2506 Dictee woensdag 08-12-2021 (1) dictee Dictee van de dag (416) √

Dictee – dictees [2506]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 441, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (416)

1. Deze victorie na de sudden death is zeker het V-teken en een sjampie waard. Aa's zijn accountants-administratieconsulenten (GB ook zonder mv.-s). Hij stond bekend om zijn acrobatieën. Hoeveel advocaten-generaal zijn er in totaal? Zij zijn aficionado's (aficionada's = vr.) van AC Milan. Gewelddadig werd de weldadige rust verstoord. De overdadige moorddadigheid was buiten alle proporties, buitenproportioneel. Is er in het aiostelsel ook plaats voor een
agro-industriële afstudeerder? Ah, schrijf je 'ahs' zo? De AFTA is de Asian Free Trade Area (het Aziatisch Vrijhandelsgebied). Muziek is affabile of affettuoso; in het dagelijks leven is iets gewoon affabel, vriendelijk. Deze bacteriën zijn aeroob [die leven met vrije zuurstof], het zijn aerobe bacteriën. Toelichting ad 1: dit punt is vervallen. Een
10V-aansluiting (10 V, 10 voltaansluiting, tienvoltaansluiting) kost € 35 [spreek uit: 35 euro] (in cijfers en symbolen) (35 euro of 35 EUR) extra. De maximale stroomsterkte bedraagt 20 ampère (in symbolen: 20 A).

2. Op een eerstehulppost krijg je eerste hulp (van de
EHBO-medewerker). Wat is pangermanisme? Het Mayavolk komt uit
Midden-Amerika. De smokkelwaar werd verbeurdverklaard. De tocht in de achtbaan was duizeligmakend en duizelingwekkend. Mijn rapportcijfer was een zes-en-een-half. In België hebben ze Senaatsfracties. De Parmezaanse kaas (parmezaan, parmigiano) is een Parmezaans product. Na een escalatie is de-escaleren gewenst. De junior manager was in opleiding bij de marketingmanager. Spreekt zij Oezbeeks? Het antiamerikanisme droop ervan af. De presumptieve dader is de vermoedelijke. De Ajaxfans moedigden de Ajacieden aan. Het Magnificat is de lofzang van Maria. Een kudde bizons is (af)schrikwekkend, angstaanjagend. Welke Alpenlanden in
Midden-Europa ken je zoal? De demi-monde is de wereld der schijnbaar fatsoenlijken die het echter met de moraal (helemaal) niet zo nauw nemen.

3. Hij kreeg een niet-officiële berisping. De yeti is de (verschrikkelijke) sneeuwman. De beau monde is de high society. Met een enkele spadesteek was het pootgat gegraven. Een loeris is een grote botterik (meervoud: loerissen; van 'monnik' is dat 'monniken', van 'dreumes' is het 'dreumesen'). Een preëmptieve aanval is preventief, een preëminente wijn is boven andere voortreffelijk, een pre-embryo is een beginnend menselijk of dierlijk organisme en pre-existent is voor iets anders bestaand. De ondernemingskamer valt onder het gerechtshof. Een vaak fout geschreven woord is 'voor-de-gek-houderij'. Opeten van een neuspulkje na neuspeuteren is een typisch geval van
uit-zijn-neus-vreterij. Als Obama voorheen aanwezig was, begon de toespraak met 'M/mijnheer de president'. Met een pick-up draaide je platen, een pick-uptruck kun je gemakkelijk laden. Niet elke bloedraad wordt 'de' Bloedraad genoemd.

4. De leervakken goniometrie en trigonometrie scheppen soms verwarring. We kennen veel commissarissen: een Europees Commissaris (analogie met Europese Commissie, EC) [VD, GB Eurocommissaris], de commissaris der (van de) Koning(in) [CdK, CvK, CvdK] en de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen [Wikipedia]. Een novicemeester zal toch niet in een vrouwenklooster actief zijn? Ook printers kunnen een nozzle (spuitkop) hebben. Parvenu's zijn nouveaux riches [+]. Een no-show is niet verschijnen. Het NOS Journaal [donorprincipe – vraag of 'Journaal' bij de eigennaam behoort, een NOS-journaal denkbaar – zo in ieder geval in de wdb.] werd vanuit de NOS-studio uitgezonden en elders gerelayeerd. Notes gaies [+] [oo ee] zijn grappige aspecten van een overigens ernstige of betreurenswaardige zaak. Het zelfstandig naamwoord bij 'notoir' is 'notoriteit' (notoreïteit). Noyauteren [nwah-joo] is infiltreren. Wie schreven er nouveaux romans [+] [experimenteel]? Dat is het hele verhaal in een notendop. Nounou! Die hebben heel wat oir [nageslacht]! Een NR is een Nederlands record, een wr is een wereldrecord [en een ER een Europees record]. 'Stilo novo' (stili novi) slaat op de gregoriaanse kalender [na de invoering].

