3141 Dictee zondag 12-02-2023 (2) – dictee Wekelijkse dicteetest 245 RL √

Dictee – dictees [3141]

Wekelijkse dicteetest 245 RL

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 745

1. De ………… was een besluit van keizer Karel VI

(t.g.v. Maria Theresia).

a. Pragmatieke                                 Sanctie

b. Pragmatieke                                 sanctie

c. pragmatieke                                  Sanctie

2. Het ……… porselein heeft vaak als kleur ……….

a. Oud-Chinees                                sang de boeuf

b. Oud-Chinees                                sang-de-boeuf

c. oud-Chinees                                 sang-de-boeuf

3. ………… is ongegeneerd, …………...

a. Sans gêne                                     geneloos

b. Sans gêne                                     gêneloos

c. Sans gene                                     geneloos

4. Een glaasje ………. refereert aan …………..

a. sauterne                                      Sauternes

b. sauternes                                    Sauternes

c. sauterne                                      Sauterne

5. De ………. is het rechtscollege van de ………..

a. Rota                                        Heilige Stoel

b. rota                                         Heilige Stoel

c. rota                                          Heilige stoel

6. Een ……….. heeft een …………..

a. scheldejol                                houarituig

b. Scheldejol                               houarituig

c. Scheldejol                               hoearituig

7. Wat is de ……… der schepping zonder de dito ……….?

a. heer                                                 kroon

b. Heer                                                Kroon

c. Heer                                                kroon

8. Die ………… vond in de ………… plaats.

a. carezza                                          carenstijd

b. carezza                                          carenztijd

c. careza                                            carenstijd

9. In welke wetenschap zijn ……….. en ………..verwant?

a. schild                                                schilder

b. Schild                                               schilder

c. Schild                                               Schilder

10. In Oostenrijk betaalde je vroeger een ………... met ………..

a. shillerhemd                                        schillings

b. shillerhemd                                        shillings

c. schillerhemd                                       schillings

 

Oplossingen [245]: zie hieronder.

--------------------------------------------------------------------

Oplossingen [245]

1a 2c 3b 4b 5a 6a 7a 8b 9c 10c

9 In de sterrenkunde!

Contact: leentfaarrein@gmail.com

 

3140 Dictee zondag 12-02-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (847) √

Dictee – dictees [3140]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 010, geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (847)

1. Het proces-Dutroux deed veel stof opwaaien. Dutrouxs gefundenes Fressen (buitenkansje, motief) was niet houdbaar. In Agnes' huis zaten Degas' modellen. Aimés trots was zijn kennis van Marx' theorie. Kafka's romans waren collector's items. Neem een cakeje, zit op een crapaudje (leunstoel), schrijf nog een columnpje of monteer nog een framepje. Vlieg mee met een KLM-stewardessje [Koninklijke Luchtvaartmaatschappij], laat je agenda bijwerken door je secretaressetje (ook: secretaresje). Hadt gij het te kwaad? Last van de tonsillen, van de amandelen? Of leidde uw verslaving tot lijden aan amyotrofie (verzwakking spieren), lumbago (spit) en omagra (schouderjicht)? Viagra demaskeert het nodige, is dus een soort demasqué der liefde.

2. Epizeuxis, epizeuxis (herhaling!), je zal toch een dame-jeanne (dameraan, demi-john, mandfles) hebben vol met madame-jeanettes [geen 'uh' uitspreken] (pepers). Een beetje maderasaus (uit Madeira! – VD/GB 2023 ook: madeirawijn/saus!) erbij en de boel explodeert als een ratelmijn of je krijgt er hooikoorts, pollinosis of pollinose van, maar dan helpt terfenadine (tegen hooikoorts). Zo'n dameraan is handig en net een hollebolle gijs, je stopt er allerhande ditjes en datjes in, van kruiwagenvollen of kruiwagens vol gevuld met de gifpil [figuurlijk], de poisonpill tot carga's [lading, vracht] pvc-buis, gemaakt dus van polyvinylchloride. Dat leegmaken makkelijk is, is net zo'n popular fallacy als dat yips voor een golfer tacheles (simpel) te remediëren is.

3. Het verbuigen van een verbum, een werkwoord kan knap lastig zijn. Denk maar aan: ik douch en ik base, hij volleybalt en baseballt, wij hebben gerugbyd en gekanood. Ik ski en de skiester skiede, taxi jij of taxiede hij? We hebben gestuukt [gestuct], gemixt, gelyncht, geramsjt, geroetsjt, gejijd, gejoud [geuud – uen, ude, geuud, vgl. fonduen, fondude, gefonduud] gelobbyd. Een vertoornde schoolfrik downloadde de met de candid camera [verborgen camera] gemaakte bas-reliëffoto – een candidcameraopname dus – van de behoorlijk gefacelifte
pin-upgirl. Ik promoot de club en jij scoort als pinchhitter. Hij tackelde, googelde, goochelde, en scrambelde [ook: scramblede] er lustig op los. Daarna werd wel zijn cachegeheugen, maar niet zijn langetermijngeheugen gedeletet. Zelfs een leerpil kon de pil van zijn lapsus memoriae [aan geheugen ontschoten] niet vergulden.

