vrijdag 3 december 2021

2501 Dictee zondag 05-12-2021 (1) dictee Dictee van de dag (413) √

Dictee – dictees [2501]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 444 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (413)

1. Comprimés (comprimeetjes – pastille) zijn gebruikelijk voor geneesmiddelen. Bij een gsm-storing (het was nog net geen gsm'loos tijdperk) is er sprake van communicatie-uitval. De
appel-pruimencompote smaakte heerlijk. Bij een kaduke compressor begin je niet veel met kompressen [natte doeken]. De compactheid van een compact disc, compact camera, compactdiscspeler en compact cassette staat buiten kijf. Closen: ik close, jij closet, hij closede, we hebben geclosed. De closeharmonyuitvoerenden waren privé de closeste vrienden. Bij haar close reading [alleen op de tekst zelf letten] rustte haar closed-forever [armband zonder sluiting] op het boek. Het College van Bestuur (VD: CvB; je mag bij VD nog steeds niet bij het lemma 'universiteitsraad' of 'verpolitieken' kijken anno 2021 – daar: c... van b...! Bij het tweede kun je nog denken aan iets buiten de universiteit, bij het eerste niet!), het hoogste orgaan van de universiteit, besloot anders. Ik citeer en geef voor beter: "Hij wilde per se en coûte que coûte op het crapaudje in het coupeetje slapen." De daarbij behorende CT-scan [ook CAT-scan: computertomogram] was niet aanwezig. De Joden moesten van ('dankzij') de nazi's een davidster (GB ook: ss) dragen.

2. Nozems dan wel Damslapers bepaalden het beeld. In de voorlaatste Mulisch komt een defecte linkerhartkamer voor [los: ongebruikelijk]. De engelse groet (groetenis, het Ave Maria) weerklonk. De Arctische cirkel is de noordpoolcirkel. Dedaigneus ben je met veel dedain [minachting]. Een democratisch socialist hangt het democratisch-socialistische gedachtegoed aan. Zielig als een man zowel délégueetje als dégénéreetje is. Een vrouw kan helaas alleen déléguéetje en dégénéréetje zijn. Het depotje was een demootje van efficiënt ruimtegebruik [alles en dépôt, in depot]. Een deutzia [eu] is een bruidsbloem. De dienst Public Relations is een soort van afdeling Communicatie. Een vrijberoepsbeoefenaar moet voor eigen pensioen zorgen. Bij de imkerij was het koninginnendag. De o.v.t. van (wij) vermeien is (wij) vermeiden en die van (zij) kastijden is (zij) kastijdden. Een kocher is een arterieklem. Een pierrotje (vrouw: pierrettetje of pierretje) doet je lachen, al is dat semitragikomisch.

3. De Pueblo-indianen wonen meestal in een pueblo, voor
Navajo-indianen en Navajo geldt zoiets niet! Ome Gevert is dood, ome Hebbert leeft nog. De vitaminelijst is nogal omvangrijk, veel bevattend en veelomvattend. Een haai is veeltandig, hij heeft veel haaientanden. Een stinkedorus (stinkadorus) kan stinken als de pieten! Hoe schrijf je 'étang' (hafachtig zoutmeer) ook alweer? Wat heeft ze weer een pech, kassian Marietje. Het dagblad De Pers [bestaat niet meer] had een artikel over de Londense en New Yorkse metro. De (het) periodiek Metro is een gratis dagblad op tabloidformaat en kreeg enige tijd geleden een slechte pers wegens een artikel over het spitsprobleem van diverse voetbalclubs [2021 Metro alleen nog online ...]. Het gratis blad Sp!ts (niet in wdb. en inmiddels opgeheven) speelde daar toen handig op in; deze laatste krant doet ook nadrukkelijk aan narrowcasting [richten op specifieke doelgroep]. Ik vind het veruit het plezierigst als hij ver uit mijn buurt blijft. Het militair-industriële complex is militaristisch.

4. Hoe zit dat nu met 'sofinummer' en 'Cito-toets' [hoofdletter!]? Ik ben benieuwd welke amendementen er zoal zijn ingediend. Zoal niet alles, dan heeft hij toch veel aan zijn leermeester te danken. De niet goed- maar slechtgemutste slechteriken waren nog slechtziend en -horend ook. Hij stond ineens in levenden lijve (chat- en sms-taal: f2f (face to face)) voor me. Gezocht op '*spani*': spaniël en de miniuitgave daarvan, de cockerspaniël, hispanic, Hispanië en torschlusspanik. Binnen artikelen nog gesignaleerd: spinjoen, een gewestelijke patrijshond. Verder kwamen we voor spaniël ook nog 'espagnol' en 'épagneul' tegen. Gezocht op '*espa*': zespas, Vredespaleis, vleespartij, vleespastei, vespasienne (vespasiaans hokje, openbaar toilet), ruitjespapier, oordjespan (kost een oortje – ook oordje!), kardoespapier, espartogras (Spaans gras, halfagras), cosas de España (onbegrijpelijke zaken) en damespaard (hakkenei).

5. Verder: esparcette (hanenkam), espalier (leiboom), espagnolet (spanjolet, draairoede), espagnole (zekere Spaanse dans), espadrille (linnen schoen met touwzool), espada (solostierenvechter met degen) en buisjespasta (zoals penne en pipe [ie uh/ee]). Een bracelet (uit het Frans) is een armband van edelmetaal. De adjunct-houtvester genoot van de abonnee-tv. De cambriczwachtelfabrikant was een fervent cognaczuiper. Van de eczemen (enkelvoud: eczeem of eczema) zijn het jarretelleneczeem en het seborroïsch eczeem [schilferig, gezicht en borst] over- en overbekend. Het meergenoemde verschijnsel is nog steeds niet verklaard.

