0166 Dictee woensdag 05 maart 2014 (3): dictee – Spellingtest √ x

[dictee - dictees 0166] 

Spellingtest

Allereerst: ik verzend regelmatig aan een aantal dicteevrienden de meest onzinnige zaken, zoals dictees van internet geplukt, etc. etc. Ze worden soms overstelpt met mails van me, maar ze kunnen alles wat ze niet bevalt, onmiddellijk weggooien. Geïnteresseerd? Stuur even een mailtje met het verzoek om je op de verzendlijst te plaatsen …

Recent kregen ze een spellingtest. Twintigmaal moesten ze via een driekeuzevraag de juiste spelling kiezen. Je mag jezelf controleren, of via de mail om de correcte oplossing (met wat uitleg) vragen …

De oplossing staat in [0167]!

1 a   Sovjet Unie                             11 a   babies

   b   Sovjetunie                                    b   baby's

   c   Sovjet-Unie                                  c   babys

2 a   Houdt de dief!                         12 a   mevrouw van Dijk-de Boer

   b   Hou de dief!                                 b   mevrouw Van Dijk-De Boer

   c   Houd de dief!                               c   mevrouw Van Dijk-de Boer

3 a   goochemerd                            13 a   Pasen en Tweede Paasdag

   b   googemerd                                   b   Pasen en tweede Paasdag

   c   gogemerd                                     c    Pasen en tweede paasdag

4  a   de Middeleeuwen                  14 a    hij bingoot - zij bingode

    b   de middeleeuwen                       b    hij bingo't - zij bingoodde

    c   de middelleeuwen                      c     hij bingo't - zij bingode

5  a    heiig weer                              15  a   apetrots en aperots

    b    heiïg weer                                    b   apentrots en apenrots

    c    hijig weer                                     c   apetrots en apenrots

6  a    Noordnoordwesten (N.N.W.)    16  a   as (aanstaande)

    b    Noordnoordwesten (N.N.W.)          b   as. (aanstaande

    c    noordnoordwesten (NNW)              c   a.s. (aanstaande)

7  a   Willem de zwijger                    17  a   apostrof

    b   Willem de Zwijger                         b   apostroffe

    c   willem de zwijger                           c   appostrof

8  a   crapaudtje                                  18  a   hij basebolt

    b   crapootje                                         b  hij baseballt

    c   crapaudje                                         c  hij basebalt

9   a   barbecueën                                19  a  pro-actief

     b   barbecuën                                       b  proaktief

     c   barbecuen                                       c   proactief

10 a   gefaxd                                       20   a  vicepraeses

     b   gefaxt                                               b  vice-preses

     c   gefax't                                               c  vicepreses

0165 Dictee woensdag 05 maart 2014 (2): dictee – Hoe word je een dicteetijger? √ x

Hoe word je een dicteetijger?

Allereerst: doe dan vooral mee aan het 7e7 Groot Breskens Dictee zaterdag 10 mei vanaf 14 uur in De Ontmoeting (Dorpsstraat 50, Breskens). Kosten 5 euro. Sponsoren: Jumbo, J&B en Bruna. Het dictee voor de 'aanvangers' is echt heel goed te doen! Opgave via leentfaar@zeelandnet.nl Er zijn overigens nu al 12 inschrijvingen, waaronder uit Hoofdplaat en Waterlandkerkje. Ook leuk dat zich al twee deelnemers onder de 16 hebben aangemeld!

Ditmaal wat manieren als u zich echt een beetje op het dictee wilt voorbereiden, zeg maar: dicteetijger wilt worden.

