2972 Dictee zaterdag 22-10-2022 (3) – dictee Achtste (8e, 8ste) Oegstgeester Dictee Liefhebbers 2022 √

Dictee – dictees [2972]

Achtste (8e, 8ste) Oegstgeester Dictee Liefhebbers 2022

(geen titel, auteur: Jeroen Windmeijer)

Contact, vragen, opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

De rode woorden of woordgroepen moesten worden ingevuld.

Blauw is toelichting, groen is een steunkleur.

Zie voor gratis Groene Boekje en Leidraad: www.woordenlijst.org

Als je daar bv. uploaden intypt, krijg je de complete vervoeging van het werkwoord!

1. Drieënhalf [gezegd: in letters, ook: drie en een half, maar dat heeft een andere uitspraak] jaar geleden nam ik joyeus [groots] mijn congé [ontslag] als docent godsdienst aan het protestants-christelijke [afkortingen, mochten niet: p.-c. en prot.-chr.] Visser ’t Hooft Lyceum [eigennaam] in Leiden. Volgens sommigen moest je nooit ofte nimmer je vaste baan opzeggen en van goeden huize komen als je dat wél deed. Wat volgde was een soigneus [zorgvuldig] en minutieus [nauwgezet] onderzoek pur sang [van het zuiverste water] naar de mogelijk unheimische [ook: unheimliche, andere uitspraak, betekenis: onheilspellend, beklemmend] consequenties van deze toch wel boude [ook: boute, andere uitspraak, betekenis: driest, overmoedig] beslissing. Ik sprak uitentreuren [onophoudelijk] met mensen op school die weldra mijn ex-collega’s zouden worden. Ik heb menigmaal met collegaatjes ruggespraak [versteende uitdrukking, wel: ruggenmerg] gehouden en met sommigen zowaar [aaneen] gewhatsappt [ww. whatsappen]. Ik uploadde
[ww. uploaden] zelfs een ingezonden brief voor de wekelijkse circulaire van school, maar die heb ik later weer gedeletet [ww. deleten].

2. Ik wil mijn worsteling niet terzijde schuiven, maar ik had indertijd 

tamelijk snel een aha-erlebnis. De kwintessens [essentie, hoofdzaak,  kern] was dat ik besloot fulltimeschrijver [ook goed: fulltime schrijver, onderstreepte krijgt klemtoon, nadruk] te worden. Ik wist dat ik de bij tijden ad remme [ad rem = gevat, raak, ad remmer, ad remst] antwoorden van de leerlingen zou missen en de levensenergie, het
joie de vivre [ook: levensvreugde – geen streepjes – Franse woordgroepen met ‘de’ krijgen zelden of nooit koppeltekens - wel bv.sang-de-boeuf - het dieprood, pied-de-mouche - alineateken en pied-de-poule - hanenvoet, weefsel], van de opgroeiende jongens en meisjes in hun puberteit [dat zou wsch. niemand schrijven, maar ‘pubertijd’ =  tijd van de puberteit, apenjaren, is hier beslist niet fout! Let wel op de klemtoon: puberteit en pubertijd].

3. Het soms laag-bij-de-grondse gekonkelfoes [ook: gekonkelefoes, maar dat heeft een andere uitspraak] van bepaalde collega’s daarentegen en hun sikkeneurige [gemelijk, slechtgehumeurd] ziegezagen [zaniken, zeuren] over minuscule [zeer kleine] roosterwijzigingen liet ik met veel sjeu [ook: jeu – andere uitspraak, betekenis: bekoorlijkheid, aardigheid] achter me. Dat gold ook voor het corrigeren van de honderden toetsen met de soms abominabele [verfoeilijke] antwoorden die bijwijlen [aaneen, betekenis: soms] onloochenbaar [onbetwistbaar] quatsch [onzin] waren. Sommige leerlingen maakten zich er na een voorbereiding van likmevestje [aaneen, zoals bv. op z’n janboerenfluitjes, lievemoederen, etc.] duidelijk met een jantje-van-leiden van af [los, want ‘af’ hoort bij maken, ww. afmaken].

4. In den beginne werd ik nog geplaagd door de vraag: jaag ik niet een chimère [hersenschim] na? Weliswaar hing ik het principe van het
laisser-faire [pas recent zo in VD, voorheen foutief in 2 losse woorden!] aan, maar zou het pad van de scribent [schrijver] niet leiden tot een armeluisleven in een nooddruftig [arm, behoeftig] etablissement [gebouw met bv. horeca of amusement]? Had ik mijn carrière niet versjteerd [ww. versjteren = verstieren – andere uitspraak] en naar de filistijnen [kleine letter, niet (meer) het volk] geholpen
[kapotgemaakt, stukgemaakt]? Niet dat ik ambieerde [wensen te verkrijgen] [geen trema bij ambieerde – aparte regel in Leidraad GB – na een i geen trema als er in totaal 3 of meer klinkers staan – dus wel trema in financiële, maar niet in financieel] om toe te treden tot de klasse van de nouveaux riches [enkelvoud: nouveau riche, parvenu], maar een monnikenbestaan waarbij ik met
huis-tuin-en-keukenmiddelen [samenkoppeling van de woordgroep huis, tuin en keuken met ‘middelen’] moest zien te overleven, leek me nou toch ook weer niet een eldorado [paradijs, het mythische fabelland = Eldorado].

