3258 Dictee dinsdag 02-05-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (926) √

Dictee – dictees [3258]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee mei 2017 (2), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (926)

Oefendictee mei 2017 (2)

1. Daedalus bouwde op Kreta voor Minos het Labyrint, dat tot verblijf diende van de Minotaurus (mythisch monster, mensstier). Theseus doodde die en vond met de draad van Ariadne de weg uit de doolhof terug. Zeg maar dag met het handje betekent:
dag-zeggen-met-het-handje. Niet makkelijk: Daesh = IS [vroeger: ISIS] = al-Dawla al-Islamiya fi al-Iraq wa al-Sham. Een bekende middeleeuwse ballade begint met 'het daghet in den (inden) oosten'. Een dagobertstoel heeft X-vormige poten en is middeleeuws. Pas na het dagworden gaf hij de geest. Daim [dèh] is hertsleer of (BE) suède. Dajakkers houden er gewoonten op na die Dayaas zijn (Dayase gewoonten dus). Spreken de dames de la halle (marktvrouwen) ook wel de langage des halles (viswijventaal)? De dandykoorts is genoemd naar dengue, knokkelkoorts. De Dannebrog is de Deense vlag. Darbepoëtine (ook doping) is nesp: novel erythropoiesis stimulating protein. Hier wat afval: abattoirmest, retourette (afvalwinkel), chappezijde (afvalzijde), ampas (bagasse – uit suikerriet), apostasie (geloofsverzaking), (vuilnis)belt(rat), wat bezoles is, is ziek, bedorven (Bargoens), bourette (afval van natuurzijde), compost, recyclagepark, down- en upcyclen, diftar (differentiatie tarieven), effluent (van rioolwater), e-schroot (e-afval, van elektronische apparatuur), furfural (= furfurol, van plantaardig afval gemaakt – voor kunstharsen), gft (groente-, fruit- en tuinafval), grofvuil, hava (hoogactief vast afval, radioactief), lava (laagactief vast afval), mava (middelactief vast afval), (vlas)hede (afval hennep), kca (klein chemisch afval), kga (klein gevaarlijk afval), kliko (container), klodde (vlas), krense (graan), maisgluten (NL, BE: maïsgluten), Niras (in BE: Nationale Instelling voor Radioactief Afval en Verrijkte Splijtstoffen), ort (hooi, stro of riet), residu (rest), palie (gruis), plasticsoep (oceaan), quisquiliën (ook: slechte voortbrengselen van de geest), recycling, saprofaag (voedt zich met organisch afval) = saprofyt, saprozoën [dierlijke organismen die van afval leven], saprozoïsch [bnw.], schiedammer (spoeling uit jeneverstokerijen), schroot, scraps (smeedijzer of rubber), shredderafval [papiervernietiger], sint-maartensvuur (van afval op
Sint-Maarten, 11 november), slops (olierestanten met water), sludge (afgewerkte olie), smack (= stank afval, lijkt op geur heroïne), strips (katoenspinnerij), terril (steenberg), triefel (rotzooi), trijp (trip, triep, pens), vinasse (suikerfabricage), vleesguano, (walvis)guano [afval van slachterijen en vleesconservenfabrieken] en vuillast [hoeveelheid vuil en afval per hoofd van de bevolking].

2. Is hort sik (of hortsik) een aansporing voor een geit [mens: koppie krauw, kopje krauw, papegaai ook: koppie-krauw], een hortus siccus is een verzameling gedroogde planten. Die sikhs [monotheïstische godsdienst, uit hindoeïsme en islam] stammen uit de Punjab. Hij droeg een slip-over (pullover). Slovenië: internet si, landcode SI en auto's: SLO. Daar (uit Midden-Europa) komen de lipizzaners vandaan. Je betaalt met de Sloveense tolar (SIT). Is das höchste der Gefühle [het hoogste van alle gevoelens], dat je met das Glück im Winkel [teruggetrokken leven, huiselijk] das Eiapopeia vom Himmel [het wiegeliedje van de hemel] ervaart (echt allemaal in VD!)? En eenmalig, dus daarna: das war einmal [verleden komt niet meer terug]? Ik vind hem een dit-en-datse vent [vervloekte kerel]. Dat bedrijf heeft een uniek klanten-dbms (databasemanagementsysteem). Dav. is daaraanvolgend, d.a.v. is daaraan voorafgaand en dov. is daaropvolgend. Honden houden niet van dazers [dee-zuhr – apparaat met hoge toon]. We waren aan het kamperen, toen hij decampeerde [de plaat poetsen]. Aan de getuige à décharge [ten voordele beklaagde – let op, niet voor dictee: GB, getuige à decharge] werd financieel decharge [kwijting, ontheffing] verleend. Decolletéportemonnees zijn in de mode. Hij lijdt aan tinnitus (tinnitus aurium), oorsuizen dus.

3. De oorspronkelijke, authentieke, bewoners van Lapland eten samen en heten Samen. Een rabelaisiaans diner is op z'n Rabelais': overdadig en uitbundig. Hij is van lotje getikt. In Brugge werd de Club-coach(! – Club Brugge) aan de kant gezet. Hij is naar Delft geweest: heeft zijn haar laten knippen. Iemand met dementie mag je geen dementi geven [in het aangezicht van leugens betichten]. Er rust geen taboe meer op het op z'n Frans geschreven tabouleh (taboulé) [beide in GB, VD, allebei goed, niet in dictee: zelfde uitspraak!] . Zweeds wittebrood is het wittebrood dat in de Hongerwinter van uit(!) Zweden per schip aangevoerd meel werd gebakken. Je weet toch dat een madhhab een soennitische wetschool is? Als het team voorstaat, zal de spits verder vaak alleen vóór staan. Een zomerklimop is een tante mientje [plant].

