2711 Dictee donderdag 12-05-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (571) √

Dictee – dictees [2711]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 286, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (571)

Zo x als een y (2)

1. Keken [met hoge stem schreeuwen] als een mager varken. Vechten als kemphanen. Zo droog als een kempstok [hennepstengel; saaie piet]. Iemand kennen als je broekzak. Een huis (kamer) als een kerk. Zo arm, zo kaal, zo hongerig als een kerkrat. Zo blij, gelukkig als een kermiskind. Vloeken als een ketellapper, een ketter. Roken, zuipen als een ketter. Schrijven als een keukenmeid. De titel van een oud kookboek is: "Aaltje, de volmaakte en zuinige Keukenmeid". Zo vlug zijn als een kieviet (ook: kievit). Kijken als een oorwurm. Zo koud (koel) als een kikker. Zo flauw, schor, blind als een kip. Praten als een kip zonder kop. Zo klaar als een klontje. Zitten als een kleermaker. Een kleur als een jongejuffrouw krijgen.

2. Klinken als een klok. Zo hard als een klinker. Zo vet als een klodder. Op iets staan kijken als een uil op een kluit. Buigen als een knipmes. Een cliché (waarheid) als een koe (lapalissade). Gegroeid als een koeienstaart. Zweten als een koetspaard. Eten als een kokmeeuw. Zo effen als een kolfbaan. Omhoogschieten als een komeet. Vlug, schuw, ongeduldig als een konijn. Zo schoon als een koningskind. Koorts hebben als een paard. Zo koppig als een ezel. Zo koud als een bot, als ijs, als een kommetje, als een steen. Hij heeft er verstand van als een kraai van een zaterdag. Zo scheef als een krab. Zo rood als een kreeft. Zo vals als een kreng. Blozen (zingen) als een kriek. Hij weert zich als een kat in de krullen. Zo doof als een kwartel. Kwinkeleren als een nachtegaal. Zo zoet als een lam, zo mak als een lammetje. Dat werkt op hem als een rode lap op een stier. Zo scheel als een lathamel [van: belhamel]. Sterk, vechten, opvliegen als een leeuw.

3. Zingen als een leeuwerik. Zo blauw als een lei zijn. Zo lek als een mandje. Zo wit als een lelie. Leven als God in Frankrijk, als een vis(je) in het water. Leven als kat en hond. Leven van de hand in de tand. Een leven leiden als een prins. Een leven als een luis op een zeer hoofd. Het loopt als een trein. Zo licht als een veer(tje), als een vogel. Hij liegt als een almanak. Hij liegt als een tandentrekker, hij liegt als een paard. Hij liegt in commissie. Het loopt als een lier, zingen als een lier, branden als een lier. Zo bleek, koud als een lijk. Wit zien als een lijk. Een gezicht als een lijkbidder hebben. Een huis als een lijnbaan [zeer lang]. Zingen als een lijster. Zo stil als een loof (bladstil – ook: blakstil). Lopen als een haas, de wind. Uiteenspatten als een luchtbel. Dat slaat als een lul op een drumstel. Een maag als een paard hebben. Zo mager als een hout, als een sprinkhaan, als een lat. Slapen als een marmot. Zo lelijk als een marteko (ook: martiko – aap).

4. Lopen als een muis in een meelton [ongedurig heen en weer lopen]. Zo dronken, zo zat als een meeuw. Hij was zo dronken als een meloet [dronkenman]. Zo rot als een mispel. Zo moe als een hond. Zo lomp, zwijgen als een mof. Zo moedig als een leeuw. Zo blind, vet, dik, slapen als een mol. Draaien als een molen. Dat ligt me als een molensteen op het hart. Hij ziet zo zwart als een molik [vogelverschrikker]. Zo zwart als een moor. Zo sterk als een mug. Zo dom, zo koppig, zo beladen als een muilezel. Zo zot zijn als een mus. Zo vast als een muur. Zo scherp als een naald. Uitgaan als een nachtkaars. Hij maakt een leven als een naslag [blok bij persen van zaad]. Zo nat als een dweil, een vaatdoek. Zo zwart als een neger, als roet. Nijdig als een spin.

5. Het is als een druppel in de oceaan. Leven als een oester [alleen voor zichzelf]. Zo glad als een olieflesje. Zo dom als een oliekoek. Hij is omgekeerd als een zak. Een vent(je) als een onderdeur. Zo onschuldig zijn als een pasgeboren kind. Je ziet eruit als een onopgemaakt (afgehaald) bed. Je hebt een gezicht als een onweer(slucht). Benen als een ooievaar hebben [zeer lang]. Eten als een ooievaar. Rammelen als een oordeel [heel hard]. Over iets oordelen als een blinde over de kleuren. Opvliegen als buskruit; opvliegen als een bosje vlooien. Opwaaien als een velletje postpapier. Ergens als een berg tegen opzien. Een stem als een orgel, een orkaan. Zo dom, slapen als een os. Zo mager als een geraamte. Zo stijf als een paal, zo vast als een paal. Dat staat als een paal boven water. Achteruitgaan als een hollend paard. Een wijf als een paard, een nicht als een paard (op-en-top homo). Hij is van geld voorzien als een pad van veren. Zo dik, zo grauw als een pad. Dat lag mij als een pak op het hart. Zo glad, kronkelen als een paling. Zo mager als een panlat [erg mager].