5. Ik huurde een kantoor aan het superbe [heerlijke, prachtige] Rapenburg [gracht, Leiden]. Het was daar niet direct een
rock-‘n-rollbestaan [vgl. bv. rhythm-and-blues, r&b, arrenbie], maar ik was me steevast [steeds, altijd] bewust van mijn exceptionele [uitzonderlijke] positie omdat ik kon beschikken over mijn eigen tijd met alle daarbij behorende [los] voordelen. Al snel slaagde ik erin mijn Leidse trilogie te voltooien.

6. In Het Petrusmysterie, het eerste deel, speelt Jezus’ [= van Jezus] discipel Petrus letterlijk en figuurlijk een sleutelrol. We kennen hem als de rechtdoorzee [bnw., betekenis; oprecht, straight] leerling die tot driemaal toe zijn rabbi [joodse – j wegens godsdienst, niet: volk, dan J – godsdienstleraar, rabbijn] verloochende [afzweren, verzaken]. Hij deed dit om in het gevlij [alleen bij de vaste uitdrukkingen ‘in het gevlij komen’ en ‘er gaat veel gevlij in een zakje’, verder altijd: gevlei van vleien] te komen bij het gedweeë [gedwee = meegaand, volgzaam] personeel dat rond het openhaardvuur [((open + haard) + vuur), drieledige samenstelling, ook bij (a + (b + c)) aaneen] zat, terwijl wettische veinzaards [huichelaars] iets verderop zijn geliefde leraar koeioneerden [sarren, treiteren]. Het was geen sinecure [kleinigheid – ook: sinecuur, andere uitspraak], om zich uit deze in- en intrieste
[met ‘in’ kan dat niet, maar bijv. wel: door- en doornat, maar ook: door en door nat, onderstreept = nadruk], situatie te manoeuvreren [voorzichtig te werk gaan] zonder zich verder te compromitteren
[in opspraak brengen, raken]. Niet veel later eindigde hij toch in een eerste-eeuwse [gezegd: letters, anders ook: 1e-eeuwse of 1ste-eeuwse] penitentiaire [op bestraffing betrekking hebbend] Romeinse inrichting waaruit hij met hulp van boven wist te ontsnappen. In mijn boek breek ik een lans voor de bere-interessante [bere- is versterkend: erg] theorie dat de soms wat hautaine [hooghartige] Petrus mogelijk zijn laatste adem in Leiden uitblies [ww. adem uitblazen – sterven].

7. In Het Pauluslabyrint staat de naar verluidt affreuze [akelige] apostel Paulus centraal die vaak blootsvoets krankjorume [krankzinnige] reizen door het Middellandse Zeegebied maakte waar slechts veldleeuweriken en opfladderende atalanta´s [vlinder, ook: atalante – andere uitspraak] de herboren jezusfreak [iemand die dweept met Jezus, geen hoofdletter (meer)] begeleidden. Paulus preekte voor de goegemeente. Hij sprak in de sacrosancte [bij uitstek heilig] sjoels [synagogen/s] van de joden [j, godsdienst!] in de diaspora [verspreid wonende leden van een religieuze gemeenschap] en in de zuilengalerijen [stoa, mv. stoa’s of stoai] van de Griekse sofisten [drogredenaars] met hun gladgeschoren blotebillengezichten
[((a + b) + c)] die al snel het heen-en-weer kregen van hem.

8. Paulus zocht het gezelschap zowel van de beau monde
[high society] van een stad als van de patjepeeërs [proleet, patserig figuur] en vrouwelijke prostituees [naast mannelijke prostitués, als het geslacht onbekend is – of voor een gemengd gezelschap, moet je de mannelijke vorm gebruiken], de outcasts [paria, verschoppeling] en het rapaille [gepeupel] van die dagen. Hij moest vaak een déjà-vugevoel [van eerder te hebben meegemaakt] hebben gehad als hij door het canaille [gepeupel, janhagel] voor de zoveelste keer ontgoocheld [gedesillusioneerd, teleurgesteld] met pek en veren stante pede [onmiddellijk, op staande voet] de stad uit gebonjourd [uitbonjouren – aaneen – was vroeger een ww., nu niet meer] werd.

9. Het kortgeleden [wel: lang geleden – los] verschenen Het Pilgrim Fatherscomplot sloot de trilogie af. Het gaat over de
zeventiende-eeuwse [gezegd: letters – anders ook: 17e-eeuwse of 17de-eeuwse] puriteinen uit Groot-Brittannië, die niet langer ja en amen wilden zeggen tegen de anglicaanse [net als rooms-katholieke – kleine letter] kerk. Zij weigerden de façade [schijn] op te houden voor koning Jacobus I [ook: de Eerste – zo lees je ook die andere vorm voor! – hij komt in VD bv. voor in het lemma ‘buskruitverraad’], op wiens exorbitante [buitensporige] levensstijl godbetert [ook: God betert of God betert! – alleen in VD – als GB voorgaat: n.v.t. – uitroep van verontwaardiging] van alles op te merken viel. Later vertrokken deze would-be-Leidenaren [would-be + Leidenaren, wegens hoofdletter 2(d)e koppelteken] naar Amerika en werden zij de grondleggers van de moderne Verenigde Staten.

