3612 Dictee dinsdag 23-04-2024 (1) – dictee Oefendictee april 2024 (3), tevens Dictee van de Dag 1160 √

 Dictee – dictees [3612]

Oefendictee april 2024 (3)

Dictee van de Dag 1160

1. Chambray en cambric zijn synoniemen. In die e-mail kwam ook emaille aan de orde. Vooraf lait russe en na afloop charlotte-russe of montagne russe. Dat chique huis in een omgeving die chic is, dat is allebei chiquig. Mascne komt van ‘masker’ + ‘acne’. Zij maken vaak ck- en
dt-fouten, zeg maar: soloecismen; een tantebetje is wel iets anders … Schrijf Coliseum en Colosseum wel goed! Maak met die compactcamera [VD los!] een opname van die compact disc [GB, VD]! Met conchyliologie wordt schelpenkunde bedoeld. Een crime passionnel is een passiemoord, een passionele moord. Wordt een cises of cesis gewoon weer een c in een stuk dat in A-groot, A grote terts of A-majeur geschreven is? SR: dagublad is winterspinazie. Een dc is een districtscommissaris (SR). Hoe schrijf je em- en debrayeren in braille? Boontje komt om zijn loontje: karma is a bitch (and then you die). Wat het karma betreft is karmisch. Samsara: kringloop van dood en wedergeboorte.

2. Het vileine plan was diepdoordacht, goed doordacht, weldoordacht. Rest elektro*, met electro*: electro(clash) = housemuziek met elektropop(!) uit de jaren 90, electrofolk = folktronica, een electrolyzer past elektrolyse(!) toe, electronic data processing (EDP) en electronic publishing (e-books, e-boeken, etc.). Een expo is een expositie, een expogee is een ex-politiekegevangene en de Expoge is de Nederlandse Vereniging van Ex-Politieke Gevangenen uit de Bezettingstijd. Een exploit [ploojt] is een stukje malware [vgl. exploot]. Hij is extreemlinks, hij is
links-extreem. Galega of galigaan is een vlinderbloemig voedergewas. Die grootmogol wordt ook wel orlow genoemd. In VD en GB komt slechts in VD 1x ‘drie kwart’ voor (lemma ‘kwart’ 1, is niet fout, mag daar ook aaneen), verder altijd driekwart* aaneen [aaneen schrijf je het nooit fout!]. Kennen jullie de hardedgeschildertrant? Hengelo’s burgervader las het Groot Hengeloos Dictee voor.

3. En Breda’s stadsdichter maakte een puur Bredaas exposé. Hij is een rasechte Heilooënaar (en die ander een Heverleeënaar). Verwar niet de amaryllisplant met de amarilpolijststeen. Met hocuspocusgedoe [vgl. hocus pocus] is er een gevalletje (van) quasi-Latijn. Spelers kun je omschrijven als homines ludentes (enkelvoud: homo ludens). We hebben tararaboem(dijee), hallekidee en holadijee. Ook nog: hatsekiedee, hatsiekadee hatsiekiedee en hatsikidee. Heeft hij weer zo’n idee-fixenbevlieging met louter niet-idée-reçugedachtegangen? Aan de IJ-oever zwom een ijbot. Inderhaast is in allerijl, in aller haast. Het woord ‘(NL-)koningsspelen’ kun je opvatten als verkorting van ‘koningsdagspelen’ (op Koningsdag). De ISIS is de Islamitische Staat in Irak en Syrië (vgl. IS – Isis = godin). De ishiharitest is de/een test om na te gaan of iemand kleurenblind is. Internationaal (International Court of Justice, ICJ), Europees en (Hoog) Militair Gerechtshof (eigennamen).

4. Zou het erin zitten dat zij ermee inzitten? Jazeker: anno Domini (AD) is before Christ (BC). Niet door elkaar halen: scala caeli (jakobsladder, Latijn) en Rorate coeli (nevenvorm – middeleeuws Kerklatijn) desuper [Latijns adventsgezang] = Dauw(t - archaïsch), hemelen, uit den hoge. Zou je jamaicapeper [piment] met Jamaicadollars kunnen betalen? Na 9 thermidor [vroegere warmtemaand – Fr.] 1794 trad de zgn. jeunesse dorée op. Het canderen doe je met kandij. De kantelespeler zat op de kantelenmuur. Kan een kanunnikes een kanonikes zijn of een kapucines? Bij watt en halfwatt (Deens) moet je denken aan de dunne en de dikke, de lange en de smalle, de domme en de slimme of dergelijke. R.I.P.: rest in peace, requiesca(n)t in pace. Asjeweine gaan (weggaan) moet je niet verwarren met gasjewijne (ww. + n) en sjewijne.

