Dictee –
dictees [2584]
Vragen en
opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee
OUD 382, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee
van de dag (475)
1.
De stilb
(sb)
is een eenheid van lichtsterkte. Een stilist werkt met een pen, een
stylist onder andere met een kam (maar
hoe moet het dan met de haarstilist?).
Een still is een filmfoto. De Stijlgroep [o.a.
Theo van Doesburg, Piet Mondriaan, J.J.P. Oud en Gerrit Rietveld]
bestaat uit kunstenaars. Als een paard steigert, stijgen zijn
voorbenen. Als een werk stilgelegd is, is het stilliggend. De
stinkend rijke vent stak nog een stinkedorus (stinkadorus
– slechte sigaar) op ook.
Hoewel stokoud, was hij nog een stokebrand
[opruier,
onruststoker]. De stoplossorder
werd net op tijd uitgevoerd. De stoepiers [pjees]
lokten ons naar de stoepa's [boeddhistisch
heiligdom in India]. De
stockexchange is de effectenbeurs in Londen. Stobbezwammetjes
(GB nu ook –
2021)
groeien op stobbehout (GB
nu ook – 2021).
Een stjelp is een stelphoeve.
Laten we hier even (bij)
stilstaan. Tom Poes, bedenk een stratagème [(krijgs)list]!
Welke strapatsen [bokkensprongen]
heb je nu weer uitgehaald? Hij balanceerde op het strakgespannen
koord. Stoneleek is een op stenige grond geteeld gewas. Heeft die
stoppen-met-rokencampagne veel effect? Een 'storzkoppeling'
slaat op brandslangen.
2.
De stowaway (verstekeling)
dacht dat hij nog in Bulgarije
was en wilde met stotinki [munt,
mv. 100 stotinka = 1 lev, BGN]
stracciatella-ijs kopen. Hij verloor in straight sets [bij
tennis]. Kan een streaker
[naaktloper]
strenggelovig zijn? Hij zat met zijn stretchbroek in de limo
[limousine].
Een stuga is een Zweeds buitenhuisje. Het GB laat een stukadoor
stuken [ook wel,
zoals VD: stuccen] . VD
reserveert stuccen dus niet specifiek voor stucco lustro? Nee.
Als je iets stukgooit, zal het ook wel stukgaan. Het Stygisch wed is
de Styx [met
veerman Charon die je voor een obool overzette naar de onderwereld].
Hoe groot is het styptisch [bloedstelpend]
vermogen hiervan? Hij sliep sub Jove (sub
Jove frigido, onder Jupiter, de hemelgod, onder de blote hemel).
Bij bdsm-relaties [bondage,
dominance,
sadism &
masochism]
moet er een sub [slaaf,
slavin] zijn. Welk deel bedoel je
nu met sub-ABN? Een stylobaat is een zuilenstoel en een styliet een
pilaarheilige. De historische Sturm und Drangtijd [lit(t)eraire
stijlperiode eind 18e eeuw Duitsland]
is niet de sturm-und-drangtijd bij de overgang van puber naar
adolescent.
3.
Tijdens Suarez' regering moesten ambtenaren vaak
stuivertje-wisselen
[jobrotation!].
Bij stupefactie is men stupéfait [stomverbaasd].
Sub quocunque titulo [op
welke rechtsgrond, onder welk voorwendsel dan ook],
je regelt het maar! Gisteren hebben we gesudokud
(oe
– VD, GB).
Gaan we vandaag weer sudokuen? Succès fous
[= mv.
– een daverend succes],
zijn dat successtory's [VD,
GB ook: sss]?
Hij werd gesued (werkwoord:
sueën, voor het gerecht dagen).
Suèdine is peau de pêche, van suède maak je suèdejasjes en
suèdeschoenen. Suède jasjes zijn dus uit de
spellinggratie [GB:
znw., VD: znw. + bnw.].
Suffoqueren leidt tot suffocatie. De suffragettes suizebolden. Sueren
[overtollig water
lozen] doe je in een suatiesluis.
Met een suçon [insnijding
kledingstuk] breng je lijn aan.
Een succursale
[suh-kuhr-saa-luh]
is een hulpkantoor. Geef eens een succincte
[ks]
(beknopte)
beschrijving van een succulent
(vetplant).
Gelukkig word je geen succumbent [verliezer
in een burgerlijk proces] door
een sudden death [bij
sport, verlenging], al zou je dat
licht denken; het ligt wel voor de hand. Om voor de hand liggende
redenen kan ik hierop niet ingaan. Sundae (waarschijnlijk.
van 'sunday') is plombière-ijs
(en dat mag je ook
doordeweeks eten).
