2693 Dictee vrijdag 29-04-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (558) √ x

Dictee – dictees [2693]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 299, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (558)

1. Gens de lettres zijn letterkundigen, schrijvers. De genlocatie is een zekere lokalisatie van de genen. Gentiobiose is een bestanddeel van gentianose en van amygdaline, dat voorkomt in bittere amandelen, waarin het is gebonden aan benzonitril. De gentle hint (lichte wenk) was de aanleiding tot een gentleman's (gentlemen's) agreement, het herenakkoord. De genua(fok) reikt tot voorbij de mast. Waar vind je nog genuïene [echt, aangeboren] genuïniteit [beide nuu-wie]? Het genus irritabile vatum is het prikkelbare dichtersgeslacht. Hoe ziet je wereldbeeld eruit: geocentrisch [aarde in middelpunt] of heliocentrisch [zon]? De hyacint is een geofyt [overwintert door delen die in de aarde zitten]. Genadebrood eten [brood, levensonderhoud om niet krijgen] is behoorlijk vernederend.

2. Dat zijn pas Genovese (Genuese) lekkernijen. Hij kreeg voor zijn proefwerk een genadezes. Krent en bikini zijn geoniemen [naar plaatsen genoemd: Korinthe en het atol Bikini]. Het Georganiseerd Overleg (algemeen: g.o.) is een specifiek in 1919 ingesteld overlegorgaan dat zaken betreffende de rechtstoestand van personeel in rijksdienst behandelt. Geostationaire satellieten staan schijnbaar stil (ten opzichte van de aarde: denk aan een satelliet in een geosynchrone baan). Een gepard is een jachtluipaard. Hij was een gepassioneerd schaker. Je moet te gepasten tijde ten tonele verschijnen. Ik voelde me zwaar gepiepeld [belazerd]. Je moet de Belgisch-Nederlandse geplogenheden [gewoonte, gebruik, usance] maar kennen … Geprivilegieerd is bevoorrecht.

3. Het potlood was fijn gepunt. Een medisch student (en een coassistent in zijn coschap) moet alle geraamtebeenderen kunnen benoemen. Hij zat geramd (gebeiteld). Een gerant beheert een hotel. Hij sloeg erop als de duivel op Gerard (die moet de duivel dus wel hebben …). Een gerbil [woestijnrat] heeft lange achterpoten. Beschrijf eens de taken van het Internationaal Gerechtshof, het Europees Gerechtshof en het Hoog Militair Gerechtshof [HMG, opgeheven 1991]. Je moet je kleren in gereedheid brengen, klaarhangen [GB]. Waar behoren u en uw huisgenoten toe: de Nederduitsch Gereformeerde Kerken, de Christelijke Gereformeerde Kerk, de (vroegere) Gereformeerde Kerken in Nederland, de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt, de Christelijke Gereformeerde Kerken of de Gereformeerde Bond (in de voormalige Nederlandse Hervormde Kerk)?

4. In dat laatste geval bent u gereformeerdebonder. Een verkorting van gereformeerde gemeenten is gergem. Met hun eigen gerij werd het timmermansgerei vervoerd. Geritsel kan ook gesjacher zijn. Gierige Gerrit liep met zijn gerrit [penis] te koop. [Hij kreeg er niks voor ...]. De pastoor werd voor Ome Gerrit uitgescholden, maar die dacht: ik heet wel Gerrit, maar ben gekke Gerrit niet. Geraniol is een naar rozen ruikende vloeistof. Een gerenoek is een giraffengazelle. Die volle neven zijn dus germain [bnw.]. Geschrankt en staggered zijn synoniemen in de chemie [moeilijk ...]. In een muzikaal-literair (GB ook: tt - doe in dictee 1 t) gesamtkunstwerk komen kunsten samen. Spreekwoord: zo gewonnen, zo geronnen.

5. Geschwärm is overdreven voorliefde (gedweep). Een gesjiewes is een braaf mens. Gesjochten [arm, zonder inkomsten, de sigaar] ben je er slecht aan toe. Een gonade [geslachtsklier] vormt geslachtscellen. De gestalt [het geheel] is meer dan de som der delen. Houdt je gesteggel (gestechel) dan nooit op? Was zij contactgestoord? De zwaar gestreste manager leed aan stress en vertoonde stresssymptomen. De ijsheiligen Pancratius, Servatius en Bonifatius zijn de drie Gestrenge Heren. Het gesundes Volksempfinden is het gezonde gevoel van het volk. De ketoeba is bij joden het huwelijkscontract, de get de scheidingsakte. Ben je van lotje getikt, of getroebleerd (heb je troubles?), niet goed bij je hoofd? De getruukte voetballer kende alle trucjes. Bij gettotaal [buiten dictees dus: getto-taal = Jiddisch of Jiddisj] zou een koppelteken niet misstaan. De twee getuigen-deskundigen (GB ook: getuige-) dropen af.

6. Getweeën bereiken we meer. De Geünieerde Gewesten hadden de Unie van Utrecht gesloten. De geünieerde Grieken (leden van de Griekse kerk) zijn verenigd met de rooms-katholieke kerk. We dronken geus (geuze, geuzelambiek) en zongen geuzenliederen. De GeV is de giga-elektronvolt. Een casestudy (casestudie) is een gevals(s)tudie (GB - VD: alleen ss). Een p.i. is een penitentiaire inrichting. De clanleider werd na het lijf-aan-lijfgevecht gevangengenomen en heeft nog jaren gevangengezeten. Als je gevat bent, ben je ad rem (ad remmer, ad remst) [of: de sigaar, de klos].

7. Dat gesodemieter moet uit zijn! Arrivé Piet was een gegoede vijftiger (50'er). De gestadig vallende regen hield niet op. De getijbeweging was goed merkbaar in het getijdenlandschap. In literaire (GB ook: tt - doe in dictee 1 t!) taal heet gevederte ook wel geveert. Gevelouteerd papier is fluweelachtig (= velouté). De geest geven is het leven prijsgeven. Gevieren hebben wij het gevierd. Ecartelé (tegenwoordig ook: É) en sautoir in de heraldiek is schuin gevierendeeld. Wat moet al dat gevlag op die strontschuit? Epea pteroënta zijn gevleugelde woorden. Ze wil bij me in het (GB, VD) gevlij komen [VD ook nog: daar gaat veel gevlij in een zakje, verder altijd gevlei]? Daardoor voel ik me behoorlijk gevleid. De klus werd met kunst-en-vliegwerk 2025 via
hand-en-spandiensten geklaard. Anesthesie is een soort van gevoelloosmaking.