 

 

3257 Dictee maandag 01-05-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (925) √

Dictee – dictees [3257]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee mei 2017 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (925)

Oefendictee mei 2017 (1)

1. Een chaitya [sjahj-tie-jaa] is een heiligdom of stoepa waarin de boeddhistische relikwieën of soetra's werden bewaard. Uit een flûte of coupe drink je sjampie [champagne]. O ja: en een sneeuwschoen is een raquette; als die uit is kun je aan het racletten slaan. Hij had veel chance [geluk] bij het sjansen. Op de dansvloer klonk: changez [oproep om van danspartner te wisselen]! Het toetje was charlotte-russe [room(ijs)pudding met gelei en een rand van biscuits]. De kartuizers [monniken] stookten chartreuse [likeur, ook: kartuizerklooster]. Met een gaap [geeuw] zei hij: hoe denkt de chasmologie [leer en kennis van het geeuwen] hierover? Uit de chattri [paviljoenachtig Indiaas gebouw – herdenking gesneuvelden in een oorlog] keek hij naar de chattra [bekroning van een stoepa]. Zullen we checkers [damspel: 24 stenen op 64 ruiten] spelen? Chemotactisch: betrekking hebbend op chemotaxis [beweging organisme door chemische prikkel]. Een chicard blinkt uit in chicheid: is hij een chiquige chiqueling? Ja. Ook van chicha [tsjie-tsjaa – bedwelmende drank uit gegiste mais – een chicka is in straattaal een chimeid] kun je dronken raken. Ga eerst maar even chillaxen [chillen en relaxen, je niet druk maken]. Een klokkenspel, is dat nou chime of chimes? Beide! Met chinoiserie bedoel ik chinezerij [muggenzifterij, haarkloverij]. Een chlamys (Grieks, mv. chlamydai) is een zekere mantel. Een sjeika is een vrouwelijke sjeik. Een chick is een meisje.

2. Chlamydia [geslachtsziekte] is echt wat anders. Chloroquine is een antimalariamiddel. Een choller of chòler is een bedelaar (SR). Die hele chose [zaak] is voor mij een chose jugée [afgedane zaak, judicata res]. Als je de gulden snede toepast op een lijnstuk, pas je de sectio aurea oftewel de sectio divina toe [verhouding kleinste tot grootste deel is verhouding grootste deel tot geheel *** zie onderaan]. Stop dat maar in de BEST-tas [plastic zak voor het huis aan huis inzamelen van bepaalde overtollige spullen – boeken, elektrische apparaten, speelgoed, textiel]. De afkorting van functional magnetic resonance imaging is fMRI. In BE kun je een LEIF-kaart hebben [wilsverklaringen euthanasie, uitvaart, orgaandonatie – LevensEinde InformatieForum]. De term pmd staat momenteel voor plastic flessen, metaalverpakkingen, drankkartons. Het beoogde TTIP staat voor Transatlantic Trade and Investment Partnership. Een botica (GB ook: botika) is een SR-apotheek. Een acoustic shock [GB – blootstelling aan plots en fel geluid – bij blijvende hinder: Acoustic Shock Disorder (ASD)] kan heftig zijn. Fascismeaanhangers brengen de fascistengroet. Sotto in su was een zeker Italiaans perspectief. Een chtonische god is een aardgod. Die churriguereske [barok met overdadige versiering] versieringen zijn mooi. Het CIb is het Centrum voor Infectieziektenbestrijding. Cibeben zijn grote, beste rozijnen. Een cic is in BE een crisisinterventiecentrum. Cicutine is coniine [een giftig alkaloïde in de waterscheerling of dollekervel]. Een cichlidenschool [baarsachtige vissen] kan zwemmen. Hij kwam er slecht af bij de cinéma vérité [niet-geregisseerde opnames]. Waar spreken ze nog Cités [straattaal in de voormalige Belgisch-Limburgse mijnstreek, ontstaan uit de mengtaal van o.m. Nederlands, Limburgs, Grieks, Italiaans, Spaans, Marokkaans en Turks]? Nogmaals: CJD is de Creutzfeldt-Jakob disease [bij de mens, vgl. gekkekoeienziekte], scrapie en kuru. Een clamshell is een klaptelefoon.

*** Wiskunde: (0 < a < 1 & , a is kleinste deel) a : (1-a) = (1-a) : 1 === > (a-1)² = a === > a² – 2a + 1 = a === > a² – 3a + 1 = 0 === >
a = (3 +/- √5)/2, - voldoet niet (zie &) === > a = (3 + √5)/2) = 0,38 === > 1 – a = (afgerond) 0,62, verhouding = 0,62 / 0,38 = 1,62.
Dat is de gulden snede van een lijnstuk.

