Dictee – dictees [2368]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee 541 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (316)
1. Wordt de bunsenbrander [laboratorium, gasbrander] nog veel gebruikt? Hij zag een sterrenet (reinette) hangen. Rekenen jullie in sterren- of in zonnejaren? Met de sterrenkrijg wordt Star Wars bedoeld. Met 'sterrendienst' wordt sabaeïsme of astrolatrie aangeduid. Aan de orde kwam het sterrenschieten [hoogte van een ster bepalen]. Met Driekoningen genoten we van het sterrenzingen [kinderen verkleed langs de duren]. Zij die gaan sterven groeten u, morituri te salutant [zo begroetten de zwaardvechters de keizer in de arena]. Een steuntrekker zal steun trekken van het Rijk. Op Sint-Steven, tweede kerstdag, eten we stevens [kerstbrood, geen kannibalen!]. De stewardessstatus beviel haar. Omdat het sticht van Utrecht het bisdom was, wordt met Het Sticht de provincie zelf aangeduid. Pyromanen zijn bekwaam in brandstichten. Zij is een erkend vredestichtster. Waar vinden we in ('s) hemelsnaam de Stichtse lustwarande [tussen De Bilt en Doorn, met veel buitenplaatsen]? Een stiefbroer [geen gemeenschappelijke vader of moeder] is geen halfbroer [wel met dezelfde vader of moeder]. Is de verleden tijd van smijtwerk echt smeedwerk? Begin mei doen (menselijke) Stieren van zich spreken. Hoe schrijf je Soemeriërs? Slagroom: stijfkloppen! Stopverffeces bestaat uit dikke fecaliën.
2.
Het feest is geheel in rock-'n-rollstijl. Stijldansen is stijldansen
uitvoeren. Is er verschil tussen een stijlwand [verticale
balken] en een steile wand
[kermisattractie]?
Helaas zou de spits naastschieten. De tegenpartij zou vervolgens wel
raak schieten. Hij is bezig heden(!)
vooruit te komen. Veel bezigheden kan hij nog niet zelf verrichten.
We kunnen zonder meer stellen dat velen 'onder meer' fout schrijven.
De christenen vinden moslims ongelovig en omgekeerd, maar wat zijn
niet-gelovigen dan? Dat ovale, koralen
tafelblad ziet er mooi uit. Wat ben jij een pietje-precies, zeg. Er
is geen peil op te trekken, waarop hij zijn pijlen nu weer zal
richten. Dit was een uitgelezen, exquise maaltijd. Radau is herrie of
lawaai. Hij samplede (ook:
sampelde – digitaal muziekfragment naar pc),
hij settelde zich daar [vestigen],
hij crawlde [zwemdiscipline],
hij tackelde [voetbal],
hij twirlde [uh
– marcheren en jongleren zoals majorettes],
hij smirtte
[uh
– flirten bij het buiten roken],
hij googelde [met
Google], hij recyclede [ook:
recycleerde – hergebruik afval]
en hij scrabbelde [woordspel].
Zandvliegjes verspreiden
kala-azar, aleppobuil of leishmaniasis. Dit
middel is pijn bestrijdend (voor
pijnbestrijding). Wat doen de
alternatieve genezers met storax?
3.
Hetzelfde middel is ook pijn verlichtend (voor
pijnverlichting). Gezocht op
'*quot*': aliquottonen (hoorbaar
naast de hoofdtoon), aiq.
(arbeidsinkomensquote),
haringquota (meervoud:
haringquota's), huurquote
(huurquoten),
IQ (intelligentiequotiënt),
melkquotum (melkquota),
toties quoties (zo
dikwijls als) en
toties-quotiesaflaat. Ik werd gequoteerd, niet met flinke quotes,
maar slechts met een minkukelig quoteje.
Gezocht op '*rch*': voorgeborchte (van
de hel), überchick [op-en-top
lekkere meid], thelarche
(borstklierontwikkeling),
surcharge (toeslag
op vrachtprijzen), surchargé
(overladen),
Scientology Church, recherche-unit, orchitis (ontsteking
zaadbal),
niet-archimedisch
[Archimedes],
Oost-Indisch doof, mp3-archief, marchese [markies]
en marchesa [markiezin]
X, majoor-Chinees [hoofd
Chinezen ter plaatse], high
church (anglokatholieke
kerk), guttaperchapapier
[ondoordringbaar],
exilarch [leider
Joodse gemeenschap in Babylonië],
exarch [stadhouder
van de Byzantijnse keizers in Italië],
dvd-archief, demarche [diplomatiek
protesteren], déjeuner à la
fourchette [lunch
met vlees of vis] en
antonpieckarchitectuur [kneuterig-traditioneel].