1. De beste voorbereiding is het Groene Boekje. U koopt het voor een paar tientjes, maar het is ook gratis te raadplegen op www.woordenlijst.org Het belangrijkste daarbij is de zogenaamde Leidraad voorin. Daar staan alle spellingregels. Dus waarom we
Noord-Brabant, langetermijnvisie, geüpgraded, ge-e-mail en geëtter, grandslamtoernooi, grand-prixcircuitje, paus, professor, Sint-Pieter en sint-salarius, koeterwaals, Plathaags, Van Kooten en De Bieachtig, middeleeuwen, de Beeldenstorm van 1566, d'tje, t'tjes, ei'tjes, m'etjes, ij'tjes en z'jes schrijven zoals we dat schrijven … Af en toe een (half)uurtje bladeren in de 100.000 woorden van GB kan ook zo z'n nut hebben. Op internet vind je ook de erratalijst van wat er in de nieuwste oplagen veranderd is [2020: niet meer!]. Zo staat er in uw papieren versie wellicht nog Atjeeër, maar op internet staat nu echt (nadat ik dat aangedragen had) Atjeher. Want 'Atjeh' is natuurlijk een aardrijkskundige eigennaam, waarmee je niet mag rommelen.

2. De Dikke Van Dale is de tweede bron, maar die 4500 pagina's met pakweg 250.000 lemma's neem je niet zomaar op een achternamiddag door! Er zijn ook wel beperktere uitgaven van VD en op internet vind je ook de 'gratis' VD, maar die geeft natuurlijk niet alles (dat zou commerciële zelfmoord zijn …).

3. Ook zeer aan te raden voor een tientje: 5000 venijnige dicteewoorden (Onze Taal, Prisma, ISBN 9 789000 331581). Bij 'normale' dictees grijpt men hier vaak op terug, dus iedere dag een paar bladzijden lezen, kan je bij de gewone dictees veel fouten schelen!

4. En mocht je echt de smaak te pakken hebben: kijk wekelijks op mijn blog: leentfaarrein.blogspot.nl

5. En mocht je dreigen echt fanatiek te worden: kijk dan regelmatig op 'onze' website www.dictees.nl  Daarop vind je verslagen van dictees, leuke artikelen en zeker wel 1000 echt gehouden dictees en oefendictees. Veel plezier en succes ermee!

 

 

0164 Dictee woensdag 05 maart 2014 (1): dictee Woerden – Groot Woerdens Dictee √ x

Dictee woensdag 05 maart 2014 (1): dictee Woerden – Groot
Woerdens Dictee

Rating

Dictee (zie onder) werd alweer voor de derde maal gehouden. Dankzij de controle vooraf door www.dictees.nl zaten er geen fouten in het dictee. De entourage was prima. Op zich zou dat tot 3 sterren kunnen leiden, maar het weren van dictee-experts kost 1 ster: men kan toch gemakkelijk een categorie 'van buiten' instellen (desnoods met numerus fixus), dan komt het dictee ook landelijk (meer) op de kaart!

Rating - RDR 2 sterren: * * [NB de 48e rating]

Woerden bruist (titel)

1. Degenen die Woerden altoos beschouwen als doorsneegemeente zullen na deze spellingsexercitie welhaast gegeneerd vaststellen dat zij ernaast zitten en zich faliekant verkijken op dit vitale centrum van de Randstedelijke groene long.

2. Reeds in de Romeinse tijd(s)spanne moet het hebben gebruist in deze contreien; parkeergarage Castellum, die tevens dienstdoet als drive-inmuseum, toont parafernalia als amforen en doet vermoeden dat de hier bivakkerende soldaten zich toentertijd [ook: toentertijd] nogal eens te buiten gingen tijdens een bacchanaal.

3. Negentiende-eeuwse landschap(s)schilders van de Haagse School [VD] frequenteerden graag de Woerdense omgeving, getuige hun impressionistische werk in het stadsmuseum [ook S, dan plaatselijke eigennaam]; zij verbeeldden het gebied indertijd althans als openluchtspektakel.

4. Het natuurschoon is nog alleszins een belangrijke trekpleister en voor recreatie is agrotoerisme inmiddels ook een vertrouwd fenomeen: menig familie-uitje leidt naar een multifunctioneel agrarisch bedrijf of naar de prestigieuze shortgolfbaan aan het Oortjespad, waar zelfs door ongeoefende charlatans tweeënhalf uur driftig wordt gepitcht en geput.

