te wachten. Op motorrijtuigen betekent CH Confoederatio Helvetica. Een blaka is een blakaman [zwart of negroïde]. Hij gaf een blanco-endossement [met alleen handtekening erop] af. Hij legde de blank-om-een aan [dominosteen]. Blanquette is ragout op basis van gekookt wit vlees (geen witvis!). Een kalfsblanquette is een blanquette de veau. Wat voorkomt de Blasiuszegen [een keelaandoening, 3 februari]? Hij is van het Blauwe Kruis [geheelonthouder]. Wat gebeurde er in het sprookje van Blauwbaard [bracht zijn 7 vrouwen om – dat is een sprookje van Blauwbaard: er is niets van waar – een blauwbaard is een vrouwenbeul]? De lucht begint te blauwen en de boer te blouwen [met armen slaan, boerenvuur maken]. Een savante is een blauwkous [geleerd, minachting huishoudelijke zaken]. Hoe spreek je 'bluefort' [bloe-foor – variëteit van de Franse kaas roquefort] uit? Jullie zouden toch vooruitbetalen? Ik heb mijn tanden laten bleachen [bleken, wit maken]. In het zeewezen is een hel, een duister hol, een blekhol (vergelijk: black hole) voor in een schip. Single malt [onvermengde, van gerstemout gestookte whisky] is het andere uiterste van blended (Schotse – een mix) whisky. Blendwerk der Hölle: een helse zinsbegoocheling. Het poetsmiddel 'blenko' komt van 'blanco'.

3. Ga maar zolang in de wachtkamer zitten. Een blessing in disguise is een meevaller die aanvankelijk een tegenvaller leek. Bleu chaud is rauw en lauw, bleu froid is rauw en koud [van vlees]. Een happy ending story is een blijeindend verhaal. Niets is hier blijvend. Blinde maupie [eerst zien, dan geloven], dat geloof je toch zeker zelf niet? Een blindaas is eigenlijk een blinde daas [steekvlieg]. Het caecum is de blindedarm. De blind holes zijn het lastigst [golf: green vanaf de afslag niet te zien]. Een blizzard is een hevige winterstorm. Wie is het bloodst (lafst) van die drie? Wie zijn de huidige prinsen van den bloede? Bloed laten is aderlaten: denk ook aan bloedlating. Kijk, een bloedblein [blaar] op mijn hand. Het werd een bloedeloze nul-nul (in cijfers: 0-0). Zou hij die bloedhete (bloedgeile) griet wel aankunnen? Een bloedmobieltje wordt van coltan (columbiet en tantaliet – zaken voor oorlogsmateriaal – met de opbrengsten ervan worden oorlogen gefinancierd) gemaakt. De bloeimaand [Franse Republiek] is floréal.

4. Hij heeft bloedontlasting (teerfeces). Sepsis, septikemie [bloedvergiftiging] kan dodelijk zijn. Consanguiniteit is een kwestie van consanguien (! – gwie, niet guu-wie) zijn. Zou dat schip een lading buskruit in hebben? Is pleegzuster bloedwijn een merknaam? Nee. We gaan de bloemetjes buitenzetten. Wat is het 'uurwerk van Flora'? Ze was gekleed [zonderling dus] als Tante Bloemkool . De mouwen bloesden als een bloes of blouse [uitspraak!]. Ik zit helemaal in de blogsfeer. Het hele linkse blok stemde en bloc tegen. Een blokart is een zeilwagen op 3 wielen. Nooit meer vergeten: aa-lava is bloklava (en een a-b-kind is …). Blokzandsteen is quaderzandsteen. Er zijn meer hondjes die Blom [Mops, Fikkie] heten. Een blonde d'Aquitaine is een blond vleesrund. 's Zomers is blootliggen voor gevaar [dat is figuurlijk] niet erg. Ze zullen blootstaan aan kritiek. Een bloque is een biljartstoot [fors, rechtuit]. Een blouson noir is een nozem.

5. De bluegrass [countrymuziek] komt uit Kentucky. Helmut Kohl beloofde blühende Landschaften [1990, aan de inwoners van de DDR – Deutsche Demokratische Republik]. Blush [NL: ah, BE: uh] is rouge. Verklaar: Blut und Boden [bloed en grond – leus van de nationaalsocialistische binnenlandse propaganda en grondpolitiek] en Blut und Eisen [bloed en ijzer, Bismarck 1862, beginsel van machtspolitiek]. Op verzoek van L.L. te L.: welke woorden hebben 'ée' aan het eind? Nu kan je in VD niet op accenten zoeken, dus moet dat op '*ee'. Aan lemma's levert dat (situatie 2014) 530 [2019: 873] treffers op, binnen artikelen nog eens 1705 [2019: 1755] (daar begin ik dus niet aan!). De oogst (toch maar, beperkt): à main armée: gewapenderhand, à portée: binnen zijn (het) bereik, appellation contrôlée: gecontroleerde, erkende herkomstbenaming van wijn ([afko:] A.C.), à tête reposée: bedaard, rustig (over iets nadenken, overleggen), arrière-pensée: (verzwegen) bijgedachte, voorbehoud, bombe (glacée): (bij banketbakkers) een ijsgerecht in twee kleuren.

6. Verder: chambre séparée: ruimte waar men met een eigen gezelschap afgezonderd kan vergaderen, chose jugée: afgedane zaak (= judicata res), crème brûlée [nagerecht], crème fouettée [slagroom], fricassee [gerecht van fijngehakt vlees met pikante saus], Grande Armée (het Grote Leger – van Napoleon), haute volée: de voorname, de hoge kringen, jeunesse dorée: jongeren uit de aanzienlijke en rijke standen, die de toon aangeven in mode en vermaak, joyeuse entrée: feestelijke inkomst, kindermatinee, lychee: altijdgroene boom, marquee: over een beeldscherm lopende mededeling, marque: gedenkteken, marqué: toneelspeler met verradersrol, onvree [onvrede], panacee [wondermiddel], par renommée: volgens het gerucht [bij geruchte], partie carrée: gezelschap van vier personen in twee paren – twee dames en twee heren, pièce montée: bruidstaart, renommee: goede naam, gunstige reputatie, Vendée(s) [Frans departement] en mêlee: krijgsgewoel [ook: voetbal].