5. De kast in gaan en de kast uit komen zijn nou niet echt antoniemen, tegengestelden. Je kunt wel uitkomen als homo of als trans of als christen of jood. Het kattebelletje zat verstopt in het kattenbelletje. De kauw en de wouw [ook plant] zijn (ook) vogels. In Venloos centrum staan Venlose huizen, ook dat van Venlo’s burgemeester. Zo’n kerstman speelt voor Kerstman. De RVV is in NL de Rijksdienst voor de Keuring van Vee en Vlees en in NL het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens. Ik had ooit een klasseleraar als klassenleraar. Is dat nou knarsetanden of tandenknarsen? Boing, die was raak! Wat is het nou: colaplant of kolaboom? Allebei! Wie kwaad denkt is een kwaad denker en dus kwaaddenkend. Hoe dacht de Kultuurkamer in WO II over de kulturkampf in Duitsland? Een kwee of kweekwee is in Indië een gebakje, met grondkwekwe wordt een hypotheek op land bedoeld.

6. Hij droeg een lederhosenoutfit. Zij leiden een kwijnend bestaan, dat lijdt geen twijfel. Ze wilden het danaïdenvat (GB) volgooien, maar het zou leeg blijven. De watertank was lek geraakt, lekgeslagen. Het LIS is het
locked-insyndroom. Een laparoscopie kan ook een kijkoperatie zijn. Een maatje 34-ideaal hebben en bij de muziek niet kunnen maathouden: kan dat zomaar samengaan? Hij weet van geen maat houden/maathouden: hij overdrijft in alles. Madame de Pompadour was niet zomaar een madam. Dat droogboeket is een mooi makartboeket. Op Jupiter kun je genieten van de manenschijn. Bij de pizza margherita dronken we een margarita [zekere cocktail]. Bij het judo volgde na de mate de make (beide: ee). Ezels iaën: hij iaat, hij iade en hij heeft geïaad. Een misje is informeel een miskraam.

7. Dysfonie is medisch een stoornis in de stemvorming. Afonie is geluidloosheid (aandoening stembanden). ‘Anton’ zeggen voor de letter ‘a’ is een acrofonie. Een mistelling is zeker ook een misstelling. Die vrouw is myoop (bijziend) en ze lijdt aan miosis (pupilvernauwing – dito verwijding, niet verwijdering!, dat is mydriasis). Een mokasen [moo-kaa-sèhn] is een mocassinslang. Op het suprême (supreme) moment wist hij het verschil tussen een lomschool [lohm] en een mok-school [èh-moo-kaa] weer. Mysofobie is infectievrees. Met Madame Blanche of Soleil wordt (BE) een waarzegster bedoeld. Een myoloog gaat over de spieren, een mycoloog over schimmels. Een
MRI-scan slaat op magnetic resonance imaging en wordt gemaakt door een scanarts (niet door díé SCEN-arts: steun en consultatie bij euthanasie in Nederland). Ze zouden natregenen, kletsnat regenen. De neofieten gingen neofyten [planten] plukken. Een nimf is nymfomaan.

8. Ook in de nivôse [vroegere Franse sneeuwmaand] werd de nivometer al gebruikt. Dat gebeurt nogal eens. Oftewel je haalt bakzeil of ik wil je nooit ofte [en te] nimmer meer zien. Een normen-en-waardendebat kan nooit waardevrij zijn. Dit is een foto waar hij mooi op staat bij het uit bed opstaan. De oranjehemden, dat zijn de Oranjespelers: hup Holland hup, laat de leeuw niet in zijn hempie staan … Welke landen behoorden er tot Oud Europa
[West-Europa]? Jullie willen veel te veel out of the box denken! Zo’n out-of-the-blueverschijning doet je wel wat. Jazeker: juju is een vorm van rituele magie en ju-ju is een spel. Het was een kwestie van pappen en nathouden. De ik-persoon vindt jujubes wel lekker. Schrijf je ‘paratroeper’ wel goed? In Kasjmir vindt men veel kasjmiergeiten. Die pastiche [slechte nabootsing] is nauwelijks te herkennen. Zij zijn goed in het paternoster bidden [vloeken].

 

 

3611 Dictee maandag 22-04-2024 (1) – dictee Groot Hengeloos Dictee 2024 √

Dictee – dictees [3611]

Groot Hengeloos Dictee 2024

(geschreven door Mieke en Ellen Deckwitz)

(geen titel)

1. Er was eens een Borns wicht dat met weemoed terugdacht aan de laatste twee decennia van de twintigste eeuw waarin zij, naar verluidt gespeend van elke vorm van chagrijn [sacherijn], frequent vertoefde in de Hengelose bibliotheek.

