0889 Dictee zaterdag 16 apr 2016 (2): dictee Oudewater 2016 √

Dictee - dictees [0889]

Dictee Oudewater 2016

Vluchtelingen: barrières of perspectieven? (auteurs: Aad Kuiper, Piet Smits)

1. De afgelopen tijd zwabbert het contemporaine Europa van crisis naar crisis en raakt volledig gestrest door de niet-aflatende tsunami van malheureuze asielzoekers en door exorbitant geweld verdreven ontheemden, merendeels uit Zuidwest-Aziatische en Noord-Afrikaanse regio’s, die een welhaast paralyserend bestuursinfarct teweegbrengt.

2. Deze demonstratie van internationaal paniekvoetbal op het Europese continent is remarquabel, omdat alle nationale overheden prat gaan op hun tolerante houding; tenslotte zijn zij gepokt en gemazeld door eeuwenlange ervaringen met mensen op de vlucht voor oorlogsgeweld; zelfs het kleine stadje Oudewater kan bogen op een bijna vijfhonderdjarige experiëntie met deze aleatoire kwesties.

3. De niet historisch verifieerbare mythe wil dat de Habsburgse keizer Karel V, die de West-Vlaamse Hanzesteden Brugge en Gent frequenteerde, zich in 1542 meldde in Oudewater met in zijn majestueuze gevolg een in Polsbroek – ongetwijfeld door getruukte weging – van hekserij beschuldigde vrouw, om deze in de Oudewaterse waag opnieuw te laten wegen. Het resultaat was een "aan haar proportiën des lichaams accorderend gewicht”, hetgeen haar vrijpleitte van hekserij.

4. Keizer Karel, dit niet blauwblauw latende, verleende aansluitend Oudewater het privilege om alle van hekserij verdachte individuen te mogen wegen, waardoor Oudewater zich een status aparte verwierf binnen de op dat moment geciviliseerde wereld, waarin na de publicatie van het discriminatoire geschrift “Heksenhamer” van de Duitse dominicaanse – ongetwijfeld misogyne – inquisiteur Henricus Institorius iemand als heks gekwalificeerd kon worden en dus als iets repugnants, dat coûte que coûte bestreden moest worden.

5. Oudewater werd een wijkplaats voor vervolgden van de overal in Europa oplaaiende hetze tegen alle buiten de geijkte paden tredenden; van heinde en verre trokken zij naar het IJsselstadje om zich op de gesanctioneerde unster te laten wegen teneinde het felbegeerde "Certificaet van Weginge" [telde niet mee] te ontvangen; dientengevolge bleven vele van deze aan de brandstapel ontsnapten hier wonen en leverden een geapprecieerde bijdrage aan welvaart en cultuur.

6. Natuurlijk is deze legendarische tijdspanne uit de Oudewaterse historie onvergelijkbaar met de huidige ontzaglijke volksverhuizingen, waarbij sprake is van miljoenen mensen die zich storten in hachelijke avonturen, desperate risicovolle boottochten en/of fysiek afmattende dagmarsen naar God mag weten waar; desalniettemin gaat Oudewater de uitdaging aan om deze nieuwbakken Hollanders van meerwaarde te laten zijn voor ons simpele huis-tuin-en-keukenleventje.

7. Hartverwarmend is het dan ook te constateren, dat de lokale Rotaryclub in coöperatie met twee regionale evenknieën een groots opgezet Matthäus-Passionproject heeft geïnitieerd, waarin op Palmzondag in de Sint-Franciscuskerk cantates, recitatieven, aria’s en koralen op een zo bachiaans mogelijke wijze ten gehore gebracht werden en waarvan de opbrengst ten goede kwam aan de Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF.

8. Om het assimilatieproces verder te pousseren en wederzijdse gewenning aan ambiance en entourage te stimuleren wordt aan veel van de in deze contreien gearriveerde refugiés een kookmiddag aangeboden, waarin een gastronomische uitwisseling geschiedt tussen hun extraordinaire gerechten als falafel, in kataifideeg gewikkelde gamba’s, door basmatirijst geaccompagneerde köfte en kebabballetjes en onze aloude culinaire spijzen als erwtensoep, entrecotejes in piccalillydressing, rijstebrij en yoghurt met froufroutjes.
 