4. Een jako is een grijze roodstaart. Waren de Visigoten nu de West- of de Oost-Goten? Tot wanneer was Krim-Gotisch een levende taal? Vast staat dat 'gotiek' geen Gotisch woord is. In die entgötterte Natur (VD) zul je zelden ein Schauspiel für Götter [VD, ook: quel spectacle des dieux – een aanblik, de goden waardig] tegenkomen. De term 'negotium' kan [verder betekenisloos] achter 'ad hoc' [in dit specifieke geval] worden toegevoegd. Het werd me even des Guten zuviel [te veel van het goede]. Catgut is hechtdraad. Van witte guttapercha worden golfballen gemaakt. Dit vraagt om een wiedergutmachung [schadeloosstelling, herstelbetaling]. Ik dacht ochot, daar heb je die querulant weer. Hij is een obese [corpulente, dikke] olijkerd. De nifty fifty [50 belangrijkste aandelen New York] hebben weinig van doen met de Nikkei-index [beursindex Tokio]. De oudzilverprijs zakt. In tegenstelling tot oud zilver kom je nieuwzilver in VD vaak tegen: alpaca, argentaan, Berlijns of Russisch zilver, christoffelmetaal, nikkelkoper, pakfong, peruzilver en witkoper. De nix [watergeest] en nixe [vr.] verleiden jonge mensen. De generatie nix is voornamelijk opgegroeid met het niksisme [na het leven is er niks].
5.
De Nijlmeter [hoogte
overstromingen] is niet bepaald
een nivometer [sneeuw].
Wat zegt nou zo'n non-paper [geen
officiële status] over nonouders
[nu
of nooit]?
Een nixer [generatie
nix, verloren generatie – een nikser voert niks uit]
hoeft nog niet per se het niksisme [na
het leven is er
niks] aan te hangen. Een neomist
is een pas gewijde priester, die kan een eremis [r.-k.
– plechtige eerste mis van een pas gewijde priester]
opdragen. Nederduits of Hoogduits is geen
Noord-Duits. De Tour de
France was urenlang een secondespel.
Tegen die berg op zag je eerst het onder- en daarna het bovenmeer. De
bellenman [GB,
znw., ook: belleman,
ww.] was voorheen een
publieksvoorlichter. Deze effecten zijn koershoudend, rekening
houdend met de resultaten uit het verleden. Hij is een kei in
hordelopen. Daarbij worden veel horden
genomen. Hij werd daar voorlopig tewerkgesteld.
6. Hij schepte behagen in zijn werk en hij schepte moed uit haar doortastendheid [en hij schiep ruimte voor dialoog]. Hij verschrok ervan dat ze ons zo afschrikten. De viertaktmotor is een product dat steeds strikt op tijd onderhoud behoeft. Kijk, dat vind ik nou stikleuk! De zaal zat stikvol, stikkend vol. De goenagoena is de stille kracht. De Stille Zaterdag valt in de Stille Week. De afkorting sb is van stilb [helderheid lichtbron]. Een stilleveger [een stilletje = kakstoel, toilet] is een secreetruimer. De stilus curiae is de kanselarijtaal. Tegenwoordig heet Stimezo [Stichting voor Medisch Verantwoorde Zwangerschapsonderbreking] StiSAN [Stichting Samenwerkende Abortusklinieken Nederland]. Je hoort algauw: blijf uit de buurt van de stinkende gouwe [vaste plant met 4 kroonbladeren]. De altijdgroene thuja, de stinkcipres, is de westerse levensboom. In jongenstaal spreken ze over een stinkertje [smeulende veter], in grotemensentaal eerder over een stinkerdje [iemand die stinkt]. De ziekte van Mortalo wordt ook wel stinkpoot [verhoorning hoeven koeien] genoemd. Stinksteen heet ook stink(k)lei. Een stinkvogel is een West-Indische soort van gier van de gieren van de Nieuwe Wereld (= Amerika en Australië).