8. Bij een vertaling spreken we van Shakespeare in een Nederlands gewaad. Gewafelde producten zijn gegaufreerd. Het gewik en geweeg hield niet op, het geweeklaag ook niet. Ahimsa betekent geweldloosheid. Een halfopen [bnw.] gewelf [dat is dus half open!] houdt het midden tussen een open en een gesloten gewelf. Het aards gewemel is de ijdele bedrijvigheid der wereld. De Zeven Verenigde Gewesten vormden de Republiek der Verenigde Nederlanden. Het Brussels Hoofdstedelijke Gewest ligt onder vuur. Je zult maar een geweten als een hooischuur hebben (weinig moreel).

9. Druppelsgewijs kan nooit cortègegewijs zijn. Zij telden het gewolde vee. Mijn toorn zal u geworden. Hij was een gewoontedier en zelfs een gewoontedrinker. Het (de) synovia is het gewrichtsslijmvlies (gewrichtssmeer); ontsteking eraan is synovitis. Gewrichtsverstijving is ankylose. Gewriemel vind je bij dieren, gefriemel bij nijvere mensen. De gewürztraminer is een kruidige witte wijn uit de Elzas. Ook een gezagsvacuüm geeft een ontbreken weer. Een gezegdezin [n/s] is een predicaatszin. Hou op met dat gezeik. Die Bijbelkring was een huiselijke bijeenkomst tot stichting en studie. Agaporniden (ook: agapornissen, enkelvoud: agapornis; lovebirds) zijn inséparables (gezelschapsvogels). Een muziekstuk kun je ook à vue [zonder studie vooraf] spelen.

10. Een nikab is een gezichtssluier. Zij was konings- en Oranjegezind. De Gezinsraad geeft adviezen aan de overheid. Ook in gezins*telling (zo ook: gielers*taal) [dieventaal, Bargoens] zou een koppelteken (buiten dictees) niet misstaan. Onze gezins-bv heeft het jaar positief afgesloten. Toen probeerden ze het met gezondbidden [met de gebedsgenezers]. Een gezondheidskordon wordt om een besmette plaats getrokken (gelegd). De gezondheidstoestand is de salubriteit. De g.g.d. is de grootste gemene deler (vergelijk: k.g.v.); de GGD is de Gemeentelijke Geneeskundige Dienst. De ghibil is de hete woestijnwind in Noord-Afrika. Ghee [gie – g van goal] is geklaarde boter. GHC is de genormeerde valuta-aanduiding voor cedi (de munteenheid van Ghana). Een ghazel(e) is een van oorsprong Perzische dichtvorm.

11. Het GHB (ook: GBH - ook ge­her­in­ter­pre­teerd als En­gels grievous bodily harm) is het gammahydroxybutyraat (gammahydroxyboterzuur), een partydrug. De afkorting van gigahertz is GHz. Het giallo antico is goudgeel marmer afkomstig van bouwwerken uit de oudheid. Piëzografie is synoniem aan giclee [inkt met inktprinter vernevelen]. Een gibus is een hoge hoed [hogehoed], een giberne een patroontas. Een gieg is een gigabyte (afgekort: GB = gibibyte = GiB; vergelijk gigabit: Gb). De gieren van de Nieuwe Wereld vormen een afzonderlijke familie. Hij is zo parcimonieus (gierig – c is cent) als het graf [parsimonieus = eenvoudig en begrijpelijk - s van simpel]. Gierstuitslag is miliaria. Gies is overtollig lood aan een pas gegoten letter. Een gieser wildeman is een fijne soort van stoofpeer. De ggz is de geestelijke gezondheidszorg. De ghazidsja is de heilige oorlog van de moslims tegen de ongelovigen.

12. Een giacomettifiguur is een zeer langgerekte, magere figuur. De voorhoede was een ware gideonsbende. Een internationale standaard voor uitwisseling van bewegende beelden is de GIF, het graphics interchange format . Goeie Mie was de Leidse gifmengster. Een poisonpill (gifpil) is een beschermingsconstructie tegen een vijandige overname [van bedrijven]. Gifsumak [sumak = plant] is poison ivy. Vis wil zwemmen [drink er witte wijn bij!], zegt een bekend spreekwoord. De GIFT (gameta intra-fallopian transfer) is een bevruchtingstechniek. De afkorting van gigawatt is GW.

 

 

2692 Dictee donderdag 28-04-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (557) √ x

Dictee – dictees [2692]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 300, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (557)

Jubileumallegaartje

1. Half. De halfgare halvegare (halvezool, mafkees, mafjanus, etc.) had om halftwee [GB in toelichting ook: half twee(!)] een afspraak met zijn halfbroer. Hij had er half en half (GB, bijwoord) op gerekend met hem een broodje half-om-half [h.o.h.] (niet te verwarren met een broodje halfom) te eten en een curaçaotje te drinken. Zijn peettante bespeelde naast de halve viool ook de driekwartviool. Anderhalve cent en twee halve centen (halvecenten) maken samen een halve stuiver: daar kon je een halvestuiversbroodje mee kopen (een zevend'halfje is trouwens zes en een halve stuiver, een pietje). Anderhalve man en een paardenkop zagen dat het halvemaan [GB ook: halve maan] was. De winnaars van de kwartfinales komen in de halve finale. Een halvemaantje [croissant] kun je eten, bijvoorbeeld op het
halve-eeuwfeest. De Maagdenburgse halve bollen kreeg je nauwelijks uiteen. De Rode Halvemaan is in Iran wat het Rode Kruis bij ons is. Alles went, behalve hangen en een vent. De rechts- en de linksback trainden tweeënhalf uur samen. Met een twee-en-een-halvecentstuk kon je twee en een halve cent verrekenen. Een halfopen deur [bnw,. bijw. half open!] is een halfgesloten deur. Een halfvol glas is een halfleeg glas. Halfbegrepen wijsheid is geen wijsheid (bij halfbeschaafde volkeren). Het boek (met halfmarokijn) had een halfmarokijnen band. Half beneveld rakelde hij die halfvergeten historie weer op in het halfvrijstaande huis. Zijn halfbroer en -zus(ter) waren geen bloedverwanten van hem. Een twaalf-en-een-halfjarig huwelijk hield al twaalf en een half jaar, dus langdurig stand.

2. Brugge. In de handel is een beurs een openbaar gebouw waar de kooplieden op bepaalde uren bijeenkomen om te handelen of over handelszaken te spreken (genoemd naar het huis de Beurs [Huis Ter Beurze] in Brugge). In de Bloedprocessie wordt het Heilig Bloed rondgedragen. Een Bruggelinge is een inwoonster van Brugge of van Brugse afkomst. Een bepaalde kapel te Brugge heet het Heilig Bloed. Aldaar is het hoed (4 maten of een halve hectoliter) een oude inhoudsmaat [voor graan]. De volksopstand tegen het Franse bewind te Brugge op 18 mei 1302 wordt Brugse metten genoemd. Brugge had de stapel [= stapelplaats, opslagplaats van goederen] van al de goederen die in de haven van Sluis aankwamen. Brugge is het Venetië van het Noorden; ook Amsterdam en Giethoorn zijn dat. De orde van het Gulden Vlies is door Filips van Bourgondië ingesteld (te Brugge in 1429).

