Wekelijkse dicteetest 013 RL [elke zondag]
Oplossing [013]
---------------------------------------------------
Dictee - dictees [1373]
Oefendictee
aug 2018 (4)
1.
Ik vond het maar hapsnap, dat hapsnapbeleid. Ze behoren tot de top vier van
Europa, ze bezetten een topvierpositie. Dit is een toptienplaat (top 10-plaat). In de termen [als eenheid van informatieoverdracht – bits per seconde]
Kbps en Kbit/s staat de K voor 1024 [vgl. kB en KB],
in kbps staat de k voor 1000. Farynx, faryngaal en faryngitis (vgl. laryngoscoop). Ik ben erg blij met die
keepsake aan mijn grootvader. Keizerbroodje, kaiserbroodje, kaiserbrötchen. Tja,
kemirinoot is nu eenmaal geen kajapoetiholie. Dit apparaat heeft het Kema-keur [Instituut voor Keuring van Elektrotechnische Materialen].
Wie verzint zoiets: een kepanki is een leljacana
[ook: ç]. Kerbschnitt is geen kerbstone. Hij is een kerel
als Kas. Ook een keskedi heeft een keskedie (kaskedie,
kiskedie). Bij het gewichtheffen gebruiken ze kettlebells. Een oud
kookboek heette Aaltje, de volmaakte en
zuinige Keukenmeid.
2.
De KvW is de Keuringsdienst van Waren. Een chiton is een keverslak. Een keynotespreker
[keynotespeaker] houdt een keynotespeech [RL, aaneen]. Let op: voetbalschoenen zijn
omgedoopt tot kicks(en).
Een ca, een centiare is een vierkante meter (m2),
een are 100 m2, een ha 100 m bij 100 m en een vierkante kilometer is
100 ha. Een file wordt in kilometerminuten (kmmin)
uitgedrukt. Een kithara is een snaarinstrument uit de Griekse oudheid. Is de
KKK (Ku-Klux-Klan) als clan nog steeds
actief? Hij gaf me dat ten klaarsten [n niet uitspreken] te verstaan. Het werk moet wel met de klaarte
af zijn. Jan is een olijke klaas en Klaas is een jan van een bram. De hele
claque nam de klak [pet, hogehoed] af. Kleilei
is argilliet. Hij zou er naast kleunen en de midvoor heeft er vol in gekleund. Heeft
Geert Wilders een
zwaan-kleef-aaneffect? Heb je voldoende kleingeld bij je? In
een coterie (clique) heerst een kliekgeest.
3.
Weetje: 'kliko' komt van Klinkenberg en Koster. Hij is een erkend (en actievoerend) kliktivist. Met een klingslag
kun je geen kwinkslag geven. Wat zich voordoet als 'te mooi om waar te zijn',
klingklang (klinkklank, katergoud), is dat
meestal ook. Schepen en mensen kunnen op de klippen lopen. Het is klip-en-klaar
dat hij een non-valeur is. Klisteren doe je met een klisteer, lavement, enema
of klysma. Kleine kans, dat een clipper op een klipper te pletter slaat. Hij
reed op Brabantse klompjes en had Eisdener klompkes bij zich. Met
Kloosterlatijn wordt middeleeuws Latijn bedoeld. Een klos is een
kleuterleidstersopleidingsschool. Let op: het KLPD is nu 'kleiner' dan voorheen
in VD: Korps landelijke politiediensten. Een cenobiet is nu eenmaal geen
kluizenaar (heremiet, anachoreet, troglodiet – die
leeft in een thebaïde). Het KMarns is het Korps Mariniers. De KMA [Koninklijke Militaire Academie] is opgegaan in de
NLDA [Nederlandse Defensieacademie]. De KLu
is de Koninklijke Luchtmacht en de KL de Koninklijke Landmacht. KN is de ISO-landcode
van Saint Kitts en Nevis.
4.
De KNAC is de Koninklijke Nederlandsche
Automobielclub. Hij voerde die tackle knaphandig uit. In SR hebben ze grote
behoefte aan knapkoppen. De KNAW is de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Bij ijshockey is kneeing
verboden. Knetterzout komt uit de zoutmijn van Wieliczka [Polen]. Beschrijf de zombieziekte (knikkebolziekte) eens. Spreek correct uit:
'knievers'. Een kniller is een gewezen soldaat bij het KNIL (het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger). De
knoflookcrisis slaat op de PIGS-landen: Portugal, Italië, Griekenland en
Spanje, gezamenlijk beschouwd als landen met een groot begrotingstekort. Dat is
mooi sudanknoopwerk [VD]: is dat soedanrood [GB]? Die knorrepot is nog even morose als altijd (of nog moroser zelfs). Favoriet bij gymnastiek is
knotszwaaien, zwaaiing.
5.