7. De Aboriginalkunst wordt ook wel stippelkunst genoemd. Hij draagt een adolfhitlersnor en een harrypotterbrilletje. De dokter schreef vroeger stipriaantjes [stroopballetje als hoestmiddel] voor. Het meervoud van stoa is stoai/stoa's. In de Stoa poikilè [leerplaats van Zeno te Athene] werd de stoïcijnse sekte der Stoici opgericht. Dat stobbehout [n/s; nu – 2021 – ook GB] brandt goed! De stockexchange bevindt zich in Londen. Ze hebben het over de pauselijke stoel, de Heilige Stoel, de stoel van Rome. Die oudgediende was een stoere calvinist. De stoffijne lavadeeltjes dwarrelden neer. Pneumoconiose (pneumoconiosis) is de stoflongziekte (asbestose). Stofwerende middelen zijn stof afstotend. Met de ramadan mag je nog geen krop sla eten. Een maintenee [gekamerde] is een kip op stok [en wordt onderhouden door een mainteneur]. Een argumentum ad baculum kan de doorslag geven, doorslaggevend zijn [= stokargument]. Beschrijf eens een bosseer- oftewel bouchardhamer [punt- of spitshamer voor steen]. Een vliegtuig stofferen is het vanbinnen bekleden. Fijnstoflongen krijg je als regel van fijn stof (NL, BE: fijnstof).
8. Zij is een stoffel stootgaren [domoor, onhandige meid]. Ik wil Stolkse kaas of is dat toch stolwijker? Wat zijn stolonen [stoloon: horizontaal op of in de grond groeiende uitloper]? Kun je een stolpruim [op vissersschepen: met een stolpluik gesloten ruim voor het bewaren van levensmiddelen] eten? Nee. Een stombo [stom] is erger dan een dombo [dom]. Deze soldaat hoorde bij de poepieouwe stomp. Is dit nu druktechnisch een stompfijne [tussen halfvette en fijne] lijn? Een Leuvense stoof is een plattebuiskachel. Ze gebruiken het stoomheiblok van Morrison [40 à 50 slagen per minuut]. Een donkey is een stoomlier. Ondanks alle ellende waren er toch nog enkele notes gaies [+] [vrolijke noten]. Een parvenu is een nouveau riche, een nieuwe rijke. Een NR is een Nederlands record, een wr een wereldrecord (en een ER een Europees record). Mijn computer is genuket [gecrasht door malware]. GB laat geen twijfel over de schrijfwijze van 'nylonkousen' (toch mag ook: nylon kousen, VD). Die andere partij werd obliquus [muziek, traps- of sprongsgewijze voortschrijding] gepasseerd. Een oebie is een yamswortel. De schrijfwijze van 'oeioeimachine' is nu op orde. Een oesophagus is een slokdarm (met mogelijke esofagitis). De afstand van de kolommen hart-op-hart is 10 cm. De areopagus [hoogste gerechtshof Athene] bestond uit archonten [rechtspraak, religie of leger]. In triplo, is dat niet in drievoud?
9. Ik verdenk net zo min Jan als Piet van deze misdaad. Hij heeft er net zomin verstand van als mijn broer. Je moet daar niettemin niet te min over denken. Een netsuke [nèh-tskuh] is een Japanse gordelknoop. Dat verhaal is niet waar, nietwaar? Het ontkennen van het bestaan is het niet-zijn. Ik heb het zelf gezien: die dieren nijtten [hoornvee: met hoorns – horens – stoten] van nijd. 'Stoppy' en 'wheelie' zijn antoniemen [motorfiets]. Met deze hendel (GB ook: handel) zet je de machine stil. Tijdens de Beeldenstorm van 1566 vond beelden stormen plaats. Die Beeldhouwer vindt je alleen op het noordelijk halfrond. Kaap de Goede Hoop is een stormkaap. Met een stormram kun je rammeien. Is die noordse stormvogel hier vaak te zien? Dat is nu de Storting [parlement] in Noorwegen. Hij stootte nu wel op zijn grenzen. Een stouterd is een stouterik of apenkop. Kleine stouterik, zoudt gij moeder tergen?
10.
Hij sprong er stoutweg tussen. Bij het IMF
[International
Monetary
Fund,
Internationaal
Monetair
Fonds]
zijn er speciale trekkingsrechten
(str's,
vertaling van sdr's,
special
drawing
rights).
Een douche heeft een broes [kop].
Hij was smoorverliefd en straalbezopen. Radiolariën (radiolaria
– zekere eencelligen) zijn
straaldiertjes. Je kunt de straat op lopen (oplopen),
maar ook de straat opgaan. Wat doe je als regel op 's heren wegen? De
Straat (uit
het Oudfrans) van Gibraltar
is een
zee-engte. Dieldrin is een sterker insecticide dan DDT; ook
aldrin is zo'n pesticide [drins
– mv. – dus]. Bij een
rapsodenvoordracht
draagt de dichter uit eigen werk voor.