3. Amsterdam. Heel bekend was veilinggebouw De Zon in Amsterdam. Wall Street geldt als symbool van het Amerikaanse kapitalisme en ontstond toen New York nog Nieuw Amsterdam heette. Tijdens de vrijmarkt op (gedateerd!) Koninginnedag [nu: Koningsdag] was Amsterdam afgeladen vol. De Vondelparkjeugd frequenteerde in de jaren zeventig (70) het Vondelpark. Vroeger had je in Amsterdam het Paleis voor Volksvlijt. De Sociale Verzekeringsbank (SVB, zie de betreffende website) is een rijksinstelling te Amsterdam. Amsterdam is het Venetië van het Noorden. Veense bonen komen uit Veenstad (tuinbouwgebied tussen Amsterdam en Leiden). De UvA is de Universiteit van Amsterdam. De naam 'Stopera' is een samentrekking van 'stadhuis' en 'opera'. In het internationale spellingsalfabet staat Amsterdam voor de a. De Satisfactie van Amsterdam was het verdrag waarbij deze stad het gezag der Staten van Holland erkende (1578). Provo's waren provocerend en ludiek. De Portugese Joden (Sefarden, VD ook: Sefardim; GB ook: Sefardiem) zijn omstreeks 1600 uit Portugal gekomen en vonden te Amsterdam een wijkplaats. Vroeger had je het AP (Amsterdams Peil); dat is nu het NAP (Normaal Amsterdams Peil). De uitdrukking 'voor pampus liggen' dankt zijn figuurlijke naam aan een zandbank (Pampus) in het IJsselmeer ten oosten van Amsterdam.

4. Het Palingoproer vond in 1886 plaats. Een over-'t-ij-kijkertje is een zeer vol glas jenever. Wat in Rotterdam een openluchtboekhouder is, is in Amsterdam een boekjesgast (een tallyman dus). Het Noordzeekanaal loopt van Amsterdam naar IJmuiden. Het Rijksmuseum in Amsterdam heeft neogotische en neorenaissancistische stijlkenmerken. Bezoek vooral de Munt in Amsterdam. Groot-Mokum (Mokum) is Amsterdam [Rotterdam:
Klein-Mokum]. De midkapindex is een beursindex in Amsterdam. De Maagdenhuisbezetting vond plaats in 1969 (een maagdenhuis was een weeshuis voor meisjes). Het (Amsterdamse) Lieverdje is de beeltenis van een Amsterdams straatjochie op het Spui in Amsterdam en was gelieerd aan de provobeweging.

5. De Lastage was een buurt waar vroeger werven waren. Een (groene) krul was een openbaar straattoilet. Een spotnaam voor de inwoners van Amsterdam en Zaandam is koeketers. Koperen knopen waren lagere ambtenaren. Het KIT is het Koninklijk Instituut voor de Tropen. De tegenspeler van Katrijn was Jan Klaassen. Het hoed is een oude inhoudsmaat (ca. 10 hl). Hoever bent u met de vraag, hoe ver Amsterdam van Parijs ligt? Het groene hart van Holland ligt tussen vier steden in (wel – zonder toevoeging: – het Groene Hart). Was Amsterdam eerst paaps [pausgezind], later werd het geus [van de partij van de geuzen, antipaaps dus]. De zinspreuk van een maatschappij van beoefenaars en beminnaars der wetenschappen en kunsten te Amsterdam luidde 'felix meritis' oftewel 'gelukkig door verdiensten'. De Februaristaking [1941] was een protest tegen anti-Joodse maatregelen van de Duitse bezettingsmacht. Een drijfsijs is een Amsterdamse eend.

6. De naam van de groep Cobra staat voor Copenhagen, Brussels, Amsterdam. Het Blauwhoedenveem zou volgens het donorprincipe een extra 'a' krijgen (Blaauwhoedenveem). De naam 'Artis' is een verkorting van 'natura artis magistra' oftewel 'de natuur is de meesteres van de kunst'. Een van de betekenissen van 'amsterdammertje' is parkeerpaaltje. Het AMC is het Amsterdams Medisch Centrum. De verandering in de regering van Amsterdam door de calvinisten op
26 mei 1578 wordt Alteratie genoemd. De AEX is de Amsterdam Exchanges Index (een beursindex van Amsterdam). Een aapje was voor de Tweede Wereldoorlog een huurrijtuig in Amsterdam. Het Aansprekers- of Biddersoproer vond plaats in 1696 (omdat alleen de gemeente nog zou mogen begraven).

7. Brussel. Het wetstratees is het politiek jargon, genoemd naar de Wetstraat in Brussel. Zijn Waterloo (VD) vinden is definitief verslagen worden [GB: een waterloo lijden, beslissende nederlaag]. De VUB is de Vrije Universiteit Brussel (ook: ULB, Université Libre de Bruxelles). De Brusselse olievlek is de steeds veldwinnende (maar: veld winnen!) verfransing die van Brussel uitgaat. De verbrusseling is de verschuiving van politieke beslissingen en beleid van nationale overheden naar de Europese Commissie. De Marollen is een volksbuurt in Brussel. Het land van Bruegel is het Pajottenland, ten zuidwesten van Brussel. De Gordel is een jaarlijks wandel- en fietsevenement rondom Brussel. Reed de couponnetjestrein [Belgische beleggers op weg naar Luxemburg] vaak? Brussels lof, Brusselse spruitjes en Brusselse kermis (let wel: dat is geen Vlaamse kermis, maar een bepaald soort biscuit!) zijn allemaal te eten. De geuzelambiek is een zwaar soort bier.

8. Antwerpen. De drie zustersteden zijn: Antwerpen, Brugge en Gent. Het Steen te Antwerpen is de gevangenis. De bijnaam van Antwerpen is sinjorenstad. Antwerpen is de belangrijkste Scheldestad. Het poesjenellentheater (de poesjenellenkelder) is een marionettentheater in Antwerpen. Een pagaddertoren is een uitkijktoren uit de Spaanse tijd in Antwerpen en omgeving. Antwerpen is het Jeruzalem van het Noorden. De hel van Deurne [voetbalstadion] vind je bij Antwerpen. De Franse furie was een aanval op onder andere Antwerpen.

9. Gent. UG of UGent staat voor Universiteit Gent (vroeger: RUG, Rijksuniversiteit Gent). De Pacificatie van Gent (1576) zou alle Spaanse troepen moeten verdrijven. De witte kaproenen van Gent vormden de burgerpolitie die witte kaproenen [muts, m.n. narrenkap] droeg en een rol speelde bij verschillende opstanden. De jan-van-gent (meervoud: jan-van-genten of jan-van-gents) is de bassaangans (genoemd naar Bass Rock). Hou en trouw (of getrouw) is getrouw onder alle omstandigheden; dat is de leus van de stad Gent (Fides et Amor). Een Gentenaar woont in Gent. De bijnaam van Hendrik van Gent (Henricus Gandaversis) is 'Doctor Solemnis' (letterlijk: verheven doctor).