 

0888 Dictee zaterdag 16 apr 2016 (1): dictee Column Terugblik Terneuzen 2016 √

Dictee - dictees [0888]

Column Terugblik Terneuzen 2016

0. Van de 40 invulwoorden in Terneuzen voor de Specialisten kwamen er 27 en bij een wat royalere telling zelfs 30 voor in mijn 856 Oefendictees. Dat is een prima score en ik ga die dictees zeker regelmatig voor mezelf herhalen. Ze zitten nu in één groot Wordbestand, dat zoekt makkelijk. Het is overigens een bestand van een kleine 1900 A4'tjes en ruim 950.000 woorden ... Als je je afvraagt, hoe ik dan aan 16 fouten kwam: beetje ziek en daardoor absoluut niet in vorm, maar als de winnaars 11 en 12 fouten hadden, ben ik nog best tevreden! In deze column enkele (onnodige) fouten en woorden die niet in de Oefendictees voorkomen ...

NB In 2020: 2414 A4'tjes, 1.040.875 woorden, 7.090.472 tekens! Op aanvraag verkrijgbaar.

1. Ik had sproke, moest sproken zijn. Die n werd natuurlijk niet voorgelezen, die moest je zelf bedenken. In de loop van het dictee bleek dat het hier om 2 verhalen ging, niet om een. Een sproke = een kort Middelnederlands verhaal in verzen, veelal met een didactische strekking.

2. Is het tiepje, typeje of typetje. Niet het laatste (mijn keuze), want de t werd niet gelezen. Gaf verder nogal wat discussie, GB heeft type en typetje, maar ook tiepje. En dat moest het volgens de jury zijn. VD heeft overigens wel 'typeje'.

3. Ook een mooie: met ontrouwwaan (ongegrond vermoeden van ontrouw).

4. Zijn bouts vermoede ontrouw (niet bout als bnw., een boude bewering, iets bouds): je moest maar weten dat betekenis 13 van bout vrouw is (vergelijk schattebout!).

5. Hennepprikker, mooi woord: (sportvisserij) instrumentje waarmee men hennepzaadjes kan doorboren zonder dat ze splijten.

6. Borsjtsjgrrltje: een woord met 12 medeklinkers achter elkaar (daar is angstschreeuw met 8 nog niks bij). Het ging over Rusland, vandaar borsjtsj = rodebietensoep en verder is een grrl een zelfbewuste, jonge vrouw.

7. Aflaadpolissen. Het ging hier niet om een 'aflaat' = rooms-katholieke kwijtschelding van straffen, maar om iets uit de transportwereld. Afladen dus. Een aflaadpolis = een polis voor de verzekering van alle zendingen van vrachtgoederen tot een bepaald maximaal bedrag.

8. De fish-and-chipsstands. Mijn 'tents' was een beetje dom: dan had het natuurlijk 'tenten' moeten zijn.

9. Scorebloc moet met een c, net als blocnote.

10. Cometten is een zeker kaartspel = comète spelen!

11. Onbekend woord: mangabeys. Ik zat er dichtbij met 'mangabays'. Het zijn hondapen met een lange snuit die in bomen leven.

12. Het woord 'überschwänglichkeit' schreef ik goed. Het betekent: overdaad in gevoelsuiting, overdreven enthousiasme. Andere woorden, die met 'über' beginnen: überbetutteling = overdreven betutteling, met name door de overheid, überbitch = ontzettende bitch, überbrettl = (verouderd) literair café chantant, überchick = op-en-top (VD:
op en top! - 2020: OK) lekkere meid, übercool = jongerentaal: ontzettend gaaf, überfremdung = overheersing door vreemdelingen, door buitenlanders, überhaupt = helemaal, eigenlijk, übermensch = hoger type mens (volgens Nietzsche), überpuber = kind dat zich zeer puberaal gedraagt, en een überseksueel = een man die zijn seksuele aantrekkelijkheid ontleent aan superioriteit in velerlei opzichten. VD vermeldt maar één woord zonder trema: (uit het Frans!) uberteit = overvloed, rijkdom en vruchtbaarheid.

13. Guetteren = bespieden.

14. Staat gewoon in mijn lijst(en): Onnozele-Kinderen met koppelteken: hadden ze maar onnozele-kinderendag (vergelijk: Pasen en paasfeest) gevraagd!

