1130 Dictee zondag 11 juni 2017 (2): dictee BeNeDictee 2017-04 √

Dictee - dictees [1130]

Trubbels in het Palingmeer (auteur: Bert Jansen)

BeNeDictee 2017-04

De woorden en woordgroepen in vet en onderstreept moesten worden ingevuld.

1. Welkom in het Palingmeer, oftewel Aalsmeer. In dit epyllion [klein epos] zullen – ik zeg het met enige emfase [nadruk] – Dichtung und Wahrheit [waarheid en fantasie betreffend] onontwarbaar uiteenlopen, zéker voor onze Vlaamse vrienden, die deze parel aan de Westeinderplassen tot voor heel kort nog niet op de kaart zouden hebben kunnen aanwijzen.

2. In het wapen van Aalsmeer – dat een faas [he­ral­diek: band die dwars over het wa­pen­schild ligt] moet ontberen – zien we een Hollandse leeuw met in zijn klauwen een zwarte lebaal [grote, zware paling] tegen een blauw fond. Het verwijst naar de tijd dat de visserij een belangrijke economische pijler was. Niet alleen werd er op paling gevist, maar ook coelacant [grote, primitieve beenvis], cobia [baarsachtige] en hozebek [zeeduivel] vonden geregeld een roemloos einde in de vesanen [visnet] van menige loze visser. Ciguatera [visvergiftiging] was indertijd dan ook een veelvoorkomende doodsoorzaak. De eerste symptomen van deze ziekte – jeuk en gevoelloze lippen – lijken onschuldig. Die symptomen verdwijnen snel, en de patiënt voelt zich weer beter. Maar kort daarna is er sprake van een recrudescentie [verergering]: er treden hevige viscerale [de ingewanden betreffend] klachten op, men raakt in shock en 20% sterft binnen enkele dagen.

3. Na de droogleggingen – in het midden van de negentiende eeuw – ging het met de visserij snel bergafwaarts en schakelde de bevolking halsoverkop [= 2 x] oftewel halje travalje (ventre à terre dus) over op de landbouw. Vooral de aardbeienteelt beleefde een hoogtepunt. Vexillologen [vlaggenkundigen] zullen er geen been in zien in de rood-groen-zwarte vlag de rode vrucht, het groene blad en de zwarte aarde te herkennen.

4. In de belle époque [1890-1910 in West-Eu­ro­pa m.b.t. het cul­tu­re­le en mon­dai­ne le­ven] werden de eerste kwekers gesignaleerd: de veengrond bleek een uitstekende voedingsbodem voor de bloementeelt en de eerste eikers [vrachtschip binnenvaart] met rozen voeren richting Amsterdam. De rozen maakten plaats voor miniamaryllissen [sierplant, ridderster] en eschscholtzia's [goudpapaver], maar tegenwoordig ziet men ook veel salzafij [niet in wdb. - morgenster], en aloëetjes [uit de leliefamilie] in de kassen. Bloembollen worden, ook heden ten dage nog, in goenizakken [jute] vervoerd.

5. In Aalsmeer vind je geen campaniles [klokkentoren] met jaquemarts [figuurtje, slaat de uren op een klok], maar de bijna een eeuw oude watertoren in art-decostijl [art deco = aristieke stijlrichting] is een beeldbepalend monument aan het meer en wordt tot de mooiste watertorens van ons land gerekend. In 1994 werd de toren buiten gebruik gesteld. Aanvankelijk wilde de gemeente hem verkopen, maar dat stuitte op hevig verzet van de Aalsmeerders. Naar luid van zeggen, nam menige vergadering zulke tumultueuze vormen aan, dat de (heilige) hermandad [politie] eraan te pas moest komen omdat er een handgemeen dreigde.

