donderdag 12 april 2018

1302 Dictee donderdag 12 apr 2018 (1): dictee Oefendictee april 2018 (1) √

Dictee - dictees [1302]

Oefendictee april 2018 (1)

1. In de schouwburg had ik andermans jas meegenomen, iemand anders' jas dus. Hij schoot tekort in zijn functie-uitoefening. En bij het carpaletunnelsyndroom is er gedeeltelijke functie-uitval van de hand. Een theremin is een elektronisch instrument dat bespeeld wordt door de handen in een elektromagnetisch veld te bewegen. Lastig met die beesten: neien is hinniken en nijten is met de hoorns stoten. Een bleitje is een vis en een blein is een blaar. Dat voorwerp is leigrijs. Waar zit op een schip die lijboelijn? Die dominee lijkt wel een zijige sok. Als je IADM hebt, lijd je aan insulineafhankelijke diabetes mellitus, jeugddiabetes, suikerziekte, diabetes type 1. Overigens is adiponectine een door adipocyten [vetcellen] afgescheiden eiwit waarvan wordt aangenomen dat het diabetes en aderverkalking helpt voorkomen. Met een 8 plusje haal je een 8 plusresultaat [8+'je, achtplusje, achtplusresultaat, 8+-resultaat]. Atten is hetzelfde als een adje. Een akoe is een geluidsalarm.

2. Hoeveel? Nou, anderhalf miljoen anderhalfduizend. Ik doe tegenwoordig aan bbb-training (buik, billen, benen). Een cérémonie protocollaire is een kwestie van protocollen en ceremonies, ceremonieën of ceremoniën. Een pickel is een pikhouweel voor bergbeklimmers. In BE staat pmd voor plastic flessen, metaalverpakkingen, drankkartons. Ethanol is de psychoactieve stof in alcohol en THC (tetrahydrocannabinol) die in marihuana. Trouwens: superskunk is skunk [een soort van nederwiet] met een hoog gehalte aan THC (tetrahydrocannabinol). De ideale Schotse gentleman uit de tijd van Shakespeare was The Admirable Crichton; hij leefde ver voor the age of machinery [de eeuw van de machines]. De consorten bereikten consensus: we doen geen concessies. Ik was er bijna weer ingestonken. U mag geen prozac (wel muzikale!) en ibuprofen meer gebruiken! Wat is NSAID? Wel, dat is een nonsteroidal
anti-inflammatory drug, een niet-steroïde anti-inflammatoir geneesmiddel (pijnstiller die naast een pijnstillende werking ook een ontstekingsremmende en koortsverlagende werking heeft, zoals ibuprofen). Hij is pfeifferlijder.


3. Hij oefent vaak echelles op de piano, vurig als door een echel [bloedzuiger] gebeten. Het niveau van prévôt ligt onder dat van maître [bij schermen]. Het woord 'makokketje' [SR, kinderspel] is mogelijk afgeleid van 'machochel' [ook: machoechel]. De Malagassische bevolking spreekt Malagasi en betaalt met ariary's [MGA]. Op de Malediven [ook: Maldiven] vind je tasjesdieven, t-dieven en mogelijk ook steppekiekendieven [in de zoo]. Malgré tout is hij goed terechtgekomen. Op een mallejan hoor je veel mallepraat. Een mannekino is een mannequin.

4. De geheimzinnige koper stuurde een manus ministra [stroman] naar de veiling. Is Al Gore een vox clamantis in deserto [een roepende in de woestijn]? De passievrucht heet ook granadilla [Spanje], maracuja [Portugal] of markusa [SR]. Het is de vrucht van de passiebloem [Passiflora, de blauwe passiebloem is de Passiflora caerulea], limonade van die vrucht is zuurwater. Wat je aan dovemans deur tegen dovemansoren zegt, zijn margaritas [ah] ante porcos [paarlen voor de zwijnen]. Doe mij maar een martinietje. Mastiek met als synoniemen mastix en lantisk [kostbare harssoort] kun je niet drinken. De marcaanse [Marcus'] evangeliebenadering bevalt niet iedereen. Wat is parkour of freerunning voor een acrobatisch spel [snel een parkoers afleggen in stad of vrije natuur]? Let op: een mc [see] is een master of ceremonies, een hiphopartiest dus, een femcee [ie] is een vrouwelijke mc, vrouwelijke rapper, maar een MC [ie] is een echte master of ceremonies – ook wel: mike controller – die m.n. de acts van
stand-upcomedians en popgroepen aan elkaar praat! Het lettertype mediëval is in Italië ontstaan. Hij zei door de mike wat hij in de miek zag.


