vrijdag 14 oktober 2022

2963 Dictee zondag 16-10-2022 (5) – dictee Dictee voor de ambtenaren van de Stad Gent 2022

Dictee – dictees [2963]

Dictee voor de ambtenaren van de Stad Gent 2022

Heerlijk Helder Groot Dictee (titel)

Alle voorgelezen en niet op te schrijven toelichtingen zijn verwijderd!

1. Gent is een fantastische stad

Gent is een prachtige, feeërieke stad, mét ... een goed geregelde ambtenarij. Maar dat geoliede systeem van regels zit soms verstopt in difficiele en wijdlopige teksten. Nochtans schrijf je als ambtenaar echt voor God en klein Pierke. En als je weet dat 1 op 7 kleine Pierkes onvoldoende geletterd is, dan is het niet verwonderlijk dat die ambtelijke teksten vooral problemen creëren. Maar tada, wij hebben dé oplossing: de  denk-aan-een-gemoedelijke-gesprekspartnertip! Hoe zou je het zeggen tegen je bomma of bompa? We proberen het met enkele zinnen uit stadsteksten over vergroenen en terrassen.

2. Een groene voortuin

De Stad Gent wil groenere voortuinen. Daarvoor vind je de volgende regels.

3. Tegen mijn bomma zou ik dat nooit gezegd hebben. Wat wel? Om verharde constructies aan te leggen, ... Onze 2de tip is dan ook: laat werkwoorden werken en maak er geen zelfstandig naamwoord van.

4. En die ‘essentiële ecosysteemfuncties’ brengen ons bij tip 3: let op met vak- en stadhuistaal. Er zou een appje moeten bestaan dat woorden als actoren en desalniettemin onmiddellijk ‘deletet’ en vervangt door eenvoudiger synoniemen, zoals ‘wist’.

5. Hallo? Op te lossen zonder veel manoeuvres, onder andere met tip 4, de hottentottententententoonstellingstip: splits ellenlange zinnen en woorden op.

6. Tja, die dingen ‘gebeuren’. Maar naar verluidt spreek je de mensen beter rechtstreeks aan. Dan wordt je tekst automatisch vlotter. Dat is dan ook onze tip 5.

7. De geveltuin

Magnifiek, al die geveltuintjes! Maar die teksten erover: …

Wie denken ze wel dat we zijn: ET? Een seriemoordenaar? Arme bomma!

8. De regenton

Een geveltuin vraagt veel regenwater. Daarom wil ik voor mijn huis een regenton zetten. Ik vroeg of dat mocht en ze antwoordden me: …

Help!

En ik ben zeker niet de enige die een tekeningetje nodig heeft bij: ...

Tip 7 is dan ook: verduidelijk je tekst met beelden.

9. De terrassen

Het lijdt geen twijfel dat terrassen zorgen voor een bruisende stad. En dus wil de Stad Gent meer terrassen ... met respect voor de buurt. Daarom zijn er terrasinplantingsplannen, ook wel TIP's genaamd: …

Enfin, onze tip 8 is: let ook op met afkortingen, want die zijn vaak veel minder bekend dan we denken.

10. En wat denk je van: …

Hier klopt iets niet! En dat brengt ons bij tip 9 en 10: voorkom fouten door je eigen tekst hardop te lezen én door de spelling- en grammaticacontrole van je pc te gebruiken.

11. En om af te ronden: laat je tekst ook eens lezen door iemand anders. Die had ongetwijfeld gezien dat ik mij misteld heb, en dat dít dus de echte 10de tip is!

 

 


donderdag 13 oktober 2022

2962 Dictee zondag 16-10-2022 (4) – dictee Leiderdorps Dictee 2022 √

Dictee – dictees [2962]

Leiderdorps Dictee 2022

Leiderdorp: een toeristische trekpleisterplaats (auteur: Roland de Bonth – de titel hoorde er niet bij)

De rode woorden of woordgroepen moesten worden ingevuld.

Blauw is toelichting.

Er zaten 9 taalfouten in de tekst. Die moesten omcirkeld worden. Hieronder: groen.

1. De toerist die heden ten dage de kakofonie van Leiden de rug toekeert en het
Zuid-Hollandse Leiderdorp aandoet, zal er perplex door staan dat deze idyllische gemeente, rustiek gelegen tussen de sleutelstad [domstad, wel bv. Spaarnestad, rivier, randstad – algemeen – Randstad Holland] en het Groene Hart [wel: groene hart van Holland], op de kop af eenendertig rijksmonumenten tellen.