5. Een nugger is een niet-uitkeringsgerechtigde werkzoekende. Nuken heeft iets van kernwapens afsturen op een pc (hij heeft genuket). Een nul-nulstand (brilstand) is in cijfers een 0-0-stand. Je kunt nul op het rekest krijgen. Het numineuze zijn vooral de irrationele bestanddelen (de goddelijke mysteriën). Het Numidisch juffertje is een sierlijke Afrikaanse kraanvogel. Sommige NSB'ers vond je later als NSDAP'er terug onder de NS-clientèle. Het was een echte nummer 1-hit (weinig gebruikt: nummereenhit). De pasgehuwde nu-of-nooitmoeder (nonmoeder, een nupturiënte is overigens een pasgehuwde vrouw) was een van de beide nonouders.

6. De N-VA-voorzitter leidt de Nieuw-Vlaamse Alliantie van N-VA'ers. De nymfale (vlinder) vloog rond de nymphe du pavé [straathoer], toen die haar diensten bij het nymfaeum [fontein] aanbood. Met O-benen kun je best o-antifonen zingen. Oarsen is boordroeien. Het adjectief 'obligeant' heeft alles te maken met 'noblesse oblige' [adeldom verplicht]. Een obligaatpartij is een obbligatopartij. 'Obliquus' [kwuhs] is een muziekterm [sprongsgewijze voortschrijding]. Een oboe
[oo-boo-wee] d'amore is geen gewone hobo [maar een kleine terts lager gestemd]. De obool is een Oud-Griekse [GB, VD: oud] pasmunt, waarmee je Charon [de veerman over de Styx] betaalde. Bij de occident (in het westen) gaat de zon onder. Een ochèma is een astraallichaam. De oesophagus [eu/ui] is de slokdarm (daaraan kun je esofagitis krijgen – slokdarmontsteking). De oersted is de
niet-SI-eenheid van magnetische veldsterkte. Zijn Oekraïense landgenoten wonen nog wel in Oekraïne. De oebie is de yamswortel. De pubers vertoonden odieus [ergerlijk] gedrag. De odyssee van de zwerver eindigde ten langen leste. Zijn oepsreactie [2021 VD, GB] was oerend hard en oer-Nederlands.

7. Een Oezbeek(se) komt uit Oezbekistan. De minister van Justitie en de officier van justitie lunchten samen. Offwhite is gebroken wit. Ofiologie is de leer van de slangen, maar niet dat slangenleer. Is die transactie oorbaar? Het ogam is een Oudiers alfabet. Oh la la (olala), wat is die oi een gave punkmuziekstijl. Oftalmorragie is een bloeduitstorting binnen het oog. Zittend voor de tv bij het televisiekijken (tv-kijken, teeveekijken) genoteerd: rotacisme, alt.country, vicuñawol, liaisonofficier, COPD (chronic obstructive pulmonary disease, een chronische longziekte) en inlineskaten (zij inlineskatete, hij heeft geïnlineskatet). Het kruipend zenegroen [plant] heet in het Latijn Ajuga reptans. Een deel van het Al Qaidanetwerk is opgerold. Hij is allrisk verzekerd, hij heeft een allriskverzekering. Een islamiet proclameert: "Allah, Hij is groot."

8. In Almere-Haven [lokaal schrijven ze het zonder streepje] en Amsterdam-Centrum weten de meeste mensen niet, wat de Allerheiligenvloed was. Eén aloë, twee aloë's, drie aloëetjes. De allerheiligenviering vindt op Allerheiligen plaats. Als ook die voorwaarde vervuld wordt, doe ik het. Leeuwen alsook tijgers zijn vraatzuchtige dieren. Heb jij echt een Amati? Of is het een strad, een Stradivarius? Is er een schrijfwijzenverschil (GB, VD) tussen 'ambiguïteit' [guu-wie] en 'ubiquiteit' [kwie]? Een ams'er zit in Suriname op de algemene middelbare school. Een tafellaken heette vroeger 'ammelaken'. De Ouden zijn de Grieken en Romeinen. De schrijfwijze van 'amfitryon' (gulle gastheer) vertoont gelijkenis met die van 'amfitheater'. Zowel AOV'ers (Algemeen Ouderenverbond) als AOW'ers [Algemene Ouderdomswet] moeten in Nederland AOW-premie betalen, net als hun werkgevers. De specifieke Anschluss [1938: Oostenrijk bij Duitsland] is maar een voorbeeld van een anschluss. Anthologieën zijn bloemlezingen.

9. Daarbij wordt er gebloemleesd (wij bloemleesden). Hartstochtelijk in de muziek is appassionato. Wat was er ook weer met woorden als 'comédienne', 'continuüm', 'extraneus' [doet examens, volgt geen colleges] en 'extranei'? De valeriaan [plant] behoort tot het geslacht Valeriana. Wie woont er in het Paleis op de Dam? De Grote Beer (Wagen, Grote Wagen, Hellewagen, Hemelwagen, steelpannetje) staat aan het noordelijk halfrond (dicht bij de noordpool van de hemel). Het sterrenbeeld Lynx staat tussen Grote Beer en Wagenman in. Het woord 'ansjovisvisserij' klinkt alsof iemand stottert (battologie). Wat is sociolinguïstiek [beschrijving van het verband tussen taal, cultuur en maatschappij]? De krabbenscheer is een plantje, een krabbenschaar [krabbenpoot] niet en een krabbedief [kruimeldief] en -kat [kattig meisje] zijn dat al helemaal niet. Deze verhandeling is nogal populairwetenschappelijk. Lawaaiig antiamerikanisme was ooit meer dan alleen maar een anti-Bushgevoel. In de laatste Mulisch komen geen sint-bernardshonden voor.

