Dictee [0285]
Onderwereld [situatie 2014!]
Aan een overzicht met 'onder' waag ik me niet. Er zijn maar
liefst (onder*) 953 woordenboekingangen bij VD die met 'onder' beginnen. Het
kale 'wereld' levert één treffer op, 300 voorbeeldzinnen en binnen artikelen
(binnen lemma's, sub lemma) komt dat woord 623 keer voor. Daarom gaan we zeker
maar niet op zoek naar *wereld* (overigens levert dat 257 trefwoorden op).
Enfin, wereld: het heelal (of de wereld verging), deel van de schepping (iemand
naar de andere wereld helpen), het aardse bestaan (een betere, een hogere
wereld, de kinderen der wereld), de mensen in een bepaalde cultuur- of
levenskring: oude of antieke wereld, eerste wereld (de westerse), de tweede (de
communistische), de derde (ontwikkelingslanden), de vierde (nog armer), de
vijfde (zonder eigen grondstoffen), de vrije wereld, de financiële wereld, de
insectenwereld, een kind ter wereld brengen, iemand uit de wereld helpen, de
Oude Wereld (Europa, Azië en Afrika), de Nieuwe Wereld (Amerika en Australië),
de wijde wereld ingaan, een witte wereld, het grootste gelijk van de wereld
hebben, alleen op de wereld zijn, aan het eind van de wereld, groot complex:
een wereld van gedachten, de wereld gaat voor je open, een wereld van verschil
en ook nog het aardoppervlak: tegen de wereld gaan = in onmacht raken. Maar nu
echt de onderwereld. De eerste betekenis van VD is: wereld van de misdadigers, synoniem:
penozewereld en antoniem: bovenwereld, de gewone niet-criminele wereld. De
tweede betekenis in interessanter: (mythologie) verblijf van de gestorvenen
(ook: Erebus), synoniem: schimmenrijk, rijk der schimmen. Reden om ook binnen
artikelen (lemma's) nog even te speuren naar 'onderwereld': Yggdrasil,
wereldboom, wortelend in de onderwereld, het Stygisch wed, de Styx (de
doodsrivier): voornaamste van de
5 rivieren in de onderwereld, Pluto =
Romeinse en Hades = Griekse god van de onderwereld, het Amsterdamse milieu, de
onderwereld, die van de prostitutie, Lethe: rivier in de onderwereld, waaruit
de schimmen dronken om het verleden te vergeten, Erinyen: de drie wraakgodinnen
(Griekse: Alecto, Tisiphone en Megaira - ook: furies of furiën), Elysium of Elysese velden: paradijselijk deel van de
onderwereld, de helleschipper Charon bracht de schimmen (zielen van de doden)
met Charons boot (de charonsboot) voor een obool (muntstuk) over de Styx naar
het schimmenrijk, iemand ad inferos = naar de hel wensen en de Acheron: een van
de 5 rivieren in de onderwereld. Nog niet genoemd: Tantalus en de
tantaluskwelling, Sisyphus en de sisyfusarbeid, Orpheus en de Orpheusmythe
(bijvoeglijk naamwoord: orfisch) en Cerberus (bewaker van de in- en uitgang van
de onderwereld, vandaar: een cerberus = nors portier, waakzaam oppasser). Van de
uitgebreide bijlage over de Griekse en Romeinse mythologie in de papieren Van Dale
2005 is trouwens maar een heel klein gedeelte overgenomen in de huidige
(online) Van Dale!
