vrijdag 6 november 2015

0770 Dictee donderdag 05 nov 2015 (1): dictee Groot Dictee Wijchen √

Dictee - dictees [0770]

Groot Dictee Wijchen 2015

(Geen titel)

1. Op een onheilspellende avond in november ontwaarden onthutste kijkers een chaotisch tafereel in de Wijchense raadzaal: silhouetten, waaronder die van geschminkte raadsleden, stonden voor een mysterieuze deur, waarvan de energieke gemeentesecretaris met een joyeus gebaar gebruikmaakte.

2. De aldus tevoorschijn komende spelonk leidde naar de krochten van het middeleeuwse kasteel, waar illustere voorgangers heuse oorlogsscenario's bleken te hebben uitgebeiteld.

3. Een adolescent, met walkietalkie en Willem II-sigaar gewapend, sprintte blowend en gestrest de steile trap af, gevolgd door een hysterisch sms'ende massa.

4. Achter in de queue liep een mannequinachtige stagiaire, die enigszins melodieus begon te jeremiëren: haar ogen wenden niet aan het duister en ze verlangde naar een Veluwse lente.

5. Beneden ontvouwde zich een architectonisch spektakel: bijgelicht door een gemeentelijke elektricien onderscheidde men giclees en een cryptische hiëroglief nabij de plafonnière.

6. Een gerenommeerd CDA'er opperde weifelend: "Staan daar wellicht scheve dingen?"

7. "Scheveningen schijnt een sjibbolet", formuleerde diens querulante opponent kernachtig.

8. Dit consciëntieus uitgewerkte een-tweetje appelleerde bij de toehoorders nergens aan.

9. Nochtans juichte en applaudisseerde de sperziebonen kauwende benjamin van de gemeenteraad, een ex-hbo'er, enthousiast voor deze oubollige conversatie.

10. Dit kwam abrupt ten einde toen de burgemeester voor de cameraopstelling arriveerde en apetrots sprak: "Hier staat realistisch no-nonsensebeleid: 'Schenkt * allen royaal aan Maya'."
 * De t is archaïsch en feitelijk onjuist.
 


0774 Dictee vrijdag 06 nov 2015 (4): dictee Een dagje Vlaanderen ... √

Dictee - dictees [0774]

Dagje Vlaanderen (05-11-2015)

1. Eerst naar Gent. De tomtom bracht me in de buurt van (!) parkeerplaats 'Ramen', maar ik geraakte er niet. Ik heb voor het Design museum Gent gestaan, maar ik wist dat ik dáár niet kon en mocht parkeren. Een ramp in Gent. Toen de tijd verstreek, heb ik vrij ver weg op straat een plaatsje (betalend parkeren!) gevonden op de hoek van de Papegaaistraat en Coupure Noord. Wel een pokkenend lopen (20 min.)! Via Korenmarkt en Groentemarkt geraakte ik uiteindelijk toch aan de Jan Breydelstraat 5.

2. Enfin, Annemieke en Hannelore hebben me een mooie rondleiding gegeven, een paar dikke boeken over tentoonstelling en museum meegegeven, dus met de goede afspraken die we gemaakt hebben, wordt dat op 3 december (Nacht van het Museum) een fijn dictee (invuldictee en extra zin voor de specialisten). Vervolgens 20 min. teruglopen en goedgemutst op weg naar Leuven. De tomtom deed zijn werk, maar vlak voor parking Ladeuze was de weg opgebroken. Net als in Gent waren de mensen bij herhaling heel vriendelijk om de weg te wijzen …

3. Het duizelde me, Naamsestraat, probeer op de Ring te komen … Op goed geluk, en nu zat het eens mee. Na enige tijd had ik de indruk op de Ring te zitten en joepie: een bord met een P en 'Ladeuze' erop. Linksaf, verder een eitje. Ik had een plattegrond, dus van de parking – op aangeven van Edward – naar Muntstraat 25 (frituur Fonske, aanbevolen). En toen – 2 dagen geleden toen ik besloot niet naar Schiedam te gaan, ingeschreven en verder niet goed gekeken – naar aula Pieter de Somer (van vorige jaren bekend). Er was een college rechten bezig in de bijna geheel gevulde grote zaal (800-900 zitplaatsen?), ook om 7 uur nog.