10. In die boekerij staan veel boekenrijen. Het Cockneydialect (platte Londense volkstaal, Platlondens) wordt gesproken door cockneys. Er is veel compacts: compact camera, compact disc, compactdiscspeler, compact cassette en digitale compact cassette (dcc). Het jubileumboek was kosteloos. Op de siërra aten we paella. De eclectische [vroegere bouwstijlen verenigd] bouwstijl vind je in de tweede helft van de negentiende (19de, 19e) eeuw. Hij vervulde een tapplaats [TAP, in NL: (historisch) Regeling Tijdelijke Arbeidsplaatsen] in het vipdorp. Soms moest hij pernambukhout verslepen. Ook Tartaren eten tartaar met ui. De democratisch socialisten hangen het democratisch-socialistische gedachtegoed aan. De krokus bloeit.

 

2505 Dictee dinsdag 07-12-2021 (1) dictee Dictee van de dag (415) √

Dictee – dictees [2505]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 442 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (415)

1. Op de fancy fair hoorde je nogal wat dronkenmanstaal. Zijn hardware-uitrusting was niet op orde. 'Duvekaters' hoort bij 'deuvekaters' (GB): drommels, wat ben jij een deuvekaterse meid! Drommels! Te deuvekater (duivekater)! Een duivekater (deuvekater) is een fijn zoet brood (kerstbrood). Die burgemeester (van GroenLinks, of was het D66?) is meester in de rechten en afgestudeerd in het burgerlijk recht. Gevangenisboeven hadden vroeger dwarsgestreepte kledij. De stedehouder zou de moderne stedenbouw eens moeten zien. Frederik Hendrik en ook (alsook) prins Maurits, staan (staat) bekend als Stedendwinger. De aanduiding van de ondergang van een bepaalde cultuur is götterdämmerung. Götterdämmerung is de titel van het laatste deel van Wagners operacyclus 'Ring des Nibelungen'. Die éminence grise [graue Eminenz, grijze eminentie] leefde van de royalty's [ontvangst per verkocht boek]. De indo's hebben zowel Indisch als Europees bloed. We hadden een heel apart appartement.

2. Het sociaalliberalisme wordt gekenmerkt door sociaal-liberale [dat niet in wdb.] ideeën, of nog liberaler: sociaalliberale ideeën. Partijintern waren lactovegetariërs [wel melk, eieren] niet zo gezien. Het was al laat, dienvolgens sloten we de gordijnen. De Indischman/gast [iemand die lange tijd in het voormalige Nederlands-Indië is geweest] was de lauwe brij meer dan beu (kotsbeu). Met het heilsleger wordt het Leger des Heils [LdH] bedoeld. De coassistent was te laat. Met een liniaal kun je lineaire relaties weergeven. In de veenderijen kwam vroeger bollejagen [staken, etc.] voor. Een bollenboer moet bollen pellen (ww., GB – maar: het bollenpellen). Het werelderfgoed is veelomvattend. Vaak wordt naar de vorige eeuw verwezen, terwijl men de voorvorige bedoelt. De Vastenavond is de vooravond van de veertigdagentijd, de dag voor Aswoensdag, waarop men (nog) carnaval pleegt te vieren. Bij de rooms-katholieken in Nederland zijn als vastendagen alleen nog over Aswoensdag en Goede Vrijdag. Goeie Mie, de Leidse gifmengster, had 3 voorhuwelijkse kids.

3. De pro's en de anti's (contra's) houden elkaar voortreffelijk in evenwicht. De nieuwezakelijkheidsarchitectuur vindt niet iedereen geweldig. De boonakker opgaan is hetzelfde als de brede weg opgaan [VD: de bietenbrug opgaan(!); de verkeerde weg, het verkeerde pad, opgaan]. Misère is een kaartterm (maar ook ellende). Een hatchback is een auto met een vijfde deur, een notchback is een sedan [vierdeurs = bnw. + znw.] . Zonder autoped kan je niet autopetten. De beau monde [high society] kijkt neer op de demi-monde [wereld van de schijnbaar fatsoenlijken]. Een clicksong is een lied met kliks (vergelijk: kliktaal) dat door bepaalde volkeren in zuidelijk Afrika gezongen wordt. Bij een clickfonds wordt op zeker moment geklikt. Een klikspaan klikt. Geliefden hebben een klik. In een klikstroom (? – niet in wdb.) kun je gemakkelijk ten onder gaan (dat is je tenondergang). De Eiffeltoren ligt niet in de Eifel. De Noordster (Poolster) bevindt zich in de Kleine Beer. Bulterriër en pitbullterriër verwart men vaak. Een schroei-ijzer is een brandijzer.