Bij een BE-film met 'knt' mogen kinderen niet naar binnen. Het knuffelhormoon
is oxytocine. Een knuppelpremie is een herodespremie [bij
slachten jonge kalveren]. De KZNMRS is [historisch]
de Koninklijke Zuid-Hollandsche Maatschappij tot
Redding van Schipbreukelingen. Spreek uit: 'kobei' en 'koebel'. Een kodkod is
een nachtkat. Een koeswe
[ie, ih] is
een anatto(boom). Kokendheet is gloeiend
heet. SR: een kokolampu is een olielamp. Als zwarte vlek aan de zuidelijke
sterrenhemel kennen we de Kolenzak. Het Kompas heet ook Pyxis. De symbolen voor koolstof 14 zijn C14 [RL] en 14C. Hij gooide het
kooltje-vuur op een kooltje vuur. De polak at een pollak. De koopal kocht kopal
om te vernissen. Tweeërlei uitspraak: 'koordeken'? Voor de koortslip of herpes
labialis is het herpes-simplexvirus verantwoordelijk. Hij woont in de kop van
Noord-Holland. Kopernikkel is niccoliet. Loopt elke Fries kophieps?
6.
De betekenis van KOPP is kind(eren) van
ouders met psychische problemen. Een madison is een koppelkoers. Een koplaag
heet ook patijtse laag. Een rib is een rigid inflatable boat en een rhib (niet in VD) een rigid hull inflatable boat. De
Koranexegese is de tafsir en de Koranwetgeving de sharia. Meer dan één korè
zijn korai [v] en meer dan één kouros zijn
kouroi [m]. Een keur- wordt ook wel een
kornnagel (!) genoemd. De eigenlijke titel
van Rembrandts Nachtwacht luidt: De compagnie van kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh maakt zich gereed om uit te marcheren. Een korsak is een steppevos. Een beetje
korsetterie heeft een corsetière in dienst. Ars longa, vita brevis: de kunst is
lang, het leven kort. Is zo'n wielerronde nou kort- of langdurend? Hooi en stro
zijn langvoer, haver en erwten zijn kortvoer. Het Feest van het Kostbaar Bloed
wordt op 1 juli gevierd. Kostuumspel is cosplay. Van koud vuur krijg je geen
koudvuur [gangreen]. Hoe bereken je het
hellmanngetal eigenlijk?
7. Een
sms'je is eigenlijk een telefoon-e-mailtje. Zijn gebrek aan kennis wreekte zich
en heeft zich later nog vaker gewroken. De gewraakte
tv-film werd door de
rechter verboden. Zijn rukje of pot van vijf jantjes zat hij in hotel de Houten
Lepel (hotel Bellevue) uit. Een kraagsteen
is een corbeau, een kraagschroef een tire-fond en een kraagbeer een koema. Dat
is nou die kraanbediende die de stedelijke kraan bediende. Een krabbeneter is
beslist geen krabbekat (en een krabeter is een
zeehond). Een van de negen engelenkoren is de Krachten. De Kraanvogel is
een sterrenbeeld op het zuidelijk halfrond. Leven in die kraj veel kraaien? Courantier
[tjee] is een vrij nieuw beroep. Een krapa [ah, aa] is een krapboom. In BE heet een
mantouxtest een cutiproef [uu]. Ze gaf me
een lelijke krauw. Hij draagt vaak een kravat. Die visser is Kreeft. Laxeermiddel:
cremor tartari, cremortart, kremetart.
8. De
groep van dertig sterren in de Kreeft heet Krib. Wie was in die krimi zijn
partner in crime? Bij floers of krip mag je gewoon aan velours denken. Wanneer
krijg je in NL de Kristallen Film? Hoeveel kuna
[oe] kostte dat? Hij heeft een negotie (nering) in oliën en vetten. Heb jij al een
krugerrand? Zij zweert bij het Kruidboek van Dodoens. Is dat bouquet garni te
gebruiken bij fytotherapie? Kruimeldeeg is pâte brisée. In haar kruippakje
kroop ze door de kruipplanten. Deze Belg draagt het ijzeren kruis. Er zijn 2
kruisfeesten: Kruisvinding en Kruisverheffing [Verhoging
van het Kruis]. Een kruisgezinde is een lid van de Kerk (Gemeente) onder het Kruis (een afscheiding van de Nederlandse Gereformeerde Kerk). Zoek
eens op wat het Gezelschap De
Kruisvaarders van Sint-Jan is. Wat vroeger bijvoorbeeld het Groene Kruis
was, is nu de Nationale Kruisvereniging. In SR duurde de krutu [oe] eindeloos. Wakame [aa, ee] is krulwier. Een upskirt is een gluurfilm of
-foto. Pia desideria zijn vrome wensen.
Dictee - dictees [1370]
Oefendictee
aug 2018 (3)
1.
In procinctu [s]
is gereed, in procinctu mortis is bereid om te sterven en in promptu = in
gereedheid, bij de hand. In real life wordt afgekort tot irl. Een inrigger is
een inrigged boot. Insalutato hospite vertrekken is in allerijl, met grote
haast. De schrijfwijze van de afkortingen ki, k.i.d. en kie viel me op. In
sexualibus is, wat de seksualiteit betreft. Een inside joke begrijp je alleen
met inside-information. Niet doen, het heeft geen zin: in silvam ligna ferre,
water naar de zee dragen. In solidum is hoofdelijk en in solutum is in
contanten, contant. Het nieuwe product was een instant hit. Instar montis equus
is een paard zo groot als een berg en instar omnium is net als iedereen. Hij is
er ingestonken. De Instituten zijn een deel van het Corpus Juris Civilis. De
KNAW is de Koninklijke Nederlandse Akademie van
Wetenschappen. Ik vind instore reclame heel hinderlijk. Noem hem maar
internaut.