7. Verder: porte-brisée: dubbele, openslaande deur of schuifdeuren tussen twee vertrekken, relâche forcée: gedwongen oponthoud, [afko:] m.n. van schepen met averij, rime batelée: rijm bestaande uit klankovereenkomst tussen het slotwoord van een versregel en een of meer (delen van) woorden in de volgende regel, soiree [NL], soirée musicale, soirée dansante, tenue de soirée of toilette de soirée (avondkleding, tegenover tenue de ville – stadskleding, wandelkostuum), toile cirée: wasdoek, vie manquée: leven waarin men zijn roeping of talent niet heeft kunnen realiseren en vole annoncée: in het omberspel al de trekken halen wanneer dit tevoren aangekondigd is. En tja, waar het om ging, is er niet uitgekomen: waarom een vrouwelijke attachee en prostituee (naast attaché en prostitué), maar wel dégénérée en déléguée (naast dégénéré en délégué)?

8. Wel, het antwoord staat in GB op p. 21 [2019: 34] bovenaan [2019: onderaan]. Dat komt omdat de laatste 2 vormen nog als specifiek uitheems (Frans) ervaren worden. Volgens mij zijn dat in onze woordenboeken wel de enige twee. Ik ga daarvoor echter die 1705 [2019: 1755] treffers niet te lijf … [wel: crème brûlée en soirée dansante ...]. Helaba, zijn jullie er nog? Een sitatoenga is een waterkoedoe, een vrij grote moerasantilope. BMX'en betreffen de bicycle motocross [X, crossfiets]. Een BM-jacht (BM'er) heet zo naar het Bergumer Meer. Een boanerges blinkt uit in vurige geloofsijver. De BO is de bodyodour, de lichaamsgeur. Hij is zo rijk als Boaz en Croesus samen. Waarom worden Duitsers voor boches uitgescholden? Geen idee. Bocheljoenen zijn kratesen [gebochelde, misvormd mens]. Zou ze haar schort voorhebben? Hij zal toch wel het beste met ons voorhebben? Ik zie een bodhisattva [stelt boeddhaschap uit om anderen te helpen] niet op een bodhrán [bau-rahn – Ierse handtrommel, folkmuziek] spelen. Ze moet niks van die boeddhisterij [minachtend voor boeddhisme] hebben.

9. Boeën is boe roepen. De Groningse boeghies is een gerookt runderboegstuk. Er kwam een kanjer van een Boeginees vaartuig voorbij. Het (boeg)sprietlopen is een volksspel [over een horizontale gladde mast]. In het Gulden Boek [naamboek met vorstelijke en hooggeplaatste personen als bezoeker] van Amersfoort staan heel wat namen. Daar kun je wel een boekje over opendoen. Kwarto en octavo zijn boekformaten. Hij maakt zijn beroep van boekenschrijven. Boemboe(boemboe) zijn specerijen gebruikt in de Indonesische keuken. Vertel meer over de Boeren in Zuid-Afrika (en hun boerengeneraal). Ze spreken daar geen Stadfries, maar Boerenfries. De Boerenkrijg moet je in Vlaanderen en Wallonië situeren, de Boerenoorlog óf in Zuid-Afrika óf in Zuid- en Midden-Duitsland. Ze dronken boerenmelk en -meisjes. Wat is het boerhaavesyndroom [slokdarmbreuk door braken] precies? Boetplegende nonnen zijn te omschrijven als boete doend.

10. Wat zit er zoal in boeuf bourguignon [in blokjes gesneden rundvlees met ui en champignons, gestoofd in rode wijn en bouillon]? Daar zal Jan Boezeroen [arbeider, gewone man] een boodschap aan hebben. Wat ben je toch een bofkont! Al mijn buren hebben ook bogaarden [boomgaard, bogerd]. Een bo-gesprek of collect call slaat op 'betaling opgeroepene'. Ze leefden in bohème [met de ongeregelde levenswijze en de kring van zo levende artiesten, m.n. in grote kunstcentra]. De bohemer [zigeuner] en de bohemienne (met boholook – artieste met ongebonden, vrij, zorgeloos bestaan) konden het goed vinden. Een boilie [bohj-lie] is een aasbolletje voor sportvissers. Die bojaar [adellijk grootgrondbezitter in het oude Rusland en de andere Slavi­sche landen] frequenteerde boîtes de nuit [nachtclub]. Bij het bokjespringen moet er iemand bokstaan (bokjestaan). Je zal maar met zo'n bokito [NL: scheldwoord: benaming voor een zwaarbehaarde man, een vandaal of relschopper] getrouwd zijn. Hij is bokke- (net als ape- en pauwetrots) of botergeil. Kun je met een bokspoot [bokkenpoot, letterlijk, maar ook: sater, duivel, boksvoet] boksen? Nee, dus. Een (rare) bokkenees (bokkinees) is een ruwe of wonderlijke kerel.