4. De vorige vakantie heb ik de Klaagmuur [Jeruzalem] bezocht. De forsgebouwde man struikelde. Een bekend spel is Pokémon [niet in wdb.]. De asteroïdengordel [planetoïde] was goed zichtbaar. Wordt de klavarskribomethode [zekere muzieknotatie] nog steeds gebruikt? 'Kaliber' [grootte, omvang] en 'kalibreren' zijn verwante woorden. Het Oranje-elftal, de door Oranjesupporters en Oranjefans geadoreerde ploeg, bestaat uit Oranje-internationals, kortweg en kort gezegd: oranjehemden. Het duümviraat [tweemanschap; consuls Rome] herdacht zijn tweede jubileum. De colonne trok verder. Onder het bulleglas [lichtopening scheepsdek met dik glas] hanteerde de bullebak, de bullenbijter, de bullenpees. Zijn opmerkingen waren behartigenswaardig. Houd op met duimendraaien. Een energiedrank is bijvoorbeeld Red Bull. Het vastenavonden hebben ze jarenlang op Vastenavonden gedaan. Bij de wegenbouw wordt de wegedoorn platgereden (GB). Ik cros op een felomstreden MTB-model [mountainbike]. De rijinstructeur was helaas zijn tosti-ijzer vergeten.

5. Gezocht op '*uum*': bonum et aequum (wat recht en billijk is), caput mortuum (dodekop), compascuum (koppelweide, meent), computatio graduum (berekening van de graden van verwantschap),
ruimte-tijdcontinuüm, colbertkostuum, in perpetuum (voor altijd), meum et tuum (mijn en dijn), mutuum (verbruikleen), per obliquum (langs een slinkse weg, op slinkse wijze), machtsvacuüm, pierrotkostuum, postuum, triduüm, menstruüm (vloeibaar oplosmiddel), adamskostuum, evakostuum en amazonekostuum. Masala is een mengsel van een aantal gemalen specerijen. Als dranken hadden ze appel- en appelsiensap.

6. Bij het après-ski hadden we après-skiplezier en voor de après-soleil (aftersun) waren er après-soleilproducten (aftersunproducten). De Arbowet regelt via de Arboraad de arbodiensten. Hoezo, Arctische fauna? De art-decostijl heeft betrekking op de art deco. Spreken alle ariërs (blanke niet-Joden) Arische talen? Indo-Germanen worden met 'Ariërs' aangeduid. Een art-nouveauhuis is volgens de art nouveau gebouwd. In een dictee komen vaak 'assegaai' (assagaai), 'avegaar' en 'assepoes(ter)' voor. Uit de vele au pairs kozen ze een au-pairmeisje. In een bain-mariepan wordt au bain-marie verwarmd. Hoeveel auditeurs-militair zijn er? Het AWACS (airborne warning and control system) is de bewaking van het luchtruim door AWACS-toestellen. Een olibrius is een snoever, een pochhans. Zijn er in olieproducerende landen olie-en-azijnstellen? Er zijn wis- en scheikundeolympiades.

7. Op de olympische wildwaterbaan gold een hoog olympisch niveau en deed het fundamentele olympische gedachtegoed – zoals uitgedragen door de olympischegedachteaanhangers – geen of nauwelijks opgeld. Op de Olympische Spelen zijn veel nationale olympische comités vertegenwoordigd. Op de Olympus huizen vele Olympische goden, aangeroepen door talrijke olympiërs. Om te dalen moet je eerst omhooggaan. De omhooggevallen parvenu's wilden iets omhanden hebben. De bruiloft is ophanden: de bruidegom zal zijn bruid op (de) handen (hun nieuwe huis in) dragen. Onder dak komen is zoiets als onderdak krijgen. Een omphalos is een navelsteen, om het midden van de bewoonde wereld te markeren. Is er al een uitspraak in die rechtszaak? De assistent-regisseur moest de regie overnemen. Het slachtoffer werd het ziekenhuis binnengedragen. Blijf er nu niet omheen draaien: je moet het er gewoon sans rancune [zonder rancune] heen brengen.

8. 'No hard feelings' betekent hetzelfde als 'sans rancune'. Een gebeds- en toverformule der noordelijke boeddhisten en lama's is 'om mani padme hum' (niet meer in VD – om, het juweel, is in de lotusbloem, amen). Bij de Franse Revolutie was het ongelijkheidsteken niet geliefd. De twostep (ook de onestep) is een dans [2 step: muziekstijl]. We moeten er na deze vetetijd maar een streep onder zetten. Bij het woord 'ongediertebestrijding' moet ik altijd aan het begrip 'singulare tantum' [alleen enkelvoud] denken. Een oneiroloog [ee] is een droomuitlegger. Ze willen de Hedwigepolder in
Zeeuws-Vlaanderen onderzetten (onder water zetten). Het on-dit [gerucht] gaat dat het conceptplan toch wordt uitgevoerd. De Westerscheldetunnel is een onderwatertunnel. Het onderwaterleven is buitengewoon boeiend. Een ongle-bleu is een snob. 'Tiktak' is een voorbeeld van een onomatopee [klanknabootser]. In het
ons-kent-onscircuitje zijn onoorbare dingen apert [overduidelijk, onmiskenbaar] illusoir [(louter) denkbeeldig]. Onychitis is de ontsteking van het nagelbed.