2.
In suc(c)um et sanguinem is tot een deel van
iemand geworden of gemaakt. In sudore vultus tui is in het zweet uws aanschijns.
Australisch Insulinde is de Papoease eilandengroep. Een
tonisch-klonisch insult
is niet zo best. Het isnz is in BE het identificatienummer sociale zekerheid. De
immateriële waarde van een merknaam is een intangible. Op het vmbo kennen ze de
cie (centrale integratieve eindtoets). Wat
je moet integreren, is de integrand (en – bnw. –
integrant is noodzakelijk tot een zeker geheel behorend). Integros
haurire fontes is uit zuivere bronnen putten. Intelligenti pauca: een goed
verstaander heeft maar een half woord nodig. Een computer kan AI (ki) bezitten, maar geen IQ. Intelsat is de
International Telecommunications Satellite Organization. Je moet dat te
gelegener tijd doen: in tempore opportuno. Intentioneel slaat op intentie (bedoeling), intensioneel op intensie (taalkunde: intensie, begripsinhoud van een term).
Het IoT is het internet of things.
3.
In tenui labor is veel moeite besteed aan een kleine zaak. Inter gladium et
jugulum: op het nippertje [ook: inter pontem et
fontem]. Inter (ook: intra) parietes
privatos is vertrouwelijk, onder vier ogen, in het geheim. Inter pocula is
onder het drinken van een glaasje. Er mogen geen interrogatoria captiosa (strikvragen) gesteld worden. In terrorem is om
schrik aan te jagen, als afschrikwekkend voorbeeld. In totidem verbis: met
zoveel woorden. De kerkdienst begon met intradenmuziek
(niet met intredemuziek, een introïtus). Intrige
is kuiperij, konkelfoes. Hij is intus et in cute, door en door, verwijfd.
Inverso ordine is in omgekeerde volgorde. In vicem is wederkerig. In via juris
is door middel van het recht. R.-k.: de eerste zondag in de veertigdagentijd
heet invocabit. De thee-invoer stagneert. Met het Inwijdingsfeest [van de tempel] wordt Chanoeka [Gannek, Lichtfeest, Hanukka] bedoeld.
4.
De Iraanse munteenheid is de rial [Saudi-Arabië:
riyal – GB ook: Saoedi]. Ire ad pluris is sterven (eufemistisch). Zo arm als de mieren is Iro
pauperior [naar: de bedelaar Iris]. Irri is
een verkorting van irritant. Itaconzuur is methyleenbarnsteenzuur. Met zijn
ithaca wordt het vaderland bedoeld. De ith is de integrale tijdelijke
huisvesting (van scholen). Het Ctsv is (historisch) het College Toezicht Sociale
Verzekeringen. De Vulgaat heeft een vulgate tekst. De Itala is de oudste
Latijnse Bijbelvertaling (later vervangen door de
Vulgata [Vulgaat];
men spreekt thans van pre-Vulgaatteksten of vetus latina). Dat zal
Jaapje heten: Joost mag het weten! In Delft eten ze graag jaapmaatjes. S.a. (sine anno) is jaarloos. Door de jab raakte hij ko
[knock-out]. Een jachtekster is een groene
kitta [Cissa
chinensis]. Zie je daar in de hoogte die Jachthonden [sterrenbeeld, Canes venatici]? Een jachthyena
is een Afrikaanse steppehond (Canis pictus). Hij ging naar en lag in Jaffa.
5.
Een jachtkont of -gat en een hitsige of horny man, dat wordt een geile boel. Bij
jat en jatten moet ik altijd aan een jad [aanwijzer
bij het voorlezen van de Thora] denken. Hij wenste me naar de jahannam [vgl. Gehenna, Ben-Hinnomsdal], de islamitische
hel. In de jahilia, het voorislamitische tijdperk, kenden ze die term nog niet.
Blijft raar: de Jakobsdag is de feestdag van de H. Jacobus, 25 juli. Jalapeño
is chilipeper. In Indonesië is de jam karet de 'rubbertijd'. De jezuïeten zijn
lid van de Sociëteit van Jezus, de Societas Jesu (S.J.).
We kennen de Heilige Naam van Jezus en de zoete naam Jezus (I.H.S. – Iesus Hominum Salvator [in dit geval ook J.H.S.!] of
Iesus Hortator Sanctorum – NL: ihs is individuele huursubsidie en i.h.s. = in
hoc salus [hierin (ligt) de zaligheid] of in hoc signo vinces [in
dit teken (zult gij overwinnen)]). In BE kun je JIMtv kijken. Hij jinxte de zondares.
6.