4. De notoriteit van de notoire dronkenlap [drinkebroer] was groot. Maaiig of madig betekent vol maden. De bacchanten offerden aan Bacchus. Al naargelang de betekenis schrijf je corporaal, het corps betreffend, of korporaal (leger). U weet wie le petit caporal was? Juist: Napoleon! Een Ajacied is volgens Van Dale een Ajaxspeler, dus niet een Ajaxsupporter. Een absorbens absorbeert een absorptief. Een apsis of abside hoort bij een transept [in de kerk] en een abscis komt uit de wiskunde. Wie worden begraven in een crypt en hebben dus een cryptenstelsel (dubieus! GB/VD n – let op bij crypte – VD/GB – mv. + n/s. Omdat ‘crypte’ gebruikelijker is dan ‘crypt’, wordt het mv. cryptezaal – zie VD, lemma ‘zaal’): Maori's, Bosjesmannen of indianen? . Een coupe-file is een voorrangskaart, een coup is een staatsgreep en met een coupe soleil kun je in een coupé met de TEE, de Trans-Europa-expres, reizen. Classicaal slaat op classis en niet op viskeus klassikaal onderwijs. Avodiré en afrormosia zijn houtsoorten. Een champetter is een koddebeier (veldwachter) maar dan niet een veldwachter in de gewestelijke betekenis van schab(e)letter.

5. Dit tiende eenentwintigste-eeuwse dictee, dat ik schrijf, biedt mij de gelegenheid alles op te ruimen, wat er nog in mijn dicteeaantekeningen staat. De kondratieffcyclus [50 jaar] is ten einde. De pion, ook wel pimeson (π-meson, niet in wdb.), is geëclipseerd [verdwenen]. Let trouwens op: je hebt pionnen of pions en pionen! Een necrologie [levensbeschrijving] over adjectieven zit er niet in. Zou een koala (buidelbeer) weleens een [coca-]colaatje van de Coca-Cola Company drinken op zijn queeste [zoektocht] naar mazzeltof (geluk (gewenst))? Kweesten is trouwens nachtvrijen, wist u dat? Medisch hadden we nog een kneippkuur (koudwaterkuur) en een priesnitzverband (nat verband met zwachtel erover). Kalketrip is wilde ridderspoor. Sueren (overtollig water lozen) kan je doen in een suatiesluis (uitwateringssluis). Sueën is voor het gerecht dagen. Na zijn taak dacht de klaar-over: klaar is Kees, maar hij heette Piet. Uit het lab(o) stonden nog open het kipptoestel, de ruhmkorffklos en de kooi van Faraday. Ziezo, het is wel een sjappie hendele mendele [hutspot] geworden. De rest laten we over aan de agogen van het gogendom, de zachte sector, waaruit er een voetbalde met gogme [algemene term: chochme]. Allemaal quatsch, dus maar wat aankwatsen? Ammenooitniet!

 

 

3139 Dictee zaterdag 11-02-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (846) √

Dictee – dictees [3139]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 011, geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (846)

Hagenpreken, de vroegere USSR, bountyeiland en een brave hendrik over Rome

1. De dominee – afkorting: ds. [voorlezen: dominee] – en de domina – afkorting: da. [voorlezen: domina] – hielden samen een spectaculaire hagenpreek in het Poldernederlands. Het was zeker geen oneman- of onewomanshow. Hun beider teamgeest en interparochiële samenwerking – ze kwamen uit partnersteden – zorgden voor een koningskoppel, dat desalniettemin – een polysyllabisch [met meer lettergrepen] woord overigens – het gevaar van een liaison dangereuse (buitenechtelijke relatie) in zich droeg. Hun Schriftuitleg was prakticabel en ook de zielzorg, de poimeniek [ziel(s)zorg], was bij hen in goede handen. Malgré lui (tegen wil en dank) kreeg hij nolens volens [idem] portorico (rooktabak) aangeboden uit Porto Rico en zij kreeg – dat was een point d'honneur (iets wat het eergevoel raakt) – een kerstster, een poinsettia, omdat het tegen Kerstmis liep. Als liefhebster van het pointillisme (stippelkunst) kon zij die met puntjes en streepjes schilderen tijdens de kerstdagen en dan met name op eerste kerstdag.