10. Kort gezegd [aaneen niet in GB en VD], in mijn boeken laat ik mijns inziens op overtuigende wijze zien dat Leiden in meerdere opzichten het epicentrum [centrum van aardbevingsgolven – vgl. Groningen] is van de wereldgeschiedenis.

 

2971 Dictee zaterdag 22-10-2022 (2) – dictee 8e Oegstgeester Dictee voor de Specialisten √

Dictee – dictees [2971]

8e Oegstgeester Dictee voor de Specialisten

De rode woorden of woordgroepen moesten worden ingevuld.

(geen titel, auteur: Ton den Boon)

1 Aan het begin van de 18de (18e) eeuw, ver voor de 19(d)e-eeuwse Krimoorlog [Russisch-Turks 1853-1856], die weleens als de eerste proxyoorlog [oorlog bij volmacht] wordt getypeerd, werd in delen van het Zwarte Zeeschiereiland dat soms de parel van de Zwarte Zee wordt genoemd, nog een Germaanse taal gesproken: het Krim-Gotisch [gesproken tot 1750].

2 Die taal was rond het Pontische bekken [internet: laagte] allang uitgestorven toen de Krim in 2014 door Vadertje Rusland * werd geannexeerd. Hoewel linguïcide [eliminatie minderheidstaal] in het verleden weleens als casus belli [onmiddellijke aanleiding tot oorlog] heeft gefungeerd en volgens Rusland in de oostelijke Oekraïense oblasten [bestuurlijke regio of provincie in enkele Oost-Europese landen] inderdaad een taalstrijd tegen het Russisch werd gevoerd, was dat niet de aanleiding voor de militaire operatie in Oost-Oekraïne, die de Russische Federatie op 24 februari 2022 begon.

* De V is mogelijk betwistbaar. GB en VD: Vadertje Staat, Vadertje Tijd, VD ook nog: vadertje Cats en … in aansluiting bij een Russisch (!) spraakgebruik vadertje tsaar, vadertje Stalin ...

3 Amerikaanse james bonds [à la J B] hadden die daad van agressie trouwens wel verwacht, maar veel kremlinologen en andere Kremlinwatchers van naam en faam veronderstelden dat het zo’n vaart niet zou lopen, al werd alom erkend dat Russisch revanchisme, revisionistische frustratie en antiwesterse sentimenten die inherent zijn aan het poetinisme het gros van de Kremlinbewoners en Doemaleden [parlement Rusland] oorlogszuchtig had gemaakt.

4 Vandaar dat de oude vertrouwde Koude Oorlogsretoriek [echt de Koude Oorlog, wel: koudeoorlogsdenken – losgeweekt van originele begrip] tussen de Russische Federatie [al eerder invulwoord] en het Westen al ver voor de feitelijke troepenopbouw aan de
Russisch-Oekraïense en de Belarussisch-Oekraïense grenzen was opgelaaid. Het wachten was volgens sommigen slechts op een falseflagoperatie, in het Nederlands ook wel een valsevlagoperatie geheten.

5 Terwijl de gewone Moskoviet nog vredig op zijn bajan
[Russische chromatische knopaccordeon] of balalaika
[Russisch driehoekig snaarinstrument met vlakke klankbodem] speelde, zijn barzoi [ook borzoi, Russische hazewindhond] of laika [Russische poolhond, denk ook aan de ruimtevaart …] uitliet in het Gorkipark, met goesting thuis blini’s [pannenkoekje met bv. kaviaar] at met zure room en sevroega [fijnkorrelige kaviaar uit de Kaspische Zee] van de beloegasteur [beloegawalvis] of à la russe [op z’n Russisch] dineerde met orloffgebraad [in plakjes gesneden (kalfs)gebraad met ham en kaas ertussen – gemeen: de naamgever heet Orlov ...], een biefstuk stroganoff [met stroganoffsaus] of een bordje pirog
[in de Russische keuken met vis, kaas, groente of vlees gevuld pasteitje – ook pirosjki], gevolgd door een pavlova of lait russe, of in zijn datsja sleutelde aan een voorvaderlijke droschke of trojka, vroeg het Kremlin patriarch [vgl. paus] Kirill [‘alles’ werd hier goedgerekend(!)] van Moskou reeds de zegen voor een aanval op het Oekraïense broedervolk.