4.
Te midden van de super-de-luxe woningen stond een
eenzame superdoe-het-zelfzaak. De super 8-film zat in haar
suitcase [handkoffer].
De supercoole rockgroep, omringd door groupies, was superbe. Moet de
sultane walidé [moeder
van regerende
sultan] de sultane favorite
[(bevoorrechte)
gemalin van de sultan]
goedkeuren? De sultane Sheherazade vertelde de sprookjes uit
de
Duizend-en-een-nacht (1001
Nacht). De zanger vond ik vet
cool, de gitarist supervetcool. Wat is het verschil tussen infra-
[zondeval niet
door God gewild] en
supralapsarisme [wel
+ uitverkiezing, predestinatie]?
Op het moment suprême sprong de suppoost tussen beiden om
tussenbeide te komen. Een superior [overste]
vind je in een klooster. Superficies is het recht van opstal. De
supersub [scorende
invaller] van Go Ahead Eagles was
behoorlijk superstitieus [bijgelovig].
De suzanne-met-de-mooie-ogen is lid van de acanthusfamilie
(ook: akant)
[Afrikaanse
slingerplant, ook: kamerplant].
SUV's zijn sports
utility vehicles
(GB, VD: zonder
die s, GB
ook wel: suv),
luxeauto's [luxe
auto's]
met [in cijfers]
4wd (fourwheeldrive,
auto met vierwielaandrijving – ook: fwd,
4x4).
Suttiisme is weduweverbranding. Zij is
vorig jaar verweduwd.
5.
Survivallen is voor survivors [niet
in wdb.: overlevers]. Hij werd
illico, sur-le-champ, op staande voet, ontslagen. Sushi's
[rijstballetje,
etc.] zijn in zeewier gewikkeld.
Bij een surplace is stilstand geen achteruitgang. Ik zag de
tenondergang, het ten onder gaan, van hen die gesurft
(gesurfd)
hadden! Decharge kan verleend worden, surcharge is een toeslag op de
vrachtprijzen en surchargé is overladen in de heraldiek. De Koran
telt 114 soera's. Mijn koran was in surah
[oe]
(zwaar
(kunst)zijden
weefsel) gehuld. Suramin is een
zeer giftig geneesmiddel tegen slaapziekte, met name tegen
trypanosomenziekten. Van Vlissingen naar
Breskens en vice versa vaart er een swath
[small
waterplane
area
twinhull:
onder water twee rompen].
6.
Als je syfilitisch of luetisch bent, heb je lues of syfilis (sief).
Hé, dat leek wel een chiasme (chiasma
– kruisstelling: levend of dood, dood of levend)!
Bij de svarabhaktivocaal ['melluk',
volluk'] denk ik altijd aan
damesonderkleding [wat
zou ik daarmee bedoeld hebben, geen flauw idee! – 2021:
ik denk: bh!]. Swietendrank [uit
gedroogde rozijnen] is van Friese
herkomst. Sommige Sydneyse hockeyers, Sydneyers, houden sydniërs
[paard].
De sybaritische [verwijfd,
wellustig] sycofant
[beroepsverklikker]
viel ten offer aan de swipi, de zweepslang. 'Swing' en 'slice' zijn
golftermen. Hoe heeft de SWOT-analyse
[strengths,
weaknesses,
opportunities,
threats]
uitgepakt? Wat geeft me dat een swell [mieters]
gevoel! Dat is een door de duivel ingegeven symmachie
[oorlogsbondgenootschap].
Bij lichaamskiespijn spreken we van synesthesie (anesthesie
is 'geen pijn'). Synapsen geven
pijnprikkels door via axonen en dendrieten. 'Synecdoche' is weer zo'n
driemeervoudenwoord ('syncope'
trouwens ook). Mijn vader leed
vast niet aan klinefelter (het
syndroom van Klinefelter). Het
Taalunieversum beantwoordt al uw vragen
op taalgebied. Wanneer is het volgende taalquizje? Voor goede tabak
heb je fijne tabakssaus (fijnetabakssaus)
nodig. Tabacologie houdt zich onder andere bezig met
tabaksproductie.
7.
Tabasjir is bamboesuiker. 'Zeventiend'eeuws' is een synaloefe
[twee woorden samen].
Synalgie is pijn in een ander lichaamsdeel dan het zieke of gewonde.