2. Terwijl MiG's [de Russische ontwerpers Artjom Mikojan en Michail Goerevitsj] laag overvlogen, zette de (Russische, kleine) boer, de moezjiek, thee in de samowa(a)r en mompelde: "tuig van de richel". In sovchozen (staatslandbouwbedrijf) en kolchozen [idem] van de vroegere USSR [Unie van Socialistische Sovjetrepublieken,
Sovjet-Unie, SU] vond het sociale leven plaats. Daar reed men in de trojka (licht rijtuig met driespan) of de kibitka (ook; kibitke = licht Russisch rijtuig), speelde men op de balalaika (driehoekig snaarinstrument) en veroorzaakte de sousafoon [zekere tuba] nogal wat soesa (heibel). Men was aan het tv-kijken [teeveekijken] naar de derby Sovjet-Unie-Azerbeidzjan, waarin een Rus een enorme rush (snelle ren) ondernam. 16 [in cijfers] kilogram, een poed, is een Russisch gewicht en daar gaan vierduizend solotniks van vier gram in. Een doorsnee-Rus zal dus zo'n vijf poed wegen. Het vroegere Russische persbureau Tass publiceerde overigens regelmatig over de russofobie van Russenhaters, de russofilie van mensen met een voorliefde voor Russen en russomanie, de ziekelijke adoratie van Rusland.

3. Het elysium [verrukkelijk verblijf] in het ravissante [verrukkelijk, betoverend] toverkasteel op het paradijselijke bountyeiland bracht de resem, de rist, nudisten – aangeland met een dinghy (rubberbootje) – in extase [verrukking]. Een recente recensie van een baedeker [reisgids] over de droomeilanden van Langerhans [nou ja; feitelijk: in alvleesklier] deed hen besluiten in hun blootje – adams- of evakostuum – een blowtje ((trek aan) marihuanasigaret) te pakken. Zij konden dat doen omdat de mannen arrivé en de vrouwen arrivee waren, boven Jan dus. Toen de heilige hermandad [politie] verscheen, gooiden zij de ecstasy [afko: xtc], de lovedrug, de fencyclidine – o nee, dat is voor koeien en paarden – en het dwelmkruid evenals de designerdrug, allemaal bewustzijnveranderaars, fluks, pardoes en onmiddellijk in de cisternen, de regenputten (citernes = olieput, regentank). Wisten zij veel van de besmetting daarvan met rabiës, en dan bedoelen we niet de rabies theologorum, de razernij der theologen. Te midden van het quodlibet, het allegaartje, stak een man uit Gouda zijn pijp, een gouwenaar, op. Hij was een echte bemoeial (tantefeer, bedilal), een touche-à-tout. Zijn slachtoffers daarbij riepen al snel lichtgeraakt: touché!

4. De luizenbol, een brave hendrik, viel plompverloren in de plomp tussen de plompenbladeren. Na zijn drooglegging zag hij opeens een pluimbol, een paardenbloem. Weer thuis hanteerde hij zijn pluimbezem, de plumeau, en er viel wat te pluimstrijken – flemen of vleien – bij zijn kotmadam (hospita). Zij was haar kot aan het rachelen, betengelen. Met zijn shuttle, de pluimbal, en zijn racket op zak ging hij shuttelen met de shuttlebus naar Seattle voor een to(e)rnooi. Tijdens de rit zag hij de nodige aristolochia's, pijpbloemen, vertrapt worden door een poema, een cougar. Zijn gepijnigde hersens smeerde hij met kajapoet(ih)olie. Daardoor ging de epifyse, de pijnappelklier, beter werken Hij las plus ultra (nog verder), dat er ooit in Rome een ochlocratie was: de macht aan het volk, het plebs. De hoogste plebejer sprak – en dat is geen bescheidenheidsmeervoud – in pluralis majestatis: "Voorshands, pro hic et nunc, for the time being, zijn wij de vorst". En wij gaan een consultatief referendum, een echt plebisciet houden. In het ergste geval, au pis-aller, zou de second best plebejer – kijkend naar sterren en sterrenbeelden – van zijn kompaan zeggen: "Hij is Vissen". Het grauw reageerde overigens opperbest, dus chapeau, toqueje af! Vrouwen met een pluk haar waren er ook bij: in plukharen, pennentwisten een kei! Hoogste tijd om zachtjesaan en zoetjesaan dit dictee te beëindigen. Hora est!

 

 

3138 Dictee vrijdag 10-02-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (845) √

Dictee – dictees [3138]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 012, geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (845)

Pierewaaien met de flowerpowerbeweging en gehuld in peau de pêche naar Mars?

