3654 Dictee donderdag 22-08-2024 (1) – dictee Oefendictee augustus 2024 (1), tevens Dictee van de Dag 1170
Dictee van de Dag 1170
1. Die
velopediste klimt als de beste [evt. besten] op haar vélo. Hij behoort tot de
(aller)besten. Let op: adh = aanbevolen dagelijkse hoeveelheid en ADH = antidiuretisch hormoon. Schotland en Canada: whisky, Ierland en
Amerika: whiskey. Zijn die G&T’tjes lekker
[gin-tonic]? Dat zal toch duidelijk zijn:
galimatias is
coq-à-l’âne [wartaal]. Een père de famille
is een huisvader. Millet is (ook)
pluimgierst. Een fils de famille is een zoon van goeden huize. Connu dans
l’univers et dans mille autres lieux: bekend in het heelal en op duizend andere
plaatsen. Hij is ontegenzeggelijk ongezeglijk.
Er werd gesoft en gebaseballd [let op: softbal, geen softball, ww. soften]. Een GmbH is een Gesellschaft
mit beschränkter Haftung (besloten vennootschap, bv).
Dat kan nooit goed gaan! Kon je die winkel goed vinden? De keuze had zijn
goedvinden (welnemen). Een griot, jali of
azmari kan uit Ethiopië komen (troubadour).
Een griotte (kers) kun je eten.
2. Deze
goederen worden en gros gekocht en en détail verkocht. Je schrijft half-Joods toch wel goed [half-joods
kan niet]? Een roggenstaart op roggebrood? Een
HiB-besmetting slaat op Haemophilus influenzae type b: bacterie die
meningitis en luchtweginfecties kan veroorzaken. Ausputzer en houwitser.
Ikke, ikke en de rest kan stikken (geen n uitspreken). Ze heeft iets ingénu’s. Een
invectief is een scheldwoord en infectie is besmetting. Wat, hebben jullie
gekneippt? Onder het krauten [naar roofgoed spiedend rondlopen] liepen ze te
kouten. Voor woutermannetjes heb je krappellatten, kraplatten of keeplatten
nodig. VD geeft k/cynofobie
[c lijkt fout – GB: kynologie – VD wel ook nog: cynodroom, dat lijkt wel juist]. Wie die oekaze uitstuurde, werd
de laan uit gestuurd. Dolenthousiast is laaiend enthousiast. Zijn lang
vervlogen ideaal heeft hij toch nog lang gekoesterd: het was een langgekoesterd
ideaal. Laseren is laserstralen, althans dat beweerden die lazerstralende
lazerstralen. De leisen (honden) schrokken
van de leizen (liederen).
3. Een dorpshoofd is in Indië een kepala kampong, een loerah, een petinggi en in SR een dorpskapitein. Ook Guadeloupers eten wel kante/aloepen, cantaloupes of wratmeloenen. Van GB mag je mok-school [initiaalwoord – èh-moo-kaa] schrijven of ook mokschool [mohk – letterwoord]. Jazeker: lorrenpijperij [znw.] is snorrepijperij [ww.] (prullen). Een loutrofoor is een vaas en loutre is otterbont. Je kunt luchthartig over iets heen stappen. Heenstappen is alleen weggaan (alleen VD, met vaste tred). De ltus’en waren historisch de lagere tuinbouwscholen. Het lto was het lager technisch onderwijs. Mansplaining is vrouwen bevoogden en manspreading is wijdbeens zitten. Een mancenielje is een manzanillaboom [manzanilla, dolboom, giftig sap]. ME is o.a. myalgische encefalomyelitis. Ben jij ook mee geweest [meegegaan] op die excursie? Mascara: make-up, mascaret: plotseling sterk oplopende vloed in riviermondingen.
4. Wat is het verschil tussen monoclien (eenzijdig symmetrisch) en triclien (niet symmetrisch) [betreft kristallen]. Mamma mia, wat was dat een mama appelsap (mondegreen – steevast verkeerd verstane passage uit een liedje). Wil je lait russe [koffie verkeerd – warme melk met een scheutje koffie] of charlotte-russe [room(ijs)pudding met gelei en een rand van biscuits]? Nauw betrokken is naverwant [na betrokken]. Het zalige nietsdoen is gewoon niets doen. Op Nieuwjaar begint een nieuwjaar (nieuw jaar). De wind kwam uit het [afko: noordwesten] NW. Hij schoot met een elastiekje op het nonnenfortje [gebak]. Dat klopt, (ultra)strikt genomen. Een vasoconstrictor is een vaatvernauwer. Sensu <> stricto: in beperkte zin. Sensu strictiori: in enge zin. Sensu strictissimo: in de engste zin. Dat nu doet een restrictie-enzym! Dat lieten de NS in een ns. [naschrift – PS] weten. Een ocelot is een pardelkat.
5. Als je
een onderdak hebt, ben je onder dak. Ontchiquen, ik ontchic, hij is ontchict.
