Dictee –
dictees [3561]
Dictee
van de dag 1138
Oefendictee
november 2023 (1)
1. Het
meisje met de pippikousen zat in de pipowagen. Op 31 oktober is het
Hervormingsdag. Wie van die drie is het promiscuest? Bouwschuim = purschuim komt van polyurethaan. Een purus putus houdt zich alleen met zijn
vak of liefhebberij bezig (bijw. purus putus = louter en
alleen, als bijw. ook wel pure pute). Een QSO
is een
quasi-stellar
object. Het is non licet
(n.l., niet toegestaan)
om quodlibet (mengelmoes) los te schrijven. Een
renettenboom is een reinetteboom. Het was een pokkeneind [vervelend] met de trein en nog pokkeduur [erg] ook! Een velocipedist berijdt een vélocipède.
Een samaar is een vrouwenkleed of ambtskleed. Potlepel wordt pollepel, dat is
een voorbeeld van sandhi.
2. En
toen trad la Deutekom op. De afkorting l.a. staat voor lege artis: volgens de
regelen/s der kunst. Zoeken op *ietist:
alleen diëtist, quiëtist en piëtist [laatste twee
godsdienstig]. Verder dus altijd *itist. Een Spiritist
is historisch een lid, aanhanger van Sociaal, Progressief, Internationaal, Regionalistisch,
Integraal-democratisch, Toekomstgericht
[BE]. Een spiritist zoekt contact met
geesten. Eén glas sauternes, één glas sancerre, twee glazen sauternes, twee
glazen sancerres. De Schotse Hooglander hield Schotse hooglanders [rund]. Op silvesteravond [oudejaar]
werkt een sylvester [stijlentrekker, mijnbouw]
meestal niet. De ski-instructeur had een goede skiuitrusting. De Sydneyer reed
op een sydniër. Een trouvère [vinder] is een
troubadour.
3. De
Tsjetsjeense sloeg de tseetseevlieg dood. Het bevestigen van de rachels [smalle plank] leverde een flinke raggel [tegenvaller] op. Ik heb aan de UA en de UGent
gestudeerd. De Xetra DAX
is de Exchange
Electronic Trading
– Deutscher Aktienindex. Hij jinxte [onheil
afroepen] ach en wee over haar. Jippie, een hippo is een overjarige
hippie. Een hippie is ook een langharig
niet-corpslid bij de studenten. En
dukaton is een
oud-Hollandse zilveren
munt van drie guldens en drie stuivers, ook zilveren rijder genaamd. Maniok,
dat is broodwortel, cassave of yuca (struik), een yucca is
een adamsnaald of palmlelie (sierplant). Toe
maar: melafier is verouderd:
pretertiair plagioklaasbasalt (een
uitvloeiingsgesteente van het gabbromagma, gebruikt voor bestrating en
spoorbanen).
4. Tarama
is stoofpot van vlees met bouillon en
groente [Turks]. Acrofobie is hoogtevrees. Deze
zinsnede moet je ad litteram [letterlijk] nemen. De anglicaanse kerk is de Engelse
staatskerk. Wat hield de arts-and-craftsbeweging in? Eind 19e eeuw Engeland: herwaardering van het ambacht en
verbetering van architectuur en decoratieve ontwerpen. Schrijf ‘assaisonneren’ (kruiden) wel goed! Nieuwe vondst: borsjtsjgrrlsschrammelmuziek. Je kan me de bout hachelen
of naggelen. Een loefie is Bargoens een halfje, een halve cent. De guidance
behoort bij kwartaal- of halfjaarcijfers. De gran reserva is een zekere Spaanse
wijn. Een eurotop is de halfjaarlijkse
topconferentie van de regeringsleiders van de EU-landen.
5. Met
heely’s aan maakte hij stoppy’s [achterwiel omhoog]
en wheelies [voorwiel]. Een ojief(schaaf) is iets van timmerlieden, een ogief is een
boog (in gewelf). Hoe lang is hij en hoelang
is hij al minister? De een sprak Hoog-Costa Ricaans, de ander Plat-New Yorks.
Het Lied der liederen (Hooglied) staat in
het Boek der boeken (de Bijbel, de Heilige Schrift, H.S.).
De omikron is eigenlijk een kleine o, de omega een grote o. Met het schrijven
van een o’tje wilde hij mij in het ootje nemen. Bij de uitspraak van
‘psoriasis’ [psoo-rie-jaa-zihs] mag de
klemtoon zowel op ‘rie’ als op ‘jaa’ liggen [VD].
Een aya is een Koranvers. En een soera is een van de 114 hoofdstukken van de
Koran. Daar wil ik wel een p voor zetten: dat verzeker ik je! Pokkeduur [voor bnw.] is erg duur, een pokkenwerk
[voor znw.] hoogst onaangenaam, vervelend.
6. Een
montycoat is een houtje-touwtjejas. Je hebt spa groen, rood, blauw en bruis.
Hij is een (te)laatkomer, hij zal altijd te laat komen. Een tradwife op de
sociale media is erg traditioneel. Bij dit bedrijf werken veel Vinex’ers uit
Vinex-wijken. Die vongole heten ook wel venusmosselen. Is een waterpoloster [èh *]een man of een
vrouw? Dat hangt (mede) van de uitspraak af! [Na
de rode *
toevoeging niet meer!] De chillum is een deel van een waterpijp (daar kan hasj in). Iemand een karot trekken =
beetnemen. Een nis(sen)hut is een
romneyloods. Die konijnen hebben myxomatose, die aardappelen fytoftora. Die
mannenverslindster is een rupsje-nooit-genoeg. Een uitroep van verbazing of
verrassing is ‘wajo’ [straattaal].
7.
Marokkaans overigens. Een wajang wong of wajang orang is een wajang [Javaans poppenspel] met levende spelers, waarbij
de dalang [vertoner van en verteller bij …]
het verhaal reciteert. Is dat nou kei-jammer, megajammer of liever keicool? Zevenmaal *onnade
(VD): bastonnade (aframmeling),
citronnade (citroendrank), claxonnade, (zuilen)colonnade [zuilenrij],
dragonnade [Lodewijk XIV: inkwartiering dragonders
bij protestanten], fanfaronnade en gasconnade: snoeverij, opschepperij,
grootspraak, (scheld)kanonnade, tamponnade (wond of lichaamsholte vullen met tampons]. GB + balkonnade (muziekuitvoering
vanaf een balkon). In VD op *onade [alleen
de lastige]: cassonade (bruine keukensuiker),
chiffonade (gesmoorde salade), gonade (geslachtsklier), monade (eenheid
bij Leibniz of trilhaardiertje), robinsonade (avonturenroman
– Robinson Crusoe, Daniel Defoe] en telefonade.
8.
Aanstaan is alleen bij een deur zo of bevallen, dus de radio zou aan staan en
dat reisje zou me wel aanstaan. Volgens VD is eenmaal geenmaal … Een apc’tje bevat acetosal, fenacetine en cafeïne.
Alleen sous-entendu en sous-vide [GB znw., VD bnw.] hebben een streepje, dus souspull, souschef en
souterrain niet (dat laatste zelfs geen s, net als
souteneur, souter en souterliedeken). Zullen we de kafkabrigade maar
laten komen? In het
à-la-carterestaurant hebben we gamba’s a la plancha gegeten
*. Dat vindt je moeder vast leuk: verzen zeggen
à la Vondel, vondelen dus. Hoogtevrees is acro-, dino- of hypsofobie. Een
acroteleuton is een naamdicht dat een acrostichon en een telestichon bevat (geen mesostichon dus). Een adi is een aanvaardbare dagelijkse inname. Als
computerterm is van een lam het stempatroon moeilijk te herkennen. Een
drievingerige luiaard is een ai of aai, een tweevingerige dito een oenau.
9. Een
menselijke luiaard is een doeniet. * Die zin in
de vorige alinea is ben trovato (mooi gevonden – a
la plancha is overigens gegrild). Elk van de verschillende vormen van
hetzelfde gen is een allel (mv. allelen) of
allelomorf (m.v.
allelomorfen). Deze kleurstof heet anatto, orleaan, koeswe [koes-wie/wih], bixine,
rokou [roo-kauw] of botergeel (nee, niet botergeil! – beregeil, bloedgeil, bokkegeil).
Met Aärons staf gaf Aäron de Aäronitische zegen te midden van de a(ä)ronskelken [de ä
alleen in VD]. De arte povera is een stijlrichting in de moderne kunst.
Heb de moed om verstandig te zijn: sapere aude. Voor baksjisjen [ie] mag je ook
baksissen [ih]
schrijven. Ondanks de gebastioneerde vesting kreeg de verdediging een ware
bastonnade. Met belialskinderen worden de kinderen Belials bedoeld. Slapen
jullie in bedsteeën of in bedsteden/s? Bij
de ziekte beriberi heb je vitamine B1 tekort (een vitamine
B1-tekort).