[I perplex staan van iets]

[II gemeente = enkelvoud --- > telt]

2. Het merendeel van deze bezienswaardigheden bevinden zich aan de Achthovenerweg en de Hoofdstraat, waaronder een
achttiende-eeuwse [ook: 18e-eeuwse, 18de-eeuwse] boerderij op een L-vormige plattegrond en een smeedijzeren hek in Lodewijk XVI-trant [uitspraak: zestien], waarop de naam Agthoven prijkt in een enigszins incourante [niet gangbare] orthografie [spelling].

[III merendeel is enkelvoud --- > bevindt]

3. Om deze historische gebouwen van nabij te beschouwen zou een vélocipède [een van de eerste modellen fietsen] het vervoermiddel par excellence [bij uitstek] zijn, maar vanzelfsprekend zijn een elektrische hybride fiets, een sportieve e-bike of * – voor de heuse snelheidsmaniakken – een speedpedelec [pedelec, speedbike – met krachtige motor] natuurlijk voor de hand liggende hedendaagse alternatieven voor op cultuur beluste recreanten.

* Had 'en' moeten zijn, anders 'voor de hand liggend alternatief'.

[IV Dat is dubbelop – een van die twee woorden moet weg!]

4. Te hunnen gerieve is een van de speerpunten van het college van burgemeester en wethouders [B en W werd fout gerekend] het opkalefateren [ook: opkalfateren – andere uitspraak] van fietspaden door het plaatsen van kant-en-klaar gekoppelde betonnen elementen die minder gevoelig zijn voor zettingen [verzakkingen] en daardoor meer rijcomfort bieden.

5. De recreatie-industrie profiteert evenzo volop van de aanleg van bloemrijke bermen, waardoor op zonovergoten dagen het zwartsprietdikkopje [niet in wdb. – vlinder], de gehakkelde aurelia [vlinder, goudkleurige vleugels] en het klein geaderd witje
[vlinder, volgens Linnaeus: Pieris napi] foeragerend [op foerage, voer, uitgaan] van judaspenning [tweejarige plant] via ijzerhard [trucje: met de d van grond, dus plant – ijzerhart met de t van lucht = loofboom] naar koninginnenkruid [leverkruid] fladderen.

6. Alleen de brandhaartjes [niks met brandhaard!] van de eikenprocessierups, die jeuk, bultjes en oogklachten veroorzaken, kunnen een relaxte [verbogen vorm, wel: relaxed] fiets- of wandeltocht danig vergallen en daarom raden online flyers [ook: onlineflyers, let op onderstreepte als klemtoon] aan om bij ondraaglijke [ondragelijk met andere uitspraak niet in wdb.] jeuk een verkoelende crème aan te brengen of antiallergietabletjes [aaneen!] te slikken.

7. De kans dat nietsvermoedende wandelaars bij hun dagelijkse flaneergang [hun dagelijks flaneren] in hun slangenlederen
[ook wel: slangenleren - andere uitspraak] brogues [gaatjesschoenen] zich irriteren aan fecaliën van een malicieuze [kwaadwillige] Duitse herder, een chowchow [Chinese keeshond] of een sint-bernardshond [zonder h! – onder sneeuw bedolven reizigers opsporen] – clichématig voorzien van het stereotiepe, met sterkedrank gevuld ankertje – is ten enenmale nihil.

[V irriteren --- > ergeren]

8. Volgens de vigerende [van kracht zijnde] algemene plaatselijke verordening [APV is fout] behoort het namelijk tot een van de plichten van iedere eigenaar of houder van een hond – behoudens hij die zich door een geleidehond of sociaal hulphond [hond is sociaal, ook: (sociale + hulp) + hond = socialehulphond] laat vergezellen – verplicht de uitwerpselen van zijn viervoeter in een plastic zakje uit de openbare ruimte te elimineren [verwijderen].

[VI behoort tot – of – is een van de]

[VII plichten en verplicht is dubbelop]

9. In 2012 werd het Limesaquaduct [eigennaam] onder de Oude Rijn [idem] in gebruik genomen, een naam die herinnert aan de bijna tweehonderd kilometer lange grens van het Romeinse Rijk [eigennaam] die van Katwijk aan Zee [niet in wdb. op internet meestal Zee, vgl. Cadzand-Bad, wel onderweg gezien onder een aquaduct op de A4: Steenbergen aan zee] in het westen tot aan Spijk in het oostelijk deel van Nederland meandert, waarmee deze Nedergermaanse limes [niet in wdb. – op internet vind ik ook Neder-Germaanse limes!!!] het grootste archeologische monument van Nederland vormt.