6 Zodra de strijd eenmaal was losgebarsten en de Russen met een van de Amerikanen afgekeken strategie van shock-and-awe
[tegenstander bij verrassing overvallen met grote overmacht] tot aan de tanden bewapend, dus à main armée [militair: gewapenderhand], het buurland introkken voor hun dragonnade [uitvoering van een regeringsmaatregel door militairen], die al snel op een guerre à outrance [oorlog op leven en dood, tot het bittere einde] zou gaan lijken, bleek dat Rusland in werkelijkheid vooral over roestig wapentuig beschikte terwijl Oekraïne door het Westen van aes triplex
[sterke wapenrusting, letterlijk: driedubbel metaal] werd voorzien. En terwijl de eerste scudraketten [Russisch, conventionele of chemische lading] en killerdrones over en weer schade hadden toegebracht, werd allengs duidelijk dat Rusland lijdt aan het mussolinisyndroom
[soldaten willen niet vechten en sterven, losgeweekt van Mussolini himself]. Anders gezegd, de sneuvelbereidheid van de Russen bleek slechts matig.

7 Dit alles noopte Poetin al snel zijn Tsjetsjeense vriend Ramzan Kadyrov in de strijd te werpen, die op zijn beurt de oorlog tegen de Oekraïners welhaast leek te beschouwen als een ghazidsja
[heilige oorlog van de moslims].

8 Intussen zorgden stijgende energieprijzen in het Westen voor een ongekende geldontwaarding die zou kunnen leiden tot dickensiaanse nooddruft in de toch al rabattige vaderlandse volkswijken, waar naast nette en nieuwe armen ook kansarmen, afgehaakten, wappies en aluhoedjes [complotdenkers] – kortom het schabullige klootjes- en kwartjesvolk van onze tijd – al nauwelijks meer rond konden komen. Die dreigende verelendung [verpaupering van de onderklasse --- > revolutie] aldaar werd natuurlijk watertandend waargenomen door de linkse putschisten [putschplegers, coupplegers] en de rechtse rattenvangers.

9 Vooralsnog maakten de nouveaux riches [enkelvoud: nouveau riche, parvenu] noch de uitgaande lieden uit het oudgeldmilieu zich daar weinig zorgen over. Zij hielden vast aan het patroon van
wining-and-dining [drinken en dineren bij sociale contacten] in hun [gezegd: met cijfer] 2 sterrenrestaurants, rotisserieën, grillrooms, bistrootjes en rooftoprestaurants. Intussen bleven vooral de dames onder het uitgaanspubliek, de habituees [m.: habitués] in de horeca dus, nippen aan hun dagelijkse glaasje colombard [witte druif --- > witte wijn], sémillon [wijnstok, druif --- > witte wijn], torrontés [wijnstok --- > witte wijn] of müller-thurgau [wijnstok --- > witte wijn], terwijl in de restaurants de carmenère [wijnstok --- > blauwe druiven --- > paarsrode wijn], cinsault [wijnstok --- > blauwe druiven --- > rode wijn of rosé], nero d'Avola [Siciliaanse wijnstok --- > rode wijn], sangiovese of shiraz bleef fonkelen aan de zakentafel, naast de nog te verorberen vichyssoise! [(koude) dikke aardappel-preisoep],
coquilles Saint-Jacques [jakobsschelpen, sint-jakobssschelpen, pelgrimsschelpen - mogelijk 'coquille' ook goed?], mixed grill of
coq au vin [gerecht van kip met o.m. uitjes, sjalotjes en spek, gestoofd in wijn] (de borsjtsj [dikke soep van rode bieten met o.a. zure room] was tijdelijk in de ban gedaan). Zo bleef het Benelux-landje
[verkorting met hoofdletter(s) --- > streepje] van onze elite nog lang meer lijken op een winjewanje [ook: wingiewangie = luilekkerland, mythisch land: Winjewanje en Luilekkerland] of zo u wilt een fairy land [sprookjesland] dan op de moerasdelta die het eens was en waarin arbeiders slechts een karig godsloon [karig loon] verdienden waarmee ze hun nazaten, tot aan het kakkenestje [kakenestje, kakkernestje, nakomertje], konden onderhouden.

10 Wie van een afstand het Avondland [Occident, West-Europa] beschouwt zal zich somtemets [soms] met reden zorgen maken: hoelang kan de Eurogroep [samenwerkingsverband Ministeries van Defensie – eurogroep gaat over de euro!] nog haar non-belligerente [niet aan de oorlog deelnemend] houding volhouden en wanneer zal, met andere woorden, het Eurokorps [gezamenlijke defensiemacht Europese Unie] worden ingezet in de door de Russische beer bezette oblasten [was al eerder invulwoord]?

 

 

2970 Dictee zaterdag 22-10-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (734) √

Dictee – dictees [2970]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 123, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (734)

1. Schrijf je 'hysteron proteron', een redekunstige figuur [waarbij de logische volgorde niet klopt], nu aaneen of niet? Voorbeeldzin: 'Hij ging dood en was ziek.'

2. De SER is de Sociaal-Economische Raad [eigennaam, internet, VD: e – 2021 – E!]. Op een congres of een receptie kun je met vreemden socializen [informeel, gezellig contact].

3. De jezuïetenorde is de Societas Jesu oftewel Sociëteit van Jezus, afgekort S.J. (achter de naam: s.j.) De socii individui [onafscheidelijke genoten] namen deel aan het societyevenement, georganiseerd door een Rotterdamse sociëteit.

