Dictee – dictees [2516]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 433, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (424)
1. Een M-draad is een metrische draad. Op de mbira werd mbalax (met salsa-elementen) gespeeld en we dansten de mazurka. Mazzeltof: er was nog net genoeg mazout [BE oe]. Aan een McDonald's-maaltijd komt door de mcdonaldisering altijd mayonaise of dijonnaise te pas. In de Mayacultuur was 'Mazda, de Alwijze' ('Mazda als alwijze') niet bekend. Het mea-culpagevoel [r.-k.: door mijn schuld – mea culpa] overheerste bij hem. Het onderhoud door het waterschap van opper- en onderhout liet te wensen over. Meervouds-s'en zijn lastig. Met MPS wordt de meervoudigepersoonlijkheidsstoornis bedoeld. Na een rode kaart of twee gele kaarten kan een meermanssituatie ontstaan. Bij een medusahoofd (GB) mag je niet al te letterlijk associëren [zeker niet bij de plant]. Er is (dan) geen koppeling meer met de enige onsterfelijke der Gorgonen. Komt de uitdrukking 'mèden agan' (alles met mate) uit het land van Meden en Perzen? Werd bij dat media-evenement de media-ethiek wel ten volle gerespecteerd? Een medresse (ook: madrassa) is een islamitische juridisch-theologische hogeschool.
2. Bij een medocje beluisterden we de medleys. Voor hem is medium care nodig. Wie of wat neem je eigenlijk mee bij een meeneemchinees? Meet-and-greets met celebrity's zijn gewild. Aan dat mefistofelisch gesponnen web viel niet te ontkomen. Hij had een megacoole mega-eega. Meharisten berijden mehari's [dromedaris als rijdier], meesterkoks bereiden voortreffelijke maaltijden. Terzijde: meester-koks (chef-koks) bereiden meestal niet zelf de maaltijden. Voor islamitische toeristen is Mekka een mekka. Als mijn benen meewillen, zou ik graag met hen mee willen. De maartse, aprilse en meise buien kunnen heel hevig zijn. Een meiose (meiosis) is een reductiedeling. Hij is doopsgezind, spreekt met twee woorden en gaat wekelijks naar de 'meniste kerk'. Hij zegt dus niet 'menistenkerk': in één woord geweldig! Hij was zo dronken als een meloet. In de matinee werden melopeeën [klankexpressief gedicht] ten gehore gebracht. Is een ménage à trois [samenleving van 3 personen] in- of exclusief een ménagère [huishoudster]? Het was een heel gemêleerde mêlee. Vergeet vooral niet te leven: memento vivere! Hoeveel meldensoorten en soorten melissekruid zijn er bekend?
3. Een melanocyt is een pigmentcel. Gort [bewerkte gerst] wordt voor de kleur gemeeld, zo mailde mijn zegsvrouw. Ze maakte ook nog melding van de (figuurlijke) mailworm [mailvirus, pc loopt vast] en de meelworm en van de mailzak met mailbrieven die je ook als meelzak kunt gebruiken. In een mailstoel krijg je niet zo gauw mailstress. Menseneten is niet wat je wellicht denkt. Merckx' record hield lang stand. De méritoire [verdienstelijk] golfer zou zich mesalliëren [huwelijk beneden de stand]. Dakzonnecellen zijn meritgoods [meritgoederen, met subsidie van de overheid]. De mesjogge [gek, ook: mesjoege, besjokke, mesjokke] vent rustte op de méridienne [sofa voor de middagslaap – in empirestijl]. De mercenair [loondienaar] bestelde een merguez [braadworstje, schapenvlees]. De mercedariërs [loskopen gevangen christenen] waren lid van een geestelijke ridderorde. Mens worden via menswording leidt tot mens-zijn. De méprise [vergissing] van de mental coach kwam hard aan. Hij had dat, al menthol slikkend, op een mercator (genoemd naar de Vlaamse cartograaf Mercator – cartografische projectie met lengte- en breedtegraden als rechte lijnen) gezien. De Mercedesgarage had een grote lening lopen bij een merchantbank [zakenbank]. De psych (freud) had hem mente captus [krankzinnig] verklaard. Voor Rein is Van Dale beslist geen mer à boire. Is het Franglais nu een erkende taal of niet? Hoe vaak moet ik het nog herhalen: ghee [gie: – g van goal] is geklaarde boter.