 
 

1508 Dictee vrijdag 15 februari 2019 (1) dictee Oefendictee 764 (oud) √

Dictee - dictees [1508]

Dictee 764 (DCCLXIV) Dictee Specialisten (16-06-2014)

1. De Nijmeegse Vierdaagse is een vierdaagse langeafstandswandelmars. Hoeveel woorden beginnen er met 'de'? Antwoord: 1984 (situatie 2014 – 3054 in 2019!), een remarquabel aantal. Ik presenteer een selectie: DEA (Drug Enforcement Administration, Amerikaanse drugsbestrijdingsorganisatie), de onderhandelingen eindigden in een deadlock, in een impasse, op een dood punt, testimonium de auditu: getuigenis van horen zeggen, verklaring uit de tweede hand, débarcadère (aanlegplaats), de debije (maat voor het elektrisch dipoolmoment van een molecule - molecuul), debitum naturae (de tol die de natuur eist, [afko:] m.n. de onvermijdelijkheid van de dood), déblai (uit te graven grond), débris (puin), debris (ruimteafval – zelfde uitspraak), deboursement (uitbetaling), debout les morts (sta op, doden!), débouché (afzetgebied) en de bon augure (een goed voorteken zijnd). 

2. Verder: de bon coeur (van harte, gewillig), de bonne foi (te goeder trouw, vergelijk: bonnefooi), de bonne grâce (goedschiks), de but en blanc (op de man af, zonder omwegen), deca, decaf, decafé, decafeïne, decafeïné, Decamerone is de titel van een boek van Boccaccio, hoeveel is een decamegajoule?, decatlon (tienkamp), deceptio visus (gezichtsbedrog), decessit (d.s.p., ook: obiit sine prole: geboren zonder nageslacht), de cetero (voor het overige, overigens), déchéance (verval van een recht, tenietgaan), decher (dee-sjuhr – 10 stuks huiden of vellen), decies ((onder) lid 10), decimator universalis (de dood), déclaration des droits de l'homme (verklaring van de rechten van de mens), declassé (aan lagerwal geraakt persoon, vrouw: declassee), decolleté (lage uitsnijding aan, laag uitgesneden hals van jurk).

3. Ook nog: onderzoek de commodo et incommodo: burenverhoor in geschillen over burgerrecht, de concert (in overleg, gezamenlijk), de coutume (naar gewoonte), de credulitate (uit overtuiging), de dato (daterend van), dedain (minachting) en dedaigneus, decumanus (oost-westas in oude Romeinse steden), decujus (erflater), de die in diem (= in diem: van dag tot dag, met de dag), deductio ad absurdum (bewijs uit het ongerijmde), deejay, diskjockey, dj, deeltijd-VUT [vervroegde uittreding uit dienstverband] en deeltijd-WW [Werkloosheidswet], deen (wilde zwaan), deep- of dieplinken, deep throat, deësis (iets uit de Byzantijnse kunst, zoek maar op), de-escaleren, defensor fidei (titel van de Engelse koningen sedert Hendrik VIII verleend), defilé en defileren, defrienden (ontvrienden), de fumo ad flammam (van de regen in de drup), dégénéré (v.: dégénérée) en degoe (struikrat).

4. Vervolgens: degout (walging, afkeer), degoutant en degouteren, dégras (afvalvet uit leerlooierijen), deiktisch (aanwijzend, [ij]), Dei gratia (bij de gratie Gods), deïficatie (het vergoddelijken), dei (uit kinderrijmpje of titel van de beheerser van Algiers, later bei), de haut goût (sterk gekruid), de gustibus non est disputandum (over smaak valt niet te twisten), deimt (dagmaat), deimt-deimtsgelijk, de industria of ex industria (met opzet), deixis [ij] is het verschijnsel dat sommige taaluitdrukkingen voor hun interpretatie afhankelijk zijn van de concrete gebruikssituatie, hij deinsde, stootte een deins bij het biljarten, de integro of ex integro (van voren af aan), deis inimicis natus of dis inimicis natus (onder een ongelukkig gesternte, voor het ongeluk geboren), délai (uitstel van een termijn) en delfisch (orakelachtig).

5. Daarna: het delcredere (het borg staan van een commissionair), de d-elementen uit de chemie, deleman (huurrijtuigje op twee wielen), délégué (vrouw: déléguée), de lege ferenda (volgens toekomstig recht), de lege lata (volgens geldend recht), Delftenaar of Delvenaar, oud delfts, Delfts blauw, die deli komt van Deli, delicta juventutis meae (de zonden van mijn jeugd), delier (delirium), deliramenta doctrinae (de razernij van de geleerden), delirium tremens, het orakel van Delphi, de Deltametropool, het Deltaplan leidde tot de Deltawerken, wat is een deltoïde [punt op kleine cirkel rolt in grote cirkel] en wat is deltiofilie [prentbriefkaarten verzamelen]?, demee (temet), de mal en pis (van kwaad tot erger), dementi (logenstraffing, loochening) en dementie en dementia paralytica (hersenverweking).

6. En ook nog: dementia praecox (schizofrenie), dementia praesenilis (op jonge leeftijd beginnende dementie), dementia senilis (ouderdomsdementie), demi-fond (vorm van baanwielrennen),
demi-fortune (rijtuig met één paard), demi-john (dame-jeanne, dameraan, grote mandfles), demikini, demi-lune (ravelijn, halvemaanvormig of hoekig bolwerk), demi-mondaine (schijnbaar fatsoenlijke vrouw van losse zeden), demi-vol (in de heraldiek – 1 vleugel), demi-vierge (meisje dat allerlei intimiteiten toelaat, behalve de consummatie), demi-sec (halfdroog), demos (het volk), de mortuis nil nisi bene (van de doden niets dan goeds), in den beginne liep het niet, op den duur wel, dem Verdienste seine Kronen (ere wie ere toekomt), dengue (knokkelkoorts), denique coelum (eindelijk de hemel, nl. wij zullen die verwerven).