3. Een klavier is met een claviatuur [toetsenbord] behept. Kennen we de Xhosa [kliktaal] niet van die clicksongs? Ja. Zij zingt close harmony in een closeharmonykoor. De cluniacenzer monniken stammen oorspronkelijk uit Cluny. De titel die in Japan de shogun tegen het einde van de Tokoegawadynastie aannam, was 'taikoen'. Hier wat heen-en-weer- of over-en-weergepraat: bollepraat [onzin], borrelpraat, dollepraat [zotteklap], gekkenpraat, grotemensenpraat, lul- of lullepraat, mallepraat, oudewijvenpraat, zottenpraat, achterafgepraat, cafépraat en zottemanspraat. Ik denk dat ik die allseason [bnw.] jas ga kopen. De asielzoeker was maar wat trots op zijn CNaVT (Certificaat Nederlands als Vreemde Taal). Coalite [koo-laait] [stof tussen kolen en cokes in] is brandbaar. Een coach coacht een coachee [koo-tsjie – door coach begeleid]. Welke kunstenaars zaten er in Cobra [groep schilders en dichters: Copenhagen, Brussels, Amsterdam, 1948]? De betaling is c.o.d. (cash on delivery). Een codec gebruik je voor (de)coderen. De codex argenteus is het enige handschrift van Wulfila's Gotische Bijbelvertaling. Is een stent [buisvormige prothese in bloedvat] beter dan een coil [spiraaltje in bloedbaan]?

4. Je weet het: een CDO is een collateralized debt obligation [onderpand: een pakketje risicovolle hypotheekobligaties]. De Hoge Colleges van Staat zijn de Staten-Generaal, de Raad van State, de Algemene Rekenkamer en de Kanselarij van de Nederlandse Orden. Vroeger zat ik ooit in een B en W-college [college van B en W]. In een cometarium zijn de kometen uitgebeeld. Hem werd comiter, sed fortiter [beleefd maar dringend] verzocht, te vertrekken. In de commedia dell'arte [kluchtspel] kom je steevast Harlekijn (Pierrot) en Colombine (Pierrette) tegen. Leg eens uit wat een danaïde [vat met ronde opening in bodem] is! VD vindt dat de hell's angels [GB alleen zó] lid zijn van Hells Angels (lemma 'chapter'). Ik vind dat een mooie c-print [computerprint, ook: e- print]. Een comtoise is een hangklok (slingerklok) uit de Franche-Comté. Het werd, zoals het verdiende, con grazia [bevallig] gespeeld. Helaas moest er conservatoir beslag [beslag ter bewaring door schuldeiser] gelegd worden op het conservatoire (conservatorium). Wat ben je toch een coño [straattaal: schoft]! Hiephoi! Is een eerlijk mens corvo rarior albo (zeldzamer dan een witte raaf)? Così fan tutte: zo doen ze allen. Hij is de costumenverzamelaar [oud gebruik, gewoonte, ook op schrift vastgelegd] van Brabant. In de taalwereld heet de SaNT [vero: Samenwerkingsverband Nederlandstalige Terminologie] nu de CoTerm [Commissie Terminologie (ingesteld door de Nederlandse Taalunie – NTU)]. Zij baten een crêperie [pannenkoekenhuis] en een crèmerie [ijssalon] uit. Cretonnen gordijnen zijn van cretonne ['uh' niet uitspreken – zekere stof, plaatsnaam Creton] gemaakt. Wanneer was de Grote Crisis = Grote Depressie (jaren 1930!)? In BE weten ze wat een crisette is [minicrisis, politiek]. Je moet dat crosssectoraal [vanuit verschillende economische, maatschappelijke sectoren] bekijken. Wat heeft cuckolden [vrouw gaat vreemd en windt daarmee haar man op] met een cocu [bedrogen man, hoorndrager] te maken? Niet veel! Einde letter c.

 

3256 Dictee zondag 30-04-2023 (2) – dictee Wekelijkse dicteetest 256 RL √

Dictee – dictees [3256]

Wekelijkse dicteetest 256 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 756

1. In …………. speelde het …………....

a. Friesland                              Fries Orkest

b. Fryslând                               Frysk Orkest

c. Fryslân                                 Frysk Orkest

2. Scheelt dat veel: ………… of …………….?

a. Middelfries                               West-Fries

b. Middel-Fries                            West-Fries

c. Middelfries                               Westfries

3. Heeft deze ………. in deze ……….. kans op succes?

a. rechtzaak                                   rechtszaal

b. rechtszaak                                 rechtszaal

c. rechtszaak                                 rechtzaal

4. De …………. in mij haalt patat met …………..

a. überhedonist                                 frikandel

b. uberhedonist                                 frikandel

c. überhedonist                                 fricandel

5. Deze …………. heeft …………..

a. whizzkid                            2D visitekaartjes

b. whizkid                             2D-visitekaartjes

c. whizzkid                            2D-visitekaartjes

6. Een ………… is een …………....

a. ropij                                  roepi

b. ropei                                 roepie

c. ropij                                  roepie

7. Het Erasmus ……….. is een ……………...

a. MC                          medisch centrum

b. MC                          Medisch Centrum

c. Mc                           medisch centrum

8. De afkorting ………...van is …………..

a. ecstasie                          xtc

b. ecstasy                           xtc

c. ecstasy                           XTC

9. Een ………….. is een ……………..

a. jack-of-all-trades                        manusje-van-alles

b.jack-of-all-trades                         manusje van alles

c. jack of all trades                          manusje van alles

10. Wie won dit jaar de ………… voor de ………..?

a. nobelprijs                                 vrede

b. Nobelprijs                                vrede

c. Nobelprijs                                Vrede

Oplossingen [256]: zie hieronder.

--------------------------------------------------------------------

Oplossingen [256]

1c 2a 3b 4a 5c 6c 7a 8b 9a 10c

3. VD heeft sub lemma bij ‘voorlezen’ wel ‘rechtzaak’ maar dat lijkt fout en telt niet mee! Gemeld aan VD. Snel antwoord: is/wordt aangepast! 2024 OK.

