2926 Dictee dinsdag 27-09-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (709) √

Dictee – dictees [2926]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 148, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (709)

1. Vruchten op water [zeemanstaal], kapucijners, zijn geen gekonfijte vruchten [in suiker ingelegd] . Een fructivoor is een vruchteneter en fructose is vruchtensuiker (levulose). Een VTOL-vliegtuig kan verticaal opstijgen en landen (vertical take-off and landing). Heb je vues [vuus] (een oogje) op haar ? Aan de spelling van 'vuilmaken' maken we geen woorden vuil. Obsidiaan is vulkanisch glas. Een VUT-gerechtigde [vervroegde uittreding uit dienstverband] maakt gebruik van de
VUT-regeling en is dan vutter of vutster. Sneuvelen onder friendly fire is in- en intriest. De vuurgod is de god van het vuur. Vuurkruid (niet meer in VD) is een gewestelijke benaming voor sofiekruid. Daar was geen kruid tegen gewassen. Hij had al zijn kruit verschoten. Vuurlopen is een voodooritueel [voodoo = zekere rituele magie, Haïti, zuiden VS] . De vuurvogel is de feniks, oprijzend uit zijn as.

2. De V1 was het belangrijkste onder de V-wapens. Het VX is een bepaald type zenuwgas en een vzw is een vereniging zonder winstoogmerk. Houdt u zich vooral aan de regels, maar hoed u voor de VUJO, de Volksuniejongeren. Een poenka (panka) is een waaier in de tropen.

3. Een wallingant is een Waalsgezinde. De waanzinaria is van Donizetti. Ik mag doodvallen als zij niet de ware is. De Bommeler- en Tielerwaard zijn ingesloten door dijken, de Wieringerwaard valt soms droog en een uiterwaard is buitendijks land. Is de pH-waarde [zuurgraad – pondus Hydrogenii, potentia Hydrogenii ] niet te hoog?

4. De nandrolon- [stimulerend middel en tegen osteoporose = botontkalking] en de hematocrietwaarden [verhouding tussen het volume van de bloedlichaampjes en het totale bloedvolume] luisteren vrij nauw. De btw is de belasting over de toegevoegde waarde. De waardeleer heet ook wel axiologie. Bestaat er waardevrije wetenschap?

5. Al ben je slechtgehumeurd, het is waargebeurd! Dat is bezijden de waarheid.

6. Een waarheidsserum kan de waarheidsvinding bevorderen. De regeringswaarnemer, een Balkanwaarnemer, trad ook als
EU-waarnemer [Europese Unie] op. Een waarzegger is profeet oftewel manticus.

7. Termen om daar de betekenis eens van op te zoeken zijn zeker: aeromantie (waarzeggerij uit luchtverschijnselen), aritmomantie (waarzeggerij uit getallen), gyromantie (waarzeggerij uit magische cirkels), chiromantie (waarzeggerij uit de lijnen van de hand), rabdomantie (de kunst van het gebruik van de wichelroede) en oneiromantie (droomuitlegging). De mantouxtest heet ook krasjestest. De bijnaam van Vergilius was de Mantuaanse zwaan. De stad werd brevi manu (kortweg, manu brevi) en manu armata (gewapenderhand) oftewel manu militari (met de sterke arm) ingenomen. De manuldruk is een kunstig drukprocedé. Het manuscript werd manu propria (propria manu, eigenhandig) bezorgd. De Manxe met haar manxkat dronk met de Manxman manzanilla [lichte, droge sherry] onder de manzanillaboom [met giftig melksap]. Maakt een maopak [eenvoudig uniseks pak – Mao Zedong] het verschil tussen maoïsme en marxisme-leninisme [leer van Marx, het wetenschappelijk gefundeerde, revolutionaire socialisme en het historisch materialisme]?

8. Sint-Niklaas is de Wase hoofdstad, van Waas dus. Een wacho is een kruising tussen watje [lullig kereltje, doetje] en macho [haantje in omgang met vrouwen]. Een wachtclaus is een wachtwoord. De wachtdoende officier las voor uit de Wachtendonckse psalmen [zeker handschrift]. De Friese Waddeneilanden liggen in de Waddenzee, een waar waddenlandschap. Een wafer [ee] is een siliciumschijfje waaruit computerchips worden gemaakt.