4. De Sudeten-Duitser was verkikkerd op sudokuen: ik sudoku, jij sudokut, hij sudokude en wij hebben gesudokud (GB, VD). Mooi, zo'n sudokupuzzel! De sodoku is trouwens de rattenbeetziekte.

5. Neem uw so easy [knijpbril met niet-omrande glazen] even af. Ziet u die asclepiadaceeën (zijdeplanten; niet in VD, wetenschappelijk: Asclepiadaceae)? Die sodomsappels [vrucht van de nachtschade] zijn vaak trofeeën in de sodom en gomorra's van de grote steden. Een soek is een overwelfde nauwe straat met bazaars en werkplaatsen in Noord-Afrika en de landen van het Midden-Oosten. Een soeka (soeke, meervoud, respectievelijk: soekot en soekes) is een loofhut en Soekot is het Loofhuttenfeest.

6. Het soepzootje [vleesafval] verkocht de slager vooral op zaterdagavond. Er zijn honderdveertien (114) soera's, hoofdstukken van de Koran. Soeverein is onder andere oppermachtig, maar als zelfstandig naamwoord kan het ook een Engels gouden pondstuk, een sovereign, zijn. Als je in de lorum bent [dronken], ben je niet in je soldeerwater [lorum als stofnaam van zwavelzuur en zink].

7. Wil je een lekker tongetje? Neem dan samen maar twee zeer bloemige soles à la meunière [door het meel, de bloem, gehaald].

8. De uitgelaten solfègeklas genoot van het uitstapje naar het solfataregebied [met dampbronnen] op IJsland.

9. Soli Deo gloria [Gode alleen de eer]! Een solideootje [kalotje van bisschoppen] wordt alleen voor God afgenomen. De soliedste belegging is niet-beleggen, zo lijkt het na de laatste beurskrach [plotselinge sterke daling van de koersen] . Dan de oude sok maar weer van stal (uit de kast) halen?

10. 'Sol justitiae, illustra nos' is de zinspreuk van de Rijksuniversiteit Utrecht, de RUU.

11. Het betekent 'zon der gerechtigheid [epitheton van Christus], licht ons voor' en komt uit de NBV, de Nieuwe Bijbelvertaling, Maleachi 3, vers 20 (3:20). Let op: in de Statenvertaling en de NBG-vertaling van 1951 was dat nog Maleachi 4, vers 2 (4:2).

12. Het Somali is een (c)hamitische taal, in Somalië gesproken door de Somaliërs (Somali's). De munteenheid aldaar is de Somalische shilling [SOS], die van Tadzjikistan is de somoni [TJS].

13. Het bood geen soelaas [uitkomst], dat je bij die souteneur [pooier] opnieuw ging soebatten [smeken] om het souvenir.

14. Het gaf nogal wat soesa [ophef], toen er op de sourdine (ook: sordino, demper op een strijkinstrument) en de sousafoon [tuba met beker naar voren] gespeeld werd.

15. Is deze thujasoort [levensboom] een linneon [grote soort] of een jordanon [kleine, ondersoort]? Ons soort mensen, de osm, weet dat echt niet.

16. Kun je de overheerlijke sonjana, die klimmende aardbei, gebruiken bij het sonjabakkeren?

17. Van Dale erkende de ouderensozen niet. Die kende alleen sosen en dat betrof dan de Sociale Dienst. [Na 2015 is dat laatste niet juist meer en bij sociëteit nu: sosen of sozen. Trouwens: GB kent alleen sozen. We blijven bezig: nu – 2021 – ook sosen.]

18. Polygynie is veelwijverij, polyandrie veelmannerij. Maar wat is nu toch sororale polygynie ? Antwoord: huwelijk van een man met 2 of meer zusters.

19. Herinnert u zich de boerentri [sorteerkast post] nog? Dat is een broertje of zusje van de tri, in de betekenis van trieerkast. Soteriologie (christologie) is de leer van Christus als Redder (Verlosser) der wereld. De Spaansevliegpleister (T.adv.) is gemaakt van Spaanse vliegen. Bij airmilesspaarders zijn airmiles zeer geliefd. De Spaarnestad is Haarlem en de sleutelstad is Leiden. Een thrillseeker is een durfal, een niet-elektrische spanningzoeker.

20. Een spar is een spant, maar ook een boom. Men kent onder andere: de gewone spar oftewel de fijnspar, de grove spar, de hemlockspar en de douglasspar. Strychnine, een zeer giftig alkaloïde uit de braaknoot, is een spasmogeen, een kramp verwekkende stof. Tegen spasmen, dus bij een spasmeaanval, kun je spasmolytica gebruiken. Een spast heeft veel van een drukte makende druktemaker.

21. De Molukken zijn de specerijeilanden. Op de Galapagoseilanden (VD) leeft de galapagosvink, zo doet het Groene Boekje ons geloven. VD: galapagosvink. NB 2021 – nergens meer á.

