Dictee - dictees [1383]
JeeBee Dictee
2018, Eusebiuskerk, Arnhem
A. Er waren
geen spelregels. Op het blad dat op tafel lag, in de toelichting die de
voorzitter van de jury gaf en vooraf op de website heb ik althans niets kunnen
vinden (wel: GB 2015 is leidend, vóór VD 2015, beide + laatste digitale
aanvullingen). Ik was daarop gespitst, omdat ik vorig jaar 36.000 schreef
i.p.v. zesendertigduizend: 5 fouten. Ik kan me niet meer herinneren of er toen
wel adequate spelregels waren.
B. Dat je
niet mocht spieken, duidelijk moest schrijven [onduidelijk is fout] en dat je
geen afkortingen mocht gebruiken, was ook op voorhand wel duidelijk.
C. De meeste
'gebruikelijke' spelregels kunnen gemist worden en zijn vaak wel duidelijk:
accenten, hoofdletters en kleine letters, aaneenschrijven, etc.
D. De
spelregel over getallen: in letters of in cijfers? is dus uiterst belangrijk.
Bij de meeste dictees geldt: getallen in letters, behalve jaartallen en
overduidelijke gevallen als CO2 en mp3-speler. Bij ontbreken van die
spelregel is 'alles' goed (45+'er, 45-plusser en vijfenveertigplusser staan
allemaal in GB). Voor alle duidelijkheid: de uitslag van het dictee was de
uitslag van het dictee, daarover wordt niet gecorrespondeerd. Echter: stel dat
de veronderstelde regel van vorig jaar [zie A] gold, dan zou de winnaar (met
45+'er) dus 5 fouten meer hebben en Joost en ik zouden met onze
'vijfenveertigplusser' 5 fouten minder hebben. Dat scheelt dus 10 fouten en daarmee
wordt de
dictee-uitslag natuurlijk een farce.
E. Ook zouden
de spelregels officieel moeten melden, dat je bijv. max. 5 fouten per woord
kunt hebben, etc. [gebruikelijk bij onze dictees: max. 1 fout per woord(groep).
Dat stimuleert en maakt voor de rangschikking meestal weinig uit].
F. Er is nog
een spelregel, die bij dit dictee niet gemist kon worden: je mag aan het eind
van een regel niet afbreken, dat voorkomt gesjoemel met wel/niet een
koppelteken. In dit dictee komt sms'end voor. Bij ontstentenis van deze regel
was het ook goed geweest als een deelnemer aan het eind van de regel 'sms-' (jazeker,
dan een afbreekstreepje!) en op de volgende regel 'end' had genoteerd!
G. Wat ook
ontbrak was duidelijkheid over de leestekens. Omdat 1 komma werd voorgelezen,
mocht je ervan uitgaan, dat er verder geen waren. Quod non, met name een zekere
komma [zie verderop] – en die was echt nodig – werd zoals gebleken is, fout gerekend.
Er waren verder nog veel komma's die niet gelezen, maar bij ontbreken niet fout
gerekend werden ...
Zonnepanelen
in het privaatrecht (auteur: Steven Bartels, hoogleraar Radboud Universiteit)
[De titel
hoorde niet bij het dictee]
1. Deze
milieubewuste Haagse jongen was vorig jaar gestrest vanwege de niet-geïntegreerde zonnepanelen die hij op zijn dak liet plaatsen door een
gecertificeerde zonnepaneleninstallateur.
2. De geleasete panelen bleken niet het beloofde rendement aan
zonne-energie op te leveren, omdat de trafo [transformator]
niet goed functioneerde en omdat ik met de ontvanger [VD:
de ontvanger der directe belastingen] in de clinch lag over de
btw-teruggave.
3. Dit
laatste hing samen met de beoogde doorbreking van de superficiesregel [= recht van opstal] van artikel 20 lid 1 BW [ondanks wat mogelijk 'gebruikelijk' is, kunnen 'twintig'
en 'een' hier bij de vigerende spelregels niet fout gerekend worden –
Burgerlijk Wetboek] door middel van een accessoir [bijkomstig, d.w.z. bij ander recht] opstalrecht,
waardoor ik ervan uitging dat de panelen onroerend waren ondanks het feit dat
ze niet aard- en nagelvast verbonden [erbij behorend]
waren met mijn huis.
4. In
adamskostuum [naakt] zittend op mijn wc-bril
piekerde ik over dit typisch eenentwintigste-eeuwse probleem, [deze komma moet echt, maar als er maar één andere is
voorgelezen, mag je dan aannemen dat die ook de enige was?] tegelijkertijd
sms’end [zie ook F hierboven] met mijn
maîtresse [minnares] over de juiste
schrijfwijze van de Wet op het notarisambt (&).
*** Lastig:
namen van wetten. In principe geldt het donorprincipe: een eigennaam moet
geschreven worden zoals de 'eigenaar van het begrip' dat wil (PvdA in Nederland, in België is er ook een PVDA).
In dit geval is de eigenaar de overheid. En via de site met wetten van de
overheid zien we dat (&) de correcte schrijfwijze is [afkorting: Wna]. De neiging om kleine letters te
schrijven, geldt met name voor modernere wetten [Wmo
= de Wet op de maatschappelijke ondersteuning, maar AOW = Algemene Ouderdomswet].
Het schrijven van 'Notarisambt' is dus begrijpelijk, maar fout, al is het geen
kwestie van de woordenboeken ...