9. Een voorbeeld van een wagenspel is Marieken van Nimweghen (VD, vaak ook anders gespeld). Een wagneriaan zal aan Wagnerexegese doen. In de wagon-lits genoten dertig Japanners van wagyu [Japans rundvlees]. De wahabieten [streng orthodoxe stroming binnen de soennitische islam] vind je in Saudi-Arabië. Anderen schrijven, volgens het Groene Boekje ook correct, Saoedi-Arabië. De wahwahgitaar [elektrische gitaar met pedaal] vind je daar zeker niet.

10. Bij de wajang [Javaans poppenspel] koelit zie je rijkversierde leren poppen tegen een wit scherm. De Wajong [in NL: Wet Arbeidsongeschiktheidsvoorziening Jonggehandicapten] is weer iets heel anders. Wajikra (niet meer in VD) is de Hebreeuwse naam van het boek Leviticus. Nieuwsgierig? Wait and see!

11. Heb jij weleens gewakeboard? Een wake-upcall is letterlijk een telefoontje en figuurlijk een eyeopener. Mensen in het Walcherse kostuum en ook waldenzen, aanhangers van een zekere godsdienstige sekte [sinds 1532 calvinist], zullen geen Walcherse palen [voor de waterbouw] slaan. Doet een walende [draait langzaam] kompasnaald het ook in de walegang [langsscheepse gang onder het hoofddek]? Je zal maar een gewestelijke walenmaker [zekere hooibouwmachine] zijn in Walenland [spottend: Wallonië] en geen walesantraciet [uit Wales] meer hebben … Hij liet zijn walging, zijn degout, overduidelijk blijken. Een walkapitein [toezichthouder kadebedrijf] is vaak een
oud-zeekapitein. De Walkuren waren godinnen van het slagveld [en een walkure is een forse, struise vrouw]. De wallingant is voor Wallonië en voor verfransing. Hij bezorgde me een karrenvracht pennenvruchten. Als een autochtone inwoner van Sierra Leone met zijn leasebak voet aan wal zet, dient deze de aanduiding WAL [West Africa Sierra Leone] te dragen. Een empyeem is een ophoping van etter.

12. Ik heb een afbeelding van Wall Street [New Yorkse geldmarkt] als wallpaper [grafische voorstelling] op mijn bureaublad [van de pc!]. Een walmgat [= zoggat] is een 2- à 3-duims gat [ook: twee- à drieduimsgat]. De Walpurgisnacht is de feestnacht van de heksen in de Harz. Spermaceti (spermaceet = vette vloeistof verkregen uit de schedelholten der potvissen) gebruik je in cosmeticamiddelen. Ook de Groenlandse walvis leeft in de poolzeeën.

 

 

2925 Dictee maandag 26-09-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (708) √

Dictee – dictees [2925]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 149, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (708)

1. Staat de Walvisstaart [naam van een ster, niet meer in VD] in het grote equatoriale sterrenbeeld Walvis [sterrenbeeld]? Antwoord: nee! En wat is in wettelijke zin ook alweer de betekenis van Walvis? Walvis = in NL: Wet Administratieve Lastenverlichting en Vereenvoudiging in de Sociale Verzekeringen. Hij smeet, w(h)am, het kopje tegen de muur. Mettertijd komt Hannes in het wammes [langzaamaan bereikt men zijn doel]. Ahasverus, de Wandelende Jood en een niet-Bijbelse figuur, is gedoemd om eeuwig rond te dwalen.

2. Een couloir is een wandelgang, een trotteur een wandelschoen (of -kostuum) en een wanderoe is een baardaap.

3. Tropisch wanehout is Zuid-Amerikaans. Een bedwants is een wandluis. Wangstoot [stoot naar links bij het afschieten van voorlaadgeweren] en zundgat [om het ontstekingsmiddel te plaatsen] hebben met elkaar te maken. Dat was niet aan Lord Wanhoop [gedraagt zich schutterig], een wannabe [iemand die een bepaalde rol of functie nastreeft], besteed.

4. Het WAO-gat [in NL: Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering] werd door de cao-regeling (collectieve arbeidsovereenkomst) niet gerepareerd. Een waringin is een wurgvijg.

5. Het warmewiegsyndroom is een bepaalde maatschappelijke naïviteit van jonge mensen. De WAP [wee-jaa-pee] is de Wettelijkeaansprakelijkheidsverzekering voor Particulieren, maar het WAP [wee-jaa-pee] is het wireless application protocol.

6. Warempel en waratje, een wapper wapt [internetten of e-mailen via een WAP-verbinding; zie boven]. Wat verstaat u onder de
warmte-krachtkoppeling [wkk] in het licht van de warmte-economie? Thermidor is de warmtemaand, fructidor de vruchtmaand, beide in het licht van de Franse Republiek.