7. Voorts: denning (moutzolder), de nocte ('s nachts), dente superbo (met lange tanden), de novo (opnieuw), de nos jours (huidig, tegenwoordig), de non locando ((beding) van niet te verhuren), met deo(dorant) houd je jezelf fris, Deo annuente, annuente Deo, Deo favente (D.F.), favente Deo, allemaal: met Gods gunst, Deo gratias (D.G.), goddank, godzijdank, Deo juvante, juvante Deo: met Gods hulp, de omnibus aliquid, de toto nihil: (vergelijkbaar met) twaalf ambachten, dertien ongelukken, Deo volente (D.V.), volente Deo (V.D.): als God het wil, depêche (o.a. telegram, postzak), uit dépit: geërgerd, teleurgesteld, een dépositaire is een depositaris [bewaart geld of goederen], depositum fidei: (r.-k.) het onveranderlijke deel van de geopenbaarde waarheden, in depot geven (en dépôt), ze was depri [depressief], de profundis: psalm 130, een van de boetpsalmen.

8. Om te vervolgen met: een derboeka of darboeka is een Arabische of Turkse vaastrommel, derby is (ook) kaas uit Derbyshire, de Belgische derde-betalersregeling [BE: bv. ziekenfonds], der eingefrorene Dünkel: de in iemand vastgevroren eigenwaan, der Erscheinungen Flucht: de wenteling der verschijnselen, der ersten Liebe goldne Zeit: de gouden tijd van de eerste liefde, der feine Griff und der rechte Ton: de fijne handgreep en de juiste toon, der frische, fröhliche Krieg: de frisse, vrolijke oorlog, der Himmel auf Erden: de hemel op aarde, de rigore juris: naar de gestrengheid van het recht, de wet, de rigueur: verplicht, voorgeschreven door de etiquette, der jüdische [Duits!] Selbsthass: de haat van de Joden jegens zichzelf, der Kampf ums Dasein: de strijd om het bestaan, der kühne Griff: de stoute greep en dernier cri: het laatste modesnufje.

9. Het gaat maar door: der langen Rede kurzer Sinn: de kort samengevatte zin van deze lange redenering, der Luxus der eigenen Meinung: de weelde van een eigen mening, dermatorragie: huidbloeding, der Mensch ist, was er isst: zeg me wat je eet en ik zal je zeggen wie je bent, de overgave leidde tot een ongeregelde déroute [verwarde vlucht], der reine Tor: naïeve dwaas, derrick: boortoren, derrie: fecaliën, feces, derrière: achterwerk, derris: vlinderbloemige klimplant, der rote Faden: de rode draad, dershane: collegezaal van een medresse, der springende Punkt: kardinaal punt, punctum saliens, dertienavond: driekoningenavond, der Wille zur Macht: het streven van de mens naar macht en invloed, der Wille zur Tat: de wil tot de daad, descensus ad inferos: nederdaling naar de hel, des Guten zuviel: te veel [een teveel] van het goede en de Desolate Boedelkamer.

10. Ten slotte: desipere in loco: op zijn tijd uitgelaten, niet altijd wijs zijn, DNA: desoxyribonucleïnezuur, des Pudels Kern [de kern vande zaak], het dessous des cartes: het geheim van de zaak, dessus-de-porte: deurstuk, schilder- of ander kunstwerk boven het kalf – dwarsregel tussen een deur- of luikopening en het lichtraam erboven – van een deur, de stercore Ennii: frase waarmee men te kennen geeft dat uit een massa minderwaardig werk nog enkele waardevolle dichtregels opgediept zijn, [afko:] d.e.t.: daarentegen, detente: politieke ontspanning, ten detrimente van: ten nadele, tot schade, op kosten van, detoxen: afkicken, de trop: te veel, overbodig, de (of ex) tripode dictum: in orakeltaal, deuce [tennis] en deugddoend.

 
 

1507 Dictee donderdag 14 februari 2019 (1) dictee Het ultieme drugsdictee √

Dictee - dictees [1507]

Het ultieme invuldictee (de 122 onderstreepte woorden of woordgroepen moeten worden ingevuld)

De dicteedrug (auteur: Rein Leentfaar)

Mijn leven in de hasjscene (een dimdicteetje over de drug(s)scene – dim staat voor dictee-ineenflansmethode)

Via hashtag (hekje, symbool: #) drugs kwam ik in dat wereldje terecht. Daarna was ik altijd hooked of high. Het begon op Jom Hasjoa (Hebreeuws: dag van de Shoah – S: RL – niet te verwarren met Rosj Hasjana, het Joods Nieuwjaar) met nederhasj in een hasjcafeetje. Ik werd cannabist en blowde zowel afghaan – soms via het chillum van de waterpijp – als joints, kief, libanon, marok, nepal (daar gebruik ik altijd een tjilm bij), paak, pollum, hasj van de roos van Libanon, skuff, stickie of blowtje en als algemene term: stuff. Ik ben ook marcheerpoeder- of witteslopergebruiker geweest, daarbij had ik – van alle markten thuis – mijn eigen cokerecept (met ecgonine!), of het nu base, basuco, bolita, coca, coco, crack, sneeuw of snow betrof. Al spoedig ontdekte ik speedball, een combinatie van cocaïne en heroïne (ook: heroïen, diacetylmorfine, je kunt dat het best shotten of spuiten). Ik kwam nogal wat tegen: een chineesje en ook horse. Afschuwelijk trouwens hoe de koude kalkoen van de coldturkeymethodetoepasser – methadon is dan voor de zwarte prins van de farmacopee een volstrekt insufficiënt middel – hem tot Lord Wanhoop degradeerde. Natuurlijk kende ik ook de knuffeldrug ecstasy (afkorting: xtc, ook: MDMA, methyleendioxymethylamfetamine – soms een bad trip met lsd,
lysergeenzuurdi-ethylamide), de kauwdrug qat en de kantoordrug koffie! Een aardrug en een landrug zijn trouwens geen drugs ... Gevaarlijker waren de designerdrugs, de chemische drugs, zoals flakka, de zombiedrug, en meowmeow oftewel mephedrone. Die betrok ik via mijn 06-dealer (in letters: nulzesdealer) die aan de 100 procent(s)controle (100%-controle, honderdprocent(s)controle) ontsnapt was. Ik gebruikte ook DXM, dextromethorfan, fencyclidine (eigenlijk voor paarden), PCP, vroeger: ph), GHB (gammahydroxybutyraat), ook wel GBH (grievous bodily harm) genoemd, ice (een amfetamine), ketamine (een smartdrug), methamfetamine (crystal meth, tik), MTA (methylthioamfetamine), PMA (paramethoxyamfetamine), rohypnol (de vergeetpil) en scopolamine (tegen zeeziekte). Maar ik ben ervanaf en erdoorheen! Dank zij de Heer: dankzij een aantal herculische buddy's heb ik de afkickkliniek geheel clean verlaten! De NSAID (nonsteroidal anti-inflammatory drug of niet-steroïde anti-inflammatoir geneesmiddel) speelde daarbij ook een belangrijke rol. Ik leef helemaal straight edge (niet roken, niet drinken, geen drugs en veggie) nu. Ik ben gevraagd voor Sobriëtas
(r.-k. vereniging: christelijke matigheid en alcohol- en drugsmisbruikbestrijding), maar dat moest ik cancelen want mijn persoontje (ik) wordt nu hoofd van de UNODCCP (United Nations Office for Drug Control and Crime Prevention, VN-bureau voor Drugscontrole en Misdaadpreventie). Eind goed, al goed, dus!
 