2. Daar gedijde zij als een spons in het Groot Barrièrerif en zoog literaire [ook: tt, GB] klassiekers en poëzie op als waren het delicieuze voedselbronnen en steroïden [organische verbindingen] voor zowel eloquentie [welsprekendheid] als esprit [geestigheid, vernuft].

3. Toen zij echter op haar dertiende haar eerste Jan Wolkers las, geraakte zij in een shock en bijna had er een defibrillator aan te pas moeten komen.

4. Maar de uitgebalanceerde sensibiliteit van dit nieuwetijdskind vereiste geen proactieve
cardio-oefeningen en zij racete voor een verrukkelijke portie spekkoek naar de pasar malam [Indische markt] in het toentertijd nog functionerende Expo Center [eigennaam].

5. Dat zei ze althans tegen haar moeder die, hoewel geen negen-tot-vijftype, haar geloofde; in werkelijkheid was het wicht geoccupeerd met het teasen [prikkelen, verleiden] van de fine fleur der Hengelose adolescenten.

6. Hierna gloeiden haar wangen als die van een antivaxer en sjeesde ze naar huis, bewerkte onmiddellijk haar hals met een concealer [camouflagecrème] en dook in de
25-delige Winkler Prins Encyclopedie [als eigennaam beschouwd].

7. Dat was een heerlijk elixir [elixer] tegen de carnale [vleselijke] beslommeringen en een opmaat voor haar poëticale ontboezemingen op een A4’tje.

8. Ach, dat waren nog eens tijden: je kon lekker ‘heanig an doon’ [dialect: rustig aan doen], werd niet gehinderd door het AI-model ChatGPT en tikte zelf het millennium op de achtergrond weg als eenentwintigste-eeuwer in spe.

9. En zij leefde nog lang en gelukkig.

 

 

 

3610 Dictee zondag 21-04-2024 (1) – dictee Groot Heusdens Dictee 2024 √

Dictee – dictees [3610]

Groot Heusdens Dictee 2024

Zo’n 20 tot 25 deelnemers. Frans Van Besien 2 fouten o.a. lageloonlanden (niet in wdb., maar had dat dan niet laagloonlanden moeten zijn?) i.p.v. lagelonenlanden * en technologieeën. Rein Leentfaar 2 fouten: 2 lelijke verschrijvingen, zie rood. René Dijkgraaf stond wel op de lijst, maar had afgezegd. De beste plaatselijke 3 hadden 8 fouten. De winnaar werd – heel curieus – niet bepaald door een shoot-out, maar via de dobbelsteen …

Leuke, plezante en aangename middag!

* Frans wees me er terecht op dat lageloonland wel in VD staat (wel met: minder juist, BE - bevestigd door Ruud Hendrickx) en in GB, maar ...

Vraag verzonden aan GB, VD, INT: een land met lage lonen is toch een lagelonenland en een land met een laag loon is toch een laagloonland? Zie boven.

Conclusie: lageloonland alleen in Vlaanderen!

Vlijt (auteur: Dimph Vos)

1. Volgens velen, waaronder [naar mijn bescheiden mening: onder wie, personen – jury: dat is achterhaald – ik kon niet zo gauw een Taaladvies hierover vinden … Huidig Taaladvies: zaken: waaronder en personen: voorkeur onder wie, maar ook: waaronder] wereldleiders, wetenschappers en techprominenten, bestaat er momenteel geen urgenter gevaar dan artificiële of kunstmatige intelligentie.

2. In grote lijnen én (nadruktekens bekend van en te verwachten op het Groot Heusdens Dictee …) minutieus brengen zij de apocalyps [kan ook + e, hier niet voorgelezen] ter tafel. Bij lezingen en in de media weidt menigeen uit over het potentiële gevaar van AI [uitspraak GB: aa-ie of ee-aaj].

3. Zij poneren dat er existentiële risico’s bestaan: het leven op aarde is in het geding door technologieën die zodanig krachtig zijn, dat ze tot onze uitroeiing gaan leiden. Elk systeem dat zichzelf voortdurend verbetert, wordt op den duur beter dan de mens. Nú(!) helpt het ons om sneller en efficiënter te analyseren, te surveilleren en te selecteren, maar wanneer schiet het zijn hulpvaardigheid voorbij en neemt het de macht over?

4. We hebben het dan ook niet over een niemendalletje: de rigorositeit van het systeem beneemt sommigen de adem. Gij zult denken en handelen volgens de regels van het algoritme.

5. Nochtans zal het zo’n vaart niet lopen. Menig bijdehante schrijver omarmt ChatGPT en wordt alom geprezen, dankzij het uitgebreide vocabulaire dat de scribent ten dienste staat. Download de tekst en klaar!