5. Een eeuw duurt tien decennia lang. De Apelles van de 17e eeuw: dat was Pieter Lastman. Piet Mondriaan creëerde de Nachtwacht van de twintigste eeuw (Victorie Bogie Woogie). De metteur en scène zorgt voor de mise-en-scène. In Moffrika wonen moffrikanen en moffinnen. Een typische bezigheid van een monsieur Jourdain, de omhooggevallen rijke burger, is 'faire de la prose sans le savoir': proza schrijven zonder het te weten. Hij studeert morosofie, dwaasheidkunde. Morphing is morfen, het produceren van morphs [RL: morfing en morfs]. Een mudejar is een Moor. Lijd je aan mucoviscidose, dan heb je de taaislijmziekte (CF, cystic fibrosis). Je mag (moet) nu 'Vrede van Münster' schrijven. De Leugenbaron is een leugenbaron. Bij 'musivisch' denk ik aan mozaïek, bij 'muzisch' aan muzen en bij amuzikaal aan muziek. Van de muskadel (muscadelle) wordt via de muskadeldruif witte muskadel(len)wijn gemaakt; muscadet [ook wijn, Loire] heeft daarmee niets van doen. Waar wordt muschelkalk [grijsachtige soort van kalksteen] trouwens voor gebruikt ? Hij is een mythomaan, een fantast.

6. Een myosotis, een vergeet-me-nietje [ook: mij], zal vast wel verzachtend werken bij myositis, spierontsteking. Behoort een neomist meteen tot de mysten (ingewijden)? NAD(H) is gewoon het nicotinamideadeninedinucleotide. Bij 'niesen' hoort 'geniest', bij 'niezen' hoort 'geniesd'. Niet elke nikser [doet niets] is een nixer [van de generatie nix]! Een notchback is een sedan, een vierdeurs (4-deurs), een vierdeurs personenwagen dus. Notoire notoriëteit (notoriteit) is wel erg dubbelop. met brt. [ook: bto.] wordt bruto aangeduid, met brt brutoregistertong. Gregorius XIII schoof in 1582 de datum 10 dagen op: na 4 oktober kwam 15 oktober. In de voorafgaande periode werd een datum volgens de juliaanse kalender (oude stijl, o.s., stilo veteri of stili veteris – st.v.) aangeduid, in de latere periode met de gregoriaanse kalender (nieuwe stijl, n.s., stilo novo of stili novi – st.n). Een ocotillo heeft – zoals je weet – karmozijnrode bloemen.

7. Het zal wel voorgekomen zijn dat een student overstapte van het novitiaat naar het noviciaat. Wat gratis (koefnoen, voor tjomme) is, is om godswil, pro Deo (P.D.). Ze kunnen nu niet langer om de hete brij heen draaien. Een open haard zie je niet vaak in de openlucht. Een opéra bouffe is een opera buffa. Kunnen een ophicleïde en een eufonium wel samenspelen? In de Opus Dei wordt vaak het opus Dei gebezigd. De Ouden woonden in de oude wereld, sommige dieren worden gesitueerd in de Oude Wereld (Europa, Azië, Afrika). Omne vivum ex ovo: alle leven komt uit het ei, meent de ovist(e). Bedoel je Overrijns voor de Boven-Rijn of de Neder-Rijn? Een overnachtse beslissing neem je overnight. Een white knight [witte ridder] kan je te hulp schieten (de 'k' van 'knight' spreek je niet uit). Toevallige passanten zijn ships that pass in the night. Gaan jullie vaak naar een ladies' night? Ik tippel op films als 'Saturday Night Fever'. Ik lijd trouwens aan saturday night fever. Een KG is een Knight of the Garter, Ridder van de Kousenband (en een kg gewoon een kilogram).

