0767 Dictee vrijdag 30 okt 2015 (3): dictee 854 (deel 3) √

Dictee - dictees [0767]

Oefendictee 854 (deel 3)

Dictee 854, alinea 7 t/m 10.

7. De internetislam is vaak fundamentalistisch. Hoe omschrijf ik sustainisme? In 2007 hadden we de Grote Recessie. Zijn er ook leraren wetstratees? Een twaiku is een via Twitter verstuurde haiku. In ras el hanout zit kruidnagel en het wordt gebruikt bij de bereiding van couscous. Wat is bigorexia? De candomblé is ontstaan ten tijde van de slavernij. Als onderdeel van de salat wordt als takbir 'Allahoe akbar' uitgesproken. Doe dat, als je het goedacht. Ik heb vader goedenachtgezegd en moeder goedenachtgekust. Ze waren beducht voor Gog en Magog. Pompoenen kun je maanden goedhouden. Ik heb wel mijn gvb, maar ben dicteepro. Wat, hoor ik daar gorgiaanse figuren in die rede over de Gorgonen? Gortenteller eet gortepap …

8. Gospelreggae is geënt op Jamaicaanse (niet: Hawaïaanse) reggae. Spreek uit: goudels. Wat is gouddraadtrekken? Met internet heeft ie goudgeld verdiend. Een goudreinette wordt ook wel goudrenet genoemd. Het stikt daar van de grampies. Een grand mal is een tonisch-klonisch insult. Een granmorgu is een itajara, een zeer grote zaagbaars dus. Zou mooi zijn: een grassrootsdemocratie. Houdt je buurman dat voor een gratuite gratuïteit? Grauwacke is kiezelzandsteen. Wat doe je met een greppelschup? Hij is greidboer. Zelfs Van Dale gaat nu eten bij de griek. Bij mikado liggen de houtjes grieks en dwars. Hij zei op z'n Bargoens: ik heb grieksen [luis]. Hij werd veroordeeld voor grober Unfug. Hij voelde zich thuis in het grimmige Noorden.

9. Groepstal of grupstal? Groepstaal is meestal niet hard. Hij heeft de grofte van het schuurpapier grovelijk onderschat. Hij heeft grondkwekwe in zijn land en er vliegen tseetseevliegen rond. Hij screamde (growlde [au]). Gulab jamun: sponzige deegballen … Zij bezit de ring van Gyges: moeten we haar benijden? Gyokuro is Japanse groene thee met een enigszins zoete smaak. Wat is gyoza en wat gyproc? De groep maakte in Paramaribo veel dyugudyugu [drukte, ophef]. We zullen het ijsboxje maar meenemen. Zij werkt op een immokantoor. Er was van een indeplaatsstelling sprake. Ik zou graag een bank van ingipipa [boom, hout - GB] willen. Hebben we alle ins en outs op een rij? De ingenieur-architect, momenteel interieurarchitect, zoekt met spoed enig interimwerk.

10. De ICT'er [GB ook wel: ict] werd het land ingevlogen. Hoe heet deze istmus (die van de Isthmische Spelen)? Zeg je tegenwoordig 'janet' of 'jeanet'? Beide. (D)Jaran kepang lijkt een dans(feest) te zijn. Wat, zit die ex-Curaçaoënaar en nu Paramariboër echt in het Jeugdparlement? De jidden [Bargoens: Jood] zijn daar niet populair. Hebben de joego's weer huisgehouden? Ze heeft flinke jopen en is met Joop getrouwd. De juryuitspraak was helder: schuldig. Vandaag (30-10) is het Hervormingsdag: de Reformatie wordt herdacht. Ze droeg een kaffiya [+ alternatieven!]. Zo'n ka'i òrgel klinkt inderdaad buitengewoon vrolijk.
 

0766 Dictee vrijdag 30 okt 2015 (2): dictee 854 (deel 2) √

Dictee - dictees [0766]

Oefendictee 854 (deel 2)

Dictee 854, alinea 4 t/m 6.