6. Gelukkig bleef het bij enig duw-en-trekwerk [2024!]. Enkelen van de inwoners repten zelfs tout court [kortweg, zonder meer] van een moerlemei [opstand, chaos], toen er geopperd werd een luxehotel in de toren te huisvesten. Een ondernemer schetste de verzamelde menigte een fraai toekomstperspectief van state-of-the-arthoreca, die Aalsmeer zou opstuwen in de culinaire vaart der volkeren. Heftig gesticulerend ventileerde hij zijn ideeën over lucullische [overdadig] maaltijden geserveerd op famille-roseserviesgoed [zeker Chinees porselein] en fritporseleinen [glasachtig, niet echt porselein] borden. Hij dacht daarbij geenszins aan ordinaire tabouleh (ook: taboulé,
VD/GB) met kolbaszworstjes [sterk gekruid, Hongaars] als garnering. Nee, hij dacht eerder aan een kopje borsjtsj [rodebietensoep, rode bieten] (ad libitum [onbeperkt] in cyrillisch [voor Slavische talen] schrift) als appetizer en vervolgens escabeche [Spaans koud gerecht] met szechuanpeper [anijspeper, China], overgoten met gecorseerde [robuust, vol] wijnen als saint-estèphe en saint-julien [beide: rode wijn]. En croquembouche als dessert en champagne à gogo [naar believen, onbeperkt]!

7. Een creabea [vrouw met creatieve hobby], type wilhelmina-vooruit [vrouw met grote boezem], nam toen het woord en riep geëmotioneerd dat daarmee een belangrijk stuk cultureel erfgoed verloren zou gaan ten faveure [ten gunste] van ordinair winstbejag. 'Lucri causa [uit winstbejag] kraait dan weer victorie', zo kraaide zij. Zij meende dat de watertoren de perfecte ambiance was voor het ten gehore brengen van medleys [potpourri] met orkesten die ruimte geven aan bijzondere instrumenten. Zij noemde met name de kemenche [Turkse viool], de Ierse bodhrán [handtrommel] alsmede de oboe [hobo]. Ook zag zij wel een plaats weggelegd voor exotische muziekstijlen als mbalax [swingend, Senegal] en bhangra [Aziatisch].

8. Een wethouder van de gemeente – een rechts-extremist [ultrarechts] en aanvankelijk een gedreven voorstander van het plan de watertoren tot horeca-etablissement om te vormen – liet zich door haar overtuigen en sindsdien staat deze bestuurder bij zijn achterban dan ook bekend als sjaak-afhaak [beloften niet nakomen].

9. Burgemeester Hoffscholte – zoals altijd tiré à quatre épingles [om door een ringetje te halen] in zijn double-breasted [2 rijen knopen] colbert – was de enige die zijn quant-à-soi [waardigheid] wist te bewaren en de gemoederen vermocht te sussen. Zijn bonhomie [vriendelijke wellevendheid] vermag dan ook vriend en vijand te behagen. Literair angehaucht [tenderend naar] als hij is, brak hij een gedamasceerde [vlammend] lans voor het doen herleven van de tijd van de retrozijnen [rederijker]. Met veel brio [levendigheid] schiep hij het beeld van om het landjuweel strijdende dichters in spe die hun haiku'tjes [gedicht van 3 rijmloze regels] en clerihews [rijmschema aabb] voor het uitzinnige publiek declameren. Hij kon zich nu al verheugen op de ingenieuze telestichons [laatste letters vormen een naam] die men met uiterste precisie zou fabrieken.