5. De gemeente kent een schier grenzeloze evenementenkalender en moet bijwijlen iets cancelen; nochtans trekt ze jaarlijks vele
niet-Woerdenaren naar happenings als een triatlon, een loeigezellige najaarsmarkt, een dance-event met tachtiger- en negentigerjarenmuziek, een één [ook: een] weekend durend jazzfestival en natuurlijk de intocht van de goedheilig man
[2020 - GB/VD ook aaneen], het volksfeest dat afgelopen herfst internationaal de zwartepiet kreeg toegespeeld.

6. Ook de lokale bioscoop [m.] draagt met zijn programmering van kaskrakers bij aan het mondaine karakter van de stad en heeft zijn recette kortgeleden nog slim veiliggesteld: hij is een samenwerking aangegaan met enkele nabijgelegen etablissementen.

7. Heden ten dage zullen zelfs gastronomische types constateren dat er nog meer is dan afhaalchinees en dat zij voor exquise spécialités als gnocchi, tzatziki, sint-jakobsschelpen, crème brûlée, een tiramisu'tje of, nog exotischer, een Vietnamees rodebonenijsje niet per se meer hun woonplaats uit hoeven gaan.

8. Kortom criticasters, hoedt u zich voor dedaigneus bruuskeren, onderschat de reikwijdte van Woerdens betekenis niet en weet dat de stad aan vitaliteit niet onderdoet voor menige metropolitische agglomeratie.

 

 

0163 Dictee woensdag 26 februari 2014 (5): dictee – oefendictee 725 (deel 3) √ x

Dictee woensdag 26 februari 2014 (5): dictee – oefendictee 725 (deel 3)

7. Clerus klinkt beter dan clergé [èh]. Het stikt daar van de kap-, kob- en kokmeeuwen. Deze skiester is een ware skister! Wat is het verschil tussen koeterwaals en Bargoens? De Koerd ging op vakantie naar de Koerilen. De kondee is een haardracht met een wrong. In dat oude verhaal stond dat kooltje vuur steevast naast de sierplant, het
kooltje-vuur. Een effectentrommel wordt ook wel blikkendoos genoemd. Is iemand discrediteren hem of haar in diskrediet brengen? Ja. In dat wassenbeeldenmuseum zijn ook kratesen [misvormd mens, bocheljoen] opgenomen. Bij een kouros (mv. kouroi) [beeld van naakte jongensfiguur] moet ik altijd aan een korè (mv. korai) denken [ beeld van meisjesfiguur]. Er was geen koutje aan de lucht, maar we zagen wel een kauwtje [vliegen] in de lucht. Hé krullenbol, laat die kuddegeest [n/s] eens varen. Enige oudgereformeerde gemeenten worden aangeduid met Gemeente [ook: Kerk] onder het Kruis.

8. Een must-have is een hebbedingetje. Verkopen ze bij het Kruidvat [winkelketen] ook lonten? Kyaniseren doe je met kwik-II-chloride. We hebben ons krom gelachen om zijn krompraten. Gurkha's strijden met kukri's. Kunnengenoten zijn niet van beiderlei kunne. Kwaad vertellen na kwaad denken en kwaad willen is zoiets als kwaadspreken. Labskous heet ook wel lapkous. Onze vakantie gaat naar la città eterna [Rome]. Ik kan de langue d'oc en langue d'oïl nooit uit elkaar houden. De lansier lanceerde een nieuwe rijstijl. Omdat dit Latijn voor me was, ben ik nu aan het eind van mijn Latijn (au bout de mon - son - latin). Gebruik die lastminuteaanbieding dan toch! Niet te vreten, dat lauwebrijprutje. Ligt seculariseren niet dicht aan tegen laïc(is)eren? Ja, vrijwel synoniem. Geloof die lijpo's maar liever niet! Sterk verhaal: met die lepels-en-vorken [herderstasje - plant] kun je niet eten …