Contact: leentfaarrein@gmail.com

 

3255 Dictee zondag 30-04-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (924) √

Dictee – dictees [3255]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee april 2017 (8), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (924)

Oefendictee april 2017 (8)

1. Met '*ousj*' alleen allerlei kousjes, flousjes [smoesjes] en smousjas(sen) (kaartspel). Met '*oush*': smoushond (griffon), baba ganoush (tapenade N.-Afr.) en rendez-voushuis. Met ‘*oesj*’: hoes(je) etc., kidoesj (sabbatswijding), baboesjka (oud vrouwtje), poesjenel(lentheater), tarboesj (hoge Egyptische fez), matroesjka (poppetje binnen poppetje, etc.), moesjawara (eindeloze beraadslagingen), snoezepoes, katjoesja(raket), poesjenellenkelder, Manoesj(en) (BE: lid van de Sinti), bloesjesdag [eerste warme dag], Chroesjtsjov en poesje (pousse-café – glaasje cognac of likeur na een kop koffie = 'wat de koffie wegdrukt'). Met '*oesh*': kroeshaar (vgl. cornrows), warmoeshof [groentetuin], snoeshaan (vgl. rastaquouère) en kardoes(hond) [soort poedel, does]. De slaoliestijl verwijst naar een reclameplaat voor Delftsche slaolie, als voorbeeld van de Nederlandse jugendstil. Vraagje: wat is de DNA-voorzitter (GB – zie alinea 5!)? De cysteïne (Cys, C) komt uit de chemie, de cytosine uit de genetica (biochemie). In BE kun je je C4 [ontslag] krijgen. De cabernet
[kaa-bèhr-nèh] franc dient voor de loire- en de cabernet sauvignon voor de bordeauxwijnen. Een bypass- is een CABG-operatie, coronary artery bypass grafting.

2. Een cabinet [t niet uitspreken] is een kabinet [wel t uitspreken]. Denk aan: cabinet d‘affaires [zakenkabinet], cabinet de curiosités [curiositeitenkabinet] en cabinet particulier [voor samenkomst man en minnares] Een voorbeeld van een karmijn is de Karmijn de Sonnaville [appel, kruising cox en jonathan]. Met CAM wordt computer-aided manufacturing bedoeld. De caduceus is de staf van Mercurius. Een cairn is een pre-Keltisch gedenkteken. Een cajon [kaa-chohn] is een handtrommel. Een calamaris is een kalmaar [pijlinktvis]. Bij rampen wordt de cado [calamiteitendoorgang] opengesteld. Taaladvies is het met me eens: je kunt uen en hebt dan geuud [vgl. gefonduud, geuurd; uren = uieren = van koeien: een opgezwollen (dikke) uier, krijgen]. Wist je dat een bobo ook een salonsocialist is [Frans: bourgeois bohémien]? Die éminence grise is een grijzende grijsaard. Wist je dat hij
ex-politiekegevangene is (behept met middenjarenzestigslang)? De green is het kortgrasveld rond de hole (putt) bij golf.

3. De mensheid zoekt nog steeds naar een affirmatie [bevestiging] van de gurwitsch- of mitogenetische stralen [van levende cellen]. Hij zegt geen hach noch wach [niets dus] meer, want dat staat niet meer in VD. Uitspraak met 'aai', maar wel Italiaans en geen Latijn: maestro [meester, leermeester, dirigent] en maestoso [muziek: met waardigheid, plechtig, majestueus]. Bij een camaraderie gaat het om echte kameraden. Cambozola is een kruising van camembert en gorgonzola = een Duitse blauw-witte schimmelkaas van gepasteuriseerde koemelk. Hij klom in de canada(boom) [Chinese populier]. Met CBD wordt cannabidiol bedoeld [uit vezelhennep: ontstekingsremmer bij reuma]. Cannelloni [mv., pasta] zijn gevuld met een
groente-en-gehaktmengsel. CANS, complaints of arm, neck and/or shoulder = KANS, klachten aan arm, nek en/of schouder = RSI = repetitive strain injury. Het canonicaat is de waardigheid van een kanunnik. Ook bij vice anglais [homoseksualiteit] is er soms een capote anglaise [kapotje, preservatief, condoom] nodig. Een captcha is een completely automated public Turingtest to tell computers and humans apart. De chronische aspecifieke respiratorische aandoeningen waren cara: nu opgesplitst in COPD (chronic obstructive pulmonary disease) en astma.