7. Het Warschaupact was de tegenhanger van de NAVO. Lust je peultjes [heb je daarvan terug] of eten we wasabi [Japanse hete groene mierikswortelpasta]?

8. Het wasco is een bepaald merk waskrijt, het washi is Japans papier. De WASP's zijn in de VS [vee-jèhs] white Anglo-Saxon protestants, blanke protestanten met Britse voorouders. Met grijswater kun je wel het toilet doorspoelen. In open water merk je of het hoog- of laagwater is, in slootwater en kanaalwater doe je dat meestal niet. De drie watertekens Kreeft, Schorpioen en Vissen vormen de waterdriehoek. Dat had ik bij de water-en-vuurbaas gekocht. De watergeil (niet meer in VD) is de gewone spurrie. Een kind met een waterhoofd heeft hydrocefalie. De waterkalebastrom is een West-Afrikaans trommeltype. De waterkoedoe heet ook sitatoenga. De Oude Hollandse Waterlinie was door inundaties [onder water gezette gebieden] versterkt.

9. Hier heeft hij zijn Waterloo (VD) gevonden. Een yapok is een wateropossum. Een waterpalm (moeraspalm) heet ook wel nipa, een waterpeer nashi en een Turkse waterpijp nargileh. Hydrofyten zijn waterplanten. Kent u de waterpissebed? Het sterrenbeeld de Kleine Waterslang heet ook wel Otter. Het ontwerp van de waterstaatskerk kwam van het Ministerie (organisatie, instelling!) van Waterstaat. Een clepsydra is een wateruurwerk. De prise d'eau, de watervang, voedt een waterleiding. Met (klein) waterveil (niet meer in VD) kun je niets afvijlen. De volgende woorden of begrippen zijn zeker de moeite van het opzoeken waard: waro/ung (keliling) (venter met Indische producten en specerijen), warrant [geldswaardig papier], warrantier [belegger in warrants], warrigal (dingo), wartoe [waarschuwingsroep bij de jacht], wasemkap, watapana (dividivi), een horecawatcher en een Golfwatcher, het waterbedeffect [optreden tegen ongewenste toestand verplaatst deze naar elders], waterbeits [in water opgelost], waterbrij [met water gekookt], anaconda (waterboa), poepchinees [belediging voor allochtonen], een watergekoelde motor, waterguichelheil (waterereprijs) en vergure [stelsel van waterlijnen in papier]. De werkwoorden verordenen, verordonneren en verordineren lijken veel op elkaar.

10. De uitdrukking 'was da kreucht und fleucht' (Schiller) (wat er kruipt en vliegt, t.w. allerlei dieren) zou betrekking kunnen hebben op de ark van Noach. De watrakan is een Surinaams zuurtje in de vorm van een waterkruik. Een watermaser [ee] zendt bepaalde radiostraling uit.

11. Interessante woorden of uitdrukkingen zijn voorts ook nog: een niet algemene waterzo [in water gekookte en opgediste vis] uit de waterzijp [waterloop], een water- of holmeslicht [reddingslicht dat ontbrandt bij het binnendringen van water], hydroplaan (glijboot), hydrofoob (waterschuw, antoniem: hydrofiel), heetgebakerd, gehistorieerde initialen [met versieringen van personen of dieren] en geheugenstick.

12. De oude waterstad is Rotterdam. In de middenhersenen bevindt zich de waterleiding van Sylvius [verbindingskanaal]. De watoessi is een kruisingsproduct van het Afrikaanse stepperund met de zeboe.

13. Het symbool van de watt is W [wee]. Een stroom van 1 ampère bij een spanning van 1 volt geeft een vermogen van 1 watt [voltampère, VA]. Een wattseconde [Ws] is een joule [J]. Er woei een wauwe (gunstige) wind. Zij trokken de balaclava's [bivakmuts] over hun hoofd. De Waz [wee-jaa-zet] is in Nederland de Wet Arbeidsongeschiktheidsverzekering Zelfstandigen en een waza-ari scoor je bij het judo. De WCC (World Council of Churches, Wereldraad van Kerken) is de organisatie van een aantal niet-rooms-katholieke kerken. Het symbool voor de weber, de praktische eenheid van inductieflux, is Wb [wee-bee]. Eén weber is honderd miljoen maxwell (Mx). De Akte van Afscheiding en Wederkering stamt uit 1834. De Rijksdienst voor de Wederopbouw heeft goed werk verricht.

14. De wedge, een golfclub, is niet van wedgwood [zeker Engels porselein] gemaakt. Wat betekent 'poets wederpoets'? Antwoord: leer om leer.