De loya jirga is de landelijke raad van stamhoofden in Afghanistan. De jarige
job werkt als jobist. Een barmhartige samaritaan kun je ook wel een johannes
noemen (bnw.: johanneïsch). Sjonnies en
anita's, of bedoelde je: johnny's en marina's? De Engelse staatskerk is John
Bull's Mother. Een dubbel jol is een takel met twee eenschijfsblokken, een
hondenfok. De naam 'jonagold' komt van 'jonathan' en 'golden delicious'. Hij
zit terecht te kijken als Jonas in de walvis, want hij is een echte jonas. Een
joppie is een lichte job en een Joppie is een kleine Job. Met die domme joris
en zijn jolie-laide is het altijd Joris en Trijn. Anquetil had een jour sans.
Hij verlangde naar het journey's end. Strijdlustig, Jovi ipsi iniquus, trok hij
ten strijde.
7.
Door het judasoog keek hij de cel in. De judo-off was heel spannend. Zo'n
junonische juno heeft een mooie, forse junogestalte à la Juno. Hij wordt wel de
jupiter van deze wijk genoemd. In BE slaat de doorkijk- of kaaimantaks op
vermogen zoals op de Kaaimaneilanden [ANS: Cayman
Islands, Caymaneilanden]. Van een kale kip kun je geen veren plukken en
van Karel de Kale ook al helemaal niets. We kennen kaalaards, wreedaards en
bloodaards. Door zijn ziekte zal hij de Kaap niet halen. Heb je ook Kaaps goed [kaapgoed – porselein] meegebracht? Zij is typisch
een Hollands kaatje. Dat is kaassie voor hem. De Kabouterpartij opereerde in de
jaren 70 en kwam voort uit de provobeweging. Wat Kabylisch is, verwijst naar de
Kabylen, een Berbervolk in Noord-Afrika. Een kachu is op de Antillen een
koehoorn. Perinde ac si cadaver = gehoorzaamheid als een lijk,
kadaverdiscipline. Kadodders vind je bij CD&V [V
= Vlaams]. Wist je dat kale [keel]
boerenkool is?
8.
De waarom-vraag hoeft hier niet gesteld te worden. De koudekalkoenmethode [coldturkeymethode] is wel heftig. De afkorting
kas is die voor kalkammonsalpeter [echter: lemma is
KAS!]. Een kamado is een barbecue-ei. Wie draagt er nou een kameez [ie]? MERS is de
kamelenhoest (het Middle East respiratory syndrome,
besmettelijke, ernstige longziekte). Hij hoopte minister te worden, maar
werd naar de Kamer verwezen; resultaat: Kamerbrede teleurstelling. Kamerijks
doek of kamerdoek (chambray, batist, cambric)
komt uit Cambrai. Een kamerpalm komt van Lord Howe-eiland. Een kammersänger is
gewoon een kamerzanger. Kampuchea is Cambodja (munt:
riel, KHR). De kamrat knaagde aan de het houten kamrad. Een kanaalrat
bijt nooit. Die Kanaalster praatjes komen uit Stadskanaal. Een kandidaat tot de
heilige dienst (H.D.) is een proponent. Een
kapap is een zelfverdedigings- en gevechtstechniek ontstaan in het Israëlische
leger. Karitéboter is galamboter (sheaboter, van de
boterboom). Als ik correct tammekastanje- en wildekastanjeboom schrijf,
gaat VD protesteren. De Kawaii is een Japanse levensstijl, kawai [mv.] zijn grote zaden, gedragen als hangertje. Een
kazike is een cacique, stamhoofd van de indianen. In Kazachstan betaal je met
de tenge (KZT).
Dictee - dictees [1368]
Oefendictee aug 2018 (2)
1.
Iets slechts wordt niet iets goeds mutato nomine, als je alleen de
naam verandert. De Spaanse inquisitie spoorde ketters op (1478-1834).
Die pait ging in einem Guss naar binnen. In exitu
[uu] ging hij in excessu
[oe] tekeer. INF staat
voor
intermediate-range nuclear forces (ballistische raketten en kruisraketten voor de middellange afstand – vergelijk: INF-verdrag – 1987, VS, SU), maar ook voor International Naturist Federation (Internationale Naturistenfederatie). Een infans in utero matris is een kind in de moederschoot. Hij had het zwaar voor de rechtbank van het geweten (in foro conscientiae). Antwoorden was infra dig(nitatem). beneden zijn waardigheid. Best interessant, die ir-fotografie. Antoniem van 'in genere' is 'in specie'. Een goudingot [ə] is een baar. In hac lacrymarum valle is in dit tranendal (Ps. 84:7). I.C.N. is in Christi nomine, I.N.I. is in nomine Iesu, in de naam van Jezus en I.N.S.T. is in nomine Sanctae Trinitatis, in naam der Heilige Drie-eenheid.