1506 Dictee maandag 11 februari 2019 (2) dictee Oefendictee 759 (oud) √

Dictee - dictees [1506]

Dictee 759 (DCCLIX) Dictee Specialisten (02-06-2014)

1. We gaan stug verder met '*tis': onychitis (ontsteking van het nagelbed), orchitis (ontsteking van de zaadbal), osteïtis (ontsteking van beenweefsel), osteoartritis (chronische ontsteking van bot en kraakbeen), osteochondritis (ontsteking van het botweefsel en het aangrenzende kraakbeen) en osteochondritis dissecans: ontsteking van een gewricht (bv. elleboog, knie of heup) waarbij het kraakbeen afbrokkelt, osteomyelitis (ontsteking van het beenmerg en het botweefsel), ostitis (ontsteking van het beenweefsel), ovaritis (eierstokontsteking), pancreatitis (alvleesklierontsteking), parodontitis (bacteriële ontsteking van het parodontium = weefsel dat het steunapparaat vormt voor de tand in de kaak), parotitis (ontsteking van de oorspeekselklier – [afko:] bijv. de bof) en participium praesentis (tegenwoordig deelwoord).

2. Vervolgens: pastis (alcoholische anijsdrank), pericarditis (ontsteking van het hartzakje), perichondritis (ontsteking van het kraakbeenvlies), periostitis (beenvliesontsteking), peritonitis (buikvliesontsteking), peritus artis (iemand op de hoogte met de kunst), pleuritis (longvliesontsteking), pluralis majestatis (majesteitsmeervoud), pneumonitis (vluchtige en goedaardige ontsteking van het longweefsel), poliomyelitis (polio), polyartritis (ziekte die gepaard gaat met een ontsteking van meer dan één gewricht), polyneuritis (ziekte waarbij verschillende zenuwen tegelijk worden aangedaan), praesidium libertatis (libertatis praesidium: bolwerk, verdediger van de vrijheid), proctitis (ontsteking van het slijmvlies van de endeldarm), prostatitis (prostaatontsteking) en pyelitis (nierbekkenontsteking).

3. Dan: pyleflebitis (poortaderontsteking), quantum satis (zoveel als vereist wordt, [afko:] q.s., ook: quantum sufficit), rachitis (Engelse ziekte), refluxesofagitis (specifieke slokdarmontsteking), regelitis (overdreven regelzucht), reglementitis, regulitis, retinitis (netvliesontsteking), rigor mortis (lijkstijfheid), rinitis (ontsteking van de neusslijmvliezen), rotonditis, salpingitis (eileiderontsteking), sanae mentis (bij zijn verstand), scandalitis (overdreven belangstelling voor schandalen), scleradenitis (klierverharding), serumhepatitis (spuitenhepatitis), sinusitis (bijholteontsteking), slachtofferitis, spes ultima gentis (de laatste hoop van zijn geslacht), spionitis, splenitis (miltontsteking), spondylartritis (reumatische ontsteking van de wervelgewrichten), spondylitis (wervelontsteking) en stefanotis (kamerplant).

4. Ook nog: spondylomyelitis (ontsteking van wervels en ruggenmerg), stomatitis (mondslijmontsteking), sub specie aeternitatis (in het licht van de eeuwigheid), synovitis (gewrichtsvliesontsteking), tekenencefalitis (FSME – Frühsommer-Meningoenzephalitis, TBD – Tick-Borne Disease), tendinitis (peesontsteking), tendovaginitis (peesschedeontsteking), testimonium paupertatis (bewijs van onvermogen), testis (zaadbal, meervoud: testes), thyreoïditis (schildklierontsteking), thelitis (tepelontsteking), in de tis: in de war, tonsillitis (amandelontsteking), bij Toutatis – wat zullen we nu hebben, tracheobronchitis (luchtpijpontsteking), unus e(x) multis (massamens, ook: unus multorum), unus pro multis: een voor velen, uretritis (urinebuisontsteking), uvulitis (ontsteking van de huig), trichitis (ontsteking haarzakjes) en trinitatis (eerste zondag na Pinksteren).