6. Daarnaast is het evident dat de zorg aanzienlijk verbetert en in de techniek lijken de mogelijkheden onuitputtelijk, daarbij geholpen door onze contemporaine verworvenheden.

7. Hoewel verschillen kunnen verbinden verzandt de discrepantie in meningen, feiten en overtuigingen soms ook in doemscenario’s.

8. Los daarvan staat vast dat er een zaadje van argwaan is geplant dat tot excessen kan leiden, waarvan de eventuele rigoureuze gevolgen niet zijn te overzien.

9. Want wat gebeurt er als een kwaadwillend computersysteem het voortbestaan van de mensheid daadwerkelijk ondermijnt, omdat het slimmer is en zich sneller ontwikkelt dan de mensheid zelf vermag?

10. Immers, het systeem, veelal getraind in lagelonenlanden (landen met lage lonen of een laag loon --- . laagloonlanden), kan oncontroleerbaar [1. baar vergeten!] en niet-falsifieerbaar worden, wordt gevreesd. Het kan patronen herkennen en dankzij veel computerkracht en een ontelbare hoeveelheid modellen is er geen no-goarea.

11. Max Dendermonde gaf in 1951 zijn roman de titel: “De wereld gaat aan vlijt ten onder.’’ [mijn aanhalingstekens, niet voorgelezen, werden gepardonneerd; in het officiële dicteedocument stond die titel cursief; je moet toch iets doen om de titel te accentueren, vandaar mijn aanhalingstekens] Daarbij doelde hij op een wereld van onrust en haast [2. jammerlijk! – haat – bij het vorige dictee waren mijn hoorapparaten thuis blijven liggen, nu niet!]; ook toen al voor sommigen een beangstigend perspectief.

 

 

 

3609 Dictee zaterdag 20-04-2024 (1) – dictee Groot Dictee Pijnacker-Nootdorp 2024 √

Dictee – dictees [3609

Groot Dictee Pijnacker-Nootdorp 2024

De wielerronde van Pijnacker (auteur: Ron Brand)

1. Ieder jaar vindt in Pijnacker een wielerronde plaats. Het allereerste criterium werd gehouden in 1958. Het parcours liep aanvankelijk door het centrum. Daarna verplaatste het rondje om de kerk zich naar Pijnacker-Noord, maar vanwege reconstructiewerkzaamheden ligt het tracé nu weer in de dorpskern.

2. Altijd zijn er verschillende wedstrijdcategorieën geweest, zoals voor de amateurs, eliterenners en professionals. Somtijds worden er dernywedstrijden georganiseerd waarin prominenten participeren. In de tijd dat er nog een profronde was, kwamen dikwijls bekende coureurs naar ons dorp. Vaak was daar dan de geletruidrager bij, die tijdens de koers luid werd toegejuicht door de toegestroomde wielerliefhebbers.

3. A priori worden de spieren van de pedaleurs gemasseerd, zodat zij gesoigneerd van start kunnen gaan. Als het peloton op gang is gebracht, zoeken de pedaalridders al snel naar hun cadans. Een ordonnans rijdt voor de wielrenners uit en claxonneert bij naderend onheil. Onderweg is er meestal geen faciliteit voor ravitaillering. De renners moeten zelf een bidon met een verkwikkend drankje meedragen.

4. De klasbakken zie je met souplesse demarreren en tempo rijden, terwijl de mindere goden worden afgeschminkt. Menige premiesprint wordt voorafgegaan door een demarrage. Nadat de finishlijn is gepasseerd, kan men weer recupereren. Wie afgepeigerd is, kan gedurende een korte tijdspanne (GB ook: ss) stayeren.

5. Bij tijd en wijle krijgen de velocipedisten te maken met materiaalpech: een afgebroken toeclip, een kapotte derailleur of een krakemikkig ossenkopstuur. Gelukkig is er meestentijds wel een mecanicien in de buurt om het euvel te beëindigen. Is de fiets te zeer verfomfaaid, dan moet deze mettertijd worden opgekalefaterd.

6. Ten langen leste bereiken de equipes doodop de meet. Zegevierend met de armen in de lucht komt de triomfator over de finishlijn. Het is nooit voorgekomen dat twee coureurs ex aequo de eindstreep passeerden. Voor de protocollaire ceremonie betreden de coureurs het ereschavot, waarbij de winnaar een lauwerkrans of medaille krijgt omgehangen. De rodelantaarndrager krijgt bijwijlen ook een douceurtje.