9. Het ontwerpbestemmingsplan, het door de bevolking ontraden plan, werd toch goedgekeurd. Bij het inchecken (ontwaarde en) ontwaardde het apparaat het elektronische entreebiljet. Op onnozele-kinderendag [Onnozele-Kinderen] was het onomasticon [naamboek] gereed. Op het dressoir stond een onyxen [van onyx] pardellynx [Zuid-Europese lynx (Lynx pardellus)]. Het Onzevader (naam gebed; x bidden = onzevader) werd hardop meegebeden. De termen 'oöcyt' en 'oögamie' hebben met voortplanting te maken. Hoe zat dat ook alweer? Oorlogvoerende landen zijn aan het oorlog voeren. Hij was een oorkondekenner pur sang. Dat Van Gogh een mannelijk oor miste, betekent nog niet dat het ook voor zijn mannelijk oir geldt. Is het een oorbaar verzoek, die notoire kletskous tot zwijgen te brengen? Was hij nou oosters-orthodox of Grieks-orthodox? Ze zijn erop afgekomen. Die twee hebben een
op-en-afrelatie. De oost-westverbinding was volgens enkele oosterburen geen Oost-Westprobleem.

10. De wallebak (zwierbol) stond aan de wallenkant. In de wollenstoffenfabriek zag je wollenaaien (wollen stoffen maken). Er stond daar een grand-café-restaurant. Het wiggenbeen is het gedeelte van de schedelbasis achter de neusholte. Driejarige koeien zijn de beste varekoeien [vaarkoe, niet bevrucht]. Het is ondoenlijk om alle dreestrekkers (die van Drees trekken) een Dreespenning te geven. Uit de lullepijp [ww., doedelzak, microfoon] kwam lullepot (en lullepraat). Bij een tapplaats gaat het om een tijdelijke arbeidsplaats [in NL: TAP = Regeling Tijdelijke Arbeidsplaatsen], de afkorting t.a.p. staat voor 'ter aangehaalder plaatse'.

 

 

2504 Dictee maandag 06-12-2021 (2) – dictee Oefendictee dec 2021 (1) √

Dictee – dictees [2504]

Oefendictee dec 2021 (1)

1. Hij heeft kougevat. De whigs en tory’s vind je in het Engelse parlement. Als scat wordt vaak ‘heybaberiebah’ gescandeerd. In SR schrok de bakra (blanke) van de bakru (bosgeest). Lust een biná (hert) wel buní (tonijn)? Gekleed in bishts [kleding] dansten ze om de bisjpaal [boomstam, dodenritueel]. Een momber of momboor is een voogd en verzorgt wezen. Wat is een hoernalist? Kritiekloos. In een kurkuru
(GB - vismand) doe je geen kurkuma (geelwortel). De powwow
[pau-wau - lange vergadering] vond onder de pawpaw [pau-pau - fruitboom, vrucht ervan] plaats. Wat is dat nou weer, VD: achter- en voorplat van een boek [2024: achterzijde, voorzijde]? De afko OMG staat voor oh my God. De pH geeft de zuurgraad weer; de afko staat voor pondus/potentia Hydrogenii. Happy ending is blijeindend met een happy end.

2. Zij kreeg een maagresectie. Een drarrie is in straattaal een vriend. Nieuwe update VD 17-10-2021: 392.260 lemma’s (was 392.245, ook lemma’s verdwenen, denk ik). Met zijn bootee [laars] schopte hij tegen haar booty [achterwerk] (te veel booze = sterkedrank op …). Dat geeft geen pas: een chador [grote zwarte mantel] dragen bij een chado (Japanse theeceremonie) [beide tsj]. Mijn dushi [schatje] houdt van dashi [bouillon op basis van zeewier]. De karpatenkop [dommerik] leed wel aan de karpattenziekte [Antillen: teek]. Hij zou niets doen dan nietsdoen. Tja, tetterettet is gewoon retteketet. Teres atque rotundus is volmaakt: bijna een moederteresabegrip dus. Hoor je het verband tussen ‘Shoah’ (shoah = totale uitroeiing) en ‘Jom Hasjoa’
[herdenking Shoah]? En luister eens goed naar ‘Ros Hasjana’ en ‘sjana tova’ (gelukwens bij het nieuwe jaar). Nwe update oVD, 08-11-2021: aantal lemma’s 392.290 (was 392.260).

3. Een coquette [behaagzieke vrouw] is een kokette [ja, hetzelfde], toch? Hij had een mond vol cofferdam [velletje soepel latex bij de tandarts]. Lintpasta kan fettuccine zijn. Een kepala kampong is een loerah [dorpshoofd Java]. De brahmapoetrakip is niet genoemd naar de hindoegod Brahma, maar naar de rivier Brahmaputra. DVT is diepveneuze trombose, het economyclasssyndroom. De jongere zei: “Dat zullen we moeten facen [onder ogen zien].” Kijk, daar: lilliputters (naar de plaats Lilliput uit Gulliver's travels, Gullivers reizen). Even zoeken op *ò* in GB: hòfi [tuin, gaarde, hofje], chòler [ook choller: bedelaar, zwerver, junkie], hòmber [tw., kerel], ka’i òrgel [draaiorgel] en yu di Kòrsou [liefhebber van Curaçao]. Jazeker: janpotage en jean potage: lang is los! Met lombards of lombaards wordt Lombardisch bedoeld. Grasmaaien: het gras maaien.