5. Verder: uveïtis (ontsteking van de uvea = verzamelnaam voor alle inwendige oogontstekingen), vaginitis (ontsteking van de vagina), vasculitis (vaatontsteking), venia aetatis (meerderjarigheidsverklaring), vergaderitis, viribus conjunctis (met vereende krachten, ook: viribus unitis), virusartritis (bij paarden), vulvitis (ontsteking van de vulva – schaamspleet), vulvovaginitis (ontsteking van vulva en schede), wiiitis (door veelvuldig gamen met de Wii) en zomermastitis (zomerwrang = nierontsteking bij vee, overgebracht door de wrangvliegjes). CFC's zijn chloorfluorcarbons (cfk's: chloorfluorkoolwaterstoffen). Een cochleair implantaat is een inwendige gehoorprothese. Ruiters in de klassieke oudheid droegen een chlamys (wijde, korte mantel). Boter van arsenicum = een olieachtige vloeistof.

6. Zo'n tweederangs- is zoiets als een voetbal-B-elftal. Het kouwelijke stel liep in de kou te kouten [praten]. Sommigen willen teaën, taalpuristen liever theeën. Hij was al gauw zo trots als een pauw [pauwetrots]. Bespreek de begrippen bimboficatie [seksualisering van het zelfbeeld van meisjes en vrouwen], fantasy [kunststijl in film en lit(t)eratuur] en rilievo schiacciato [Italiaanse reliëfstijl uit de 15e eeuw]. Zij lijden aan het roodkapjesyndroom [ongefundeerde angst voor wolven]. Ons imago moet nodig opgepoetst worden, het heeft averij opgelopen. Dat bedrijf zal zeker imagoschade (imageschade) gaan claimen. Ik houd van kleine letters: a'tjes, b'tjes, f'jes, l'etjes, m'etjes, n'etjes, o'tjes, r'etjes, s'jes, t'tjes, x'jes, y'jes (VD: i-grecjes, GB: y'tjes, vanwege 'ij' of 'Griekse i') en z'jes. Genesis vermeldt: de wereld is uit niets geschapen; beter: uit de baaierd, de chaos. De baaitabak is genoemd naar Chesapeake Bay in Maryland. Ook 'reuzentabak' en 'maryland' zijn voor dat product gebruikte namen. Is een lorrenbaal [armoedzaaier] een voddenman [lompenhandelaar]? Nee, dus. 

7. Gezocht op '*byte*': exabyte (EB, circa een triljoen), gigabyte (G, GB, gieg, gig, giga, circa een miljard), kilobyte (KB, 1024, let op: 1000 bytes = kilobyte = kB), megabyte (MB, meg, mega, ongeveer een miljoen), petabyte (PB, ongeveer een biljard), terabyte (TB, ongeveer een biljoen), yottabyte (YB, ongeveer een quadriljoen) en zettabyte (ZB, ongeveer een triljard). NB Er is een nieuwe terminologie ingevoerd, waarbij je voor exabyte (EB) nu ook exbibyte (EiB) mag schrijven en voor Gigabyte (GB) ook Gibibyte (GiB). Een martiale (ook: marziale) houding is krijgshaftig. Voor een baäl [afgod] moet je je zeker niet buigen. Oesters hebben ook een baard (byssus). Mijn buurman is wel een baardaap [figuurlijk], maar zeker geen wanderoe. Hoe kan de baard van Mozes nou het slaapkamergeluk [plant] zijn? Zijn baardeloze gezicht was verder nest indrukwekkend. Bepaalde bacteriën of schimmels veroorzaken sycosis of baardschurft. Een krentenbaard wordt ook sycosis vulgaris genoemd. De babinskireflex is een voetzoolreflex op een prikkeling met een puntig voorwerp waarbij de grote teen omhoogkomt en de andere tenen als een waaier uiteen gaan staan.

8. Waartoe dient de eileidertrompet, trompet van Fallopius of fallopische buis [verbindingsbuis van buik- en baarmoederholte]? De baba ganoush is een tapenade van gepureerde aubergine, knoflook en olijfolie. Het IRC is het Internet Relay Chat (netwerk van babbelboxen op internet). Welke bestanddelen bevat het babbittmetaal [witte tinlegering met antimonium, lood en koper]? De kattenziekte babesiosis wordt overgebracht door teken. Wij zijn door een babs [NL: buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand] getrouwd. Bimi is babybroccoli. Een bacchanaal is een Bacchusfeest. Als je te veel aan Bacchus offert, verval je tot de bedelstaf (een bacchusstaf of thyrsus is iets anders). Met een LLB (bachelor of laws) heb je een wo-bachelorgraad. Verklaar de naam 'Bachten de Kupe' [bachten – VD – = achter en de Kupe is de IJzer, de rivier]. Back- is vast gemakkelijker dan forecasten. Wie begint er nou een bacovewinkel? Leg uit: bacteriofagie is de lysis (desintegratie, ontbinding) van bacteriën door een bacteriofaag [zeker virus]. Hij kweekte geen geen good- maar badwill.

9. Een badding (ook: batting) is een meskant [meskantig, mesvierkant] bezaagde balk. Een baffle [grote geluidsabsorberende plaat] hangt hoog in een fabriekshal. De BAFTA [British Academy of Film and Television Arts] is een Britse filmprijs. De tennisster werd ingepakt met tweemaal een bagel [6-0 en een double bagel is tweemaal 6-0]. Bagasse is ampas [afval van suikerriet]. Met dredging wordt een baggerbedrijf aangeduid. Moet de ambassadeur het Bahasa Indonesia [officiële taal] kennen? Niet alle bahamabeige tuinmeubelen komen van de Bahama's, de Bahama-eilanden. Hij wist van boe noch bah. Een baggy broek is een flodder- of soepbroek, daarin kan de baglady [zwerfster met bezittingen in tassen] rustig bagna cauda [dipsaus] eten met een baguetje [baguettetje]. Zij heeft trouwens haar baglama (saz) altijd bij zich. Een bain de soleil is een zonnejurk. Op de baileybrug [noodbrug] dansten ze baile- [bahj-luh], favela- of riofunk. Een baiser is een met schuim gevuld suikergebakje. Een bajes- of hotelbijbel is niet compleet [N.T. + Psalmen en Spreuken]. Haastig gebakerd is heetgebakerd.

