zaterdag 16 juli 2022

2817 Dictee dinsdag 19-07-2022 (5) – dictee Uitdrukkingenquiz Onze Taal √ x

Dictee – dictees [2817]

 

Zie ook blogposts 2873 en 2874! 

 

Uitdrukkingenquiz (30 stuks) Onze Taal (groen is correct)


1. Wat betekent ‘op stel en sprong’?

ongebruikelijk – onmiddellijk – onafhankelijk

2. Wat betekent ‘je snor drukken’?

stiekem weggaan – tevreden zijn met wat je hebt – erg je best doen

3. Wat betekent ‘dat is appeltje-eitje’?

dat is niet goed maar ook niet slecht – dat smaakt erg goed – dat is gemakkelijk

4. Wat betekent ‘met je neus in de boter vallen’?

een onverwacht voordeeltje hebben – rijk geboren worden – een onverbeterlijke smulpaap zijn

5. Wat betekent ‘op dreef zijn’?

goed bezig zijn – dronken zijn – passief zijn

6. Wat betekent ‘botje bij botje leggen’?

iets begrijpelijk uitleggen – iets of iemand beteugelen – allemaal iets bijdragen

7. Wat betekent ‘om door een ringetje te halen’?

het is erg mooi – het is erg verontrustend – het is erg klein

8. Wat betekent ‘ergens lak aan hebben’?

er gul mee zijn – er niet om geven – er geheimzinnig over doen

9. Wat betekent ‘bakzeil halen’?

minder goed je best doen (nadat je uitstekend was begonnen) – gaan slapen (nadat je lang wakker was gebleven) – een minder hoge toon aanslaan (nadat je eerder fel uit de hoek was gekomen)

10. Wat betekent ‘op je tandvlees lopen’?

ziek zijn – jaloers zijn – uitgeput zijn

11. Wat betekent ‘in de contramine zijn’?

bescheiden zijn, op de achtergrond blijven – dwarsliggen, tegen anderen ingaan – opkomen voor iemand, iemand verdedigen

12. Wat betekent ‘een blauwtje lopen’?

een misdaad begaan – dronken zijn – afgewezen worden

13. Wat betekent ‘de pineut zijn’?

de gedoodverfde winnaar zijn – onopvallend zijn – het slachtoffer zijn

14. Wat betekent ‘het was een dubbeltje op z’n kant’

het was een enórm toeval – het ging maar nét goed – het kostte heel weinig

15. Wat betekent ‘gepokt en gemazeld zijn’?

er een hekel aan hebben – er veel ervaring mee hebben – eronder lijden

16. Wat betekent ‘niet door de beugel kunnen’?

raadselachtig zijn – onbelangrijk zijn – onaanvaardbaar zijn

17. Wat betekent ‘iets aan de wilgen hangen’?

ergens veel moeite voor doen – ergens mee ophouden – ergens over opscheppen

18. Wat betekent ‘met de noorderzon vertrekken’?

zonder plan of kaart op reis gaan – er stiekem vandoor gaan – laat naar huis gaan

19. Wat betekent ‘op apegapen liggen’?

een nachtmerrie hebben – blut zijn – uitgeput zijn

20. Wat betekent ‘iemand een hart onder de riem steken’?

iemand verraden – iemand moed inspreken – iemand jaloers maken

21. Wat betekent ‘volgens Bartjens’?

als je de traditie in ere houdt – als je naar je geweten luistert – als je logisch verder redeneert

22. Wat betekent ‘ergens geen been in zien’?

geen uitkomst meer zien, ten einde raad zijn – niet snappen waar het om gaat, ergens het punt niet van snappen – ergens geen bezwaar in zien, ergens niet voor terugschrikken

23. Wat betekent ‘heet gebakerd zijn’?

het nooit koud hebben – driftig zijn – (te) beschermd opgevoed zijn

24. Wat betekent ‘tegen de lamp lopen’?

betrapt worden – de moed verliezen – onhandig zijn

25. Wat betekent van de hak op de tak springen’?

roekeloos zijn – op een handige manier ruzie vermijden – onsamenhangend praten

26 Wat betekent ‘als een feniks uit de as herrezen’?

iemand op het laatste moment te hulp schieten – na alles verloren te hebben, sterker dan ooit terugkomen – een belofte die je hebt gedaan, niet nakomen