22. Het spectra oculorum is gezichtsbedrog. Speculeren wij à la hausse [op stijgende koersen] of à la baisse [dalende]?

23. De spetsnaz [alfabetisch] was een sabotage-eenheid in het Russische leger. De spieren vormen een ingewikkeld systeem. Spiersuiker heet inositol (glycogeen). De borst heeft een eigen musculatuur. Een spiersegment [groep spieren] is een myomeer en spierreuma heet ook wel fibromyalgie (wekedelenreuma).

24. Een strikvraag is: wat weet u uit de biologie van spillebeen [dun], spillevoeten [ww.: met de voeten slingeren] en spillenwervel [deel van een weefspil]?

25. Als je vaak spim [spam in instant messaging – IM] of spam (junkmail) ontvangt, is je pc-omgeving zeker niet spic en span.

26. Een ragebol is het spinnenverdriet. In een spinnenweb – dat maak je niet met een spinnewiel – zit je als een spin in het web. Nitrofenylpentadienal (NPPD) heet ook wel spionnenpoeder.

27. Het gehele personeel nam een snoekduik in het zwembad, ging daarna snoeken [met de hengel op snoek vissen] en vervolgens ook nog snookeren (snooker spelen). Als je met een kanon op een mug wilt schieten, kun je onder andere een atk, een antitankkanon, een klakkebus of een houwitser gebruiken. Niet geschoten is altijd mis. Ik heet Rein, ik ben rein. Gelukkig zond de sultan mij niet het zijden snoer [me laten wurgen].

 

2969 Dictee vrijdag 21-10-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (733) √

Dictee – dictees [2969]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 124, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (733)

1. De afkorting IUD staat voor intra-uterine device, een intra-uterien anticonceptiemiddel.

2. Het splanchnocranium is de aangezichtsschedel. Het spleen [uitspraak: ee of ie] is de halfironische naam voor een licht depressieve gemoedsgesteldheid en wordt ook wel weltschmerz oftewel taedium vitae genoemd. Het bijvoeglijk naamwoord split level is een verkorting van de splitlevelwoning. In a split second overzag hij de meerdere split screens [in 2 of meer gedeelten opgesplitst beeldscherm].

3. De spoelvoetcollybia is een plaatjeszwam, de ascaride is een spoelworm. Een spolumnpje is een gesponsorde column. Een sponsor fidei is een rooms-katholieke doopgetuige. Bij de verspreking 'verkrachte eenden' in plaats van 'vereende krachten' is er duidelijk sprake van een spoonerisme. Het salpeterkruit [zwart buskruit] lag tussen het zeemelkkruid en het akkerkruid. Het eerste bedreigde in hevige mate de salus populi [het welzijn van het volk].

4. Je kunt je nogal kwaad maken om een kwaadspreker, die kwaadspreekt. Wie goeddoet, goed ontmoet. Maar als je kwaad doet, doe je dus de zaak geen goed. Dat is dan het werk van een kwaaddoener, een kwaadwillige, iemand die kwaad denkt en dus behoorlijk kwaaddenkend overkomt.

5. Schrijf je acne's en cafés nu met of zonder kuut (acutus, accent aigu)? En wel of niet met een apostrof?

6. Een militair staatsbestel is een regiem (regime) met verkleinwoord regiempje (regimetje). In een reflex zag hij de reflectie van de reflector. Deflexie [verloren gaan van buigingsuitgangen] is een taalkundig begrip net als flexie [buiging], maar een flexiecirkel bijvoorbeeld is een wiskundige kromtecirkel.

7. Snoozen vervoeg je zo: ik snooze, jij snoozet, hij snoozede, wij hebben gesnoozed.

8. De kloothannesende klotenbibber was in se [in wezen] een klotevent. Een koksiaan is een volgeling van De Cock, een coccejaan is een volgeling van de Leidse hoogleraar Coccejus. De kokette [behaagziek, ijdel] coquette (behaagziek meisje) had zich als in een korset in haar door de corsetière, familie van de korsettenmaakster, gemaakte corselet gehesen, beter: gewurmd. Hij wilde hach noch wach zeggen, geen kik geven dus.

9. De anglicaanse kerk is de Engelse staatskerk. De Rooms-katholieke Staatspartij, de RKSP, was de voorganger van de KVP [Katholieke Volkspartij]. SS-20's (Sovjetski Sojoez 20) oftewel SS-20-raketten zijn sojoezraketten, Russische middellangeafstandsraketten. Er waren ooit staatsen en prinsgezinden [orangisten]. Het Stabat Mater is een gebed. In België heet de staatskrant Belgisch Staatsblad, in Nederland heette het staatsblad de Nederlandse Staatscourant, afgekort Stct. Niet ongenoemd bij deze opsomming mogen blijven: het Staatsbosbeheer en de Staatsdoema (Doema). Je weet toch, dat Duren een mooie stad is? Jeruzalem is de Heilige Stad [wel: de heilige stad Mekka], Rome is de Eeuwige Stad [VD bij 'la città eterna' (Italiaans) en 'urbs aeterna' (Latijn): = eeuwige stad]. Ik heb stad en land afgelopen. Zo kwam ik ook in stad en lande oftewel Groningen en Ommelanden. De
suzanne-met-de-mooie-ogen werd door Suzanne met de mooie wenkbrauwen goed verzorgd. Die laatste was trouwens een heel kuise suzanna.