4. De titel van de keizers van het Heilige Roomse Rijk (H.R.R., Duitse keizerrijk, 962-1806) was ‘semper Augustus’. Volledigheidshalve: R.I.S.A. = Romanorum Imperator Semper Augustus (de altijd zeer verheven keizer der Romeinen). Met *ucca: yucca = adamsnaald = palmlelie, denk ook aan de yuccamot, buccaal = de wangen betreffend (L: bucca = wang). Met *uca: intellegenti pauca (Erasmus, een goed verstaander heeft maar een half woord nodig), de UA (Universiteit Antwerpen) is ontstaan uit de UIA [historisch: Universitaire Instelling Antwerpen], de Ufsia [Universitaire Faculteiten Sint-Ignatius Antwerpen] en het RUCA [oorspronkelijk: Rijksuniversitair Centrum Antwerpen, later: Universitair Centrum Antwerpen].

5. Verder: sambuca = Italiaanse anijslikeur en yuca = maniok. Pricewise is in NL gewoon qua prijs, prijstechnisch. Het woord ‘cacique’ is ver-NL’st tot ‘kazike’. Die jongen is verder ver-adhd’d (TH). Een kwaal van grote zweters is sudamen. Sucuk is een zekere worst. Een doekoen is een medicijnman of vroedvrouw (Indië, Maleis). Doekoe is geld of een plant. Een doula is een niet-medische kraamhulp. Dit voetbal is niet des Ajax [geen s]. Elisie is een kwestie van elideren (uitstoting van een klinker). Bij de imkerij was het koninginnendag. Het woord ‘hygiëne’ mag je ook met een ‘ee’ uitspreken. Met *bg* [GB]: niet-clubgebonden, abgeseild, slibgehalte, jobgerelateerd, lbgo
(SR: lager beroepsgericht onderwijs).

6. VD: gänzlich abgeneigt (geheel afkerig), ook: nebgat (neusgat in snavel vogel). GB, *cg*: cg (centigram), ecg
(elektrocardiogram/fie), cognacglas en ecg-apparatuur. VD ook: UMC Groningen, PCGD, hoc (id) genus omne: dat slag mensen, en BCG = bacillus Calmette-Guérin (bacil van runderen t.b.v. tbc-vaccin). GB, *hg*: lachgas, cashgeld, serehgras, stehgeiger, kitschgehalte, flashgeheugen en fysischgeografisch (volgens de fysische geografie). VD ook: amishgemeenschap, Bachgeleerde, wahwahgitaar, sirihgeld (fooi – voor de (betel)pruim) en Indischgast/man. In VD (GB: nada): QG = quartier général (hoofdkwartier) en lhbtiq+-gemeenschap (vgl. lhbtiqa/qia+). GB, *vg*: lvg'er (licht verstandelijk gehandicapte) en hivgeïnfecteerde (hihf, bij uitspraak haa-ie-vee: hiv-geïnfecteerde).

7. In VD: agv = aardappelen, groenten, vlees, GB, *xg*: exgenoot
(ex-echtgenoot), triplexglas, indexgerelateerd en deux-chevauxgarage. VD ook: addaxgeit, boraxglas, entre deux guerres (interbellum), lex generalis (algemene wet, vs. lex specialis), mixgreep (vastpakken attribuut of toestel bij gymnastiek: greep van beide handen verschillend), X-generatie (generatie X – of nix, verloren generatie, kansarm, 1955-1970), flexgekte en tex-mexgroep
(Texaans-Mexicaanse cultuur). GB, *zg*: jazzgroep (etc.), zg. en zgn. (zogenaamd). VD ook: hertzgolf, jazzgymnastiek, MKZ-gevaar
(mond-en-klauwzeer), latinjazzgenre, AZG = Artsen Zonder Grenzen, Weled.Zgl. = Weledelzeergeleerde (predicaat personen met doctorstitel) en v.z.g.h. = van zeer goeden huize.

8. Gezocht op *cardi*, eerst GB (een selectie): cardiaal (het hart betreffend), cardigan (gebreid vest met V-hals en rij knopen), cardioïde (wiskunde, hartkromme, punt op cirkel die om even grote cirkel wentelt), bradycardie (te trage hartslag), brancardier, cardioloog, pericardium (hartzakje, pericard), tachycardie (te snelle hartslag), endocarditis (ontsteking binnenkant hart, m.n. hartkleppen), cardiofitness, myocardinfarct (hartinfarct), cardiopulmonaal/air (hart en longen betreffend), cardiovasculair (betreffende hart en bloedvaten), cardiostriptease (therapeutisch) en elektrocardiogram (ecg, hartfilmpje). Aanvulling VD: bacardi (eerder via Wiki, Bob van Dijk), Picardië/sch, en stresscardiomyopathie (gebrokenhartsyndroom).

 

 

2503 Dictee maandag 06-12-2021 (1) dictee Dictee van de dag (414) √

Dictee – dictees [2503]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 443 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (414)

1. Het was snikheet (stikheet) en stikdruk. Het lagedrukgebied kwam steeds dichterbij, dichter bij ons. De laatste doodssnik (een afscheidssnik) geven is sterven. Wie halfsnik is, is niet goed wijs. Kibboetsniks zijn bewoners van een kibboets. Het was ziedendheet (kokendheet) en Piet was witheet. Als het tropisch is, is het snoeiheet (smoorheet). Een sjocheet is een joodse rituele slachter. Een nomotheet is een wetgever. Het kan ook loei-, puf- of pikheet zijn. Een factsheet is een blad met kerngegevens, bijvoorbeeld ten behoeve van de pers. Het was bloedjeheet, brandend heet. Op '*stik*' vonden we: distikstoftetroxide, hartstikke, ikke, ikke, ikke en de rest kan stikken, mastik (mastiek, mastix, lantisk = kostbare harssoort), rembourstikster(!), stikbeduusd, stikgezellig en stikgrappig, stikkenzak, stiksteek, stikstofmonoxide (formule: NO), stikvol, swastika(!), vaststikken en testikel. 'Opgeien' is een term uit de zeilvaart, 'opgijnen' [met een gijn ophijsen] niet.