2. Toppunt van dim © (dictee-ineenflansmethode), woorden op 'ing': aanbrenging, aandiening, aandikking, aandringing, aaneenkoppeling, aaneenrijging, aaneensluiting, aaneenvoeging, aangeving, aangroeiing, aanhitsing, aanhuwing, aanklamping, aankoeking, aankoppeling, aanlichting, aanlokking, aanmeting, aanplakking, aanploeging, aanreiking, aansteking, aanstorming, aantasting, aanvaarding, aanvoeling, aanvuring, aanwending, accentuering, achteroverbuiging, achteruitzetting, actualisering, advisering, afbestelling, afbinding, afboeking, afbranding, afbreking, afbrokkeling, afbuiging, afdanking, afdekking, afdichting, afdinging, afdwinging, affakkeling, afglijding, afgrenzing, afhakking, afhouwing, afkalving, afkanting, afkapping, afkering, afknaging, afleding, aflegging, aflezing, afmonstering, afnummering, afpakking, afpanding, afplakking, afploeging, afpluizing, afprijzing, afpunting, afraffeling, afrolling, afruiming, afrukking, afscherming, afschraping, afschudding, afschuiming, afslanking, afslijting, afsmeking, afsmelting, afstapping, afstelling, afstempeling, afstomping, afstraffing, afstuiting, aftapping, aftasting, aftreding, afvinking, afwering, afwinding, afzending, atrofiëring, begrazing, begrenzing, begroeting, behartiging, behoeding, beïnvloeding, belegering, benadeling, benauwing, beploeging, beschaming, bespieding, bespoediging, bespotting, bestudering, betiteling, betoning, betrapping, bevlekking, bevoeling, bevoordeling, bewimpeling, bezaging, bezwaring, bijboeking, bijeenroeping, bijeenvoeging, binnendringing, blinking, blokkering, boekstaving, categorisering, completering, computerisering, conservering, delging, dichtslibbing, diversifiëring, doorbreking, doordrenking, doorseining, doordringing, doorzaging, doorzending, doorzetting, doorzijging, doublering, dulding, effectuering, etalering, falsifiëring, feestviering, foltering, formulering, generalisering, gevangenzetting, hacking, halvering, herbevriezing, herijking, herintreding, hermunting, herroeping, herschatting, herscholing, heruitzending, illuminering, indaling, indruppeling, ineenschuiving, ineenstorting, ineenvoeging, inhakking, inkerving, inklemming, inklinking, inkrassing, inkrimping, inkuiling, inlevering, inneming, inpassing, inundering, invriezing, inwerking, inzuiging, jurering, juridisering, kidnapping, klontering, knieling, knijping, koestering, kolking, kreukeling, lediging, leeghaling, legatering, levendmaking, logenstraffing, loging, loochening, loskoppeling, losmaking, metamorfosering, misdraging, modernisering, nationalisering, nawerking, nazetting, neerdaling, omboording, omdraaiing, omhoogleiding, omlijning, omrekening, omschakeling, omscholing, omwending, omwinding, omzoming, onderbinding, onderbrenging, onderschatting, ontbladering, ontering, ontgraving, onthutsing, ontkieming, ontluiking, ontmanteling, ontmaskering, ontsnapping, onttrekking, ontvouwing, ontwijking, ontwinding, opberging, opborreling, ophijsing, ophitsing, opmeting, opruiing, opschorting, opslibbing, opslurping, opstoking, optekening, opvraging, opwarming, overboeking, overgieting, overlading, overlapping, overmaking, overreding, overreiking, overtroeving, overvleugeling, overzending, pensionering, perfectionering, pluralisering, privatisering, purgering, raffinering, redenering, ronddeling, samendrukking, samenkleving, samenklontering, samenpersing, samenroeping, samensmelting, siepeling, situering, spening, specialisering, steniging, stimulering, stroomkaveling, tegensparteling, tegenstreving, teraardewerping, terging, terugwinning, toedeling, toeleiding, toeslibbing, toestroming, toevloeiing, toevoering, toezending, tuchtiging, typering, uitbaggering, uitbakening, uitbalancering, uitbanning, uitbijting, uitblinking, uitbloeding, uitblussing, uitborsteling, uitbraking, uitbranding, uitbroeding, uitdoving, uitdunning, uitduiding, uiteendrijving, uiteenplaatsing, uiteenrafeling, uiteenspatting, uiteenwijking, uitfrezing, uitgieting, uitglijding, uithaling, uitjouwing, uitkieming, uitkiezing, uitklopping, uitknijping, uitkoping, uitlekking, uitlokking, uitloting, uitloving, uitmergeling, uitmesting, uitmoording, uitpeiling, uitpersing, uitpluizing, uitrafeling, uitroking, uitrolling, uitrukking, uitschepping, uitscheuring, uitschildering, uitslijting, uitspreiding, uitspreking, uitspuiting, uitstrekking, uitstrijking, uitstroming, uitstrooiing, uitvlakking, uitvraging, uitwassing, uitweging, uitwijking, uitwissing, uitzaging, uitzwaveling, uitzwerming, urbanisering, veeweiding, veinzing, veraangenaming, veraanschouwelijking, verafschuwing, veralgemening, veralgemenisering, veralging, verbalisering, verbouwing, verbroedering, verburgerlijking, verdaging, verdoeming, vereenvoudiging, verergering, vererving, verflauwing, verfoeiing, vergeestelijking, vergoddelijking, vergoding, vergulding, verheling, verinnerlijking, verjaging, verkiezeling, verklikking, verkrijging, verkwijning, vermagering, vermannelijking, vermolming, veronachtzaming, verorbering, verplanting, verrijking, verruiling, verschaffing, verscheping, verslechtering, verslonzing, versombering, versplintering, verstedelijking, verstrijking, vertekening, vertrapping, veruitwendiging, vervrouwelijking, verweking, verwerkelijking, verwijding, verwoording, volvoering, vooroverbuiging, voortteling, voorwending, vredesluiting, vrijspreking, vulgarisering, waaiing, waardetoetsing, walging, weerspiegeling, weerstreving, wegbranding, wegkwijning, wegsnijding, wegzending, wurging, zijging, zwachteling en zwartmaking.