1. De V-wapens [Duits: Vergeltung] , waaronder de V2 [idem] [en wat was V 8? – vanaf 2003: Veronica!], de antiraketraketten, de MX-raket [Engels: missile, experimental], de scudraket en de spoetnik – en was dat daar een stuka (duikbommenwerper Junkers JU-87)? – doorkliefden de schapenwolkjes, cumulocirrus of cirrocumulus: kiest u maar. Daardoor kwamen zij in hoger sferen: de tropo- en de ionosfeer, de exosfeer, de ruzie-, gezins- en crisissfeer. Ondanks de mars van de marsmannetjes wisten de extraterranen, de aliens, toch de Marsatmosfeer te bereiken. Op het witte, bijna gestukadoorde Marsoppervlak weerkaatste het lcd-scherm [liquid crystal display] de zonnestralen van Moeder Aarde (terra mater), waar momenteel Koning Winter heerst. Tranquillamente [rustig, bedaard], als schaapjes op het droge in een filmscène, zag alles eruit. Het fotoshot ervan, een soort still wekte de indruk dat het een hippiescene betrof. Onderdelen van het fotoapparaat waren nog gemaakt op de vandiktebank (vlakbank). Niet aan de foto-opname, wel aan de fotoafdruk kwam foto-inkt te pas. Men had geen last van vanderwaals- [tussen atomen] of andere krachten. Een van de aeronauten [luchtschipper] was trouwens een Samojeed [volksstam noordelijk Siberië], die eenmaal thuis, zijn samojeed [hond] voor de arrenslee en dus niet achter de wagen ging spannen.

2. Shit is rommel en schit is gewestelijke koeiendrek. De kawaan en de halswender zijn schildpadden. Een poelepetaat is een parelhoen en poelet is soepvlees [poulet: kip!]. Een plattezeug is – niet overal – een pissebed en plattekaas is in Vlaanderen kwark of wrongel. De playboy speelde met een plectrum op zijn wahwahgitaar, soms ook op zijn steelguitar of steelgitaar [uitspraak!], want een pleeboy of een pleeborstel zijn daar te bovenmatig voor. De pithecanthropus erectus [rechtop lopende aapmens] heeft niente [niets] met sexy seks te maken, evenmin als trouwens de homo erectus [rechtop gaande mens]; de homo-erotiek daarentegen weer wel. Na het pierewaaien roeide de lompe vrouw in haar pieremachocheltje [boot] [machol, machoch, machoechel, kinderspel: makokkeltje] naar het pierement [straatorgel] op de pier toe. Dat was een dooie pier (vgl. in zijn dooie piere eentje), zo'n beetje à la Pierlala uit het bekende liedje. Stookolie, mazout [oe – ook: pols + cola] was ernaartoe gedreven. Werk voor de plantenziektekunde, de fytopathologie: vallen daar ook waterplanten als victoria regia (volgens het linneaanse systeem: Victoria regia), de reuzenwaterlelie, de kalmoes [waterplant uit de aronskelkfamilie] en hydrofyten [waterplant] onder? Penicillium oftewel penicilline helpt zelfs niet op een – Engels woord! – peninsula, een schiereiland met monniken in cilicium – boetekleed – waar per consequentiam en dus bijgevolg de pen(nen)voerder, de secretaris van de onder pennennaam, pseudoniem, schrijvende romanciers, een polemiek, een pennenstrijd onderhield met de farmaceutische industrie.

3 Is buxus hetzelfde als buksboom? Ja. Is buxi het meervoud van buxus? Nee, maar het is wel een bustaxi. Althans, dat zei de plaatselijke buutreedner. Die was peritus artis, kunstkenner dus, en tevens natuurvriend met als motto 'natura artis magistra' [de natuur is de meesteres van de kunst]. Hij kwam dan ook vaak in Artis. De petitfours [koekje]– met zijn petit-gris [grijze pelterij van Siberische eekhoorntjes] kreeg hij toch soms nog een petit mal [absence, licht epileptisch insult] – waren er payabel (betaalbaar) en hij kocht ook nog voor het pensionaat [kostschool] een viooltje, een pensee, een soort vergeet-mij-nietje. Tijdgenoot als hij was van de flowerpowerbeweging, zette hij bloemen steevast op een pedestal (ook: piëdestal = voetstuk, postament). Zijn pedel – u weet wel, die van 'hora est' – peddelde naar het – een Frans woord! – pays de cocagne (niet in wdb. – Oudfrans: cocaigne; Land van Kokanje), het luilekkerland voor pederasten (volwassen man met jongetjes ...) op het eiland waar de boyscouts hun jamboree hielden ter nagedachtenis van Lord Robert Baden Powell, die zelf zeker geen Lord Wanhoop was. Hij voelde zich de paus te rijk en wilde – met katheter [buis voor aftapping lichaamsvochten] in – op de katheder [spreekgestoelte] klimmen om ex cathedra (bindend, zoals bij de paus) als fielt (schoft, ploert) zijn fieldwork (veldwerk) te promoten.

4. Prothesen (ook: protheses) zoals prothese-bh's (ook: prothesebeha's) zijn kunstmatige lichaamsdelen. Uw genitaliën en uw partes posteriores (achterwerk) zitten vlak bij elkaar en zijn dus vlakbij. Zou een blindgeboren blindgeborene ook parlevinker, scheepszoetelaar (= shipchandler) kunnen worden? Wat denkt u? Wist u dat pariskruid een eenbes is en dat een parisappel – l'histoire se répète en gaat terug op Paris, Hera, Pallas Athene en Aphrodite – een twistappel is? Peau de pêche is geen peanuts, maar wel een fluweelachtige stof, peauter (ook: piauter) is een tinlegering en pax Dei is de godsvrede. De paying guest (kostganger) had last van de pay-per-view (alleen betalen voor de films die je bekijkt) bij de pay-tv (betaaltelevisie, betaal-tv) in het
Lieve-Vrouwegasthuis, gewijd aan Onze-Lieve-Vrouw. Ik blijf de
niet-brandende [niet brandende] primus inter pares, de eerste onder mijns gelijken, maar mijn to-dolijstje is nu leeg.