10. Dit was voor een doblootje achter in de zaal het sein het woord te nemen. 'Ik vind dat taal door iedereen begrepen moet kunnen worden en u gebruikt woorden die ik niet begrijp. En dat geldt ook voor dat mallotige dictee dat u jaarlijks voorleest. In het laatste dictee – dat van oktober 2016 – had de schrijver het bestaan woorden als pastinaak, geparaisseerd [(weer) verschijnen] en chintz [calicot, indienne, sits] te gebruiken. Ik vind dat elitair.' Het woord 'elitair' was weer gevallen, hoewel men zo'n vreemd woord niet verwacht had uit haar gelipgloste [lipgloss = gloss, glansmiddel ww. lipglossen] mond. De burgervader ging er eens goed voor zitten, bleef placide [rustig, kalm], hoewel de haren hem te berge rezen, en dupliceerde, van de weeromstuit nog geaffecteerder dan gewoonlijk: 'Mevrouw, moeten wij dan allemaal tot monosyllabische [eenlettergrepig] stamelaars vervallen? Mag ik niet vrijelijk putten uit mijn gereedschapskist met archaïsche woorden? Vindt u dat wij allen een tien voor taal verdienen, zoals het jarenzeventigideaal [jaren 70/zeventig] voorschreef? Wilt u terug naar die sturm-und-drangperiode [puberteit/pubertijd], waarin men er versjwartste [extreem, idioot] ideeën op na hield [VD] en geëchauffeerde [verhitte] querulanten [ruziemaker, ruziezoeker] een extreem gelijkheidsideaal nastreefden? Ikzelf kan een marathonloper op mijn elektrische fiets nog niet bijhouden, maar moet ik daarom de banvloek over triatlons en andere sportevenementen uitspreken? Ik ga er zomaar van uit dat u deze vraag als retorisch opvat', zo besloot de burgervader zijn relaas, terwijl hij zijn apotropaeïsch [bezwerend] ten hemel geheven armen liet zakken. Of het nu was omdat de eerste burger te veel 'moeilijke' woorden gebruikte of dat de opposante zich had laten overtuigen, zal nooit geheel duidelijk worden, maar vast staat dat de harpij [feeks] met de gefacelifte [cosmetischchirurgische ingreep] fysiognomie [ook fysionomie = gezicht, voorkomen] en basané [bruinverbrand] teint weer ging zitten en de rest van de vergadering niet meer gehoord werd.

11. De kwintessens [essentie] van dit verhaal: hoed u voor mensen die genoegen nemen met mediocriteit [middelmatigheid].

 
 

1129 Dictee zondag 11 juni 2017 (1): dictee Oefendictee juni 2017 (1)

Dictee - dictees [1129]

Oefendictee jun 2017 (1)

1. Laat ik er het zwijgen maar toedoen. De muziekgroep kon niet meer zonder synth. Tertiën of terties zijn zestigste gedeelten (s) van een seconde. Dingding is dendeng (Indië, vlees). Je kunt een campagne voeren: dat spreek je gemouilleerd uit met 'nj' zoals ook in 'kampanjedek'. Eenmaal, andermaal, derdemaal ... Der jüdische Selbsthass is de haat van Joden jegens zichzelf. De collegezaal van een medresse (madrassa) heet dershane [dèhrs-haa-nèh]. Met zwartebessenlikeur wordt crème de cassis bedoeld. Je schrijft kidoesj, sabbatswijding, toch wel goed, hè? De gewijzigde kleppermanspoëzie is nu voor Nieuwjaar! DeVlag was de Duits-Vlaamse Arbeidsgemeenschap. Heb jij wel eens kroeze [gekrulde] peterselie gegeten? Jij bent goedgeïnformeerd (GB): dat daar zijn inderdaad buxussen (buksbomen) en lariksen (lorkenbomen, geen sporkebomen dus). Weetje: een diaconium is een diakonikon. 

2. Naast de diak woonde een dinkie. Bij een dialogue de sourds wordt veel aan dovemansoren gezegd. In NL wordt soms een Diamanten Film uitgereikt. De fabrieksbaas zei: "Ik doe alles voor mijn werkers." Jan Langbeen gedegradeerd tot 'de dood'? De alleenheid beleef je individueel, de aleenheid collectief. De winst was inmiddels helemaal te loor (verdampt). De uitdrukking 'je doodergeren' komt nu dichter bij Magere Hein, de dood. Je kunt je ook blauw, scheel of groen en geel ergeren. Joepie, de grote marene is nu een oostzeehouting! Je kunt daar mooie minnegoodjes kopen! DCP is dichloorpropanol, DDT is dichloordifenyltrichloorethaan. Let goed op met 'die blaue Blume' en 'ins Blaue hinein'. Dieffenbachia's hebben groen-witte bladeren. Die verdammte Pflicht riep weer. Met een dijketting kun je niks vastmaken! DME is dimethylether, DMF is dimethylformamide en DMT is dimethyltereftalaat. Vind jij zo'n dipdye van het haar nou echt mooi?