[VIII vormt --- > vormen is dubieus: VD limes, geen mv., GB limes, zelfde mv.]

10. Na een copieuze [overdadige] driegangenmaaltijd [ook: 3 gangenmaaltijd] in een van de vele horeca-etablissementen, afgesloten met een latte macchiato of desgewenst een Schotse single malt whisky [Engels, in Schotland en Canada whisky, in Ierland en VS: whiskey – ook: singlemaltwhisky – vernederlandst, beide vormen niet in wdb.], kunnen bourgondisch [uitgelaten, uitbundig] ingestelde toeristen voldaan huiswaarts keren en weltevreden terugdenken aan hun bezoek aan het pittoreske Leiderdorp en haar inwoners.

[IX plaatsnamen onzijdig: Leiderdorp, het bruist, dus haar --- > zijn]

 

 


2961 Dictee zondag 16-10-2022 (3) – dictee Kinderdictee Leiderdorp 2022 √

Dictee – dictees [2961]

Leiderdorps Dictee 2022 voor kinderen van de basisschool

(geen titel)

De rode woorden of woordgroepen moesten worden ingevuld.

1. Het is een goed initiatief de kinderen uit het primair onderwijs kennis te laten maken met het Leiderdorps Dictee.

2. Het bestaat al een aantal jaar voor volwassenen en de belangstelling daarvoor is groot.

3. In dit dictee gaan we met elkaar eens kijken wat wij allemaal weten over het scheiden van het afval en het verwerken daarvan. Laten we maar eens dicht bij huis beginnen.

4. Elk huisadres heeft de beschikking over een minicontainer of een ondergrondse container.

5. Bewoners van een appartementencomplex maken gebruik van het ondergrondse systeem en zijn dan ook in het bezit van een speciale sleutel.

6. Bewoners van een eengezinswoning hebben de keuze uit drie minicontainers, de blauwe voor het ophalen van oud papier, de groene voor groente-, fruit- en tuinafval en de grijze bak voor het overige afval inclusief plastic, metaal en drinkpakken.

7. Je ziet dat een goed scheidingsproces kan rekenen op een juiste manier van recyclen en dat betekent dat er weer van oud nieuw gemaakt kan worden.

8. Soms zie je bij de ondergrondse containers grofvuil liggen. Bijvoorbeeld matrassen of een oude Ikea-kast [Donorprincipe: IKEA (internet) en omdat het een ‘letterwoord’ is met een of meer hoofdletters, komt er een streepje, ook bij het ‘foute’ Ikea].

9. Eigenlijk moet je dan onmiddellijk contact opnemen met de gemeente. Dit is afval dat naar de milieustraat gebracht moet worden.

10. Ook kan er een melding gemaakt worden bij de gemeente
[stond hierboven al!] voor een afspraak om het zogenaamde grofvuil te komen ophalen op een plaats bij jou in de straat.

11. Om Leiderdorp opgeruimd te laten blijven moet het scheiden
[kwam al eerder voor] van afval en het ophalen daarvan de hoogste prioriteit hebben.

12. Dat geldt ook voor het zomaar op straat weggooien van plastic flesjes, bekertjes en sigarettenpeuken. Houd Leiderdorp schoon! 

 

 


2960 Dictee zondag 16-10-2022 (2) – dictee Wekelijkse dicteetest 228 RL √

Dictee – dictees [2960]

Wekelijkse dicteetest 228 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!


Bron: Oefendictee (oud) 728


1. De ……….. kent de ……….. vast niet!

a. faex populi                               faeton

b. fax populi                                faëton

c. faex populi                              faëton

2. ………….. ad …………..: geschikt als een ezel tot het bespelen van

een lier.

a. Asinus                                     lyram

b. Asynus                                    liram

c. Asynus                                    lyram

3. ……………. is fierljeppen, afbreken: …………...