4. Rome is de caput mundi [hoofdstad der wereld]. Een capuce
[kaa-puu-s(uh)] is een monnikskap (pij). Hij noemde haar een caractérielle [rechtlijnig, koppig, hardleers]. In Noord-Suriname spreken ze Kalina. De carboxymethylcellulose wordt aangeduid met CMC. Hij weet alles van cardio-thoraxchirurgie. Met ctg bedoelen we cardiotocografie [hartslag foetus baarmoeder]. Een karet is een rubberboom, in 'neêr' vind je ook een caret [dakje]. Na een paar carmenères [wijnstok, wijn] volgden de banale carnale [vleselijke] lusten. Spreek carrément [ronduit]! Werd de carringtondoctrine maar meer toegepast [aftreden voor wat onder jou of je voorganger(s) gebeurd is] ! Ik ben je cassante [scherp, kritisch] kritiek beu. De casselerrib is naar Kassel genoemd. Je kunt Cassiopeia [sterrenbeeld] alleen op het noordelijk halfrond zien. Kattenbak is gewoon cat [catechisatie – uitspraak k], zo lees ik. Een catchphrase [typerende uitspraak] moet catchy [pakkend, goed in het gehoor liggend] zijn. Hij kent de Heidelbergse catechismus vanbuiten. In de islam zou hij dan een hafiz [Korankenner] zijn. Het stond er echt: cave canem [pas op voor de hond]! In de muziek is c.b. contrabbasso. Hij volgt het dbso, het deeltijds beroepssecundair onderwijs. Op een cd-single [compact disc] past niet veel. Een cd-rom is een compact disc read-only memory. Sukade heet ook cedraat [see-draat]. Cellysis [stukgaan van een cel] levert cellysaten [biochemie: preparaat] op. Die kwestie is een echt centre d'intérêt [zaak die de belangstelling trekt]. Het Tochaars is een centumtaal [westelijke groep van de Indo-Europese talen en het Tochaars], geen satemtaal [oostelijke groep ...]. Ken je het sterrenbeeld Cepheus [see-fuis]?
CFA-frank-Centraal is de CFA-frank BEAC en de CFA-frank-West is de CFA-frank BCEAO. Op motorrijtuigen staat CH voor Confoederatio Helvetica (Zwitserland). CFA = Communauté Financière Africaine = Afrikaanse Financiële Gemeenschap, BEAC = Banque des États de l'Afrique Centrale (Centraal-Afrikaanse Republiek, Congo-Brazzaville, Equatoriaal-Guinea, Gabon, Kameroen en Tsjaad) en BCEAO = Banque Centrale des États de l'Afrique Occidentale (Benin, Burkina Faso, Guinee-Bissau, Ivoorkust, Mali, Niger, Senegal en Togo).

5. Antwoord op de vraag: DNA = De Nationale Assemblee (Suriname).

 

3254 Dictee zaterdag 29-04-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (923) √

Dictee – dictees [3254]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee april 2017 (7), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (923)

Oefendictee april 2017 (7)

1. Stuka's [duikbommenwerpers] zijn Junkers JU-87. 81 is een bikwadraat. Het woord 'kwaadaardig' is toch zeker een contradictio in terminis (mv. contradictiones in terminis)? In Sranan(g)(tongo) stond er: daar werd op de bigiyari [lustrumfeest] biná (hert) geserveerd. Op het Franse feminiene dégénérée staan maar liefst vier Nederlandstalige accent aigu's [ook: accents aigus]. Bootees [laars] draag je veel lager dan je booty (achterwerk, niet in wdb.). Het woord 'tsaar' komt van 'caesar'. Public affairs: het lobbyen bij politici, gezien als vakgebied. Met '*depo*' (een selectie): abus (détournement) de pouvoir [machtsmisbruik], cet aveu dépouillé d'artifice = die van alle gekunsteldheid ontdane bekentenis, dépositaire = depositaris, depot, en dépôt, dessus-de-porte [deurstuk boven het kalf van de deur – het dessous des cartes = het geheim van de zaak], brooddepot [voor bakker of fabriek], façadepolitiek [etalagepolitiek], hoeperdepoep (zat op de stoep – schertsfiguur in kinderliedje), kijk-in-de-pot = kijkepot (pottenkijker), 't is labberdepoepie (niks), lait de poule (in water of melk geklopt ei), 't is opperdepop (alles is opgegeten), pede poena claudo = de straf die laat op de misdaad volgt, pied-de-poule (enk.: hanenvoet, weefsel), secret de Polichinelle = publiek geheim en suïcidepoger. Rixari de lana caprina is ruziemaken om niets.

2. Met '*immy*' alleen shimmy (dans en bij auto) en shimmyen (vliegtuig). Met '*immi*' (selectie): dhimmi (niet-moslim), dhimmitude, gimmick (foefje à la Tommy Cooper), immigrant, imminent (naderend, dreigend), skimmia (altijdgroene plant), ad-interimminister en
interim-minister(!), iezegrimmig [nurks, brompot], anti-immigratiebeleid, pro-immigratiestemmer en massa-immigratie. Wat is erger: de dieperik in gaan [ten onder gaan, ook fig.] of de bietenberg opgaan [ernstig in de problemen raken = de mist ingaan]? Hij was maar een beetje heetje [he, hetero]. Wat is het verschil tussen de i-generatie [GB, internet] en de Y-generatie [ei], de generatie Y [geboren 1980-1995, grote voorspoed, technische vernieuwingen]? Beschrijf de jüdische Selbsthass [Joden met zelf iets van antisemitisme]. Doe maar wat in het mansbakje [centenbakje = mans, ww. mansen] bij dat ka'i òrgel [SR: draaiorgel]. Hij woont in Transdjnestrië (gebied langs de Djnester in Moldavië, ook wel [Wikipedia] Transnistrië genoemd). Amantes amentes: geliefden (zijn hun verstand kwijt). Zij zijn niet van de Remonstrantse Broederschap [kerkgenootschap van remonstranten]: de remonstrants gereformeerden (afko: rem. geref.).

