3697 Dictee zondag 10-11-2024 (2) – dictee Het Groot dwarsdictee √

Dictee – dictees [3697]

Het Groot dwarsdictee [blad heet ‘dwars’]

Commentaar tussen [ en ], hoort niet bij het dictee.

Ode aan Rudi Vranckx (auteur: Matthias Vangenechten)

1. Geachte spitse toehoorder,
 

2. Dit wordt te dezer gelegenheid geenszins een politieke masterclass die ons leidt van het Tahrirplein tot de Hoogten van Golan en de met boobytraps bezaaide Gazastrook.
 

3. Dit wordt allerminst een pikkedonkere apocalyptische onheilstijding over de hemelschreiende situatie in het Middellandse Zeegebied en de Golfregio die zelfs van Jonathan Holslag een dolenthousiast lachebekje maakt.
 

4. Wel wordt dit een ode ter ere van Rudi Vranckx die als een vijfenzestigplusser zijn oppensioenstelling niet langer kan ontwijken.
 

5. Terwijl collega’s de pijp aan Maarten geven of een shellshock krijgen en grijpen naar opioïden, een cryolipolyse en het door de peritubulaire [niet in wdb.] interstitiële cellen in de nieren geproduceerde erytropoëtine [epo], teneinde hexakosioihexekontahexafobie, acute cardiovasculaire collapsen, het syndroom van Da Costa [niet in wdb, angststoornis van het hart], chronische polypathologieën [niet in wdb.: naast migraine een reden om euthanasie te vragen], posttraumatische stressstoornissen [PTSS’en], het pickwicksyndroom, hemorragische koorts en reumatoïde gewrichtsontstekingen buitenshuis te houden, blijft Rudi koket gedrapeerd in een
zwart-witte arafatsjaal of PLO-sjaal [GB] zich minutieus kwijten van zijn journalistieke queeste.
 

6. Rudi was godzijdank een consciëntieuze vakman die iedereen te allen tijde rechttoe rechtaan interviewde: Hebreeuwssprekende sjiieten in de Lidl van Ramallah, bedoeïenenstammen in de van God en iedereen verlaten Sinaïwoestijn,
niet-geseculariseerde guerrillastrijders in
Nagorno-Karabach met heimwee naar de satrapieën [satraap = stadhouder Perzische rijk], zelfverklaarde trumpistische sjamanen in Djibouti, gestreste, gebrouilleerde breedgeschouderde
Houthirebellen galopperend op geëmotioneerde Arabische volbloedpaarden, gedemaskeerde Nobelprijswinnaars voor de Vrede zoals Aung San Suu Kyi en Abiy Ahmed, in steeds groteren getale lycheeverslaafde Tamiltijgers met eigen reallifesoaps en juicekanalen, door juntaleiders uit Naypyidaw verdreven Rohingya die te elfder ure in een mezzanine [tussenverdieping] zonder breedbandinternettoegang onderduiken en over het Sykes-Picotverdrag filibusterende extreemrechtse parlementariërs in de Knesset.
 

7. Geserreerd [compact] en stoïcijns, maar nooit ofte nimmer in jip-en-janneketaal of met te veel pathos, rijgt Rudi vloeiend naoorlogse historische calamiteiten aaneen zoals de ABC-oorlog, het
NAVO-dubbelbesluit over middellangeafstandsraketten, de val van het IJzeren Gordijn, de genocide van Srebrenica te
Bosnië-Herzegovina, elke doordeweekse guerrillaoorlog, de Balkanoorlog of de Koude Oorlog, elk Midden-Oostenconflict, de Al-Aqsa Intifada,
niet-aanvalsverdragen in een live-uitzending, terwijl hij een kat-en-muisspel speelt met de lokale autoriteiten alsof het lopendebandwerk betreft.
 

8. Tussentijds schrijft deze VRT-coryfee verramsjte bestsellers in de vorm van Derde Wereldoorlogboeken.
 

9. Inderdaad, wat kan deze duivel-doet-al niet?
 

10. Lieve Rudi, ga nu à l’improviste à volonté genieten van een glaasje prosecco en een kopje cappuccino in Umbrië.
 

11. Vergeet hoe je uitentreuren aan den lijve gewaarwerd hoe mensen door de annexatie van een enclaafje zwaar tekeergaan.
 

12. Het is hoog tijd om aan je havermelklatte-index te denken.
 

13. Veel liefs,

De redactie van dwars

3696 Dictee zondag 10-11-2024 (1) – dictee Groot Dordts Dictee 2024 √

Dictee – dictees [3696]

Groot Dordts Dictee 2024

De winnaars waren Linda te Veldhuis en Jenny van der Does met beiden evenveel fouten. Linda won de barrage.