 

 

3137 Dictee donderdag 09-02-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (844) √

Dictee – dictees [3137]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 013, geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (844)

Een politieke story, een robijnen jubileum en flink wat wiskunde

1. Toen het rapport-Leentfaar verschenen was, werd de toenmalige locoburgemeester in één klap ex-wethouder. Hij was indertijd lid van het CDA [Christendemocratisch Appel], beslist geen rapaillepartij voor Jan Rap en zijn maat. Net als va-banquepolitiek [va-banque] was wallingantisme [verfransing van België] hem vreemd. Hij boycotte dan ook een teach-in over struisvogel- en verdeel-en-heerspolitiek, alsmede revanchisme. Politiek quiëtisme (gebrek aan dadendrang) en realpolitik [zonder levensbeschouwing en resultaatgericht] waren evenmin aan hem besteed. Van politicus werd hij politicaster met zijn eigen politbureau. Na zijn terugtreden gebruikte hij zijn linkse of rechtse ductus, zijn schrijfhand, voor een ongebreidelde scribomanie, schrijfzucht. Wat kon die man schrijven! Als gedreven animal scribax had hij een als een fluctuatie op- en neergaande productie. Hij had verstand van vers-librisme (schrijven van vrije verzen), trad op als logograaf (schrijven van pleidooien voor en door een ander), schreef in memoriams, libri (boeken, enk. liber) en alba amicorum (bundel om iemand te eren). Het enkelvoud is liber en album amicorum, maar dat wist u wel. Hij lijdt een beetje aan lichte dysorthografie (stoornis in leren spellen), heeft last van alexie (onvermogen tot begrijpend lezen), is een t-dief (laat de t aan het eind bij spreken weg) en weet weinig van stijlfiguren als zeugma (hier zet men koffie en over), pars pro toto ('gastvrij dak' voor 'thuis'), totum pro parte ('zijn fiets plakken' voor 'zijn band plakken'), synecdoche ('kiel' voor 'schip'), syllepsis (o.a. ook zeugma), oxymoron (jeugdige grijsaard), hendiadys (zandige heide) en hypallage (een goed glas wijn). Een vergoeding, procura, krijgt hij niet, maar een bedankje pro studio et labore (voor gedane moeite en arbeid) kon er nog net af.

2. Een double [dah-buhl] is een dubbelganger, een stand-in, maar doublé kan schijngoud, similor zijn, maar ook een robijnen feest, een veertigjarig (40-jarig) jubileum. Dan worden vaak muziekinstrumenten gebruikt, scilicet, dat betekent namelijk – afgekort: nl. [lees voor: namelijk] – of te weten – afgekort: t.w. [lees voor: te weten] – vibrafoon (soort xylofoon), valiha [bamboe buizen met stalen snaren], synthesizer (elektronisch), ocarina [vorm van vogelromp, met 9 toongaten], mbira (plankje met lamellen, ook: duimpiano, kafferpiano of kalimba) en hakkebord (slechte piano). En dan maar hopen dat ze niet scordato, volgens internet vals, ontstemd, zijn. En mocht je scheurbuik, scorbuut krijgen, dan is er altijd nog scopolamine als pijnstiller wanneer je geen acetylsalicylzuurtabletje – in goed Nederlands: een apc'tje – van acetosal, fenacetine en cafeïne – wilt. Stel dat het feestscript inhoudt dat er een burenruzie, een soort wargame wordt nagespeeld met peacekeeper en al. Je zal je buuf, je bufie – een goed woord [VD], want ze staat met pikante foto en al op internet! – maar als secondant hebben bij de war of the worlds (ruimtegevecht), of was het de befaamde Voetbaloorlog van 1969 tussen Honduras en El Salvador? Bij het graven van de sappe, de tranchee en de approche, alle loopgraven, was veel grondverzet nodig. Dat doe je met een scooper, een zwenklaadschop. Zo, het verhaal is weer lang genoeg. Roger dus, over en sluiten!