3. Het westnijlvirus is gerelateerd aan de West-Nijl. Zo gaat dat kennelijk ook met Nieuw-Zeeland en nieuwzeelander (konijnenras). Bij feestdagen gaat dat anders: Sint-Nicolaas en sint-nicolaasgebak, Onnozele-Kinderen en onnozele-kinderendag. Voor de volledigheid: de oude ahboris in VD is ingeruild voor abohzis (in NL: algemeen, bovenste ledematen, onderste ledematen, horen, zien, intelligentie, stabiliteit (vroeger bij de keuring voor de militaire dienst gebruikte term)). Verder blijf ik eigenwijs: een kooltje vuur heeft echt met vuur te maken, een kooltje-vuur is een plant (adonis, ook: gloria). Als ik een paar van die planten heb, zijn dat voor mij echt kooltjes-vuur, al zegt VD doodleuk: geen meervoud ... Een peper- en zoutvat zijn twee aparte onderdelen, een peper-en-zoutvat is één geheel (1 flesje met twee 'helften' en twee uitstrooimonden?), een peper-en-zoutstel is weer één geheel.

4. Kolibrie(s) laat maar één schrijfwijze toe, kievi(e)ten twee. Een mecano (speelt misschien meccano) is een mecanicien, ook: mechanieker of mekanieker. De latino's spreken meestal Latinospaans en hebben latino-Spaanse gewoonten. Een buru [oe] is een blanke Surinamer, een stonfutu [oe] een steunpilaar, een palulu [oe] een plant en een bakru [oe] een kleine, boosaardige (overduidelijk ook een contradictio in terminis!) bosgeest. Leuk dat in straattaal loesoe weg betekent ... (maar welk(e) 'weg'?). Kwijt! De penalty [elfmeter(trap), penantie] was loepzuiver genomen. Met '*loup*' alleen Guadeloupe en Guadelouper. VD ook nog: entre chien et loup: inter canem et lupum [in de avondschemering]. In no time was het jobje (joppie) geklaard door ons clubje (cluppie). De oemma is de wereldwijde islamitische gemeenschap. De jakob-evertsen is een gelexicaliseerde vis, in een samenstelling verandert daar niets aan: jakob-evertsenoog. Dat wist je: pcta is percutane transluminale coronaire angioplastiek [dotteren], net zoals dat PTSS het posttraumatische stresssyndroom is. Ik heb veel props [jongerentaal: respect] voor je. Ik quad, hij quadt, wij hebben al quaddend gequad (ook: quatten). Ik quiz, hij quizt, we hebben al quizzend gequizd (ook: kwissen). Ik heb gekubd: het kubbspel gespeeld. Wanneer start die safesexcampagne? Er werd flink geoefend op achteruit- en voorbijmarcheren (zeg maar: voorttrekken). 'Cedula' mag je [van GB] ook als 'sédula' [Antillen: identiteitsbewijs] schrijven: biets voor een dictee dus.

 

3253 Dictee vrijdag 28-04-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (922) √

Dictee – dictees [3253]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee april 2017 (6), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (922)

Oefendictee april 2017 (6)

1. Op het Buitenhof spraken ze vroeger vaak over de Buitengewesten (Buitenbezittingen = buiten Java en Madoera). Ik voelde me er buitengekeken. Hij zou haar buitenslaan en toen moest ze buitenstaan om op de heilige hermandad te wachten. Hij draaide een buksie [bukshag, bukken, opgeraapte peuken]. Bij buldog kijken we niet op een l'etje meer [GB, VD – bulldog mag dus ook: niet bij dictee: andere uitspraak!]. Vergelijk de Franse buldog, Een bull is een baissier [speculeert op dalende beurskoersen] en een bear is een haussier (stijgende – vergelijk: bull- en bearrally – aanhoudend stijgende c.q. dalende beurskoersen, bullish en bearish – koersstijging c.q. -daling verwachtend). Met een bulldozer kun je (bull)dozeren. Een bullebak is een bullenbijter. De Buma/Stemra [NL: Bureau voor Muziekauteursrecht/Stichting tot Exploitatie van Mechanische Reproductierechten voor Auteurs] treedt ook op voor buma's [burgermannetje]. Ik heb veel in bunds [oe] [Duitse staatsobligatie] geïnvesteerd. De Burgerkoning, dat was koning Louis-Philippe van Frankrijk (1773-1850). Burgermoed is zivilcourage. Bewijst een burgerrijbewijs dat je burger bent? Mijn Nederlandse bsn [burgerservicenummer] begint met 52, een Nederlands ISBN [International Standard Book Number] met 90. De civieke [burgerlijke] civil society [burgerlijke cultuur] is gebaseerd op civisme [burgerzin]. In BE noemen de burgo's [burgerman] hem een burgie [(student) burgerlijk ingenieur]. Hij zit op de businessschool.

2. De spelletjesdeelnemer buutte [de buutplaats aantikken]. Hij is mijn naë buur . Die buurt is chic, het is een chique buurt. De buzz (een buzzword, buzzwoord, zoemwoord) buzde rond. Buutreednen doe je met carnaval [in de ton: tonpraten]. Die runderen hebben boviene virusdiarree (BVD). Kun je van byssoliet [zekere stof] byssinose [longaandoening, stofdeeltjes] krijgen? Nee, dus. Gezocht op '*gereformeerd*': christelijk-gereformeerd, een gereformeerde, gereformeerd (bnw.), gereformeerdebonder, oudgereformeerd (iets anders dan oud-gereformeerd = voormalig!), gereformeerdenhaat, oer- en ultragereformeerd, een gereformeerdebondspredikant, de Christelijke Gereformeerde Kerken [organisatie], een
christelijk-gereformeerde kerk [gebouw], de Gereformeerde Gemeenten in Nederland en Noord-Amerika [vgl. gergem], de Nederduitsch Gereformeerde Kerken, de Staatkundig Gereformeerde Partij, de Gereformeerde Kerken in Nederland (vero, GKN), de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt en de Gereformeerde Kerken onderhoudende artikel 31 van de kerkorde.