4. Een hedera is een plant. De heffe des volks uitte zich ongegeneerd, sans gêne. Met het Heilig Hart (van Jezus) wordt Jezus' hart als symbool van goddelijke liefde bedoeld, en als zodanig door katholieken vereerd. Aan Heintje Davids hebben we het heintjedavidseffect te danken. Is er veel verschil tussen herlocatie en herlokalisatie? Het meervoud van heros (halfgod) is heroën. Hij voert een hetze: hij heeft gehetzt. Wanneer eindigt die hetzereeks? Bij 'hic et nunc' moet ik denken aan hodiëcentrisme en het hier-en-nu (GB, VD: het hier en nu). Met zijn hordelopen verdiende hij een hindefiletje. In België is het Hof van Cassatie het enige hof van cassatie. Wanneer valt dit jaar de holikaverbranding? De gps-systemen werken met geo-informatie.

5. Hòmber is mannelijk: met betrekking tot: gast, kerel, gozer, manmens, vent, man, heer, makker of manspersoon. Spreek snel en goed uit: hoofdentree. Een Hottentot is lid van de Khoikhoi. Het is hoogzomer. Get a life! In Suriname werd ik uitgenodigd voor de
get-together. Het gebouw is opgetrokken in giallo antico. Gibberelline reguleert de plantengroei en -bloei. Romeins beton is opus caementicium. Ze droeg een leuk blouse(t)je [bloesje]. Ottelenojeheine, ik sta perplex. Het poison ivy wordt ook gifsumak genoemd. In giouvetsi zit lamsvlees. Een girih is een geometrisch tegelpatroon. Hij is meester in de gitaarriffs en -licks. Wat is het verschil tussen gitarron een chitarrone? De valversnelling g verwijst naar de G-kracht. Zij doen regelmatig aan glaasje draaien.

6. Met glanshaver kun je je niet scheren. Ze was omringd met glamour en glitter [glitter en glamour], maar doom en gloom [onheilsdreiging] dreigde. Wist je dat glanslei fylliet is? Glasal is een formica-achtige kunststof. In het [Nationaal] Glasmuseum [Leerdam] zag ik een glasblazerstang. Het zilte nat had een glauke kleur. We bivakkeerden in de openlucht. De leider van het drugskartel kreeg een cartel [uitdaging duel] van zijn doodsvijand nummer een. De clicksongzangers hadden een klik. De breugelkermis is genoemd naar Pieter Bruegel. Die dummy's versjteren de boel. Nikkers [zwarte] houden van wiggers [blan­ke jon­ge­re die zich iden­ti­fi­ceert met de
zwar­te cul­tuur - white nigger]. Ze droeg een glungeoutfit. De glykemie is de bloedsuikerspiegel. Ik weet er godsterwereld (Gods ter wereld) niet(s) van af. In godsherennaam, doe het niet! Sexting lijkt me opwindender dan texting [sms'en].

0765 Dictee vrijdag 30 okt 2015 (1): dictee 854 (deel 1) √

Dictee - dictees [0765]

Oefendictee 854 (deel 1)

Dictee 854, alinea 1 t/m 3.

1. De eersteklas traiteur verzorgt eersteklaskant-en-klaarmaaltijden. Een gadotyo is een godsvogeltje of huiswinterkoning. Stennis trappen of maken is stennismakerij. Met het Hamansfeest wordt Poerim bedoeld, met een hamansfeest vreugdebetoon over de ondergang van een belager of tegenstander. Zo'n oldtimer kan het best in een lage gearing rijden. Zij hebben 13 geco's [ook: gesubsidieerde contractueel] in dienst. Ze vragen een gehandtekend document. Nadat ze gemengd dubbel is gaan spelen, heeft ze al driemaal een gemengddubbelfinale gehaald. Het eten was gesaust (ook: d - uitspraak), de muren waren gesausd (t). De GevMins [GB; gevolmachtigde minister] lunchten gedrieën. Bij de multiplechoicetoets zaten 3 giveaways.