4. Oei! Gelukkig trof ik in de verder lege inkomhal een vriendelijke studente die ook naar het dictee moest. Wat twitterend kwam zij erachter dat het elders was (paar honderd meter verderop). Enfin, nog royaal op tijd ter plekke. Professor Dirk de Geest had een prachtig dictee gemaakt. Er zaten wel een paar foutjes in, maar alla. En ook het voorlezen was niet super, maar door eindeloos herhalen kwam alles goed. Heel gezellig overigens allemaal. Het werd een latertje. Er was nog een optreden en voordat ook nummer 119 met 150 fouten, zijn prijs opgehaald had, tja dat duurde wel even. Fouten (4 per woord mogelijk!) bij de winnaars 23, 26 en 28. Er waren ca. 45 niet-studenten, waaronder 1. Edward Vanhove (8 fouten), 2. Herman Killens (13 fouten) en 3. Rein Leentfaar (19 fouten). Verder zagen we nog voorbijkomen: Christiane Adams (26), Geert Denoo (38), Kevin Willems (38), Jan Deroover (39) en Anneke Salden (39). Pas ver na twaalven kon Jan Deroover mij moeiteloos naar de parking begeleiden en tegen drieën stapte ik thuis binnen. Dat was me dus het dagje Vlaanderen wel! Word ik (wordt mijn persoon) hier niet te oud voor, grr …
 


0773 Dictee vrijdag 06 nov 2015 (3): dictee Groot Wagenings Dictee 2015 √

Dictee - dictees [0773]

Groot Dictee Wageningen 2015

1. De contemporaine stedeling koketteert volgaarne met boekenwijsheid over voeding, die, contrair aan de etymologie, merendeels verkregen is via Google. Op welhaast rousseauïaanse [moet ï bij!] wijze worden teloorgegane gerechten geïdealiseerd. Liefst vergaart de narcistische stedeling zijn mystieke nutriënten bij een marginale agrariër.

2. Onnavolgbare argumenten voor de preferentie passeren de revue in ellenlange discussies over de omineuze rol van hoogtechnologische voedselproductie die het mythische desoxyribonucleïnezuur contamineert. Voor scepsis is te midden van dit gekrakeel geen ruimte. Regionaal en seizoensgebonden zijn leidraad. Gemakshalve wordt genegeerd dat aan het begin van het vorig millennium dit bittere noodzaak was met rigoureuze consequenties. Onze overgrootouders waren dagenlang in de weer met de weckpotten voor winterse voorraden. Dit proces wordt appertisatie genoemd naar een Franse suikerbakker die het begin achttiende eeuw ontdekte.

3. Seizoensgebonden deficiënties veroorzaakten, met name in
sociaal-economisch [s + e] gedepriveerde bevolkingscategorieën, gebreksziekten, zoals hypoproteïnemisch oedeem en ernstige diarree. Gedurende strenge winters voorafgegaan door een magere oogst, liep de mortaliteit flink op. De florissante overvloed aan foerage in supermarkten en speciaalzaken maakte hieraan een eind, maar de geblaseerde bourgeois ziet dit als een omen. Liever vergaart hij zijn victualiën aan huis bij een rechtschapen landman. Sans gêne worden hoge voedselprijzen en abstinente kwaliteit gepreconiseerd.


4. Arglistig wordt ideologisch ingespeeld op de niet bijster goocheme hoogopgeleide consument. Het boudst is de combinatie van de regionale inclinatie met de supervoedselrage. Gretig kauwt men op gojibessen en Peruviaans kippenvoer, geïmporteerd uit verre contreien. Zo verschillen we anno 2015 niet veel van de bijgelovige middeleeuwer met zijn peperdure mengsels tegen apocalyptische vergiftiging. Dat was niet weggelegd voor kwijnende paupers. Die volstonden met knoflook en dat werkte wel.
 
 


0772 Dictee vrijdag 06 nov 2015 (2): dictee Groot Dictee der Leuvense studenten 2015 √

Dictee - dictees [0772]

Groot Dictee der Leuvense studenten 2015

De ondergang van de titan

Deel I.
1. Blasfemische pseudo-intellectuelen, briest de rector. Vol dedain springt de would-bepresident van het Noordoost-Brabantse hogeschoolassociatieverbond uit zijn mondaine negentiende-eeuwse pluchen fauteuil. Torfs' [rector Rik Torfs!] stentorstem overrulet driest de caleidoscopische discussies betreffende de gederfde valuta-inkomsten, de opgestarte sollicitatieprocedures voor adjunct-urgentieartsen, de downstemming vanwege de ontaarde secularisatie op deze godgeklaagde aardkloot.