10. Als je zegt, dat je Vondel en Hooft gelezen hebt, is dat een voorbeeld van een metonymie (metonymia, in dit geval: deel van het geheel).

11. Metopen (enkelvoud: metope) zijn de versierde vlakken tussen de trigliefen van een Dorisch fries. Trigliefen zijn met drie gleuven (eig. twee volle en twee halve aan de randen) voorziene stenen boven de architraaf in de Dorische bouworde, die afwisselend met de metopen het fries vormen. In de Stijlgroep zaten Van Doesburg en Mondriaan.

12. Na het stikmat ontdeed de getarte volgeling van Caïssa zijn stikkenzak van de boterhammen.

13. Stikstofdioxide [NO₂] is een bruinrood gas dat onder 0°C dimeriseert (een dimeer vormt) tot kleurloos distikstoftetroxide

14. Zoals een doctor designatus uitziet naar zijn promotie, ziet een gelovige uit naar Pasen. De Stille Week of Goede Week, ook wel passieweek of paasweek genoemd, komt eraan. En dan wordt het Witte Donderdag, Goede Vrijdag en paaszaterdag of Stille Zaterdag (daarna: Pasen). En na die paasweek komen we dan nog eens op eerste en tweede paasdag terecht in afwachting van Pinksteren, het pinksterfeest dus. Wil je warempel stilhouden, dat de tram was stilgehouden?

15. Wist u dat Stimezo [Stichting voor Medisch Verantwoorde Zwangerschapsonderbreking] tegenwoordig StiSAN [Stichting Samenwerkende Abortusklinieken Nederland] heet?

16. Een koe met een stinkpoot heeft de ziekte van Mortalo, de verhoorning van de hoeven van koeien. Met een stinkpot maak je Bengaals vuur.

17. De paus zit op de pauselijke stoel, de Heilige Stoel, ook wel de stoel van Rome genoemd.

18. De still going strong [nog steeds krachtig] stoepier [mensen de winkel in praten] loodste de klanten de Noordzeevisserijproductenwinkel binnen.

19. Van die filmscène werd een still [filmfoto] gemaakt. In het laboratorium vond een stillireactie, een druppelreactie voor chemische analyse, plaats.

 

2968 Dictee donderdag 20-10-2022 (2) – dictee Oefendictee september 2022 (1) √

Dictee – dictees [2968]

Oefendictee september 2022 (1)

1. Een sjwartse jood is orthodox. Opininions chic zijn populaire misvattingen. Een choc des opinions is een botsing van meningen en opioïde is een morfineachtige pijnstiller. Leg maar uit: Pyreneeën, Pyrenese, Goeree, Goereese, farizeeër, farizese. Goeree is wel een, farizee en Pyrenee zijn geen bestaande woorden. Leg maar weer uit: extreemlinks en links-extreem … Ook trouwens: extreemrechts en rechts-extreem. Wat kun je vertellen over een newtonse vloeistof?
Wel, daarbij treedt geen plastische vloei of thixotropie op. De
mise-en-scène [toneelschikking] is een zaak voor de metteur en scène [re­gis­seur en pro­duc­tie­lei­der]. Mise au point is een kwestie van iets zuiver stellen. Een prokaryoot is een eencellig (1-cellig)
micro-organisme.

2. Het majoretje (majorettetje) liep in haar majorette-uniform mee in de majoretteparade [n/s]. Studeert hij aan de UA of de UGent? Uitentreuren is tot in den treure of (tot) uit den treure(n). Kunnen ze het schip vlot trekken, voordat het zal vlam vatten? Zm, een zettameter [10^21 m], is 10^42 keer zo groot als een zm, een zeptometer
[10^-21 m]. Hij was zo zat als een zwitser en had een baard als een Zwitser. Het zuidzuidoosten kort je af met ZZO, het zuidwest ten westen met Z.W.t.W. Winden in de aanbieding: Africus (zuidwestenwind, wind uit Afrika) en Aquilo [Romeins] of Boreas [Grieks] (noordoosten- of noordenwind). Ik ver-adhd, jij ver-adhd't, hij ver-adhd'de en zij zijn ver-adhd’d [ww. ver-adhd’en]. De apgarscore komt van appearance, pulse, grimace, activity, respiration.

3. AWACS staat voor airborne warning and control system. De QI is de queteletindex, de BMI is de body mass index. Die zijn overigens hetzelfde! Komt ‘blaxploitation’ van ‘black’ en ‘exploitation’? Niet helemaal. Een bleinenbijter is een zekere libel(le). Op de beurs staat bullish [koersstijging verwachtend] tgov. (t.o.) bearisch [koersdaling verwachtend]. Het verzonken metaal [wegzinken] was verzinkt
[met zink overdekken: galvaniseren] tegen oxidatie. Er is (émail-)cloisonné [verhoogd aangebracht] en (émail-)champlevé [verdiept aangebracht]. ‘Los’ zijn cloisonné en champlevé bnw. Een maai-dorsmachine is een maaidorser. De bakru [bosgeest] was in de bakra [blanke] gevaren. Het is een weetje hoe je een w’tje schrijft. Veel Bantoes dragen bantuknots. Schrijf je ‘behaviorist’ echt wel goed?

