Dictee - dictees [1384]
Dictee 616
(DCXVI) Dictee Specialisten (09-05-2013)
1. De lutte
pour la vie [strijd om het bestaan] is vaak
hevig. Je hoeft dat niet voor zoete koek aan te nemen, maar die zoetekoek [niet meer in wdb., knapkoek, knapper] is echt
niet te vreten … Dat is certo certius [zekerder dan
zeker], zo zeker als twee maal twee vier is. Zou hij veel weg hebben van
zijn vader? De wijdheid en de weidsheid van de polder overweldigden me.
Gaandeweg en al werkende weg werd duidelijk, dat verreweg het meeste gelogen
was. In de match
Duitsland-Australië speelden wessi's, ossi's en aussies mee. Geef mij maar een
rechtdoorzeeë blue collar worker [blauweboordenwerker:
met de handen]. Je kunt hem van alles wijsmaken, daarom moet je hem nog
niet wijzer maken dan hij is. Hij is de straat uit gelopen. Met grober Unfug
wordt verstoring van de rust en orde of aantasting van de eerbaarheid bedoeld.
De grm is de gemodificeerde radicale mastectomie (wegnemen
borst- en okselklieren). Is de zydeco [volksmuziek
Mississippi] de favoriete muziek van zwart Amerika, het
zwart-Amerikaanse publiek?
2. Die
Willie Wortel met zijn williewortelbedrijf is feitelijk maar een stille willie [zegt niet veel]. De betweter dacht dat-ie alles
van bedwantsen wist. In de winkel-wandelstraat en de verderop gelegen winkelplaza kon je winkelskijken (statten), maar de winkelsluitingswet geldt daar
ook voor die winkel van Sinkel [allegaartje].
Een wohltemperierte (goedgeluimde, goedgemutste)
woiwode [legerhoofd, hertog] moet je in
Polen zoeken. Bijna alle woorden Gods kun je in het Woord Gods vinden. Wat
wyclifitisch is, is naar John Wyclif (Doctor
Evangelicus, aanvoerder van de lollards, lollarden) genoemd. Er liepen
nogal wat X'en [niet bij naam genoemd persoon]
rond. Hij is grootmeester xiang qi [in het Chinese
schaken]. Houd de dief. Houd de xerofagiën [zeer strenge vastendagen]. Hoeveel X- en Y-chromosomen
heb jij? Om het wortelschieten van de
planten te volgen, moet je wel bijna wortelschieten. Ooit bestreden het witte [Rusland] en het rode leger
[de revolutionairen] elkaar. Het leger van de SU
werd vaak het Rode Leger genoemd.
3. De Rode
en de Witte Terreur (terreur blanche) waren
elkaars antipoden. With-it zijn, dat wil iedereen toch? De wisent is de Europese bizon.
Een vind-ik-leuk (like) vinden we op
Facebook. De Allerreinste Moeder, de maagd Maria, de Heilige Maagd, Beata
Virgo, B.V., de Zalige Maagd, de hemelkoningin, de Moeder Gods, de mater
gloriosa, de Moedermaagd, de Morgenster, de mystieke roos, stella maris (epitheton van Maria), maris stella, sterre der
zee, behoeft geen nadere introductie. Kan een BM-jacht [Bergumermeer,
Fries: Bergumer mar] gewoon in de bergumermeerklasse meedoen? Wil jij de
yellows [appels] even schillen? Agrificatie [teelt landbouwgewassen niet voor menselijke consumptie],
beatificatie [r.-k.: zaligverklaring],
bimboficatie [uiterlijk aanpassen aan ideaalbeeld
seksueel aantrekkelijke vrouw], deïficatie [vergoddelijken],
detoxificatie [bestrijden vergiftiging],
devitrificatie [ontglazing], disneyficatie [maken tot niet-vijandige leefwereld voor kinderen],
elektrificatie [elektrificeren],
googlificatie [beheerst worden door Google],
in-situvitrificatie [verglazen van
verontreinigingen in de bodem], koerdificatie [gedwongen
aanpassing aan Koerdische taal en cultuur], mystificatie [misleiding, fopperij, vervalsing], ossificatie [medisch: verbening], radiofrequentie-identificatie
(RFID – radio frequency identification),
revivificatie [chemisch: terug naar oorspronkelijke
toestand], russificatie [Russisch naken],
scarificatie [insnijdingen huid],
syllabificatie [verdelen in lettergrepen],
versificatie [versbouw] en yuppificatie: [veryupping] wat is hun betekenis?