a. Polsstokverspringen                          fierl-jep-pen

b. Polstokverspringen                           fierl-jep-pen

c. Polsstokverspringen                          fier-ljep-pen

4. Het zijn …………… die regen en wind ………....

a. malefijten                         scheiten

b. malefijten                         schijten

c. malefeiten                         scheiten

5. Zou die …… Achates echt ……. Punica plegen?

a. fidus                                    fidus

b. fides                                    fidus

c. fidus                                    fides

6. Hij moet dit …………. en …………. betalen.

a. ad amusim                               ad assem

b. ad amussim                             ad assem

c. ad amussim                             ad assum

7. ‘Flux de …….’ en ‘flux de ……’ zijn synoniemen.

a. bouches                                        paroles

b. bouches                                        parole

c. bouche                                          paroles

8. Een …………. is een ……………..

a. flügelhorn                                     bugel

b. flugelhorn                                     bugel

c. flügelhorn                                     bügel

9. Bij het ……….. gebruik je een …………..

a. fonduen                            fondupan

b. fonduën                            fondupan

c. fonduen                            fonduepan

10. Bij de ‘……….’ moet je aan de ……… denken.

a. Veertigen                             Académie Française

b. veertigen                             Académie française

c. veertigen                             Académie-française

 

Oplossingen [228]: zie hieronder.

 

--------------------------------------------------------------------


Oplossingen [228]

1c 2a 3c 4b 5c 6b 7c 8a 9c 10b


Contact: leentfaarrein@gmail.com

 


dinsdag 11 oktober 2022

2959 Dictee zondag 16-10-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (728) √

Dictee – dictees [2959]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 129, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (728)

1. Wat voor entrepreneur (ondernemer) bent u? Een zzp'er [zelfstandige zonder personeel] of een zmp'er [met]? Loopt u ook mee in het defilé?

2. Is een tektiet nu wel of niet een meteoriet? Tekstverbetering is emendatie.

3. De teleferiek is een kabelbaan of een stoeltjeslift. Bij tele-educatie [lessen volgen via elektronische weg] leer je onder andere wat een teledoe [Indische stinkdas] is. De telepaat beoefent de telepathie en is dus een gedachtelezer. De Telescoop of Verrekijker is een sterrenbeeld.

4. Een hiëroduul is een tempelslaaf of -prostituee. Het Chanoeka is het feest der tempelwijding. Een ziggoerat is een tempeltoren. Konden we maar temporair [tijdelijk] terugkeren naar de tempo doeloe [goede oude tijd]. In die tempi passati [voorbije tijden] of in de temps perdu [verloren, voorbije tijd] werd toentertijd [ook: d] in de muziek een stevig tempo di marcia [marstempo] aangehouden. Op de klok stond 'tempus fugit' [de tijd vliedt heen]. Tenaciteit is dikvloeibaarheid (viscositeit). Iets op naam stellen heet tenaamstelling. Is er een nuanceverschil tussen het ten achter stellen, de tenachterstelling, en het achterstellen? Mijn geduld is gewestelijk haast tenden [op]. Mijn broer is op end' op [ook: op-en-top] een gentleman. De economie tendeert nu weer naar balans. Dat is in ieder geval de tendens, de tendentie. De tenge is de veelgevraagde en veel gezochte munteenheid van Kazachstan [KZT].

5. De tenondergang, het ten onder gaan, van de tenno (mikado) liet op zich wachten.

6. Tentaculair wil zeggen met tentakels. Kun je met twee kwintetten [vijftal] een tentet [tiental] vormen? En kan dat ook met een septet (7) en een trio (3) of met een octet (8) en een duo (2)? De Mondriaantentoonstelling (je zag daar veel mondriaankleuren) trok veel volk. Dat was niet gekleed in avondkleding, tenue de soirée, maar in tenue de ville [stadskleding: herenpak of mantelpak/geklede jurk].

7. Tepelontsteking heet deftig thelitis en tepelpijn wordt ook thelalgie genoemd. Wat heeft de teppanyakikok [grillen op hete plaat – sukiyaki, teriyaki] ervan gebrouwen?

8. Terfenadine gebruik je tegen hooikoorts. De teringlijer maakte een teringherrie en was specialist in teringzeiken (teringouwehoeren). Teringachtig is trouwens ftisisch (hectisch). Zullen we nog wat futures oftewel termijncontracten afsluiten? Terpentijnzeiker, stop nu toch eens met dat eindeloze geoha!

9. Terre à terre is laag-bij-de-gronds [ventre à terre = in vliegende vaart, met de grootste haast], alledaags, platvloers. Een terreplein: vlakke terrein binnen een fort.