3. Over snijden gesproken. Een sectio caesarea is een keizersnede, de sectio conica – niet helemaal zo in Van Dale – een kegelsnede, zoals daar in de wiskunde zijn de hyperbool , de parabool (met focus! = brandpunt) en ellips (met 2 focussen). Dat doet ons trouwens denken aan de bissectrice [bisectrix], de deellijn, die snijdt een hoek doormidden of middendoor. Sekten zoals de waldenzen (later aangesloten bij de calvinisten), de rastafari (terug-naar-Afrikagedachte, terug naar Afrika), de amish (mennonieten met streng geloof, landbouwers) en de quakers (verwerpen de wereldse geneugten en zijn sterk pacifistisch) zijn weer heel anders, al kun je ze beschouwen als secties van de ijveraars, de zelateurs en zelatrices voor de salus populi, het welzijn van het volk. Leden van hare krisjna gingen er in hun sekte-ijver toe over hun sekteaanhanger vol te laden met aspirant-sekteaanhangers. Hun werden moeiteloos het walhalla en het nirwana beloofd. Zo zijn we à propos al wel ver afgedwaald van die bissectrice. Terug bij de wiskunde lopen we aan tegen parallellogrammen, actuarissen [wiskundige bij verzekeringsmaatschappij] , derdegraads- – nee, geen verbrandingen! – en diofantische vergelijkingen, applementen (aanvulling hoek tot 360 graden) en barycentrum (zwaartepunt), hexaëder (kubus, regelmatig zesvlak), icosaëder (regelmatig 20-vlak) en de romboïdale [ruitvormig] romboëder (scheve kubus). Cartesische (genoemd naar René Descartes) en chaoswiskunde zijn ook niet weg te denken uit dit dictee, net als fluxie (differentiaalquotiënt), piramide en cilindercoördinaten. Andere wijd en zijd verbreide begrippen uit dit vak zijn grafen- en groepentheorie en de imaginaire eenheid bij de complexe getallen, het getal i, de (positieve) wortel uit [in cijfers] -1. Vergeet verder de hypocycloïde [zekere kromme lijn] niet, de kardinaalgetallen (hoofdtelwoorden), het ludolfiaanse getal pi, kwadrieken [kwadratische oppervlakken], lemniscaten [striklijn], matrices – meervoud van matrix (tabel met rijen en kolommen) – en pythagorische [Pythagoras] drietallen als vijf, twaalf en dertien. De clou daarbij is, dat vijf in het kwadraat plus twaalf in het kwadraat precies gelijk is aan dertien in het kwadraat, dus [in cijfers] 25 plus 144 is 169. [in cijfers] 144 is trouwens twaalf dozijn, dus dat kwam van die twaalf in het kwadraat. [in cijfers] 13, van dat ongeluksgetal kunnen alleen ongelukken komen. Hier laten we het dus maar bij … Alleen nog dit: er is dus een rechthoekige driehoek met hypotenusa 13 en rechthoekszijden 5 en 12 …

 

 

3136 Dictee woensdag 08-02-2023 (2) – dictee Dictee 2017, van internet geplukt, plaats en auteur onbekend √

Dictee – dictees [3136]

Dictee 2017, van internet geplukt, plaats en auteur onbekend.

Leuker kan niet. Gemakkelijker wel?

1. De auteur van dit dictee had klaarblijkelijk behoefte aan een eigengereid retrospectief [terugblikkend op het verleden] en evaluatief [waarde bepalend] moment toen hij de volgende zin noteerde. In aansluiting op het zesde dictee wil ik vermelden dat de toenmalige overheidsdienaar, voordien druk gesticulerend [gebarend] welhaast duizendvoudige [1000-voudige] excuses aanbiedend, na een consciëntieuze [nauwgezet, gewetensvol] kafkaëske [raadselachtig beangstigend] disputatie [redetwist] en een daaropvolgende suspensie [schorsing], tijdens een plenair [voltallig vergaderend] bijeenzijn van een het volk vertegenwoordigend gremium [college, groep van personen] annonceerde [aankondigde] dat hij de soeverein [heerser, vorst] zou verwittigen [op de hoogte brengen] over zijn intentie [bedoeling] stante pede [op staande voet] te willen resigneren [berusten – in ontslag] teneinde [met het doel] teweeg te brengen dat de continue [voortgaand, onafgebroken] gedachtewisseling over een reçuutje [ontvangstbewijs, bonnetje] voltooid zou worden.

2. Ieder beroep, of iedere roeping, vraagt om specifiek gereedschap, middelen of vaardigheden. Een anesthesioloog [narcotiseur, narcosearts] gebruikt intoxicant [bedwelmingsmiddel] om torpiditeit [verdoving] te bereiken. Docenten zijn behept met didactische kwaliteiten en kennis over adolescenten [15-20 jaar, een volwassenen is een adult]]. Monniken hebben hun diurnaliën [diurnaal, gebedenboek] en een contemplatieve [beschouwend, bespiegelend] inborst. Deze opsomming is kwestieus [onzeker, twijfelachtig], fragmentarisch [uit brokstukken bestaand] en niet-exhaustief
[niet-volledig, niet-uitputtend].