3.
In illo tempore is in die tijd, in (ad)
infinitum is tot in het oneindige, in integrum restituere is in
ongeschonden staat herstellen en in ipso termino is op de
vastgestelde dag. Je kunt iemand de smoor injagen. In limbo is
nergens bij behorend, in limine litis is juridisch: bij de aanvang
van het geschil vóór elk ander verweer, in limine promotionis =
vlak voor de promotie, in loco parentis = in plaats van de vader en
in logicam peccare = zondigen tegen de logica. I.M.D.G. = in majorem
Deo gloriam. In meliorem fortunam = totdat de omstandigheden
gunstiger zijn. De adi is de aanvaardbare dagelijkse inname (en
de ADH de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid). In my heart of
heart is in het diepst van mijn hart. Hij was spiernaakt: in puris
naturalibus. Je moet dat in nexu
[oe], in de samenhang, zien. In nostro
casu [uu] =
in ons geval, hij is in nubibus
[oe] (in de
wolken) en in nuce
[oe] = in een notendop, in het kort [in
een, a, nutshell]. In omnem eventum = om op alles voorbereid
te zijn, in omnia paratus = op alles voorbereid, in (omnia)
saecula saeculorum = tot in de eeuwen der eeuwen en in omni scibili
(in scibilibus) = op alle gebieden
thuis.
Dictee - dictees [1367]
Oefendictee
aug 2018 (1)
1.
Een drugstore is nu eenmaal geen coffeeshop (koffieshop).
Kinds worden is een vorm van verukking. Sponsores fidei zijn
rooms-katholieke
doopgetuigen. Wat levert 'voorbehoud' op? Antwoord: ad referendum – onder
voorbehoud van [= behoudens] ruggespraak met
de achterban, een voorbehoud is een clausule of beding, onder beneficie van
inventaris = onder voorrecht, voorbehoud van boedelbeschrijving [bij een erfenis eerst kijken of de baten wel tegen de
lasten opwegen!], o.g.v. = onder gebruikelijk voorbehoud, NB o.v.v. = niet onder voorbehoud van, maar onder
vermelding van, zonder prejudicie = onder alle voorbehoud, onder reserve =
voorbehoud deel ik u mee = ik sta niet voor de waarheid in, salva remissione [salv. rem. of s.r.] = onder voorbehoud van
terugzending, sub reservatione Jacobaea = onder het voorbehoud van Jakobus,
t.w. van de woorden van Jak. 4:15: 'si Dominus voluerit' (als de Heer het wil) en 'si vixerimus' (als wij dan leven) [vgl.
D.V. = Deo volente, als God het wil, zo het God behaagt, ook: V.D. = volente
Deo], agreatie = voorbehoud van een koper [eerst
kwaliteit onderzoeken], arrière-pensée = (verzwegen)
bijgedachte of voorbehoud, botweg (gladweg)
= zonder voorbehoud, eigendomsvoorbehoud [van
verkoper] tot aan volledige betaling, ongeclausuleerd = zonder
voorbehoud, o.v. = onder voorbehoud, proviso = voorbehoud, reservatio mentalis
= het (voor zichzelf) aan eigen of andermans
woorden een andere dan de gewone betekenis geven om iemand te misleiden, reservatis
reservandis [r.r.] = met het nodige
voorbehoud, restrictie = voorbehoud, salvis curialibus [salv.
cur.] = zonder tekort te doen aan de vormen, met voorbehoud van titels
enz. en salvo pleno titulo [s.p.t.] = met
voorbehoud van volledige titel. Au bain-marie koken in een bain-mariepan.
2.
Gezocht op *lieve vrouwe*: (onze)lievevrouwebedstro
[plant],
Lieve-Vrouwebeeld (Mariabeeld, maria, ook: lievevrouw), Lieve-Vrouw
= Onze-Lieve-Vrouw(e) = als beeld: madonna [Heilige Maagd, Moeder Gods], (onze)lievevrouwebeestje = (onze)lieveheersbeestje, lievevrouwebloed [meekrap], lievevrouwebloem [vlambloem],
Lieve-Vrouwedag (feestdag), Lieve-Vrouwegasthuis,
Lieve-Vrouwekapel, (Onze-)Lieve-Vrouwekerk, Lieve-Vrouwemeisjes
[dragen haar beeld in processessie],
Onze-Lieve-Vrouwevisitatie (feestdag, 31 mei,
bezoek Maria aan haar nicht Elizabeth),
Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaart =
Maria-Tenhemelopneming. Ook: O.L.V. en O.L.V.-Hemelvaart. Mijn lekkernijen zijn
lange vingers en vanille-ijs.
3.