15. Een weduwe draaien slaat oorspronkelijk op de tabak van de Weduwe van Nelle [VD, als geheel dus te beschouwen als eigennaam]. Heeft zij al een weduwepensioen? Weed heet in het Nederlands gewoon wiet. De Orde der Weefsters is de vrouwelijke pendant van de Orde van Vrijmetselaren. De lange week loopt van Hemelvaartsdag tot Pinksteren [vgl. hepivakantie]. Wat een weergase kwajongen! Al pratende weg leerden we elkaar beter kennen.

 

 

2924 Dictee zondag 25-09-2022 (2) – dictee Wekelijkse dicteetest 225 RL √

Dictee – dictees [2924]

Wekelijkse dicteetest 225 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 725

1. De …....…… was een echte ……………...

a. sergeant                              intrigant

b. sergeant                              intrigeant

c. sergant                                intrigant

2. Hij wilde er zijn neus …………., maar er geen energie …………....

a. in steken                                  insteken

b. insteken                                   in steken

c. in steken                                  in steken

3. Hij ………… vaak: dan lost hij …………. op.

a. sudoku't                                  sudoku’tjes

b. sudokut                                   sudoku’tjes

c. sudokut                                   sudokutjes

4. Hoe schrijf je thans ‘……….’ en ‘………...’?

a. crapaudtje                                 circuittje

b. crapaudtje                                 circuitje

c. crapaudje                                  circuitje

5. Een ………… is een ………....

a. maître Jacques                           manusje-van-alles

b. maître-Jacques                          manusje-van-alles

c. maître Jacques                           manusje van alles

6. Kan een ……….. ook ………...?

a. maitre-tambour                          maitriseren

b. maître-tambour                          maîtriseren

c. maître-tambour                          maitriseren

7. Bij een ……… is het ………...

a. jan-contant                            Jantje-contantje

b. jan-contant                            Jantje Contantje

c. jan contant                            Jantje contantje

8. De ………. verwijst naar de Heilige ………..

a. Jacobsdag Jacobus

b. Jakobsdag Jakobus

c. Jakobsdag Jacobus

9. Een ………. gemeente heet “………. onder het Kruis”.

a. oudgereformeerde                     Gemeente

b. oudgereformeerde                     gemeente

c. oud-gereformeerde                    gemeente

10. Onze vakantie gaat naar ………...

a. la città                     aeterna

b. la cittá                    eterna

c. la città                     eterna

 

Oplossingen [225]: zie hieronder.

--------------------------------------------------------------------

Oplossingen [225]

1a 2c 3b 4c 5a 6c 7b 8c 9a 10c

Contact: leentfaarrein@gmail.com

2923 Dictee zondag 25-09-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (707) √

Dictee – dictees [2923]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 150, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (707)

1. Een mie [verwijfde homoman] kan best wel mie (GB, VD: deegwaar) of bami eten. Een sjwartse jood is orthodox. De NVWA, voorheen VWA [Voedsel- en Warenautoriteit], heet nu voluit Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Een wegenwacht werkt bij de Wegenwacht. Die laatste is ouder dan de Wegenverkeerswet 1994 en het Reglement Verkeerstekens en Verkeersvoorschriften van 1990. De wegkwijnziekte wordt veroorzaakt door een circovirus, waarbij de jonge varkens onder andere diarree en koorts krijgen. Hij was apetrots en kon zo zijn weggelopen uit het apenhuis. Wei heet ook wel hui (melkserum, paracaseïne). Van de weichselboom (steenrotskers) geuren de takken als lievevrouwebedstro. Weichselhout heet ook wel luciehout. In een weiderij (dat is geen stalmesterij) vind je schapen en koeien. Een (weide- of) polderwinkel is een cash-and-carrybedrijf. De Amerikaanse weigelia is een zekere sierheester. De weihnachtsstol is een kerststol. De gevreesde ziekte van Weil (verkort: weil) is een vorm van leptospirose.

2. Een weirde [ie] jongeman is niet-alledaags (vreemd, zonderling). Loos is een weinigzeggend begrip, massa een veelzeggend dito. Hij had gewestelijke (boek)weit in zijn weitas en verorberde weisswurst. De weitasknoop [combinatie van platte knopen] komt bij macramé [het macrameeën] voor. Zij had wekedelenreuma. Zeven weken na het paasfeest is daar het joodse pinksterfeest, het Wekenfeest. Welwel [lemma 'wel'], wat je zegt! Welbespraakt is wel ter tale. Dat het u welga! Welja, doe maar! Bij het welkomstdiner deelde hij aan meerderen het welkomthuis [geschenk na een reis] uit.