15. De meest gemene vond ik 'maître d''. Ik had dat ook niet paraat. Je spreekt dat (maître d') uit als [maître die] en het is een verkorting van maître d'hôtel. En degenen die het goed dachten te hebben, hadden het nog fout: omdat het een aanhaling was, het eerste aanhalingsteken er wel stond maar het tweede niet, moest nog een extra aanhalingsteken genoteerd worden. Zo gemeen was dit dictee, wel leuk. Auteur: Marc de Smit.
 

0887 Dictee donderdag 14 apr 2016 (1): dictee Terneuzen 2016 √

Dictee - dictees [0887]

Dictee Terneuzen 2016

Feest! (auteur: Marc de Smit)

De Liefhebbers moesten de 40 blauwe woorden of woordgroepen invullen, de Specialisten de 40 rode.

1. Tournée générale! (Een traktatie is dat.) Want we zijn jarig. Dit is onze tiende editie! Maar of we daar blij mee moeten zijn? Gehengt u mij in het kader van die retorische vraag de onderstaande sproken.

2. Een oud-academievriend van mij, laten we hem X noemen, professor in de thracologie (of was het turkologie? – nu ja, in elk geval iets manama-achtigs) naderde enkele jaren geleden zijn tiende trouwdag. X' vrouw, een nogal bazig tiepje dat hij had leren kennen tijdens een bridgeolympiade, was (het mag gezegd) een schoonheid. Maar X was een man met ontrouwwaan en (en ook dit mag gezegd) die was niet helemaal zonder reden. Welles-nietesdiscussies over zijn bouts vermoede buitenechtelijke sekscapades ontaardden nogal eens in ruzies die niet zouden misstaan in oneirodynieën na een drinkgelag, en tijdens een van hun ruzies kwam het hoge woord er dan uiteindelijk uit: ja, ze had een paramour, net als hijzelf van Wit-Russische origine. X werd woest. 'Jij tuttekop,' stampvoette hij schuimbekkend. 'Jij, jij ... jij geisha!' (Hij zat inderdaad om passende scheldwoorden verlegen.) 'Qué?' antwoordde zijn vrouw verbaasd, terwijl haar ogen zich vernauwden tot corridortjes en haar wiggenbeen opwipte. 'Ruim tien jaar zijn we samen nu, heb jij me ooit verrast met een valentijnscadeautje, al was het maar een eenvoudige hennepprikker of een bos dahlia's? Nooit! Ja, één keer zo'n well- annex mindfulnessweekend in dat no man's land daar, kom, hoe heette het ook alweer, op dat Pyrenese Schiereiland?' 'Spanje ...?' piepte X. 'Spanje, ja!' En dan volgens mij nog alleen maar omdat je óók zelf mee kon doen aan bhaktiyoga, de acupunctuursessies, het vogueing, en wat was het allemaal maar niet? In een diarreeachtige stroom van woorden vertelde ze hem nu alles over Igor – want ja, zo heette hij, hoe hij haar 'mijn borsjtsjgrrltje' en 'mijn lolitaatje' noemde, en hoe zij hem op haar beurt koosnaampjes gaf als 'mijn maître d'' en 'de grizzly van Minsk'. Onnodig te zeggen dat niet lang hierna, tien jaar nadat het was begonnen, hun huwelijk dus jammerlijk strandde.

3. Mijn tweede vertelling gaat over een andere vriend van me, laten we hem Y noemen, verkoper van aflaadpolissen. Tien jaar deed Y, geënthousiasmeerd door de pracht van zijn product, met veel succes zijn werk. Hij zag er zelfs niet tegen op zijn verzekeringen proberen te slijten aan de grootste viezeriken van de goorste fish-and-chipsstands hier te lande. Dan, op een dag, trof hij slechts pyrronisten, en de weken en maanden nadien eveneens. Hij probeerde potentiële afnemers te verleiden met etentjes waar gefilte fisj en souvlaki met swietendrank en desserts als zuccotto werden geserveerd, nam hem mee naar boks- en pencak-silatclinics, flyerde zelfs op Onnozele-Kinderen: niets hielp. Hij was zijn verkooptalent kwijt. Van lieverlee heeft hij zich toen op het kaartspel gestort en zodoende comet ie nu om den brode. Ik zag hem laatst zelfs op tv, op het WK van zijn nieuwe denksport, maar helaas niet als deelnemer: hij guetteerde in zwart kostuum valsspelers, hoewel ik meende te zien dat hij ook scoreblocs bij zich had die hij en passant probeerde te verkopen. Het bloed kruipt klaarblijkelijk waar het niet gaan kan, een beetje als gaffelsilene, welbeschouwd.