10. Mechelen. Het Opsinjoorken is de naam voor een pop die vroeger in processies werd rondgedragen en waarvan het ontstaan teruggaat op een oud Vlaams volksgebruik om mannen die hun vrouw mishandelen, te bespotten. Uit Mechelen kennen we het Mechels hoen, de Mechelse herder, Mechelse kant en Mechelse was. Een mechelaar ten slotte is een zekere munt.

11. Aan nieuwe bijvoeglijke naamwoorden vond ik in de oVD: begeistert [enthousiast], bierschoon [gespoeld glas], boho [zigeunerstijl], broke (bankroet), down the drain (door het putje, gaat verloren), eager [begerig], easy going [gemakkelijk in de omgang], evidencebased [gebaseerd op de wetenschap], goedgeschoold en goed opgeleid, Koranvast [net als: Bijbelvast], mocro (Marokkaan), neukable [niet meer in VD: neukbaar, fuckable], rof (jeugdtaal, van: rough), rood- of geelgeschorst, shock-and-awe [militair: met grote overmacht], wifi (wireless fidelity) en übercool. En ook: tjampoer [gemengd: atjar, saté tjampoer], shariabestendig [niet strijdig met], pissed [erg boos, kwaad], op-de-borst-klopperig [op de borst kloppen], keitegek (kei!), coewl [koe-wəl] (jeugdtaal, cool) en broodarm [straatarm]. Verder: well done (van vlees: doorbakken), on demand (op afroep) [POD = printing on demand], kerstig [als/van kerst], high-end (kwalitatief zeer hoogwaardig) en bon chic, bon genre (bcbg – goed geklede Parijzenaar uit de betere kringen). Ten slotte: tryseksueel [uitprobeerder], part of the game [daar kun je niet onderuit],
open-minded [ruimdenkend - een open mind] en one size [kleding: in één maat].

12. Een antoniusbroeder is een antoniaan of hospitaalbroeder. 'Een Amati' is een voorbeeld van een antonomasia [antonomasie, naamsvervanging, naamsverwisseling]. Hij lijdt aan dikdoenerij en voor-de-gek-houderij. Hij is dus een typische dikdoener en
voor-de-gek-houder [voor de gek houden].

 

 

2691 Dictee woensdag 27-04-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (556) √ x

Dictee – dictees [2691]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 301, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (556)

1. Het was een gigahit, dat giga feest. Bij de gigabecquerel [GBq] en de gigaohm [GΩ] gaat het om een miljard [10^9] van die eenheden. Gigantomachie is een strijd van de reuzen tegen de goden. De gigantoraptor is een grote, gevleugelde theropode [op 2 poten]. Een gigue [zj] is een oude oorspronkelijk Engelse dans in trippelmaat. Het bier is gijl [gistend] genoeg om getond te worden. Die vent is zo geil als boter. Het takelen met de gijn ging gepaard met veel gein [plezier]. Een hollebolle gijs is een veelvraat, Gijs-oom is de vroegere naam die Hollanders aan Portugezen gaven.

2. Het gildeteken [n/s] was hun blazoen. Het Gilgamesjepos stamt uit Mesopotamië. Het gillesdelatourette(syndroom) (tourettesyndroom, tourette, syndroom van Gilles de la Tourette) herken je aan een tic convulsif, vaak gepaard gaande met echolalie en coprolalie [gebruik scheld- en vloekwoorden]. De gimar [lang gewaad moslima’s – onbedekt gezicht] laat meer zien dan de nikab [gezichtssluier]. De fez van Tommy Cooper is een gimmick [stunt]. Gin-fizz is een cocktail,
gin-tonic tonic met een scheutje gin [een G&T’tje]. Gingerale (gingerbeer) is gemberbier. Gingivitis is tandvleesontsteking. Ik heb hem streng gegispt omdat hij het gipsen beeld liet vallen. Een girih [mv.: + s] is een geometrisch tegelpatroon in de islamitische bouwkunst, veelal bestaande uit vijf- en tienhoeken. De girl next door is heel gewoon.

3. Een giromaat was een geldautomaat van de Postbank. Zymose (fermentatie) is gisting. Er klonk gitaanse muziek van gitano's en gitana's [zigeuners]. Een gitaarlick is een loopje en een gitaarriff een terugkerende reeks gitaarakkoorden. De gizmo is een klavierdoosje dat op de gitaar gebouwd is. Een giveaway is een weggevertje. Ze had gitzwart haar en droeg een gitten [van git = zwart agaat] armband. Blik kun je gladslaan (platslaan). Het glagolitische schrift is het oudste Kerkslavische schrift. Glanslei is fylliet. Antraciet is glanskool. Glanslinnen is trielje. Glanstaf is lustre [luhs-tuhr], glanszijde lustrine. Glare wordt in vliegtuigrompen gebruikt. Hij glarieoogde. Een gilet [zj] is een vest.

4. Historisch en echt waar: Pantani vond de Giroafrekening op zijn deurmat. Het crue [schrijven wat je hoort] hoge woord kwam er eindelijk uit. Een rijnkreeft leeft in de Rijn. De gebrandschilderde ramen met glas in lood waren mooi. Maar ook elders vind je feeërieke
glas-in-loodramen. Glas-betontegels horen in een raamwerk van beton. Glas smelten doe je in een glassmelterij. Het hyaliet is een variëteit van het opaal. Glasvezelversterkt polyester is niet stuk te krijgen. Glauberzout is mirabiliet. De glazen mens [doorzichtig voor databanken] woont niet alleen in een glazen huisje (vergelijk: in een glazenkast – glazen kast – wonen) in de Glazen Stad (het Westland).

5. Glazenmaken is het werk van een glazenmaker. Glazuur is verglaassel. Door die diamant lopen glessen [onzuivere streep]. Vergeet de epo-injectie niet. De maffia keek toe. Een hydroplaan is een glijboot. Een synoniem van glimmer is mica. Een glioom kan in het oog zitten en lopen(?). De glissade is een zekere danspas (de pas glissé). Glitch is muziek gemaakt met behulp van kapotte instrumenten. Met glitterbloes en glitterjurk deden de glittergirls met veel glitter en glamour mee aan de glitterrock. Dankzij de global village komen er steeds meer global players. Waarom zou je glockenspiel schrijven als je klokkenspel bedoelt? Een gloriëtte is een tuinhuisje [gloriëtje, gloriëttetje]. We deden het te zijner gloriosae memoriae (roemrijker nagedachtenis). Glossofobie is speechangst. Een gloxinia heeft gekleurde bloemen. Glückauf is een mijnwerkersgroet, glühwein een warme rode kruidenwijn. Glutamaat is umami (ve-tsin, ajinomoto).