2. '*Druk*' levert onder andere: lagedrukgebied, hogedrukspuit, bijbeldrukkerij,  DNA-vingerafdruk, een haaie [dit ‘haai’ is wel lemma in VD] drukkerd (een zware straf), drukprocedé, kouwe drukte, fotoafdruk, groteletterdruk, kneitedruk (heel erg, ook: kneite-eng), offsetdrukker, paasdrukte, pelure- [doorzichtig vel als diapositief] en perrotinedruk [op katoen], retedruk [erg], smoutdrukkerij [zetsel met vaste formules, etc.], snelpersdrukker (heb je die? – uitspraak!), stereotypedruk, systolische [bovendruk] en diastolische (bloed)druk (asystolie – geen druk, hartstilstand – kun je beter maar niet hebben), textieldrukkerij, vacuümdrukmeter, vier-, vijf-, zes- en veelkleurendruk en xeroxafdruk. Hij had groot geld maar ook veel kleingeld (pasmunt) bij zich. Dat grote geld kun je trouwens kleinkrijgen of kleinmaken. Deze regering staat voor een no-nonsensebeleid [no-nonsense beleid], de dikbuik voor een no-nonsense vetbestrijding [no-nonsensevetbestrijding]. De
oud-financieeldirecteur betastte haar blouseje (VD ook: blousetje, VD en GB ook: bloes(je)).

3. Zulks is niet te vergoelijken. De Zwaanridder is de ridder uit de sage van de Rijnzwaan, Lohengrin. De bijeenkomst is te hunnent (GB – VD ook: ten). 'Hittepetit' en 'hotemetoot' zijn qua woordvorming verwant. De prinsemarij kan je oppakken. Met Oranjeklanten worden met name de prinsgezinden in de achttiende eeuw bedoeld. Uit het Spaans komen de woorden 'fiësta', 'paella' en 'siërra'. De kooi-eend kwam om de hoek kijken. De flowerpower is een beweging van jongeren in de jaren 60 van de twintigste eeuw. Mijn jongste dochter is een bijdehante tante, maar mijn oudste is het bijdehandst van allemaal. Ben je al lang lang? Dat weet je toch allang? De priester gaat biecht horen. Allemaal 'bellen': belle époque, bel-etage en bellettrie. Met Basisengels kom je vrij ver. Een glas beaujolais kun je het best in de Beaujolais [streek, niet in wdb.] zelf drinken. Bij Basel begint Zwitserland.

4. De Bankcommissie is werkzaam in België. Bij de uitdrukking 'hij is ziende blind' is er sprake van een oxymoron. Pakoeli is geelharthout. Wablief, hardhout [ook: harthout]? De flessenpost werd de oceaan op gestuurd. Ik zal het contract opsturen. Wordt bij het begin van een opera de 'operabel'(!) geluid? Nee, dus. In een opera seria (grote opera, grand opéra) wordt alleen gezongen. Opera selecta zijn uitgelezen werken. Echt helemaal uitgelezen? Opera quae supersunt zijn alle nog bewaarde werken van een schrijver. Opera omnia zijn gezamenlijke werken. De opera-intendant bereidde de
opera-evergreen voor. De opera buffa (opéra bouffe, opéra comique) is een luchtige opera met satirische elementen, waarin de zang de dialoog afwisselt. Ik zal eens een boekje opendoen, maar eerst even buiten voor de openslaande deuren een fles opentrekken. Opensourcesoftware uit open source is meestal freeware.

5. Geef dat drankorgel maar een paitje. Die jongen is op-en-duit (op een duit – ook: op-en-duit, op-en-top) zijn vader. De ophicleïde is een koperen blaasinstrument. Ik kon er niet op komen, dat de zon in het westen ondergaat. Een opkontje is een stimulans. De wereldlijke opperherder [de paus] vertegenwoordigt de hemelse Opperherder. Een ziekte kun je oplopen, de trap op lopen. Trouwens, die zieke is alweer aan het oplopen. De oranjehemden speelden een oefenmatch in de Oranjegezinde stad Breda. Daar heb je ook oranjerieën (ook: orangerieën). Het opzoomeren is naar Opzoomer genoemd; dat geldt ook voor de Opzoomerzegel. Let ook eens op de voltooid deelwoorden 'opgezoomerd' en 'opgezomerd'. Dat laatste is duidelijk iets anders: bij elkaar gezocht, ook: meer zomers worden, zachter weer worden!