4. Maar ik dwaal af ... Tien jaar dus. Een decennium van instinkers als gründerjahre en heggenscharen, mangabeys en chique ladies' days, maar ook een periode die gekarakteriseerd wordt door langzaam tanende inspiratie en soms zelfs een laisser-allerachtige instelling bij de opsteller dezes. De belangrijkste vraag is evenwel: is het voor jullie nog leuk, is er voor jullie nog verstrooiing te vinden in deze halfgare koempoelan, waar jullie in afwachting van eeuwige roem of de totale afgang onder het genot van een kop koffie verplicht zijn te socializen met concurrenten die uitblinken in überschwänglichkeit? Wel, weten jullie wat? Jullie mogen zélf beslissen of we volgend jaar ons elfde jaar in gaan. Maak kennis met 's werelds eerste dictee dat eindigt met een – bindende! enquête, kruis aan:

5. O Ja, volgend jaar weer O Nee, alstublieft nooit meer!

6. Aan jullie de keus …

0886 Dictee donderdag 07 apr 2016 (2): dictee Column Superspecialistenoefendictee Breskens 2016 √

Dictee - dictees [0886]

Column Superspecialistenoefendictee Breskens 2016

Een wereldreis in 10 alinea's

1. Via via kwamen we vanaf de Italiaanse kust door het Mezzogiorno uiteindelijk in la città eterna terecht, de Eeuwige Stad. We verkasten vervolgens naar Vaticaanstad, waar bij een rondleiding aan de orde kwamen: hoe het Patrimonium Petri mede door toedoen van zoeaven uit Oudenbosch (NL) bevochten werd op het Quirinaal en hoe een papabile uiteindelijk het 'habemus Papam' over zich kreeg uitgeroepen.

2. Ik ben ook in Suriname geweest, maar de zin daarover is gecensureerd. Het zal later wel duidelijk worden * waarom. In plaats daarvan een extra alinea over Italië. In Italië heb ik mijn geld versinterklaasd. Ik dacht even een cremona of een
tweedehands-Amati te kopen op het Apennijns Schiereiland, maar dat liep goed mis: er waren geen Elysese velden (een soort van walhalla) – de PIGS-landen zouden inmiddels beter de neuro hebben ingevoerd – maar wel maffioze praktijken: men wilde ons de toren van Pisa leveren, een soort van curaçaoënaar, die een cicisbeo nooit zou mogen gebruiken.

* Beter: ook later onduidelijk blijven ...

3. Ook de originele Nederlandse zin heeft het imprimatur en het nihil obstat van de censor librorum niet verkregen. Wegens res augusta domi moet ik me met surrogaten behelpen. Als het dan toch over publicaties gaat: de samizdatliteratuur is nu gewoon bij de Wereldbibliotheek te koop. Wie heeft de Nobelprijs voor Litteratuur gewonnen dit jaar? Het persbureau Itar-Tass kent u natuurlijk: Informacionnoje Telegrafnoje Agentstvo Rossii – Telegrafnoje Agentstvo Sovjetskogo Sojoeza: een hele mondvol ...

4. Bij mijn bezoek aan Griekenland was veel gedachtegoed terug voeren op de Stoa poikilè. Het zenonische – uitgaande van een zekere chrie – heeft de mensheid veel gebracht. De Orpheusmythe kent u wel. Scholieren kregen daarvan vaak een versie ad usum Delphini voorgelegd. Ook de afroditische mysteriën zijn bijster interessant. Aan de kust zag ik de eindeloze deining der zee, de anarithmon gelasma: schoon en goed (kalos k'agathos). Meegesmokkeld heb ik een dipylon, beschreven trouwens in hendekasyllabi.

5. Het Kyotodoel leidde mij naar Japan met zijn fraai bloeiende dwergkweeën. Ik leerde de wabi-sabikunstopvatting kennen; de ajinomoto-ve-tsinverwisseling bij een dictee leverde mij tig fouten op, ik kocht een shubunkin, een Japanse goudvis, vroeg me af of de uchiki kuri (pompoen) en de yuzu (citrusvrucht) wel te combineren zijn en merkte dat de yakuza (misdaad) al was doorgedrongen in het shinto ryu (niet bedoeld hier: het aikido).

