2508 Dictee vrijdag 10-12-2021 (1) dictee Dictee van de dag (418) √

Dictee – dictees [2508]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 439, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (418)

1. Het meervoud van 'lone wolf' [einzelgänger] is 'lone wolves'. Noemde VD al eerder 'wifi' [waai-faai, wie-fie] (wireless fidelity), nu is daaraan toegevoegd het woord 'wifipiraat'. Hij zou de boosdoener ervan langs (GB) geven. Een ashram is een leefgemeenschap van en ontmoetingsplaats voor aanhangers van religies uit India. GHB (gammahydroxybutyraat, gammahydroxyboterzuur) is een partydrug. Binnenkort zal wel duidelijk worden of 'klebsiellabacterie' de juiste schrijfwijze is (vergelijk de MRSA-bacterie en de E. colibacterie of colibacterie). Ja, dus! Ik moet even iets rechtzetten: een van de molens bij Kinderdijk is inderdaad rechtgezet. Met de Nisskakam [GB, kennelijk nog merknaam] kan je kinderen in Suriname ontluizen. Het waardepatroon speelde mee in het normen-en-waardendebat [uitzondering]. Zijn nauwverholen woede was nauw merkbaar. Met 'nauw want' wordt schelvisbeug aangeduid. Een naumachie is een zeegevecht. Heb je de naw-gegevens [naam, adres, woonplaats]?

2. De NAVO-baas is leider van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie. Het narrowescapeverhaal
[kantje-boordontsnapping, kantje boord, narrow escape] was angstaanjagend. Natriëmie is een bloedafwijking. Een Nazareeër (Nazoreeër, Nazarener) kwam uit Nazareth. Voor een nazireeër [een aan de Heer gewijde, die zich van bedwelmende drank onthield], die het nazireaat beoefent, hoeft dat niet te gelden. Deze nathanaël is oprecht van aard, zonder bedrog. De organisatie was natemetaat, naatje (pet). Een nashiboom geeft appelvormige peren. De Nasdaq (National Association of Securities Dealers Automated Quotation) is de schermenbeurs, gevestigd in New York. Zijn nasofarynx
(neus-keelholte) zag nassaublauw van de alcohol. Een narthex is het portaal van de kerk. 'Jakobsstaf' is een synoniem van de 'Gordel van Orion' [middelste drie sterren – niet: drie middelste!]. Het voormalig Nederlands-Indië was de gordel van smaragd. Wat bedoel je met de Vlaamse gordel [de gezamenlijke gemeenten in het Vlaamse Gewest die aan het Brusselse Gewest grenzen]? Andere namen voor zoster zijn: gordelroos, sint-antoniusvuur en herpes zoster.

3. 'Zonam solvere' (de gordel ontbinden) doelt op een gebruik in het Romeinse huwelijksceremonieel. De Sun Belt is een gordel van staten rond Texas. Dragen ze daar trouwens moneybelts [portemonnee die om het middel aan een gordel gedragen wordt]? Kordeliers (minderbroeders) worden zo genoemd naar hun gordel van koord. Judogi's zijn judopakken. Inro's zijn zegeldoosjes, netsukes
[nèht-skuhs] gordelknopen. Cinchplug (tulpstekker) komt van het Spaanse woord voor 'gordel'. Een vertuid [tussen 2 verre ankers vastgelegd] schip kan begord [internet: tegen de eigen ankertros, -draad of -ketting gewaaid of gedreven zijn] raken. Een coati is een neusbeer. Het gordelen is deelnemen aan de Gordel, een jaarlijks wandel- en fietsevenement in de Vlaamse gordel rondom Brussel. Gegorde [gorren = de balzak afbinden bij:] lammeren leveren zeer fijn vlees. Een obi is een oude Japanse gordel. Kijk, hij draagt een g-string. Netelroos (urticaria), kun je dat ook van katten en konijnen krijgen? Vanwege de belasting kun je Nederbelg zijn. Nebbisj is een verkorting van achenebbisj [VD + agge-, ogge-]. Neder-Duitsers praten Nederduits.

4. In de Nederlandse Hervormde Kerk had je hervormde gemeenten met hervormde predikanten en Nederlands-hervormde lidmaten. Wat betekent de term 'ne (ook: non) bis in idem' [niet voor de tweede keer veroordelen – het nemo-teneturbeginsel = je hoeft niet mee te werken aan je eigen veroordeling, vgl. nemo tenetur]? Near banking is een soort van bijna bankieren (bijna-bankieren – wel buiten de bank om). Een near miss is een bijna-botsing. Een neanderthaler (neanderdalmens, neanderthalmens) stamde uit het Neanderdal (Neandertal). De maffia in Calabrië is de 'ndrangheta (met ‘ndranghetisten). De afkorting 'NB' wordt nota bene meestal onderaan een tekst gezet [maar ook wel: binnen een tekst!]. NB Ik ga verzet aantekenen. NB Ik zal me verweren. Nazi-jagers jagen op nazioorlogsmisdadigers uit de nazitijd uit nazi-Duitsland. NB: die zit! Ik vertel je nu al voor de negentiende keer dat negen tiende van een ijsberg onder water zit! Nefrolithiase is de niersteenziekte. Hij vlijde zich (zeeg) neer om haar te vleien en bij haar in het gevlij te komen. Een veelgebruikte avondmaalsformule is: "Neem (archaïsch: + t), eet, dit is mijn (evt. M) lichaam."