En op *lieve heer*: (uitroep) lieve Heer, (kruis)lieveheer [kruisbeeld],
Lieve Heer (Jezus), Onze-Lieve-Heer (God, Jezus Christus, ook: zijn beeld) en BE:
Onze-Lieve-Heer-Hemelvaart = Hemelvaart(sdag).
Ook: O.L.H. en O.L.H.-Hemelvaart.
4.
Een vrolijke frans leeft als vrolijke Frans. Beauty is in the eye of the
beholder. Colitis ulcerosa [chronische colitis die
met zweervorming gepaard gaat – colitis = ontsteking van het slijmvlies van de
dikke darm of endeldarm] en de ziekte van Crohn [kortweg:
crohn – chronische darmziekte waarbij ontstekingen met zweren ontstaan in het
laatste deel van de dunne en/of dikke darm] zijn een inflammatory bowel
disease [IBD], een inflammatoire darmziekte.
Iberië omvat het Iberische Schiereiland. De alkaloïden: giftige verbinding in
planten zoals cocaïne, morfine, strychnine en kinine. Voorbeelden:
aspidosperma-alkaloïde, catharanthusalkaloïde = vinca-alkaloïde [in groenblijvende planten,
geneesmiddel], ergotalkaloïde [kan weeën
opwekken en is antimigrainemiddel] in echt moederkoren [= plantenziekte], iboga-alkaloïde [met hallucinerende werking],
opiumalkaloïde [zoals morfine] en
salamanderalkaloïde: elk van de steroïdalkaloïden die door salamanders worden
uitgescheiden (bv. samandarine).
5.
Amantadine is een antiviraal geneesmiddel, o.a. tegen door het influenza A‑virus
veroorzaakte griep. Ibogaïne wordt gebruikt als stimulerend middel en als
hulpmiddel bij afkicken. Ibuprofen is een pijnstiller [acrylpropionzuurderivaat].
Ich war ein Bressiaander. Een ICE-nummer wordt door een hulpverlener gebruikt
in case of emergency [in geval van nood – en een
ICE is een intercityexpres].
Op-en-top is identiek aan op end' op. Ik
heb er niets mee: id (ook: hoc) genus omne,
heel dat slag mensen. Dat had ze me niet gezegd, dat-ie IE (infantiele encefalopathie) had. If not unmoved,
yet undismayed: zo niet onbewogen, dan toch onvervaard. De Elfstedenkoorts
sloeg weer toe, toen de voorzitter zei: "It giet oan" [niet in VD]. Het bos werd ignaris omnibus (zonder dat iemand ervan wist) verkocht. De
heilzame ignatiusboon komt van de ignatiusboom. Een ignis fatuus [uu-wuh] is een dwaallicht.
6.
Ignis sacer [heilig vuur] is medisch de
kriebelziekte of belroos. Een hadji moet ihram [reinheid]
vertonen. De adellijke jonkvrouw huwde toen ijdellijk. Bij ijara wordt na huur
of lease de 'resterende' eigendom gekocht. In der ijl is in allerijl [ijlig, ijlings]. Een ijllicht is een heilicht. De
Grote IJsbarrière is een loodrechte muur van ijs in de Rosszee, begin van de
ijskap van de Zuidpool. De ijsco dankt zijn naam aan de IJscompagnie. De
laatste kans op nachtvorst is tijdens de ijsheiligen (11-14
mei): Mamertius, Pancratius, Servatius en Bonifatius. Dat was in de
kleine ijstijd. Een ijsspoor is een ijskrap. Deze jas is van peruvienne. Het gerecht
ikan bali komt oorspronkelijk van Bali. Darmbenen zijn ilii [iliums]. Illotis (pedibus
et) manibus (ingredi) = zonder de
vereiste eerbied binnenkomen, onvoorbereid. Een imbrex (Romeinse
bolle dakpan) sluit de naad tussen twee tegulae [enk.:
tegula, dakpan, ook: tegula's] af.
7.
Im Brustton der Überzeugung = op een toon van zelfverzekerdheid, van volle
overtuiging. I.M.D.G. is in majorem Dei gloriam: tot groter eer van God. De
imitatio Christi is de navolging van Christus; boek van Thomas à Kempis is: De Imitatione Christi. Het IMEI-nummer
betreft de international mobile equipment
identity. De imitatorum servum pecus [mv.:
serva pecora] is de slaafse kudde na-apers. Een immelmann is een halve
looping gevolgd door een tonneau [rolvlucht].
De imperatoria brevitas bespaart wel veel tijd. Hij zweert bij imperial stout.
Partijen stelden zich implacabel op. 'Implicite' mag je niet als 'impliciet'
uitspreken. Im Westen nichts Neues: all quiet along the Potomac. Een
ISMI-catcher is een international mobile
subscriber identity: apparaat voor het lokaliseren en afluisteren van
mobiele telefoons. Dat zal een inane poging blijken te zijn.
8.
In abrupto necessitatis is in de uiterste noodzaak. In aere aedificare is luchtkastelen
bouwen, in aeternum is voor eeuwig, in albis is van een boek in losse vellen en
in agone is in het uiterste geval. Dat is het, in een (a)
nutshell. De historische Inbel in BE is de RVD [Rijksvoorlichtingsdienst]
in NL. In between jobs is eufemistisch werkloos. Lijdt zij aan inboxstress?