6. Zo plat als een pannenkoek. Iets vanbuiten leren als een papegaai. Praten als een papegaai. Zo trots, zo fier als een pauw. Zo vol als een pensketel. Mager als een pers. Zo dood als een pier. Zo vol als een potje met pieren. Hij schoot vooruit als een pijl uit een boog. Zo blij als een hond met zeven pikken. Zo groot als een pinknagel. Een kleur krijgen, blozen als een pioen. Zo stijf als een plank. Zo plat als een dubbeltje, als een luis, als een botje. Van vrouwen: zo plat als een slijpplank; zo plat als een schol(letje). Hij werkt als een ploegpaard. Zo licht als een pluim(pje). Hij loopt, hijgt als een postpaard. Een gezicht als een prent. Hij is zo vlug als een spin op een presenning [reep zeildoek]. Zo scherp als een priem. Leven als een prins. Gekleed zijn als een prinses. Zo naakt als een puit [kikker]. Zo zwart als een raaf, stelen als de raven. Mijn keel is zo rauw als een rasp. Als een rat in de val zitten. Zo kaal als een rat.

7. Zo recht als een kaars, als een pijl, als een stok, als een spijker. Vlug, snel, schuw als een ree. Een hoofd als een register. Schijten als een reiger, afgaan als een reiger. Zich gewestelijk voelen als een reiger op het ijs. Als een relletje ging het door de hele stad [ieder sprak ervan]. Iets als een relikwie bewaren. Zo rijk als Croesus. Ril (schuw) als een hert. Roerloos als een beeld. Als een roetetoeter ben je zeer dronken. Roken als een ketter, als een schoorsteen. Het leest als een roman. Zo rood als een (gekookte) kreeft, als een kalkoen. Dat werkt als een rode lap op een stier. Ontluiken, bloeien, blozen, slapen als een roos. Mijn hoofd loopt me om als een rosmolen [door paard bewogen]. Hij weet er zoveel van als de kat van saffraan; hij weet er zoveel van als een koe van saffraan. Vloeken als een sappeur, een baard hebben als een sappeur [militair die loopgraven aanlegt]. Zo geduldig, onnozel als een schaap. Zo bang als een scheet. Honger hebben als een schuurdorser.

8. Een slak komt er net zo goed als een kikker. Zo vet als een slak. Glad, vals, voorzichtig, listig als een slang. Slapen als een os, als een roos. Ermee slepen als een kat met haar jongen. Eten als een slootgraver. Het geheim van de smid, handen als een smid, schrijven als een smid, praten als een smid. Zitten als een snijder [= kleermaker]. Zo dronken, verkouden als een snip. Hij voelt zich als een snoek op zolder. Als een kind in de snoepwinkel. Zo glad als een aal in een emmer met snot. Iemand als een snotjongen behandelen. Gillen als een (mager) speenvarken. Blinken, glad als een spiegel. Boos, kwaad, nijdig, kwaadaardig als een spin. Drinken als een spons. Zo mager als een spook. Hongerig, onverzadigbaar als een jonge spreeuw. Hij is zo dronken als een staartmolen [zekere watermolen]. Hij stond daar als een standbeeld. Zo hard, onwrikbaar als een steenrots.

9. Zo knorrig, zo kwaad als een stekelvarken. Hij is zo sterk als een paard, als een leeuw, als een beer. Sterven als een hond; sterven als een beest (in ongeloof). Loeien, snuiven als een stier, zo kwaad als een stier, het land hebben, balen als een stier. Zo stil als een muis. Stinken als een bok, als een bunzing, als de pest. Zo mager als, uitdrogen als een stokvis. Zo stom als een vis. Als een stoomwals ergens overheen gaan, denderen. Stappen als een stotershaantje [parmantig]. Dat staat als een vlag op een strontschuit (modderschuit). Dat slaat als een tang op een varken. Zo lek als een teems [zeef]. Hij vordert als een luis op de teerton. Drinken, zuipen als een tempelier [tempelridder]. Zich ergens in vastbijten als een terriër. Lopen, branden als een tierelier [zeer goed]. Lopen als een tiet.

10. Mijn hoofd draait als een tol. Hij is zo dronken als een tol. Zo zwart, dronken als een tor. Als een witte tornado door het huis gaan [schoonmaken]. Zo zwart als een toveres. Zo traag als een slak. Drinken als een trechter. Getypecast worden als een dom blondje. Zo geil als een bos uien. Stinken als een ulk [bunzing]. Klinken als een trompet. Zien als een valk. Zo vals zingen als een kraai, kat of kater. Te vangen zijn als een aal bij de staart. Zo zuur zien als een var [jonge stier]. Zo moedwillig, zo koppig als een var. Zuipen als een vergiet. Hij rookt als een Vesuvius [hoofdletter, vgl. Vesuviaans – zou ‘de’ niet beter zijn?]. Zo gezond als een vis. Opvliegen als een bosje vlooien. Hij zit erbij als een dood vogeltje. Tekeergaan als een wildeman. Een meid, een kerel, een kind als een wolk. Zo zat als een varken; zo zat als een aap. Zo zat als een meeuw; zo zat als een wiel, zo zat als een zwitser, zo zat als een Maleier. Hij staat daar als een zoutpilaar. Zo zwart als roet, inkt, kool, als git, als een raaf.

 

2710 Dictee woensdag 11-05-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (570) √

Dictee – dictees [2710]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 287, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (570)

1. Ik heb nogal wat bobofuncties (denk aan: bondsbons) in de korfbalsport vervuld. Hij bezat een echte Van Gogh. Genuïniteit en authenticiteit zijn synoniemen van echtheid. Echting is het echten of geëcht worden. De eclatante zege maakte éclat [baarde opzien]. Een agnitie is een echtverklaring. De Frankrijkkenner moest eclaireren [ophelderen] wat een eclair [soes] is. Ecmnesie is een geheugenstoornis. Een ecloge [mv. VD eclogen, GB ook: ecloge's] is een herdersdicht. Is mijn eclipsbril [voor kijken naar een zoneclips] geëclipseerd [verduisterd, gestolen]? De Ecofin-raad is de raad van ministers van Economische Zaken en Financiën. Een ecolander is een kruising van een heckrund met een Schotse hooglander. Kan de E. colibacterie veel kwaad aanrichten? De économie de bouts de chandelle is de zuinigheid die de wijsheid bedriegt. Het economyclasssyndroom heet ook wel DVT [diepveneuze trombose] of vliegtuigtrombose. Op de écoute [luistergalerij] werd geënthousiasmeerd de écossaise [Schotse dans, Schotse drie, schottisch] gedanst.