4. Een ongebonden ambachtsman is een vrij gezel. De vrijgezellen hadden het vrij gezellig. De banjospeler banjode, hij had ook vroeger veel gebanjood. Met 'el caballero de la triste figura' (de ridder van de droevige figuur, meervoud: los caballeros …) wordt Don Quichot de la Mancha (hoofdpersoon in het gelijknamige boek van Cervantes) aangeduid. Aan hem hebben we de Nederlandstalige begrippen 'donquichot' en 'donquichotterie' te danken. Sancho Panza was zijn trouwe metgezel, Dulcinea zijn geliefde. Zijn paard was Rossinant. De vogelvrijverklaarde, de vogelvrij verklaarde kidnapper, zag de vogel vrij rondvliegen. Het corpsballenkoor, bestaande uit leden van het studentenweerbaarheidskorps, zong de sterren van de hemel. Voor moslims geldt: spreek vrijmoedig over Allah, maar misbruik nooit Zijn naam. De rugosaroos is een zekere botanische roos. En nu is het verhaal uit, uitemetuit.
5. De vrij moedig strijdende Hezbollahstrijders – kortweg: de hezbollahs – dolven (delfden) toch het onderspit. Heb je de aspirines (aspirientjes, acetylsalicylzuur) al ingenomen? In (‘s) hemelsnaam, geloof me nou: de Hemelvader waakt over ons. De Hemelwagen verplaatst zich niet zo snel. Een hemicyclus is een halve cirkel, de hemisfeer een halve bol. Het stikte er van de gekke henkies en brave hendriken. Een herborist is een kruidenverzamelaar. De herculesarbeid is naar Hercules genoemd. Op Herdenkingsdag [NL: 4 mei] wordt een herdenkingsdienst gehouden. Na de herniaoperatie droeg de hernhutter een hermesstaf [symbool van de geneeskunst]. Herpes vormt blaasjes.
6. Eén halfgod (heros), twee heroën. De geloofsbelijdenis is hertaald. In welke frequentie (hertz, symbool: Hz) werd het programma over de hertshoorn uitgezonden? Hij gaat naar Bosnië en Herzegovina. Deze banden zijn van hevearubber gemaakt. Het altheaboompje behoort tot de hibiscusfamilie. De hickory is een zekere notenboom. Een hidjab is een hoofddoek voor moslimvrouwen. In de high society zitten niet alleen highbrows [intellectuelen]. Bij de high five [handen tegen elkaar] heb je een high risk op letselschade. Kun je deze zin over het hindekalf even omzetten in de hij-vorm? Zowel religieuze hindoes als geografisch bepaalde Hindoes kunnen Hindi spreken. In de hindoetempel worden hindoegoden aanbeden. Valt dit onder de Hinderwet? De hinkepoot liep te hinkepinken [hinkend lopen]. Wat was het hippie-ideaal? Een hispanic is een Spaanssprekende Amerikaan (uit de VS). Een hobuer volgt het hobu [BE – hoger onderwijs buiten de universiteit]. Hobbyen is hobbyisme beoefenen.