7. Toegift voor de specialisten (auteur: Rein Leentfaar)

Het dicteetijgerpeloton komt vooral van buiten de Randstad. Ze kennen beter de Ronde van Frankrijk (de Tour de France en de dito Féminin), die van Italië (de Giro d’Italia) en die van Spanje (de Vuelta a España). Maar ook in Nederland vinden er bonificatiesecondegevechten plaats. De winnaar is de primus inter pares, wie secundo eindigt, mag er ook best zijn, net zoals de Dritte im Bunde een succès fou boekt. Voor de rest spreek ik – ook voor alle deelnemers aan dit dictee – de olympische gedachte uit: “Het deelnemen is belangrijker dan het winnen.”

 

 

3608 Dictee maandag 15-04-2024 (1) – dictee Oefendictee april 2024 (2), tevens Dictee van de Dag 1159 √

Dictee – dictees [3608]

Oefendictee april 2024 (2)

1. Zoeken bij oGB op *aaaa* t/m *zzzz* levert niks op. Bij oVD wel: (bril)zee-eend, twee-eenheid en AVV/VVK (Alles voor Vlaanderen, Vlaanderen voor Kristus). Hier nog wat leuke woorden: jazz-zzp’er, rufiyaa-aandelen en payrollllanero. Een joris-goedbloed is een zacht, goedaardig of al te goed persoon. Op internet kun je berichten (weg)jorissen. Ken je het legendarische verhaal van Sint-Joris (St.-Joris) en de draak? Gijs-oom is de naam die de Hollanders vroeger aan de Portugezen gaven. Een hongerige, een hollebolle gijs is een veelvraat; een dik, zwaarlijvig persoon. Een gijsje goochem is een slimme, handige jongen, goochemerd. Je zou van het eten van een filet americain bij een stock américain bijna de mal américain krijgen … Een babs is in NL een buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand. Denk aan
rechts-populisme, links-populist en een links-progressief (znw.).

2. Je kunt ergens (figuurlijk) buiten staan, maar ook buitenstaan, en in de kou staan (te) wachten. De normale taal leidt in drieledige samenstellingen tot normale mensentaal, gewone mensen echter spreken gewonemensentaal. Dat meisjes ouders gaan scheên. Die meisjes’ ouders gaan scheên. Gouwenaars eten vaak Goudse kaas [die van 6 kg heet amsterdammertje] = gouda. Kaas, verder: appenzeller [met gruyère: bergkaas, Alpen] = Appenzeller kaas, licht belegen en jong belegen kaas, bel paese (zacht, Italiaans), blauwschimmelkaas, bluefort [variëteit van roquefort], boekelscheuren zitten (ook) in Edammer kaas (edammer), brie, brokkelkaas (zeer oud), buche (kaas/gebak/marsepein in vorm van boomstronk), buffelkaas – kaas van buffelmelk, bv. mozzarella en provola, burrata (mozzarella, room), camembert, cantal, Parmezaanse kaas, parmezaan of parmigiano.

3. Verder: cheddar (pikant), chesterkaas, cheshirekaas, commissiekaas (Edammer kaas, 4 kg), cottagecheese, hüttenkäse, derby (uit Derbyshire), feta, fontina (Aostadal, kaasfondue), fransje (Goudse kaas, 8 á 9 pond), gorgonzola (blauwdooraderd), grana padano, groene kaas (Zwitserland, Texel), Hervese kaas: sterkruikende en
-smakende(!) kaas, Jantje Kaas (soldaat na 1830), Jan Kaas (blanke Nederlander), kaas-en-wijnavond, aan zelf kazen doen, komijnekaas, de leerdammer lijkt op Goudse kaas (met grote gaten), ook de maasdammer lijkt op Goudse kaas, manchego (Spaanse schapenkaas), manouri (bijproduct feta), meikaas, muizenkaas (met gaten), Friese nagelkaas, ootje-bot = ootje, bootje, kaas = het kinderspel boter, melk, kaas, orloffgebraad = met ham en kaas, pecorino, deze kaas is veertig plus (40+, veertigpluskaas, 40+’kaas) en potkaas, (Texel, in Keulse potten).

4. Ook nog: reblochon (Savoie), rommedoe (Limburg, blokvorm), roodkorst: vanbuiten roodgeverfde Edammer kaas, roodschimmelkaas (bv. taleggio), saliekaas, scheikaas (tussen staltijd en weiden), stolwijker (uit Stolwijk), texelaar (rauwmelkse kaas), tilsit of tilsiter (Oost-Pruisen), trappistenkaas, vijftig plus (kaas, persoon), volvette kaas (of nog erger: roomkaas), Zwitserse kaas, zelfkazend, zelfkazerij en zelfkazer. Pierogi zijn Pools [deegballetjes] en pirosjki is Russisch [pasteitje]. Het
at-teken is @, het et/en-teken &. Tig duizend, dat kan best tienduizend zijn. Veel vijftigplussers (50-plussers, 50+’ers) zijn lid van die partij; ze zijn 50PLUS’ers en dus
50PLUS-lid (GB). Als je een café aandoet, kun je het beter rustig aan doen. Ad patibulum is naar de galg (met
hem/haar)! Bij het atten voer je een adje uit (tot op de bodem glas leegdrinken). Ad bene placitum is formeel: naar welgevallen.