27. Wat betekent ‘de beest uithangen’?

iets niet meer tolereren – doen alsof je belangrijk bent – je vreselijk misdragen

28. Wat betekent ‘bij de pinken zijn’?

naïef zijn – slim zijn – verwaand zijn

29. Wat betekent ‘het klappen van de zweep kennen’?

altijd bang zijn dat iets verkeerd afloopt – alleen in actie komen als het echt niet anders kan – veel ervaring hebben met iets

30. Wat betekent ‘in de lappenmand zitten’?

een beetje ziek zijn – een huismus zijn – verlegen zijn

 

 

 


2816 Dictee dinsdag 19-07-2022 (4) – dictee Onze Taal – De langewoordenquiz √ x

Dictee – dictees [2816]


Onze Taal – De langewoordenquiz – 15-07-2022

Geen probleem: er wordt nergens aan het eind van de regel afgebroken!

10 zinnen met vierkeuzevragen, kies het juiste alternatief:

1 a b c d 

 

c is juist – fin-de-siècleroman en rodeoortjeslectuur

2 a b c d

 

a is juist – geletruidrager en schwarzwalderkirschtaart

3 a b c d 

 

b is juist – zwartboek en eigenbijdrageregeling

4 a b c d

 

d is juist – publicrelationsmedewerker en middelbare beroepsopleiding [mbo]

5 a b c d

 

d is juist – warmweervakanties en dolce-far-nientesfeer

6 a b c d 

 

a is juist – managementteam en eikenprocessierupszalfvoorraadbeheer

7 a b c d

c is juist – televisie-uitzending en groenethee-extract

8 a b c d

 

a is juist – superenthousiast en bungeejumpen

9 a b c d

 

d is juist – humanresourcesmedewerker en massaontslag

10 a b c d


d is juist – meedeed en samenstellingenquiz

 

 

 


2815 Dictee dinsdag 19-07-2022 (3) – dictee Onze Taal – De tremaquiz √ x

Dictee – dictees [2815]

Onze Taal – De tremaquiz – 15-07-2022

Geen probleem, nergens aan het eind van de regel afgebroken! 

10 zinnen met vierkeuzevragen, kies het juiste alternatief:

1 a b c d

 

c is goed – bedoeïenenherder en cockerspaniël

2 a b c d

a is goed – hobbyisten en feeërieke

3. a b c d

 

c is goed – aloë vera [GB/VD] en bonsaiboom

4. a b c d

b is goed – reëel en Inuit

5. a b c d

 

d is goed – linguïstisch en mozaïek

6. a b c d

 

b is goed – roekoeën en kukelekuen

7. a b c d

  

d is goed - musicienne en hawaïmuziek

8. a b c d

 

c is goed – skiën en aerodynamische

9 a b c d

 

c is goed – iaënde en Egeïsche Zee

10 a b c d

b is goed – jezuïet en preëminente [als 1 geheel opgevat, geen streepje]

 



2814 Dictee dinsdag 19-07-2022 (2) – dictee Spelspel Ronde 3 2022 √ x

Dictee – dictees [2814]

Spelspel Ronde 3 op zaterdag 16 juli 2022 (NPO Radio 1)

Tweestrijd om een plaats in het Groot Radio Dictee op 26 november 2022.

De kandidaten kregen zinnen waaruit ze 1 woord moesten spellen.

Binnen zekere tijd. Goed = 2 punten, fout = 0, passen = -1.


Kandidaat 1


1. ovale (tafel)

2. coupplegers

3. gracieuze (bnw.)

4. paperazzi (mv.)

5. bordeauxrood

6. kolibrie

7. peloton

8. chocolaatje

9. excessief (bnw.)

10. parallellie

11. wijdt (ze …)

12. bereide (bnw.)

13. bagatelliseren

14. gepicknickt

15. idyllisch


Kandidaat 2

 

1. strikt (bnw.)

2. uitscheidt (dat je ...)

3. specificeren

4. cryptisch

5. vieve (bnw.)