10. De Witte Terreur, de terreur blanche, was de vervolging van Napoleonaanhangers na Waterloo. Een tertiaris is een derdeordeling
[rooms-katholiek: lid van een derde orde (een orde die volgens een verzachte regel van een kloosterorde seculier of regulier leeft)]. En tertie (meervoud: terties, tertiën) is voor een seconde, wat een seconde is voor een minuut. De tertii gaudentes zijn de lachende derden. Komt er voldoende terugkoppeling, feedback, op dit dictee? Een teruggeplaatste scholier wordt achteruit geplaatst. De T is het symbool voor de tesla, de eenheid van magnetische inductie. De tesjoeva (meervoud: tesjoevot) is het berouw, de inkeer.

11. Er waren gelukkig een testis oculatus [ooggetuige] en een testis auritus [oorgetuige] van het amoureuze tête-a-tête [bijeenkomst 'onder vier ogen'].

12. De prij [kwaadaardige vrouw], een echte harpij [boze vrouw, feeks], hield lampreien [jonge konijnen] en ze hield ook erg van prei [groente]. Het tetragrammaton [uit 4 letters bestaand magisch teken] voor Jehova (Jahwe(h)) is JHVH (ook: JHWH). 'Blauwe baby's' hebben een aangeboren hartafwijking, de tetralogie van Fallot.

13. Tetryl [explosieve stof voor militairen] spreek je gemakkelijker uit dan tetranitromethylaniline [niet in wdb.]. Bij het feesten wil iemand ook nog weleens veesten, winden laten. Ik heb jullie van tevoren nog gewaarschuwd! De appretuur is de textielverdeling en texotroop is stroperig (van lijm). De textuur (textura) was de aan de fractuur voorafgaande gotische lettersoort, zoals mede door Gutenberg gebruikt. Thaiboksen is een verkorting van muay-thaiboksen. De munteenheid in Thailand is de baht [THB]. Op de vorige drie thé complets [t.c. = tcomplet, t.d. = tdansant – en td = technische dienst] ontbrak je. Kom je nu wel op het volgende thee-uur? Zijn citroenthee en het algemeen Belgisch-Nederlandse thee citroen hetzelfde? Niet helemaal. Theevisite is een kwestie van theezetten en theedrinken. Je hebt groene of Mexicaanse thee (jezuïetenthee, maté), Drentse thee (gagel) en Franse thee (salie).

14. Op de theeboy lagen naast het theekomfoor ook Utrechtse theekantjes (ook: -randjes). De thee werd vroeger vervoerd op een snelle theeklipper. Een theepad en een heetwaterapparaat doen wonderen. Theelanden zijn theeproducerende landen, waar theeplukkers vaak aan het theeplukken zijn.

15. De komboecha is de theezwam. Zoekt u ook naar de of het grote onbekende, the great Unknown, of wellicht naar the last of the Mohicans? Thenardsblauw is kobaltblauw en het geneesmiddel theobromine (een isomeer hiervan is theofylline) is
3,7-dimethylxanthine, een alkaloïde [het- en de-woord] uit cacaobonen, verschillende soorten van thee en kolanoten, dat (die) wordt toegepast in de geneeskunde. Therapeut gezocht? Ga dan naar de cesartherapeut [bewegingstherapie], de gestalttherapeut [eenheid in de menselijke beleving en waarneming herstellen] of de mensendiecktherapeut [juiste lichaamshouding en gezond bewegingspatroon]! Aan het thermietprocedé [met aluminium als reductiemiddel] komen geen termieten [orde van insecten – Isoptera] te pas. Een thespiaan is een dramaturg. Houd The Star-Spangled Banner [Amerikaanse volkslied] in ere! Enne, vergeet uw thee-eieren niet!

16. De lewisstructuur [chemie] is een streepjes- of valentiestructuur. De strelitzia (paradijsvogelbloem) is een plant uit de banaanfamilie. Een streep-puntlijn, je raadt het al, bestaat uit strepen en punten.
Para-aminosalicylzuur (PAS) is een middel tegen tbc. De stresscardiomyopathie heet in Van Dale ook wel het gebrokenhartsyndroom.