5. Ad calendas graecas is met sint-juttemis, nooit. Gelukkig is die ruimte met de airfryer ook nog airconditioned. Nee, burchtrots is geen trots … Een BMX is een bicycle motocross. De anticlinaal/ale (zekere plooi in gesteente) werd klinisch ingetekend. Bij een ollekebolleke moet je aan Drs. P denken. Heeft die onderzeeboot wel asdicapparatuur? Het
doom-and-gloomverhaal (GB) liep over van de doom en gloom (VD – onheilsdreiging). De bamis of baafmis komt van de St.-Bavomis (1 oktober). Vgl. ook de bamis- of mastpruim. Dragen ze in de bantoestans ook bantuknots? In plaats van barking up the wrong tree kun je misschien beter de kat uit de boom kijken. Op Bevrijdingsdag wordt het bevrijdingsfeest gevierd. Een birgittin of birgittines is een brigittines (lid brigittenorde). Een bireem is een galei met twee rijen roeiers boven elkaar (vgl. trireem en quadrireem). Een birdstrike is in de luchtvaart een vogelaanvaring. Een (afko) dam is 100 (afko) dm.

6. Werkte die boerentrien bij de post echt met een boerentri [sorteerkast]? Leden van de Vereniging van Vrouwelijke Studenten Leiden (VVSL) werden èles genoemd. Ken je de Loonse en Drunense Duinen (nationaal park – als eigennaam ook N P)? Denk ook aan de gemeente Loon op Zand. Op *zz (VD): veel met jazz, de buzz (ww. buzzen – ik buz), EE.ZZ. (Eerwaarde Zusters), gin-fizz, showbizz, zz (zeer zeldzaam), zzz (uiterst zeldzaam) en zzz (zoemend geluid of in cartoons aanduiding van slapen). GB: niets nieuws. Wist je dat tsjernozem zwarte aarde is? Met *xx exx. = exemplaren en xxx = kusjes of de seksextensie op internet. Met *ww: AWW (Algemene Weduwen- en Wezenwet), deeltijd-WW [Werkloosheidswet of
WW-uitkering, ook: Wegenwacht = organisatie ANWB, daarnaast: wegenwacht(er), persoon] en WW (GB). Bij VD: www = world wide web, ww. = werkwoord(elijk) – ook GB, tww = tww’er = tewerkgestelde werkloze (BE), gww (grond-, water- en wegenbouw), NWW [NL: Nieuwe Werkloosheidswet] en RWW (Rijksgroepsregeling Werkloze Werknemers). Een mvv is een machtiging tot voorlopig verblijf (van asielzoekers).

7. De brett is de aantasting van (de smaak van) wijn door brettanomyces (geslacht van wilde gisten). Met *tt: watt (elektrische eenheid van vermogen) etc., schnitt (gebak), PTT [Posterijen, Telegrafie, Telefonie], GATT [General Agreement on Tariffs and Trade], pitch-and-putt [van golf afgeleid spel, kortere afstand tussen afslag en hole], de putt [putten bij golf, ik put] en kerbschnitt = kerfsnijwerk. De birr is de munteenheid van Ethiopië en de torr is de eenheid van druk in de vacuümtechniek. Met q.q. wordt qualitate qua bedoeld. Met *pp: webapp etc. en je kunt een in-appaankoop doen. Een KOPP is/zijn kind(eren) van ouders met psychische problemen. GB vermeldt nog de wc-app [zoeken naar dichtstbijzijnde toilet], yo-app [daarmee kun je volgens sommigen alleen het woord ‘yo’ versturen],
e-mailapp en 112-app. Wat wordt er gemeten op de beaufortschaal (wind, maar geen beau désordre) en de celsiusschaal (temperatuur)? En op de petrischaal [kweken micro-organismen] … niets! Zij hebben ge-MeTood * [seksueel grensoverschrijdend gedrag]. Kan die bugelspeler [trompetachtig instrument] ook flügelhorn spelen? Uiteraard: synoniemen, ook: kornet. Dat was een mooie bull’s eyescore. De beurs maakt een bullrally [aanhoudend stijgende koersen, vgl. bearrally: dalend] mee.

* Niet in wdb.; mogelijk: metooën en gemetood.

