Dictee – dictees [3573]
1. Bij
‘eind’ i.p.v. ‘einde’ is er sprake van een apocope (mv.
‘s, n of s), bij broer i.p.v. ‘broeder’ van een syncope (mv. idem), bij ‘k i.p.v. ik van
een procope (mv. idem). De cinemascope is
een zekere (grote) filmprojectie, een cope
is een rechthoekige kavel en scoop [oo] is
strekking of reikwijdte. Een Talmoedist heeft altijd een talmoed op zak. Een URL is een uniform resource locator (internetadres). De naam van het protocol is HTTP, in een internetadres staat http voor hypertext transfer protocol [Engels]. Hebben
jullie alweer ge-x’t (was: getwitterd)? VD
kent alle twee, alle drie, alle vier, alle vijf en alle negen
(en allebei). Een tenuis [tee-nuu-wihs]
is een stemloze plofklank [mv. tenues]. Een
terdoodveroordeelde is ter dood veroordeeld. Ik zeg dit al voor de tigste keer.
Met tig duizend wordt een specificatie van een tigtal gegeven. Een troupier is een
officier die zich meer thuis voelt tussen de soldaten.
2. Deze soms
getroebleerde troubleshooter lost vaak trubbels op. Ten overvloede: PPP is Triple P: people, planet, profit en triple A is AAA: hoogste bankrating voor kredietwaardigheid. Komen de tseetseevliegen ook
in Tsjetsjenië voor? Een uap is een unidentified aerial phenomenon.
De hoorn des overvloeds: cornucopia
(mv. + e) of cornu copiae (mv. cornua copiae). De vraatzucht van
dieren is voraciteit. Hij kruide heel wat aardappels en hij kruidde het verhaal
erover met grappige witzen. Een zoete aardappel is een bataat (pataat, yam, yamswortel, ketella, cassave). De voorleesfunctie van
Word gaf voor cornucopia: cornu-koolstofmonoxide-pia (overigens: CO)! Een verre-muraille is een
muurglastableau.
3. Die verreikende amendementen (die dus ver reiken) zullen de hanteerbaarheid van deze wet zeer verrijken. Aan de rekstok heeft hij zich verreikt. De veruit beste [Veruit de beste] locaties lagen ver uit elkaar, lagen van elkaar ver verwijderd. De correcte spelling werd verschlimmbessert [Duits * zie onderaan deze alinea]. Een VHS is een video home system. De viet [vjèht] vo dao zijn de Vietnamese vechtsporten en de filosofie daarachter. De Vinex’ers wonen in Vinex-wijken. Het vlakbij staande monument stond ook vlak bij de grens. Bij de visagistenopleiding kwam het agentenuniformrokje ter sprake. Ze hadden een tête-à-têteje over het eau-de-toiletteje. De afkorting XO staat voor extra old, nog beter dan VS – very special, VSO – very superior old, VSOP – very superior old pale en VVSOP – very, very superior old pale. Het gebied, waarin die eiken groeien, is waar in ’t bronsgroen eikenhout ’t nachtegaaltje zingt. Een jakobakruikje is naar Jacoba van Beieren genoemd.
* DE: verschlimmbessern, verschlimmbessert, NL - nog niet in wdb. - verschlimmbesseren, verschlimmbesserd. VD wel: verschlimmbesserung.
4. Een jacobus is
regionaal een visdiefje. De feestdag van de H. [Heilige] Jacobus (25 juli) wordt Sint-Jakob of
Jakobsdag genoemd. Ik ben Jakob, zeg maar Jaap. Hij zal weeromkomen en dan zal
ik het hem weerom geven
(znw. wel aaneen – VD!). Hij weidde zijn
blikken over de weidsheid en de wijdheid van de wijde omgeving. Het IVVV is het Internationaal Verbond van Vrije Vakverenigingen, het WVV het Wereldvakverbond. Hoeveel
50-plussers [50+’ers, vijftigplussers] zijn er daar wel niet? De
presentatie werd op een witbord [whiteboard] gegeven. Een whodunit is een detective. De Xetra DAX staat voor Exchange Electronic Trading – Deutscher Aktienindex. XML
staat voor eXtensible Markup Language. SGML staat voor Standard Generalized Markup Language [VD - GB heeft de vier letters voluit in kleine letters].