7. Ho's, bi's en he's zijn me allemaal even lief. De hoedna is een bestand, wapenstilstand, met een niet-islamitische vijand. Hockeyers vertonen hocus pocus met hun stick. Kijk je ook iedere avond naar de Canvascrack? Gezocht op '*yx*' en gevonden: anaptyxis (svarabhaktivocaal), archeopteryx (vogelsoort uit het juratijdperk), asfyxiëren (door inademing van gassen doen stikken), chalcedonyx (melksteen), myxoedeem (algemene slechte lichaamsconditie vanwege werking schildklier), myxoma (myxoom, slijmgezwel), myxomatose (meestal dodelijke konijnenziekte), myxomyceten (slijmzwammen), myxopoëse (slijmvorming), onyx (agaat of chalcedon), onyxis (dwang- of nij(d)nagel), oryx (paardantilope), paramyxovirus (RNA-virus, veroorzaakt bof, mazelen en pseudovogelpest), pyxis (doosje voor geconsacreerde hosties), sardonyx(steen) en de Styx. Je kunt bij de Styx zweren.
8.
Gezocht op '*xy*', een selectie daaruit: desoxyribonucleïnezuur
(DNA
– acid),
carboxymethylcellulose
(CMC),
acetoxy, alkoxy, cyclohexyl, epoxyethaan, ethoxyethaan
(di-ethylether),
hexylresorcinol (wondontsmettingsmiddel),
methoxybenzoëzuur,
münchhausen-by-proxysyndroom (ziekte
simuleren), orthoxyleen,
oxyhemoglobine, oxyluminescentie, proxyserver (als
een soort firewall tussen gebruiker en netwerk),
polyhydroxyaldehyde, paraxyleen, sexy, sulfoxysme
(zwavelzuurvergiftiging),
trihydroxybenzoëzuur (galluszuur),
xyleem (houtgedeelte
van de vaatbundels), xylitol
(zoetmiddel in
tandpasta en kauwgom en als dieetsuiker),
xyloglyptiek (houtplastiek),
xylografie (houtsnijkunst,
die snijdt hout), xylolatrie
(aanbidding van
houten beelden), xylose
(houtsuiker),
xylotheek (verzameling
houtmonsters)
en xystus (bij
Grieken: gang van de atleten).
9. Een
bekende Bijbelse plaats is Betel (NBG
– niet in wdb.). Zij kweekt
cacteeën, cactusachtige planten. De potloodtekening is geïnkt, de
motor is geolied. De handelwijze van de handelswijze – hij wist
alles van handelswetgeving – is laakbaar. Het was druk in de
handelszone. Ik heb mijn pc'tje verkocht. Welke tendensen
(ook: z)
zijn er onder het sannyasindom [rajneeshie]
te bespeuren? Er zijn twee meervoudsvormen van 'Tour de France'
('Tours de France'
en 'Tour de Frances') en er is
maar één van 'Tour Féminin' ('Tours
Féminins'
+);
vergelijk ook 'tournée(s)
générales' [rondjes].
Hij had een aversie tegen de A-versie van dit product. Na het hof van
assisen volgde het Hof van Cassatie. De Hoge Raad heeft uitspraak
gedaan. Ik heb nog op de hbs, de hogere
burgerschool (GB,
VD: aaneen),
gezeten. Het Hogerhuislid was met zijn schip aan hogerwal geraakt.
Hij verdween in de menigte, (de)
hoi polloi. Ze werden slachtoffer van homejacking [thuis
overvallen voor autosleutel – vgl. carjacking].
Hij bereed een holsteiner [paard,
ook: koe]. Er komt een
Hollywoodfilm over de holocaust in Srebrenica.
10. Hij holede, hij putte: een hole-in-one. De holebi [verkorting van homo, lesbienne of biseksueel] is alles op één hoop. Een hold-up is een roofoverval. De homologatie [erkenning] van het record laat op zich wachten. 'Hart' en 'hard' zijn homoniemen (een geval van homonymie dus). Een centurio is een honderdman. De reserves bedragen honderd miljoen euro. Met een hongerbaantje ontloop je nauwelijks de hongerdood. Een hoofdige boer (Staring) is koppig en een hoofse boer vormelijk of wellevend. De hoofdklassenspeler speelde in de hoofdklasse van die sport. Staat het Hooglied (van Salomo) in de Bijbel? Ja, in het O.T.