6. Coeliakiepatiënten krijgen een glutenvrij dieet. Glycolzuur is hydroxyazijnzuur. De gnathologie is het deel van de tandheelkunde betreffende het geheel van de kauworganen en de stoornissen daarvan. GMD is de genormeerde valuta-aanduiding voor de dalasi (Gambia), GNF die voor de Guineese frank. Gnocchi [njoh-kie – ook wel: gnoh-kie] zijn (is) een tussengerecht. De gnoe is een antilopesoort. Bij het glasblazen wordt glas geblazen. Ze schonk me een glossy tijdschrift. Een GmbH is een Gesellschaft mit beschränkter Haftung. De GMT is de Greenwich Mean Time [WET = West-Europese tijd]. De gnawa is een Noord-Afrikaanse muziekstijl. Glycerol is
1,2,3-propaantriol, een driewaardige alcohol.

7. Een takin is een gnoegeit. Een gnome is een zedenspreuk, een gnoom een aardgeest en een gnomon een zonnewijzer. De spreuk 'gnōthi seauton' [als opschrift: G] betekent 'ken uzelf'. Een no-go is het antoniem van een go. Goamuziek is enigszins psychedelische popmuziek. Een go-between, het woord zegt het al, is een bemiddelaar. De god dezer eeuw is de Boze, de beheerser van de tegenwoordige wereld. Na een leven als God in Frankrijk stierf hij uiteindelijk in de strijd voor God en vaderland. Soms is het 'God zij dank' (godzijdank), een andere keer godgeklaagd. Hij is God mag weten waarnaartoe. Ook de uitdrukkingen 'God betere het' en 'godbetert' zijn populair.

8. Een predikant V.D.M. (Verbi Divini minister) is bedienaar van Gods Woord, het goddelijke Woord. De Bijbel bevat veel godswoorden, woorden van God. Een godemiché is een kunstpenis. Godenspijs is ambrozijn. De godfather (we kennen ook de godmother) is een peetvader. Godsammekrakepitte, is die god-is-doodtheologie [god is dood] nog steeds niet kassie-zes? Het God save the Queen (2025: King) kan mij niet vaak genoeg gezongen worden. Er is geen Godsbode (Godsgezant, Godsman) gekomen, die ons het godsbewijs gebracht heeft. Welk land is God's own country? Nieuw-Zeelanders en Amerikanen claimen dat. Bedoel je de oude of de nieuwe godsstad [Jeruzalem]? Hoe is dat godsterwereld [Gods ter wereld] mogelijk?

9. Het geschiedde [geen aanvoegende wijs!] van Godswege, niet van rechts-, rijks- of gemeentewege. Een godswoord is een woord van God, een goddelijke uitspraak, een Bijbeltekst. Hij had in lang niet zo gegodverd (werkwoord: godveren). Een godzilla is een afschrikwekkend groot monster. Een godvrezende was niet besneden. De baron was in goeden doen. Hij was trouwens ook van goede familie, van goeden huize. Hij deed zich tegoed aan de lafenis. Wie goeddoet, goed ontmoet. Je kunt iemand goedendagzeggen en een ander later goedenachtkussen. Hoelang kun je dit voedsel ongekoeld goedhouden? Is Cyprus een goedkoopte-eiland? Dat patertje goedleven kocht zijn rookgerief in een goedlopend sigarenwinkeltje.

10. Konden ze het nog goedmaken of goedpraten? Of was het alleen een goedmakertje voor hen die al goed opgeleid zijn? De Zeeuwen zijn goedrond. Een goedzak is een lobbes, Lamme Goedzak was een vriend van Tijl Uilenspiegel. De goël is het leviraatshuwelijk. De goelag [vgl. goelagarchipel] was een strafkamp in de vroegere Sovjet-Unie, met name voor politieke gevangenen ten tijde van het stalinisme. De letterlijke betekenis bespaar ik u: zie Van Dale. Goenagoena zijn tovermiddelen. De lsd-goeroe [GB: lysergeenzuurdi-ethylamide, VD ook: lysergsäurediäthylamid] had zijn stuff in een goenizak (jutezak). Goëtie is zwarte magie, een goezla een eensnarige viool. Een goggles is een skibril, een go-getter een doorzetter. Het gogme is spelinzicht, met name bij voetbal [algemeen: chochme].

11. Golauyoek is een Chinees gerecht. Een golddigger (gulpenduikster) is niet letterlijk op zoek naar goud (zoals bij een goldrush). Het golden ten is een kansspel. De zieke werd goedgelegd. Een golfbroek is een plusfour. Het golf-deeltjedualisme is moeilijk uit te leggen. Het Golfoorlogsyndroom kun je in (een van) de Golfstaten hebben opgelopen. De Golfstroom gaat van Mexico naar Europa. De goliathlori [halfaap] is behoorlijk groot. Caoutchouc [kaa-oe-tsjoek] wordt ook gomelastiek genoemd. Gomma is tapioca (Suriname). Een gonade is een geslachtsklier. Gonagra is kniejicht, de gonbanzo is een kekererwt. De barcarolle is een gondellied. Gonfalonnieres zijn burgemeesters. Gonokokken veroorzaken gonorroe. Een googolplex is een 1 met een googol [tien tot de honderdste macht: een 1 met honderd 0'en] nullen. Good old James hoort er gewoon bij. 'Good practice' hoor je in laboratoria [geaccepteerde werkwijze].

12. Zijn hele vermogen heeft hij ertegenaan gegooid. Een
gooi-en-smijtfilm is een slapstick (met veel gooi-en-smijtwerk). Die koffie lijkt wel gootwater (slootwater). Het gordeldier is de tandeloze armadil(lo). Een gordellijst is een kordonlijst. Gordelroos heet ook
sint-antoniusvuur. Hij heeft de gordiaanse knoop doorgehakt. Het Bamboegordijn (Zijden Gordijn) haalt het niet bij het IJzeren Gordijn. Gore-tex is een lichte, waterdichte, ademende kunststof. Ze werden door een gorgonische (ijzingwekkende) schrik bevangen.

13. Een keel-, neus- en oorarts (kno-arts, ook: keel-neus-oorarts of neus-keel-oorarts, nko-arts) is een oto-rino-laryngoloog (orl-arts - oor, neus, keel). Spreekwoord: een groene Kerstmis, een witte Pasen! We zongen een kersvers kerstlied (en aten kerstomaatjes in een perfecte kerstsfeer). De dollekervel wordt ook wel dronkenmakende kervel genoemd. Een begrip uit de theologie is kerygma (verkondiging). Keskedivlees [zwarte kapucijner = kapucijnaap, mutsaap] dat je eet, komt verteerd je keskedie [kiskedie, kaskedie, achterste] weer uit.