2. De écriture artiste is een impressionistische prozastijl, gekenmerkt door ongewone woordvorming en syntaxis, de écriture automatique een surrealistische schrijftechniek. Het ecrue [schrijf wat je hoort] [touwkleurig] ecrin [juwelenkistje] bevatte een snufje ecrasiet zekere springstof. De ect is de elektroconvulsietherapie, de (elektro)shock(therapie) [of]. Het verschil tussen de oude écu [oude Franse daalder] en de moderne ecu [fictieve rekenmunt: European Currency Unit] moet nu toch wel bekend zijn. Ook Edammers kopen edammers, bolletjes Edammer kaas. In de heraldiek is het écusson een klein schildje in een wapen. De omnivoor was allesverslindend = edax rerum. Het eddyisme is de gebedsgenezing in de leer volgens de christian science. De Eerste Edele was de vroegere vertegenwoordiger van de adel in de Staten van Zeeland. Een edelcanina is een gekweekte hondsroos. De edelgasconfiguratie is de toestand van een atoom met acht elektronen (een octet) in de valentieschil. Edelmogende Heren (EE.MM.HH) was de titel van [de leden van] de vergadering der Staten-Generaal, vroeger van die der Provinciale Statenvergaderingen. Edelsteenkunde is gemmologie.

3. De moerasdroogbloem is de Hollandse edelweiss. Zijn edelgesteenteverzameling was indrukwekkend. Een hof van Eden als lusthof is zo genoemd naar de Hof van Eden (het Eden) met Adam en Eva. Van de edicten zijn vooral bekend het Edict van Nantes [1598: vrijheid van geloof voor de protestanten] en het Eeuwig Edict [uitsluiting Willem III, Prins van Oranje, van de waardigheden van zijn voorouders]. Zijn deze Shakespeare-editie en Vondeleditie nu
proza-edities of poëzie-edities? Het EDTA is
ethyleendiaminetetra-azijnzuur. Gelukkig leven we in een maatschappij met éducation permanente. Het Zwitserse eedgenootschap is de republiek Zwitserland. In 1566 werd het Verbond der Edelen [beletten Spaanse inquisitie] gesloten. De samentrekking van edel is eel (vergelijk anders en aârs – niet: aars = anus, poepgat!). Gebruik de eeltrasp voor die calleuze [eeltige] plekken onder je voeten! Het eemien in de geologie is de Saale-Weichsel interglaciale tijd. Wil je een glas witte wijn uit juffrouw Eenarm? Hij was met zijn neus in het eendenbier [in het water] gevallen. Ook een deux-chevaux is een (lelijke) eend [auto].

4. Op het menu stonden eendenragout en eendenpaté. Het praktische eenhedenstelsel was het mks-stelsel [meter, kilogram, seconde], het mksa-stelsel [+ ampère] is het giorgistelsel (eenhedenstelsel van Giorgi). Jullie moeten eenhoog zoeken! Op de een-na-laatste [op een na laatste] schooldag kregen we een ijsco [genoemd naar de IJscompagnie]. De een-om-niet is de aas-blank [dominosteen]. Paardenmest is eensgegeten haver. Een eensnarige viool is een goezla. Monocotyle planten zijn eenzaadlobbig. Eau de la reine is lodderein en eau de quinine is een haarwasmiddel. De vice-mp's (de viceminister(s)-presidenten) kwamen bijeen. Ze streefden de status quo na. Met referte aan het Groot Breskens Dictee 2010: als het je belieft om alsjeblieft (ajb.) midden in de zin (middenin dus) te zetten en niet aan het eind, besef je pas het recente verschil – waarover VD en GB het (nu) eens zijn – met a.u.b. (alstublieft).

5. De eerbiedwaardige éminence grise [graue Eminenz – grijze eminentie, kardinaal] werd geëerbiedigd. Zelfs bij het vioolspelen wilde hij de eerste viool spelen. De ruiter behoorde tot de eersten der caballero's, zijn springpaard tot de eerste der rijpaarden. De eerstehandsmakelaar handelde in eersteklas eerstehands tabak. Het feest der eerstelingen is Pinksteren. De langstlevende overleeft de eerststervende. De afkorting e.v. staat voor eerstvolgend. 'Or gaat in contramine' [oo-wèhr ondernemingsraad], zo kopte een krant. De Sierra Leonees en de Guineese beminden elkaar. Let op de juiste schrijfwijze van Guinese [nu ook: Guineese] biggetjes, naast: het Guinees biggetje. Er was genoeg eten voor de analfabeet, asceet, exegeet en poëet.

6. Een fagocyt is een eetcel. De geur van het eten was appetijtelijk, orexigeen, eetlustopwekkend. De anorectica gebruikte een anorexans [eetlustremmer]. Zij leed aan boulimie (anorexie, boulimia, vraatzucht, sitomanie, anorexia nervosa). Als student heb ik in meerdere mensae (mensa's) gegeten. Fijne eetwaren zijn delicatessen of ook wel: comestibles [mv.]. Voor eeuwig en een dag is net zoiets als oneindig plus een (vergelijk ook: een wissel op de eeuwigheid trekken). De efebie, de efebenopleiding [jongeman van 18-20 jaar die militaire dienst deed], vond in Athene plaats. Leverde dat efemere [een dag durend] ministerschap nog pensioen op ook? Een diploma kan effectus civilis [civiel effect, bevoegdheid om les te geven] hebben.