Hij tastte [ww. tasten] mis, toen hij het
hooi optaste [ww. optassen]. Het ene schip
zou de zee op varen, het andere opvaren naar Rotterdam. Met iets oriëntaals
wordt iets oosters bedoeld en met iets occidentaals iets westers. Orvietaan is
een tegengif. Dat lijkt te kunnen: oud-joods, maar oud-Joods zeker niet! De
jonge lui worden meestal jongelui genoemd. De MRO is omgedoopt tot MRU [Mauritanië, ouguiya]. Opvallende dieren: de owrukuku [uil, lanspuntslang] en de ouroboros [staartbijtende slang]. Die pappert [dronkaard] heeft zijn kokker(d) [neus]
gesnoten. Pecco(thee) is pekoe [Chinees] en daar kun je pecannoten [dessertnoot] bij eten, liever geen pekan (vismarter). Die twee mannen zijn pik à pik, ze
staan op gespannen voet. Er zijn al meerdere
staakt-het-vurens [mv.
alleen VD] geweest. Wil je het pezo(mus) even doorgeven [peper, zout, nootmuskaat]?
6. Een
zekere dipsaus heet bagna cauda. Is dat middel echt werkzaam tegen het mpoxvirus (letterwoord
– monkeypox – apenpokken)?
Houden die ddos-aanvallen [initiaalwoord – dee-dee-joo-wèhs]
nou nooit op? Prosopopoeia is persoonsverbeelding. Hij bestudeert het
Protogrieks en het Proto-Iraans. Zijn pyrazool en pyrrool verwant? Ja, in de chemie. In de quattrowoning [voor welgestelde ouderen] speelde een
typico-orkestspeler [bekend van de Benedenwindse
Eilanden] op zijn cuatro [snaarinstrument].
Dat betekenen q.r. en q.r.e.:
quod rectum (est), wat billijk
is. En q.p. of q.pl.:
quantum placet,
zoveel men belieft, de hoeveelheid naar welgevallen. Is dat denkbaar: een
quicheje [taart] van een quisseje [kip]? Is sjing-boem een verkorting van retteketet
sjing-boem 2025? Mogelijk. Remissie [vermindering ziekteverschijnselen] en
recrudescentie [verergering ziekte] staan
tegenover elkaar. Een religieuzenclubje [enkelvoud: religieus]
bestaat uit mannen (of gemengd m/v), een
religieuzenclubje enkel uit vrouwen [GB heeft alleen mv. n
– eind 2024!, VD – ik denk abusievelijk – n/s]. Is het (goud)renettenoogst
of (goud)reinetteoogst? Beide! Remarquabel [enige met
-quabel], dat zulks publicabel is! De of het respons is
de response [ie]. Proost,
chin-chin!
7. Reüsseren is een réussite [succes] boeken.
Een T-cel,
T-lymfocyt of T-helpercel kan antigenen [antigeen, antigen: stof die
het afweersysteem activeert] herkennen en onschadelijk maken. Een B-cel of B-lymfocyt kan
antilichamen [antistof] produceren. De Riagg-cliënten [vero: Regionale Instelling voor Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg] werden behandeld door Riagg’ers. Ripsfluweel is gewoon ribfluweel.
Denk aan een ripsen broek. Die groep heeft sterk gerockt [succes hebben]. Is de rode zeebrasem een rodezeevis? Nee! Hij lag rondelang op kop, wel
drie ronden lang [ook: s]. De Martin Garrixizer is een
tool voor dj-namen. Je schrijft ‘sarrusofoon’ toch wel up-to-date?
Wie is jouw SCEN-arts (steun en consultatie bij euthanasie in Nederland)? Een SLA is een servicelevelagreement. Zij kwamen het
spaadst [spa, spade = laat) van iedereen. Op Terschelling vieren ze sunderumavond [6 december, sint-nicolaasviering, sinterklaasviering].
8. De ahmadiyyabeweging is een stroming binnen de islam, gesticht door Mirza Gulam Ahmad. Tapageus [zj] is rumoerig, lawaaiig, druk. Een uitsmoesje is bij joden een uitvlucht. CAS: Court of Arbitration for Sport en TAS: Tribunal Arbitral du Sport (Lausanne). Wat is dat nu voor een te-drinken [= drank]? Zelf vindt hij dat hij het iets te goed heeft(!). Met een tempeest is er stormweer. Er was iets top secrets aan die top secret aangelegenheid [bnw.! - of mogelijk toch aaneen?]. Tribroommethaan is bromoform. Bij trippelmaat moet je aan gigue denken. Veen trippen is turftrappen. Een sedekah [ee ee aa] is in Indië een islamitisch godsdienstig offermaal. Hij houdt erg van komijn(d)ekaas. Wat is een hendekasyllabe/us? Elflettergrepig vers (veel gebruikt in de Italiaanse poëzie). Een dekabrist is een decembrist [opstand tegen de tsaar – 14 december 1825]. Een blindekalle is een blindekoe, blindemannetje (kinderspel, suikermannetje – blinddoek).