6. 'Het Delfts orakel' is een epitheton voor Hugo de Groot. Je kunt er donder op zeggen dat hij de krant gaat opzeggen. Hij werd op staande voet (illico, stante pede) ontslagen. De aardappelen zullen opstaan en nieuw profeten zullen opstaan. Ik vind je er mooi op staan. Komt dat wegens vroeg opstaan? De paraplu, het haar, een pijp, je middelvinger, zijn licht, een havanna en de straatlantaarn kun je opsteken. Heb je veel van die bijles opgestoken? Dat is een opzichzelfstaand feit. Op zich is hij een doodgoeie jongen. Ertegenop zien is nog niet ertegenop kunnen. Je bedoelt toch niet de Mont Ventoux, is het wel? De ornithose (ornithosis) wordt bij papegaaien en parkieten de papegaaienziekte genoemd. De orde(s)geestelijke erfde van een oom oreïd (kunstgoud). Op de oren-en-pootjesdag [dag waarop de kinderen helemaal gewassen worden, ook hun benen en voeten – niet meer in wdb. – vroeger vaak 1x per week, ook wel van huisdieren gezegd] is er veel water en zeep nodig. Ha, een heerlijk orexigeen [eetlustopwekkend] aperitiefje!

7. Het voorstel werd met handopsteken aanvaard. De pest heeft opnieuw de kop opgestoken. De orfische mysteriën verwijzen naar Orpheus. Een beetje organisatie heeft een organigram (VD ook: organogram) met organismeaanduidingen. De TEE is de
Trans-Europa-expres. De orpheusgrasmus is een zangvogel uit de familie van zangvogels van de Oude Wereld en overigens een bedreigde diersoort (staat op de rode lijst). Ze droeg een orleansen jak. Een orleanist is een aanhanger van het vorstenhuis van Orléans in Frankrijk (tijdens de restauratie). NB De vogel van Maarten 't Hart is de ortolaan. '1984' is een orwelliaanse roman. Ot en Sien droegen ouderwetse ot-en-sienkleding. Een ostracisme is een schervengericht. Osteoblasten [beenweefsel maken] en -clasten [afbreken] zijn elkaars antipoden. De match tussen ossi's [voorm. DDR] en aussies [Australiër] bleef onbeslist. Ossobuco is een Italiaans gerecht [gestoofde kalfsschenkel in een lichte tomatensaus]. Die laatste priester was het orthodoxt. Dit toetsenbord is ouderenproof.

8. De begrippen 'oude damesschoenen' en 'oudedamesschoenen' kunnen hetzelfde aanduiden. Neef Otto rijdt op een ottomotor. De oudambachtelijke demonstratie werd in het Oudantwerps aangekondigd. De ouden-van-dagentaal wordt zelden geüpgraded. In de oubliëtte kregen ze geen oublies [chocola] of oblieën (oblies = wafels). Een eufonium is een koperen blaasinstrument met vier ventielen en wijdere mensuur dan de bariton. Je zult er wel als een berg tegen opzien (GB). De Oriënt-Express reed van Calais naar Istanboel. Ottelenojeheine, dat is waar ook: otiatrie is oorheelkunde. Blackmail is afpersing, een black box zit in een vliegtuig en de bestuurder had een black-out. Het bilzekruid wilde niet groeien. Deze blindeman met bluejeans aan kan goed blind vliegen. De Boeing 747, de C-130 en de F-16 waren alle in de lucht. De bon vivant, een bohemien, was altijd goed voor bon mots (kwinkslagen).

9. Wil grond braak liggen (braakliggend zijn), dan moet je deze eerst braak leggen. Het bruto-inkomen van de bric-à-bracwinkelier [bric-à-brac] was vrijwel nihil. Hij zal dus dra brodeloos worden. Eén inwoner maakt voor het bnp (bruto nationaal product) nauwelijks iets uit. Die bullebak van een bullenbijter was aan het rotzooien met een bullenpees. En wacht dan tien secondjes (secondetjes). De close finish bleek zelfs een fotofinish te zijn. Die cliënte behoorde tot zijn clientèle. Het cvs (VD: CVS) is het chronischevermoeidheidssyndroom. De cire perdue (verlorenwasmethode) is een methode voor het vervaardigen van bronzen beelden. Die christusachtige christus is een Christusbeeld. De ceremoniën (ook: ceremonies, ceremonieën) hadden een plechtig karakter. Voeg aan uw dicteelijstje maar toe: Julius Caesar was ook een caesar, Celsius en cao-eis. Balkenende woont in Capelle aan den IJssel. Is er verschil tussen een calicotje [oo] [katoen] en een tricotje [oo] (stof voor T-shirts, etc.)? Wie was Monsieur Calicot eigenlijk? Antwoord: prototype van de opgedirkte manufacturiersbediende.

10. Gaat bedrijf X een café-chantantketen exploiteren of een keten van café-restaurants? Het is allemaal hetzelfde: decaf, decafé, decafeïne en decafeïné. De zege was dik- en dikverdiend [niet: dik- en dikverdiend, wegens 'dik verdiend' los! - dit vervalt - dikverdiend in GB/VD]. De Kosovaarse was een echte kosmopoliet(e). Is 'cosmetisch' afgeleid van 'kosmos' (heelal)? Nee. De cosmos is een geslacht van eenjarige zaaiplanten uit de familie der composieten. Als na-aperij van de corso's wilden zij ook een corsootje. Het konvooi ging naar Korinthe. Hij hield de conference [optreden] in het Concertgebouworkest. Er was consensus over het concert.