7. Een beetje jeans is effiloché [gerafeld]. De afkorting e.g. staat voor eerstgenoemde (vergelijk: eerdergenoemde). Egalitair [gelijkheid nastrevend] en elitair [niet voor iedereen] zijn elkaar bijtende begrippen. In de Egelantier [oude Amsterdamse rederijkerskamer] stonden meerdere egelantiers (egelantieren – roosachtige heester). Bij egelliefde [terughoudend] doen ze het op z'n egeltjes. Een egghead is een intellectueel (geleerde). Hoe word je van egoïst [zelfzuchtige] altruïst [onbaatzuchtige]? Door een egoutteur [papierwals] wordt het papier geëgaliseerd. De egraz is een strijkinstrument. De uitdrukking 'egregiously an ass' (bij uitstek een ezel) komt van Shakespeare. De berooide immigranten verlangden terug naar de vleespotten van Egypte [de welvaart]. De egyptomaan was begeistert van de egyptologie, de Egyptekunde.

8. Eh bien, waar blijft die EHBO-afdeling met al haar EHBO'ers [eerste hulp bij ongelukken]? De broedkip liep op eieren [handelde voorzichtig]. Het examen was een eitje. Laatstgenoemde klank is trouwens een ei'tje (geen ij'tje!). Eibofobie is de angst voor palindromen en is er zelf ook een (van). Kennis, dat is het hele eiereneten (eiereten). Na de eierragout was er eierpunch. Wat is dat: eiergaren (eierzoeken) tussen de kievieten (ook: kieviten)? Eierlevendbarend is ovovivipaar. Deze eiffeltoren [die in Parijs: E…] is 30 meter hoog [en ligt niet in de Duitse Eifel]. Van de openbare weg kom je op de eigen weg en daar kun je eigengemaakte kaas kopen. De eigendomsactie greep terug op de eigendomsakte. De EHS is de ecologische hoofdstructuur.

9. Bij de eierschaalappretuur worden zeer kleine putjes in het stofoppervlak geperst om lichtbreking te verkrijgen. Ik schrijf u dit eigenhandig, propria manu [manu propria – m.p., ook mezzo piano]. Twaalf zesde is een oneigenlijke breuk (= twee). Authenticiteit is eigenheid. De vrouw van de kaasbereider was een eigenrijder [zelfstandige transportondernemer]. Eigentijds is contemporain. Eikelsuiker is querciet. De Orde van de Eikenkroon is een Luxemburgse ridderorde. Eilaci, eilaas, laci, het is weer zover. Bij de eilandjes van Langerhans kun je niet aanleggen. Met de Eilanden worden de Zuid-Hollandse eilanden bedoeld. Salpingitis is eileiderontsteking. De (het) eimad is het tweede gewas van een stuk hooiland.

10. Een interlocutoire (preparatoire) beslissing gaat vooraf aan de eindbeslissing. Bij het eindejaar kregen we een eindejaarsuitkering. Eindelijk is tenslotte ten slotte. De eindtermijn (de ontbindende termijn) is de terminus ad quem. Hij was achtentwintig jaar, dus eindtwintiger. Een einstein(er) is tussen 12 en 19, slim en heeft veel sociale vaardigheden [vgl. generatie Einstein]. Een rekwirant is een eiser. Een ejaculatio praecox [voortijdige zaadlozing, prospermie] komt te vroeg. In Vlaanderen kun je een ejt, een eindejaarstoeslag, krijgen. De appel valt niet ver van de boom en is dus ejusdem generis [van dezelfde soort]. Het nieuwe fenomeen ekd is het elektronisch kinddossier.

11. De e-laag, de ionosfeer, is de laag van Heaviside. Elapso tempore [na verloop van tijd] werd duidelijk waar zijn élan vital [stuwende levenskracht] vandaan kwam. El caballero de la triste figura (meervoud: los caballeros de la triste figura), is de ridder van de droevige figuur, met name Don Quichot. Als informateurs gebruikt de koningin meestal elder statesmen [gerespecteerd politicus]. Een èle (historisch) was lid van de Vereniging van Vrouwelijke Studenten Leiden (VVSL). Electric art kenmerkt zich door geluids- en lichteffecten. Elegantie is élégance. Electroclash [GB ook: k] is een stijl in de housemuziek. De elektriseermachine [opwekken wrijvingselektriciteit] van Otto von Guericke (17e eeuw, die van de Maagdenburgse halve bollen) is iets anders dan het sterrenbeeld Elektriseermachine. Elephantum ex musca facere is van een mug een olifant maken.

 

2709 Dictee dinsdag 09-05-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (569) √

Dictee – dictees [2709]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 288, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (569)

1. Is dat nou botsing van klinkers in elektro-encefalogram (afkorting: eeg)? Wat is het verschil tussen een elektroshock en een elektroschok? De EDP is de electronic data processing. Hij heeft het achter de ellebogen, doet aan ellebogenwerk. Meestal gaat aan een koersval een elliottgolf vooraf. El Niño [periodieke verwarming zeewater] begint in de Stille Zuidzee. Met eloquentie [welbespraaktheid] hield hij een éloge [lofrede – VD, GB: eloge – niet voor dictee] over de elorating [bij schaken]. Onder de elviskuif zag je de elvisbakkebaarden. Is het Elysée [paleis Parijs, ambtswoning president] ook een elysium [verrukkelijk verblijf]? Waar vinden we de Elysese velden [Elysium, paradijs] trouwens? Hij koesterde het Elysisch verlangen [naar het paradijs]. Naar wie is het lettertype elzevier genoemd [naar het 17e-eeuwse boekdrukkersgeslacht der Elzeviers of Elseviers]? Zijn emaceratie [vermagering] was opvallend.

