Dictee – dictees [2525]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 427, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (430)
1. Er was een edict [besluit, eigenlijk door de staat] om geen edik [Bijbeltaal, eek, azijn] te gebruiken. Het ediacara (VD: ediacarium) is het laatste tijdvak van het precambrium (genoemd naar de Ediacaraheuvelrug in Zuid-Australië). Het leek daar wel een eden [GB, lustoord, VD: een waar Eden]. Een e-dentifier is een apparaatje om je te identificeren bij i-bankieren. Het toppunt van kitsch is edelkitsch. De écriture automatique is de surrealistische schrijftechniek waarbij de gedachtestroom ononderbroken op papier wordt gezet. Het ecrue shirt was touwkleurig. Is die tweeling een- of twee-eiig? Het eemien is de Saale-Weichsel interglaciale tijd. Een derde van een koek is een derde deel ervan. De een-na-laatste [op een na laatste] rolbezetting kun je niet een-op-een koppelen aan de laatste. De Eenheidsvakcentrale [EVC, dat laatste niet in wdb. – wel: EVD = Economische Voorlichtingsdienst] was de communistische vakcentrale in Nederland. Je kunt maar niet zo een-twee-drie een een-tweetje met hem opzetten. Deze eerstegeneratieallochtoon roemde de Eerste Golfoorlog. Het lijkt wel kippentaal: een eiprofiel is eivormig. Een Z-profiel is Z-vormig (en een Y-profiel Y-vormig).
2.
Eerdergenoemde persoon was
eerstaangewezen voor de eerstvolgende vergadering en aldaar ook
eerstaanwezend. Het was de gouden eeuw van de literatuur
(GB ook: tt).
Er volgde een efficiencyonderzoek. Bij tennis moet je niet te veel
dubbelfouten (dubbele
fouten) maken. De eeuwwende was
net voorbij. Efedrine heeft verschillende medische toepassingen
[werkt op centrale
en sympatische zenuwstelsel]. Ik
krijg een egghead [punthoofd]
van je. Hij zit in de e-handel. Hij had eidetische [vroegere
waarnemingen in het hier-en-nu – GB,
VD: het hier en nu – ervaren]
beelden van zijn
bijna-doodervaring
(bde). Hij bood ons eigener beweging de
eigengebakken taart aan. Het eiertikken verliep nogal hilarisch.
Eilaas (eilaci,
laci), het was weer zover. Het
eindejaar [jaareinde]
leverde een eindejaarsuitkering op. Met veel elan probeerde hij 'eïs'
[ee-jies]
te schrijven. Het was daar een waar eldorado [paradijs,
gelukkig verblijf]. De woorden
'élégance' en 'elegantie' zijn gelijkwaardig. Een eeg
is een elektro-encefalogram
(met c:
cardio-). Elementairedeeltjesfysica is een moeilijk en erg
theoretisch vak.
3. Dat stamt nog uit de elizabethaanse tijd. Die elite-eenheid is puur een elitekorps. Hij deed het op zijn elfendertigst. Leeuwarden is een Elfstedenstad. Daar begint en eindigt de Elfstedentocht. Ellepijpen zijn ellenlang. Je kunt ze meten met een ellenstok (ellenmaat). De elzevier is een bekend lettertype. Zijn elocutie (welbespraaktheid) was welbekend (alom bekend). In El Salvador liep een Elvislookalike rond. We hadden een elysisch [gelukzalig] gevoel toen we het Elysée [ambtswoning president Franse Republiek] binnen mochten [VD: het Elysisch verlangen = het verlangen naar paradijselijke gelukzaligheid]. Het Hebreeuwse woord voor God is 'Elohiem' (VD). Een goddelijke uitspraak is een woord van God [= godswoord; Woord Gods = Gods Woord = de Bijbel, de Heilige schrift]. De emir was een éminence grise [graue Eminenz, grijze eminentie]. Employability wordt zowel van employé Henk als employee Ingrid gevraagd. De rekruten werden en bloc geëncadreerd [in kaders verdeeld]. Daarvoor hoef je de Endlösung niet en détail [in detail] te kennen. Een enchilada is een opgerolde en vervolgens gebakken tortilla. Die energie-efficiency is ten enenmale te gering.