 

 

2690 Dictee dinsdag 26-04-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (555) √ x

Dictee – dictees [2690]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 302, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (555)

1. Het gorisme is genoemd naar Al Gore. De gortenteller at gortebrij. Vroeger had je nog GOS-staten [Gemenebest van Onafhankelijke Staten – rond Sovjet-Unie]. Het gossypol [uit katoenzaadolie, remt spermaprodcuctie] veroorzaakt onvruchtbaarheid. Schrijf je 'gotiek' met of zonder h? Een gothic novel is een griezelroman. Bij de götterdämmerung gaat een bepaalde cultuur ten onder. Een gotspieuze gotspe [onbeschaamde brutaliteit] is wel erg dubbelop. Het goud op snee boek stond in de vitrine. Een fysalis is een goudbes. In de boekbinderij bestaat gouddepsel uit tipjes goud op een gekleurde snee. De elpee (lp) was een gouwe ouwe. Het goudessaai is een onderzoek of proef ter bepaling van het goudgehalte. Aan een van de goudkusten heeft hij goudgeld verdiend.

2. Mijn goudoom [rijke erfoom] houd ik wel in ere. De eschscholtzia is de goudpapaver. Het goudpurper is het purper van Cassius. Goudsteen (het en de) is chrysoliet. Een gouffre is een ondergrondse kalksteenkoepel. In de tuin stond een goudenregen en een blauweregen. Hij was een goudhaantje bij het zoeken naar goudguldens. Goudron wordt vervaardigd uit gezuiverd asfalt van Trinidad. Goulardwater (eau de goulard) is een verkoelend en opdrogend heelmiddel. Een goulashkroket is gevuld met een soort hachee. De gourde is de munteenheid van Haïti (HTG).

3. Gouteren is proeven, het goûter is het vieruurtje. A (À) son goût is naar zijn smaak, goût de contradiction is dwarsdrijverij. Een goutte militaire is een druiper. A go(u)verno (per gouverno, tot uw gouverno – een term uit de koophandel) betekent 'teneinde u daarnaar te richten'. Het Derde Rijk was onderverdeeld in gouwen. Algauw zagen we de gele gouw; die vloog boven de stinkende gouwe [zekere vaste plant]. Hij nam even de gouwenaar [pijp] uit zijn mond om
'gouwe-dozen-met-blikken-randen' [verbasterde vloek] te uiten. Het gps is het global positioning system, de gps is een gps-toestel. Een logaritmetafel [n/s] was handig voor berekeningen (net als de rekenliniaal). Summa cum laude was de hoogste graad.

4. De graaitaks is de kleptocratentaks. Zie voor de heilige graal [fig.: hoogste doel waarnaar iemand streeft, ook: schaal of schotel van Jezus bij het Laatste Avondmaal] Van Dale. Een jonge dubbele graanjenever is een dubbelgebeide jenever. Hij was nu wel een graadje magerder, graatmager bijna. Grâce à Dieu [goddank], hij leefde nog. Het gracieuze meisje was een graculus inter musas (kraai onder de muzen), maar haar graciele voorkomen hield er een gracious living op na (T.adv. opna). Een graecus kent het Grieks op zijn duimpje. Je kunt zwijgen als het graf of iemand het graf in prijzen. Een grafheuvel is een tumulus. Er zijn heel wat uitdrukkingen die op -grafie eindigen: etnografie (beschrijvende volkenkunde), myelografie (röntgenonderzoek van het ruggenmerg), otografie (beschrijving van het oor), sigillografie (zegelkunde), kymografie (het registreren van drukveranderingen binnen de aderen), brachygrafie (snelschrijfkunst met verkortingen), cystografie [k] (röntgenonderzoek van de blaas en de urinewegen), kakografie (geschrift waarin vele en grove taal- en stijlfouten voorkomen) en xylografie (houtsnijkunst).

5. Een grafzuil is een stèle [GB ook: stele]. Een grahambrood is zonder gisting bereid. De grain de lin is de vlasbloem (kleur: gris de lin). De gramineae (gramineeën) zijn de graanachtige planten. Een grammofoon is een platenspeler (pick-up). Zie voor grampie(s) Van Dale [growing retired active monied people in excellent state: welgestelde, gezonde oudere]. Een granaatfougas is een open granaatmijn, met een granaathouwitser vuur je granaten af en een granaatkartets is een s(c)hrapnel. Een shredder is een papiervernietiger. Grana padano is Italiaanse kaas. Groot zijn een grand(s) battements (bij ballet), een grand(s) cafés, grand cru [grands crus of grand cru’s], een grand(s) desserts, een grande(s) amoureuses (leeft geheel voor de liefde), de Grande Armée (1812), de grande(s) bouffes (schranspartij), grand(s) écarts (spagaat), grande(s) (aanzienlijke) dames, grande nation [geen mv.] en grande(s) passions.

6. De grandezza is de waardigheid. Een grand(s) foulards leg je over een stoel of bank (dat kun je er niet onder steken …). Grandguignolesk is luguber. Een grand(s) hôtels is een groot, statig hotel. Bij een grand slam kun je een grandslamtitel winnen, bij een grands prixs [of] een grand-prixtitel. Het is naast grandioze grandiositeit te veel om op te noemen: grand merci [hartelijk dank], grand old lady, grand opéra [grands opéras (+) of grand opéra’s], grand(s) pliés (en demi-pliés!), grand(s) seigneurs, grand siècle [geen mv.], grand(s) tours en grand(s) motets.

7. Granité is ijs dat tijdens het opstijven niet wordt geroerd. Met de granny wordt de grannysmithappel aangeduid. Een granulocyt is een witte bloedcel met korrels in het cytoplasma. Grappa is marc [drank - uitspraak maar --- > marctje]. Een gourmandise is een lekkernij. Wat is het verschil tussen graffiti [spuitbus] en (s)graffito [witte kalk op zwarte muur]? Een granadilla is een passievrucht. Spaans gras is de hanenpoot. De graslathyrus is een wilde soort. De lange slungel was een gratenpakhuis. Omdat koeien grasetende dieren zijn, moet je in het weiland niet grasmaaien, geen gras maaien dus. Thalia was een gezellin van Venus en dus een van de drie Gratiën. Hij was koning bij de gratie Gods (Dei gratia).

8. De gratin dauphinois is een gegratineerde schotel van aardappelen, melk en kaas. Een gratis dictum is een blote bewering. Hij deed een gratuite bewering over de schrijfwijze van 'gratuïteit'. Een graue Eminenz (grijze eminentie(s); meervoud: graue Eminenzen) is een éminence grise (meervoud: éminence(s) grises). Met een grauw en een snauw liep hij door het grauwgroene bos. Een grisaille is een grauwschildering. Met deze Graveerstift [sterrenbeeld] kun je niet graveren. Een burijn is een graveerijzer. De graves is een bekende bordeauxwijn uit het gelijknamige gebied. De ziekte van Graves [kort: graves] wordt ook ziekte van Basedow [kort: basedow] genoemd.