6. okapi

7. souvenirtje

8. cappuccino

9. adellijke (bnw.)

10. sowieso

11. polyester

12. bougie

13. saucijzenbroodje

14. circulaire (bnw.)

 

 


2813 Dictee dinsdag 19-07-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (639) √ x

Dictee – dictees [2813]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 218, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (639)

1. Ze dronken enkele premier cru's [VD – ook: premiers crus] op de premierbonus. Is een premier-risqueverzekering interessant? Kijk, daar: een premonstratenzer (abt) [norbertijn, witheer] in een premonstratenzerabdij (premonstratenzer abdij). Met een prepaid telefoon kun je prepaid [vooraf betaald] bellen. Presbyacusis is ouderdomsslechthorendheid. De cardiologenwoordenboekschrijversgeest werd over hem vaardig. Préséance is het recht van voorrang. Hij had een geloofwaardige présence [wijze van zich presenteren]. Het present van Engeland [zekere tafelappel] kun je schillen. De preses en de quaestrix deden het (samen). De presse-papier drukte zwaar op het pressuregroupdocument [pressiegroep]. De pg [pee-gee] is de procureur-generaal.

2. Er bestond over hem een presumptio juris (rechtsvermoeden) van fraude. Confectiekleding is prêt-à-porter. De prête-nom [stroman] hield de echte koper buiten schot. Ze waren lekker, die pretzels [zoute krakeling]. Bij het schermen is de prévôt [let op, GB: prevot!] de rang op een of ander wapen, beneden meester. Een priesnitzverband [nat] heeft te maken met de hydrotherapie. Pythia was de priesteres van Apollo te Delphi. Priesterlijk is sacerdotaal. Een prifonds in Vlaanderen is vernoemd naar het private-equityfonds. Een prequel laat zien wat eraan voorafging, een preview wat er komt. De
prijs-kwaliteit(s)verhouding [GB/VD] was prima. Een preux chevalier is een onvervaard ridder.

3. Hoe vervoeg je quilten? Antwoord: quilten, ik quilt, hij quiltte, wij hebben gequilt. En grillen dan? Dat gaat zo: grillen, ik gril, hij grilde, wij hebben gegrild. Ze gingen gedrieën tai-chiën [het tai chi] en monopolyen (monopoliën) [vgl. het tae-bo en tae-boën]. Tussendoor gebruikten ze een salade niçoise [mv. salade(s) niçoises – maaltijdsalade]. Een prikvis heet ook wel lamprei (negenoog). Als je een spastische darm hebt, heb je het prikkelbaredarmsyndroom [PDS]. De serpentige [boosaardige] megera (feeks) was de prima malorum causa (de eerste oorzaak van al dit kwaad). De primipara (vrouw die voor de eerste keer een kind baart) baarde haar primogenitus (eerstgeborene). De vader ‘smolt’ primo loco (loco primo: in de eerste plaats) omdat het kind primo intuitu (bij de eerste aanblik) op hem leek. Een princestrofe (envoi) vindt je vader aan het eind [slot­stro­fe van een re­de­rij­kers­re­frein]. Een primus perpetuus (leerling die elk jaar van de middelbare school de beste van de klas is) zit op een middelbare school (en is dus middelbareschoolleerling). Een primus inter pares (pipinitiaalwoord, immers: pip’s in VDeerste in rang, onder zijns gelijken – ook vogelziekte en pippersoonlijke internetpagina - mv. pips, dus duidelijk een letterwoord) hoeft nog geen primus omnium
(de eerste van allen) te zijn.

4. De prince charming (prins op het witte paard) droeg kleding van prince-de-galles [met grote ruiten]. De princess charming was helaas ook een princesse lointaine [uit de verte vereerde, onbereikbare geliefde]. De prins van Wales en de Prins van Oranje waren toen goede bekenden van elkaar. Zij was verslaafd aan de zwarte prins van de farmacopee (de heroïne). De prins-bisschop bestierde het prinsbisdom. De prinsemarij (Bargoens: (bereden) politie) kwam te laat: de gauwdieven waren er al met de prinsessennobels [appels] vandoor. De prinses-van-de-nacht (een zuilcactus) bloeit in het donker. Printanière is lentesoep [s]. Prionen veroorzaken dodelijke hersenziekten. Het prisoner's dilemma stamt uit de speltheorie. Vroeger speelden ze vaak stuivertje-wisselen [figuurlijk: elkaars plaats innemen].