3. Het gebruik van internet is weer geënabeld. Met de discman op keek hij naar de discfilm. DPS is schizofrenie, het disfunctioneleperceptiesyndroom. Het CD is het corps diplomatique. Met een disloque wordt het dislokeren bedoeld. Hou eens op met dat vind-ik-niet-leuken. Zo ziet een distyle tempel er dus uit. In mijn dicteeproductie zaten heel wat ditjes en datjes. Arabische mannen dragen vaak een dishdasha (lang, meestal wit, gewaad). Goede of slechte geesten heten ook djinns. Ik ga die voetbalclub joinen. Met DMMP wordt dimethylmethylfosfonaat aangeduid. Is een dinkie blijer met dinky toys, dan die diak, die bij tennis vaak een dink produceert? Break a leg, toitoitoi, benut die breakkans! De wijn was D.O.C.: denominazione d'origine controllata. Waar ging zijn doctoraatsstudie over? De bijnaam van Ramon Llull was Doctor Illuminatus. Wat wyclifitisch is, heeft betrekking op John Wyclif, bijgenaamd Doctor Evangelicus. Een eigen doelpunt is een owngoal. Je weet, dat doerra gierst is? Hoe spreek je bloesje op z'n Frans uit: blouseje (GB) of blousetje (uitspraak VD)? Wat was die cranberryyoghurt lekker, zeg!

4. De Golden Raspberry Award wordt kortweg Razzie genoemd. Wat houdt de goedevrijdagviering (de viering van Goede Vrijdag) eigenlijk in? Ik zal je een santekwant (oorveeg) verkopen! De een vond het moquant, de ander choquant. Gelijk hebben is een, gelijk krijgen twee. De gerelaxte periode werd relaxed afgesloten, dus zonder gestres. Die goalgetter met zijn goatee is ook overigens een go-getter. Zij zat op de gymnasiumalfa-afdeling. Het woord 'chasse-patate' wordt vaak fout geschreven. Sans rancune, maar hoe warm is het met 85 graden Rankine (volgens de thermometerschaal van die naam)? De Jakobsdag (25 juli) is de feestdag van de Heilige Jacobus. Met zondag rorate wordt de vierde zondag van de advent bedoeld. De krabbekat had krabrode armen. Tijdens de jacquerie (J, VD?) waren er nog geen jacquard(machine)s, wel kende men de term 'nec quaerere nec spernere (honorem)' al: de eer niet zoeken maar ook niet verachten.
 

1128 Dictee zaterdag 03 juni 2017 (1): dictee Afscheidsdictee Jeroen Pauw en Bart Chabot (02-06-2017)

Dictee - dictees [1128]

Afscheidsdictee Jeroen Pauw en Bart Chabot (02-06-2017)

Het galgenmaal

1. Met een trumpiaanse handdruk bij het grofvuil (*) gezet, ik, het Groot Dictee. Vanbuiten zag je niets, maar een halfuurtje (*) later kookte ik nog vanbinnen.

2. Ik zou archaïsch zijn, volgens de farizeeërs van de publieke omroep. O ja, slimmeriken? En 'Boer zoekt vrouw' dan, en 'Heel Holland bakt'? Of elitair, en me schuldig maken aan taalmasochisme.

3. Dankzij mij leeft het przewalskipaard en is de spelling van gestrest, gewhatsappt, tseetseevlieg en cisterciënzerklooster een niemendalletje, of die van nochtans, zee-egel en hawaïshirt.