2. Zij e-mailde dat email geen émail-cloisonné [verhoogd] is. De
lesbo-emancipatie begint vorm te krijgen. Een emax domina is een koopzuchtige vrouw. Bij een embarras du choix [te grote keus] weet men niet te kiezen. De villa werd door verbouwing geëmbellisseerd [verfraaid]. Embonpoint is corpulentie in de dop. Een embryon in utero matris is een ongeboren vrucht in het moederlichaam. Zijn traktement ging omhoog. China is een emerging [opkomende] market. Emetofobie is braakangst. Het EMF was het Europees Monetair Fonds. Een emisario (émissaire) is een spion. Het paard werd emissa manu [bij handslag] verkocht. De Emmaüsgangers komen in Lucas voor. Bedreigt een emp [elektromagnetische puls] onze computers? Ze had een empiretoilet [Empire: Franse keizerrijk tijdens Napoleon, 1804-1815]. Employeebenefits zijn secundaire arbeidsvoorwaarden.

3. Het emserzout zit in Emser bronwater. Die olie-emulsie zag er niet uit. Er zijn dicteetijgers en dicteetijgers (niet in GB, VD). Een enakskind is een reus van een kerel. Ken je Frans: en ami (als vriend), en arrière (achterwaarts), en avant (voorwaarts), en attendant (ondertussen), encas (lichte maaltijd), en bloc (allen samen), en brochette (op een vleespen), en cabochon (halfrond geslepen), enceinte (hoofdwal van een vesting), en clair (in gewone taal), en coeur (hartvormig), en commandite (van een vennootschap), encore (toegift) en en corps (gezamenlijk). Je hebt endemieën [plaatselijk], epidemieën [volksziekte] en pandemieën [continentaal, wereldwijd]. Een endeldarm is het rectum.

4. U kunt het entremetstje [tussengerecht] serveren. Genova is een endoniem voor Genua. Parijs is een exoniem voor Paris. Ex pacto et conventu is volgens overeenkomst en afspraak. De olie-expert gaf niet thuis, de Duitslandexpert wel. Bij een endotherme reactie wordt warmte opgenomen. Het vroegere GEB was het Gemeentelijk Energiebedrijf. Het engels woog 1,538 gram, de engelse groetenis is gewestelijk het Ave Maria. De Engelse ziekte is rachitis of anglomanie. Die schroef is met de Engelse schroevendraaier ingedraaid. Een synoniem van engelwortel is angélique. Een creep is een engerd. De jongens liepen verloren, maar waren de enigen niet.

5. Hier volgen nog wat Franse en anderstalige uitdrukkingen: en dépôt (in bewaring – in depot), en déshabillé (ongekleed), en détail (tot in detail), ex parte (ten dele), experimentum crucis (beslissende proef), en dosse (van een stam gezaagd met de schors eraan), en échec (schaakmat, in bedwang), en effet (inderdaad), en face (recht tegenover), en profil (van terzijde gezien), en famille (onder elkaar), enfant chéri (lieveling), enfant gâté (verwend kindje), enfant perdu (verloren kind), enfant prodige (wonderkind), enfant prodigue (verloren zoon, Bijbeltaal), enfant terrible, enfin (kortom), enfin seuls (eindelijk samen alleen), en flagrant délit (op heterdaad), en flèche (de paarden achter elkaar bespannen), en foule (en masse), en garçon (als vrijgezel – vr.: garçonne), en garde (oproep tot strijdvaardigheid), en gros (in het groot), en-groswinkel, en haie (als een haag, naast elkaar), en marche (op weg, onderweg), en masse (in groten getale), en miniature (in het klein), en nage (geheel bezweet), en (profond) négligé (in nachtkostuum, bijna zonder kleren), ennui (verveling opgevat als inherent aan het leven), zich en quatre stellen (al het mogelijke doen), en prince (als een vorst), en plein public (in het openbaar), en plein (bij roulette op een enkel nummer gezet), en petit comité (in besloten kring), en pantoufles (in huiselijke omstandigheden, niet-officieel), en passant (in het voorbijgaan), een en-passantslag (bij het schaken), en relief (verheven), en retraite (met pensioen), en revanche (als compensatie), en ronde bosse (vrijstaand), en-tout-cas (kleine paraplu), en route (onderweg), mise-en-scène (enscenering), entrain (voortvarendheid), ense et aratro (door het zwaard en de ploeg), en tête (aan het hoofd), en-tête (koplijst bij drukkers), entrecote, en train (op dreef), entre deux guerres (interbellum), entre chien et loup (inter canem et lupum, in de avondschemering), eo ipso (vanzelf), en sourdine (met demper, zachtjes), envers (keerzijde), entr'acte(muziek), environs (omstreken, omtrek), eo sensu (in die zin), en vogue (in zwang), entre deux vins (halfdronken), entre la poire et le fromage (bij het dessert), épater le bourgeois (overdonderen), epea pteroënta (gevleugelde woorden), entweder oder (het een of het ander), eo animo (met dat oogmerk), entre-deux (tussenruimte), en suite (slechts gescheiden door vleugel- of schuifdeuren) en entartete Kunst [niet dienstbaar aan de nazipropaganda].