9. Bij kanker van de niercel heb je een grawitztumor. Grax blijft over bij de bereiding van traan uit walvissen. De Amerikaanse natie is een great meltingpot of nations. De Grebbelinie is een fortenlinie tussen Spakenburg en de Grebbe. De green shoe geldt de emittent (eigenlijk: het bedrijf dat ze uitgeeft), de greenshoeoptie de koper van de aandelen. Grège is ruwe zijde, greige is grijsachtig beige. De gregoriaanse kalender werd in 1582 ingevoerd [na donderdag
4 oktober - op de juliaanse kalender - kwam vrijdag 15 oktober]. In de greidhoek vind je alleen grasland. Waarom stort een hoofdaannemer bedragen op een g-rekening [geblokkeerd voor loonbelasting en sociale premies – om die veilig te stellen]? Gremzelisj is een bepaald pesachgebak (vergelijk: kiesjeliesj – bij Poerim, hamansoren]). De grenache levert blauwe en witte wijndruiven op.

10. Amerikaans grenen heet ook wel pitchpine. De rijksgrenzen zijn duidelijk te herkennen. Buckystralen liggen tussen gewone röntgenstralen en ultraviolet licht in. Een grex venalium is een kudde huurlingen. De planken lagen grieks en dwars door elkaar [schots en scheef]. Waarin verschillen de Griekse [gregoriaanse] en de juliaanse kalender? Zie boven - alinea 9. De auteur van het beste kinderboek krijgt jaarlijks de Gouden Griffel. Een grigri is een amulet. De gras- is geen familie van de gravelbijter. Graskarsoeten (niet meer in VD) zijn gewestelijk madeliefjes. Een greyhound is een grote hazewind. Men kende de grijsaard als grijnzaard (knorrepot). Een griffon is een ruigharige staande jachthond. Ben jij nu de bob [bewust onbeschonken bestuurder]?

11. De putsch had plaatsgegrepen. Een litotes voor 'er is wel een grijpstuivertje aan te verdienen' is 'heel wat'. De GSD is de Gemeentelijke Sociale Dienst en een gsg is een gemeentelijke scholengemeenschap. Een gsm'etje (om te gsm'en) is een mobiele telefoon en het gsm is global system for mobile communications, een internationale standaard. Met een gsm-elleboog lijd je aan het cubitaletunnelsyndroom. De benaming gsr-kit komt van gunshot residue. Grikwa's behoren tot een mengras van blanke mannen en Hottentotse vrouwen (Khoikhoivrouwen). Met een grill maak je grillades, een grille zit voor op een auto. Met grime [ie] ga je het toneel op, de grime [aaj] is een van oorsprong Britse stijl in de popmuziek die beïnvloed is door onder andere hiphop, drum-'n-bass (jungle), 2 step (muziek, iets anders is: twostep, een stepdans) en reggae.

12. Na het grinden (ook: grinten) lag er een mooi grindbed. Een grisaille is een grauwschildering. Gris de lin is lila-achtig blauw. Een gris-perle japon is parelgrijs. Het grisou is mijngas. De grivn(y)a (hryvnja) is de munteenheid van Oekraïne [UAH]. Hij verdiende grosso modo drie ton. Op grizzlyberen wordt nog geen grm (gemodificeerde radicale mastectomie, het wegnemen van borst- en okselklieren) toegepast. Soma(to)tropine (somatotrofine) is een lichaamseigen groeihormoon.

 

 

2689 Dictee maandag 25-04-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (554) √ x

Dictee – dictees [2689]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 303, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (554)

1. In de epifysaire schijf vindt lengtegroei plaats. Het groene hart van Holland (in toeristisch reclamejargon ook wel: Groene Hart) ligt tussen de vier grote steden. Het Groene Eiland is Ierland; waar de bomen altijd bladeren hebben, is het altijdgroene Oosten; soms hebben we een groene Pasen. Groene verfaarde is celadoniet. Groentetajine is een stoofgerecht. Een groentewrap is een soort gevulde dunne pannenkoek. Een escouade was een halve sectie onder bevel van een korporaal. Groepsuitroeiing is genocide. De engelse groet (gewestelijk ook: groetenis) is het Ave Maria. Bekende adjectieven zijn grofstoffelijk (onbehouwen) en grofzinnelijk. Hij was groggy van de cognacgrog. Het ondiepe gedeelte van de Atlantische Oceaan bewesten het Kanaal noemt men de Gronden. Een pitta is een tropische grondlijster.

2. Een laag-bij-de-grondse situatie is laag bij de grond. Een grondgevecht is een lijf-aan-lijfgevecht (lijf aan/om lijf vechten). Een vliegtuig kan in een remous [deining in een instabiele luchtlaag] raken. Een excavateur is een grondverzetmachine. Elke Nederlander wordt geacht de Grondwet te kennen (naast het Wilhelmus). Een Groninger is een groenvink. Het Rijk voert het Grootboek der nationale schuld. Gasconnade en magniloquentie zijn synoniemen van grootspraak. De boer hield groot- en kleinvee. Een gros point is een tapisserie [wandtapijt] met hele kruissteken. Uit de zestiende en zeventiende eeuw stammen het (zijden of halfzijden) gros-de-Naples en
gros-de-Tours.

3. Ik voel me grotelijks belazerd. Funderingen grouten is ze waterdicht maken. Een grrl is een zelfbewuste jonge vrouw. Een grumus merdae is een stronthoop. De rosse grutto is een soort van griet. De gruyèrekaas is kaas uit Gruyère. Wil je vanavond gruttenbrij of gerstebrij? Het was een Guadeloups onderonsje. De GTQ duidt de Guatemalteekse quetzal aan. De guaguanco is een aan de rumba verwante Cubaanse dans. De beste soort is de Peruaanse guano [meststof]. Kun je voor 1000 guarani [munteenheid Paraguay, PYG] een Guaranigids [volk, taal grens Brazilië-Paraguay] kopen of inhuren? Een djamboe bidji is hetzelfde als een guave. De guardia civil is de Spaanse politie. Guereza's zijn zijdeaapjes. De guernseylelie is welriekend.

4. Een guerre à outrance is een oorlog op leven en dood. Een guichet is een loket. De bastaardmuur wordt ook guichelheil genoemd. Moet je guillain-barrésyndroom [van spieren, verlamming, GBS] wel of niet tussen guillemets [enkele: <...>, dubbele: <<...>>] schrijven? Het guineagras is Bengaals gras. Een Guineese is een Guinese vrouw [vgl. Guine(e)se biggetjes uit Guinea of Guinee]. Een guit is een olijkerd. Het gulden mysterie (maart is de guldenmaand) is de aankondiging des Heren (rooms-katholieke feestdag). De Gulden Legende is een verzameling heiligenlevens. Een gullitpruik is een pruik van dreadlocks. Met veel gusto is met veel animo.