6. Uit Zuid-Amerika kan ik het volgende melden: ik kwam boliviano's ruimschoots tekort. Van mijn cruzeiro's had ik er echter veel over. De candomblé-erediensten werden goed bezocht. De caboclo-indianen wonnen carnaubawas op de campo uit de waaierpalm. De pitahaja heeft niet veel water nodig. Ze zijn daar nog bang voor de legendarische geitenzuiger, de chupacabra. Ik heb ook nog wat stekjes van de quillaja meegenomen.

7. Overslaan kon ik God's own country natuurlijk niet. Ik houd van Uncle Sam, met als vlag de stars-and-stripes en als volkslied The
Star-Spangled Banner (let op: niet Yankee Doodle!). De trumandoctrine en de monroeleer hebben veel goeds gebracht. Een president kan er maar 8 jaar zitten, daarna krijgt men de president elect. Een variatie op 'im Westen nichts Neues' is 'all quiet along the Potomac'.

8. India stond bol van de bollywoodromatiek, toen ik er kwam. De Bhopalramp is inmiddels verwerkt. Grappig: een kleine meid had een calicokat in een banyan gehangen. De sadhoe reisde naar de stambha en hing daar surahlappen aan de stoepa. We hebben ook nog op axisherten en nijlgaus gejaagd: dat kostte heel wat roepies.

9. De volgende bestemming was Turkije, het land van Kemal Atatürk. Ik heb mijn ogen uitgekeken: een türbe uit de tijd van de Seltsjoeken met daarop een tugra [monogram], een tekke (klooster voor soefi's), sazzers, verhalen over padisjahs, onder jongeren neyyuppies, een prachtige külliye (bijgebouwencomplex van een moskee) en ten slotte bij een kümbet een aantal lavashhappers.

10. Op de terugweg heb ik nog even Frankrijk aangedaan, op weg naar huis. Een arc de triomphe heb ik daar niet gevonden. Ik danste de varsovienne onder de klanken van een tyrolienne. Ook de écossaise en de danse macabre kwamen aan bod. Veel was toch wel tout comme chez nous. Wat de aanleiding was: je-ne-sais-quoi, maar er ontstond een lelijke aanvaring, die achteraf une tempête dans un verre d'eau bleek te zijn. Ik heb toen wel een waterloo geleden en die slag verloren, maar het shangri-la er niet mee gewonnen.

PS Geef u op voor het echte, wel doenbare dictee, zaterdag 28 mei 2016, Dorpsstraat 50, Breskens, inloop 14 uur, aanvang 14.30 uur stipt.
 

0885 Dictee donderdag 07 apr 2016 (1): dictee Column Propellor of propeller √

Dictee - dictees [0885]

Column: Propellor of propeller?

1. Wat is de juiste schrijfwijze? Met spellingcorrector geen enkele probleem: 'propellor' krijgt een rood kringellijntje, 'propeller' niet. Statistisch heb je – situatie 2016 – ook veel minder kans met '*lor' dan met '*ler'. De eerste vorm gaf immers in VD 17 treffers (hits), de tweede maar liefst 964.

2. Daarom kunnen we dat eerste lijstje (met '*lor') best integraal even doornemen: 1) bachelor: opleiding aan hogeschool of eerste deel universiteit, ook aldus behaalde graad. Aan de universiteit heb je ook nog 'master'. Gerelateerde termen: hbo-bachelor, wo-bachelor, bachelor of arts (BA), bachelor of laws (LLB) en bachelor of science (BSc), 2) counselor (adviseur, vertrouwenspersoon), 3) exitcounselor = deskundige die personen deprogrammeert om ze zo te helpen onder een dwingende geestelijke invloed van anderen, bv. sekteleden, uit te komen, 4) flor = schimmellaag op (sherry)wijn, 5) hbo-bachelor – zie eerder, 6) lor: een vod, een prul. Vergelijk: het kan me geen lor (= niets) schelen), 7) en 8) ni fallor = nisi fallor (Latijn): als ik me niet vergis, 9) Selor = in BE Selectie en Oriëntatie (selectiebureau van de federale overheid), 10) en 11) semilor = similor = (s)pinsbek en dat is goudkleurige legering van koper en zink, 12) tailor: kleermaker, 13) technicolor (handelsnaam): procedé bij de vervaardiging van (de oudste) kleurenfilms waarbij kleuren afzonderlijk maar wel gelijktijdig zijn opgenomen, 14) tricolor (bnw.) = a) driekleurig, b) BE; niet algemeen; figuurlijk: belgicistisch, unitaristisch, 15) tricolor (znw.) = driekleurige amarant (Amaranthus tricolor), een plant dus, 16) VLOR = Vlaamse Onderwijsraad (instantie die de Vlaamse regering adviseert over onderwijsmateries) en 17) wo-bachelor – zie eerder.