3. Het was een welles-nietesspelletje. Een wellerisme (apologisch – verweerschrift – spreekwoord) is een zeispreuk. Het welliné is een dubbelweefsel. Geschoeid met wellingtons ((hoge) laars) at hij [koekje amandelspijs] van de wellingtons, of dronk hij ze [sherry]? De welriekende lathyrus is een vlinderbloemige en de welriekende agrimonie behoort tot de rozenfamilie. Retorica [redekunst] genereert een soms gênante [beschamende] flux de bouche [welbespraaktheid]. Heb je al welterusten en goedenacht gewenst? Hij is Hollands welvaren [gezond en welgedaan]. Wist u dat een wen een atheroom [onderhuids gezwel bij een talgklier] is? Nee toch?

4. De Wende [Duitse hereniging] heeft te maken met de val van de Berlijnse Muur. Wenden leven in Brandenburg en Sorben in Saksen.

5. Wend u tot mij om raad en hulp. Ze zaten op Wener stoelen [M. Thonet] op de Wener vloer [in keperverband] en smulden van harde weners [taartje] en later van Wener pudding. De man met de zware wenkbrauwen brouwde [letter r met een scherpe keelklank uitspreken] zwaar bij zijn bezoek aan de brouwerij. Pia vota (vrome wensen) worden meestal niet vervuld. Wensdenken is wishful thinking. Is een wensster de moeder van een wensgedachte? Heb ik al goedemorgen gewenst? Een wep is een werkervaringsplaats. Het is moeilijk om achter anno Mundi [A.M. = sinds de schepping van de wereld] een exact en concreet huidig jaartal in te vullen. Wat is het verschil tussen de Oude Wereld (Europa, Azië en Afrika) en de Nieuwe Wereld (Australië en Amerika)?

6. De Wereldbank is van wereldbetekenis. Het zwarte werelddeel is Afrika. Ook daar vieren ze Werelddierendag op 4 oktober, de sterfdag van Franciscus van Assisi. De Wereldgebedsdag is uitgegroeid tot een happening van wereldformaat.

7. Een wereldleraar is volgens theosofische en newageopvattingen de reïncarnatie van Christus.

8. Hij genoot wereldnaam en -faam. De Wereldraad van Kerken stamt uit 1948. Een wereldspeler was Ronaldo, maar ook Unilever is een global player. Het www is het wereldwijde web (world wide web). De zeven wereldwonderen zijn de Egyptische piramiden, de hangende tuinen van Babylon, de tempel van Artemis te Efeze, het beeld van de Olympische Zeus, het mausoleum van Artemisia, de Kolossus van Rhodos en de vuurtoren van Alexandrië. Het achtste wereldwonder is de benaming voor iets, met name een bouwwerk, dat om zijn grootte, schoonheid, vernuftige constructie en dergelijke alom bewonderd wordt, zoals de Deltawerken, de Chinese Muur, het Great Barrier Reef en in de 17e eeuw ook het Amsterdamse stadhuis (thans paleis) op de Dam.

9. De Middellandse Zee is de oude wereldzee. In België kent men – vooral de laatste tijd – het werkelijke land [de bevolking] en het wettelijke land [de politiek en de politieke structuren]. Een werkloze moet niet al te lang werkeloos toezien.

10. Je moet je niet doodwerken. Stress is vaak werkgerelateerd. Een werkgever is er voor het werkgeven. De trukendoos bevatte heel wat trucages [trucs, truken]. Als je in de WW komt, val je onder de Nederlandse Werkloosheidswet. Een werknemerscommissaris zit in de rvc, de raad van commissarissen.

11. Een werkstudent heeft vaak werkstress. De Wet op de Sociale Werkvoorziening (WSW) schept werkgelegenheid. Doe niet zo wertheriaans [Werther in roman van Goethe], overdreven sentimenteel! De werveldans of sema is een rituele dans van derwisjen. Spondylitis is wervelontsteking. Hoewel een wervelstroom de stroom van Foucault of ook wel de stroom van Eddy heet, is een wervelstroomschijf een ferrarisschijf. Werwaarts reedt ge? Tussen de wessi's liepen een aussie van down-under en een ossi. Het Verre Westen (in Noord-Amerika), het verre westen (uit de mythologie), het Wilde Westen (in Noord-Amerika, VD) en het wilde westen (in het algemeen) kent u wel; de westrand van Nederland is de Randstad.