3. In het ware Luilekkerland was er een teveel van het goede. Ze wilden me met apenmunt betalen. Ik heb ik-weet-niet-hoeveel blauwe plekken. Ik heb weet ik hoeveel vrienden. We dronken koffie toebroek, keteltjeskoffie. Met '*joe': badjoe (baadje), belindjoe (boom + vrucht; ook: melindjoe), joe (ja; vergelijk: johoe, joehoe), kasjoe (cashewnoot), ketjoe (roversbende), kinkajoe (rolstaartbeer), petjoe (in Indië; scheldwoord voor kleurling van lage komaf) en raden-ajoe (echtgenote van een regent). Een teledoe is een stinkdas. Op '*jou*: acajou (boom + hout; bnw.: kleur, verbastering: cachou; ook: mahonie), bijou (kleinood), jou, sapajou (geslacht van apen met rolstaart in
Zuid-Amerika), ik bejou je, maar jouw je niet uit. Hou op met dat tutoyeren, dat jij-jouen. Hoe zit dat jouwerzijds? Je krijgt een haberdoedas, een aberdoedas en nog een labberdoedas toe: die oorvijgen zijn niet te vreten en te pruimen. Op '*briet*': aubrietia [ie-jee] (tuinsierplant, naar de Franse bloemschilder Claude Aubriet), briet mila (besnijdenis joodse jongen – mv. briet milot of brietot mila), marbriet (gemarmerd glas), Sobriëtas (r.-k. vereniging tot matigheid) en sobriëteit (matigheid).

4. AE is de aanduiding van de (tweeletterige ISO-landcode; internetadressen: ae) Verenigde Arabische Emiraten, maar ook van de astronomische eenheid (ca. 150 miljoen kilometer), een A.E. is een Archi-Episcopus: aartsbisschop, de afkorting a.e. staat voor anno aetatis: in de leeftijd van, een aed is een automatische externe defibrillator en de AED de genormeerde valuta-aanduiding voor dirham van de Verenigde Arabische Emiraten (munteenheid), a.ej. staat voor anni ejusdem: van hetzelfde jaar, de AEL is de Arabisch-Europese Liga, een politieke moslimbeweging in België en Nederland, de AER is de Algemene Energieraad, a.e.s. is (op portretten) anno aetatis suae: in de leeftijd van, aet. is (op portretten) aetatis: in de leeftijd van en de AEX is de Amsterdam Exchanges Index (beursindex van Amsterdam). Een aso [asociaal iemand] is aso [asociaal] en kan op het aso [BE: algemeen secundair onderwijs] zitten en daarmee een aso'er zijn. Met a.s.o. wordt 'enzovoorts' (and so on) bedoeld.

 

3252 Dictee donderdag 27-04-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (921) - Aanbevolen! √

Dictee – dictees [3252]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee april 2017 (5), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (921)

Oefendictee april 2017 (5)

1. Geef mij maar zoeteboter [verse ongezouten boter]. Zullen we oxo [ohk-soo] spelen [boter-kaas-en-eieren]? Op de Antillen is een botica een apotheek. Als iedereen botje bij botje legt, kunnen we een
botje-bij-botje, een Amerikaanse picknick, houden. Met Botox (merk; botulinetoxine) botox je [rimpelvorming tegengaan]. Een schaap met morbus Paget heeft de (lever)botziekte [schapen]. Nieuw voor mij: berlinerbollen zijn boules de Berlin (of boule de Berlins – GB/VD). Wat speel je op een boulingrin [verzonken grasveld: balspelen]? Hij heeft een Bourgondisch geloof [is een doortrapte leugenaar]. Zelfs met diarree kon hij de bourree [oude, snelle rondedans uit Auvergne of de muziek daarvoor] nog dansen. Hij is een blaséë vent. Dat terrein is nog privéër [GB] dan ik dacht. Dicteejuweeltjes: déléguée [v.], dégénérée [v.], toile cirée [wasdoek, als stofnaam gmv., of tafelzeil (mv. als tafelkleed (s) s], crème brûlée [nagerecht met laagje gekaramelliseerde suiker] en tournée générale [rondje, voor de aanwezigen]. Hij is boutist [SR: aanhanger Bouterse] De afdeling (dienst) Bouw- en Woningtoezicht houdt zich bezig met bouw- en woningtoezicht. Waar koop je bouzouki's [Grieks snaarinstrument met lange hals, verwant aan de mandoline]? Op de Lekdijk bovendams wil zeggen: boven het Klaphek, waar de Hollandse IJssel van de Lek afgedamd is. Bowling [Amerikaans kegelspel] is geen bowls [balspel waarbij grote, aan één kant afgeplatte ballen zo dicht mogelijk naar een klein balletje moeten worden gespeeld].