5.Op het
Engelstalige leasecontract dat ik ondertekende is op grond van
internationaalprivaatrechtelijke [aaneen, wel:
internationaal privaatrecht] bepalingen de algemenevoorwaardenregeling [regeling van de algemene voorwaarden] uit het
Nederlandse Burgerlijk Wetboek van toepassing en ik word sinds de implementatie
van de derde antiwitwasrichtlijn ($) van de Europese Unie ook beschermd door de
Wet ter voorkoming van het financieren van terrorisme ($$).
*** ($)
Eigenaar van het begrip is hier de EU en alhoewel je op internet ook
schrijfwijzen met één of twee hoofdletters vindt, lijkt de juiste schrijfwijze
met twee kleine letters het meest geëigend. Ik heb geen directe lijst van
EU-richtlijnen kunnen vinden.
*** ($$) Ook
hier is de schrijfwijze met 'Voorkoming', 'Financieren' en 'Terrorisme' denkbaar,
maar fout, al is het ook hier geen woordenboekenkwestie. Let wel: op de site overheid.nl blijkt de correcte titel van
de wet te zijn: Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme.
6. Het
exoneratiebeding [ontlasting, vrijwaring] in
de kleine lettertjes is volgens mij onredelijk bezwarend, waarbij meespeelt dat
de lessor [van wie je iets leaset] een
professional is en dat ik een amateurlessee [iemand
die iets leaset] ben.
*** NB lessor
niet in wdb.
7. De
onredelijke (%) bezwarendheid [het bezwarend-zijn]
van het beding wordt gecontesteerd [betwisten,
bestrijden] door de leasemaatschappij, omdat ik blijkens mijn geschil
met de fiscus geen particuliere 45+’er [ook goed of
zelfs beter, hangt van de spelregels af: 45-plusser, vijfenveertigplusser, beide
in GB] ben, maar een bijbeunende [als
beunhaas acteren] prof.
*** (%) Zijn
de bezwaren onredelijk, dan zou je onredelijkebezwarendheid moeten schrijven,
is de bezwarendheid onredelijk, dan moet je het los schrijven. Allemaal millimeterwerk,
maar bij aaneenschrijven zou het mogelijk moeten zijn: onredelijk [zonder e] +
bezwarend + heid = onredelijkbezwarendheid. Internet bracht me niet veel
verder. NB Dit probleem zal ik nog aan Taaladvies voorleggen ... Taaladvies: beschouw het maar als vaktaal, de vorm in twee woorden zoals in de tekst komt veel voor, onredelijkbezwarendheid veel minder ...
8. Bovendien
zou ik aan het ontstaan van de schade ten gevolge van de non-conformiteit [het niet in orde zijn] hebben
bijgedragen, omdat ik de begroeiing op het dak van tevoren niet adequaat [passend, geschikt voor het beoogde doel] zou
hebben verwijderd.
9. Via
Rechtsorde (#) heb ik geen bruikbare kortgedingrechtspraak (rechtspraak via kort geding [BE: kortgeding!]) over
dit type trammelant kunnen vinden, zodat de beaujolais en de steak die ik grilde
toch minder lekker smaakten.
*** (#)
Volgens de woordenboeken kan alleen rechtsorde, maar dan had er natuurlijk wel
'de rechtsorde' moeten staan. Als niet-jurist had ik hier geen benul van wat er
aan de hand was. Nu wel: Rechtsorde is een internetzoekmachine voor juristen
...
Slotopmerkingen
H. Volgens
mij is het de bedoeling dat je van elk dictee, dus ook van dit, iets leert. Als
je dan niet ter plekke de correcte tekst ontvangt en je eigen werk pas weken
later krijgt toegestuurd, leer je daar m.i. niks van: o ja, denk je dan
allicht: das war einmal. Dringende suggestie: a) deel direct na het dictee de
juiste tekst uit – dat zal geanimeerde en diepgaande discussies geven tijdens
de borrel, maar dat is juist leuk; overigens blijft de hoofdregel: de jury
heeft altijd gelijk en over de uitslag wordt niet gecorrespondeerd [de kosten
zijn dit niet] en b) geef na de prijsuitreiking het door hen geschreven werk
mee aan de deelnemers, dan zal er de dag(en) na het dictee nog enig leereffect
optreden. Bij 99 van de 100 dictees, waaraan ik deelneem, gebeurt dat ook. Ik
kan geen (juridische) beletselen bedenken om dat niet te doen. Ik heb ook wel
meegemaakt, dat alle 'werken' gekopieerd werden en origineel of kopie werd
meegegeven.
I. Mijn
stokpaardje: doe een invuldictee: op 50 of 80 plaatsen in een vooraf ingevulde
tekst moet een woord(groep) worden ingevuld: Ze kwamen ____________________ eropaf.
[in groten getale moet worden ingevuld]. En doe vooral max. 1 fout per
invulplaats [die 5 fouten – me elders ooit aangerekend toen ik het woordje
'een' vergeten was, zijn echt een beetje absurd.]. Bovendien gaat de correctie
met de lijst van 50 of 80 invulplaatsen buitengewoon snel en effectief. Enne
... je krijgt geen schrijfkramp. Want wat schrijven we nog?
J. Het
voorleestempo was moordend, ik kon het allemaal net bijhouden en heb daardoor
geen (extra) fouten gemaakt. Op één punt had de auteur-voorlezer niet zo goed
naar Philip F. geluisterd: eerst hele dictee, dan alinea voor alinea, die in
stukjes, maar dan wel die stukjes (in glijdende opvolging) wel enkele malen
herhalen ... Aan het eind het hele dictee dan nog een keer voorlezen ...
K. Vervolg I. Het maken van een fraai invulformulier, voorzien van naam en logo hoofdsponsor, is [in ieder geval voor mij] geen enkel probleem!