6. De enteritis regionalis is de ziekte van Crohn (kortweg: crohn). De enterorragie is de darmbloeding. Door zijn uitstraling raakte zij geënthousiasmeerd. Een endofyt is een in een plant levende parasiet. Een epifyt is minder veeleisend [onttrekt geen voedsel]. Een épagneul is een spaniël. Een enveloppentas is een handtas in de vorm van een envelop(pe). Ensilage is inkuiling. Het 'endosulfan' is een merknaam van Hoechst [landbouwbestrijdingsmiddel insecten en mijten]. Het Englandspiel vond plaats in WO II [wee-joo-twee]. De Enkhuizer las in de Enkhuizer (almanak), hoe je een enkhuizer [zeewezen: herhaalde slag van een kabel om de beting = om vast te maken] op het touw moet leggen. Het speculum (de endoscoop) is een spiegel tot het 'bezichtigen' van een lichaamsholte.

7. Het velours épinglé heeft zeer fijne ribben. Een epistaxis (meervoud: epistaxes) is een neusbloeding. Epistyl(us) (meervoud: epistyli) is een architraaf (meervoud: architraven – balk die op kapitelen rust). Het arcosolium is de boogvormig afgedekte nis in een catacombe (+n!) of crypte [VD: + n/s, GB: + s]. De arcus senilis [kring om pupil oog] is een ouderdomsverschijnsel. Die twee behoorden tot de ardenners, een ras van kleine Belgische trekpaarden. Hij stond bekend als à rebours (tegendraads, averechts). Bij zijn inauguratie sprak hij enkele ardentia verba [vurige, hartstochtelijke woorden]. Chorologie is areaalkunde. In Arles wonen Arelaten. Een deel van zijn kapitaal legde hij a remotis [terzijde]. De areopagus was het hoogste gerechtshof in het oude Athene. Een voorbeeld van een epitheton (ornans) [vaste verbinding] is 'de rozenvingerige [ook: roosvingerige] Eos'. Luizen (en mijten) zijn epizoën. 'Epoque maken' [opzien baren] is verwant aan 'belle époque' [de tijd van 1890-1910 in West-Europa m.b.t. het culturele en mondaine leven].

8. Het woord 'epochemachend' [epochaal, uiterst belangrijk] staat er wat verder vanaf. Je bent een eppo, je lijkt malle eppie wel. Een épreuve d'artiste [e.a.] is een artist's print [proefdruk]. Een epyllion is een klein epos. Het EQ is het emotionele-intelligentiequotiënt.
Equato-Guinees is een verkorting van Equatoriaal-Guinees [wel: Equatoriaal Guinee]. Een equerre is een trommelkruis. Een erathem is een chronostratigrafische entiteit [indeling van gesteenten]. Staand kun je toch helemaal erdoorheen zitten. Hij stond erectis digitis [met opgeheven vingers om te zweren] voor de rechter. Hij mocht e re nata (naar bevind van zaken) handelen. De erentfeste [voor titels: zeer achtbaar] doctor Kloek was behoorlijk verouderd. Bij erethisme ben je nerveus. Erets Jisraël is het land van Israël (Palestina). Ergocalciferol komt voor in boter (vitamine D2).

9. De erhu is een tweesnarige Chinese viool. Hij liet me erin lopen [er instinken], toen ik mijn schoenen er inliep. Met een erisappel kan een twistzieke twist zaaien. De ermgaard is een zoete appelsoort. Soms vuurt de politie een ernstschot af. De eroev (meervoud: eroevin) is een omheining waarbinnen op sabbat dragen (van goederen) geoorloofd is. Het kwam erop aan (GB), daarom gingen we erop af (GB; VD: eropaf) en betrokkenen gingen erop in (vergelijk: eropin slaan), omdat ze duidelijk ergens erop uit waren. Door de druppel ging het water eroverheen (ja, over de rand dus). En (het, de) ersatz is een vervangingsmiddel (mv.: ersatzen). We moeten ertegen kunnen, dat we niet ertegenop kunnen.

10. We zijn ertegenin en ertegenaan gegaan, maar we hebben wel ertegenop gezien. Zij stelden ertegenover: jullie moeten er dan wel het zwijgen toedoen. De erwten kwamen in het ertscement terecht. Er stond een pallet vol pellets (ertsknikkers). De daders probeerden ertussenuit te knijpen en wij zaten ertussenin. Ze wilden eruitzien als de onschuld zelf. Hij ging ervandoor met een jonge blom en zijn gade gaf hem ervan langs. Toen ben ik ervantussen gegaan en heb ik de plaat gepoetst. Een vuige boef? Ik kan ervoor doorgaan, als ik wil.

 

2708 Dictee maandag 09-05-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (568) √

Dictee – dictees [2708]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 289, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (568)

1. De epiglottis is het strotklepje. Toen de chauffeur met pensioen ging reed er een erebus; de bestemming was niet de Erebus [onderwereld]. De heidefamilie bestaat uit ericaceeën. Een epimeer is een van de twee diastereo-isomeren die een tegengestelde configuratie hebben aan slechts een van de twee of meer chirale centra: duidelijk, toch? Een epistaxis (meervoud: epistaxes) is een neusbloeding. Voorbeelden van soortnamen zijn: chesterfield, molière en praline. Erlenmeyers vindt je coassistent in een labo (B.-N.). Hoever kan een erwtenteller [kleinzielige gierigaard] tellen? Erytromycine gebruikt men tegen de veteranenziekte, erytropoëtine [epo] als doping. Erytrofobie staat bekend als bloosangst.