4. Dat was het dan, het kleine Groot Dictee. Bij dezen dank aan Pauw voor het rodelopergevoel in deze 'Eerste Kamer der Staten-Generaal'. Tabee! Adieu! Ik wens u allen een zomerse zomer.

(*) Staat als één woord in Van Dale en Groene Boekje, maar taalkundig gezien is de schrijfwijze met een spatie ook verdedigbaar [Onze Taal].
 

1127 Dictee donderdag 01 juni 2017 (1): dictee Oefendictee 200 - Breskens 2009 √

Dictee - dictees [1127]

Oefendictee 200 was een compleet dictee: Breskens 2009.

Dictee 200 (CC) Van de hak op de tak (Tweede Groot Breskens Dictee 08 juni 2009) [uit de oude 856 Oefendictees!]

(De cursieve woorden moesten door de liefhebbers, de onderstreepte door de specialisten worden ingevuld.)

1. Yelt u uw yells maar: het 'yo' van de rapper-hiphopper, het Amerikaans-Engelse 'wow' of het oer-Hollandse 'wauw', het 'wham' uit de Engelse comics, het 'tsjakka' van sommige mediagoeroes en
stand-upcomedians – zij vertolken stand-upcomedy's, het 'hé, poppelepee' of het 'plopperdeplopperdeplop' uit de kaboutertaal en het 'amai' uit de Belgisch-Nederlandse spreektaal.

2. Hier zijn een paar oefenzinnen. Voor de computeraars onder u – de whizzkids en wiseguys: gamen met een Wii is wiiën en als je dat te veel doet, krijg je wiiitis! Hebt u zelf al eens gegamed? Moeilijk? Kom nou, u bent dicteenerd, maar toch geen digibeet? U hebt geen eigen williewortelbedrijf, genoemd naar Willie Wortel uit de Donald Duck, het blad met de weldadigheden zonder gewelddadigheden?

3. Voor alle duidelijkheid: in de eerste alinea ging het niet over de Wouwse Plantage tussen Bergen op Zoom en Roosendaal. Jawel, die plaatsen liggen in de provincie Noord-Brabant, maar de bloemrijke plaats Rozendaal van de u-weet-wel, nou ja, ik zeg het toch maar: de bedriegertjes, ligt in Gelderland. Hoezo, bevoordelen van kaaskoppen? Die weten toch ook niet hoe je Knokke-Heist, Houffalize,
Sint-Job-in-'t-Goor en Irchonwelz schrijft. Een Vlaming staat sneller voor Paal dan een Fries. Zijn er nog flandriens, fanatieke pedaleurs, op een vélocipède uit Wallonië gekomen? Trouwens, een deel van België is ook nog Duitstalig. Aan de oosterburen danken we woorden en uitdrukkingen als Doktor Eisenbart, de kneippkuur, het Volapük, het
KZ-syndroom en het Schwyzerdütsch, naast zum Kotzen, zum Tode betrübt, een himmelhoch jauchzende euforie en ten slotte de zogenaamde 'himmlische Länge' van de negende symfonie van Schubert, zo genoemd door Schumann.

4. U aller doel, of u nu een bereisde roel bent, een douairière of een Japanse japanoloog, was het om als chique dicteechic, tevens gideonsbende, voor een door de Nederlandse ladyspeaker Hanneke Leentfaar-van der Brug D.V., Deo volente, als God het wil, in dit godshuis voorgelezen snertdicteetje naar Breskens, een godvergeten, door God vergeten, oord – ja, op zijn Engels: the middle of nowhere, Nergenshuizen, dat denkt u wellicht – te komen om dit armageddon te ondergaan? Was u door jehova's, Jehova's getuigen, op dat spoor gezet via het Bijbelse woord? Wat, uw bijbeltje vergeten? U bent toch niet arbeidsschuw, want het wordt je niet gemakkelijk gemaakt: dat word je nog wel gewaar. En het is hier mudjevol en je zit hutjemutje op elkaar, postzegeltechnisch: tête-bêche. Hebt u uw fetisje, blocnoteje met bladzijdenummering en USB-stick bij de hand? De apocalyps komt tenslotte pas aan het eind.