9. Hij was lek- en leeggereden. Ik wil liever geen mok, maar een
kop-en-bak. Een lis sub judice is een rechtszaak die nog aanhangig is. Zo'n  links-extremistische figuur zal wel lid zijn van een extreem linkse partij. Die loeris (van lotje getikt) moest zich het schompes, de pleuris, werken. Hij heeft wel een los-vaste relatie met Mientje. Zijn mond staat niet stil: hij lijdt aan logorroe. Een literair * historicus verricht
literair-historische * arbeid. Moet je 'losschroeven' los schrijven? Lorkenbomen zijn geen sporkebomen, maar lariksen. Dat veertje is een ludibria ventis, een speelbal van de winden. Het devies in het wapen van de provincie Zeeland is 'luctor et emergo' (ik worstel en ontzwem). Met lucrum sessans wordt gederfde winst bedoeld. Aan het begin van dementie zijn er nog weleens lucide [heldere] momenten. De soldaten kregen allemaal lupa's [lunchpakket] mee.
* GB ook: tt - doe bij dictee 1 t!

10. Als een lupus in fabula, een duveltje uit een doosje, dook hij op uit het niets. Die lulla vond de lullepijpspeler maar een lulleman; die moest echter wel naar een brand als lullenman. Heel, heel lang geleden vond je aan de Maasoever de maaseend en de maashagedis. Leefden er al magelhaenpinguïns in het magdalénien? Op Sicilië vind je veel maffioze maffiosi [enk.: maffioso, maffioot]. Meisje, het valt niet mee om je maagdom te behouden. Het lsd is, zoals bekend, het lyserginezuurdi-ethylamide (ook: lysergamide). Wat doe je met een Lyonse kwast? Kunst- of letterschilderen. Een ezelsbruggetje: het ontplofbare lyddiet onderscheid je van lydiet door aan DDT te denken (hoewel dat niet-ontplofbaar is, en een insectenwerend middel).

 

 
 
 

0162 Dictee woensdag 26 februari 2014 (4): dictee – oefendictee 725 (deel 2) √ x

Dictee woensdag 26 februari 2014 (4): dictee – oefendictee 725 (deel 2)

4. Een waterdokter, is dat een aqualoog [niet in wdb.]? Nee, hanteert de watergeneeskunde. Vreemd: jacana's [kaa] worden ook wel jaçana's [saa] genoemd (het zijn steltlopers). Het is hier Jantje Contantje: hier betaalt een jan-contant handje contantje. Een jan-in-de-zak is een
au bain-marie bereide koek. Een janjaweed [dzjahn-dzjaa-wiet] is lid van een gewapende Arabische militie in Darfur. [In cijfers:] De jaren 90 lopen van '90 tot en met '99. Yasser Arafat had zelf toch zeker wel een jasser [aardappelschilmesje]? De jan-weetal [2020] en het lijsje-weetal zongen een prachtig duet. De Jakobsdag is de feestdag van de Heilige Jacobus, 25 juli. Jeetje mina, wat een je-m'en-foutisme [onverschilligheid], zeg. Jouer des coudes is niet netjes: met je ellebogen werken. Kun je jouïsseren [genieten] van een action de jouissance [bewijs van deelhebberschap]? Kan joosjesthee, buskruitthee, wellicht kwaad? Hij zal wel weer Joppie [kleine Job, kind van de rekening] zijn. Hij heeft een joppie [karweitje, baantje].

5. Is jugendstil hetzelfde als art nouveau? Ja. Juffertjes-in-'t-groen zijn sierplantjes of likeurtjes. Het zij je vergeven: zeg maar kaddisj [zand erover]. Een taxidermist is een preparateur [dieren opzetten]. Een kalief bestuurt een kalifaat, een markies een markizaat. Een ka-kom-eruit is een bijdehante ka. Hij is aan de kakkerij. Op de markt kon de kakadoris [kwakzalver, ook: kakkedoris] de kakofonie van schreeuwende kaketoes niet overstemmen. Zo'n kanis is geen ponem, maar je kunt er wel kano's mee eten. Voor canderen heb je kandij nodig. Het kandidaat-Eerste Kamerlid ontmoette de  kandidaat-vicepresident van de Verenigde Staten. Kardaus (kardoen) kun je als groente eten. Ze behoort tot de kanunnikessen van het Heilig Graf. De Hollandse kantonnier [ie] huwde de Brugs e kantklosster.