4. Acrylonitril is propenonitril, toch? Van
polyacrylonitril kun je vezels maken. De zagepiet
zag ertegen op om als zagenzetter aan het werk
te gaan. De afkorting Zm is die van zettameter (naar
de Griekse letter zèta – 10^+21), zm die van zeptometer (10^-21). Zo hebben we ook de yottameter (Ym – 10^+24) en de yoctometer (ym – 10^-24). Amateurhoofdklassenclubs zijn verkapte betaaldvoetbalclubs. De zegenvissersploeg was zegerijk
in het voetbaltoernooi. Je gaat me toch niet in de zeik
zetten, wel? Kan een yogini [beoefenaarster yoga,
man: yogi] bij judo een yuko (lager dan een
waza-ari) scoren? Heeft zij ook een yoni [vrouwelijk
geslachtsdeel – antoniem lingam = mannelijk geslachtsdeel]? Een zazou
is een excentriek jongmens. De zoroastrische beginselen stammen van
Zarathoestra [Zoroaster]. Zedenbederf leidt tot zedeloosheid. Op het menu staat, godbetert,
zee-eendenpaté. Waarom heet de kegelsleutelbloem zerehandenplant? Schrijf in
cijfers en symbolen: kreeg je een 6+'je of een genade-6'je
(genadezesje)? Wat was de maagholtevulling?
5. Maagresectie is het wegnemen van een deel van de
maag. Zaten er weer maashagedissen op de Maasoever? Wanneer vindt de maandwedde-uitbetaling plaats? Bij het maatslaan moet de
dirigent maathouden. Elke symfonieorkeststrijker moet ook de maat houden. Als
je een vriend hebt, wil je die maat houden. Met machisme (machismo, hanigheid) bereik je niks bij leuke
kippetjes. Die zien niets in een macho-uiterlijk. Macrameeën is macramé
vervaardigen. Maçonniek is de vrijmetselarij betreffend. Madras is een geweven
katoenstof voor suitedeuren.
Normen-en-waardendebat [begin zin] wordt wel verbasterd tot wormen-en-madendebat.
6. Hoe zien magelhaenganzen eruit ? Magnesia heeft als
formule MgO. Er zijn platenspelers met magnetodynamische elementen. Die
Zierikzeeënaar heeft Heverleese roots. Ze offreerden te zoute zoute bollen. We
dansten op de zouk [oe
- dansmuziek]. Lust jij zoeteveentjes [appeltjes]?
Hij is een zoveelsterangsacteur. Zuccotto is een Italiaans nagerecht. Een magot [oo,
variant: oh] is een aap uit de groep van de
makaken. Een mAh is een milliampère-uur (meeteenheid
voor de capaciteit van accu's en batterijen). De mahdisten hangen Mahdi [bij moslims de Verlosser] aan. Maische is
bierbeslag. Hij logeert nog in hotel mama. Zijn coup d'essai [proefstuk] was een coup de maître [meesterstuk]. Een maître-chanteur is een
beroepsafperser, een maître d'hôtel [ook: maître d' –uitspraak die] een intendant,
een maître Jacques een manusje-van-alles en een hôtelier (GB/VD ook: hotelier) een hotelhouder. Het 'maitta'
betekent bij budo 'ik geef op'. Een majordomus is een hofmeier [opzichter hofhouding]. De wilde marjolein is het
Origanum vulgare (oregano).
7. Het NX-systeem (Engels
en(trance) [ingang] + ex(it) [uitgang]) is een systeem voor automatische verkeersregeling
op spoorwegen. Bij een bekertoernooi geldt het knock-outsysteem. Ken je het
client-serversysteem
[computers] en het bekende
bonus-malussysteem [korting bij schadevrij rijden,
strafpremie na schades]? Het
rij-op-rij-afsysteem is het roll-on-roll-offsysteem. Wat, als het
auto-immuunsysteem [afweersysteem lichaam] niet
(goed) werkt? Voor het major-minorsysteem [verplichte hoofdvakken vs. bijvakken] moet je bij
de bamaopleiding (die met de bachelor-masterstructuur) zijn. De makam is een Arabisch toonsysteem met micro-intervallen. Makaperi's zijn zekere Surinaamse sieraden. De makaslang is
de bosmeester, een gifslang met bruinachtige en zwartachtige tekening. Hij
heeft geen cent te makken [geen inbreng, Jiddisch,
Jiddisj, makke = probleem]. Een verschijningsvorm van zoete Spaanse wijn
is malaga. Hij vroeg het een- en andermaal [ten
tweeden male] en zelfs nog ten derden male. Die is ten enenmale
ongeschikt. Ik moet dat toch niet ten anderen male uitleggen? Zou hij een male-
[verwensing] of benedictie [zegen(ing)] uitspreken?
