maandag 22 juli 2013

0106 Dictee woensdag 24 juli 2013: dictee *cru* √

Dictee Woensdag 24 juli 2013: dictee *cru*

1.Laten we vandaag eens kijken wat er met *cru* te vinden is (no VD betekent: niet meer aangetroffen in online-VD) – a cruce salis (in cruce salis, beide no VD): in het kruis (alleen) is heil (Thomas a Kempis, ook: nil nisi cruce (noVD), niets dan door het kruis), cru, cruer, meest cru (rauw, ruw, ongezouten, onbewimpeld): ik ben die crue kritiek beu, cruce glorior: ik roem in het kruis (naar Galaten 6:14, no VD), cruciaal: 1) moeilijk of niet oplosbaar, een crux uitmakend, 2) doorslaggevend: zijn meespelen was van cruciaal belang, cruci dum spiro fido (no VD): op het kruis vertrouw ik zolang ik adem, cruciferen: kruisbloemenfamilie en crucifix: kruisbeeld.

2. Verder: crude [kroed] of kroet: ruwe aardolie, cruditeit: wat cru is, Crufts (eigennaam, no VD): grote tweedaagse hondententoonstelling te Londen, in februari, cruise: vakantietocht met een (luxe)schip (cruisen – let op: cruisete of cruisede – cruiser), cruisemissile: kruisraket, crumble: Engels toetje van kruimeldeeg met vruchten, crunchy: knapperig, cruraal: betrekking hebbend op het (onder)been, crusaat = crusado: oude Portugese en Spaanse munt en crushen: (ijs) fijnmaken (met een ijscrusher).

3. Ook nog: crustaceeën (schaaldieren), crux: onoplosbaar of moeilijk oplosbaar probleem, crux interpretum: plaats in een tekst die veel moeilijkheden geeft, cruzeiro: voormalige munteenheid van Brazilië (tegenwoordig de real), diis (dis) manibus (sacrum) (D.M.S.): gewijd aan de godenschimmen of de zielen der gestorvenen, opschrift op Oud-Romeinse (Oud! - TA ook: oud) graven, ecru: ongebleekt, touwkleurig, experimentum crucis: pijnlijk onderzoek, beslissende proef, grand cru: hoogste kwaliteitsaanduiding van sommige Franse wijnen, bijv. bourgogne en bordeaux, in cruce victoria (no VD): in het kruis ligt de overwinning besloten, incrust: (o.a.) verontreiniging, incrustratie: (o.a.) verstening en incrustreren: (o.a.) (m.b.t. edelstenen) monteren in goud.

4. Ten slotte: lucrum: winst, lucrum cessans: gederfde winst, musis sacrum: aan de muzen gewijd, premier cru: hoge kwaliteitsaanduiding van wijn, op het procrustesbed liggen, recrudescentie: verergering van een ziekte na tijdelijke verbetering, recruiten (rekruteren): personeel werven (recruiter, recruiting, recruitment), sacrum (heiligbeen), scrub: (o.a.) peeling, scrubtyfus, scrum (bij rugby), scrupel: oud medicinaal gewicht van 20 grein, scrupule: gewetensbezwaar, scrutineren: (o.a.) onderzoeken, sepulcrum: ruimte in de altaartafel waarin relikwieën van martelaren worden bewaard, syncrude [kruu-duh]: synthetische olie [maar: crude: kroe:t], via crucis: kruisweg en subcrustaal: behorende tot de direct onder de aardkorst voorkomende aardlagen.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten