donderdag 3 augustus 2023

3391 Dictee maandag 07-08-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1023) √

Dictee – dictees [3391]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee juli 2019 (2), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1023)

Oefendictee juli 2019 (2)

1. Hij pleitte voor de-escalatie. De klavecinist(e) speelde op zijn/haar cembalo. Een klavertjevier is een klaver(tje) van vier (plant, mv. klavertjesvier, VD ook: klavertjevieren), ook klaverblad van vieren. Hij speelde de klaverboer (VD ook: klaverenboer), een klaver(en)kaart dus. Aan die kleredag wil ik niet herinnerd worden. Kies maar een naam voor kleefkruid (niet meer: klinge): duivelsnaaigaren, klet, klever, klimharen, stekelbedstro of tongenkruid. Koffie verkeerd is café au lait (je kunt dus een café-au-laitvlek hebben), lait russe of wienermelange (die is met slagroom). Hij heeft geld bij de vleet. Het Colos/iseum was een kolos(sus) van een amfitheater in het oude Rome [vgl. de Kolossus van Rhodos]. Omstreeks 1300 waren de leliaards de aanhangers van de Franse koning, de klauwaards die van de graaf van Vlaanderen (BE: flamingant). Ook toen al!? Er was stormweer op komst, daarom hebben we gelensd [lenzen, met geen of weinig zeil voor de wind varen].

2. De recensie ging over een film, waarin een licentiaat een licentieus [losbandig] leven leidde. Echte liefdesscènes leiden tot liefdesbaby'tjes. In een lijf-aan-lijfgevecht wordt er vaak lijf om lijf gevochten. Met *ecart*: ecart = koersverschil, ecarté = kaartspelen en ecarteren = o.a. ecarté spelen, écartelé = gevierendeeld (heraldiek), écartelé en sautoir = schuin gevierendeeld (idem), een ecarteur is een wondhaak, een grand écart is een spagaat, een oliecarter = een oliezinkbak, oliecartridge (houder), ruimte- en zeecartografie We noemen ook nog: maan- en Marscartografie. Die woning is logeabel: gerief(e)lijk. De afkorting lsd (ook: lysergamide) stamt uit het Duits: lysergsäurediäthylamid, in het Nederlands:
lysergeenzuurdi-ethylamide. Het meervoud van maäriev [maa-aa-rief, joods avondgebed] is maäravim [ie]. Wist je echt dat magor (kaas) een samentrekking is van mascarpone en gorgonzola?

3. Lavas heet ook: lubbestok, maggiplant of reuzenpeterselie. Een magic mushroom is een paddo. De Maghreblanden zijn de
Noord-Afrikaanse landen ten westen van Egypte, nl. Mauritanië, Marokko, Algerije, Tunesië en Libië. De Maghreb is volgens VD een gebied in Noordwest-Afrika (2002). Deze dirigent zet een robuuste Matthäuspassion neer [lemma 'neerzetten' – NL Mattheuspassie2023 beide verdwenen!]. De Edda is een Oudnoors [taal] prozawerk van Snorri Sturluson. Het mattheuseffect betreft rijken en armen (wie heeft, zal gegeven worden, ...). Een tennisjunk(ie) heeft een passie voor iets. Wie was jouw grande passion [e niet uitspreken, grote liefde]? Een oratorium waarin de tekst handelt over het lijden van Christus is een passie [ook: passion, pah-sjohn, Latijn: passio]. De handelsnaam voor amfetamine is benzedrine (ook: speed – voor speedfreaks dus, pep(middel)). Methamfetamine [n/s] is
meta-amfetamine [wdb]: crystal meth, meth of tik. Een designerdrug is een chemische drug. Ook ice is een amfetamine. Ecstasy (of xtc) heet ook wel: lovedrug, liefdespil, MDMA [methyleendioxymethylamfetamine].

4. O ja, en meowmeow [uitspraak: miauw] is mephedrone [een designerdrug]. De maghrib is in de islam het avondgebed, een van de vijf gebeden van de salat. Een digitale radio verzorgt digital audio broadcasting [DAB, een DAB-radio]. Een AM-radio werkt met amplitudemodulatie (middengolf) en een FM-radio met frequentiemodulatie (ultrakorte golf). Ze hebben die drie nymphes du pavé [straathoer] in het nymfaeum [monumentale fontein] gegooid. Om onder dak te zijn, moet je een onderdak (onderkomen) hebben. Wat valt je op bij 'orthpie' [leer van de juiste uitspraak, orthofonie – niet meer herkend als samenstelling] en ‘ortho-ester' [chemie – samenstelling]? Er zijn mensen die echt alle landen van de wereld bezocht hebben: ce vain travail de voir divers pays, die ijdele moeite om allerlei landen te gaan bekijken. Die kruiden zijn behoorlijk pedis [puh-dihs] (heet). De verbogen vorm van passager (zjee, medisch, voorbijgaand) is passare [zjèh]. Dat laatstverschenen boek is pas verschenen. Een stumper(d) is ook een jan-van-gent [maar VD, bij
jan-van-gent vind ik dat niet terug …?]
. Met één pennentrek was het voorstel passé [verouderd, voorbij].

5. We gaan naar de bisse, de bissinge, de kermis. De pic(ca) [digitale afbeelding] had als bijschrift een lettertype met grootte twee pica('s). De poppoll pakte goed uit voor hem. 15/07/2019: in oVD 385.361 lemma's (toename: 96). In de majorpremisse komt de predicaatsterm voor (logica). Malentendu's zijn mal-à-propos [zelfde mv.] (misverstanden). Malmö's hotels zijn erg in trek: daar kun je goed je intrek nemen. Manusjes-van-alles zijn maîtres Jacques. Een mappemonde [geen e uitspreken!] is een wereldkaart. Heerlijk: pizza margherita [2023] met een glaasje margarita erbij! Mariamonogram: M en R. Mastik of mastiek: mastix, lantisk, kostbare harssoort. De scheids [bij judo] riep 'mate', de toeschouwers namen nog maar een mateetje (maté). Je kunt de referee maar beter meehebben (GB in toelichting ook wel: mee hebben). De mentee [èh, ie] troostte hem met menthe [mahn-tuh].

6. Een sahn [zaan] is de binnenplaats van een moskee. Met zijn saharienne [mouwloos colbert met opgestikte zakken] nog aan en getooid met pugree [puh-grie, g van goal, ook: puggaree – puh-guh-rie – beschermt nek tegen zon] plofte hij neer op de méridienne [sofa voor middagslaap]. Machiavellisten [M wegens begin zin] proberen pugnis et calcibus – met alle middelen – hun staatsdoelen te verwezenlijken. Je kreeg het niet, hè? Lekker puh! Ik ben dat pas gisteren gewaargeworden. Hij heeft iets onorthodox. Cachupa is een Kaapverdisch nationaal gerecht [VD, febr 2019]. Coxitis wil niet zeggen dat je te veel coxen (appels) gegeten hebt, het is een heupgewrichtsontsteking. Met *cox* verder nog: alcoxide (alcoholaat), coxartrose (slijtage heupgewricht), dementia praecox (vroegtijdige zwakzinnigheid, schizofrenie) en ejaculatio praecox (voortijdige zaadlozing, prospermie). De hand-, voet- en mondziekte wordt veroorzaakt door bepaalde coxsackie- en enterovirussen. Een heupbeen is een os coxae. De winterappel karmijn is een kruising tussen een cox en een jonathan. Vergelijk ook de karmijn [2023] de Sonnaville. De vroege ereprijs heet officieel Veronica praecox.

7. De juiste volgorde is voorbronst (pro-oestrum), oestrum/s (met paring) en metoestrum (rustperiode). De mezomme [geld] vertegenwoordigde een flinke som geld(s). Een mezzaluna is een kaasmes. Selectie met mix*: mix(tuur), mixed double (tennis), mixed grill (verschillende soorten vlees), mixed martial arts (MMA, freefight, ultimate fight), (mixed) pickles, mixed policy (gemengde verzekering), mixed zone (voor sporters en pers), mixgreep (gymnastiek), mixtum compositum (allegaartje), mixoloog (bedenker van cocktails), mixotrofe planten hebben als aanvulling mycelium nodig, mycotrofe planten leven met zwammen in symbiose. Een mizrach is een bord of plaat in de oostelijke gebedsrichting (joden). De mizuna is een Japanse bladgroente: smaakt naar mosterd. De Moerasarabieren leven bij Eufraat en Tigris (Tweestromenland, Mesopotamië met Haran, Babylon): Soemeriërs spreken de taal Akkadisch.

8. Dat moet wel een kapitale [hoofdletter] bediende geweest zijn: Monsieur Calicot. Wist je dat kajieten in het Vlaams janken is? Nuraghenjuweeltjes [uh/ee] vind je op Sardinië [uit natuurstenen opgetrokken rond bouwsel] Hoe ziet 'nashipeer' er in naskhischrift [cursief, Arabisch] uit? Nyala en koedoe zijn antilopesoorten (ook: antiloopsoorten). Van 'ouijabord' begint de uitspraak met 'wie'. Bij 'vallen' is 'vallend' het tegenwoordig deelwoord (participium praesentis) en 'gevallen' het voltooid deelwoord (participium perfectum). Een pharmaceutical is een farmahuis. Is dat nou psilocine [uit paddenstoelen] of psilocybine (dat komt uit het paddenstoelengeslacht psilocybe). Het zij maar weer gezegd: dotteren, ptca, is percutane transluminale coronaire angioplastiek. Een quatuor (BE) is een kwartet. De rabauw [vagebond] was ook nog rouwdouw [rouwdanus, ruw persoon, dirty harry, rouwdouwer, rauwdouwer]. De ruffiyaas [munten] hebben code MVR [Malediven], ringgits MYR [Maleisië – Y van Malaysia]. Let op: lekkere chebakia, Noord-Afrikaans, te koop in de gebakshop-in-shop aldaar.

 


3390 Dictee zondag 06-08-2023 (3) – dictee Oefendictee augustus 2023 (1) √

Dictee – dictees [3390]

Oefendictee augustus 2023 (1)

1. Efedrine [efedra, ook plant: geeft alkaloïde met verschillende medische toepassingen] is nu eenmaal geen mephedrone [meowmeow, desinerdrug]. We hebben kangoeroes in de zoo gezien. Niet te verwarren: de plant palulu, de touwlava pahoehoe en de directeur van een moskee, de panghoeloe. Listig bij een dictee: pencak [tsj] silat en pentjak silat [tj] (vechtsport, Indonesië). Het orakel van Delphi is het pythisch orakel en dat is behoorlijk delfisch (orakelachtig). De Pythische Spelen werden om de vier jaar in Delphi gehouden ter ere van Apollo, ter herinnering aan zijn overwinning op het monster Python [eigennaam]. Blijft lastig: quiëscentie [ver-NL'd] en acquiesceren [Latijn]. Hij ging met zijn taqiyah [gebedskapje] op naar de zawiya [islamitisch klooster]. Deze vroegere havoër
[ho­ger algemeen voort­ge­zet on­der­wijs - letterwoord zonder hoofdletters] is nu Cito’er [Cen­traal In­sti­tuut voor Toets­ont­wik­ke­ling - mét!]. De Almachtige, God, is de Gever van alle goeds.

2. Bij een asoër [aa-soo - letterwoord - asociaal iemand] moet je aan een havoër [zie alinea 1] denken, bij een aso’er [initiaalwoord - algemeen secundair onderwijs] aan een vwo‘er [idem - voorbereidend wetenschappelijk onderwijs]. Simpel toch: begeistert is begeesterd? Die bralette [beha, bh, bustehouder], dat braletje/bralettetje staat je goed! Ze was een bijdehante ka en was ook diabetica [m: diabeticus], ze had IADM, insulineafhankelijke diabetes mellitus. Een decastère is 10 (tien) kubieke meter (m3). Deze millesimé [cham­pag­ne ge­maakt van drui­ven van één oogst­jaar] is van millésime [wijnjaar] 2018. Kan hoogtezonnenstraling echt de zonnestraling vervangen? Iets okés schrijf je net als cafés. Wat onderzoekt een kraplaplab [kroplap, beuk, vrouwenkledingstuk] nou precies? Om het goed te zien, moet je loepen [met een loep (be)kijken]. Entre chien et loup [in de avondschemering, in­ter ca­nem et lu­pum] … in het Nederlands nooit loupe! Een mashrabiya [houten rooster tegen venster geplaatst] houdt invallend [Arabisch] zonlicht tegen. Op 27-07-2023 nieuwe update van oVD: 394.866 treffers (was 394.699).

3. De juiste schrijfwijze met tt is: florettist, fagottist, klarinettist, sabbattist, duettist, complottist, etc. Wel: egotist (egoïst), metist (deelnemer in een conto a metà), (f)luitist, altist, adventist en alfabetist (ee vgl. alfabetisch). Een segerring wordt als zekering gebruikt
[wiel vastzetten op de as]. De superscherp geprijsde artikelen werden ook nog superscherp geprezen. Wilde hij weer de barmhartige samaritaan [ontfermt zich over medemens] spelen? Een santepetie(k) is een santenboetiek oftewel santenkraam [de hele rommel]. Overtrotse ouders doen soms aan sharenting [overmatig delen foto's kinderen op sociale media]. Een sjwartse jood is orthodox [vgl. versjwartster nar = dwaas, idioot, bnw.]. In BE zeggen ze in plaats van proost! liever
tchin-tchin! Op een to-dolijstje staan je to do’s. Okidoki, het is toedeledokie. Deze paraplu geeft tompoucebescherming. Een top secret operatie.

4. Dat weten we uit to the pointe info. We gaan op vakantie naar
Tous-de-Lou: we blijven thuis. Tofi zijn jichtknobbels. Trofie is een zekere pasta. Wie ALS heeft, lijdt aan amyotrofische laterale sclerose. Kijk, daar: twee fila brasiliero's [(vecht)hond]. Een bodhrán is een Ierse handtrommel. Een cajon is meer de Spaanse dito. Met een jacquard [voorziening voor patronen op weefgetouw] werd de afbeelding van een jaquemart [staande figuur op klok die de uren slaat] geweven. De ngoni is een West-Afrikaans snaarinstrument. De 1G-regel houdt in dat je tijdens een epidemie alleen toegang hebt tot een bepaalde locatie als je een negatieve testuitslag hebt. Een 21-diner is een diner ter gelegenheid van iemands 21e verjaardag. Ngana = nagana is de tseetseeziekte. Met ngultrums betaal je in Bhutan (BTN). Kun je lavas (maggi) op je lavash [zeer dun rond brood] doen?

5. We trokken, le coeur léger [met een licht gemoed], eropuit. Met *hh* in GB: pechhulp, pochhans, pechhaven, techhouse, pinchhitter,techhouse-dj, heimlichgreep (medisch: blokkade luchtwegen opheffen) en münchhausensyndroom. In VD ook nog: bachhoorn, b.b.h.h. [bezigheden buitenshuis hebbende], beachhandbal,
breath-holding spells, bruchharsch, die Ruhe eines Kirchhofs,
EE.MM.HH. (Edelmogende Heren), h.b.b.h.h. (haar), HH. (de Heiligen, de Heren), H.H. (Hare Hoogheid), HH.KK.HH (Hunne/Hare Koninklijke/Keizerlijke Hoogheden), HHK (Hersteld Hervormde Kerk), HH.MM. (Hare/Hunne Majesteiten), HH.KK.MM. (Hunne/Hare Koninklijke\Keizerlijke Majesteiten), hhs (hogere hotelschool), HHS (Haagse Hogeschool), high heel (damesschoen, hoge hak), kuchhoest en madhhab (soennitische wetschool).

6. Verder: MM.HH. (Mijne Heren, M.H. = Mijnheer of Mijne Heren), münchhausen-by-proxysyndroom, mutahhuwelijk, O.L.H.-Hemelvaart, peace with honour, pochhans, pochhanzerij, punchhoer, sandwichhanddruk, TT.HH. (in gedrukte redevoeringen: toehoorders – T.H. = idem, toehoorders), z.b.b.h.h. (zijn), squashhal en sikhheiligdom. Een oed heeft geen fret. In het Bargoens wordt met toffe truk goede waar bedoeld. Er kwam (cijfers) een 20 tonstruck voorgereden. Aciclovir moet tegen herpes helpen. Een pierlala is genoemd naar de echte Pierlala. Heb je het alcazar in Sevilla weleens bezocht? De aeolis luisterde geboeid naar de eolusharp. Die Anthologie vindt men in Heidelberg. Een mangalitza is een Oost-Europees varken.

7. De asdic staat voor anti-submarine detection and investigation committee. Een Nigerees, Nigeraan, Nigeraar of Nigerijn
[
Niger, vrouw: Nigerese, Nigeraanse of Nigerijnse] is nu eenmaal geen Nigeriaan [Nigeria]. Zijn erfenis was bono publico datum [geschonken aan het algemeen welzijn]. De man in bonis [in goeden doen] deed zichzelf in de bonus [aanbieding]. Een boap is een beestenontmoetings en -activiteitenplek. Hij liet de bouilli [soepvlees aan een/één stuk] in de bouillie [pap, brij] vallen. Een breeder- is een moedertulp. Bij de afasie van Broca werkt het brocacentrum [spraakcentrum] kennelijk niet (goed). Ze maakte een chiquige [chique, vgl. chic] indruk. Dat moet je niet door elkaar halen: citrulline [chemie ...] en tuberculine
[
vaccin en diagnosemiddel]; ook niet: citronnade [citroendrank] en robinsonade [avonturenroman]. Consilium ante rem is raad voor daad. Een coupe is een champagneglas of bij de kleermaker snit of vorm. Couppoging geslaagd.

8. Een coupe-file is een voorangskaart en een coupe de soleil is een kapsel; verder alles met ‘coup’. Een Couperusvorser heeft vast veel couperiana. Een coupérijtuig heeft zijdeuren aan de coupés. Let op: cremaillère spreek je met ah-jèh uit! De crémant is een licht mousserende wijn uit Frankrijk. Een CVA is een cerebrovasculair accident (een beroerte). Schrijf je P.A. de Génestet wel goed? Hij verloochende zijn D66-heid nooit. Klimaatverandering leidt tot steeds meer uitdroging (dehydratatie). De brieven zaten in een depêche (postzak). Deshabillé dragend ben je en déshabillé [nachtkleding]. Je (boeddhistische of hindoeïstische) karma is een soort cv (curriculum vitae - levensloop). Wie is onze dicteeprima-donna? Het was een echte dies ater, een ongeluks- of zwarte dag.

 

 

3389 Dictee zondag 06-08-2023 (2) – dictee Wekelijkse dicteetest 270 RL √

Dictee – dictees [3389]

Wekelijkse dicteetest 270 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!


Bron: Oefendictee (oud) 770


1. De ………… stikte in het …………....

a. slobeend                                       koekoeksspog

b. slopeend                                       koekoeksspog

c. slopeend                                        koekoekspog

2. In Valerius’ ……………. komt voor: ….., let op …………....

a. Gedenckclanck                           u saeck

b. Gedenckklanck                           uw saeck

c. Gedenkklank                               uw zaak

3. De …………… zat het college van ………… voor.

a. loco-burgemeester                              B&W

b. locoburgemeester                               B en W

c. locoburgemeester                               B&W

4. Een …………. was oorspronkelijk een ………....

a. juggernout                                     Krischnabeeld

b. juggernout                                     Krisjnabeeld

c. juggernaut                                      Krisjnabeeld

5. Een zekere pc-reclame (………..) is geen in memoriam (…………..).

a. im                                  i.m.

b. IM                                 I.M.

c. IM                                 i.m.

6. Op de …………… was een ………….. afgebeeld.

a. bastognekoeken                              godemiché

b. bastonjekoeken                              godemichee

c. bastognekoeken                              godemichee

7. De Engelsen kennen de …………., de Fransen de ………………....

a. league                               ligue

b. leage                                 ligue

c. league                               lige

8. In het ……….. zitten de …………...

a. nee-kamp                                     nee-stemmers

b. neekamp                                      nee-stemmers

c. nee-kamp                                     neestemmers

9. Een ………… komt uit ………….

a. limbo                                       limbabwe

b. Limbo                                      Limbabwe

c. limbo                                        Limbabwe

10. Mijn oma ……….. op …………. .

a. kikt                                          lodderijn

b. kikt                                          lodderein

c. kickt                                        lodderein


Oplossingen [270]: zie hieronder.


--------------------------------------------------------------------


Oplossingen [270]

1a 2a 3b 4c 5c 6a 7a 8b 9c 10c


Contact: leentfaarrein@gmail.com

 


woensdag 2 augustus 2023

3388 Dictee zondag 06-08-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1022) √

Dictee – dictees [3388]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee juli 2019 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1022)

Oefendictee juli 2019 (1)

1. Kan dat, een Vlaming die Fransonkundig is [BE: geen Frans kent]? Er viel frisee [krulandijvie] in haar decolleté. Ik vind 'gere-integreerd' een gangbaarder woord dan 'gereïncarneerd'. Touperen is creperen [tegenkammen] en een toupet is een haarstukje. Een troubleshooter moet getroebleerde bedrijven uit de trubbels halen. Met piëzografie vervaardig je giclees [inkt computergestuurd op papier]. De standaard GIF verwijst naar graphics interchange format. Gigantisme [reuzengroei] staat tegenover nanisme (dwerggroei). Op een paillettenbloes kunnen meerdere pailletjes (paillettetjes) zitten [glitters – versiering van kledingstukken]. Je zag daar veel glitter- en glamourvertoon van glamourboys en -girls. Een glamourpoes is een glamgirl. Gm-voedsel [G wegens begin zin!] is genetisch gemodificeerd (via genetische modificatie). De zon gaat te go [onder] en wij dronken onze koffie to go [om mee te nemen, voor elders]. Ik ben me het leblam, het leplazarus, het lebbes geschrokken. Een LEV is een light electric vehicle. Medusa [die met het slangenhoofd] was een van de (3) Gorgonen [gevleugelde monsters].

2. Is een armageddon een wereldbrand, een conflagratie, een bellum omnium in (ook: contra) omnes, een oorlog van allen tegen allen? Ja. De lex rei sitae (wet) geldt op de plaats waar het voorwerp zich bevindt, de lex loci contractus geldt op de plaats waar de overeenkomst gesloten is en de lex fori geldt op de plaats waar de rechtsvordering is/wordt ingesteld. Het Gezelschap van het Goddelijke Woord is een congregatie van missionarissen, het goddelijke Woord is de Bijbel (ook wel: Gods Woord). De goed geoutilleerde stoffeerder begon goedgehumeurd aan zijn klus. 't GOS is het Gemenebest van Onafhankelijke Staten. Lekker, die reinetteappelmoes [mv. GB s, VD n/s]! Die gouda is Goudse kaas. Wel eens gehoord: een grammofoonplaat met dromedarisgeluiden? Is ons hang-en-sluitwerk wel in orde? Zou een courtisaneclubje [mv. GB s, VD n/s] nou echt gezellig zijn?

3. Een iron lady is verwant met een ijzeren hein. Hips [hikkend geluid dronken persoon], ben ik dronken? Herbivoren [planteneter] maken in de nieren hippuurzuur. Een ichtyofaag is een viseter en een ichtyoloog een viskundige. Ichtyosis is de visschubbenziekte. en zo komen we ook weer bij IChThUS: Ièsous Christos Theou Huios Sotèr = Jezus Christus, de zoon van God, (is onze) redder. De chinook [tsjie-noek] is een harde warme wind aan de kust van de Stille Oceaan. Welke schrijfwijze prefereer je voor een zekere langhalzige tropische moerasvogel: jacana [k] of jaçana [s]? Allebei goed, uitspraak! Een leljacana kan trouwens over drijfplanten lopen. Bij het voorlezen uit de Thora houdt men een jad [aanwijzer] in zijn jat [hand]. Een klokojief of recht ojief is vanonder bol en vanboven hol, een hielojief, talon, verkeerd ojief of omgekeerd ojief is vanonder hol en vanboven bol. De verzamelnaam van beide vormen is cimaas (ook: sima) [mv.: cimazen, sima’s]. Een wiskundige grafische voorstelling van een cumulatieve (kans)verdeling, die vaak S-vormig is, wordt ogief genoemd [in die betekenis niet in VD].