Klare taal is het ideaal! (auteur: Irene Koene)

1. Sinds jaar en dag hebben we taal nodig om met elkaar te communiceren, waarbij je kunt denken aan Nederlands, Fries of Bargoens, maar ook aan gebarentaal, een visueel-manuele taal met een eigen lexicon.

2. Gesproken taal bevat altijd modegevoelige woorden en uitdrukkingen en dat is niet raar, omdat iedere tijd zijn en iedere generatie haar eigen hypes heeft, vaak beïnvloed door excentrieke popartiesten en meer recentelijk door influencers uit de mode- en kunstwereld.

3. Van de jaren vijftig tot de 90’er jaren is onze taal verrijkt met woorden als nozem, lijp, QR-code en supersonisch, en komen we via popiejopie en jemig de pemig uit bij woorden van de laatste decennia als duh, yolo en boeien.

4. “Watskeburt?” zong De Jeugd van Tegenwoordig al in de zero’s en dat is exact de vraag die we moeten stellen als het om significante veranderingen in ons taalgebruik gaat.

5. Ook in het gebruik van schriftelijke taal wordt veelal door de happy few geprobeerd te laten zien dat zij intellectueler en meer onderscheidend zijn door het te hebben over intoxicatie in plaats van vergiftiging of stakeholders waar je over belanghebbenden kunt spreken.

6. En dat terwijl geschreven tekst veel duidelijker is als er in jip-en-janneketaal geschreven wordt,
B1-niveau genoemd, zodat zo’n 70 procent van de mensen sowieso begrijpt wat er bedoeld wordt en zich niet vernacheld hoeft te voelen door het gebruik van een vocabulaire dat voor laaggeletterden, dus mensen die moeite hebben met lezen en schrijven, exorbitant moeilijk en daardoor onbegrijpelijk is.

7. Gebarentaal is ook niet voor iedereen te begrijpen, want je moet echt thuis zijn in de wereld van fysieke uitingen met de handen om in gesprek te kunnen gaan, ja zelfs lekker te kunnen discussiëren, met iemand die doof is.

8. Toch hoef je niet per se doof te zijn om een aantal meer universele gebaren te kunnen snappen zonder dat deze geëxpliciteerd worden.

9. Recapitulerend is daarom de conditio sine qua non dat gesproken, geschreven of uitgebeelde taal te allen tijde glashelder moet zijn voor iedereen en dat dit dictee daarom eindigt met een expliciete doch duidelijke groet aan jullie allen na het geploeter van vanavond: “Toedeledokie!”

3695 Dictee zaterdag 09-11-2024 (1) – dictee Groot Radio Dictee 2024 √

Dictee – dictees [3695]

Groot Radio Dictee 2024

Matig voorgelezen en veel te vlug! (Gerdi Verbeet)

Rein [Breda] 2 overkomelijke fouten [zie I en II]. In Harderwijk: Bob Boersema 2, Jeroen 3, Lizi 6 en Bert 6 fouten ...

Commentaar: tussen [ en ], hoort niet bij het dictee!

Rotterdam (auteur: Wim Daniëls)

1. Zelfs als het wolkeloos is, wordt er nergens in de Lage Landen zozeer aan de wolken gekrabd als in Rotterdam, met nog een prestigieuze toren in wording die na voltooiing naar verluidt tot wel [letters!] tweehonderdvijfenzeventig meter reikt.

2. Maar het is niet die on-Nederlandse skyline van Babylonische proporties [I, in de war door de Babylonische spraakverwarring – letterlijk – en een babylonische spraakverwarring – figuurlijk; hier natuurlijk gewoon B: à la Babylon] waaraan ik stante pede denk als het over de Maasstad gaat.

3. Ook de gracieus dribbelende linksbuiten van Feyenoord [club, de wijk is Feijenoord *], de boksende goudenmedaillewinnaar op de Olympische Spelen, de roemruchte nachtburgemeester annex poëet en de veelgeprezen net vertrokken
oud-burgemeester dienen zich niet allereerst aan.

* In de tijd van Coen Moulijn, die dribbelende linksbuiten, heette de club nog Feijenoord. Overigens werd alles met een hoofdletter F beginnend, goedgerekend.

4. En het zij mij hopelijk vergeven dat ik Rotterdam ook niet een-twee-drie associeer met een
niet-lullen-maar-poetsenmentaliteit, noch met het gedachtegoed van de augustijner kanunnik Erasmus, ook al ben ik het hartstikke eens met diens uitspraak dat wie niet dartelt slechts een korte jeugd beleeft.

5. Nee, wat me direct te binnen schiet is iets anders, omdat ik als blij gestemd [II, aaneen, maar de enige samenstelling met die constructie is blijeindend in VD] [letters!] jarenzestigjochie uit een
Zuidoost-Noord-Brabants dorp met een excentrieke oudoom in zijn middenklassenautootje, de mythische truttenschudder [schertsnaam voor het toenmalige DAF’je, m.n. de DAF 33] met jarretelaandrijving [ook jarretelle- met bij alternatief dezelfde uitspraak is goed – VD geeft als uitspraak (ə), dus mag je 'le' wel of niet uitspreken **], mee mocht naar een negentiende-eeuwse dierentuin.