 

2922 Dictee zaterdag 24-09-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (706) √

Dictee – dictees [2922]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 151, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (706)

1. De Britten zijn onze westerburen. Ze horen tot het Westblok, niet tot het Oostblok. De Westfaler reed op zijn westfaler. De Westhoek ligt in West-Vlaanderen, ten westen van de lijn Oostende-Menen; de wind waait er vaak uit de westhoek. Een Westvaarder (West-Indiëvaarder, Westinjevaarder) voer meestal voor de WIC [wee-jie-see], u weet wel: de West-Indische Compagnie. De westminster [ouderwetse pendule] liet een deuntje horen. Er zijn heel wat wetten, zoals de wet van behoud van ellende. We kennen ook de Oude Wet, het Oude Verbond [Bijbel, ook: Oude Testament] en de wetten van Parkinson [uitdijend werk], Murphy [alles wat mis kan gaan, gaat ook mis], Goodhart [over beleid van centrale banken] en Say [ieder aanbod schept zijn eigen vraag]. Een wet van Meden en Perzen is een stalen wet. Lex dura, sed lex (Dura lex, sed lex: wet is wet!). Had ik al vermeld dat wertheriaans van Werther [figuur bij Goethe] komt? En wat is een westinghouserem? Antwoord: met luchtdruk, bij spoortreinen.

2. De decaloog (decalogus) is de goddelijke wet (de tien geboden). Verder kennen we het Wetboek van Strafrecht, het Wetboek van Koophandel, het wetboek van Mozes, het wetboek van Mohammed en het wetboek van mevrouw Etiquette. Voorshands was er nog genoeg bier voorhanden. Er was storm ophanden, zodat de dijkbewakers heel wat omhanden hadden. In Apeldoorn was er deze week een triënnale van het een of ander. Stop die celen [bewijsstuk] maar in je aktetas.

3. De Nederlandse variant van roadie [roadmanager, manusje-van-alles] is weggie. In Nederland schrijf je liever parkoers, in Frankrijk eerder parcours. Tot 1945 heette het Duitse leger de Wehrmacht, lang daarvoor had je de Weimarrepubliek al. Een wem is een ankerhand. Denk aan jouw en andermans wellness [lichamelijk welbevinden].

4. Denen noemen de Noordzee liever Westzee. De karmil (niet meer in VD) is de gewone huttentut ((vlas)dodder, plant). De tenondergang, het ten onder gaan, was compleet. De kusziekte of kissingdisease wordt ook wel ziekte van Pfeiffer genoemd (kortweg: pfeiffer). Kneippen is een kneippkuur doen, een koude bedoening! Tijdens de heel imponerende sint-nicolaascampagne vertoonde de goedheilig man [GB ook aaneen] zich frequent op het kampanjedek.

5. Daar werd jeu de boules gespeeld, gejeu-de-bould dus. En hoe vind je mijn nieuwe ex libris? Dat berust op het derde ex-librisontwerp.

6. In de wijmen mand (wijmen, gewestelijk voor tenen, niet meer in VD), zaten paddenstoelen, zoals cantharellen (hanenkammen). Moet je grote tenen mand aaneenschrijven? Nee! Van wijntje en trijntje houden betekent Bacchus en Venus dienen. Ethylalcohol (ethanol, spiritus) is de wijngeest en het bouquet is de wijngeur.

7. Is er verschil tussen een vinoloog en een oenoloog? Vendémiaire is de wijnmaand (in de Franse Republiek) en een taste-vin is een wijnnapje. In een wijtenwagen [lijkwagen] wordt meestal geen blauwe wijting vervoerd.

8. De Drie Koningen zijn de Wijzen uit het Oosten. Ze had een wikkelschort, een wikkelshirt en een wikkeltrui [alle: met grote overslag]. Ik ben geheel ten uwe wil. De gieser wildeman is een soort stoofpeer. Een cerviduct (ecoduct, wildwissel) is een wildviaduct. Bij wilfen – dat doet een wilfer – op internet ben je iets vergeten, maar wat? [What was I looking for?]

9. Wat heb ik nou aan mijn wilgen klompen hangen? Een wilgenpijp [bij orgel] is een salicionaal.

10. Een wilhelmina-vooruit is op een bepaalde wijze buitenproportioneel begiftigd en heeft dus een forse brassière [beha, bh, bustehouder] nodig.