5. 'Nepantiek' heeft geen betrekking op de (het) nepent (nepenthes: kannetjeskruid). De negrito's (pygmeeën buiten Afrika) kunnen dus nooit Negrito (oorspronkelijke bewoner Filipijnen) zijn. Neofieten [nieuwbekeerde] kunnen neofyten [nieuwe cultuurplant] kweken, niet omgekeerd. Het negrettischaap is een variëteit van het merinosschaap. Neigen, hij neigde, nijgen, hij neeg. In de oorlog kwam je met
nellie-zonder-bon een eind n'en déplaise (Fr.: à) [in weerwil van] de schaarste. 'Neurasthenie' en 'dysthymie' (depressieve neurose) zijn synoniemen. Hij suste de boel met een nevermindschouderklopje [het geeft niet – vgl. never mind]. In de Tour de France zwaaide iemand met een neptunusvork [drietand].

6. Neroliolie is uit oranjebloesem gedistilleerd (gedestilleerd). Netizens moeten zich aan de nettiquette houden (ook newbies!). Het was een geval van net niet slagen. Op weg ernaartoe zagen ze een
net-nietongeluk. Hij is net zomin gek als jij. Hij eet net zo min (weinig) als jij. Van de twee hongerstakers at de ene net zomin als de andere. De opbrengst was niets, nada, niente. Een ngoni is een muziekinstrument, de n(a)gana een besmettelijke ziekte bij paarden. Zout zonder jodium is nezo, met jodium is jozo. Is dit de nextbestoplossing [VD: next best oplossing]? Een neverippie [condoom] scheurt nooit, en indien toch: dan is er nevirapine [aidsremmer bij zwangere positieve vrouwen]. De newage-cd [vgl. new age] was grijsgedraaid. Wij zijn niet op zoek naar
van-negen-tot-vijftypes. Lees eens snel en hardop voor: nepent, nepenthes, nepantiek … Een dokter moet zijn vak in de vingers en onder de knie hebben; waar blijft de rest dan? Dat paard was het nerveuste van de drie. Het GRID (gay related immune deficiency) is later omgedoopt tot aids. Die zeikstraal is een nefaste [verderfelijk] lafaard.

7. Lazerstraal op, man, met die laserstraal; ik zoek een c-straal [kortegolfstraal, vgl. alfa-, bèta- en gammastralen]. De Austraalnegers vormen een aparte rasgroep (de australiden). Dit oppervlak moet gezand- en gegritstraald worden. Dat vindt je afgezant ook. Sommigen willen met Beëlzebub de boze geesten uitdrijven. Je kunt je aan de Boze (de Satan is dan in je gevaren) verpanden. Mattheus 6, vers 13 (6:13) bevat: verlos ons van de [archaïsch: den] boze [NBG 2021: red ons uit de greep van het kwaad]. Als je Hanneke heet, noemen ze je Anneke Tanneke toverheks. Alle boze geesten bij elkaar, dat is pas een pandemonium. De overste der boze geesten is de gevallen aartsengel Lucifer. Het was pure kwaaiigheid. De Boze is de god dezer eeuw. Dolo malo is met boze list. Een cacodemon is een boze geest. Een angry young woman gaat in tegen de gevestigde orde. Een verboos spreker is woordenrijk. De booswicht was eerloos en plichtvergeten. Duivelsverering, satanisme, is de verering van Satan. Is hij aangebrand (en het eten ook)?

8. Zit je gewoontegetrouw zo vastgebakken aan die mores [enk.: mos]? De wolken zagen er omineus uit. Hij wordt luthers als je daarover spreekt (nee, niet: preekt). Het zijn diepgezonken, godverlaten en -vergeten booswichten. De juridische term voor kwade trouw is dolus. Een canis in praesepi is een dwarskop uit louter boosaardigheid. Doli capax is toerekeningsvatbaar, doli incapax ontoerekeningsvatbaar. Als je slechtgeluimd bent, heb je een boze bui en ben je wellicht een bozerik. Dat is uit den boze [GB, VD]. Kinderen Belials zijn slechte mensen. Een beisponem is een iezegrim. Ahriman is de god van het kwaad en de duisternis volgens de leer van Zarathoestra. Mijn ver weg wonende dochter belde uit Verweggistan. Een kleine staatsgreep is een coupje, een schaaltje voor ijsconsumptie is een coupeje en het verkleinwoord van coupé is coupeetje (van file(t) is dat trouwens filetje – 2 bett., 2 uitspr).

9. Gezocht op '*olle': barcarolle (Venetiaans gondellied), hé bolle – komt er nog wat van?, bouterolle (sluitstukken aan einde van sabelscheden), collé (van een biljartbal: vast tegen de band liggend), girolle (om flinterdunne plakjes kaas te snijden), in folle (voetstoots), papier collé (op een ondergrond gelijmde collage van gekleurd papier), tolle (uitroep van afkeer), ulcus molle (weke, malse of zachte sjanker – antoniem: ulcus durum) en ten volle. Gezocht op '*ole': alveole (longblaasje), anabole (anabolicum), blind hole (onzichtbaar vanaf de green), boussole (oriënterings- en hoekmeetinstrument met magneetnaald), caligare in sole (ziende blind zijn), caracole (wijngaardslak), carmagnole (lied en dans tijdens de eerste Franse Revolutie), chole (cholos, gal), dole (kauw, torenkraai), espagnole (zekere Spaanse dans), extrasystole (ontijdige samentrekking van het hart) en farandole (Provençaalse dans).