** Het lijkt nog ingewikkelder: zowel GB als VD jarretelle met mv. s, jarretel met mv. jarretels en jarretellen - zonder kennis van het feit welk van de twee woorden het meest voorkomt, lijken jarretelaandrijving, jarretelleaandrijving en jarretellenaandrijving met elk wel een specifieke uitspraak goed!

6. Als toegewijd Vlaamsereuzenhouder kon ik er kennismaken met exotische dieren en lachte ik me er een kriek, toen ik iemand over de rinoceros hoorde zeggen: “Kijk [het ook goedgerekende 'kijk' lijkt me apert fout] die zinksnijder [ook -snijer goed, maar dat heeft een andere uitspraak!] op zijn kneiter [hoofd, kop]!”, een uitspraak die mijn oom nadien elk jaar te berde bracht, zodra hij de mijter op het hoofd van Sinterklaas ontwaarde [ww. ontwaren, niet ontwaarden!].

7. Blijdorp dus, waar hemelbestormende wolkenkrabbers vlakbij zijn, maar waar je desalniettemin nog altijd vlak bij de natuur bent, werd voor mij synoniem met Rotterdam.

 

 

3694 Dictee vrijdag 08-11-2024 (3) – dictee Het zevende Eemnesser dictee 2024 √

Dictee – dictees [3694]

Het zevende Eemnesser dictee 2024

Rein 3 fouten [zie I, II en III], Bert 8, René 11 en Bob 18 fouten. Plaatselijke winnaars: 20, 21, 21 en 23 fouten.

Commentaar: tussen [ en ], hoort niet bij de tekst!

Eemnes ontbindt (auteur: Gerard Wortel)

1. Een aantal decennia geleden onderscheidde Eemnes – destijds een agrarische gemeente – zich
sociaal-maatschappelijk gezien alleszins van haar Gooise contreien.
 

2. Doordat echter steeds meer Eemnesser veebedrijven teloorgingen, zijn veel van de kakkineuze buren uit het Gooi recentelijk vanuit hun
twee-onder-een-kapwoningwijk als staldeurdelers verkast naar de tot fermettes verpeste boerderijen.
 

3. Politiek gezien bestond de Eemlandse gemeenschap inzonderheid uit ascetische christendemocraten, dolerende SGP’ers, onorthodoxe liberalen en een handvol linksgeoriënteerde rakkers, waarbij de onderlinge cohesie onder andere geborgd werd door de rol van de kerken (ondanks de variëteit aan gezindten), Koninginnedag met het navenant collectieve Oranjegevoel en het dorpscafé met zijn doorgaans goedgeluimde, wijdlopige toogplakkers.
 

4. Een doorsneewerkdag begon in dit polderdorp meestentijds met een Bijbeltekst of een ave mariaatje [I A M – niet naam gebed, maar x bidden] en een stevig ontbijt, bestaande uit een paar grove sneeën [II eerst: grove sneden --- > grofgesneden] roggebrood met balkenbrij of zure zult, waarna eenieder zich weldoorvoed kweet van zijn pakkie-an om zich vervolgens rond het middaguur weer met veel appetijt op de watergruwel met gerstekorrels te storten voor het vereiste vitamine C-gehalte en de essentiële calorieën.
 

5. Ter ontspanning werd er bijwijlen geracet op een provinciale B-weg, waarbij zowel pezige veeboeren op hun gierende quads vol verchroomde accessoires alsook bijdehante Gooise donjuans in hun verafgode snelle metallic rijijzers – met of zonder apk-keuring – zich boudweg manifesteerden.
 

6. Van lieverlee is het gemeenschapsgevoel verwaterd door onder meer de uitgedijde bevolking en de tanende gang naar het godshuis, maar bovenal door de beëindiging van de lokale staminee, waardoor de goegemeente alras terechtkwam in een sociaal vacuüm, hetgeen ten slotte leidde tot bittere vreze voor de eigen omgeving.
 

7. Overmand door die angst leeft men steeds meer te midden van manshoge palissaden en aartslelijke schuttingen, [III komma vergeten] met op het computergestuurde tuinhek een bord met gefotoshopte venijnige rottweilertanden, op de voordeur een videodeurbel als bespiedend oog en op elke straathoek een bord met ‘Buurtpreventie’. Zo heeft men willens en wetens zelf de individuele vrijheid verbeurdverklaard.

3693 Dictee vrijdag 08-11-2024 (2) - dictee Foto Abcoude 2024 √

 Foto Dictee Abcoude 2024