10. Zij gingen op hun bakkesen [gezicht; vallen!]. Wist je dat bajonetten oorspronkelijk uit Bayonne kwamen? Zijn er speciale wittebroodbakkers? Koekenbakkers overigens zeker wel. Baksis is meer Surinaams, baksjisj meer Turks [fooi]. Ze lieten Piet vallen als een baksteen. Uiteindelijk zou de architect bakzeil halen. Een balaclava is genoemd naar Balaklava op de Krim. Daar dansen ze vaak op de muziek van de balalaika. Een balansschakeling is een push-pull. Balbesen zijn huisbazen. Op balebale's [aa, ee] kun je ook rusten. Ledesteen (ook: Balegemse steen) kwam uit Lede in de buurt van Aalst. Een balienees is baliebediende, geen Balinees. De balearic (vorm van elektronische dansmuziek) is genoemd naar de Balearen.

 
 

1505 Dictee maandag 11 februari 2019 (1) dictee Oefendictee 758 (oud) √

Dictee - dictees [1505]

Dictee 758 (DCCLVIII) Dictee Specialisten (01-06-2014)

1. In de rapte zijn we dat vergeten. Wil je mij remplaceren [vervangen], mijn remplaçant zijn? Ze wil een Afrikaanseritestudie beginnen. Hoe lang duurt het siderale [sterrenjaar] jaar voor een sidderaal? Eén talib [VD ook: taleb], twee taliban. Als je in een tapasbar bent, vergeet je vanzelf wel het enkelvoud [tapa, mv. tapas of tapa's – uitspraak?]. Kijk die pitbull dat teckeltje nu eens tackelen. Hoeveel tattoos heeft deze getatoeëerde spierbundel wel niet? Bij een terdoodveroordeling levert ter dood veroordelen een terdoodveroordeelde op. Een tifoso [fanatieke supporter Italië, enk. = tifoso = tyfuspatiënt, tifo = tyfus, mv. tifosi] snijdt geen hout, een berg tifosi wel. Zou onze woordvoerster toehoorster mogen zijn? Deze getruukte goochelact had die goocheme goochemerd bij elkaar gegoogeld [googelen via Google]. In die tuktuk [oe] [driewielig gemotoriseerd voertuigje] in Tsjetsjenië stikte het van de Tsjetsjeense tseetseevliegen. Moet ik die uitgiftelijst in mijn aangiftebiljet opnemen. Tot de umwelt [alles wat een mens omgeeft] behoort ontegenzeggelijk het economische umfeld [kring, milieu].

2. De umer [uu?] is een melkproduct tussen yoghurt en kwark in. Welke valentijn stuurde mij op Valentijnsdag een valentijnskaart? Het ve-tsin is een smaakversterkend fijn wit poeder. Toen ze vis-à-vis met me zat, stortte ze eindelijk haar hart bij me uit. Zo'n aanwensel kan toch geen voorwendsel zijn voor zulk gedrag? Houden jaks [knoros] van yamswortels? Geen idee! Met de VUT [vervroegde uittreding uit dienstverband (wettelijke regeling voor vervroegde pensionering)] ben je vutter en dus VUT-gerechtigd. Hoe gaat dat nou het beste, waarachtig vrouw zijn? Is het waar dat vluggerdjes [persoon] beter zijn in vluggertjes [schaken, in bed]? Het verwerd tot een spelletje van welles en nietes (een zogenaamd welles-nietesspelletje). Een zinnebeeld kan best zinnenprikkelend zijn of overkomen. Alleen meteorologen [en milieuers ...) zullen een zuid- of noordpoolexpeditie naar die twee minieme plekjes op aarde geweldig vinden. Welke van die inboorlingen kunnen er zorg dragen voor het water dragen? Je kent de term 'wysiwyg': what you see is what you get.

3. Mosterdgas is een blaartrekkend gifgas (ook: yperiet, ypriet). Ter bestrijding wordt oxim gebruikt. In een KZ (Konzentrationslager, concentratiekamp) kon je gemakkelijk KZ [krankzinnigheid] oplopen [het KZ-syndroom]. In de kampen werd zyklon B op ruime schaal gebruikt. Ook het type zenuwgas VX is vrij bekend. Het tabun [oe] is een dodelijk, zenuwblokkerend strijdgas. Sarin of sarine is een zenuwgas, een derivaat van fosfonzuur (een van fosfor afgeleid zuur met de samenstelling HP(O)(OH)2). In Belgische makelaarsadvertenties kom je egw tegen: elektriciteit, gas en water. Cyanogeen of cyaan is een giftig, brandbaar gas. Blauwzuurgas is waterstofcyanide (HCN – ook wel: hydrocyanide), een zeer giftig gas, onder andere door de nazi's in de gaskamers gebruikt. Stachanovisme is beloning van buitensporige prestaties bij het werk (Stachanov).

4. Een fibula (fibula's, fibulae) is een sierspeld, doorgaans van brons, waarmee een mantel of omslagdoek werd vastgespeld, maar ook het kuitbeen heet fibula. Dragen ze in de Aida van Verdi ook aïdaweefsel? Daar heb je die Lord Wanhoop weer. Als dagblad lezen wij De Telegraaf. Gezocht op '*tis': aanstelleritis, abactis (secretaris), absentia mentis (verstrooidheid), adenitis (lymf(e)klierontsteking), antarctis (zuidpoolgebied: land en zee), Artis, Atlantis (denkbeeldig land), appendicitis (blindedarmontsteking), aqua fortis (sterkwater – niet los!), a remotis (apart, terzijde – leggen, stellen), ars gratia artis (l'art pour l'art: de kunst omwille van de kunst), artritis (gewrichtsontsteking), atrium mortis (voorportaal, voorbode van de dood), balanitis (eikelontsteking), balanopostitis (zelfde, maar plus voorhuid) en blefaritis (ooglidontsteking).