10. Verder: decessit sine prole (d.s.p., hij of zij is overleden zonder nakomelingen, synoniem: obiit sine prole – s.p.), diastole (verslapping (uitzetting) van de hartkamers en de slagaderen), fumarole (bron van vulkanische gassen en dampen), girandole (kandelaar met armen), guacamole (puree van avocado met ui, crème fraîche en tabasco, geserveerd als vulling van tortilla's en als dipsaus bij taco's), olé (uitroep), par bricole (over de band), op pole [auto- en motorsport: eerste startpositie, ook: poleposition] staan, rissole (klein gerecht), rocambole (Spaanse sjalot), sub sole (onder de zon), vacuole (holte in protoplasma), vole maken (alle slagen halen) en sine prole (s.p., zonder nakomelingen).

 

2507 Dictee donderdag 09-12-2021 (1) dictee Dictee van de dag (417) √

Dictee – dictees [2507]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 440, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (417)

1. De chancroïd [sj] is de malse, zachte of weke sjanker. In de straat waren diverse café(s)-restaurants gevestigd. Ochot [och god, och gut], alweer zo'n querulant. Dammers doen om en om een zet. Bij een boustrofedon is er sprake van om en om schrijven en lezen van een inscriptie. De olijkerd was zelf obees (zwaarlijvig, vetzuchtig, corpulent) en had een obese vader en dito moeder. Ze leden dus allen aan obesitas. Die leugen is niet waar, nietwaar? De Nieuwe Wereld verdient regelmatig een nieuwemaan (GB ook: nieuwe maan).
Avant-gardisten (avant-garde) hanteren trouwens hun eigen nieuwe wereld. De niet-gebonden niet-EMU-landen voeren een zogenaamd nieuwbakken, maar nietszeggende politiek. Het nietsontziende
niet-rokenbeleid bleek later nietsbetekenend te zijn. De nietzscheaanse niet-West-Vlaming had Nieuw-Guinese roots. Tot mijn niet geringe (niet-geringe) verbazing bleek die niet-westerse (niet westerse) cultuur heel aantrekkelijk, dat is: niet onaantrekkelijk.

2. Het niet-zeuren (niet zeuren) werd stevig bevorderd. De meeste nieuwjaarsrecepties vinden niet op Nieuwjaar zelf plaats. Het nieuwsgierig aagje wilde het naadje van de kous weten over de huisvesting van die ene Nieuw-Zeelander en de niet te stoppen voortplanting van die andere nieuwzeelander [konijn]. De nieuwgekozen bestuursleden van de nieuwgevormde partij bleken heel wat aandelen binnen de nifty fifty [50 aandelen New Yorkse beurs] te hebben (de Nikkei-index – Tokio – daar hadden ze niets mee). Met een nikab op kun je toch (en ook heel letterlijk) het nakijken hebben. Het hoornvee nijtte [met de hoorns stoten] van nijd (en heeft dan genijt). Hij komt van Nigtevegt [is homo] en heeft pas nog in de Nijlvallei nijlkrokodillen gezien (nijlgaus – antilope uit India – kan hij daar niet gezien hebben). Een nightcap (nachtmutsje) kan een cauchemar (niet in wdb. – internet: oneirodynie, nachtmerrie, paard, maar niet voor overdag …) bevorderen.

3. Gezocht op '*mare*' (woordvormen): themareis, per mare per terras (over land en over zee), palmares, opa-en-omaregeling, oculitus amare (liefhebben als zijn oogappel), Myanmarees, mare nostrum (benaming voor de Middellandse Zee), mare liberum (vrijheid van de zee, antoniem: mare clausum), marechaussee, maréchale, de Groninger maren (natuurlijke stroomgangen op het Groninger Hogeland), niks te jamaren, een farmareus (naast een farmakleinduimpje), amaretto (Italiaanse amandellikeur), amarettikoekje (in de Italiaanse keuken klein hardgebakken bitterkoekje) en amarel (= amarelle, morel, wijnkers). Voor de zekerheid ook nog even gezocht 'binnen artikelen': Mare Serenitatis, Mare Tranquillitatis, Mare Fecunditatis (maanvlaktenamen - VD; maankraters (maanzeeën) zijn maria). Nee maar! Wat geweldig dat je er toch nog bent!

4. Tiramisu is een Italiaans nagerecht gemaakt van onder meer zoet [de, het] biscuit, eieren, koffie, amaretto en mascarpone en bestrooid met cacaopoeder. Het voorkomen van 'verloor' naast 'verliezen' is een vorm van rotacisme [overgang z naar r]. De afkorting van Koninklijke Marechaussee is KMar. Calamarissen (calamares) zijn pijlinktvissen (kalmaren). Uw ja zij ja, uw neen zij neen (Mattheus 5:37 (5, vers 37), nieuwste vertaling NBG: laat jullie ja ja zijn, en jullie nee nee). Andere namen voor de maretak zijn mistletoe, vogelwik, vogellijm en mistel. De Nigeriaanse geleerde blonk uit in Oud- en Nieuwgrieks. Nieuwzilver is een legering, oud zilver is een vermogen waard. Een
nikkel-cadmiumbatterijtje is een nicadje, een nikkel-ijzeraccu is totaal iets anders. Een nimf is per definitie nymfomaan. Het grote voorbeeld voor deze nimrod was Nimrod. Van een nimfijn [jong, nog niet geslachtsrijp meisje dat het voorwerp is van seksuele begeerte van (oudere) mannen] moet je met je poten afblijven. Nisine is een antibioticum.