4. Verbranden van de holika [SR, pop van een heks, hindoeïsme] symboliseert de overwinning van het goede op het kwade. Van hoogtezonnenstraling kun je huidkanker krijgen (gevolg van tanorexia – verslaving aan zonnebaden?). Bekende vormen van deze kanker zijn het basaalcelcarcinoom (basalioom) en het plaveiselcelcarcinoom. Ze kunnen vaak in een sproetenbus opgespoord worden. In een gegoede buurt wonen mensen van goeden huize: het is meestal ook een buurt van goede huizen. Ik word oud: ik heb het ik-weet-niet-hoe-vaak en -hoelang geprobeerd, maar uiteindelijk heeft ik-weet-niet-wie me met ik-weet-niet-welk [Taaladvies] probleem geholpen. Toen ik inenen een attaque [beroerte] kreeg, hebben ze me in enen naar het hospitaal gebracht. Dat boek is van een fantastische innere Form [eenheid van vorm en inhoud]. Bij het inroeien van de haven moesten we wel tegen de stroom in roeien [oproeien], adverso flumine niti (figuurlijk: vergeefse moeite doen). Nangka, ook: jackfruit, (Indische) broodboom, tjempedak [uitspraak? – boom/vrucht] of zuurzakboom. Niet verwarren met ginkgo (Japanse waaierboom – de tweede g hoor je niet ...). Prins Bernhard was de jenoffelprins (anjer, anjelier).

5. Een pandjesbaas, dat is die Jan Snotneus. JIMtv komt van Jong, Interactief, Muziek (internet: Meer – 2020) en Televisie (t 2020commerciële muziektelevisiezender). In de tandoorioven wordt dat bereid: kip tikka masala [= mengsel van specerijen]. De muziekterm 'klezmer' spreek je uit als 'klèhs-muhr', 'klezmorim' als 'klèhs-moo-riem' en 'Xhosa' als 'koo-zaa'. Heb jij nog een een- of twee-euromunt voor me? In BE is dat hobu [hoger onderwijs buiten de universiteit], in NL hovo [hoger onderwijs voor ouderen]. Zij is een savante [geleerde] savante, blauwkous, een femme savante [een femme fatale is een vamp], maar ze is geen idiot savant [autisme + begaafdheid op bepaald terrein] en lijdt dus niet aan het savantsyndroom. Een jacaranda is een palissanderboom en jabadors [bovenkleding: lang hemd en bijpassende broek] dragen ze in Noord-Afrika. Rorate coeli desuper [Dauwt – arch., hemelen, uit den hoge] is het begin van een Latijns adventsgezang, tevens de introïtus [intredezang]. Dan denk je ook algauw aan de jakobsladder (ladder Jakobs, naar de hemel), de scala caeli. Autopetten doe je met een autoped (en mogelijk met en autopet op).

6. Vrolijke boel: een janpret op een janplezier. Een jansalie is een slapjanus. Van het kind werd gezegd: Jantje lacht, Jantje huilt; later werd zij een beroemd kaatsster en gooide vaak met de kaatsbal
jantje-lacht-en-jantje-huilt. Gelukkig is Janus nog thuis [ik ben goed bij zinnen], maar men beticht mij ervan een januskop te hebben (dubbelhartig te zijn). Je moet 'm van jetje geven [je best doen] bij je examen. In de ladekast lag een foto van de kademuur. Een carottentrekker [carotte = peen] werkt in de tuinbouw, een karottentrekker [fopper, lijntrekker] helemaal niet. Een kno-arts
[keel-neus-oorarts – GB, keel-, neus- en oorarts – VD] is een
oto-rino-laryngoloog (orl-arts). Coïonerie is koeioneren, bullyen, negeren [ee], sarren, treiteren, de baas spelen over ... Een [VD] Imazigh of Amazigh is een Berber (mv. Imazighen of Amazighen). Die woont soms in een ksar [ksaar] (versterkt woestijndorp met o.a. verdedigingstorens zoals agadirsg van goal – en tighremts beide: ie) en spreekt Berbers (voor die taal Tamazight – Berbertaal – is er de Noord-Afrikaanse symbolentaal Tifinagh als schrift). Een berberaap is een magot
[maa-goo g van goal].