4. Zij was het enigste [leukste] kind van de klas en het enige van haar ouders. Het enfant terrible werd en face [van voren] geportretteerd. Hij handelde alleen en gros [in het groot, handel, verkopen]. Hij had dus een en-groszaak. Wie zit er in de Wimbledondemi-finale (Wimbledonsemifinale)? De enkelkous van de babbelkous was enkellang. Zo engelrein is Rein nou ook weer niet. Maria ontving een engelse groetenis [van de engel ... ] Een gram is ongeveer twee derde engels [oud goud- en zilvergewicht]. Het schip werd binnengeloodst. De kubiekworteltrekking, beschouwd als een black box, geeft bij de input '8' de output '2'. Bij een stemmig kostuum hoort een black tie (cravate noir). Een kribbebijter is een hongerlijder of een vrek. Ik was de autokrik (SR: djak) vergeten. De kouroi [enk. kouros, man – vr. resp. enk. korè en mv. korai] vertoonden allemaal het ponem van Apollo. De krankjorume vent was weer in de lorum van de krambamboeli [punch, ook jenever], ondanks het eten van krawkraw [kraa] (chips van de cassave) terwijl de papegaai na aangesproken te zijn met 'koppie krauw' 'koppie-krauw' terugriep. De krakowiak wordt ook in Danzig gedanst.
5. Quasimodo's zijn een soort mannelijke kratesen [misvormd]. In een krantencorpus kom je heel wat letterkorpsen tegen. De krabsalade had een meekraprode aanblik. Anne was een krabbekat; een krabbenzakje is een schaaldiertje. Hij legde krakkemikkig het verschil tussen een krach en een crash uit. De kou is uit de lucht, er is nu geen koutje meer aan de lucht. Op het jaarlijkse Kozakkenfeest (een waar volksfeest) werd de kozakkendans gedanst. Hij hield zich gedeisd, hij gebaarde van kromme haas (krommenaas). We hebben ons krom gelachen om haar krompraten, haar kromspraak. De kroko plengde krokodillentranen. Krethi en Plethi, Jan en alleman, is (zijn) eropuit getrokken.
6. De krepharige draaide kreteks (sigaretten, Maleis). Deze krimi speelt in de Krimoorlog. De accuplaten zijn kromgetrokken. De Kristallnacht klinkt alsof deze onder een kristallijnen luchter plaatsvond. Vanwege kroep kon zij niet aan de croquetparty (met krokante kroketten!) deelnemen. Het kubbengedeelte van de fuik was kaduuk. In de kruidhof staken de taliban de lont in het kruitvat. Daar was geen kruid tegen gewassen. De krullenbollen hadden veel weg van kuddedieren. Kwaito is Zuid-Afrikaanse dansmuziek, de kwacha de munteenheid van Malawi [MWK] en Zambia [ZMK]. Dat verhaal van die kut-Marokkaan – een kussebek en kullebroer – slaat (rijmt) als kut op dirk. De kuikensekser hoorde bij het barbecueën het kukelekuen aan. De Ku Klux Klanleden aten kumquats [zure, op sinaasappels lijkende vrucht]. De kunnengenoten wisten met kunst- en vliegwerk bijeen te blijven. Gurkha's gebruiken kukri's [oe] (mes, wapen). Tijdens de kür op de ijsvloer in het kurhaus strooiden ze met kurkuma [oe oe] (gele kleurstof).
7.
Jeetje, wat een moeilijke woorden: cafeetje, resumeetje, déléguéetje
en dégénéréetje (beide
met in m/v
de 'm'
doorgehaald). Hij wilde zijn ei
kwijt kunnen om zijn motivatie niet te hoeven kwijtraken. Welke
kwik-I- en kwik-II-verbindingen ken je zoal? Een meid om te kwijlen,
daar wil ik wel bij verwijlen. De kwestie TNT
ging over trinitrotolueen,
de kwestie-Dutroux over een ontvoering. Hoe hoog is het kwartsgehalte
hiervan? Kweekwee is de benaming voor een aantal Indische gebakjes
(het woord stamt
uit het Chinees). De rare kwant
[snuiter, piechem]
wist alles van kwantumfysica, -mechanica en -elektronica. De
aasgieren kwamen erop af. Een quant (kwantum)
is de kleinste natuurlijke karakteristieke eenheid van een
natuurkundige grootheid. Die kwassieboom was al een kwarteeuw oud, zo
bleek uit het jubileumboek op kwartoformaat. Een kwikwi is een vis,
de kyat [tsjaht]
een munt (Birma,
tegenwoordig: Myanmar
– MMK).