2. Al die recalcitrante coming-of-ageromanachtige clichés verzwinden bij het prangendste zwaard van Damocles: de aanslag van allerlei querulante rabauwen op de hypercorrecte articulatie van het Standaardnederlands. De eustachiusbuis van onze grootmoefti werd immers recent reëel overweldigd door miljoenen belgicismen, cruciale orthografische blunders en daarbovenop dialectische incantaties uit Tadzjikistan en Wit-Rusland. Die hooligans lijken wel een blasfemische reïncarnatie van de legendarische Visigoten en Vandalen, die eertijds via het steppegras van de Oost-Hongaarse poesta's onze contreien verreisden.

3. In plaats van ellenlange litanieën of lethargische schietgebeden roept de juveniele rector zijn humanresourcesmanagement uitentreuren op om geëngageerd hand-en-spandiensten te verlenen bij het concipiëren van een gebenedijd heil. Op een verschrompeld A4'tje creëert Torfs – verbeidend 't volle leven, zoals zijn betovergrootmoeder placht te peroreren – de contouren van zijn erasmiaanse utopie. Zijn sibillijnse trouvaille bestaat in het ontwerpen van een ark die, zoals in de oudtestamentische era, het zielenheil van de mensheid enigszins moet remediëren.

4. Inderhaast verrijst op het mythische Martelarenplein [Leuven] een exuberant piramidaal bouwwerk, een asymptotische ark gesampled [ook: gesampeld] uit galjoenen, triremen, een U-boot en een skreivlet(!) [Noorse kabeljauw]. Voor de ingebruikneming heeft de pauwentrotse [Taalunie] nestor zich omgeturnd tot een bourgondische kaperkapitein, compleet met harrypotterbrilletje, vermiljoene [bnw.] epauletten en kapper Maurice'[!] befaamdste haarinplant.

Deel II. 
5. Enthousiast word je publiekelijk rondgeleid langs een adembenemende ziekenboeg, voorzien van geraffineerde apparatuur voor katheterisatie, röntgentherapie en fMRI-scans. De kombuis geurt verrukkelijk naar exquise, met kurkuma-extract bereide zwezeriken, naar goulashsoep met zee-egel en met whisky geflambeerde przewalskipaardensteak. Voor hypochondrische zenuwlijdsters is er een sauna, voor sportieve plebejers een ruimte om te frisbeeën, en voor geitenwollensokkenbreiers een volière met kolibries en quetzals en een aquarium met coelacanten, guppy's en reuzensalamanders.

6. Maar jezus christus nog aan toe, het mag niet baten. Seismografen detecteren onverhoeds een armageddon, zesenhalf [ook: zes en een half] op de schaal van Richter. Het plaveisel splijt en zuigt de ark in zijn gitzwarte drab. De verbouwereerde supportersschare ziet in de magmahaard vaag demonische beëlzebubs(!) en succubi met bokkenpoten.

7. Na het instellen van de routineuze no-goarea's kunnen politieagenten en een secondopinionarts enkel de verdwijntruc van de goochemerd beamen en onverrichter zake terugkeren. Zelfs Torfs' schoenen zijn pleite, gewoonweg happa tot
sint-juttemis. De commerciële media sturen niettemin een authentiek spelkoninginnetje als consciëntieuze verslaggeefster, geenszins een Groene Boekjesregelfreak (!), maar wel onoverwinnelijk bij
mens-erger-je-niet.

8. 's Anderendaags melden(!) zich overigens myriaden dragonders en douairières als
kandidaat-bewindvoerders voor de excellerende universiteitsstad. Zij keuvelen in het Platduits, het steenkolenengels en het Papiaments.

 
 



0771 Dictee vrijdag 06 nov 2015 (1): dictee Groot Schiedams Dictee 2015 √

Dictee - dictees [0771]

Groot Schiedams Dictee 2015

Schiedam in de kaart gekeken

1. De ammenooitniet op één A4’tje samen te vatten geschiedenis van Schiedam, die je overigens niet plebejisch kan noemen, vangt aan in het jaar 1230 als er een dam wordt aangelegd om het polderland te beschermen tegen het zeewater.

2. Hoewel niet dedaigneus sloot Aleida van Henegouwen in 1258 een compromistje [uitspraak ie - met ihs wordt het compromisje] met Dirk Bokel over de polder De Nieuwe Schie waaraan zij Huis te Riviere liet bouwen; vervolgens weifelde zij niet binnen 25 jaar de jonge nederzetting Schiedam een wake-upcall te geven tot een heuse stad door het stichten van een kerk en een gasthuis.