7. Is hij al in de fuik [verloofd, getrouwd], in de kevie (ook: keef – idem)? Wat zou overwijnsteenzure potas zijn [cremortart, cremor tartari]? Helse steen = lapis infernalis om wild vlees weg te branden (ook: wrattenstift). Dat heet ook zilvernitraat, een zilverzout van salpeterzuur, AgNO3. Wratten kun je ook wegbranden met trichloorazijnzuur [niet: dichloorazijnzuur!] Lapis divinus is een adstringerend (samentrekkend) middel, lapis philosophorum de steen der wijzen (chemie: middel om van gewone metalen goud te maken), lapis lazuli is (l)azuursteen en lapis caustica is (medisch:) potas. Potas is de verouderde naam voor kaliumcarbonaat (chemie: koolzuur zout van kalium, K2CO3), bijtende potas is kaliumhydroxide (KOH). Vroeger werd kalium ook wel potassium genoemd. De pot belge is in de wielersport in België een cocktail van verschillende dopingproducten. Op *potas* ook nog: capotasto = barréklem (verbastering: capodastro: kam om de snaren van bv. een gitaar te verkorten). Het pigment ultramarijn wordt ook wel bergblauw genoemd.

8. Voor lapis lazuli ook nog gevonden: azuur, azuurkobalt, azuursteen, blauwsteen, kobaltsteen, lazuriet, lazuur en lazuursteen. Lapis obsidianis (niet in wdb. – obsidiaan wel! – ontdekker: Obsius) = lavaglas en sardis (bloedsteen, carneool) zou je lapis sardis (niet in wdb., steen van Sardis) kunnen noemen. Hij is van latinoafkomst. Hij heeft zich het leplazarus, het lebbes, het leblam gedronken. De Kleine Leeuw zal de Kleine Hond niet bijten [sterrenbeelden, ook: Kleine Beer]. Guetteren is beloeren, bespieden en guttatie is in de biologie het uitdruppelen van water uit de randen van bladnerven. Een
dame-jeanne [mv. s] is een dameraan, zekere mandfles. Een dame noire [mv. (s) s] is de pendant van de dame blanche [mv. idem]. Een manxkat is een Manxe kat [van Manx dus]. Heet dit gerecht nu moksaleisi [SR – eenpansgerecht] of moksimeti [SR – gerecht met o.a. rijst]? Het was echt guurteweer [mv. n/s], dat leidde tot een duurteperiode. De resumékortte verbaasde ons. Hij zou het verslag korttekenen, paraferen. Onze kinderen zitten in NL op de opc, een ouderparticipatiecrèche.

 


zaterdag 29 juli 2023

3387 Dictee zaterdag 05-08-2023 (2) – dictee De Taalstaat 2023 – woorden van de spellingbee zaterdag 29 juli 2023 √

Dictee – dictees [3387]

De Taalstaat 2023 – woorden van de spellingbee

V zaterdag 29 juli 2023

Dit waren de woorden die de beide kandidaten in de spellingbee hardop moesten spellen.

1. practicum

2. (gestolen goed) gedijt (niet)

3. ramsj

4. faliekant

5. (wie) tact (heeft)

6. pittoresk

7. acacia

8. omelet

9. krokus

10. kwijnde (weg)

11. queeste (zoektocht)

12. cantharel

13. cyanide

--------------------------------------------------------------------------------

14. korset

15. kolibrie

16. gekonfijt (fruit)

17. exact

18. gletsjer

19. carrousel

20. immens

21. hyena

22. deinde (mee)

23. kordon (van de politie)

24. cheque

25. tortellini