8. Het out-of-the-boxdenken is out of the box denken. Een deus ex machina is een out-of-the-blueverschijning. De verkiezingscampagne begon met champagne (pagne, sjampie, sjampoepel) op het kampanjedek. De ouguiya (MRO) behoort bij Mauritanië, de pa'anga (TOP) bij Tonga. Met 'paki' scheld je een Pakistaner uit. Bij een pakistaan [restaurant] kun je (meestal) geen paak [Pakistaanse hasj] krijgen. Ze morste paillet [blekerd, wijn] op haar paillettenpakje [zijden weefsel]. Die barista [medewerker espressobar] maakt lekkere koffie. De NZa is de Nederlandse Zorgautoriteit. Par bricole is niet rechtdoorzee. Ik zie een zeker parallellisme tussen cirkel en ellips. 20 penny's hebben een waarde van 20 pence. Een pic of picca is een digitale afbeelding. Een pirlamp heeft een ingebouwde passief infrarode sensor.

 
 




zaterdag 7 april 2018

1301 Dictee zaterdag 07 apr 2018 (2): dictee Johan Hendrik van Daledictee 2018 Sluis √

Dictee - dictees [1301]

Johan Hendrik van Daledictee 2018 Sluis

(geen titel, auteur: Rein Leentfaar)

De onderstreepte woorden (50 voor de liefhebbers en specialisten, 20 extra voor de specialisten) de moesten worden ingevuld.

Foto's: Oscar van Beest


1. Beeld u (*) eens in: u bent lexicograaf en u mag een dictionaire samenstellen: een statig in boxcalfs gebonden goud op snee boek.
* Qua spelling is dit 100% correct, echter: grammaticaal is 'inbeelden' een wederkerend ww. - met 'zich' - en daarom was correct geweest: 'Beeldt (!) u zich eens in ...

2. Voor u de kans om achterhaalde archaïsche woorden als 'desniettegenstaande' en 'archeopteryx', een jurassische vogelsoort, in de vergetelheid te doen geraken!

3. In tegenstelling tot Johan Hendrik zou u zeker de kopij naar de drukker-uitgever toe ge-e-maild hebben en de royalty's ontvangen hebben via i-bankieren.

4. De niet-welgestelde man werkte nog met een kroontjespen, moest reizen per vélocipède en ook per diligence en soms nog wel per pedes apostolorum.

5. Als ik u allen een welgemeend en dringend interim-advies mag geven: schrap vooral de synoniemen – wie wil er nu weten dat een souvenirtje gewoon een herinnering mag heten en een dinertje een maaltijd?

6. U moet wel rondkomen met het begrote bedrag en de papierenwoordenboekversie is vanaf nu taboe: het wordt je wel ingepeperd dat de online-editie de enige echte is.

7. Ook de etymologie zou ik schrappen: wie interesseert het nu waar 'éminence grise' en 'graue Eminenz' vandaan komen? Of dat het Genootschap Onze Taal liefst alle tussen-n'en zou willen afschaffen?

8. Zorg dat het een vrolijk boek wordt: schrap alle ziektetermen: weg met de tyfuslijder en ook – schrijf sinds kort alles aaneen! – gillesdelatourettesyndroom. Ook woorden als Q-koorts en aids en bechterew zien we liever niet terug!

9. Best leuk om als ghostwriter voor JH op te treden: wilt u dan ook zelf wel een liederlijk pseudoniem bedenken? Suggestie: u weet wel ... Nou ja, liefhebbers, uw sisyfusarbeid loopt ten einde!

10. Onze zuiderburen zouden zeggen: wie wordt de laureaat bij deze gezellige spellingbee? Uzelf toch, zo luidt mijn (en naar ik aanneem uw) vurigehoopverwachting!

De zinnen 11 t/m 14 zijn voor de specialisten; de liefhebbers schrijven die wel mee: alleen als er bij de liefhebbers ex aequo's zijn, is het aantal fouten voor hen in dit deel het zwaard van Damocles en dus beslissend ... Verder tellen deze zinnen voor de liefhebbers niet mee.