5. Nivôse is de sneeuwmaand [Franse Republiek] en met een nivometer meet je de hoeveelheid gevallen sneeuw (wat is trouwens een Nijlmeter? – put met peilschaal). Een nix(e) is een watergeest. De generatie nix (ook: X, verloren generatie, jaren 1990) herken je aan niksisme. Ninjutsu en jiujitsu zijn vechtsporten. De staart van een geniqueteerd paard springt een gat in de lucht. Nolijeheine, een nomadentent! Ze vroeg om nog een nogataartje (nougattaartje). In
no-goareas (GB, daar geldt een no-go) word je onmiddellijk afgeschoten. Een noachitische levenswijze is monniken gelijk (gelijk monniken). Het is nogal wiedes dat lowbudgethotels wel en
no-budgethotels niet bestaan. Nonouders [nu of nooit] zijn redelijk wanhopig. Het non plus ultra (hoogst haalbare) op het gebied van kleine lettertypen is het lettertype non-plus-ultra.

6. De nonvlinder is een dit jaar nog niet geziene gast, maar daarmee is het nog niet een nooit geziene gast. Hij was een niet-geziene leraar (niet geziene). Het Arctica dat ik toen bezocht heb, bestaat zo niet meer. In dat Hoge Noorden kom ik nu nooit meer (ook niet in het hoge Noorden van Europa). Het norwalkvirus is een bepaald soort norovirus. Hij stak in een norfolkpakje [Engels jongensmodel].
Noordwest-Nederland lag onder een dik pak sneeuw. Wanneer was je laatste bezoek aan Noord-Rijnland-Westfalen? Het Noorse ras bestaat niet, het noordse wel. Enkele gevallen van '*ceren' (155, met '*seren' zijn het er 600, met '*sceren'* 6 – situatie 2010): vaceren (openvallen), tiërceren (tot op een derde verminderen), sofisticeren (suiker toevoegen), seceren (lijk opensnijden), reseceren (operatief verwijderen), reïficeren (tot een zelfstandigheid maken), quintupliceren (vervijfvoudigen), ossificeren (verbenen), mystificeren (foppen) en laïceren (een geestelijke ontslaan van zijn gelofteverplichtingen).

7. Verder: kwantificeren, injiceren (injecteren), exerceren, excommuniceren, evoceren (evoqueren), elektrificeren, diskwalificeren, demystificeren, denazificeren, defeceren (stoelgang hebben), classificeren (klasseren), declassificeren, clarificeren (klaren), beatificeren (zalig verklaren), authenticeren, alloceren ((middelen) toewijzen), agnosceren (geldig verklaren), adouceren (verzachten), adjudiceren (addiceren: gerechtelijk toewijzen), acquiesceren (berusten) en abdiceren (abdiqueren: afstand doen). Een utrechtenaar, een sissy, komt van Utrecht of van Nigtevegt [homo], maar het kan ook een hagenaar (geuzennaam; idem) zijn. Je zal maar excuushomo en excuus-Turk tegelijk zijn! Zijn er darmtoeristen [homo] of chocoprinsen [homoman] in de zaal? Barebacking (kamikazeseks) is anale seks zonder condoom. Aanschouw/zie de mens, ecce homo! Een homo unius libri is een bekrompene van geest: hij heeft maar één boek gelezen.

8. De roaring twenties worden ook gay [vrolijk] twenties genoemd. Een gaydar is een soort radar van een gay [homo]. Een margay [èh] is een gevlekt katachtig roofdier. In de gayscene [ie] valt een hetero wel op (al of niet via de gaydar). Een ideaal gas volgt de gaswet van
Boyle-Gay-Lussac exact. De gaswet van Van der Waals is geavanceerder. Coming-out is het uit de kast komen. Het uitkomen van een doelman is geen coming-out (of toch?). Allerwegen, ook van gemeente-, provincie- en rijkswege, werd aangedrongen op cohibitie (matiging). Gezocht op '*teit*' (1389 treffers – situatie 2010): zonneactiviteit, weg-met-onsmentaliteit, VOC-mentaliteit, tryseksualiteit (geen tri-!), tuba-infertiliteit, Technische Universiteit (en hts, hogere technische school), stheniciteit (kracht), Sociëteit van Jezus (orde der jezuïeten), Algemene Doopsgezinde Sociëteit, rijksuniversiteit en
pyro-elektriciteit.

9. Gezocht op 'synagoge' (binnen artikelen): amoed (lessenaar voorganger, meervoud: amoedim), aron hakodesj (heilige ark, een kast met thorarollen), atrium (binnenplein), bar mitswa (ritueel bij meerderjarigheid eind-13-jarige – vergelijk: begindertiger, eventueel begin-30'er – joodse jongen), bat mitswa (idem meisjes eind 12 jaar), bima (bema, almemor: daar wordt de Wet gelezen), mizrach (plaat die het oosten aangeeft), parnas (parnassijn: opzichter), parochet (gordijn voor de ark met thorarollen), sidra (wekelijks wisselende Thoraperikoop), sjammes (koster), sjoel (de synagoge zelf), snoge (synagoge van een Portugees-israëlitische gemeente), talliet (talles: het vierhoekige, wollen of zijden gebedskleed voor mannen, voorzien van tsitses – draden – aan de vier hoeken) en de sabbatbruid, de sabbat voorgesteld als bruid, gebaseerd op de Lekka Dodi, een zestiende-eeuws kabbalistisch lied op vrijdagavond gereciteerd bij zonsondergang.

10. Het lijkt hier wel een jodenkerk. Zeg maar kaddisj: zand erover (Schwamm drüber). Je kunt eruitzien als een parnas (welgedaan). De haftara is de lezing uit de Profeten, volgend op de lezing uit de Thora. De Tenach is de Joodse (VD) benaming voor het Oude Testament, als omvattende de Wet, de Profeten en de (overige) Geschriften [beter: g]. Het joods is de Joodse wijze van spreken of van woordgebruik. 45 procent (45%) is minder dan de helft. Restant '*teit*': puberteit (en pubertijd), Autoriteit-FM, aero-elasticiteit, equiteit (billijkheid) en de Generaliteitslanden.

