Dictee – dictees [3567]
Oefendictee december 2023 (1)
1. Een confiseur is een patissier. Met weissburgunder [vgl. grauburgunder] wordt pinot [mv. s] blanc bedoeld. VD zegt: chenin(s) blancs zijn witte wijnen; elders is het ook: sauvignon(s) blancs. Het blanc fixe (geen mv.) is kunstmatig bariumsulfaat [zwaarspaat, bariet]. Het eiland Billiton is tinrijk. Er liepen black en red angussen [rund] in de wei. De machinist met zijn bogie [draaibaar onderstel] zag ze een bogey [golf: 1 slag boven par] maken. Voor klad kun je brouillon schrijven. De heren verkeerden in onmin over de brouilly [bekende beaujolais]. De bucefaal [strijdros] van Alexander de Grote heette Bucephalus. De flierefluiter plukte fluitenkruid. Die bugelspeler kon ook flügelhorn spelen. Tja, Den Bosch’ burgemeester, een echte Bosschenaar hield ook wel van Bossche bollen. Een bullenbijter is een bullebak. Er werd(en) cabernet(s) sauvignons en cabernet(s) francs gedronken. ‘Oogjes dicht en snaveltjes toe’ is een bekende catchphrase [typerende uitspraak].
2. Kun je iemand zó opleiden dat hij/zij anderen de Calvarieberg op leidt? De Sevilliaan trouwde een Castilische. De ziekte van Chagas, kortweg: chagas, wordt ook wel trypanosomiasis genoemd [bloedparasiet via wantsen]. De keizer van China was Zoon des hemels, zijn onderdanen, de Chinezen waren zonen van het Hemelse Rijk. Deze châteauxneuf-du-pape [mv. s] [wijn] was beslist geen chateau migraine [hoofdpijnwijn]. Met ‘petje af’ wordt ‘chapeau (bas)’ bedoeld. Op *lline [VD]: amoxicilline (soort penicilline), chlorofylline (groene kleurstof), citrulline (chemie), cochenilline (karmijnzuur), gibberelline (groei en bloei van planten), metalline (pakkingstof), theofylline (chemie), vanilline (vanillekamfer) en welliné (dubbelweefsel). GB verder niets, al het andere schrijf je dus met *line (één l – veel dus). Debarkeren [ontschepen] doe je aan een débarcadère [aanlegplaats].
3. Een maaidorser is een maai-dorsmachine. Een dronkenlap is een drinkebroer. Een chicka is een chimeid [mooi, aantrekkelijk]. Bij golf is een birdie één slag onder par, een eagle twee slagen en een albatros of double eagle drie slagen. Eén slag boven par is een bogey, twee slagen een double bogey, drie slagen een triple bogey en vier slagen een quadruple bogey. En een condor is vier onder par. Wat een hole-in-one (vanaf de tee) is, dat weet je vast wel. Bij grunge hoort eenvoud, bij glunge glamour. Er is bij haar een aârtje [adertje] gesprongen; er zat overigens al een steekje los bij haar. Is er nog limonadegazeuse-extract? Gezocht op *sjt* [VD]: Besjt [Baäl Sjem Tov – Meester van de Goede Naam (benaming van Israël ben Eliëzer (ca. 1700-1760), grondlegger van het chassidisme)], borsjtsj (rodebietensoep) en Pasjtoe (Iraanse taal, Pathaans).
4. Verder: Pasjtoen (mv., de grootste bevolkingsgroep in Afghanistan), sjtetl (kleine joodse gemeente, m.n. in
Oost-Europa), sjtreimel (bonthoed van chassidische joden), versjteren (verstieren,
verpesten),
Pasjtoenstam, hasjtekort en hasjtransactie. Voorbeeldzinnen: Chroesjtsjov.
Binnen artikelen: bensjen (zegenen, bensjte, gebensjt), jirga (loya jirga: landelijke raad van stamhoofden in Afghanistan –
Pasjtoe), mansjen, mansjte,
gemansjt – aanprijzen, aanbevelen, miesj [ook: mies], miesjer, miesjt =
slecht, nasjen, nasjte, genasjt (lekker eten), pakol (mannenmuts, Afghanistan, Pasjtoe), ramsj = rommel, verramsjen, verramsjte, verramsjt –
tegen afbraakprijs verkopen, ramsjgoed = solden, rausjen, rausjte, gerausjt (ook: rauzen – bv. bij voetbal, ruw spelen – rausde, gerausd) en roetsjen, roetsjte,
geroetsjt. Uit GB nog: achenebbisj, achenebbisjer en achenebbisjt. En ook nog: hasjtaxi. *ddom [VD]: niets.