3. Op het tracé richting het achterland (Delft, Leiden en Haarlem) trok de dam ondertussen handelsactiviteit aan met een goederenoverslag vanjewelste [GB ook: van je welste, van jewelste], die helaas een kleine eeuw later versjteerd werd door de concurrenten Rotterdam en Delft met hun waterverbinding tussen de Schie en de Maas.

4. Gelukkig bloeide in de vijftiende eeuw de devotie op rond de heilige Liduina en cruisete Schiedam drie eeuwen lang als een vissersplaats door de geschiedenis heen met scheepswerven, touwslagerijen, lijnbanen, taanderijen, kuiperijen en zeilmakerijen.

5. De in de achttiende eeuw stilgevallen drankimport uit Frankrijk maakte de opkomst van de Schiedamse jeneverstokerij mogelijk, die de stad gouden tijden en menig pikketanissie bezorgde en tegelijkertijd enigszins downgradede tot Zwart Nazareth [zie internet].

6. Terwijl de meeste andere dichters uit die periode zich veel negatiever uitlieten, waren de lovende woorden van dominee-dichter J.C. Perk over de stad niet aan dovemansoren gezegd; hij schreef over het klokje van het Zakkendragershuisje op carbonpapier, waardoor er niet ge-cc’d hoefde te worden.

7. Vele jaren voor de Tweede Wereldoorlog en de 24 uurseconomie zorgde de prolifererende scheepsbouw ervoor dat de stad en zijn omgeving door de vestiging van scheepswerven opnieuw op de schop ging.

8. Om verdere aantasting van stedenbouwkundige structuren te voorkomen, is de binnenstad van Schiedam in 2005 aangewezen als beschermd stadsgezicht; samen met de vele bezienswaardigheden zoals de bibliotheek in De Korenbeurs, de gezellige
à-la-carterestaurants en de cabareteske cafés heeft de stad zich ontwikkeld tot een toeristische trekpleister.


Extra zin dicteetijgers:

9. Schiedam, 1979: boven op de terra-di-Sienaondergrond werd door in pilo geklede klassenbewuste en stachanovistisch opererende
Amada-medewerkers uit België een hocus-pocusachtig, betsjoend euthynteria [bovenste laag fundament] gebouwd voor onder de ijsvloer.


 Reservezin dicteetijgers:

10. Na afloop gewerd hen een coccejaans bittertje, een van hen kreeg een schiedammertje; de rara-avisfiguur met zijn schiebaart recommandeerde men açaibessensap (Sranantongo: podosiri).
 


dinsdag 3 november 2015

0769 Dictee dinsdag 03 nov 2015 (1): dictee Ditjes en datjes (68) √

Dictee - dictees [0769]

Ditjes en datjes (68)

A. VD blijft tabouleh * schrijven, GB heeft in de papieren versie alleen taboulé + * [2020], maar in de internetversie beide vormen. Dat schiet zo niet op, natuurlijk. 

B. Vanaf nu mag je gewoon 'valsspelen' schrijven.

C. Op donderdag 10 december is het dictee van Rijssen-Holten, geschreven door Margreet Koster van Tekst&Event. Johan de Boer en ik hebben het nagekeken, dus dat moet een foutloos dictee zijn … Alleen voor lokale deelnemers!

D. Ik verheug mij ook alweer op het dictee van de UT in Enschede (2 december). Zoals vorige jaren mogen buitenpoorters in de 'buitencategorie' meedoen.

E. Ook alleen voor lokale deelnemers: het dictee van Sint Anthonis op donderdag 10 december. Ook dat hebben Johan en ik nagekeken en ook dat moet dus een foutloos gebeuren opleveren!

F. Op donderdag 3 december is in Gent de Nacht van het Museum. Dan wordt in het Design Museum een dictee gehouden. Ik ben heel vereerd dat ik dat maken mag. Is voor 'iedereen' toegankelijk. Het niveau is 'liefhebbers', maar ik zal voor de specialisten ook nog wel een zinnetje toevoegen.

G. Op 5 november ga ik niet naar Schiedam, maar naar Leuven (even ver). Beetje de buik vol van, moeizame contacten en 'we hebben het specialistendeel ingekort'. Zonder overleg, dat gaat me net iets te ver. Als het dictee gepasseerd is, zal ik op deze blog het dictee zetten met de ongekuiste versie van het specialistendeel. Verder best een aardig dicteetje: ze zeggen dat ze de aangegeven fouten verbeterd hebben. En geen idee of ze de geproduceerde 'uitleg' na afloop ook echt gaan uitdelen … We zullen zien!