3. Het is daarentegen niet discutabel [betwistbaar, aanvechtbaar] te stellen dat het meest essentiële [belangrijke] gereedschap voor een jurist par excellence [bij uitstek] de taal is. Woordgebruik is essentieel [wezenlijk]. Ter illustratie van deze bewering nogmaals de eerste alinea. De schrijver heeft nog een aanvulling op de vorige tekst. Minister Van der Steur heeft, na vele voorafgaande verontschuldigingen, na een debat en een schorsing, in de Tweede Kamer aangekondigd zijn ontslag in te dienen bij [koning]
Willem-Alexander om de stampei [herrie] over een bonnetje voor eeuwig te beëindigen. In de eerste alinea zit wat meer nuancering maar deze is ook onomstotelijk minder lucide [helder] voor een groot deel van de geadresseerden [voor wie het bedoeld is].

4. Als rechter in ’s-Hertogenbosch word ik frequent [vaak] geconfronteerd [in aanraking gebracht] met zowel vermijdbaar als met onontkoombaar jargon [vaktaal]. Het is ondoenlijk alle vaktaal om te zetten naar jip-en-janneketaal. De nuancering [onderscheid aanbrengen] is cruciaal [doorslaggevend] en moet derhalve zichtbaar zijn. Naar analogie [overeenkomst met de] van een opzienbarende geponeerde [beweren, stellen] opmerking over dé Nederlander die niet zou bestaan, kan worden gezegd dat dé jurist ook niet bestaat. Er zijn vele juristen, ieder geoutilleerd [uitgerust, toegerust] met een eigen vocabulaire [woordenschat]. Als dit proportioneel [evenredig, in verhouding] en correct wordt ingezet, vergroot dit de veelkleurigheid van het juridisch landschap. Losse woorden doen niets. Zij dienen in een context [verband] te staan. Denkbare vormen zijn onder andere requisitoiren [ook: rekwisitoor, [vordering, eis van het OM, Openbaar Ministerie], annotaties [aantekeningen], exploten [aanzegging door deurwaarder], vonnissen, pleitnota’s [van de verdediging] en bevelen tot tenuitvoerlegging van revindicatoir [als gevolg van een eis tot terugvordering] beslag. Het belang van het schrijven van begrijpelijke taal in het juridisch domein kan niet overschat worden. Een begrijpelijke tekst is een toegankelijke tekst en vice versa [en omgekeerd]. Deze dient geconcipieerd [ontworpen] te zijn met een scherp analytische blik, heeft een heldere en duidelijke structuur en bevat geen overbodige uitweidingen of patois [jargon, vaktaal].

5. Ter staving van deze laatste assumptie [veronderstelling] verwijs ik naar alinea één [‘een’ lijkt hier correct]. Ook de sms’ende of op hun iPad swipende [= navigeren, swypen = letters typen op toetsenbord met vingers op scherm blijvend] burgers die gewend zijn aan de via Twitter ontvangen tweets willen graag weten en begrijpen wat de magistraten [overheidspersoon, rechterlijk ambtenaar] doen. De rechters vormen geen gesloten, ontoegankelijk en elitair [elite = kleine groep bevoorrechte mensen] bastion [bolwerk] dat vervreemd is van de maatschappij. Als er begrijpelijke teksten zijn en deze via moderne media in gewonemensentaal geëxpliciteerd [duidelijk maken, met zoveel woorden zeggen] kunnen worden, is er sprake van een
win-winsituatie.

 

 

3135 Dictee woensdag 08-02-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (843) √

3135 Dictee woensdag 08-02-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (843)

Dictee – dictees [3135]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 014, geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (843)

1. De beide Duitslanden, DDR [Deutsche Demokratische Republik] en BRD [Bundesrepublik Deutschland, Bondsrepubliek Duitsland] , zijn indertijd [met nadruk:] één gemaakt [altijd los, wel: eenmaking]. Het was het spektakel van de spectaculaire Ostpolitik (Oostpolitiek) van Willy Brandt, éminence grise, die daarbij een belangrijke leidersrol speelde. Bij die eenmaking is de hamei [vrij: valhek] tussen West- en
Oost-Berlijn, Checkpoint Charlie, geabrogeerd [opheffen, afschaffen]. Eraan vooraf ging een roerige tijd; dat maakt het voorafgaande wel duidelijk. De wiedergutmachung was tenslotte al beëindigd. Veel ossi's trokken naar het vrije Westen. Ook vopo's en ecstasy gebruikende ex-stasi's hoorden bij de geluk(s)zoekers [GB]. Wat deed dat Stasi-bedrijf in ('s) hemelsnaam vroeger om 's hemelswil, in godsnaam?