11. Een gouden willem was een handelsmunt en een gouden willempje een tienguldenstuk.

12. Je leest vaak D.V. [dee-vee], Deo volente, als God het wil [VD, volente Deo mag ook]. De wilsoncamera bestaat uit een expansievat en een verlichtingstoestel. Wat is hillbilly [countrymuziek]? Ze arresteerden hem in zijn blote je-weet-wel, die zeker al
ik-weet-niet-hoeveel misdaden (ik-weet-niet-hoe-vaak) op zijn conto had staan. De vrijetijdswetenschapper was in zijn vrije tijd Bijbelwetenschapper. Wedden, dat je niet weet wat het wetland [waterrijk gebied] of de wetlook [haardracht, met gel glanzend gemaakt] is?

13. Is wetsontduiking of fraus legis nu wel of niet verboden? Is de Wetstraat metonymisch een pars pro toto voor de Belgische regering? Ja. De codex is onder andere een verzameling wetten. Het wettig erfdeel is het erfdeel ab intestato (bij versterf). Bombazijn [sterk weefsel, thans katoen], chenille [pluchegaren, ook pluchen garen], gobelins [geweven wandtapijt] en tricotage [machinaal gebreide goederen] hebben met weven te maken. In wewi's [wetenschapswinkel] kun je meestal voordelig terecht. Het opperste, het hoogste wezen is het Opperwezen (als benaming van God). Wezensgelijk (wezenseen) zijn Vader, Zoon en Heilige Geest. De wezenzondag ligt tussen Hemelvaart en Pinksteren.

14. De internetextensie voor Wallis en Futuna is wf [wee-jèhf], Wh
[wee-haa] is wattuur en de WGR [wee-gee-jèhr] is de Wet Gemeenschappelijke Regelingen. De term 'wysiwyg' (what you see is what you get) slaat op een beeldscherm. Een wheeler [beoefent het wheelen] is niet hetzelfde als een wheelie [met voorwiel in de lucht]. De golfbal werd gewhift, compleet gemist (een whiff is een airshot). Een whipper [richt de meute af, etc.] heeft iets met een meute jachthonden, whippets [ras van kleine windhonden] zijn verwant met terriërs. Wilt u een koffietje met een Schots [ook: Canadees] whisky'tje of gewoon whisky-soda? Een white tie [witte vlinderdas] is een cravate blanche. In een wibbussie (in minder dan geen tijd – in een wip en een gauw, in wip, in een wipje) was het gepiept. Men moet lang wetten [scherp maken] eer men een houten hamer scherp krijgt.

2921 Dictee vrijdag 23-09-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (705) √

Dictee – dictees [2921]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 152, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (705)

1. Werkt een wibocri [witteboordencrimineel] als een wicca [witte heks]? Een rabdomant is een pendelaar (wichelroedeloper). De ANWB (een initiaalwoord) was oorspronkelijk de Algemene Nederlandsche Wielrijdersbond. Een Wieringer aak kan niet in Wieringermeer (eigennaam, gemeente) varen; misschien wel in de wateren aldaar … (:-)). Mediwiet heet ook marihuana (weed, wiet). Een wiewouter is niet Wouter Bos, ook niet Yves Leterme, maar een vlinder. Zijn wigw's (hoe spreek je dat uit zonder dat je tong dubbelslaat; zullen we het maar als initiaalwoord doen?) in België zielig? Het woord staat voor weduwe, invalide, gepensioneerde en/of wees. Een wigstaart is een zwarte
zee-eend, maar die komt niet uit de Zwarte Zee! Een bijnaam voor een Volendammer is wijdbroek. Wijdlopig (breedsprakig) heet ook wel prolix. De wijdheid van de polders overtrof nog de weidsheid ervan.

2. Een wijepigram staat op een ex voto. In Engeland heb je whigs [zijn liberaal] en tory's [conservatief]. Een gele wiewouw houdt waarschijnlijk niet van wiewauwen [wiebelen]. De widoei (meervoud: wiedoejim) is de gemeenschappelijke schuldbelijdenis tijdens de synagogedienst op Jom Kipoer [Grote Verzoendag]. De [briggse, grondtal 10] logaritme van 123 heeft als wijzer (wijzergetal) 2 – omdat 123 tussen tien tot de tweede en tien tot de derde macht ligt – en als mantisse een decimale breuk met een nul en een komma. Wildplakken en -plassen is verboden. Hebt u nou ook dat Wilhelmusgevoel? Wimpercosmetiek is een onderdeel van de cosmetica, maar zeker niet van de kosmologie. Houd je van gewestelijke krostels (windbollen)? Een windbuil is een pochhans.

3. Bij de negatieve windchillfactor [wind beïnvloedt de gevoelsfactor negatief] schoot hij met zijn buks dwars door de buxus op de beootjes [spreeuw, die kan leren praten].