2. In boyo zit maismeel (BE: maïsmeel). N. Anslijn schreef het boekje De brave Hendrik. Hoe spreek je bracelet uit [brah-suh-lèht]? Een bracteaat [brahk-tee-jaat] is een zekere munt [middeleeuwen, nabootsing Romeinse munten]. GB schrijft brandstichten aaneen, glas branden niet. De braque d'Auvergne en de braque ariégeois zijn brakken, drijfhonden. Break a leg, toitoitoi (theater: succes gewenst)! Het kind vertoonde breath-holding spells [stoppen met ademhalen, blauw aanlopen, flauwvallen]. Ze werden betrapt met een breektiejijs [Bargoens: breekijzer]. We hebben Bremer blauw en bremersteen nodig. Bresaola [bree-zau-laa] is gedroogd rundvlees. De BRF is de Belgischer Rundfunk. Brevitatis causa [ook: breviter] is kortheidshalve, kortweg. Brevity [kortheid] is the soul of wit [geestigheid]. De brexiteers hebben gewonnen: de brexit komt eraan [als historische gebeurtenis: B...]! Ze droeg een dameshoed met brides [brie-duhs – aanhangend lint – bridetje, of briedje!]. De lente duurde brief as woman's love [zo kort als de liefde van een vrouw]. We gaan naar de cursus briefschrijven [alleen inf.: brieven schrijven]. Mensen, behoud the bright side of life [de zonnige kant van het leven]! Met die klus zal hij de brijberg opgaan [aan iets beginnen dat je niet kunt volbrengen]. Door te lang breien zouden de aardappelen brijen [tot moes worden]. Een cataplasma is een kompres [met warme pap]. In die fabriek maken ze briljante brillantine.

3. Briljantie is brille [virtuoze begaafdheid]. Hij brilleerde [excelleren, schitterde] in briller par son absence [schitteren door afwezigheid]. Met de brique [steenrood] briquet [aansteker] stak hij de briket [langwerpig stuk brandstof] aan. Het brocatel [brokaatachtige stof met zijden garens] lag op het broccatello [marmersoort]. Veel brooche, mazzel en broge met je nieuwe brogues [gaatjesschoenen]! Was je na de aanschaf ervan broke [brook] [bankroet, blut]? De bronsttijd [paardrift] kun je niet vergelijken met de ijzertijd (en bronstijd). Hoe schrijf je 'brønstedzuur' [chemie]? Aldus. We hebben tarwe-rogge-, gerste- en uienbrood. Hij is broodgoed, door en door goed, ook: door- en doorgoed. Hij diste een broodje aap op [gruwelijk volksverhaal]. Een broodrooster is een toaster. Met brouilly [beaujolais uit de gelijknamige plaats] dronken ze de brouille [onmin] in de brousse [jungle, rimboe] weg. De brownbeweging is de brownse beweging [natuurkunde: onophoudelijke, willekeurige beweging van kleine, meestal vaste deeltjes in een vloeistof]. Zeepbrokken kun je broyeren [tot vlokken walsen], leden royeren [schrappen als lid]. Wiens brood men, ook op de po, eet, diens woord men spreekt, zo dacht de broodpoëet. Bruto: b., br., bro., brt., bt. en bto. Je kent de bruggen van Wheatstone [meetbrug elektrotechniek] en Varol [verbinding tussen de twee zijdelingse halfronden van de kleine hersenen]? Op de Antillen is brua [oe] magie.

4. Op verder zachte sneeuw kan bruchharsch [bevroren harde bovenlaag] liggen. Hoe zit het met de tussen-n in 'bruggebint'? Samenstelling van 'brug' en 'gebint'! De brugman [arbeider die kiepkarren op een brug boven grondschuiten leegkiept] kon praten als Brugman [veel en met overtuigingskracht praten]. Dat kan Bruintje niet trekken [is voor mij te duur]. Is 'brunswijker' [tonvormig verpakkingsmateriaal voor zwartsel] een verkorting van 'Brunswijker groen' [verfstof]? Nee, dus. Een brunhilde [grote, forse blonde vrouw] is geen brunette, brunet of bruinet. Bij VD mag 'bruusk' ook 'brusk' zijn (doe maar niet … maar niet: bruskeren). Hij is gezegend met bruta Fortuna [dom geluk]. Ik vind hem een brutus [verraderlijk mens]. Hoor dat bruyante [luidruchtig, lawaaiig] stel eens! Een bu is een businessunit. Gezocht op '*eeers': Hebreeërs, hyperboreeërs (met zonderlinge gewoonten), Hyperboreeërs (volgens oude Grieken bewoners van het uiterste noorden – met de kennis van toen),
Equatoriaal-Guineeërs, Eritreeërs, Europeeërs, geldzuchtige farizeeërs, Guineeërs of Guinezen, onderzeeërs,
Papoea-Nieuw-Guineeërs, Chaldeeërs, Galileeërs, laodiceeërs (lauw, onverschillig), manicheeërs (ook; schuldeisers), Nazoreeërs = Nazareeërs (uit Nazareth), nazireeërs (gelofte gedaan), oweeërs (= ow'ers – oorlogswinst), patjepeeërs (patserig figuur, poen) en pythagoreeërs (volgelingen Pythagoras). Haar jurk was pokkenduur (erg, vgl. pokkenwijf, pokkeneind). Onder de bubblegumpop [muziek] genoten we van onze bubbelgum [klapkauwgu/om]. Bubblin' is (dansen op) raggamuffin. Ze gaf me een buccale [de wangen betreffend] kus. Lekker, zo'n buche [gebak in vorm boomstronk] bij de koffie! In NL is de Budep de Wet Bedreigde Uitheemse Dier- en Plantensoorten. Een buff [uh] is een bruingeel hoen. Ze offreren een walking dinner (volgens mijn pc in het docking station). Een buffobas is een bas-buffo. Ze zijn gaan builderen [hoge gebouwen beklimmen als sport]. De barter [ruil] vond buit om buit [de een geeft de ander niets toe] plaats. Ik was niet blij met dat buggy [met veel bugs, (programma)fouten] programma.