11. JHvD had eens moeten weten dat Suriname inmiddels geassocieerd lid van de NTU (Nederlandse Taalunie) is en dat dus het ketikotifeest, de krobiya (een baarsachtige), de markusa (passievrucht), de rowti (SR: dikbekje met een oranje buik – Sporophila bouvreuil) en de baithak gana (traditionele Hindoestaanse volks- en dansmuziek) tot onze lingua franca behoren.
* Ketikoti = ketikotifeest: afschaffing bevrijding slavernij 1863.

12. Van de islam had JH natuurlijk nog weinig weet. Vanuit de moskee, de mesdjid, roept de muezzin gelovigen op – vanaf de minaret – voor het gebed, de salat. Die oproep is de adhan. Er volgt zelfs nog een tweede oproep, de ikama. Voor het gebed vindt een reiniging plaats: de woedoe. Elk etmaal vinden er vijf gebeden plaats. In de ochtend: de fajr, kort na het middaguur: de dhuhr, in de namiddag: de asr, het avondgebed: de maghrib en het nachtgebed: de isha.

13. De laatste 150 jaar van de DVD zijn buiten bereik van JH gebleven. Uitdrukkingen als mccarthyisme (periode van anticommunistische verdachtmakingen in de Verenigde Staten tijdens de jaren vijftig van de 20e eeuw) en andere politiek geduide terminologie als de brezjnevdoctrine (alle communisten steunen elkaar), volledig uitgeanalyseerd door de kremlinologie, het système de la bascule van een minderheidsregering en de Rapaljepartij kende hij niet.

14. Zoals al eerder gezegd: de communicatie van JH met de drukkerij toen verliep anders dan nu: die werkte veel met het lettertype elzevier, soms op Oostenrijkse hoogte, 63 didotpunten – een cicero telde er 12 – en soms in minidruk met de non-plus-ultra, die slechts twee en een halve punt groot (beter: klein) was. In scherp contrast daarmee stonden de wiegendrukincunabelen.



1300 Dictee zaterdag 07 apr 2018 (1): dictee Johan Hendrik van Dalejeugddictee 2018 Sluis √

Dictee - dictees [1300]

Johan Hendrik van Dalejeugddictee 2018 Sluis

(geen titel, auteur: Rein Leentfaar)

De 50 onderstreepte woorden moesten worden ingevuld.

1. Daar zitten jullie dan als goed voorbereide scholieren in het magnifieke belfort in Sluis om een uitdagend dicteetje te maken. Vind je het spannend? En vindt je meester dat ook? Gieren de zenuwtjes je al door de keel? Wees maar niet bang: het wordt een makkie! Wat hoofd- en kleine letters, een accentje hier en een kommaatje daar. Klaar? Stress weg, we zijn begonnen!

2. O ja, dat is waar ook: dat laatste doet me eraan denken, dat dit het Johan Hendrik van Dalejeugddictee is. Je weet wel, die artiest die al in 1872 voor het berebekende woordenboek tekende. Zijn
oud-leerling Jan Manhave maakte de tweede editie, de eerste onder de naam Van Dale, af, want de meester overleed in dat jaar jammer genoeg op [cijfers] 44-jarige leeftijd: hij werd slachtoffer van een pokkenepidemie. De meester was zelf precies tot de letter z gekomen. Hij was overigens ook nog archivaris van Sluis.


3. Zijn manuscript voor het woordenboek ging met de slakkenpost naar Leiden, waar de uitgever resideerde. Jullie zouden dat anders doen: een appje sturen, e-mailen, het gedownloade antwoord goed bekijken en je hersenspinsels daarna replyen na natuurlijk een back-up ervan te hebben veiliggesteld.

4. In die meer dan [letters] honderdvijftig jaar is er wel het
een en ander veranderd. Ouderwetse woorden als kasteleinse (dat betekent: vrouw van een herbergier) zijn vrijwel verdwenen en woorden als vwo-leerling en havoleerling zijn tamelijk nieuw. Die leerlingen kunnen trouwens in de aula van hun middelbare school lekkere yoghurt kopen.