8. Wat denken die boertjes van buut’n wel? Met *aa: rufiyaa (munt Malediven, MVR). Met *dd: odd (enkelvoudige kans bij Amerikaanse roulette). De PvdD is de Partij voor de Dieren. Met *ff: bff (best friends forever, hartsvriendin), bob-off, face-off etc., buff (bruingeel hoen), der kühne Griff (de vermetele ingreep), fuck off [rot op], gitaarriff etc., mastiff (Engelse dog), sheriff, skiff [zeker roeivaartuig, één persoon], skuff (NL-hasj), biefstuk stroganoff [met stroganoffsaus], stuff (drugs), teff (glutenvrije graansoort uit Ethiopië), tiff (tagged image file format, beeldbestand in TIFF-formaat), whiff (airshot: de bal misslaan bij golf), *gg: Riagg [in NL: Regionale Instelling voor Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg – vero], de kawaii is een uit Japan afkomstige levensstijl, de ASCII is een (digitale) codetabel van letters, cijfers en tekens, de wkk is de warmte-krachtkoppeling, *mm: schlamm = kolenslik; zeg maar kaddisj = zand erover (Schwamm drüber), *nn: [GB] Dáil Éireann [kamer van afgevaardigden Ierland – Franrijk: K v A, VS: Huis van Afgevaardigden], djinn [goede of boze geest, gesitueerd tussen engelen en mensen], dobermann(pincher – terriër), [VD] der langen Rede kurzer Sinn [de kort samengevatte zin van deze lange redenering], hoffmann = hoffmanndruppels, immelmann [figuur bij het kunstvliegen, een halve looping, gevolgd door een halve tonneau], lebemann [leeft zich uit in zinnelijke genoegens], nordmann(spar), tussen-n en V-Mann [tijdens WO II Vertrauensmann, betaalde verklikker in dienst van de SD = Sicherheitsdienst], met *oo: shampoo, tattoo [tatoeage], boogaloo (Zuid-Amerikaanse dansmuziek), coo (computerondersteund onderwijs), didgeridoo (blaasinstrument Aboriginals), hoodoo (rotspilaar), kazoo (soort mirliton, kinderfluit), loo (bos, vgl. Het Loo),
MeToo-ervaring, vindaloo (in de Indiase keuken zekere curry = kerriesaus), voodoo (rituele magie op Haïti), zijn Waterloo vinden (vgl. een waterloo en de Slag bij Waterloo), Woo (Wet open overheid) en zoo (dierentuin – uitspraak: oo). Met *ue* (geen klinkerbotsing!) o.a. actueel en actuele.

 

 

3607 Dictee zondag 14-04-2024 (1) – dictee Finale Juniordictee Noordwest-Veluwe 2024 √

Dictee – dictees [3607]

Finale Juniordictee Noordwest-Veluwe 2024

[Geen titel, auteur: Peter Voorbergen]

De 38 + 9 vet + onderstreepte genummerde woorden moesten worden ingevuld.

1. Zitten jullie allemaal goed? Vaders en moeders ook een goed plekje uitgezocht ¹? Goed. Nee, helemaal fout eigenlijk ². Want we zitten veel te veel. Dat is slecht voor ons fysieke ³ welzijn.  Nederlanders zijn kampioen ⁴ stoelzitters. We zitten in de klas, op het werk, in de auto, voor de tv of de laptop ⁵. We moeten meer bewegen. Dus, lopend, nog beter sprintend ⁶, naar school. Niet met de auto naar het werk, maar op de fiets, die niet elektrisch ⁷ is.

2. Meer aan sport doen. Want hoe leuk is sport! Bijvoorbeeld voetballen. Lekker wedstrijdjes ⁸ spelen met enthousiaste ⁹ ouders aan de zijlijn ¹⁰. Vaders die je toejuichen ¹¹ als je een doelpunt gescoord ¹² hebt. Het mag natuurlijk ook atletiek ¹³ zijn of badminton ¹⁴.

3. Wie weet word ¹⁵ je nog eens een topsporter. Doe je mee aan de Olympische Spelen ¹⁶. Dat zou toch fantastisch ¹⁷ zijn. Een gouden medaille ¹⁸, terwijl het Wilhelmus klinkt. Het rood-wit-blauw langzaam
rijzend ¹⁹ naar het hoogste punt. Jouw ²⁰ hoogtepunt!.

4. Natuurlijk is topsport niet alleen rozengeur ²¹ en maneschijn ²². Het vraagt ook een ijzeren ²³
discipline ²⁴. Je leven wordt bepaald ²⁵ door de sport. Weinig tijd voor feestjes. Als je net getraind ²⁶ hebt, slapen, om ’s morgens ²⁷ weer fit uit je bed te
klauteren ²⁸, voor een ontbijt van magere yoghurt ²⁹ met muesli ³⁰. En je moet kunnen incasseren ³¹. Verliezen hoort er ook bij.