5. Bedoel je die 6-vwo’er
of 4-havoër (6 vwo-leerling of
4 havoleerling)? Het is een weetje, met hoeveel
w’tjes je de drank sneeuwwitje schrijft. Een tzigaan is een zigeunermuzikant. Hij
dacht kat-in-de-zak gekocht te hebben, maar dat bleek een kat in de zak te
zijn. Daar moet je niet zo min over denken, net zomin als ik dat doe. Een SSD is een solid state disk (geen bewegende delen). Tegels. Door op een tegel of miniatuur (thumbnail) te klikken, krijg je een grotere afbeelding. De quenasttegel wordt ook
wel dal genoemd. Een asfalttegel spreekt voor zich. Een azulejo [oe léh ch] is een
blauwe tegel (via de Moren naar Spanje gebracht). Denk ook aan de
faience- en glas-betontegel. Een ijzersteentegel is heel hard. Een majolicategel heeft
metaalachtig glazuur. Een ossenkop is vaak het hoekmotief op een geglazuurde
tegel. En girihs zijn islamitische geometrische tegelpatronen met vijf- en
tienhoeken (5- en 10-hoeken).
6. Een porfiertegel is porfirisch. Een terrazzotegel heeft meestal een glad en gepolijst oppervlak. Een tichel is een tegel, zoals een richel een regel is. Een zellige is een behakte tegel in mozaïekwerk en een wees is door een diagonaal in twee helften verdeeld. Een shordje (GB) is een samentrekking van ‘short’ en ‘woordje’: laat alle medeklinkers weg: zo wordt ‘computer’ dus ‘cmptr’. Een proxyoorlog is een oorlog bij volmacht, gevoerd door een kleiner land namens een dito groter. Een bellydance is een buikdans. Een bellimiet of belplafond slaat op een belbundel. Bellum omnium contra/in omnes [mv. bella]: een oorlog van allen tegen allen. Een parabellum is een lugerpistool. Wie vrede wil, moet zich op oorlog voorbereiden: si vis pacem, para bellum. Het pyelum is het nierbekken. Vellum of velijn is perkament.
7. Een velum (r.-k.) is een kelkkleedje [benedictiedoek, ook zachte
gehemelte]. Een
uitroep ter bekrachtiging is ‘belam’ (ik ben lam). In Turkse theehuizen
kun je onbeperkt çay drinken: slechts eenmaal betalen! Hij leidde een stil,
verborgen leven: fallentis semita vitae. Klokkenspel: beiaard, carillon en
glockenspiel
(het Haarlems klokkenspel is een plant). Klassieke ruiters
droegen chlamydai (wijde, korte mantel, enkelvoud:
chlamys). Een hòmber is een
kerel. HCH is in de
chemie hexachloorcyclohexaan (generieke naam van een aantal isomeren, waaronder lindaan). HCN is in de
chemie hydrocyanide (een kleurloze, zeer giftige vloeistof; blauwzuur = Pruisisch
zuur). Kirgiezen en
nomadische Mongolen slapen vaak in joerten. Hij zag er in zijn jodhpurs, zijn
rijbroek, pico bello uit. De grote linneaanse soort is het linneon, de kleine
de jordanon.
8. De hadj voert de islamieten naar de Kaäba in de heilige stad Mekka, niet te verwarren met de Heilige Stad, Jeruzalem. Klopt dat ongeveer: khimar (hoofd en boezem) + abaya (rest lichaam) + facekini (gezicht) = ongeveer boerka of pinguïn. Een kombucha is een theezwam, basis voor een gezondheidsdrank. In ksour vind je tighremts en agadirs. Dat blijft een geweldig bezit, zo’n verworvenheid voor altijd: ktèma (mv. -ta) eis aei. Heerlijk, die moksaleisi/moksialesi (eenpansgerecht) en kukaleisi (snelkookrijst), maar ook die moksimeti (Surinaams gerecht) mag er zijn! In SR is een moksiwatra iemand van gemengd ras. In een pinpas kan een NFC-chip [near field communication] zitten. De CCHB was in BE historisch de Christelijke Centrale Hout en Bouw.