6. De bintjes, dorés en irenes [aardappelen] waren bij karrenvrachten in de aanbieding. Met die linnen voeringstof, dat kat-in-de-zak, kocht ze een onverwachte kat in de zak [miskoop]. Aan de voet van een aartje kunnen kelkkalfjes staan. Heb je weleens een kast- [komt niet voor zijn geaardheid uit] of relnicht [die wel!] met een kastoren hoed gezien? Nooit van gehoord: krambamboeli [punch, ook wel: jenever] en kajapoet(ih)olie [middel tegen allerlei kwalen]. Die kettingrokende zenuwpees is vertegenwoordiger in kevlar, een soort aramidevezel. Doet u er wat kappersaus bij? Het werd een keizersnedebevalling [n/s]. Kauwen en wouwen zijn vogels. Cava is Spaanse volgens de méthode champenoise gemaakte mousserende wijn en een kava (ook: kawa) is een peperstruik - daaruit een bedwelmende drank. Zo'n kingkong [bruut] kun je beter niet tegenkomen. Die klappei [babbelaarster, kwaadspreekster] maakte veel stampij. Wanneer was de kleine ijstijd [periode 1200-1800]? Je moet dat alleen maar puur klinischbiologisch benaderen.

 
 
 

0161 Dictee woensdag 26 februari 2014 (3): dictee – Oefendictee 725 (1) √ x

Dictee woensdag 26 februari 2014 (3): dictee – Oefendictee 725 (deel 1)

Bij de Oefendictees is weer een nieuwe mijlpaal bereikt: nummer 725. Het dictee is nog vrijwel ongecontroleerd door derden, dus iedereen mag erop schieten, als hij of zij fouten aantreft … Mail naar rein@dictees.nl [2020: dit adres bestaat niet meer]

1. Mag je een viervoetige (niet: tetrapodische) ijslander ook eilander noemen? Schrijf je weids met een ij'tje of een ei'tje? Dat laatste dus. Hij wilde er weer zijn neus insteken, maar zij wil er echt geld, tijd en energie in steken. Lastig, al die d'tjes en t'tjes. Die sergeant en die arbitrageant waren echte intriganten. Isoniazide [tegen tbc] en isocyanide [chemie] zijn bijna woordgelijk, maar werkingsongelijk. Ik moet mijn ismeverzameling [n/s] eens bijwerken. Er zijn vier isomere butanolen: 1- en 2-butanol en 2-methyl-1-propanol (isobutylalcohol) die alle drie vloeibaar zijn, en 2-methyl-2-propanol, een naar kamfer ruikende kristallijne stof die geproduceerd wordt door katalytische additie van water aan isobuteen, tja ... Bepaalde derivaten van butanol dienen als antioxidantia. Een jab [dzjèhp] is een punch in de vechtsport. Een kazoo is een soort van mirliton [kinderfluit]. En een gambade [luchtsprong van paarden]?

2. Hij sudokut vaak, hij lost vaak sudoku'tjes op. Bij een oefendicteetje voor Goes waren de 10 invulwoorden (onderstreept): Rotaryclub, een teveel aan daadkracht, te veel daadkracht, crapaudje, circuitje, taxirit, taxi's, taxietje, de kleinkinderen en hun Cito-toets, en in Sotsji hadden Zijne Koninklijke Hoogheid koning Willem-Alexander en Hare Koninklijke Hoogheid koningin Máxima plaatsgenomen op de viptribune. Met 'mai*': maidenspeech, maieutiek (verloskunde), maikara > makaira (blauwe marlijn), maiko (jonge geisha), maillot (broekje met lange kousen), maina (treurspreeuw), een mainteneur met zijn maintenee, die maire heeft een buitengewoon goed maintien [houding], maische (bierbeslag), maison, maison de passe (bordeel), ook: maison de rendez-vous en maison de santé (particulier ziekenhuis voor geesteszieken). 