5. We gaan naar het hoogtepunt toe: de correctoren scherpen hun schrijfgerei. Ieder foutje wordt genadeloos afgestraft, zij het wel dat ze maar één klein of groot, dik of dun rodepotloodstreepje per invulplaats mogen zetten. Dat valt mee, ? De olympische gedachte zegt het al: het deelnemen is belangrijker dan het winnen, en dat geldt ook hier. Toch hoop je stiekem dat jij straks triomferend op het erepodium zal staan. Duimen dan maar: we zullen het zien.

 

 
 


vrijdag 6 april 2018

1299 Dictee vrijdag 06 apr 2018 (1): dictee Groot Hautekietdictee Senaat Brussel 2018 √

Dictee - dictees [1299]

Groot Hautekietdictee Senaat Brussel 2018

In de trein (auteur: Christophe Vekeman)

1. "Bah", plachten eertijds patjepeeërs en andersoortig tuig van de richel gedegouteerd uit te roepen als het onderwerp spelling ter sprake kwam.

2. Vandaag, echter, is een dergelijke luiemensenattitude gemeengoed geworden, en dus geenszins nog het alleenrecht van getatoeëerde hasjiesjrokers, brisante methamfetamineamateurs en lieden die nooit Houtekiet [roman Gerard Walschap 1939, dus niet: Hautekiet!] * hebben gelezen.
* omdat er ook publicaties van Hautekiet zijn, zou 'Hautekiet lezen' niet fout gerekend mogen worden! [metonymisch gebruik als in 'Vondel lezen'] 

3. De taalminnende is heden ten dage ten langen leste en te allen tijde even raar geworden als een blobvis [gelatineuze diepzeevis] in pyjama.

4. Wie weet nog, bijvoorbeeld, waar 'vanilleseks' voor staat?

5. Misschien de een of andere sybariet [wellusteling, verwijfde], ja, of een oververhitte suzannaboef [wellustige oude man; ook: suzanneboef, maar dat niet voorgelezen].

6. Laatst, ongeveer halverwege de trans-Siberische spoorlijn [VD], ontmoette ik een rijzige jap in een salopette [tuinbroek] met een cubaan in zijn hoofd, je weet wel, zo'n churchillsigaar die zelfs onaangestoken in staat is de doorsneebroccoli-eter [ook: doorsnee broccoli-eter] warentig [ook: warendig – waarachtig] eczeem te bezorgen, en ik vroeg hem of het in het land van de rijzende zon ook zo godonterend en tenhemelschreiend slecht gesteld was met de liefde voor het woord.

7. Hij antwoordde dat hij vaandrig-ter-zee van professie was, en dus wel andere besognes had.

8. Ik had geen zin in gesteggel [GB ook: gestechel; VD: ww. steggelen en stechelen], dus verzuimde ik om uit te weiden over wat mijn mening dienaangaande was, namelijk dat het miasma * [ook: miasme = verpeste atmosfeer - maar dat laatste niet voorgelezen] van onverschilligheid veel vicieuzer was dan het aroma van een consciëntieus gerolde corona [zekere sigaar].
* myiologie = muggenkunde, myiasis = parasitisme 

9. Nee, wat ik deed was: mij in boeddhahouding manoeuvreren [ook: maneuvreren] en beaat wegdromen op de wieken van mijn memorie.

10. Op stel en sprong bevond ik mij zodoende niet langer in een derdeklaswagon die erg drukdoenerig bezig was oostwaarts te denderen, maar bereed ik in gedachten wederom een lipizzaner in het Verre Westen, gillend als een gillesdelatourettepatiënt met een gin-fizz in zijn omhooggestoken hand.

11. En die Japanner? Die zat erbij voor Piet Snot.

 
 



donderdag 5 april 2018

1298 Dictee donderdag 05 apr 2018 (1): dictee Dictee RSG Wolfsbos Hoogeveen 2018 √

Dictee - dictees [1298]

Dictee RSG Wolfsbos (locatie Groene Driehoek, Hoogeveen)

Massaal aan de selfie (auteur: Barbara Stallmann)

1. Het produceren van een selfie is een modieuze liefhebberij, waarbij de maker – niet gespeend van enig narcisme - zekere evocatieve poses geenszins schuwt.