 

2506 Dictee woensdag 08-12-2021 (1) dictee Dictee van de dag (416) √

Dictee – dictees [2506]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 441, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (416)

1. Deze victorie na de sudden death is zeker het V-teken en een sjampie waard. Aa's zijn accountants-administratieconsulenten (GB ook zonder mv.-s). Hij stond bekend om zijn acrobatieën. Hoeveel advocaten-generaal zijn er in totaal? Zij zijn aficionado's (aficionada's = vr.) van AC Milan. Gewelddadig werd de weldadige rust verstoord. De overdadige moorddadigheid was buiten alle proporties, buitenproportioneel. Is er in het aiostelsel ook plaats voor een
agro-industriële afstudeerder? Ah, schrijf je 'ahs' zo? De AFTA is de Asian Free Trade Area (het Aziatisch Vrijhandelsgebied). Muziek is affabile of affettuoso; in het dagelijks leven is iets gewoon affabel, vriendelijk. Deze bacteriën zijn aeroob [die leven met vrije zuurstof], het zijn aerobe bacteriën. Toelichting ad 1: dit punt is vervallen. Een
10V-aansluiting (10 V, 10 voltaansluiting, tienvoltaansluiting) kost € 35 [spreek uit: 35 euro] (in cijfers en symbolen) (35 euro of 35 EUR) extra. De maximale stroomsterkte bedraagt 20 ampère (in symbolen: 20 A).

2. Op een eerstehulppost krijg je eerste hulp (van de
EHBO-medewerker). Wat is pangermanisme? Het Mayavolk komt uit
Midden-Amerika. De smokkelwaar werd verbeurdverklaard. De tocht in de achtbaan was duizeligmakend en duizelingwekkend. Mijn rapportcijfer was een zes-en-een-half. In België hebben ze Senaatsfracties. De Parmezaanse kaas (parmezaan, parmigiano) is een Parmezaans product. Na een escalatie is de-escaleren gewenst. De junior manager was in opleiding bij de marketingmanager. Spreekt zij Oezbeeks? Het antiamerikanisme droop ervan af. De presumptieve dader is de vermoedelijke. De Ajaxfans moedigden de Ajacieden aan. Het Magnificat is de lofzang van Maria. Een kudde bizons is (af)schrikwekkend, angstaanjagend. Welke Alpenlanden in
Midden-Europa ken je zoal? De demi-monde is de wereld der schijnbaar fatsoenlijken die het echter met de moraal (helemaal) niet zo nauw nemen.

3. Hij kreeg een niet-officiële berisping. De yeti is de (verschrikkelijke) sneeuwman. De beau monde is de high society. Met een enkele spadesteek was het pootgat gegraven. Een loeris is een grote botterik (meervoud: loerissen; van 'monnik' is dat 'monniken', van 'dreumes' is het 'dreumesen'). Een preëmptieve aanval is preventief, een preëminente wijn is boven andere voortreffelijk, een pre-embryo is een beginnend menselijk of dierlijk organisme en pre-existent is voor iets anders bestaand. De ondernemingskamer valt onder het gerechtshof. Een vaak fout geschreven woord is 'voor-de-gek-houderij'. Opeten van een neuspulkje na neuspeuteren is een typisch geval van
uit-zijn-neus-vreterij. Als Obama voorheen aanwezig was, begon de toespraak met 'M/mijnheer de president'. Met een pick-up draaide je platen, een pick-uptruck kun je gemakkelijk laden. Niet elke bloedraad wordt 'de' Bloedraad genoemd.

4. De leervakken goniometrie en trigonometrie scheppen soms verwarring. We kennen veel commissarissen: een Europees Commissaris (analogie met Europese Commissie, EC) [VD, GB Eurocommissaris], de commissaris der (van de) Koning(in) [CdK, CvK, CvdK] en de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen [Wikipedia]. Een novicemeester zal toch niet in een vrouwenklooster actief zijn? Ook printers kunnen een nozzle (spuitkop) hebben. Parvenu's zijn nouveaux riches [+]. Een no-show is niet verschijnen. Het NOS Journaal [donorprincipe – vraag of 'Journaal' bij de eigennaam behoort, een NOS-journaal denkbaar – zo in ieder geval in de wdb.] werd vanuit de NOS-studio uitgezonden en elders gerelayeerd. Notes gaies [+] [oo ee] zijn grappige aspecten van een overigens ernstige of betreurenswaardige zaak. Het zelfstandig naamwoord bij 'notoir' is 'notoriteit' (notoreïteit). Noyauteren [nwah-joo] is infiltreren. Wie schreven er nouveaux romans [+] [experimenteel]? Dat is het hele verhaal in een notendop. Nounou! Die hebben heel wat oir [nageslacht]! Een NR is een Nederlands record, een wr is een wereldrecord [en een ER een Europees record]. 'Stilo novo' (stili novi) slaat op de gregoriaanse kalender [na de invoering].

5. Een nugger is een niet-uitkeringsgerechtigde werkzoekende. Nuken heeft iets van kernwapens afsturen op een pc (hij heeft genuket). Een nul-nulstand (brilstand) is in cijfers een 0-0-stand. Je kunt nul op het rekest krijgen. Het numineuze zijn vooral de irrationele bestanddelen (de goddelijke mysteriën). Het Numidisch juffertje is een sierlijke Afrikaanse kraanvogel. Sommige NSB'ers vond je later als NSDAP'er terug onder de NS-clientèle. Het was een echte nummer 1-hit (weinig gebruikt: nummereenhit). De pasgehuwde nu-of-nooitmoeder (nonmoeder, een nupturiënte is overigens een pasgehuwde vrouw) was een van de beide nonouders.