5. Dit klinkt misschien ³² als een pleidooi ³³ om maar niet je best te doen. Om niet goed in sport te worden. Nee hoor, gebruik vooral je talenten. Niet iedereen heeft dezelfde capaciteiten ³⁴ of gelijke interesse ³⁵. De een is goed in sport, een ander kan beter leren. Je mag profvoetballer of een topadvocaat ³⁶ worden, maar het hoeft niet.
Eeuwige ³⁷ roem is ook maar tijdelijk ³⁸.

Extra zin (voor shoot-out)

6. Om sport als toeschouwer ¹ te beleven, is vaak ook een attractie ². Het is toch een cadeautje ³ om te zien hoe sommigen ⁴ met de bal kunnen goochelen ⁵. Helemaal correct ⁶, maar toch. Zelf goed bewegen is de beste manier om in optimale conditie ⁷ te blijven. Dus, hup naar de dichtstbijzijnde ⁸ gym ⁹.

 

 

3606 Dictee dinsdag 09-04-2024 (1) – dictee Groot Goois Dictee 2024 √

Dictee – dictees [3606]

Groot Goois Dictee 2024

(Geen titel) (auteur: Raymond Serré)

Commentaar in blauw.

Uitslag: Randy 1 fout, Rein 3 [zie rood], Bert 5, Jeroen 5, Lizi 6, beste plaatselijke deelnemer: 9 fouten, klasse!

1. Het is in- en intriest dat er nog steeds geen nationaal aanvalssein is gegeven om laaggeletterdheid te vuur en te zwaard te bestrijden.

2. Bestuurlijke non-valeurs (vgl. non-stop, wel: nonouders, nu of nooit …) staan met een flûteje champagne in de hand peinzend weg te kijken van het probleem.

3. Er wordt geracet op fatbikes en dagelijkse schermtijden van 6 tot 8 uur [ook: zes, acht] zijn minder exceptioneel dan menigeen denkt.

4. Het socialemediagebeuren is op catastrofale wijze uit de hand gelopen en creëert een generatie van zielenpoten die door influencers wordt gekoeioneerd.

5. Ongeveer 35 [ook: vijfendertig] procent van de
15-jarigen [ook: vijftienjarigen] in Nederland kan niet goed lezen en schrijven.

6. Ze kunnen wat op een smartphone klooien, weten wat bingen is, maar weten niet dat ze in een digitale jungle vol boobytraps dwalen.

7. Nochtans volhardt de elite in linguïstische strafexpedities op websites en in folders [1 forums *].

* Dat meende ik verstaan te hebben. Ik dacht indachtig het verhaal aan internet --- > forums (ook: fora), maar de juiste gedachte was: politieke partijen --- > folders.

8. Volslagen onnodig ingewikkeld taalgebruik, het lijkt wel of dat volk orgastisch wordt als het een ejaculaat van moeilijke woorden over het simpele volk uitstort.

9. Wekenlang bazelen deze mensen over een extraparlementair kabinet, terwijl ze zelf geen notie hebben wat dat is.

10. Woorden als transitie, algoritme, interoperabiliteit en diversiteits- en inclusiebeleid zijn in de mond bestorven van mensen die zich na verkiezingen verbijsterd afvragen waarom rechts-populisme [2 spatie] zo populair is.

11. Schrijvers en bedenkers van politieke programma’s en overheidspapieren hebben een taalgevoel van likmevestje waarvan nuchtere Hollanders het heen-en-weer krijgen.

12. Natuurlijk kan je mensen ook pesten met
huis-tuin-en-keukenwoorden als F-16-gevechtsvliegtuigen of Calvépindakaaspotjes, maar die woorden worden in ieder geval begrepen door Jan en alleman.

13. Normale mensentaal * is de haarlemmerolie [3 H. olie] (figuurlijk bedoeld, metafoor) om een boodschap over te brengen.

* Het meest voor de hand liggend gezien de strekking van het verhaal is: normale taal + mensen --- > normale mensentaal, maar het lijkt me moeilijk om ‘normale mensen’ + taal --- > normalemensentaal fout te rekenen [Randy’s enige fout!].

14. Gewoon mierenneuken en alle lastige woorden vervangen door begrijpelijke synoniemen.

15. “Realiseer je dat een complex vocabulaire een negatieve impact heeft op het percipiëren van de missie” wordt dus: “Snap dat als je ingewikkeld lult, de mensen je niet begrijpen.”