2. Vandaag behandelen we de Es grote terts en de es-mineur. Een esanaut (euronaut) is een Europese ruimtevaarder. Het conflict wilde niet de-escaleren. Een escadrille is een groep vliegtuigen die in regelmatig verband vliegen. Een esbattement is een kluchtspel bij de rederijkers. Een escherpatroon is een geometrisch patroon van herhaalde, in elkaar grijpende figuren. Een escargot is een wijngaardslak. Een escarpe is een binnengrachtsboord. Escosijnse blauwe steen is genoemd naar de plaats Ecaussinnes in Henegouwen. De Eskimo's waren in het eskimo gekleed. In het Eskimodorp liepen eskimohonden. De esmerauden ketting was mooi.

3. De espadrille is schoeisel, de espagnole een Spaanse dans en de espagnolet een fijne wollen stof. Espoirs zijn wielrennende beloftes. Het beloftepatroon verschilt per renner. Esprit de clocher is dorpse kleingeestigheid (zoals in een dorps cafeetje), esprit de corps is korpsgeest, een esprit de l'escalier (d'escalier) is een treppenwitz [te laat komende geestigheid], een esprit fort is een vrijdenker en de esprit gaulois is de boertige grappigheid. Essaaieren [gehalte van goud of zilver vaststellen] kun je ook schrijven als essayeren. Het schrijven van essays [verhandeling] is iets anders. De essenen (een joodse sekte) leefden bij de Dode Zee. Een estancia is een grote veeboerderij in Zuid-Amerika. Een kunstgevoelige is een estheet.

4. Een estouffade is een stoofschotel. Etalagebenen zijn claudicatio intermittens (heeft geen meervoud). ETA-militanten [Euskadi Ta Askatasuna = Baskenland En Vrijheid (radicale afscheidingsbeweging in Spaans Baskenland)] schrikken niet terug voor geweld. Een étang is een hafachtig zoutmeer. Al de officieren van een oorlogsbodem vormen de état-major. Het etappeverslag kwam maar net op tijd (voor de deadline) binnen. Een été de la Saint-Martin is een nazomer. Mijn man mag buiten best hongerig zijn [naar andere vrouwen kijken], als hij maar binnen komt eten [geen overspel]. De aardappeleters (ook die van Van Gogh) konden heel wat op. Ethoxy is een organischchemische groep (volgens de organische chemie). Waarin verschillen ethyleenglycolmono-ethylether en ethyleenglycolmonomethylether? Laat maar … Nou ja, in een paar letters, toch? Een etnie is een volksgroep. Vergelijk: etnisch.

5. Pyurie is etterwateren. De euclidische meetkunde is genoemd naar Euclides. De eucapnie is het doorsnee koolzuurgehalte (doorsneekoolzuurgehalte) in het bloed. Eucalyptol is cineol [geneesmiddel, reukstof]. Zijn deze cellen eu- [met meer cellen] of prokaryoot [eencellig]? Het euphuïsme is een gekunstelde literaire (GB ook: tt) barokstijl. Zijn deze cellen haploïd [1 stel chromosomen per cel], diploïd [dubbel aantal] of euploïd [van cellen: elk van de verschillende chromosomen in een exact veelvoud bezittend]? Is zij eurofiel [voorstander Europese eenwording] of -foob [daar juist bang voor]? Elk Europarlementslid is ook europoliticus. Wat doet de stresstest [zware test] met de euroforie? Het Euroland (de eurozone) bestaat uit alle eurolanden. Het Eurokorps is de gezamenlijke defensiemacht van de lidstaten van de Europese Unie. Snapt u dit: de eurogroep [VD] is het informeel overlegorgaan van de ministers van Financiën van de eurolanden, maar de Eurogroep [GB, VD] is het informeel samenwerkingsverband van ministeries (M? – instelling, niet: gebouw) van Defensie van een aantal Europese NAVO-lidstaten. De eustachiaanse buis is de buis van Eustachius. Het euville is een zekere soort van Franse kalksteen.

6. De EU-waarnemer [Europese Unie] was in jeugdtaal een eva (evangelical). De afkorting ev. staat voor eerstvolgend, e.v. voor en volgende, eV voor elektronvolt en E.V. voor 'en ville' (in deze(lfde) plaats). De mossteenbreek heet ook Eva's kussen. Een evaatje is een vrouwenschortje. De nudisten waren in adams- en evakostuum gestoken. Haar moeder was evacuee bij de Watersnoodramp [hoofdletter sinds 2021!] van 1953 (foto: Watersnoodmuseum, Ouwerkerk op Zuid-Beveland). Een evangeliegemeente is een
volle-evangeliegemeente. De Vrije Evangelische Gemeenten zingen ook de Evangelische Gezangen. Klaartje was evangelisch-luthers, zij behoorde tot de Evangelisch-Lutherse Kerk. Tijdens de windluwte moesten we alle zeilen bijzetten.

7. Ethaannitril (acetonitril) is een kleurloze vloeistof, gebruikt als polair oplosmiddel. Ik zal de etiquette voor je op een etiket schrijven. EDTA is ethyleendiaminetetra-azijnzuur. De etstoel (historisch, Drenthe, daar toen hoogste gerechtshof) behandelde ooit de zaak van de etsstift [etsnaald]. De afkorting e.t.q. staat voor e tutti quanti (en alle(n) van die soort; en alle(n) die erbij horen). ESB is het tijdschrift Economisch Statistische Berichten [2021, voorheen E-s]. Een escalope is een dun lapje kalfsvlees, waarvan te betwijfelen is of dat echt roze-wit of witroze is. De escortboy voor de generaal was vergezeld van een gewapend escorte. Wat was hij nu eigenlijk: clownesk, dantesk, huzaresk, kafkaësk of soldatesk? De afkorting et al. betekent en anderen (et alii).