5. De voorleesster heeft vandaag geen bootees aan. Ze heeft in Leiden (Lugdunum Batavorum) theologie gestudeerd, maar lijdt niet aan rabies theologorum. Ze behoorde een blauwe maandag tot de èles en was dus lid van de vroegere VVSL. In die universiteitsstad met eigen ub heb je straten als het aloude Galgewater en het antieke Hazepad. Studjes konden op de uni (unief) vlotjes hun kandjes halen. In het studentencorps kom je alleen binnen met eclatante
curriculum-vitaegegevens. Leentfaars zoon en dochter hebben op het Marnix Gymnasium in Rotjeknor op school gezeten.

6. Eegaatje Rein is van huis uit mathematicus. Hij weet (bijna) alles af van variëteiten, axioma's, trisecanten, sinusoïdes, helixen, rico's, quaternionen, de niet-euclidische meetkunde, n'demachtswortels, lemniscaten, katheten, kardinaalgetallen, googols, fluxierekening, flexiecirkels, di- en triëders en correlatiecoëfficiënten, kortom: hij is een knappekoppenfiguur. Voor zijn pensionering is hij ook nog wethouder (schepen) in het college van B en W van Sluis geweest. Hij tekende onder andere voor de nieuwbouw van het Zwin College en de Rabozaal in het Ledeltheater te Oostburg, naast het nieuwe houtenjassenpark in Breskens. Momenteel vindt je familie hem bij het boeiende bejaardenwerk in Breskens en verkoopt hij lootjes voor de wereldberoemde, kapitale Visserijfeesten in Breskens. De laatste loodjes wegen daarbij het zwaarst.

7. Door een historische naamgevingsvergissing bevind je je thans in de gemeente Sluis en niet in de gemeente Breskens, een wereldstad, weliswaar niet met skyscrapers en een eiffeltoren – we waren pas nog op vakantie in de Eifel, maar je komt er wel BN'ers en BV's tegen. Napoleon was hier en naar verluidt is ook de tsarevitsj – verkleinwoord tsarevitsje, ook wel cesarevitsj genoemd, er geweest. We produceren napoleonsnoepjes en hebben de kennis om de soliedste shampooflesjes als product te maken. Er wordt wat afgerock-'n-rold tijdens de avonturen van de blasé betwetertjes in de avonduren. Tijdens het ritme van de rhythm-and-blues heerst vaak een niet mis te verstane babylonische spraakverwarring, terwijl de ouders thuis lcd-tv kijken.

8. Als je Breskens in rijdt (inrijdt), zie je de facelift sinds de jaren zeventig, naast de resten van de Atlantikwall. De gribus is weg en alles ziet er pico bello uit. De shovel met zijn sjofele bestuurder heeft goed werk geleverd. Oh la la (olala), dat wist u niet: er zijn wel grand cafés, maar op het Spuiplein ontbreekt nog een

grand-cafégelegenheid. Op 23 januari anno Domini 2010 wordt het plein officieel met veel hocus-pocusgedoe geopend. Het krijgt van alles, behalve een onvoldoende beoordeling. Men denkt aan sirenegeloei met veel decibellen, feitelijk een teveel aan dB's. Een der uitbaters is bevreesd voor vliegende schotels, je moet er ook niet aan denken: ufo's op het Spuiplein … Wanneer zal VV Breskens tegen FC Maldegem spelen in UEFA's supercompetitie? Wanneer zult u op het plaatselijke formule 1-circuit onze pits- en hoezenpoezen aantreffen? Wat zal een kerkelijkegezindteonderzoek opleveren? Dat schijnt zelfs per gezin te verschillen. Het drukbezochte Breskens wordt druk bezocht. Sommige straatartiesten hebben weleens last van bühnekoorts. Onze hotels bieden half- en volpension aan. De ondernemers zijn kien, hebben koppiekoppie en zouden liefst een coup plegen. Zij zullen de bloemetjes buitenzetten en in arren moede iemand eruit gooien als die zich niet gedraagt. Ze staan niet voor Jan Joker.