 

 


2958 Dictee zaterdag 15-10-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (727) √

Dictee – dictees [2958]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 130, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (727)

1. In mijn studententijd waren er twee th's, technische hogescholen, te weten de THD en de THE, de Technische Hogeschool Delft en die van Eindhoven. Inmiddels zijn dat universiteiten geworden en ze heten nu TUD, Technische Universiteit Delft en TU/e, Technische Universiteit Eindhoven. Tegenwoordig is er ook nog, tuttut, vergeet die niet, de historische TUT (thans: UT), de tu [technische universiteit] en oogappel van Twente.

2. Theürgie is een magische handeling waarmee men geesten bezweert. In thiacyclobutaan en thiadiazine is een koolstof- door een zwavelatoom vervangen. Een thixotrope stof is dikvloeibaar.

3. Een thomist richt zich naar het filosofisch en theologisch leerstelsel van Thomas van Aquino, dus niet naar Thor (Donar). Thoracaal is betrekking hebbend op de borst, de thorax. Op de Thoraschool worden onder meer thorarollen bestudeerd.

4. Thorium met symbool Th heeft atoomnummer 90, maar thortveitiet is een mineraal dat scandium [Sc, 21] bevat.

5. Niet elke Thraciër is een thracoloog. Een thrillseeker zoekt sensatie en (maar geen elektrische!) spanning. Voor hasjiesj (hasj, marihuana) moet je bij die en die thuiskweker zijn. De thuja is een levensboom, een haagboom.

6. Een thuriferarius is een wierookdrager. Die vindt je medeonderzoeker niet op de ThUK, de Theologische Universiteit Kampen. Een Thuringer heeft niets in München te verhapstukken.

7. Thyllen zijn uitgroeisels van het parenchym. Ben je bijvoorbeeld cyclothymisch, dan lijd je aan een manisch-depressieve psychose. Een thyrsus is een bacchusstaf en een thyristor [zekere schakelaar] helpt niet tegen thyreosis [gestoorde schildklierwerking], althans nu nog niet. Een TIA, een transient ischaemic attack, is vaak de voorbode van een beroerte.

8. De tibetdog, het tibet [stof voor japonnen] en de dalai lama [geestelijk en wereldlijk leider van de boeddhisten] zijn van origine Tibetaans. Die ongelovige thomas, niet behorend tot de thomaschristenen, was zo zot als Tielebuis. Tijdens de Tiendaagse Veldtocht kende men de tiendaagse week, geënt op de Franse revolutionaire kalender, nog niet. De kampioen was drie tienden sneller dan de nummer twee.

9. Is tiendubbel tweemaal vijfdubbel of vijfmaal tweedubbel? De teenager ging naar de tienersoos. De olympische tienkamp wordt ook wel als decatlon aangeduid, een decemviraat is een tienmanschap en het tienstammenrijk is het uit tien stammen bestaande rijk van Israël. Een tientje kan een bankbiljet zijn, maar kon vroeger ook het tiende deel zijn van een lot. Bij een tientje bidden is dat begrip het vijfde deel van een rozenhoedje: tienmaal een weesgegroetje met een onzevader en een eer-aan-de-vader (thans niet meer in VD; zie – voorheen – bij 'tientje' – nu: klein gloria), waarbij een geheim wordt overwogen. Een tiesjebof is een lang en lelijk persoon, Tiesjebof is Tisja Beav, een joodse vastendag ter herinnering aan de verwoesting van de tempel. De tiffany is een decoratieve stijl in de glassierkunst.

10. Hij heeft een tigtal keren een tig aantal inbraken gepleegd. Voor de tigste keer werd hij opgepakt. Ten tijde van Napoleon en ten tijde van olim was er sprake van de tempo doeloe, de goede oude tijd. De biedermeiertijd, de Noormannentijd, de rederijkerstijd, de tsarentijd en de Vikingtijd waren onze tijd ver vooruit. Wel, here mijn tijd (Here, mijn tijd, heremijntijd, heremetijd)! Zijn tijdrekken en tijdkorting synoniemen in de sport?

11. Kent u ze: de papieren tijger, de partytijger, de partijtijger, de Bengaalse tijger (de koningstijger), de Siberische tijger, en de Aziatische tijger? De serval (boskat), de ocelot (de pardelkat) en de nevelpanter (de boomtijger) zijn tijgerkatten, net als de Amerikaanse en Aziatische dito's. De tijgermug verspreidt dengue [knokkelkoorts] en het westnijlvirus [veroorzaakt koorts]. Een tijgerreiger heet ook wel tijgerroerdomp (tijgervogel) en een tijgervis is een vraatzuchtige nijlvis. Tike [tie-kèh] ten slotte is onzuivere opium.