6. De N-VA-voorzitter leidt de Nieuw-Vlaamse Alliantie van N-VA'ers. De nymfale (vlinder) vloog rond de nymphe du pavé [straathoer], toen die haar diensten bij het nymfaeum [fontein] aanbood. Met O-benen kun je best o-antifonen zingen. Oarsen is boordroeien. Het adjectief 'obligeant' heeft alles te maken met 'noblesse oblige' [adeldom verplicht]. Een obligaatpartij is een obbligatopartij. 'Obliquus' [kwuhs] is een muziekterm [sprongsgewijze voortschrijding]. Een oboe
[oo-boo-wee] d'amore is geen gewone hobo [maar een kleine terts lager gestemd]. De obool is een Oud-Griekse [GB, VD: oud] pasmunt, waarmee je Charon [de veerman over de Styx] betaalde. Bij de occident (in het westen) gaat de zon onder. Een ochèma is een astraallichaam. De oesophagus [eu/ui] is de slokdarm (daaraan kun je esofagitis krijgen – slokdarmontsteking). De oersted is de
niet-SI-eenheid van magnetische veldsterkte. Zijn Oekraïense landgenoten wonen nog wel in Oekraïne. De oebie is de yamswortel. De pubers vertoonden odieus [ergerlijk] gedrag. De odyssee van de zwerver eindigde ten langen leste. Zijn oepsreactie [2021 VD, GB] was oerend hard en oer-Nederlands.

7. Een Oezbeek(se) komt uit Oezbekistan. De minister van Justitie en de officier van justitie lunchten samen. Offwhite is gebroken wit. Ofiologie is de leer van de slangen, maar niet dat slangenleer. Is die transactie oorbaar? Het ogam is een Oudiers alfabet. Oh la la (olala), wat is die oi een gave punkmuziekstijl. Oftalmorragie is een bloeduitstorting binnen het oog. Zittend voor de tv bij het televisiekijken (tv-kijken, teeveekijken) genoteerd: rotacisme, alt.country, vicuñawol, liaisonofficier, COPD (chronic obstructive pulmonary disease, een chronische longziekte) en inlineskaten (zij inlineskatete, hij heeft geïnlineskatet). Het kruipend zenegroen [plant] heet in het Latijn Ajuga reptans. Een deel van het Al Qaidanetwerk is opgerold. Hij is allrisk verzekerd, hij heeft een allriskverzekering. Een islamiet proclameert: "Allah, Hij is groot."

8. In Almere-Haven [lokaal schrijven ze het zonder streepje] en Amsterdam-Centrum weten de meeste mensen niet, wat de Allerheiligenvloed was. Eén aloë, twee aloë's, drie aloëetjes. De allerheiligenviering vindt op Allerheiligen plaats. Als ook die voorwaarde vervuld wordt, doe ik het. Leeuwen alsook tijgers zijn vraatzuchtige dieren. Heb jij echt een Amati? Of is het een strad, een Stradivarius? Is er een schrijfwijzenverschil (GB, VD) tussen 'ambiguïteit' [guu-wie] en 'ubiquiteit' [kwie]? Een ams'er zit in Suriname op de algemene middelbare school. Een tafellaken heette vroeger 'ammelaken'. De Ouden zijn de Grieken en Romeinen. De schrijfwijze van 'amfitryon' (gulle gastheer) vertoont gelijkenis met die van 'amfitheater'. Zowel AOV'ers (Algemeen Ouderenverbond) als AOW'ers [Algemene Ouderdomswet] moeten in Nederland AOW-premie betalen, net als hun werkgevers. De specifieke Anschluss [1938: Oostenrijk bij Duitsland] is maar een voorbeeld van een anschluss. Anthologieën zijn bloemlezingen.

9. Daarbij wordt er gebloemleesd (wij bloemleesden). Hartstochtelijk in de muziek is appassionato. Wat was er ook weer met woorden als 'comédienne', 'continuüm', 'extraneus' [doet examens, volgt geen colleges] en 'extranei'? De valeriaan [plant] behoort tot het geslacht Valeriana. Wie woont er in het Paleis op de Dam? De Grote Beer (Wagen, Grote Wagen, Hellewagen, Hemelwagen, steelpannetje) staat aan het noordelijk halfrond (dicht bij de noordpool van de hemel). Het sterrenbeeld Lynx staat tussen Grote Beer en Wagenman in. Het woord 'ansjovisvisserij' klinkt alsof iemand stottert (battologie). Wat is sociolinguïstiek [beschrijving van het verband tussen taal, cultuur en maatschappij]? De krabbenscheer is een plantje, een krabbenschaar [krabbenpoot] niet en een krabbedief [kruimeldief] en -kat [kattig meisje] zijn dat al helemaal niet. Deze verhandeling is nogal populairwetenschappelijk. Lawaaiig antiamerikanisme was ooit meer dan alleen maar een anti-Bushgevoel. In de laatste Mulisch komen geen sint-bernardshonden voor.

10. In die boekerij staan veel boekenrijen. Het Cockneydialect (platte Londense volkstaal, Platlondens) wordt gesproken door cockneys. Er is veel compacts: compact camera, compact disc, compactdiscspeler, compact cassette en digitale compact cassette (dcc). Het jubileumboek was kosteloos. Op de siërra aten we paella. De eclectische [vroegere bouwstijlen verenigd] bouwstijl vind je in de tweede helft van de negentiende (19de, 19e) eeuw. Hij vervulde een tapplaats [TAP, in NL: (historisch) Regeling Tijdelijke Arbeidsplaatsen] in het vipdorp. Soms moest hij pernambukhout verslepen. Ook Tartaren eten tartaar met ui. De democratisch socialisten hangen het democratisch-socialistische gedachtegoed aan. De krokus bloeit.