3. Uit de 964 hits [2016!] op '*ler' – veelal eenvoudige woorden – doen we een absoluut willekeurige greep: 1) wortkoeler = arbeider in de brouwerij die de wort laat afkoelen, 2) tweedeprovincialer = BE; sport: ploeg uit de tweede provinciale afdeling, 3) thriller = spannende sensatieroman, -film, toneelstuk vol sensatie, meestal over misdaad, 4) steepler = steeplechaser, 5) satkiller = raket waarmee satellieten kunnen worden vernietigd die zich in een baan om de aarde bewegen, 6) quatre-mainsspeler, 7) Bijbelverteller, 8) pis-aller (Frans) = lapmiddel, pispaal, voetveeg. Een uitdrukking is 'au pis-aller', in het ergste geval, 9) mp3-speler, 10) luitspeler (!), 11) laissez-aller = het overlaten van de loop der zaken aan zichzelf = achteloosheid. NB Nu nog in VD zonder koppelteken, is fout, zal verbeterd worden -2020 OK, 12) kahler = de ziekte van Kahler: kanker van de plasmacellen in het beenmerg, 13) ik-verteller = iemand die in een ik-roman in de ik-vorm vertelt (koppelteken vanwege de zogenaamde zelfnoemfunctie; vergelijk oeps-gevoel: het gaat om het woord 'oeps' zelf), 14) hooipeiler = iemand die hooibergen op broeien onderzoekt, 15) xylofoonspeler, 16) cd-romspeler, 17) hoekpijler = hoekpilaar, 18) heckler = iemand die voorstellingen, debatten enz. opzettelijk verstoort door te roepen of door voortdurend kritische vragen te stellen, 19) croquetspeler, 20)
xtc-dealer (ecstasydealer), 21) CO₂-vervuiler, bokstriller (uit de muziek!, onzuiver, onzeker of ongelijk uitgevoerde triller = versiering bestaande in snelle afwisseling van een hoofdnoot en een bovenseconde), 22) Appenzeller kaas (= appenzeller), 23) 06-dealer, 24) aadler: in verouderde literaire taal: adelaar en 25) ankeiler = tot lezen uitnodigende tekst op de voorpagina van een krant of tijdschrift, of op een homepage.

4. En nou gaat u me toch niet vertellen, dat u hier helemaal geen lor aan vond? Want dan had u echt deze laatste regel niet gehaald!

 

 

0884 Dictee zaterdag 02 apr 2016 (2): dictee Groot Dictee van de West-Albasserwaard 2016 √

Dictee - dictees [0884]

Groot Dictee van de West-Alblasserwaard 2016

De jaarlijkse lokroep (auteur: Hans Verzijl)

1. Al in de lente hunkert de gestreste en jachtige mens naar verstrooiing. Hoewel de doorsneeburger gefocust lijkt op romantische en idyllische campings, is er ook een categorie die deze contreien ten enenmale als no-goarea's aanmerkt.

2. Deze groep bewierookt het comfort van luxueuze hotels aan de lazuren Middellandse Zeekust. 's Nachts bij antarctische weersomstandigheden in hun pyjamaatjes vertwijfeld moeten omzien naar sanitaire faciliteiten ziet men als een rechttoe rechtaan horrorscenario.

3. Ongeacht de locatie wordt er wel naar hartenlust in minuscule bikinietjes gezonnebaad en op de lokale grill frequent gegrild. Een apezatte adolescent probeerde dit op de grille (grill) van de limousine van zijn oudoom, die ook oud-Kamerlid was, maar werd zo de risee van de dag.

4. Veel vutters, al decennia VUT-gerechtigd, werkten zich in hun saffraangele en karmozijnrode vrijetijdsoutfit in het zweet op de tennisbaan. De lawaaiige in yankee-Engels gezongen
rock-'n-rollmuziek van een mp3-speler verklootte jammerlijk hun gewenste concentratie.

5. Luiwammesen is nochtans hun corebusiness. Onder het genot van een pikketanissie, een vanille-ijsje of een koel chablistje, zijgt men neer in een vooroorlogse vouwstoel en luistert men naar een fadozangeres of kwinkeleert men zelf a capella mee in een a-capellakoor.