2. Je zult maar aan het gillesdelatourettesyndroom lijden [+ alternatieven]. Een gîte is een ander woord voor een vakantiehuis dat te huur wordt aangeboden. Hij presenteert een goedlopende goednieuwsshow. Met gotong-rojong wordt sociaal-cultureel werk bedoeld (niet in wdb.). Zij grasduinde in mijn graphic novels. De grillworst [GB ook wel: grilworst] was gegrild. Met guiambo wordt okrasoep aangeduid. Heeft men al eens een gaap en een scheit gekruist? Er kwam een Gabonees, een Gabonner, voorbij. Gadodede is commelina, een lastig te bestrijden onkruid. Uit Chaos ontstond Gaea (Gaia). De bijeenkomst vond in de galilea [voorkerk] plaats. Het galgde meer dan dat het burgemeesterde. Hij kraamde galimatias [wartaal] uit. De vorst hield er heimelijk een gannef van een ganimedes [schandknaap] op na.

3. Hij is viola-da-gambist. Ik kreeg een GAS-boete [gemeentelijke administratieve sanctie]. Ze is van Gazaanse herkomst. Is gebobd hetzelfde als gebebopt? Wie weet nog wat gekrookterieters zijn? Gelidae mortis imago: een beeld van de kille dood, d.w.z. de slaap. Inderdaad, het Groot Goois Dictee is niet voor niet-erfgooiers. Antrax is heel tricky [hachelijk]. In die chiropraxie kan je bij de chiropractor ook terecht voor chiromantie (gyromantie - waarzeggen uit magische cirkels) behoort niet tot zijn vakgebied). Bij (hashtag met symbool:) #hasjhond kun je melding maken van verdachte hasj(iesj)transporten. De rapper repte zich voort naar zijn rapsessie. Het
geloof-hoop-en-liefdeadagium was daar leidend en vierde hoogtij. Voor het geheugen zijn puzzelexercities bijzonder nuttig. Handicraft is kunstnijverheid.
 

0764 Dictee donderdag 29 okt 2015 (1): dictee Ditjes en datjes (66) √

Dictee - dictees [0764]

Ditjes en datjes (66) 

A. Het GB heeft nu als bnw. all-inclusive, het is daarom een
all-inclusive vakantie. Echter, all-in is een bijwoord, daarom is het wel all-inprijs.

B. Hoe komen we in vredesnaam alfabetisch aan alle woorden in het online-GB? Weet iemand iets beters dan: a* (50 t/m aalput), aa* (50 t/m aanbakken), etc. Zo zie ik best kans om de lijst van 180.000 te reconstrueren, het kost alleen wel wat tijd … Groepsproject van maken? Met 100 deelnemers een peulenschilletje!

C. Als datum voor het 9e Groot Breskens Dictee kun je vast noteren zaterdagmiddag 28 mei 2016!

D. De datum voor Eede zal ik z.s.m. na de jaarwisseling bekendmaken.

E. Zojuist aan de maillijst 'Annotatie' verzonden hét dicteebestand met 1004 dictees (996 pagina's), inclusief inhoudsopgave en register. Eind 2015 komt er nog een tot op de punt en komma bijgewerkte versie. Johan is nu met andere dingen druk (nieuwe GB en VD), maar hij zal ernaar kijken (en ik kijk over zijn schouder mee … ).

Niet meer van toepassing.

2020: 932 dictees, op aanvraag verkrijgbaar!

F. In het Woord vooraf van de nieuwe VD staan 2 spelfouten. Bert Jansen had al ontdekt: … 18.000 woorden bijgekomen --- > bij gekomen, zelf mocht ik daaraan toevoegen: even zo veel --- > evenzoveel.

G. Vervolg op B: De Taalunie laat me weten dat de 'bladerfunctie' terug zal komen in het online-GB. Dan kunnen we in ieder geval stukken daarvan alfabetisch op het scherm krijgen (net als bij het vorige
online-GB). 2020: mooi nog niet!!!