12. Een tik-op-de-schaal is een oneerlijke kruidenier. Tickertape komt uit een telegraaftoestel, een tikker (tikster) werkt op een typemachine (ook: typmachine) en maakt soms tik- of typefouten (ook: typfouten). Een tikpoes is een typemiep (ook: typmiep) in de context van seksuele bijbedoelingen. Tilapia is een Afrikaanse zoetwatervis en een tilak is een rode stip op het voorhoofd, een geluksteken bij de hindoes. Tileen is een verkorting van polyethyleen. Is het jammer, dat de timocratie [vermogen geeft stemrecht] – dat is overigens geen genootschap van timons [mensenhater] – verdwenen is?

13. Timotheegras is een soort van doddengras. Verouderde en informele tingelingeling krijg je op een aftandse tingeltangel.

14. Tinkies is stannien oftewel dikopermono-ijzertetrasulfostannaat. In de politiek heb je veel tinnegieterij [onbevoegd meepraten over staatkunde]. Tinneroy (manchester) is een soort corduroy. Die rare tinus produceerde tintdruk (clair-obscur). De uit Martinique afkomstige Martinikaan Tinus hield even stil bij de tinus-aan-de-rekstok [kruisbeeld = jan-an-de-lat].

15. Het woord 'tipsyschotel' werd ten onrechte getipp-ext, of had er wel 'tipsy cake' moeten staan? Tiramisu is een Italiaans nagerecht gemaakt van onder meer zoet(e) biscuit, eieren, koffie, amaretto [Italiaanse amandellikeur] en mascarpone [zachte, verse, Italiaanse roomkaas], dat alles bestrooid met cacaopoeder. Dit dictee is tiré à quatre épingles [om door een ringetje te halen].

 


2957 Dictee vrijdag 14-10-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (726) √

Dictee – dictees [2957]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 131, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (726)

1. De Champions Leaguetitel, de grandslamtitel (vergelijk: de
grand-prixtitel
), de Wimbledontitel [niet in GB, VD], de gemenebesttitel [VD]: welke is het meest begeerlijk? Heeft jouw dochter al een Tj-biljet (teruggavenbiljet jongeren) aangevraagd? Het vlees werd in Indië in stukjes gesneden, getjintjangd.

2. Tjitjaks [kleine hagedissen] lusten wel tjiftjafs [duimpje, vogel], maar niet omgekeerd. De somoni is de munteenheid van Tadzjikistan en heeft als genormeerde valuta-aanduiding: TJS. (Daarvoor was sprake van de Tadzjiekse roebel, aanduiding TJR.) In België is het tko het tweedekansonderwijs. Het tweeletterige symbool voor thallium is Tl. De afkorting Tm kan voor thulium staan, maar ook voor terameter [10^+12, een biljoen]. Tot en met wordt afgekort als t.e.m. of t/m.

3. De afkorting van ten laste van is t.l.v. en tlv staat voor terugstootloze vuurmond. Wist u trouwens dat de afkorting van Maatschappij tot Nut van 't Algemeen TNv'tA [tee-jen-vee-tee-jaa] is?

4. Tobbedansen [in een tobbe in het water naar 'de bel'] was een hele opgave voor de tobbetjes-even-rond [korte dikke vrouw]. Een arme tobias leeft vaak alleen maar van tobiasvissen. Een tobogan is een Canadees-indiaanse slee, maar ook een kermisroetsjbaan. Toccadielje is een vorm van triktrak. Tocoferol is de vruchtbaarheidsvitamine, vitamine E.

5. De Toearegs uit de Sahara kennen geen toean of toean besar (die stamt uit Maleisië – heer, meester, titel) en drinken zeker geen toeak, een soort palmwijn in Indië.

6. Toedeledokie is een informele versterking van toedeloe [afscheidsgroet (homo's)]. Zou hij er door toedoen van zijn vrouw nu eindelijk het zwijgen, maar geen oog, toedoen? Vlamingen zeggen tegen een password paswoord. Toegegeven, soit, een accessoir [toegevoegd] officier zou dat nooit doen. Wanneer van twee wassenaars [heraldiek, wassende maan] de eerste omgewend is en de tweede gewend, en dus hun hoornen [hoorns, GB ook: horens] naar elkaar gekeerd zijn, dan heten zij toegewend.