5. In Vlaanderen is een privak [BE] een private equity-bevak
[
niet-beursgenoteerde bedrijven] [bevak = beleggingsvennootschap met vast kapitaal]. Het Groot Privilege werd overeengekomen door Maria van Bourgondië met haar onderdanen [zij be­loof­de geen hu­we­lijk te zul­len aan­gaan, geen oor­log te zul­len voe­ren, geen ver­an­de­ring in de munt te bren­gen en in het al­ge­meen in geen za­ken van ge­wicht te zul­len be­slis­sen zon­der goed­keu­ring van de Sta­ten]. Hij was procommunistisch en toch prowesters, maar niet pro-Amerikaans. De proana's [meisje met anorexia als bewuste keus] staan gewoon in Van Dale. Hij deed het voor God en vaderland, maar ook pro aris et focis [kerk en vaderland]. Onderschat de problematiek van een problematicus niet. Ken je het vlakdrukprocedé? De processor is in een computer de centrale verwerkingseenheid, de cve [see-vee-jee]. Hij lag daar op het procrustesbed [pijnlijke behandeling]. De procureur des Konings [BE] lijkt veel op een officier van justitie [NL], die het Openbaar Ministerie (OM) vertegenwoordigt.

6. De Belgisch-Nederlandse prodecaan [net ex-decaan] met zijn prodigieuze [bovenmatige] prodent- oftewel colgateglimlach krijgt gratis rechtskundige bijstand en is dus pro-Deaan [vgl. pro Deo]. Anders had hij zijn eigen oratio pro domo [rede ter verdediging van het eigenbelang – ook: eigen belang] moeten/kunnen houden. Het (wiskundige) cartesisch product heet ook wel inproduct of inwendig product. De grotezaalproductie [grote zaal], een vrije productie, was een knaller. De pmc [pee-jèhm-see] is de product-marktcombinatie. Schrijf je productplacement (VD, Nederlands: productplaatsing) en productpresentatie nu aan elkaar of niet? Wie hebben inmiddels al het Pro Ecclesia et Pontifice [pauselijke onderscheiding, Leo XIII] ontvangen? Het essaaigewicht is het proefgewicht. Een proefheiing mag je niet met proefkonijn aanduiden.

7. De gildemeester [n/s] tuurde naar de gilaspecht. Een proëmium is een voorrede. De primerate is een zekere laagste rentevoet, de primetime is de zendtijd met de grootste luister- of kijkdichtheid. Haar frigidaire [koelkast] kocht de Prix de Romewinnares [studietoelage jonge kunstenaars] tegen een prix fixe [vaste prijs], maar de
cv-installatie kreeg ze voor een prix d'ami [vriendenprijs]. In de islam is Mohammed de Profeet en in het christendom zijn de Profeten
16 oudtestamentische boeken, uit het Oude Testament dus. In de synagoge vond soms een profetenvoorlezing plaats. Je hebt een hobby- en een professionele boer, je hebt een amateur- en een professioneel politicus. Profeteumata [eu/ui] zijn profetische uitspraken. Hij tekende haar en profil (van opzij, dus niet: en face = van voren). Wat is toch de profil en trois-quarts [half van voren, half opzij]?