H. Ik ben van oordeel dat Mahdi geen mv. (GB, VD) kan hebben. Een mahdist is immers dé Verlosser van de moslims. De Taalunie zal ernaar kijken.

2020: VD - geen mv., GB nog steeds Mahdi's - wederom gemeld!

I. Vraag van een lezeres: ik dacht dat 'elk' op personen sloeg en 'ieder' op zaken. Antwoord: elk en ieder zijn synoniemen die door elkaar voor personen en zaken mogen worden gebruikt (VD).

J. Had GB voorheen 'ghi' voor geklaarde boter, men is nu bekeerd tot 'ghee' (zoals ook in VD). 2020: GB, VD alleen ghee [uitspraak gie: - met de g van goal].

K. Een nieuw bnw. in GB: high-definition [= hd], en dus ook
high-definition television (televisie). Overigens heeft GB daarom nu ook hd-tv, terwijl VD nog hdtv heeft. Taaladvies: hdtv is wel een correct initiaalwoord van hogedefinitietelevisie, maar in de Engelse context moet het echt hd-tv zijn! VD heeft bij lemma hd een lange lijst met
hd-samenstellingen [2020]!

L. GB spreekt over het hier-en-nu, terwijl VD sub lemma nog het hier en nu noteert. Overigens kan ook de uitdrukking 'hier en nu' als niet-znw. gebruikt worden

M. Vraag van een lezer: is het eersteklas presentatie of eersteklaspresentatie? Het mag allebei: eersteklas is ook een bnw. --- > eersteklas presentatie (klemtoon op presentatie), maar VD staat ook samenstellingen met eersteklas toe: eersteklaspresentatie (klemtoon op eersteklas).

N. Het lemma 'coccejaans' noemt een coccejaans bittertje. Daarbij worden de Coccejanen coccejanen ten tonele gevoerd (volgelingen van Johannes Coccejus (Koch, 1603-1669)), maar dat moet natuurlijk wel met een kleine letter, net als christenen, remonstranten, arminianen en gomaristen … 2020: OK!
 

0763 Dictee woensdag 28 okt 2015 (1): dictee Groot Goois Dictee 2015 √

Dictee - dictees [0763]

Groot Goois Dictee 2015

(Geen titel)

1. Het Gooi is wijd en zijd bekend in Nederland. Jammer is dat veel mensen enkele schier onuitroeibare preoccupaties hebben tegen het Gooi. Een kakkineuze nouveaux-richesregio waar parvenu's de scepter zwaaien en waar een normaal mens zich unheimisch voelt.

2. Alles wat uit andere contreien kwam werd faliekant afgewezen omdat het ten enenmale ondenkbaar was dat mensen uit de provinciale negorijen zich konden meten met de crème de la crème van het Gooi.

3. Consciëntieus werd iedere nieuwe familie aan een onderzoek onderworpen waarbij de Gooiers zich er nooit met een jantje-van-leiden van afmaakten. Schorriemorrie werd niet tot de kring toegelaten want op de feestjes in de feeëriek verlichte tuinen met gesoigneerde bosschages moest het altijd ouwe-jongens-krentenbrood blijven.

4. Maar heden ten dage is het Gooi echt niet meer zo gênant als vroeger. Toen was het veel meer een reservaat waar mensen met littekens op hun ziel van een bekakte opvoeding dachten dat zij een graadmeter waren voor het morele peil van de wereld.

5. Ook bij de Gooise chic zie je nu gezellige straatbarbecues waar de satés broederlijk worden gedeeld met nieuwkomers in de buurt. Dat er nochtans een paar straten zijn waar het wat minder sociaal is staat buiten kijf, maar al met al valt het best mee.