9. U zult gezien hebben dat alhier de eschscholtzia en de kolibrie met uitroeiing bedreigd worden. De engelse groetenis en de veldtjakker staan gewestelijk bekend als respectievelijk het Ave Maria en de kramsvogel. Met dat feit willen sommige kwaadsprekers ons discrediteren, in diskrediet brengen. Maar onze gua's, onze gelduitgifteautomaten, werken op volle toeren. Ze zijn plaatselijk een nummereenhit (nummer 1-hit) voor mensen die gaan barbecueën. En die gaan echt niet failliet of bankroet, ze ondergaan geen deconfiture. En denk nog even terug aan de uni (unief): ook daar is verre van sprake van een faillite of banqueroute de la science. Onze dorpsgek, een echte hetero, en zijn fiancee zaten op een skai bekleding vis-à-vis, recht tegenover, elkaar. Zijn ex-eega was allang ervandoor met een ander. Na wat ups-and-downs (ups en downs) en de nodige thalassotherapie gaat het haar inmiddels goed. Haar dochter zit opgescheept met een taakstraf op locatie van het Halt-bureau, de lokale afdeling van Het Alternatief. Zij verkaste vorige week en vergastte haar genodigden op crème fraîche, geserveerd in crêpepapieren bakjes, zodat de mee-eters niet hoefden te creperen van de honger.

10. Zo, dat was dan ons essaytje, ons dictee-exposeetje. U was de crème de la crème van de dicteewereld, een supervetcool gezelschap. Dat dit geschreven brouwsel u nog maar lang moge heugen. Hadt ge de tekst nu maar van tevoren gekend, ja dan … Als u terugrijdt naar huis en de hel- en felgele zon staat aan de strakblauwe hemel en u ziet in uw reflexcamera de reflectie ervan in het diepgroene water, laat uw gedachtestroom dan nog maar eens de vrije loop. Als u dan allemaal weer meedoet, zitten we hier volgend jaar weer. Mochten er trouwens ex aequo's zijn, dan volgt een shoot-out met een vijf- tot tiental woorden of uitdrukkingen. Bij de liefhebbers moet u dan denken aan woorden als kick-and-rush, hotsknotsbegoniavoetbal en Boerenkoolstronkeradeel en bij de specialisten aan de cornucopia (cornu copiae, hoorn des overvloeds), de objets trouvés, het
zzp'er-in-rusteverhaal en de dolly's (karretje met camera) op het stationsperronnetje.

Dit dictee krijgt een vind-ik-leuk, een like.

 
 

1126 Dictee woensdag 24 mei 2017 (1): dictee Oefendictee mei 2017 (2) √

Dictee - dictees [1126] 

Oefendictee mei 2017 (2)