5. Ook nog: bronchitis, bursitis (slijmbeursontsteking), canonitis (zucht tot het maken van canons), carditis (hartontsteking), cellulitis (ontsteking van onderhuids bindweefsel, ook: sinaasappelhuid), cervicitis (baarmoederhalsontsteking), cholecystitis (galblaasontsteking), chondritis (kraakbeenontsteking), clafoutis (flan met kersen), clematis (klimplant), colitis (ontsteking van het slijmvlies van de dikke darm of endeldarm; vergelijk: colitis ulcerosa), (non) compos mentis (bij zijn verstand), conjunctivitis (bindvliesontsteking), coxitis (ontsteking heupgewricht), crimen laesae majestatis (majesteitsschennis), cristallitis (ontsteking van de ooglens), cuncta supercilio moventis (bijwoord = van Jupiter) en difteritis (difterie).

6. Verder: curtis (versterkte middeleeuwse boerderij), cystitis (blaasontsteking), dermatitis (huidontsteking), dicta docta pro datis (wijze woorden in plaats van gaven), diverticulitis (ontsteking van een divertikel – uitstulping van blaas-, darm- of slokdarmwand als afwijking), dominus litis (degene die het te voeren beleid in een proces bepaalt), dulce bellum inexpertis (de oorlog schijnt plezierig aan wie er geen ervaring mee heeft), encefalitis (hersenontsteking, ook met de nabepalingen postvaccinalis en lethargica), encefalomyelitis (ontsteking van de hersenen en het ruggenmerg – de myalgische, ME, is het chronischevermoeidheidssyndroom cvs, VD: CVS), endocarditis (ontsteking van de hartkleppen) en enteritis (ontsteking van het slijmvlies van de dunne darm – met nabepaling regionalis: ziekte van Crohn, kort gezegd: crohn).

7. Dan: enterocolitis (ontsteking van het slijmvlies van zowel de dunne als de dikke darm), epidermitis (ontsteking van de opperhuid), epiglottis (strotklepje), erectis digitis (met opgeheven vingers – voor een eed), esofagitis (slokdarmontsteking – aan de oesophagus dus), evaluïtis (zucht tot evalueren), exceptio artis (juridisch: kunstuitzondering), ex plenitudine potestatis (uit de volheid van zijn gezag), factis (gevulkaniseerde olie die als vulstof voor rubber dient), famam extendere factis (zijn naam door daden groot maken), faryngitis (keelontsteking), fasciitis (bindweefselvliesontsteking), felix meritis (zekere zinspreuk: gelukkig door verdiensten), fibrositis (chronische ontsteking van bindweefsel), fitis (kleine gele hofzanger), flebitis (aderontsteking), flos juventutis (flos juvenum: de bloem der jeugd) en fortis (p, k, t en s – antoniem: lenis).

8. Vervolgens: folliculitis (ontsteking van een of meer haarfollikels in de huid), gastritis (maagontsteking), gastro-enteritis (buikgriep), gingivitis (tandvleesontsteking), glossitis (tongontsteking), glottis (stemspleet), gratis, hepatitis A, B en C (geelzucht), hidradenitis (zweetklierontsteking), holarctis (het noordelijk halfrond boven de tropengordel), hollanditis (Hollandse ziekte, atoompacifisme), hora locoque consuetis (op de gewone tijd en plaats), in abrupto necessitatis (in de uiterste noodzaak), in angustis (in moeilijke omstandigheden), in antis (bepaalde zuilen die tussen de anten staan), in articulo mortis (in het stervensuur), in limine litis (juridisch: bij de aanvang van het geschil vóór elk ander verweer), in loco parentis (juridisch: in de plaats van de vader), in mandatis (juridisch: in last, als bevel) en in procinctu mortis (bereid …).

9. Daarna nog: iritis (regenboogvliesontsteking), junctis (verbonden met, voorbeeld: art. 3 junctis art. 4 en 5), jus primae noctis (recht, vroeger door onderhorigen aan hun heer te betalen voor het voltrekken van hun huwelijk, ook: droit de cuissage, droit du seigneur – recht van de heer op de eerste nacht, d.w.z. het recht van de heer om een bruid te ontmaagden), keratitis (hoornvliesontsteking), laryngitis (strottenhoofdontsteking), lege artis (volgens de regelen der kunst, l.a., ook: secundum artem), liber veritatis (boek waarin een schilder zijn eigen schilderijen aftekent en registreert – als waarmerk tegen vervalsingen), ludibria ventis (speelbal van de winden), lumina civitatis (beroemde mannen), lymfangitis (ontsteking van lymf(e)vaten), mantis (bidsprinkhaan), mastitis (borstontsteking) en mesties (VD ook: metis; mv. mestiezen en metissen).

10. Ten slotte: mastoïditis (ontsteking van het tepelvormig been achter het oor), mefitis (stiklucht), meningitis (hersenvliesontsteking), metritis (ontsteking van de baarmoeder), myelitis (ontsteking van het ruggenmerg), myocarditis (ontsteking van het spierweefsel van het hart), myositis (spierontsteking), myosotis (vergeet-mij-niet) (ook: me), myringitis (trommelvliesontsteking), nefritis (nierontsteking), neuritis (zenuwontsteking), odontitis (ontsteking van de tanden), omatitis (bemoeizucht van grootmoeders – die nu weten hoe het gemoeten zou hebben …), omfalitis (navelontsteking) en otitis (oorontsteking).