5. En dus ook maagdom. Met
mallepraat
wordt zotteklap (gekkenpraat) bedoeld. Lieve schat, jij bent mama’s kindje. Zelf was ik vroeger een
mama's-kindje. Een
meester-zanger heeft
een meerwaarde boven een meesterzanger. De marsmannetjes zijn Martiaans en vast
ook martiaal (marziale, krijgshaftig). Mydriasis (pupilverwijding) en miosis zijn antoniemen. De meeste mkb'ers zijn lid van MKB-Nederland.
De Oranjespelers, dat zijn de oranjehemden. De oude wereld, dat zijn de Grieken
en Romeinen, de Oude Wereld, dat zijn Europa, Afrika en Azië. De Nieuwe Wereld,
dat is Amerika (en Australië). Zonde, om pittokoffie [surrogaat] in een pittenbak [kweken komkommers] te gooien! Een
poehamaker is behept met poeha maken, hij heeft het
kom-overmorgen … Voor crayoneren heb
je potlood of houtskool nodig. Moet dat nu via een PS-mededeling [postscriptum - naschrift]? Hij besprak prolix [breedvoerig] de prolixe
breedsprakigheid. Een QSO is een quasi-stellar object, een quasar. Die
baas zou zijn employé recht doen, hij was recht doend bezig.
6. Hij is altijd
rechtdoorzee, hij gaat altijd recht door zee. Hij is heel recht op en neer, hij
heeft een
recht-op-en-neerkarakter. Als beloning krijgt jij vaak een recht op-en-neer,
een oude klare, met name bij die
oudeklareclub. Zij lijden eronder. Een rosbeier is een robbedoes, een
wildzang, een spring-in-‘t-veld. Met rozenrood bedoel je rooskleurig. En wat
was het secondopinionresultaat? Met de S-houding wordt de tribhanga [volle en rijpe schoonheid van vrouwen] bedoeld (en niet de tripang: stekelhuidig dier, klasse zeekomkommers –
dieren!). Een sicav [mv. s] is in BE een société d'investissement à capital variable. Kun
je van een sisyfusarbeid
syfilis (sief) krijgen? Nee, dus. Op
sint-salarius herdenken we de Heilige Salarius. Is
een spencer een pullover of slip-over? Pullover: is met mouwen.
7. SDI staat (historisch) voor Strategic Defense Initiative. Kinderen zeggen dat ze stoepie doen, stoepen, stoepranden (raken met de bal), maar ze mogen de stoepier [pjee] niet hinderen! Waar vind je het Hoorns Hop [bij stad Hoorn]? Een stronthaan wordt ook wel hop [net als de bittermaker van bier] genoemd: stinken als een hop. En het kinderliedje zegt: “Hop Marjanneke, stroop in ’t kanneke”. Ik ben een sucker [dol zijn op …] voor lolly's. Een Sydneyer kan wel op een sydniër rijden, omgekeerd niet. Een SWOT-analyse betreft strengths, weaknesses, opportunities, threats (een sterkte-zwakteanalyse dus). Van dimethylmethylfosfonaat [DMMP] wordt sarin, een zenuwgas, gemaakt. Zich niet tegoed doen is zichzelf tekortdoen. Iets wordt terecht gesteld, iemand wordt terechtgesteld. DNA is deoxyribonucleic acid (GB, VD), BSE is boviene spongiforme encefalopathie, gekkekoeienziekte.
8. En hiv is het human immunodeficiency
virus [uitspraak: hihf of haa-ie-vee], veroorzaker van aids. Hij is gierig
tot-en-met. Bij de Tour de France
volgde hij de route van de Tourkaravaan in zijn toercaravan. Een pekan is een
vismarter, een pekari een navelzwijn. In een pecanbroodje zijn pecannoten
verwerkt. Pecco(thee) en pekoe(thee) schijnen lekker te
zijn. Het ‘u en de uwen’ klinkt respectvoller dan ‘jij en de jouwen’. Een
Tyrolienne komt uit Tirol. Een uap is een unidentified
aerial phenomenon. Geconstateerde update oVD [18-12-2023]: 395.142 items (was: 395.000). De Vendéeër en de Vendéese konden het samen goed vinden. Het viet vo
dao zijn de gezamenlijke Vietnamese vechtsporten en de filosofie daarachter. Een
violon d'Ingres [hobby naast hoofdtaak] slaat niet per se op
een vie manquée [mislukt leven].
Geen opmerkingen:
Een reactie posten