1. Daedalus bouwde op Kreta voor Minos het Labyrint, dat tot verblijf diende van de Minotaurus (mythisch monster, mensstier). Theseus doodde die en vond met de draad van Ariadne de weg uit de doolhof terug. Zeg maar dag met het handje betekent:
dag-zeggen-met-het-handje. Niet makkelijk: Daesh = IS = al-Dawla
al-Islamiya fi al-Iraq wa al-Sham. Een bekende middeleeuwse ballade begint met 'het daghet in den (inden) oosten'. Een dagobertstoel heeft X-vormige poten. Pas na het dagworden gaf hij de geest. Daim [dèh] is hertsleer of (BE) suède. Dajakkers houden er gewoonten op na die Dayaas zijn (Dayase gewoonten dus). Spreken de dames de la halle (marktvrouwen) ook wel de langage des halles (viswijventaal)? De dandykoorts is genoemd naar dengue, knokkelkoorts. De Dannebrog is de Deense vlag. Darbepoëtine (ook doping) is nesp: novel erythropoiesis stimulating protein. Hier wat afval: abattoirmest, retourette (afvalwinkel), chappezijde (afvalzijde), ampas (bagasse – uit suikerriet), apostasie (geloofsverzaking), (vuilnis)belt(rat), wat bezoles is. is ziek, bedorven (Bargoens), bourette (afval van natuurzijde), compost, recyclagepark, down- en upcyclen, diftar (differentiatie tarieven), effluent (van rioolwater), e-schroot (e-afval, van elektronische apparatuur), furfural (furfurol, van plantaardig afval gemaakt), gft (groente-, fruit- en tuinafval), grofvuil, hava (hoogactief vast afval, radioactief), lava (laagactief), mava (middelactief), (vlas)hede (afval hennep), kca (klein chemisch afval), kga (klein gevaarlijk afval), kliko (container), klodde (vlas), krense (graan), maisgluten (NL, BE: maïsgluten), Niras (in BE: Nationale Instelling voor Radioactief Afval en Verrijkte Splijtstoffen), ort (hooi, stro of riet), residu (rest), palie (gruis), plasticsoep (oceaan), quisquiliën (ook: slechte voortbrengselen van de geest), recycling, saprofaag (voedt zich met organisch afval), saprofyt, saprozoën, saprozoïsch, schiedammer (spoeling uit jeneverstokerijen), schroot, scraps (smeedijzer of rubber), shredderafval,
sint-maartensvuur (van afval), slops (olierestanten met water), sludge (afgewerkte olie), smack (stank afval, lijkt op geur heroïne), strips (katoenspinnerij), terril (steenberg), triefel (rotzooi), trijp (trip, triep, pens), vinasse (suikerfabricage), vleesguano, (walvis)guano en vuillast.

2. Is hort sik (of hortsik) een aansporing voor een geit, een hortus siccus is een verzameling gedroogde planten. Die sikhs stammen uit de Punjab. Hij droeg een slip-over (pullover). Slovenië: internet si, landcode SI en auto's: SLO. Daar (uit Midden-Europa) komen de lipizzaners vandaan. Je betaalt met de Sloveense tolar (SIT). Is das höchste der Gefühle, dat je met das Glück im Winkel das Eiapopeia vom Himmel beleeft (echt allemaal in VD)? Een eenmalig, dus daarna: das war einmal? Ik vind hem een dit-en-datse vent. Dat bedrijf heeft een uniek klanten-dbms (databasemanagementsysteem). Dav. is daaraanvolgend, d.a.v. is daaraan voorafgaand en dov. is daaropvolgend. Honden houden niet van dazers [apparaat met hoge toon]. We waren aan het kamperen, toen hij decampeerde [de plaat poetsen]. Aan de getuige à décharge werd financieel decharge verleend. Decolletéportemonnees zijn in de mode. Hij lijdt aan tinnitus (aurium), oorsuizen dus.

3. De oorspronkelijke, authentieke, bewoners van Lapland eten samen en heten Samen. Een rabelaisiaans diner is op z'n Rabelais': overdadig en uitbundig. Hij is van lotje getikt. In Brugge werd de Club-coach (!) aan de kant gezet. Hij is naar Delft geweest: heeft zijn haar laten knippen. Iemand met dementie mag je geen dementi geven. Er rust een taboe op het op z'n Frans geschreven taboulé. Zweeds wittebrood is het wittebrood dat in de Hongerwinter van uit (!) Zweden per schip aangevoerd meel werd gebakken. Je weet toch dat een madhhab een soennitische wetschool is? Als het team voorstaat, zal de spits er verder vaak alleen voor staan. Een zomerklimop is een tante mientje.