6. Bij tijd en wijle wordt er een excursietje overwogen en vergaapt men zich aan aanbiddelijke kantklossters of roze(n)rood * gestuukte ietwat archaïsche bric-à-bracwinkeltjes, waar het gros geinige hebbedingetjes voor het thuisfront hoopt te scoren.

* rozerood = (VD) roze, (GB) rood dat naar roze zweemt; rozenrood = (VD) rode kleur als van een roos, niet in GB.

7. Volgend jaar is men weer van de partij, dat lijdt geen twijfel. Ertussenuit trekken is nu eenmaal een oer-Hollands tijdverdrijf; het als een aanwensel kwalificeren mag natuurlijk ook.
 

0883 Dictee zaterdag 02 apr 2016 (1): dictee Groot Dictee IJsselstein 2016 √

Dictee - dictees [0883]

IJsselsteins Dictee 2016

Frivole fantasieën over lang vervlogen tijden

(auteurs: Lysette Verwegen, en Anke van Bergen)

1. Na een middagje statten strijken we neer op het pittoreske terras van een IJsselsteins cafeetje. We genieten relaxed van onze focaccia met filet americain en krabbelen op een blocnoteje de eerste ideeën voor dit dictee. Onze witte chardonnay in rodewijnglazen wordt een bron van onvermoede inspiratie.

2. Terwijl er aan de tafeltjes naast ons continu wordt ge-sms't en gewhatsappt, trekken wij ons terug uit het jachtige bestaan en verliezen ons in een tijd waarin geen Facebookpagina's [evt. f...] werden geliket, cd'tjes werden gebrand of bestanden werden geüpload. We mijmeren in hogere sferen over ons IJsselstein in de middeleeuwen. Al snel fantaseren we over het leven van Vrouw Berthe en haar Gijsbrecht van Amstel.

3. We zien ze al koutend flaneren. Niet tussen idyllische prieeltjes, maar over de met kasseien geplaveide binnenplaats van hun kasteel. De flamboyante minstreel Fulco tovert voor hen vanuit de donjon [toren, kern van middeleeuwse burcht] harmonieuze klanken uit zijn luit. Ridder Roderick legt zijn net gerepareerde maliënkolder terzijde en maakt een reverence voor het paar.

4. Heer Gijsbrecht weidt uit over het weidse uitzicht vanuit de kasteeltoren. Hij vertelt vol bravoure hoe hij zijn belagers uit Utrecht erg kort geleden als bangeriken door de weilanden het hazenpad zag kiezen. Een staakt-het-vuren bleef daardoor uit, waarna de euforie van de overwinning ontaardde in een welverdiend bacchanaal in het kasteel.

5. Berthe heeft nu geen oren naar zijn heldhaftige verhaal. Zij peinst over de copieuze maaltijd voor haar gasten. Zouden de verrukkelijke gebraden reeën met kippenragout wel combineren met de gekaramelliseerde goudrenetten? De gekonfijte jutteperen op de etagère als sluitstuk van de bourgondische dis zullen geapprecieerd worden. Daar twijfelt ze niet aan.

 6. Heden ten dage krijgt de, overigens niet-adellijke, familie nog steeds frequent bezoek. Berthe en Gijsbrecht liggen sinds jaar en dag in het praalgraf in de voorheen rooms-katholieke Sint-Nicolaaskerk aan het Kronenburgplantsoen.

7. Als na een uurtje onze wijn en inspiratie op zijn, besluiten we handje contantje af te rekenen. We lopen langs de kasteeltoren en de wildernis waar straks volgens ambitieuze plannen een stadspark wordt ontwikkeld. Wellicht verrijzen daar ooit weer de contouren van het kasteel; een schril contrast met de door velen als een debacle ervaren bomenkap aan de Touwlaan. En passant brengen we met alle egards een groet aan het beeld van Vrouw Berthe.

8. Wij zijn er even tussenuit geweest en vonden onze rêverieën
bere-interessant. Een kleine dissonant aan het eind van de middag is het bedrag waarmee we onze parkeerautomaat moeten bijvullen voor ons bezoekje aan de afhaalchinees.

9. Voor u, beste aanwezigen, is het eerste IJsselsteins Dictee nu bijna volbracht. Niet alle historische feiten kloppen, maar dat is beter dan een verhaal met woorden als przewalskipaard, geüpdatete versie of façade.