Incroyabel, die incroyables (na de val van
Robespierre). Eén incus, twee incudes (aambeeldsbeentje).
Met I.N.D. wordt bedoeld in nomine Dei (in de naam
van God) of in nomine Domini (in de naam des
Heren). Ajax was in de (the)
winningmood. In des Wort(e)s verwegenster
Bedeutung is in de stoutste betekenis van het woord. De indianen zagen heel ver
boven zich de Indiaan [sterrenbeeld]. India
pale ale (IPA) bevat extra hop. Een indju [oe] is peuldragend.
Deze streek is gede-industrialiseerd.
Dictee - dictees [1366]
Deventer
taaltoets 03 augustus 2018
De rode woorden en woordgroepen moesten
op een blaadje worden genoteerd.
Paul McCartney
aan de IJssel (auteur: Ingmar Heytze)
Dames en heren,
1. Als mij een bekentenis is
toegestaan: op dit moment maakt u het eerste dictee dat ik ooit heb geschreven.
Als het te difficiel [moeilijk te voldoen]
is, of juist ver onder het niveau van een taalconnaisseur
[ook connoisseur, andere
uitspraak] van uw kaliber, dan ligt dat
aan mij. Met het kwik op of boven de dertig graden Celsius is
elk voornemen om een coherent [samenhangend] verhaal te concipiëren [ontwerpen] van nul en gener waarde.
Binnen de kortste keren wring je je zinnen in de meest capricieuze [grillig]
bochten om al die przewalskipaarden,
zee-egels en andere manifestaties van glossolalie [in religieuze extase spreken van vreemde talen, vgl.
Pinksteren], om maar eens leentjebuur
te spelen bij ervarener scribenten, er zo organisch
mogelijk in te fietsen.
2. Mijn gezin heeft er ook onder
geleden, want ik heb drie dagen als een dubieuze copycat [na-aper]
van Philip Freriks geconverseerd. Daarom slaap ik vannacht ook alleen in mijn hotelkamer. Van
mijn vrouw mag ik pas weer naar huis als ik tijdens deze abjecte [volstrekt verachtelijke],
van onmogelijke volzinnen vergeven na-aperij niet meer klink als
Adriaan van Dis met het aspergersyndroom [aan autisme verwant, met hoge intelligentie].
3. Over naar de kwintessens
van dit exposé. De vigerende [geldende] opvatting dat Sir James Paul McCartney nooit in Deventer is geweest, werd op 19 augustus
1976 door in tekst en beeld gedocumenteerde feiten gelogenstraft.
Aan celebrity's was men dat jaar overigens wel gewend in deze boekenstad. Sean
Connery, Michael Caine en Robert Redford waren enkele maanden eerder op bezoek
geweest. Wat zij te zoeken hadden aan de IJssel? Zij hadden gewerkt aan de opname
van een gooi-en-smijtfilm die eigenlijk in Arnhem speelt, maar het gaat een brug te ver
om dat allemaal uit de doeken te doen.
4. In ieder geval kwamen Sir Paul en
zijn gezin zonder duidelijk doel naar Deventer, al brachten ze een bezoek aan
de drukkerij waar juist een fotoboek van echtgenote Linda McCartney op de pers lag. Verder hoefde
niemand zijn dag-en-nachtritme om te gooien voor dit bezoek, want het bleek tamelijk kortstondig.
Diverse Deventenaren boden de coauteur van 'Eleanor Rigby' hun zelfgebakken
Deventer koek [merknaam, GB, VD ook: deventerkoek] aan
en probeerden hem in hun beste Dunglish [Nederengels]
te verleiden tot evenzovele ménages à trois [samenleving van 3 personen] in een naburig
hotel-café-restaurant.
Begrijpelijkerwijs was de ex-Beatle [ex?
– blijf je dat niet voor altijd?], die
toch al nooit bekend stond als een rabiate [fervent] casanova [rokkenjager], wars
van zulke plaatselijke polyamorie [met
meer geliefden, onderling akkoord],
alleen al omdat hij zijn gezin niet wilde opzadelen met gonorroe [geslachtsziekte, druiper] of andere venerische [betreft geslachtsziekten] vexaties
[kwelling]. Na het uitdelen van een aantal handtekeningen stapte het
gezin weer in de auto om Deventer zo snel mogelijk te verlaten, voordat de ruim
ingenomen koek zou gaan opspelen.
5. Naar
verluidt beschikte de geestelijk vader
van het opgewekte lied 'Ob-La-Di, Ob-La-Da' in 1976 over een heuse hifi-installatie
in de bolide die hem door de Lage Landen en
over de IJssel naar Amsterdam voerde. En dacht u soms dat er liedjes van The
Beatles uit de speakers klonken, zoals bij die vertederende carpoolkaraoke
[aaneen!] die onlangs viral [viraal: als een virus over internet] ging? Quod non [Dat
is echter niet waar]! Het gezin McCartney zweefde gerieflijk over Gods wegen
op de zoetgevooisde, inderhaast op band vereeuwigde klanken van het Deventer carillon.