2. Essentieel is dat de createur niet lijdt aan gevoelens van inferioriteit, zodat de selfie nimmer contrecoeur zal worden vervaardigd.

3. Had het toonbeeld van esthetiek, Mona Lisa, zittend op een loggia, haar delicate glimlach ook kunnen vastleggen met een selfiestick, of kon alleen de ware professional en artiest pur sang Da Vinci deze beroemde gelaatsexpressie vangen op het canvas?

4. En zouden de Azteken – de dragers van een militaristische
Meso-Amerikaanse beschaving – toentertijd ook hun duckfaces voor de infiniteit hebben willen bewaren, staande voor hun cyclopische tempels?


5. Door de nieuwste exuberante technologische innovaties op smartphones en cameraatjes kan elke dilettant zich een fotografisch genie wanen, in staat tot het epateren van vriend en vijand, vooral als het fotograferen gebeurt met een winterkoninkje of spreeuwtje in het decor.

6. Of ook Narcissus, de jager uit de Griekse mythologie die verliefd werd op zijn eigen spiegelbeeld, in wezen een selfiemaker avant la lettre was, zal voor altijd een enigma blijven.

 
 




woensdag 4 april 2018

1297 Dictee woensdag 04 apr 2018 (1): dictee Wieringermeerdictee 2018 √

Dictee - dictees [1297]

Wieringermeerdictee 2018

Het einde van de wereld (auteur: Wouter van Wingerden)

De blauwe uitdrukkingen zijn eigennamen; die zouden alleen bij ex aequo's een rol gespeeld hebben.

1. Wie vermoedt dat dit dictee verhaalt over een dreigende apocalyps, ontketend door grote kleine jongetjes als president Donald Trump en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-Un, zij gewaarschuwd: ik stel jullie faliekant teleur.

2. Ik neem jullie daarentegen mee op een virtuele ontdekkingsreis over de wijde wereldzeeën, vele malen weidser dan het IJsselmeer of de Waddenzee, naar verafgelegen eilanden waar overnachtingsaccommodaties zeldzaam zijn.

3. We schepen in Den Oever in en manoeuvreren met ons vaartuig tussen ferry’s door via Het [GB, VD: het] Kanaal naar het Panamakanaal op zoek naar onze eerste bestemming: het mythische Paaseiland met zijn honderden standbeelden.

4. Daar kwam op eerste paasdag 1722 als eerste westerling Jacob Roggeveen aan land, waarna vele etnografen en missionarissen onwetend epidemieën verspreidden die bijna tot de uitroeiing van de bevolking leidden.

5. Vervolgens ronden we Kaap Hoorn op weg naar Tristan da Cunha, een eiland dat steil oprijst uit de Atlantische Oceaan en nog geïsoleerder ligt dan Sint-Helena, waar Napoleon bivakkeerde en waar verrassend veel Jehova's getuigen wonen.

6. Na zo'n turbocruise blijkt de Kop [VD: kop] van Noord-Holland bepaald het einde van de wereld niet; tussen het mariene geweld van Den Helder, de Stevinsluizen en de Westfriese Omringdijk (!) overheerst, als de zeeziekte is weggeëbd, het gevoel van thuiskomen.

 
 



zondag 1 april 2018

1296 Dictee zondag 01 apr 2018 (1): dictee Oefendictee maart 2018 (4) √

Dictee - dictees [1296]

Oefendictee maart 2018 (4)

1. Als je op '2 cent*' zoekt, krijg je ook lemma 'hart': daar komen immers in voor '2' en 'centrum' ... Een gobang [laatste g niet uitspreken] is een koperen 2½ centstuk [dus schrijven we ook '2 centstuk' of 'tweecentstuk']. Twee en een halve cent was een bedrag maar ook een munt. Dat is een halve stuiver [ook als muntstuk, dat heet dan
twee-en-een-halvecentstuk – kennelijk prevaleert 'centstuk', dus geen – na 'halve']
. Het heet ten slotte ook nog vierduit(en)stuk. Een vierduitsbroodje is een kadetje [dat kostte 2,5 cent – cadetten zijn er tuk op]. Als opkontje of hupstootje zal ik je een kontje geven, teneinde over die muur te klimmen. Hij leest de klassieken ad aperturam libri: waar hij het boek ook opslaat, zonder zich voor te bereiden [ook: aperto libro]. Alcyon, alcyoon, halcyon, halcyoon, ijsvogel: alle hebben ze zo hun alcyonische dagen. Ik weet allang dat je al lang aan het solliciteren bent!