7. Aan elke 65-jarige vindt in principe een AOW-toekenning [Algemene Ouderdomswet] plaats. Een toendra heet ook wel een koudewoestijn.

8. Het Toengoezisch is een Altaïsche taal. Voor de Toekan (de Pepervreter) moet je omhoogkijken [sterrenbeeld], voor die andere toekan [tropische vogel met zeer grote snavel] moet je in de tropenbossen zijn. Dames, hebben jullie weleens in heen en weer gaande toeren gebreid? Een toerako is een bananeneter. De VTB is de Vlaamse Toeristenbond (vergelijk de VTB-VAB – Vlaamse Automobilistenbond).

9. Waar je ook komt, het is alles (één) toetmem. Een toetoep [toetoeppak] is een hoog gesloten jasje met stijf opstaande boord. Het ware beter dat Onze-Lieve-Heer je haalt dan de duivel. Een toetswerk wordt ook wel klavier (claviatuur) genoemd. Tofi zijn jichtknobbels en tofoe is tahoe, een soort gestremde kaas van gemalen sojabonen. Bij tai-chiën doe je aan tai chi (en bij tae-boën aan tae-bo). De Toggenburgers [landschap Toggenburg] kunnen toggenburgers [geitenras] houden, omgekeerd niet.

10. In Togo gebruikt men de CFA-frank-West (CFA-frank BCEAO,
ISO-muntcode: XOF
). Hé zeg, schiet eens op met toiletmaken!

11. Alvorens zich in haar toilette(je) de soirée [avondtoilet] te hijsen, gebruikte ze de inhoud van de toiletlaatjes. En dat alles deed ze in het kader van 'keeping up with the Joneses'. Zou ze vanavond niet voor tokeh (gekko) staan?

12. De Tokioër zat van hier tot Timboektoe te knikkebollen. Dronken als een tol heeft hij zijn tol aan Neptunus al betaald [zeeziek zijn, overgeven]. Een Toledaan woont in Toledo. Aan de tolgrens moet je soms bruggengeld betalen. Ootmoedig, eenvoudig en antiautoritair staat voor tolstojaans.

13. Bij tolyl onderscheiden we 2-, 3- en 4-tolyl. Tölt is een van de gangen van een paard en een tolvlucht [bij vliegtuig] is een vrille. Wil je tomatenketchup of tomatenchutney [gekruide zoetzure saus]? Per e-mail bestelde hij geelrood tombak (emailbrons). Een tomboy is een jongensmeisje. Gepersonifieerd door Tom, Dick and Harry was Jan en alleman tombé des nues [ten zeerste ontnuchterd]. De tommy [Britse soldaat], Tommy Atkins, schoot met zijn tommygun. Mijn Opel Astra heeft al meer dan twee ton op de teller. Tot de toneelrekwisieten behoort de toneellaars, de cothurn(e). De toneelschikking door de inspiciënten heet ook wel mise-en-scène. Er werden veel toneeltranen [gemaakte, onoprechte] geplengd. Een tongblaar wijst niet altijd op MKZ, mond-en-klauwzeer. De tongpunt-r (tong-r, dentale r of rollende r) staat tegenover de huig-r. Splitcanehengels worden van tonkin [soort bamboe] gemaakt. Het lijden aan tonsillitis [amandelontsteking] kan leiden tot tonsillectomie [verwijdering amandelen]. Ik heb de fiolen [soort flesje] van mijn toorn (gedachtig aan Openbaring uit de Statenvertaling) weer voldoende over u uitgestort. Je kunt de v/fiolen laten zorgen ...

14. Van welk land was de tolar de munteenheid? Nou, vooruit dan maar: Slovenië, de code is SIT [èh-zie-tee]. Sinds 2007 is de euro daar de munteenheid. Zullen we er nog maar een tokayer [Hongaarse likeurwijn] op nemen?

15. De toneliste haalde een toneellist (toneeltruc) uit. Toneelrot [doorknede acteur] is een positief begrip. Bij de laatste verkiezing van Bush junior (afkorting: jr.) was de uitslag too close to call [niet zeker]. Dat hij toch won was too good to be true [te mooi om waar te zijn]. De genormeerde valuta-aanduiding voor de pa'anga [Tonga] is TOP. De maffia en de 'ndrangheta van Calabrië hebben al heel wat van die munten achterovergedrukt, toen ze op vakantie waren. Wellicht om ukeleles [tokkelinstrument] van te kopen?