4. De pi(e)spotjes zijn windes (uit de windefamilie). Een windglijder is een deltavlieger en in de windeplanten zat een windepijlstaart (een pijlstaartvlinder). Amsterdammers noemen Hagenaars windhappers. Ventôse is de windmaand (tijdens de Franse Republiek).

5. Een windharp (eolusharp) is genoemd naar Aeolus, de windgod. Hij hield een hazewind(hond).

6. Een windmolengevecht refereert aan Don Quichot. Een cowpertoren [kau-puhr] is een windverhitter.

7. Het windzaadkruid heet ook wel aurikel. Winjewanje (Wingiewangie) is een denkbeeldig land (Luilekkerland, Land van Kokanje). Ga je mee statten, winkelskijken? Vergeet de Vlaamse winkel-wandelstraat niet!

8. Een winstbewijs is een soort van preferent aandeel, een action de jouissance [bewijs van deelhebberschap]. De Belgische vzw
[vee-zèh-twee] is een vereniging zonder winstoogmerk, die desalniettemin een verlies-en-winstrekening opmaakt. Het kerstkind was zestien winters oud. Nog geen knoop van mijn gulp, voor de Winterhulp [tijdens WO II stichting, zogenaamd voor hulp aan behoeftige burgers, gebruikt om propaganda te voeren voor de NSB]!

9. Is de winter- of jodenkers [plantengeslacht] lekker? Frederik is één winter lang koning, liever Winterkoning, van Bohemen geweest. Ook Thialf had als bijnaam de winterkoning (wintervorst). De Winterspelen zijn de Olympische Spelen voor de wintersporten. We kennen de bruingrijze en de bruingerande wintervlinder. Een winti-ensemble bespeelt percussie-instrumenten. Een wipgebint [bij ophaalbrug] is een hameigebint van een wipbrug. De WIR [wee-jie-jèhr, wihr] is de Nederlandse Wet op de Investeringsrekening, de WIS [wee-jie-jèhs, wihs] is het Vlaamse Werkinformatiesysteem. Versatiel en capricieus zijn synoniemen van wispelturig. Wij speelden graag
stuivertje-wisselen, ezeltje-prik (maar deden niet aan ezeltje piepen) en we genoten van het bellenblazen.

10. Staat het zwart-op-wit dat de Amerikaanse president in het Witte Huis woont? De witte paters (gesticht in 1868) en de witte zusters zijn alleen werkzaam in Afrika. De Witte Zaterdag, het begin van beloken Pasen, valt negen dagen na Witte Donderdag. Je hebt Delfts wit, Delfts blauw en oud delfts, met blauwe figuren op wit.

11. Zweeds wittebrood is het wittebrood dat in de Hongerwinter van uit(!) Zweden per schip aangevoerd meel werd gebakken. De prins was witgehandschoend. With-it ben je up-to-date, bij de tijd.

12. Denkt hij in zwart-wit? De wkk [wee-kaa-kaa] is de
warmte-krachtkoppeling, het WNT [wee-jèhn-tee] het Woordenboek der Nederlandsche Taal, W.L. [wee-jèhl] staat voor westerlengte en het wo [wee-joo] is het wetenschappelijk onderwijs.

13. Een wodanseik is naar Wodan (Wotan, Odin) genoemd. Hij ontstak in woede en schuimbekte er ook van.

14. Een woekerklank is een svarabhaktivocaal (zoals in 'melluk', en bij [vero] 'volluk' zeggen in de winkel). De cultivator is een woeleg [uitspraak!]. Ben je bang voor de noordse woelmuis? Een caracal is een woestijn- of steppelynx. De woestijnvos is de izabelkleurige fennek, met name in de Sahara.

15. Bekende woestijnwinden zijn de samoem (samoen – in de Arabische en Noord-Afrikaanse woestijnen), de kamsin [Sahara] en de harmattan [kust van West-Afrika]. De lycopodium is de wolfsklauw, het dito het poeder ervan. Euforbia heet ook wel wolfsmelk. Wyandottes zijn kippen (van het wyandotteras), west ten zuiden kort je af als W.t.Z.
[wee-tee-zèht], zymase bevat veel enzymen, zymose is gisting, zygomorf is tweezijdig symmetrisch en de zygenen vormen een grote familie van vlinders, waartoe onder andere de sint-jansvlinder behoort. Ten slotte is zyklon B [kristallen die het uiterst giftige gas cyaanwaterstof afscheiden] bekend van nazi's en concentratiekampen.