2. Hij is al gauw geïrriteerd: dat zal je algauw merken! Waar komt de naam van de Deux-aesbijbel (de Bijbel van deux aes) eigenlijk vandaan? Wel, van een aantekening [later verwijderd] – de bijbel was van 1562 – bij Nehemia 3:5(b) [Daar weer naast werkten de inwoners van Tekoa, maar de aanzienlijken van die stad deden niet mee met het werk van hun heer] Het ging over de herbouw van de muren en poorten van Jeruzalem na de Babylonische ballingschap. Het volk wordt gerelateerd aan een dobbelsteen: de armen zijn 1 en 2 (deux aes), de rijken zijn 5 en 6 en de middenstand is 3 en 4. De armen bouwden dus wel mee, de rijken niet. De volledige kanttekening luidt: "Deux aes en heeft niet, six cinque en gheeft niet, quater dry die helpen vrij." Het is een gezegde ontleend aan een commentaar van Luther dat, verwijzend naar het dobbelspel, aangeeft dat de armen (deux aes) niets bezitten, de rijken (zes en vijf) niets geven en de middenstand (drie en vier) wel bereid is te helpen. Als we dan toch zo bezig zijn: de armenbijbel (biblia pauperum) was een verzameling platen van taferelen uit het Oude [O.T.] en Nieuwe Testament [N.T.] met een korte verduidelijkende tekst. Een gutmensch is een policor (poco).

3. De braque d'ariégeois (een hond) dankt zijn naam aan 'braque de l'Ariège' [niet in wdb. – departement in Frankrijk]. Zij speelden de zogenaamde borsjtsjgrrlschrammelmuziek. Hij droeg jodhpurs, een rijbroek dus. Het meervoud van chassied [vrome jood] is chassieden of chassidim. Huiver: het arachidonzuur is het
5,8,11,14-eicosatetraëenzuur waarin alle vier dubbele bindingen de cisconfiguratie hebben. Schrijf cryptezaal [VD]: ga uit van crypte [n/s] en niet van crypta of crypt [mv.: en]. Terzijde, om ter zake te komen: GB heeft alleen crypt(e) en crypten [dus: cryptenzaal, zeg het maar]. Van cd's is DDD [bnw.]: digitaal opgenomen, digitaal gemixt, digitaal op de cd-master vastgelegd. Zoals je weet, is EDP electronic data processing. Een allel, twee allelen: verschijningsvormen van hetzelfde gen. Een vrouwelijke mc is een femcee. Coccine, vaccine en fettuccine (lintpasta). De Feriae: Romeinse kalenderfeesten. Hij is een uitgesproken korfbalgroupie. Hij roeptoetert maar wat.


4. Niet vanwege zijn gedebaucheerde [ontuchtig] optreden moest de militair deboucheren [het defilé verlaten]; zijn vader had overigens een fietsenwinkel met een groot débouché [afzetgebied]. Drie interessante begrippen zijn: gioer [overgang naar jodendom], giaur [gaa-voer] [scheldnaam voor niet-moslims] en gaur [groot rund, uitspraak als 'gauwer', maar met de g van goal]. Het getal googolplex is tien tot de macht googol (een een met 100 nullen). Het gris-de-linkleurige grain de lin is niet gris-perle. De pakketten zitten in een groepagezending. Naar de kerk voeteert hij.

5. Als hij koeteert [koeterwaals spreken], begrijp ik hem niet. Je moet me niet zo ambeteren [lastigvallen]. Kun je die beschuldiging hardmaken dat zij zich hard maken voor de hennepteelt? De hell's angels zijn lid van de Hells Angels. Hij zal vast ik-weet-niet-hoe-vaak en -hoelang protesteren. De Isthmische spelen vonden op een istmus plaats. Debout les morts: doden, staat [archaïsch] op! Wat, stockholmsyndroom [je hechten aan de bedreigende crimineel] en dan een osloconfrontatie [line-up]? Nee, zo'n Jeruzalemsyndroom [godsdienstwaanzin] is heel wat anders! De lady's gingen naar de ladies' night. Op zich zou je een crêpe suzette wel in crêpe georgette kunnen verpakken. Hij heeft de hele pan soep opgesoupeerd. Ik ben op zoek naar een pennerecept (!).