8. Een profiterole is een zoet of hartig gevulde soes. De profundis is een receptie na een lijkdienst. De profylaxe (de profylaxis, het profylacticum) gebruik je tegen tb (tbc, tuberculose, tuberkelziekte) [tee-bee(-see)]. Ik was pro hospite (als gast) bij de uitvoering. De aardbol afbeelden op een plat vlak kan met de mercator oftewel de mercatorprojectie. De fischerprojectie en de newmanprojectie kun je weergeven met een projectieformule [in de chemie]. Pro juventute is voor de jeugd en de prokaryoot [meestal eencellig micro-organisme zonder celkern en organellen] is het antoniem van de eukaryoot [uit een of meer cellen bestaand organisme waarvan de celkern van het cytoplasma is gescheiden]. In het Rusland van de (25) Oktoberrevolutie [oude = tot 1582 juliaanse kalender[heet nu: (07) Novemberrevolutie – nieuwe tijdrekening - vanaf 1582 gregoriaanse kalander - 12 dagen verschoven] speelde de proletkult [streven naar proletarische massacultuur] een rol. Wat is het verband tussen prolactinesecretie [hormoon dat de melkafscheiding bevordert] en borstkanker [vergroot de kans daarop]? Zeïne in mais (BE: maïs) is een eiwit in granen en een voorbeeld van een prolamine. Het proles sine matre creata is een oorspronkelijk geesteswerk.

9. Een promatorium is een bedrijf waar lijken gevriesdroogd worden bij wijze van lijkbezorging. Prometheïsch is hemelbestormend en verwijst naar Prometheus; ook het promethium (Pm, atoomnummer 61) is naar hem genoemd. Een pronikgetal is de uitkomst van 5 x 6, 6 x 7, etc.: het is dus de uitkomst van het product van twee opeenvolgende (positieve) gehele getallen [100 x 101 = 10100]. Hij had de reis pro nihilo (voor niets) gemaakt. Heeft zij haar propedeuse al? Een pronghorn is een gaffelantilope. Pro nunc is voorshands. In Zuid-Amerika is een pronunciamiento een manifest tegen de regering. Na het propjes [propedeutisch examen - vroeger!] moet het [schertsend] student het kandjes [kandidaatsexamen - vroeger!] nog halen. De betekenis van propria auctoritate [eigenmachtig, op eigen gezag], propria manu [met eigen handen], propria quae maribus [dingen die de echtelieden passen] en propria vineta caedere [zijn eigen glazen ingooien] moet je zelf maar opzoeken. Proprie communia dicere betekent in ieder geval: alledaagse dingen zeggen op gepaste wijze, en propriis verbis betekent: precies in die termen. Ook proprio jure [volgens, op grond van eigen recht], proprio motu [uit eigen beweging, uit vrije wil] en proprio vigore [door eigen kracht] moet u maar opzoeken in Van Dale. Pro rato en pro rata (naar rata) zijn synoniemen [naar ieders aandeel, in de juiste verhouding].

10. Een prosector-bacterioloog snijdt wat af. Het proscenium is het voortoneel, de prosciutto is een Italiaanse achterham en de prosecco is een Italiaanse mousserende wijn. De proskynese is iets met voorhoofd en bodem [huldegebaar aan godheid]. De prospermie is de ejaculatio praecox [voortijdige zaadlozing]. Zij was protegee [beschermeling] van de protestants-christelijke gemeenschap hier ter stede [en hij protegé]. De protestactie leidde tot een protestakte. Hij wilde voor zijn vriend prouveren [gunstig getuigen]. De Zeven Provinciën, dat waren de Verenigde Nederlanden tijdens de Republiek. Uit Gemeente- en Provinciefonds [eigennamen] doet het Rijk uitkeringen. In het provinciehuis zetelen Provinciale Staten. De provitamine A is het caroteen.

11. Proxenetisme is koppelarij. Een proxyserver (firewall) heeft een beschermende functie binnen de computer met betrekking tot internet. Een prozaïst is een prosateur [prozaschrijver]. Heb je die proza-editie al? Een prud'homme is een vertrouwensman (en monsieur of Joseph Prud'homme is het prototype van een kleinburgerlijk figuur). Pruisisch blauw is Berlijns blauw en Pruisisch zuur is blauwzuur. Zij dronk prune [pruimenbrandewijn] met haar prune [pruimkleurig, roodpaars] japon aan. Die prutsster zat weer te broddelen. Een prytaan [senaat oude Griekenland] lijkt wel iets op een tienman (decemvir). Moet er achter 'PS' [pee-jèhs] (postscriptum) nu wel of niet een punt? Nee, dus. De psalmen van Datheen staan in diens berijming. De psalter is een dertiensnarige harp en David was een psalmist, medeauteur van het Bijbelboek Psalmen. Psilocybine is een door paddenstoelen gevormd indolderivaat (indoolderivaat). Heb je jouw psu [pee-jèh-zuu] (persoonlijke standaarduitrusting) al ingeleverd?