 

2505 Dictee dinsdag 07-12-2021 (1) dictee Dictee van de dag (415) √

Dictee – dictees [2505]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 442 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (415)

1. Op de fancy fair hoorde je nogal wat dronkenmanstaal. Zijn hardware-uitrusting was niet op orde. 'Duvekaters' hoort bij 'deuvekaters' (GB): drommels, wat ben jij een deuvekaterse meid! Drommels! Te deuvekater (duivekater)! Een duivekater (deuvekater) is een fijn zoet brood (kerstbrood). Die burgemeester (van GroenLinks, of was het D66?) is meester in de rechten en afgestudeerd in het burgerlijk recht. Gevangenisboeven hadden vroeger dwarsgestreepte kledij. De stedehouder zou de moderne stedenbouw eens moeten zien. Frederik Hendrik en ook (alsook) prins Maurits, staan (staat) bekend als Stedendwinger. De aanduiding van de ondergang van een bepaalde cultuur is götterdämmerung. Götterdämmerung is de titel van het laatste deel van Wagners operacyclus 'Ring des Nibelungen'. Die éminence grise [graue Eminenz, grijze eminentie] leefde van de royalty's [ontvangst per verkocht boek]. De indo's hebben zowel Indisch als Europees bloed. We hadden een heel apart appartement.

2. Het sociaalliberalisme wordt gekenmerkt door sociaal-liberale [dat niet in wdb.] ideeën, of nog liberaler: sociaalliberale ideeën. Partijintern waren lactovegetariërs [wel melk, eieren] niet zo gezien. Het was al laat, dienvolgens sloten we de gordijnen. De Indischman/gast [iemand die lange tijd in het voormalige Nederlands-Indië is geweest] was de lauwe brij meer dan beu (kotsbeu). Met het heilsleger wordt het Leger des Heils [LdH] bedoeld. De coassistent was te laat. Met een liniaal kun je lineaire relaties weergeven. In de veenderijen kwam vroeger bollejagen [staken, etc.] voor. Een bollenboer moet bollen pellen (ww., GB – maar: het bollenpellen). Het werelderfgoed is veelomvattend. Vaak wordt naar de vorige eeuw verwezen, terwijl men de voorvorige bedoelt. De Vastenavond is de vooravond van de veertigdagentijd, de dag voor Aswoensdag, waarop men (nog) carnaval pleegt te vieren. Bij de rooms-katholieken in Nederland zijn als vastendagen alleen nog over Aswoensdag en Goede Vrijdag. Goeie Mie, de Leidse gifmengster, had 3 voorhuwelijkse kids.

3. De pro's en de anti's (contra's) houden elkaar voortreffelijk in evenwicht. De nieuwezakelijkheidsarchitectuur vindt niet iedereen geweldig. De boonakker opgaan is hetzelfde als de brede weg opgaan [VD: de bietenbrug opgaan(!); de verkeerde weg, het verkeerde pad, opgaan]. Misère is een kaartterm (maar ook ellende). Een hatchback is een auto met een vijfde deur, een notchback is een sedan [vierdeurs = bnw. + znw.] . Zonder autoped kan je niet autopetten. De beau monde [high society] kijkt neer op de demi-monde [wereld van de schijnbaar fatsoenlijken]. Een clicksong is een lied met kliks (vergelijk: kliktaal) dat door bepaalde volkeren in zuidelijk Afrika gezongen wordt. Bij een clickfonds wordt op zeker moment geklikt. Een klikspaan klikt. Geliefden hebben een klik. In een klikstroom (? – niet in wdb.) kun je gemakkelijk ten onder gaan (dat is je tenondergang). De Eiffeltoren ligt niet in de Eifel. De Noordster (Poolster) bevindt zich in de Kleine Beer. Bulterriër en pitbullterriër verwart men vaak. Een schroei-ijzer is een brandijzer.

4. De vorige vakantie heb ik de Klaagmuur [Jeruzalem] bezocht. De forsgebouwde man struikelde. Een bekend spel is Pokémon [niet in wdb.]. De asteroïdengordel [planetoïde] was goed zichtbaar. Wordt de klavarskribomethode [zekere muzieknotatie] nog steeds gebruikt? 'Kaliber' [grootte, omvang] en 'kalibreren' zijn verwante woorden. Het Oranje-elftal, de door Oranjesupporters en Oranjefans geadoreerde ploeg, bestaat uit Oranje-internationals, kortweg en kort gezegd: oranjehemden. Het duümviraat [tweemanschap; consuls Rome] herdacht zijn tweede jubileum. De colonne trok verder. Onder het bulleglas [lichtopening scheepsdek met dik glas] hanteerde de bullebak, de bullenbijter, de bullenpees. Zijn opmerkingen waren behartigenswaardig. Houd op met duimendraaien. Een energiedrank is bijvoorbeeld Red Bull. Het vastenavonden hebben ze jarenlang op Vastenavonden gedaan. Bij de wegenbouw wordt de wegedoorn platgereden (GB). Ik cros op een felomstreden MTB-model [mountainbike]. De rijinstructeur was helaas zijn tosti-ijzer vergeten.

5. Gezocht op '*uum*': bonum et aequum (wat recht en billijk is), caput mortuum (dodekop), compascuum (koppelweide, meent), computatio graduum (berekening van de graden van verwantschap),
ruimte-tijdcontinuüm, colbertkostuum, in perpetuum (voor altijd), meum et tuum (mijn en dijn), mutuum (verbruikleen), per obliquum (langs een slinkse weg, op slinkse wijze), machtsvacuüm, pierrotkostuum, postuum, triduüm, menstruüm (vloeibaar oplosmiddel), adamskostuum, evakostuum en amazonekostuum. Masala is een mengsel van een aantal gemalen specerijen. Als dranken hadden ze appel- en appelsiensap.