6. Als die van peau de pêche gemaakt zijn, zijn het
peau-de-pêchegordijnen. Peau de suède handschoenen mag je ook verkopen als peau-de-suèdehandschoenen. De Phallus impudicus is de grote stinkzwam. Philipp Melanchthon was de rechterhand van Maarten Luther (oorspronkelijke naam: Schwarzerd). Plateresk is in platerescostijl. Een meson is een elementair deeltje, je hebt ook het pimeson (π-meson, ook: pion) en het mumeson (μ-meson, ook: muon). Verder kennen we nog het K-meson (ook: kaon). Hij pest haar altijd, planteit dus. Het went pokopoko [langzamerhand] un poco [een beetje]. Een poco is trouwens een policor, een gutmensch (goedmens, deugmens, goeddoener). Pommes allumettes zij heel fijne pommes frites (friet, patat), pommes dauphine (pommes duchenne – ook: hertoginnenaardappelen) zijn gebakken torentjes van aardappelpuree en pommes parisiennes zijn gebakken krielaardappelen. Ripsfluweel is ribfluweel (ribbetjesgoed). Wat is een ripsen kamizool? Peronisme vernoemt Perón, pyrronisme Pyrrho.


7. Een porte-bonheur [mv. s] is een gladde armband, porte-brisées zijn schuif- of openslaande deuren, een porte-cigares [zelfde mv.] is een sigarenkoker, (met) een porte-crayon [mv. s] houdt (houd je) een tekenstift of potlood vast, een porte-lettres [zelfde mv.] is een omslag voor brieven of stukken, een porte-malheur [mv. s] is een ongeluksbode of een pechvogel, een porte-manteau [mv. s] is een staande kapstok en een porte-manteauwoord is een samentrekking [zoals brunch uit breakfast en lunch]. Dat wist je vast wel: een ptca is een percutane transluminale coronaire angioplastiek (dotterbehandeling). Is het rekwisitoor [GB!] al gereed? Unununium is roentgenium, genoemd naar Röntgen, net als die eenheid van straling: de röntgen.

8. Zal die safesexcampagne slagen? Sexcuses zijn redenen om geen seks te hoeven hebben en al zeker geen sekscapades. Een snek is een Vikingschip of een horlogeonderdeel, een snèk(bar) is een eettentje langs de weg en een snackbar een cafetaria. Een kleine sma is een smatje [ah] of smaatje [aa]. De spetsnaz was een
sabotage-eenheid in het Russische leger. Een archaïsche omzetting van 'quod non' is 'het en doet', ''t en doet' [dat is niet zo, toch niet]. Bij lemma 'ten' ook nog: 'ten doet' [toch niet]. Zeg rustig janpotage tegen een jean potage. Dat feest heet Holi Phagwa of phagwafeest. Gratias: dank u! Dat ik OK (oké, all right). 8% en 45‰ schrijf je (niet) aaneen [8 procent en 45 promille]! Hij zou een grote ijver aan de dag leggen. Assaisonneren is kruiden. Hoe schrijf je 'to-dolijstje' en 'athomegevoel'? Gratuit is met gratuïteit. Een barista runt een espressobar. In een banlieue wonen banlieusards. Cava is wijn, kava (kawa) een bedwelmende drank. De chef-sport werd chef d'équipe van de
roei-equipe en was bevriend met de chef de cuisine. De plant echinacea is de zonnehoed.


9. Kun je de twostep dansen op 2 step? Ja, vast wel. Een foodie vertoont voedisme. Voor makers van warez heb ik geen propz. Hebben de wagyu'tjes [k] al te eten gehad? Wat kunnen een janweetal en een lijsje-weetal elkaar nog leren? De yettie [young entrepreneurial technocrat] was bang voor de yeti [sneeuwman].