 

 



2812 Dictee maandag 18-07-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (638) √ x

Dictee – dictees [2812]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 219, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (638)

1. De prosopopoeia [pee-jaa] is de persoonsverbeelding. Pro studio et labore is voor gedane moeite en arbeid. De Provençaalse provençaal is een dertiende-eeuwse minnezanger. De provenceolie is olijfolie. Psychrofiele bacteriën gedijen goed bij kou, psychrofobe juist niet. Het PTC [pee-tee-see] is het fenylthiocarbamide (f! - vroeger ph). Onze cardioloog René voert af en toe (niet zelf) een ptca, een percutane transluminale coronaire angioplastiek (dotterbehandeling) uit. Die vliegende sauriër uit de krijttijd (pteranodon, pteranodoon) heeft een vleugelspanning van acht meter. Het parathyreoïd hormoon PTH
[pee-tee-haa] (parathormoon) wordt gemaakt in de bijschildklier. Het ptolemeïsch gesternte is door Ptolemeus beschreven: 48 al aan de oude Grieken bekende sterrenbeelden.

2. De PTSS [pee-tee-jèh-zèhs] is de posttraumatische stressstoornis, maar het PU [pee-juu] (beter: pur [puhr]) is het polyurethaan. De pubertijd is de tijd van de puberteit, daarin krijgt de puber pubes [schaamhaar], onder andere op de vrouwelijke pubis [schaamheuvel]. Hij voelde een diepgewortelde public spirit [gemeenschapszin]. Wat vindt Jan Publiek daarvan? De puce [vlokleurig] vlo stak hevig. Moet je je voor de pudenda [uitwendige schaamdelen] schamen? De pueblocultuur (indianen, Noord-Amerika) is nogal interessant. Hij verdedigde zijn vermeende domein pugnis et calcibus, met alle middelen. Puggaree en pugree betekenen hetzelfde: een om een tropenhelm gewonden sluier, die in de nek afhangt [tegen de zon]. Jij behoort niet tot het puik der natie, lekker puh! Na het puinruimen volgt het puin storten. Pim Fortuyn had het over de puinhopen van paars (vergelijk: rood).

3. Ze was zo naakt als een puit en ze had een puit in haar keel (puit = kikker). De pula [poe-laa] is de munteenheid van Botswana [BWP]. De pukcode is de personal unblocking key-code, de code waarmee een geblokkeerde simkaart weer kan worden geactiveerd. 'Verum, bonum, pulchrum' betekent: 'het ware, het goede, het schone'. Een bekend Haags schildersgenootschap heeft als zinspreuk 'uit liefde tot het schone' ('pulchri studio'). Een pull(i) is een pullover (truivest). In een pullman [trein of bus met alle gemakken] vind je pullmanmatrassen. De pulque is een uit het sap van de agave bereide alcoholische drank. Een koude hoogvlakte in Zuid-Amerika heet puna [poe-naa], de term komt uit het Quechua. Het punto banco is de in casino's gespeelde variant van baccarat [hoogste kaart 9, een speler houdt de bank].

4. Krambamboeli is meestal punch. Punchdrunk (de aandoening dementia pugilistica, die gekenmerkt wordt door vertraging van
psycho-intellectuele prestaties, geheugenstoornissen, spraakproblemen en stoornissen in de coördinatie
), is dat grog(gy) van de punch? Nee: dementia pugulistica: boksen! Nu is het genoeg en daarmee punctum, basta. 'Der springende Punkt' is het punctum saliens, het kardinale punt waarop alles aankomt. De Punica fides (fides Punica) is het verraad, de trouweloosheid. In de drie Punische oorlogen ontwaarde je veel punische trouw. De veertien punten van Wilson vormden de grondslag van de vrede van 1919. De Franse punt is een lambrequinornament (lambrekijnornament) op Chinees porselein en Delfts aardewerk. Psychiatrisch-forensisch is betrekking hebbend op de psychiatrie in dienst van de rechtspraak in strafzaken. Psychopathische delinquenten zijn gevaarlijk voor de samenleving. Iets dat publica auctoritate geschiedt, gebeurt op gezag van de overheid. Die puissancerijder [onderdeel concours hippique] was puissant [zeer] rijk.