8. Het eslook is gewestelijk een sjalot. Een spalier is een leiboom, esperal een middel tegen alcoholisme, een estacade een palissadering, maar wat, o wat, openbaart ESR-spectroscopie [elektronenspinresonantie]? Een evenhoge is een houten toren. Hij was every inch a loser (van top tot teen verliezer). Evoceren (evoqueren) is voor de geest roepen. Hij werd e vestigio (op staande voet) ontslagen. Je vernam everything you always wanted to know about Breskens (but were afraid to ask). 'Evoë' is de jubelroep van de bacchanten. Evviva Hispania, leve Spanje! Het ewigweibliche trekt een man aan. Ex abrupto is onverwachts, ex absurdo uit het ongerijmde, ex animo graag en ex abundantia cordis uit de overvloed des harten. Tegenover remissie van ziekteverschijnselen staat exacerbatie [verergering].

9. Hij raakte geëxalteerd [verrukt] door haar verrukkelijke schoonheid. Waaraan herken je examenstresssymptomen? Hij heeft het ex capite (uit het hoofd) geleerd. Zijne Excellentie de Gouverneur-Generaal en Hare Excellentie de Ambassadrice waren te gast bij de opera. Excentrisch is uitmiddelpuntig. Hij voelde zich ex commodo (op zijn gemak). 'Excusez du peu' is een verontschuldiging voor een overstelpende hoeveelheid (en volgens Toon het credo van Rein), 'excusez le mot' is die voor een onvertogen woord en 'excusez-moi' staat voor pardon. Ex concessu is volgens hetgeen toegegeven is, ex consensu krachtens overeenstemming en ex coupon is zonder coupon.

10. In de sorrydemocratie (excuuscultuur) vindt men excuustruzen bij vrouwelijke en excuusguzen bij mannelijke groepen. Ex debito justitiae is naar de eis van het recht, ex dividend [xd] is zonder bijrekening van de waarde van het dividend en ex dono is geschonken door (de in een genitief genoemde). Je hebt Bijbelexegeten en tekstexegeten. Exempli causa of e.c. (exempli gratia of e.g.) is bijvoorbeeld. Een exemplum in contrarium is een voorbeeld in tegengestelde zin, dat juist het tegendeel bewijst. De luitenant voerde de rekenexercitie feilloos uit. Ex improviso is plotseling, ex industria (de industria) met opzet en ex integro (de integro) van voren af aan.

11. De exitus infelix is de tragische afloop, de exitus letalis de dodelijke afloop, ex jure (de jure) rechtens, het ex-librisontwerp [ex libris] gold de boekenverzameling, ex mandato is op bevel, ex mera gratia is louter op grond van een gissing, ex mero motu is geheel uit eigen beweging, ex more volgens (oud) gebruik, ex necessitate (rei) uit nood geboren, ex nunc van nu af aan, ex officio ambtshalve, ex pacto et conventu volgens overeenkomst en afspraak, ex parte ten dele. Een experimentum crucis is een pijnlijk onderzoek. Expliceren betekent net als expliqueren, uitleggen. Een expogee is een ex-politiekegevangene. Het materiaal op de expo [expositie] was explosieveilig. Zijn exposé was glashelder. Expressis verbis is met zoveel woorden.

12. Ex professo (e.p.) is ambtshalve, ex propriis uit eigen middelen. Dat was een exquisiet [voortreffelijk] wijntje. Ex quocunque capite is uit welken hoofde dan ook. Ex tacito is niets wetende te zeggen en ex tempore onvoorbereid, voor de vuist weg. Van kledingmaten is XXL extra extra large. Dat is extra ordinem, buiten de orde. Zij was extreemlinks noch extreemrechts. Ex (de) tripode dictum is in orakeltaal. Ex voto is naar wens en ex voto publico naar de wil van het volk.

 

2707 Dictee zondag 08-05-2022 (2) – dictee Wekelijkse dicteetest 205 RL √

Dictee – dictees [2707]

Wekelijkse dicteetest 205 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 705

1. …………. zijn kleine, gracieuze ……………...

a. Tahrs                                    Himalayageiten

b. Tars                                      Himalayageiten

c. Thars                                    himalayageiten

2. De ………… is een decoratieve …………..

a. Tiffany                                 Jugendstilstijl

b. tiffany                                  Jugendstilstijl

c. tiffany                                  jugendstilstijl

3. Een ……….. is met ………… gevuld.

a. tipsy cake                                 kirscrème

b. tipsy cake                                 kirschcrême

c. tipsycake                                  kirschcrème

4. Een ………. is een hoofd met …….. kroeshaar.

a. tituskop                                      rossig

b. Tituskop                                     rozig

c. tituskop                                       rozig

5. Met ………… worden …………. bedoeld.

a. toises                                          vadems

b. twazes                                        vadems

c. toises                                          vadums

6. De dames droegen …….. de …….., avondkleding.

a. toilettes                                        soiree

b. toilettes                                        soirée

c. toilette                                          soirées

7. Een …………. is een ……….. of een rijtuig.

a. tonno                                        prieel

b. tonneau                                     priëel

c. tonneau                                     prieel

8. Ik heb vaak moeite met ………..        ……….

a. accents                             circonflexes

b. accent                               circonflexes

c. accents                              circonflexe

9. Bij een ………. moet je aan een ………. denken.

a. tremplin                             trampoline

b. tramplin                             trempoline

c. tremplèn                             trampoline

10. Met de ………. vertrokken ze naar het ……….

a. tuktuk                                  toembafestival

b. tuktuk                                  tumbafestival

c. toektoek                               toembafestival

Oplossingen [205]: zie hieronder.

--------------------------------------------------------------------

Oplossingen [205]

1c 2c 3c 4a 5a 6b 7c 8a 9a 10b

 

Contact: leentfaarrein@gmail.com