8. De
emigranten uit Mali demonstreerden op de maliebaan [baan
voor op kolven lijkend spel]. Er zijn maligne [kwaadaardige]
en benigne [goedaardige] tumoren. Malis
avibus [onder ongunstige voortekens] en dan
ook nog mali exempli [als een slecht voorbeeld dienend].
Hij zou de fiets vakkundig naar zijn mallemoer
helpen [kapotmaken, stukmaken]. Het malm [tijdperk] is de witte jura. Hij zweert bij
management by speech [veel praten, weinig doen].
Is het Marollenfrans [Marols, Marollentaal –
mengtaal Vlaams en Frans] echt een taal? De maronitische [christelijke kerk van Syrische oorsprong, sinds 1181
geünieerd met de rooms-katholieke] kerk vind je vooral in Libanon. Marqués spelen de
verradersrol [op het toneel]. Op je monitor
zie je soms een marquee [ie] (lopende tekst op beeldscherm). Die
boslandcreolen leven in een marrondorp [ontvluchte
slaaf of nakomeling ervan]. Marsala is dessertwijn uit West-Sicilië. Hij
is een lelijkmanskind, zo lelijk als een martekootje [aap - VD ook i].
Een neootje was een punk van een jaar of twaalf. Ga jij ook naar dat
botje-bij-botje [Amerikaanse picknick]? Houdt je vriend echt van
die martialartsfilm over martial art [vechtkunst zoals
hapkido, pencak silat – GB ook: pentjak silak – en taekwondo]? Ik haal
het uit dit martyrologium [met herdenkingsdata
martelaren en andere heiligen]. Masala is iets met specerijen. Het woord
'masjallah' [GB, tw] betekent: de
aanvaarding van Gods wil. Mastectomie is mamma-amputatie.
9. Hij is
MBA, master of business administration. Wat is erger, een Engelse mastiff of
een Italiaanse mastino napoletano [vechthonden]?
Mata's [SR] zijn stampblokken. Spreekt hier
iemand Matawai [taal, ook persoon: marronvolk in
SR]? Droeg hij echt een matelotje [hoed]? Hij is specialist in
matennaaien. Maulana's zijn moslimzendelingen onder de kafirs [niet-moslims]. Een mandir is een hindoetempel. De
mandragora is een Zuid-Europese plant (de alruin).
Het mangrovebos boezemde angst in. Mani's zijn
geblokte Palestijnse omslagdoeken. Laten we een manilla [sigaar] opsteken. Een manipel bestaat uit twee centuriën [honderd man]. Wat betekenen de woorden 'isj' en
'isja' in Genesis 2:23 [man, vrouw]? Manou
is gladgeschuurd rotan. Hij is een
heel-wat-manse kerel. Zij is zelf mans
genoeg. De Mantsjoes komen uit Oost-Azië en behoren tot het gele ras, de
Maori's uit Oceanië. Manxmen wonen op het eiland Man. Manumissie is bij akte
vrijlaten van een slaaf.
10. Ik wil
je daarin vrijlaten. Voor mij waren er te veel mitsen en maren. Kun je maripa's
[palm, palmvrucht] eten? Dat klinkt als een
typisch marimbadeuntje [xylofoon]. Twintig
jaar geleden zakte de markkoers spectaculair: dat was een spektakelstuk. Met
marivaudage wordt gekunsteldheid in stijl, gevoelens en intrige aangeduid.
Zomaar: Auschwitzleugen [ontkenning Holocaust],
breitschwanz [behaarde huid te vroeg ter wereld
gekomen schaap], geschwärm [gedweep],
kirschwasser [kirsch, kersenlikeur],
schwadronneren [snoeven, opscheppen],
schwalbe [fopduik bij voetbal], schwannoom [tumor bij een neuriet], schwarzwalderkirschtorte [zwartewoudkersentaart], schwung [kracht van beweging, vaart, gang], Schwyzerdütsch
[Zwitsers-Duits, Zwitserduits],
valutaschwein [buitenlander met sterke valuta in
Duitsland na WO I]. De margay [katachtig
roofdier] bedreigde ons toen we een margaux [zekere
medoc] dronken.