H. Vraag van een lezer: is het 1,5 volts batterij? Antwoord: nee, 1,5 voltsbatterij. Vergelijk 24 uurseconomie. Natuurlijk mogen ook vierentwintiguurseconomie en anderhalfvoltsbatterij. Denk ook aan 8 uurjournaal en achtuurjournaal.

I. Vraag van een lezer: is het variabele weerstandswaarden of variabeleweerstandswaarden? Antwoord: het laatste, het zijn geen variabele waarden, maar waarden van een variabele weerstand. Bij die variabele weerstand kun je bijv. denken aan een schuifweerstand, een continu verstelbare weerstand met verschuivend contact.
 

maandag 2 november 2015

0768 Dictee maandag 02 nov 2015 (1): dictee Ditjes en datjes (67) √

Dictee - dictees [0768]

Ditjes en datjes (67)

A. Daar hoop je nou al die jaren op: Jut: kop van Jut, werkelijk niet te bevatten! Overigens is de kop-van-jut als kermisattractie er nog steeds.

B. Uit correspondentie met Lansingerland (Bergschenhoek) blijkt dat inderdaad het ophalen van geld voor het hospice leidend was en dat men in de toekomst naar andere activiteiten gaat uitkijken. Dit was dus het laatste dictee voor Hospice Lansingerland, waarvan akte.

C. Voortaan moet je ampèrage schrijven …

D. Vraag: is het 'God en Zijn/zijn koninkrijk'? Volgens GB schrijven we aanduidingen en voornaamwoorden die naar een heilig persoon of een heilig begrip verwijzen, met een hoofdletter. De GSG (Grote Spellinggids Van Dale) is wat minder beslist: ook voornaamwoorden waarmee naar God verwezen wordt, kunnen(!) met een hoofdletter worden geschreven. Ik weet dat er regelmatig overleg is tussen NTU (Nederlandse Taalunie) en NBG (Nederlands Bijbelgenootschap). Uit de huidige NBV (Nieuwe Bijbelvertaling) citeer ik (2 Tessalonicenzen 1:5): Ze zijn het bewijs dat God rechtvaardig oordeelt door u zijn koninkrijk, waarvoor u nu lijdt, waardig te achten. Dit alles overwegende, zou ik zoiets maar niet in een huidig dictee opnemen …

E. Interessante kwestie: VD schrijft 'ahboris' = in NL: algemene toestand, hart, bovenste ledematen, onderste ledematen, reflexen, intellect, stabiliteit (bij de keuring voor de militaire dienst gebruikte term), vergelijk S5. De 'r' zou dus staan voor 'reflexen'. Een vooraanstaand arts, heel vroeger betrokken bij die keuringen, meldt echter dat het nooit anders dan 'ahbozis' geweest. De 'z' stond daarbij voor 'zien'. Gezien alles wat ik tot nu toe vernomen heb, denk ik dat VD bakzeil zal moeten halen en het lemma 'ahboris' zal moeten veranderen in 'ahbozis'. 2020 OK, waarvan akte!

F. In het nieuwe GB staat lio-stage. Het letterwoord lio komt van leraar in opleiding. Het wordt uitgesproken als 'lie-oo' [letterwoord] en dus niet als 'èhl-ie-oo' (initiaalwoord). De NTU laat me weten, dat het lemma aangepast zal worden naar liostage. Het is dus ook lioër (en dus niet lio'er). Vergelijkbaar: heaoscholier en heaoër (en dus niet heao'er zoals in GB). Wel vwo-leerling en vwo'er (een echt initiaalwoord, net als bij tv'loos en tv-toestel, ook: teeveetoestel).

G. Lastig, dat GB geen verwijzingen meer heeft … Lees je rauwdouwer, moet je opzoeken of rouwdouwer er ook nog in staat, Ja, dus.

H. Hetzelfde met ristorno en restorno.

I. Ook de rial en de riyal staan er nog in, maar die hebben een verschillende betekenis (nou ja, verschillende landen dan …). 2020: naast Saudi-Arabië heeft nu ook Qatar de riyal! De rial gebruiken ze in Iran, Jemen en Oman.

J. Ook Saudisch en Saoedisch zijn nog aanwezig.

K. Bij GB is alleen schnaps goed, bij VD mag ook: snaps.

L. Let op: smörrebröd en smørrebrød mogen nu allebei van GB.

M. Schnabbel mag nog steeds naast snabbel, GB - VD.

N. Op de Antillen ga je naar een snèk(bar), GB, VD.

O. Het is nu snaardrum, geen snaredrum meer …  Allebei: GB, VD.