6. Bij het après-ski hadden we après-skiplezier en voor de après-soleil (aftersun) waren er après-soleilproducten (aftersunproducten). De Arbowet regelt via de Arboraad de arbodiensten. Hoezo, Arctische fauna? De art-decostijl heeft betrekking op de art deco. Spreken alle ariërs (blanke niet-Joden) Arische talen? Indo-Germanen worden met 'Ariërs' aangeduid. Een art-nouveauhuis is volgens de art nouveau gebouwd. In een dictee komen vaak 'assegaai' (assagaai), 'avegaar' en 'assepoes(ter)' voor. Uit de vele au pairs kozen ze een au-pairmeisje. In een bain-mariepan wordt au bain-marie verwarmd. Hoeveel auditeurs-militair zijn er? Het AWACS (airborne warning and control system) is de bewaking van het luchtruim door AWACS-toestellen. Een olibrius is een snoever, een pochhans. Zijn er in olieproducerende landen olie-en-azijnstellen? Er zijn wis- en scheikundeolympiades.

7. Op de olympische wildwaterbaan gold een hoog olympisch niveau en deed het fundamentele olympische gedachtegoed – zoals uitgedragen door de olympischegedachteaanhangers – geen of nauwelijks opgeld. Op de Olympische Spelen zijn veel nationale olympische comités vertegenwoordigd. Op de Olympus huizen vele Olympische goden, aangeroepen door talrijke olympiërs. Om te dalen moet je eerst omhooggaan. De omhooggevallen parvenu's wilden iets omhanden hebben. De bruiloft is ophanden: de bruidegom zal zijn bruid op (de) handen (hun nieuwe huis in) dragen. Onder dak komen is zoiets als onderdak krijgen. Een omphalos is een navelsteen, om het midden van de bewoonde wereld te markeren. Is er al een uitspraak in die rechtszaak? De assistent-regisseur moest de regie overnemen. Het slachtoffer werd het ziekenhuis binnengedragen. Blijf er nu niet omheen draaien: je moet het er gewoon sans rancune [zonder rancune] heen brengen.

8. 'No hard feelings' betekent hetzelfde als 'sans rancune'. Een gebeds- en toverformule der noordelijke boeddhisten en lama's is 'om mani padme hum' (niet meer in VD – om, het juweel, is in de lotusbloem, amen). Bij de Franse Revolutie was het ongelijkheidsteken niet geliefd. De twostep (ook de onestep) is een dans [2 step: muziekstijl]. We moeten er na deze vetetijd maar een streep onder zetten. Bij het woord 'ongediertebestrijding' moet ik altijd aan het begrip 'singulare tantum' [alleen enkelvoud] denken. Een oneiroloog [ee] is een droomuitlegger. Ze willen de Hedwigepolder in
Zeeuws-Vlaanderen onderzetten (onder water zetten). Het on-dit [gerucht] gaat dat het conceptplan toch wordt uitgevoerd. De Westerscheldetunnel is een onderwatertunnel. Het onderwaterleven is buitengewoon boeiend. Een ongle-bleu is een snob. 'Tiktak' is een voorbeeld van een onomatopee [klanknabootser]. In het
ons-kent-onscircuitje zijn onoorbare dingen apert [overduidelijk, onmiskenbaar] illusoir [(louter) denkbeeldig]. Onychitis is de ontsteking van het nagelbed.

9. Het ontwerpbestemmingsplan, het door de bevolking ontraden plan, werd toch goedgekeurd. Bij het inchecken (ontwaarde en) ontwaardde het apparaat het elektronische entreebiljet. Op onnozele-kinderendag [Onnozele-Kinderen] was het onomasticon [naamboek] gereed. Op het dressoir stond een onyxen [van onyx] pardellynx [Zuid-Europese lynx (Lynx pardellus)]. Het Onzevader (naam gebed; x bidden = onzevader) werd hardop meegebeden. De termen 'oöcyt' en 'oögamie' hebben met voortplanting te maken. Hoe zat dat ook alweer? Oorlogvoerende landen zijn aan het oorlog voeren. Hij was een oorkondekenner pur sang. Dat Van Gogh een mannelijk oor miste, betekent nog niet dat het ook voor zijn mannelijk oir geldt. Is het een oorbaar verzoek, die notoire kletskous tot zwijgen te brengen? Was hij nou oosters-orthodox of Grieks-orthodox? Ze zijn erop afgekomen. Die twee hebben een
op-en-afrelatie. De oost-westverbinding was volgens enkele oosterburen geen Oost-Westprobleem.

10. De wallebak (zwierbol) stond aan de wallenkant. In de wollenstoffenfabriek zag je wollenaaien (wollen stoffen maken). Er stond daar een grand-café-restaurant. Het wiggenbeen is het gedeelte van de schedelbasis achter de neusholte. Driejarige koeien zijn de beste varekoeien [vaarkoe, niet bevrucht]. Het is ondoenlijk om alle dreestrekkers (die van Drees trekken) een Dreespenning te geven. Uit de lullepijp [ww., doedelzak, microfoon] kwam lullepot (en lullepraat). Bij een tapplaats gaat het om een tijdelijke arbeidsplaats [in NL: TAP = Regeling Tijdelijke Arbeidsplaatsen], de afkorting t.a.p. staat voor 'ter aangehaalder plaatse'.