We gaan quizzen, hij quizde, ik heb gequizd [ook:
kwissen]. Het cellokwintet
speelde er lustig op los.
8. Zit deze kyfose [of is het scoliose?] in het thoracale [borst] of in het sacrale [heiligbeen] deel van de ruggengraat? Hoe kan een kynoloog [hondenkenner] zich nu kynofoob [als hondenliefhebber] in een cynodroom [hondenrenbaan] gedragen? Een kylix is een ogenschaal, een Griekse drinkschaal. Kyaniseren [hout voor bederf bewaren] doe je met kwik-II-chloride. Wat laag bij de grond (platvloers, alledaags, terre à terre) is, is laag-bij-de-gronds. De laag van Heaviside (ionosfeer) is de E-laag (vergelijk C-omroep). Hij studeerde Laagland-Schots met als bijvak Laathoogduits en als hobby ook nog Laatlatijn. De laagstbetaalden waren weer de dupe. Kwaad doen verwacht je van een kwaaddoener. Een kwikkebil [vrouw of meisje dat niet stil kan zitten] zijn en dan rustig zitten? Wat is het verschil tussen staand [vast, boven en onder vastgemaakt] en lopend [los] want [touwwerk]? Een detente [politieke ontspanning] leidt vaak tot ook een entente [vriendschappelijke verstandhouding tussen mogendheden]. De toneelmoord was mooi geënsceneerd (in scène gezet). Brood kopen, enne niet vergeten, hoor! Vier van origine Franse uitdrukkingen zijn 'entre nous' [in vertrouwen], 'en profil' [van opzij], 'en plein public' [in het openbaar] en 'en masse' [in groten getale].
9. Boven de endo- [binnenste laag schors] zit de epidermis [opperhuid]. Ataraxie [volstrekte gemoedsrust, onbewogenheid] komt in de leer van Epicurus voor. Een eolusharp [de god is Aeolus] is een windharp. Dit zijn eocene [tijdperk eoceen] gesteentelagen. Een entre-deux is bij gordijnen een tussenzetsel. Een entr'acte is een in de pauze gespeeld tussenstukje. De Erasmusprijs doet me denken aan het erasmiaanse tijdperk. Met epoxy(hars) kun je lijmen. Erytropoëtine (epo) staat op de verbodslijst. Een kop koffie, ik ben eraan toe. Een ersatz [mv. -en] is een vervangingsmiddel. De esc-toets is de escapetoets (en de controltoets de ctrl-toets; er is ook nog een entertoets). Een esculaap(teken) is een staf met een eromheen kronkelende slang. Een escalope is een dun lapje roze-wit vlees. Erytrocyten zijn rode bloedcellen. In het Ertsgebergte vindt men ertsaders. De essenen vormden een joodse sekte. Esprit is fijne geestigheid. Een eskimohond wordt ook husky genoemd. De estradeaanbouwen vielen op.
10. Hoe
moet je et alii [en
anderen, et al.] afkorten? Het
et-teken wordt ook ampersand genoemd, het at-teken apenstaartje. Wat
weet een etnoloog [volkenkundige]
nou van ethiek [leer
van wat goed en kwaad is]? De
niet-euclidische meetkunde is lastig. Voor de euritmie
[bewegingen
gelieerd aan muziek] moest je bij
Rudolf Steiner zijn (ja,
die van de steinerscholen). Die
evacueetjes droegen alleen nog maar evaatjes [vrouwenschortje].
Wij behoren tot het europide ras. De
mee-eter werd met ether
bedwelmd. Bij een sprint op een E-weg is een ex aequo vrijwel
onmogelijk. De beursnotering was ex
[zonder]
dividend (xd
of x).
Een ex voto is een votiefbeeld, een extended family bevat ook broers,
zusters, etc. Een toespraak ex tempore houden, is geheel onvoorbereid
mensen toespreken. Ik heb zojuist 'ewigweibliche' [het
karakteristieke vrouwelijke dat een man aantrekt – wat hij die dag
ook aantrekt] aan mijn
privéwoordenlijst toegevoegd.