5. De Guldensporenslag (officiële naam – slag der gulden sporen) werd geleverd op de Groeningekouter bij Kortrijk; daarbij versloegen de Vlamingen het Franse leger van Filips de Schone. De Australische guldenweit is een soort van reuzentarwe. Een gulpenduikster is een vrouwelijke golddigger. Waar is mijn gummi-jas? Ze had alweer prijs, ze was een gunstelinge van de Fortuin. Heb je de guppy's al gevoerd? Een Gurkha is een Britse soldaat van Nepalese herkomst. Gurwitschstralen zijn mitogenetische stralen. Hij had de guts om tegen te stribbelen.

6. Witte guttapercha wordt gebruikt voor de fabricage van golfballen. Dat kostte me heel wat Guyanadollars (GYD's). Het g-voetbal is het gehandicaptenvoetbal. In Nederland is het GVS het geneesmiddelenvergoedingssysteem. GWP staat voor
Guinee-Bissause peso. Als je de ring van Gyges hebt, kun je je onzichtbaar maken (en nog veel meer). Gymnospermen zijn naaktzadige planten. Een gynaeceum is een harem. Gynaecomastie is het tot (gedeeltelijke) ontwikkeling komen van de borstklier bij jongen of man. In de Chinese keuken is de gyoza een soort van gefrituurde wonton. Gyromantie is waarzeggerij uit magische cirkels. Koop voor mij maar een broodje gyros [vlees, vis, aan spit geroosterd]. Een gynocratie is een vrouwenregering.

7. De grotemensenbedtijd [grote mensen] valt later dan de kinderbedtijd. Een guingette is een buitencafé, een uitspanning. Een gueridon is rond pronktafeltje op een of op drie poten. Grissini zijn Italiaanse soepstengels. De grootayatollah is de hoogste geestelijk leider bij de sjiieten. De guurte straalde ervan af. Een groottemeter is een megameter (afkorting: Mm - 1 miljoen meter). Hoe spreken ze een g'tje in Brabant en Limburg uit? Met de zachte g. Grootdoenerij is grootdoen. Een groundstroke is bij tennis een slag vanaf de baseline. Een groterdanteken (>) hoort in één categorie met het kleinerdanteken (<) en het isgelijkteken (=). In een growshop kun je spullen voor de teelt van weed (wiet) kopen.

8. Iemand de drie h's meegeven staat voor 'houd hem hier' [vooral bij predikanten in een gemeente]. Een predikant met drie h's op de rug maakt geen kans meer om elders beroepen te worden. H5N1 is het vogelgriepvirus met hemagglutinine type 5 in de eiwitmantel en neuraminidase type 1 op het virusoppervlak, dat onder bepaalde omstandigheden ook besmettelijk is voor de mens. Heerenveen is het Friese Haagje, Assen het Drentse Haagje en Arnhem het Haagje van het oosten. Van het Haagse hebben we overgehouden: Haagse hopjes, Haagse bluf, een Haagse antenne [zonder autoradio ...], een Haags bakje [halfvol kopje koffie/thee], een Haags ontbijt [zeer kleine luxebroodjes] en de Haagse school [groep impressionistische schilders]. Haaienvel heet ook segrijn (of: chagrijn). De Zuider- en Noorderhaaks zijn de ondiepten of gronden voor het Marsdiep.

9. Bij een paumelle kun je de deur in- en uithaken. Al de banken en droogten op de buitengronden van het zeegat van Texel heten de Haaksgronden. Hij wil altijd haantje-de-voorste (het haantje-vooruit) zijn. De haantjepik kan worden rondgedragen [kinderen, Palmzondag]; anders is het de duivel (Heintje Pik). Haar op planten heet ook trichoom. Van hot naar haar is voor de voerman van rechts naar links. Een trichobezoar is een uit haren bestaande darm- of maagsteen. Hij liep over haarbouclé tapijt (haarbouclétapijt(!), haar bouclé tapijt of haar bouclétapijt). Een haarvat is een capillair. Haareten is kauwen op het afhangende haar (als tic). Heeft een haardos iets met grillen te maken? Geniet van de Haarlemmer halletjes [rond en plat koekje van gekruid deeg]!

10. Een hallkleed ligt in de hall. Halloumi is op feta lijkende witte verse kaas uit Cyprus. Halloween is een feest van Keltische oorsprong, gevierd op de vooravond van Allerheiligen. De halluces (enkelvoud: hallux) zijn je grote tenen. Het venushaar is de chevelure. En nu geen haarlemmerdijkjes (haarlemmerdijkies – praatjes, drukte, ruzie) meer! Voer voor puristen: haarspray en hairspray, haarstilist, haarstylist en hairstylist. Het Haar (Hoofdhaar) van Berenice is een sterrenbeeld aan de noordelijke hemel. 'Het schip en haar bemanning' is een typisch geval van de haarziekte [correct: zijn]. Een grimeur-posticheur is een haarwerker. Zullen we haasje-over doen?

11. Inderhaast ben ik dat in de haast vergeten. Dat haastje-repjegedoe [haastje-repje] helpt niks: haast je maar niet, er komt nog een tram. Zij die haasvreten [bang zijn] gaan niet voorop in de strijd. De habanera is een zekere Cubaanse dans. Ze hadden een voortdurende
haat-liefdeverhouding. Een habibi is een Arabische schat. Hij kan me de bout hachelen: wat mij betreft, schiet hij er zijn hachje bij in. Hactenus hodie, genoeg voor vandaag! Hac lege [onder deze voorwaarde] sta ik dat toe. De hadassim [mv.: mirtentakjes] worden gebruikt op Soekot. De hadj (hadji's voeren die uit) is de moslimbedevaart naar Mekka, een mekka voor berovers van bedevaartgangers. Sommige cardiologen zijn haereticus in grammatica (ketter in de spraakkunst), maar voor nu haec hactenus (= genoeg daarover). De hafabra heeft slechts een brassband meer dan de hafa.

12. De hafttijd is de tijd van de eendagsvliegen. Een hafiz kent de Koran uit zijn hoofd. De haflinger is een ponyras. Bij de joden is de haftara (meervoud: haftarot) de lezing uit de Profeten (de kleine en de grote, de vroege en de late), volgend op de lezing uit de Thora. In de Hagedis [sterrenbeeld] herken je de hagedissenstaart. Hij schoot met bismuthagel [Bi]. Een hagelkorrel aan het oog is een strontje. Met silicose heb je een hagelkorrellong. Een hagenaar [homo, duif] kan op een hagenaar [bootje] varen, maar ook erop schijten. Haggis is een Schots nationaal gerecht. Hagiografie is de beschrijving van heiligenlevens. Het Hagois is deftig Haags. Een halvemaantje is een croissant.