5. Het typografisch puntenstelsel danken we aan Didot, ja, die van de didotpunten, een twaalfde van de cicero. Als je Leidse punt eet, eet je puntkoek. Milleporen zijn puntkoralen [meestal mv.]. Wat betekent die punt-streeplijn? Het purper van Cassius heet ook wel goudpurper. Vindt je eega die purperrudbeckia (purperen rudbeckia) ook zo mooi? De pur sang romanticus hield meerdere pur sangs (raspaarden). De kamergeleerde was een purus putus, adverbiaal [bijwoordelijk] is dat 'pure pute' (louter en alleen). Gaan we pushball [te paard] spelen of ben je nog met die push-pull (balansschakeling) bezig?

6. De putains respectueuses zijn 'eerbiedige lichtekooien', althans volgens Sartre. Een putplant is een freatofyt. De putsch [staatsgreep] van Kapp vond in maart 1920 in Berlijn plaats. Militairen dragen een puttee [puh-tie] als beenwindsel. Een Italiaanse putto is een naakt kinderfiguurtje, als amoretto of engeltje gedacht. Een pv'tje [pee-vee] kost meestal geld [proces-verbaal]. De tweeletterige ISO-landcode
[ie-zoo] van Paraguay is PY [pee-jie-grèhk], die van Palau is PW
[pee-wee]. Een pycnica [kort en gezet] is van het pyknische (antoniem: leptosome) type. Zijn pyladessen [metgezellen] vergezelden hem trouw. Een bucardo is een uitgestorven pyreneeënsteenbok (pyreneeëngeit). Het symbool PAN [pee-jaa-èhn] staat voor
1-(2-pyridylazo-)2-naftol, maar kennelijk ook voor peroxyacetylnitraat.

7. Een pyroop (pyrope) wordt ook wel Boheemse granaat genoemd en is niet om te schieten, maar een edelgesteente, een
magnesium-aluminiumhoudende variëteit van granaat met een geelrode kleur. Die pyrrusoverwinning was een schijnsucces. Een pythagoreeër (volgeling van Pythagoras) hulde zich aanvankelijk noodgedwongen in een pythagorisch zwijgen. Het pythisch orakel (het orakel van Delphi) woonde de Pythische Spelen bij; daar loerde Schneiders python (de netpython) op hem. De letter q is al eerder geweest. Hier toch maar wat herhalingen …

8. Bij een quotum moet je zeggen quote, quoten en quotetje, bij een uitspraak [citaat] moet je zeggen quote, quotes en quoteje. Werd Obama daar gequoot? 'Quorum pars magna fui' betekent 'waarin ik een groot aandeel heb gehad', 'quousque tandem?' betekent 'hoe lang nog?', 'quo vadis' betekent 'waarheen gaat gij?' en 'quo vadimus' betekent 'waar gaan wij heen?' Hij wilde zijn doel quovis modo, hoe dan ook, op welke wijze dan ook, bereiken. Ze kregen een standje voor hun standje q. De Q staat onder andere voor kwintaal, kwadraat, kwantum, vijfhonderd [later vervangen door D!], Qatar en glutamine [ook: Gln].

9. Qat kun je met de Qatarese riyal [VD 2020 - QAR] betalen. Het qi gong is een Chinese meditatietechniek, de qi dao de Tibetaanse dito. De QI [kuu-wie] is de queteletindex, ook wel genoemd BMI
[
bee-jèh-mie], bodymassindex 2025 aaneen. De Q-koorts is een zoönose, infectieziekte die van dier op mens kan overgaan. Een
QL-lamp [kuu-wèhl] is een quartz-lightlamp, een kwartslamp. Een QSO [kuu-wèh-zoo] is een quasi-stellar object, een quasar (een quasi stellar radio source, een quasistellaire radiobron). Een quacker vertoont zich in collegestijl, maar een quaker is lid van een godsdienstige sekte. De Quadruple Alliantie, het viervoudig verbond, werd in 1718 gesloten
[het vier­vou­dig ver­bond, in 1718 ge­slo­ten tus­sen Frank­rijk, En­ge­land,
Oos­ten­rijk en de Ne­der­land­se Re­pu­bliek ter ver­de­di­ging van de Vre­de van Utrecht (1713), te­gen be­drei­ging van Spaan­se zij­de
]. Een quaestio vexata (vexata quaestio) is een veelbesproken, maar onopgeloste vraag.