3. Verder: maisonnette, maison de société (bordeel), maître (chef-kok of schermmeester), maître-chanteur (beroepsafperser), maître Jacques  (manusje-van-alles), maître d'hôtel (intendant - ook:
maître d'), maîtresse, maître-tambour (tamboer-majoor), maitriseren (de meester spelen) en maitta (ik geef op – bij budo). Stoelen: (Sint-)Pieterspenning (vrijwillige gift der gelovigen voor de Heilige Stoel), sedesvacatie (het vacant zijn van de pauselijke of een bisschoppelijke stoel), sedes apostolica (r.-k.: de Heilige Stoel), paddenstoel, grand foulard (groot kleed om over een bank of stoel te leggen), de drievoet van de Pythia [waar­op de pries­te­res van Del­phi zat, als zij de gods­spraak van Apol­lo uit­te], dos-à-dos (stoel met een leuning in het midden voor twee personen), dagobertstoel (niet Dagobert Duck, maar middeleeuws meubel met gebogen zitting), aartskanselier van de Heilige Stoel: opperste kanselier van het pauselijke hof.

 

0160 Dictee woensdag 26 februari 2014 (2): dictee Groot Leerpark Dictee √ x

Dictee woensdag 26 februari 2014 (2): dictee Groot Leerpark

In mijn meer dan 200 dictees heb ik al heel wat meegemaakt. Ik heb dat ooit op een rijtje gezet. Het toppunt was natuurlijk het dictee in Rhenen (17 november 2011: zou gaan over Remco Camperts 'Het leven is vurrukkulluk' - 1961 - in de spelling waarin het geschreven was). Op de deur van de bieb in Rhenen trof ik een briefje aan: wegens te weinig belangstelling gaat het dictee vanavond niet door. Men was vergeten de 2 inschrijvers te berichten … Waarachtig heb ik later mijn reiskosten nog vergoed gekregen.

De laatste tijd is er niet al te veel geks gebeurd. Maar nu meldde het Groot Leerpark Dictee (27 februari, Dordrecht) zich nadrukkelijk. Ik las het bericht daarover al eind januari. Ik citeer: "Vond u het Groot Dictee der Nederlandse Taal ook zo lastig?   Maar ook u, dicteefan of taalliefhebber, bent van harte welkom". Nou, dicteefan ben ik natuurlijk (volgens sommigen zelfs dicteejunk), dus heb ik me fluks ingeschreven. Ik vraag altijd om bevestiging van mijn deelname. Op
13 februari meldde Tineke van 't Hof (directiesecretaresse) met excuses voor de vertraging, dat mijn aanmelding ontvangen was. Ze had om de een of andere reden de mailtjes niet kunnen openen.

OK, dat dictee stond dus in mijn agenda. Wie schetst mijn verbazing toen ik vandaag (24 februari) een mail kreeg van mevr. A.J.
Vogel-de Pagter. Ik was dictee-expert, deed vaker mee aan dictees en had al vaker een prijs gewonnen (dat klopt overigens allemaal). Ik citeer uit het afwijzingsmailtje: "Wij erkennen dat er in de uitnodiging staat dat iedereen van harte welkom is, dat zal u ook de vrijmoedigheid hebben gegeven om u aan te melden. Echter wij behouden ons het recht voor om personen niet in te schrijven." Ik heb vaak genoeg aan dictees meegedaan buiten mededinging en ik heb ook meerdere malen mijn prijs ter beschikking gesteld van plaatselijke deelnemers. Ik dacht: zal ik dat nog melden, maar na zo'n bits mailtje had ik daar al totaal geen zin meer in …

Het toppunt volgt nog: we werden verwezen naar het Groot Dordts Dictee op 10 maart 2014 met verwijzing naar www.dictees.nl. Maar bij mijn weten is er dan helemaal geen dictee. Wel was er op 29 mei 2013 een Groot Dordts Dictee, dat ik won, maar waar veel op aan te merken was. Ook is er op 14 maart a.s. in Papendrecht een dictee van de Rotaryclubs Kinderdijk en Papendrecht, waaraan ik ga deelnemen. Ik was daar de vorige keer buiten mededinging. Ook daar een absurde ervaring: het dictee dat daar gebruikt werd, was al eerder gehouden … In de omgeving van Dordrecht hebben ze geen gelukkige hand met dictees: in Ridderkerk had ik ooit 4 fouten (en had bij de top drie moeten horen), maar volgens de jury had ik 32 fouten: tja, dat was mijn tafelnummer …