2. Een lucullisch (overdadig) maal – olie-en-azijnstel zowel als peper- en zoutvaatje op tafel maakten het dinertje tot een godenmaal – kon bestaan uit tjaptjoi [Chinees gerecht] en tjauwmin (soort bami), maar ook uit gerechten als wrap (dunne pannenkoekjes), vleesfondue, tzatziki [Grieks gerecht], teriyaki [zeker gerecht met soja], tempura [Japans gerecht], sukiyaki [idem], teppanyaki [grillen op hete plaat], stoofvlees, shish (döner) kebab [vlees] en shabushabu (gerecht van groenten, vis en deegslierten in bouillon), dan wel sajoer lodeh [gemengde groenten in kokosbouillon], ossobuco (Italiaans), olla podrida (eenpansgerecht), köfte (Turks) en hazenpeper zonder haas (als het wezenlijke ontbreekt). Om over ajam roedjak (kip en rode pepers), couscous (gerecht uit Noord-Afrika, de koeskoes is een dier op Nieuw-Guinea), fish-and-chips (Brits gerecht), foeyonghai (Chinees, met omelet), gadogado (Indonesisch gerecht van groente, tahoe, tempé en ei met pindasaus), golauyoek (oe oo – varkensvlees, zoetzure saus), gyros (Grieks gerecht: broodje gyros) en hachee [stoofgerecht] nog maar niet te spreken. Pronte (prompte) betaling van de provisierekening (proviand) was wel een must.

3. Het verschil tussen een van de schrijfwijzen van mankgaan (mank gaan) en mank lopen is, dat je het ene verbum [werkwoord] aaneenschrijft en het andere niet. Wie ooit zijn kandjes (kandidaatsexamen) Nederlands gehaald heeft en de neerlandistiek beoefent, weet dat, evengoed als hoe je borsjtsjschranzer (rodebietensoep) en paraskevidekatriafobie (angst voor vrijdag de dertiende) schrijft. Andere struikelblokken bij de spellingkunst zijn
pan-Arabisch en panarabisme, reïncarnatie en re-integratie, een tbs'er in een tbs-kliniek, treife [onrein] trehalose (plant- of diersuiker), trijpen (van trijp = zekere stof) pantoffels bij de try-out (proefvoorstelling), ijfelhout (taxus) en ijkgas. Alleen een wiskundige weet wat een cathetus (kathete) is (loodlijn) en een militair wat een abohzis (voorheen: ahboris) is. Die laatste denkt dan onmiddellijk aan een S5'je, dat op een A4'tje (alleen VD sub lemma: A-viertje) past …

4. Voetbal is van origine geen oudvaderlandse, maar een Engelse sport. Als de scheids, van jongs af aan een briljante referee vanjewelste (GB in toelichting ook: van jewelste, van je welste) met brillantine in het haar, een wedstrijd afgelast, keren de teams onverrichter zake huiswaarts. In het zestienmetergebied – kortweg: in de zestien – leidt een onreglementaire duwfout onherroepelijk tot een penalty, ook wel elfmetertrap of kortweg elfmeter, pingel of penantie genoemd. U weet nog wel: driemaal corner, pie(nantie). Overtredingen zoals offside buiten het strafschopgebied worden gepenaliseerd [bestraft] met een free kick [vrije trap]. In het (de) halftime gaan de oververmoeide sportfreaks teaën oftewel theeën. De stopperspil, de links- en rechtsback tackelen dat het een lieve lust is en delen dus tackles uit. De centrumspits krijgt heel wat voor de kiezen en om de oren, daar helpt geen lievemoederen aan.

5 Toen de 70-jarige (ook: z…) club met een naam sine anno [zonder jaartal] kampioen werd, volgde een bloemenhulde met meestal een prachtig boeket en ook een heerlijk bouquet: wijnen als sekt, silvaner, douro, spätlese, samos, rosé, rioja uit het Ebrodal, riesling, rhônewijn, lambrusco – rode wijn uit de streek Emilia-Romagna in Italië – en gamay uit de Côte d'Or stonden al gereed. Het kampioensfeest werd trouwens gehouden in een überbrettl, een literair (GB ook: tt – doe in dictee t) café chantant. De trainer-coach houdt wel van wijntje en trijntje. De preses, een q.q.-functie (qualitate qua, qualitate-quafunctie) van de hoofdsponsor, kwam later. Hij moest gras snijden voor de nieuwzeelanders van zoonlief en deed dat met de grassnijder. De quaestor was totaal niet van streek, maar wel in de streek bekend en daardoor gewestelijk betsjoend [betoverd] door de catchy [goed in het gehoor liggend], gracieuze blondine, die zich met veel gratie afvroeg of een dashond ook een hasjhond kan zijn. Nog catchyer was echter de fax et tuba (aanvoerder, belhamel, letterlijk: fakkel en bazuin) van de ploeg, die par renommée [bij geruchte] vernomen had dat de klotegriet en de kutvent – contradictiones (mv) in terminis (tegenstrijdigheden in de gebruikte woorden) – leden aan respectievelijk aids en syfilis, dat is lues (sief). De eerdergenoemde [GB] bloemen waren: eschscholtzia's (goudpapavers), amaryllissen (narcisachtige), strelitzia's (paradijsvogelbloemen), rafflesia's (woekerplant), kooltjes-vuur (soort van adonis), fayalobi's (sierheester), anthuriums (flamingoplant) en adonisbloemen (uit de ranonkelfamilie). Slotzang: the party is over now!