10. De quagga is een, thans uitgeroeide, steppezebra. De Quai d'Orsay kennen we van Maigret en Simenon. Qualibet ex re (door welke oorzaak dan ook): het lukte ons niet. Was hij nog maar qualis ab incepto (ongerept). Hij bekleedde nog vele qualitate-quafuncties [q.q.q.q.-functies]. Die beklede functies leverden ook nog wel wat op. Een qaly [quality-adjusted life year] is elk van de factoren aan de hand waarvan bepaald wordt of een patiënt nog wel voor medische behandeling in aanmerking komt. Dat heeft en houdt je dochter quand même (wat er ook gebeure) nog van me tegoed. Ik geef haar vast een tegoedbon (voucher). De quango
(quasi-autonomous non-governmental organization = niet-ambtelijk adviesorgaan van de overheid; zeg maar: quasi-ngo) is een zusje van de ngo [èhn-gee-joo] (niet- of non-gouvernementele organisatie). Kon je jouw quant-à-moi [ook: soi] weer niet bewaren [je deftigheid verliezen]? Bij een kwantabestek worden hoeveelheden bouwmaterialen geraamd. De verontreiniging betrof slechts een quantité négligeable [verwaarloosbare hoeveelheid].

11. De quarantainearts werkte in de quarantaine-inrichting. Het quartair is de vierde en jongste periode van het fanerozoïcum. Ik sta al drie kwartalen rood. En toen kwamen de quarts [mv.] d'heure de Rabelais [onaangename momenten]. Een quartet vind je in een spectrum, een kwartet op een muziekpodium of bij het spel. Die quasimodo was nog monsterlijker dan de klokkenluider van Victor Hugo [Notre Dame]. In het katern stond, hoe quaterns in een loterij werken. De
quatre-mainsspelers speelden quatre-mains. Wat beuzel je nou, dat is quatsch. Het quebracho-extract is een looistof. Het Quechua is een indianentaal.

12. Hoe vind je die Queen Annestijlstoel? De querelles [mv.] des Anciens et des Modernes waren niet erg verheffend [twistgeschrijf of moderne auteurs de klassieke kunnen evenaren]. Het qu'en-dira-t-on [praatjes] vult/vullen geen gaatjes. Een quesadilla [kee] is een tortilla met kaas. Een questionnaire is een vragenlijst. De quetzal is de munteenheid van Guatemala [GTQ]. Geef mij maar een quichepunt [hartige taart]. Quid nunc (wat nu)? Pas op voor die kwiere [bevallig, vlot] quidam [snuiter]! Hoe smaakt die quick-and-dirty [snel, mindere kwaliteit, goedkoop] quiche lorraine [met spek en kaas]? Quién sabe [kie-jèhn-saa-buh] (wie weet), misschien keert zijn quiëscentie (innerlijke rust) wel terug? Een quillaja is een Zuid-Amerikaanse zeepboom. Quines [kie-nuh] (2 vijven) kun je bij het dobbelen gooien. Huishoudelijke artikelen heten quincaillerie (kramerijen). Een quincunx is een vierkant met vijf dingen, waarvan één in het midden. De quinoa [kihn-waa/kie-noo-waa] is een ganzenvoet [zaden ervan geven voedsel], de algoede ganzenvoet is een brave hendrik [plant]. Een quislingregering bestaat uit collaborateurs. Quisquiliën zijn prullen of slechte voortbrengselen van de geest. Wees op je hoede, op je
qui-vive, en bewaar de status quo! Quorn is een eiwitproduct en vleesvervanger.