6. Natuurlijk zijn er nog wel exceptionele kakbacchanalen waar het almaar nuttigen van alcoholische consumpties uiteindelijk leidt tot een vorm van levercirrose. Natuurlijk zijn er nog fossielen die feestjes versjteren omdat ze, om met premier Rutte te spreken, volkomen mataglap (ook: mataklap) zijn. Maar deze menselijke antiquiteiten zijn ook wel weer amusant.

7. Het Gooi zal altijd een ietsiepietsie van de betere stand houden, maar situaties die je de haren te berge doen rijzen zijn er in feite niet meer. Ook rijke Gooiers maken gebruik van promotieacties voor bijvoorbeeld openhaardhout, terwijl ze vroeger een bos kochten en een houtvester huurden.

8. Door de bank genomen zijn er steeds minder mensen die een irritant hooghartig gedrag tentoonspreiden en ten langen leste is het Gooi meer dan bewoonbaar geworden voor iedereen. Het lijdt geen twijfel dat berichten over de sektarisch opererende kak steeds vaker broodjeaapverhalen zijn.

 
 

0762 Dictee maandag 26 okt 2015 (1): dictee Scholierendictee Winterswijk √

Dictee - dictees [0762]

Scholierendictee Winterswijk 2015

De Iepenstraat in enkele fragmenten (samensteller: Bernhard Harfsterkamp)

1. En dan loop ik, vijfenveertig ellendige jaren oud, inmiddels wonend in een ver land met andere wegen en andere huizen, weer door het straatje en voorbij het huis waar ik de eerste zestien jaar van mijn leven heb gewoond, het Iepenstraatje, en ik knipper met mijn ogen omdat ik zie hoe klein het straatje is, wat zijn de ramen van de huizen nietig, ook al zijn de sponningen ervan vernieuwd en de carrés van ruitjes vervangen door een glasplaat, wat zijn de deuren laag en hoe flauw is de bocht die het straatje halverwege neemt, een bocht die me als kind zo dramatisch voorkwam, zoals alles in het Iepenstraatje onder hoogspanning stond, omdat het een gesloten wereld was en omdat iedereen die buiten de begrenzing ervan woonde, aan de ene kant voorbij café Flora en de sigarenwinkel op de hoek van de Scholtenenk, aan de andere kant voorbij het portiekje met de pilaar en de bakstenen tuinmuur op de hoek van de Plataanlaan, waarachter de weiden en het akkerland begonnen, als het ware hurkte in een schaduwwereld waar iedere vreemdeling je bang maakte en waar ik mijn tred versnelde tot ik weer op de klinkers van mijn eigen straat liep.

2. En nu loop ik opnieuw door het straatje met zijn flauwe bocht, tot ver achter de weide verrijzen de nieuwe woonwijken, de pilaar in het portiek blijkt een houten paaltje, niet veel hoger dan een mannenarm, de trottoirs zijn weggehaald, in café Flora, waar op zondagmorgen de Arbeiders Harmoniekapel oefende, verkoopt men saté en kaasburgers, wat staan de overkanten van het Iepenstraatje dicht bij elkaar, er kán niet eens een auto of bus meer binnenrijden, want de klinkerbestrating is er vervangen door woonerven met spoorbielzen, en ook al zie ik hoe nietig alles is, hoe het maar een paar verminkte, gloedloze huisjes zijn tussen zoveel andere huisjes, het doet mij niets want het straatje sluimert in mijn hoofd en het blijft mijn straatje, veilig geparkeerd in mijn gedachten en met een knip, licht als een veer, op te roepen vanuit het bekende adres, halverwege de derde hersenhoofdstraat, tweede denkpad rechts, huize Het Paradijs waar de grijnzende nar uithangt.

De fragmenten komen uit "Winterswijk, in één zin" van Gerrit Komrij.
 

0761 Dictee zondag 25 okt 2015 (3): dictee 853 (deel 3) √

Dictee - dictees [0761]

Oefendictee 853 (deel 3)

Dictee 853, alinea 7 t/m 10.