Syndiceren is bij een emissie niet-geplaatste aandelen kopen. Volgens
VD is zich syndikeren (niet
algemeen B.-N.) zich aansluiten
bij een syndicaat (idem
– vakbond). 'Spoor' en 'zweem'
zijn voorbeelden van synonymie. Er gaat niets boven Groningen of een
szechuaneend. Van 'synthesizer' moet je wel alle letters goed
opschrijven! Syntagmatisch is niet het bijvoeglijk naamwoord bij
syntaxis, maar bij syntagma [paradigma:
lineaire opeenvolging van woorden].
Wordt in de synthipop ook de syrinx (de
panfluit) gebruikt? Tegenover de
systolische bloeddruk (systole:
samentrekking van de spierwand van de hartkamers of hartboezems –
bovendruk) staat de diastolische
[onderdruk].
Syzygie is samenstand: gemeenschappelijke naam voor conjunctie en
oppositie van de zon en de maan. Een talking head (sprekend
hoofd) geeft commentaar op de
actualiteit voor tv.
8.
Vlak voor halftime in de sudden death viel de golden goal door een
owngoal van Liverpool. Waar komt de term 'procrustesbed' toch vandaan
[Grieks rover met
bed: benen te lang = afhakken, te kort = 'oprekken']?
De colère [woede,
vgl. Franse colère] was te
snijden in Libië. Een tacker is een nietmachine. Een van de
Tachtigers is Herman Gorter. Rein is (nog)
geen tachtiger, Jaak wel. De Tachtigjarige Oorlog is in cijfers een
80-jarige oorlog. Dat is nogal tacheles (wiedes).
Tachyonen zijn hypothetische deeltjes. Die tache de beauté
[schoonheidsvlekje]
maakte haar nog mooier. Het verschil tussen tacet [langdurige
pauze in muziek] en tacendo
[muziek: zwijgend,
stil] is me niet helemaal
duidelijk. Het tabun [oe]
is een zenuwgas. Tabula [uu]
rasa maken is schoon schip maken. Tabouleh (VD,
GB ook nog:
taboulé) is een salade. Op een
taboeret [stoeltje,
krukje] met je
tablet-pc werken
is niet echt handig. Vrijmetselaars (maçons)
dragen tabliers [schootsvellen].
Ik begrijp de taboeïsering van de
homo-emancipatie niet. In het
zorgcentrum worden ook tables d'hôtes
[of]
[open tafel tegen
vastgestelde prijs] gehouden.
Tabijn staat bekend als een gewaterde (moiré)
zijden stof.
9.
De krant verschijnt momenteel op tabloidformaat. Er zijn nogal wat
tableaus, waaronder vele tableaux
vivants [+
groep onbeweeglijke figuren op toneel]
en verscheidene tableaux de la troupe
[lijst van alle
spelers bij een toneelstuk]. Is
tableautje vivant trouwens een correct
geschreven uitdrukking? De taille douce is een zekere grafische
techniek. 'Tycoon' [tie-koon]
(magnaat,
(Amerikaanse)
industriële topfiguur) en
'taikoen' [taaj-koen]
hebben geheel verschillende betekenissen. De laatste uitdrukking
staat voor: titel die in Japan de shogun tegen het einde van de
Tokoegawadynastie aannam. Tyfoon [tie-foon]
en taifoen [taaj-foen]
zijn slechts vormvarianten voor: hevige wervelstorm in de Chinese Zee
en de Grote Oceaan. Een tagrijn is een knorrepot.
Tagliatelle is een lintvormige pastasoort. Bij tai-chiën
beoefen je het tai chi. Ik tai-chi, tai-chiede, jij tai-chiet, wij
hebben
getai-chied. Het 'tafeltje-dek-je' en het
'tafeltje-welbereid' zijn synoniemen.
10.
Taeniae
vormen een geslacht van lintwormen. Het tae-bobegrip is niet algemeen
bekend. Bij tae-bo beoefen je het tae-boën: ik tae-bo, jij tae-boot,
zij tae-bode, we hebben getae-bood. Tip: denk maar aan judoën: dat
gebeurt soms ook op een taekwondomat. Tadzjikistan heeft tactische
troepen. Tactel is een synthetische stof, veel toegepast in
sportkleding. Tanto melior [zoveel
te beter], het probleem is
opgelost. Tali rami is in Indië touw van rameevezels. De taliban
rukken op en de talibanisering schrijdt gestaag (gestadig,
staagjes aan) al(s)maar
voort.