4. Hij had een bird’s eye view, maar wel het writer’s block syndroom. Aan een blinde geleidehond heb je niet veel [wel aan een blindengeleidehond]. Bombazijn, fustein, pilo en barchent
[sterk weefsel]. Je booty [achterwerk] zit boven je bootees [laarzen]. Na de cesartherapie was er caesarsalade. Het brugadasyndroom is een erfelijke hartritmestoornis. Slokdarmontsteking is esofagitis, aan de oesophagus dus. Het boerhaavesyndroom is een breuk in de slokdarm. EPR is elektroparamagnetische resonantie en ESR is elektronenspinresonantie. Er moet aceetaldehyde besteld worden! Jij vertelt fibbetjes [leugens]: schaam je! Bij flashmobben wordt een flitsmenigte gevormd [via internet voor ludieke actie]. Koning Victor Emanuel (1820-1878) had de bijnaam il re galantuomo (gentleman). Dat was een heerlijk fonduetje!

5. Als je gesjochten bent, ben je een beetje mesjogge, mesjoege, besjokke of mesjokke. Een doula is een niet-medische helpster van kraamvrouwen. Met la città eterna wordt de urbs aeterna, het eeuwige Rome (Roma aeterna), de Eeuwige Stad bedoeld. Drie kwart [= ¾] (driekwart) van zijn vermogen is belegd. Ik zei het nog: dat joggende en jokkende joch kent daar heg noch steg. Tike [tie-kèh] is onzuivere opium. Tileen is een verkorting van polyethyleen. Een
madame-jeanette is een soort van grote, rode of gele, zeer scherpe Spaanse peper, een dame-jeanne, een demi-john of dameraan is een grote mandfles. Het zijn wijsneuzen, die jan-weetals en lijsjes-weetal. Jouïsseren [genieten, het genot hebben van] heeft wel iets te maken met een action de jouissance [bewijs van deelhebberschap].

6. Een taqiyah is een gebedskapje voor moslims. Hij bezat de graad van kiyu bij het judo en droeg een afbeelding van een kiur [reuzenvogel Madagaskar] op zijn pak. Voeg aan dat rund, die gaur [gau-wuhr], een klinker toe en je krijgt giaur [gaa-voer], de Turkse scheldnaam voor een niet-moslim. In een ginkgo [gihn-koo] [Japanse waaierboom] hangt in de regel geen nangka [nahn-kaa], jackfruit. Het stikt hier van de kob- en kapmeeuwen [niet: kop-!]. Het toppunt: kombu bij de kombucha. De groothertog van Luxemburg bestiert het Groothertogdom Luxemburg. Dat kan wel: half Joods [afstamming], maar dat kan echt niet: half joods [godsdienst]. Trouwens een half-Jood is dus half Joods. Het apparaat vertoonde een vervelend hiccupje [klein gebrek]. Een laaienlichter is een ladelichter [oplichter, ook m.b.t. kassa's]. Die beesten leiden een kwijnend bestaan. Dat lijdt geen twijfel.

7. In het kavietje [café] stond een kevietje [kooi]. Schrijf dat maar op mijn conto (afkorting: C! - m.c. = mio conto, c.m. = conto mio). Een conto a metà (gemeenschappelijke rekening – een deelnemer hieraan is een metist of metiste) is een meta-affaire, rekening voor tweeën, gelijk opdelen in winst en verlies. Conto nostro (nostro conto = n.c.) is onze rekening, conto suo (suo conto) is zijn rekening en conto vostro (vostro conto = v.c.) is uw rekening. En ten slotte is een conto de reis [uitspraak: ij] een oude munteenheid van Portugal. De mp
[minister-president] was er in hoogsteigen persoon. Bij de limbo
[Zuid-Amerikaanse dans] wordt de lat steeds lager gelegd. Een nabo is een niet actief beveiligde overweg: spoorwegovergang zonder bomen of knipperlichten. Het paard neit [neien = hinniken] van nijd.

8. Die Cito’er maakt toetsen voor aspirant-vwo'ers en -havoërs. De koebba is de koepel van een koepelmoskee. Hij was bezig de laatste lootjes te verkopen. In het medulla ossium (beenmerg) worden de bloedcellen en -plaatjes gemaakt. Pasja Erdogan: duidt erop, dat die machtige alleenherser zich in weelde baadt. Dat is zeker old- of newskool. Hij housete/housede bij het housen op het housefeest in zijn housecoat. Zit de Britse adel in het House of Commons (Engelse Lagerhuis) of in het House of Lords (Engelse Hogerhuis)? Het laatste. En waar zitten de backbenchers (minder belangrijke politicus, in het Engelse Lagerhuis op de achterste rij)? Een backdoor is een achterdeurtje voor een computervirus. Backbeat is afterbeat.