7. De hoi polloi zou slechts enkele hoio's [hogeschoolonderzoeker in op­lei­ding] voortbrengen. Een colombine beeldt Colombine uit. Ajax speelt in de Amsterdam ArenA. [nu: Johan Cruijff ArenA]. Met Es geven we het element einsteinium (99) weer . Als je je Engels egregius (e.) [uitstekend, voortreffelijk] kent, weet je wat 'egregiously an ass' betekent. Met e.a.'s worden épreuves d'artiste bedoeld. Het ecadebegrip kende ik wel, en de EC is de eurocity. De ecchymosekwaal zit onderhuids. Wat, ben jij Ecolo-aanhanger? De leerling-verpleegster kreeg les aan de hand van een écorché [zon­der huid, waar­door de spieren, pe­zen en bot­ten goed zicht­baar zijn]. Leidt ecstasy tot ectasie van de pupillen? Het eemien is genoemd naar de Eem en is de Saale-Weichsel interglaciale tijd. Hij is een boude boutschieter. De eerststervende is de langstlevende. Hoe benoemen we zijn toestand: is hij ape-, torren- of toeterzat?

8. Hij bidt vaak een Frans paternoster. Een it-girl krijgt veel media-aandacht. Een ablutofobische figuur riekt. Om te facebooken moet je wel een Facebookaccount [evt. f] hebben! Een fasyong is een Chinese worst. Een feria is een Antilliaanse beurs. Kom, we gaan fietjebal (Sur.) spelen. Fingerfood: om je vingers bij af te likken. Voor flamenco [muziek] hebben de dames een flamencorok nodig: lijkt dat alles een beetje op flamingodansen [waadvogel]? Fuikdag is een ongeorganiseerd bootfeest. Fytotherapie is behandeling van ziekten met planten en kruiden (kruidentherapie). De fyofyo [fjoh-fjoo] is een tropische bedwants of een magische ziekte (in het wintigeloof). Van teken kun je ehrlichiose krijgen. Emetofobie is braakangst. Encierro is een verderfelijk vermaak.

9. Met een carwashrok kun je ook probleemloos fietsen. Egraam? De firma ging ei zo na failliet. Er is eisbein met glühwein. Ik zit in een ekidenzestal. Een dwarsdrijver wil elephantum ex musca facere: van een mug een olifant maken. Maak je van emailbrons émail-cloisonné? De neanderthalers hadden nog geen emmentaler. Loop niet zo te em(p)ten [emt, empt, empe = mier!]! Hij is een verstandig criticus, emunctae naris. Het bagatelletje werd en bagatelle [tot kleinigheid] verklaard. In Vlaanderen wordt een onderzoek nog weleens een enkwest genoemd. Een Eolisch kapiteel is genoemd naar Aeolis in Klein-Azië. Ze kreeg een epi [epi­si­o­to­mie (in­knip­ping van de
sche­de-in­gang)]. De goalie sprak de epea pteroënta [gevleugelde woorden]: "Die zit!" Ik vind hem een eppo: een malle eppie! Ze heeft beslist een schattig epyllion [klein epos] geschreven.

10. In het erratum werd de betekenis van erathem [zekere entiteit van gesteenten] gecorrigeerd. Je ziet hem vaak erg denken: hij is ergdenkend [wantrouwend]. Binnen de eroev mogen de joden naast kleding ook sommige andere dingen dragen. Een esanaut werkt voor de ESA [Eu­ro­pe­an Space Agen­cy]. We eten vandaag escabeche. Vergelijk escamoteren en eskimoteren. Wat is een escrow [borg- of zekerheidstelling]? Hij is een eskrimabeoefenaar [Filipijnse vechtkunst]. Hij componeerde e.t. [ex tempore, voor de vuist weg] een schitterend lied. Het was een nazomer à la été de la Saint-Martin [nazomer, michielszomer, sint-michielszomer]. Tussen de E- en de G'tjes heeft hij in de F'jes gespeeld. Everything you always wanted to know about Breskens (but were afraid to ask) blijft dus verborgen.