6. Bij een passe-droit voelt minstens één oudgediende zich behoorlijk gepasseerd. Ontegenzeg(ge)lijk is Oud Europa [West-Europa] een deel van de Oude Wereld (Europa, Afrika, Azië). De oude wereld omvat slechts de Grieks-Romeinse. Deze oud-genetischbioloog is een kei in petanque [Provençaalse variant van jeu de boules]. Is hij nu oudgereformeerd, oudkatholiek of vrij-katholiek? Die Oudhollandse verhandeling ging over het beschrijven van oudhollands
(= oud-Hollands papier) en gaf ook een beschrijving van oud-Hollandse spelletjes. Met de 'oudheid' wordt meestal de klassieke oudheid bedoeld. Het regent oude wijven met klompen [zeer hard]. De langage (Engels: language) des halles is de viswijventaal. Een allerheiligenzomer is een oudewijvenzomer [mooie nazomer]. Onder de ouwe getrouwen heerste een ouwe-jongens-krentenbroodsfeer. Je moet niet outreren (overdrijven). Sommige oorlogsmedailles worden outre-tombe [na de dood, postuum] uitgereikt. Intro's [inleidend gedeelte] en outro's [uitleiding] zijn vaak het mooist.

7. Wat hij overheeft, zou hij dat ook overhebben voor het Rode Kruiswerk? Out of the blue [plotseling, onverwacht] (goed voor een
out-of-the-blue-ervaring
) bleek hij een out of the box [buiten de gebaande paden] denkwijze (out-of-the-boxdenkwijze) te hanteren. Het ov gaat – met de ov-chipkaart – flink op de schop. Ik zie het al voor me: ouguiya's [munt Mauritanië, MRO] op een ouijabord [wiecommuniceren met geesten], dooreengeschud door ouistiti's [penseelaapje]. Het is morgen oud papier ophalen: de oudpapierophalers komen langs. Zijn er nog

Oud-West-Vlaamssprekenden en Oud-West-Vlaams schrijvenden? Een alleensprekende rechter (ook een kadi) is een unus judex. Jij gaf meteen een sterksprekend voorbeeld. De Raad van State is een rechtsprekend orgaan. Echte Belgen (die ene, de koning …?) bezitten bilinguïsme. Teuten zijn rode Walen, een Bargoenssprekende bevolkingsgroep in Limburg. In het ovale tafeltje waren enkele ovalen (ovale rondjes) gekrast. Wil je die potplanten even overbroezen [besproeien]? Partijen verleenden elkaar over en weer finale kwijting. Hij overrulede ons eerder en overrulet ons nog steeds.

8. Als je 'levend dood' bent, ben je onderwerp van een oxymoron. Een oweeër (ow'er) maakt ow [oorlogswinst]. Het oxim [middel tegen gifgas] en het antioxidatiemiddel waren nogal prijzig. Zou ik hem oprapen, die Tongaanse pa'anga [munt, TOP] in de paardenvijg? Nijlpaarden en krokodillen zijn pachydermen [dikhuidigen]. Hoe luidt de paardenbloemregel nu en hoe luidde de paardebloemregel vroeger? De Paasheuvel [samenkomen van socialisten] op de Veluwe werd ook wel als paasheuvel [paasvuur branden] gebruikt. Ik heb al op heel wat paazen en gaazen gewerkt. De aandelen zijn niet koersvast maar volatiel [wisselvallig, onvast]. De middelbare scholier zat in zijn middelbareschooltijd op de middelbare school. De orthodoxte geoloog herhaalde, dat orthoklaas gewoon veldspaat is. Is ossobuco dan niet gewoon een ossenlapje? In Italië is een osteria een herberg, een logement. Osteoporose treedt vaak op bij ontkalkte en daardoor poreuze botten (juist: met porositeit, poreusheid). Bij 'kno-arts'
[nko-arts] en 'oto-rino-laryngoloog' (orl-arts – neus, keel en oor) klopt de opsommingsvolgorde van de delen niet overal.

9. Een otorragie is trouwens een oorbloeding. Worden bij een ostracisme ostraka (meervoud van ostrakon – scherven) gebruikt? Ottomanen reden niet in een auto met een ottomotor en zeker niet vanaf dat Burkinese dorpje naar Ouagadougou, de hoofdstad van Burkina Faso. Met de Ouden worden de Grieken en de Romeinen aangeduid (dan gaat het over de (klassieke) oudheid). In een godshuis wonen ouden van dagen. Een beetje rollator is ouderenproof. Het betreft hier een oudchristelijk oud-Duits gebruik, waarbij oud bruin (bier) gedronken wordt. Ik zwem goed in mijn nieuwe zwemgoed. Het was mijn pakkie-an niet dat de paksoi bij de pakistaan bedorven was. Niet alle pajotten (ze namen nog een paitje) wonen in Pajottenland. De paille [bnw.] japon was nadat we gepaintballd hadden niet strogeel meer. Een painted veil is een gekleurde sluier. Een pailow [paaj-loo] is een Chinese stenen poort. Het met pailletten versierde pakje viel op onder de pagodeboom.

10. Er werd pagne geserveerd. Is een pagina-einde een pageturner? De paco's hadden kennelijk een pact gesloten. Clairet (paillet, blekerd) is een lichtrode, droge wijn. De clairette is overigens een witte wijndruif (wittewijndruif) en een mousserende witte wijn. Op de siërra (nee, niet dat ding op een zeilschip – sierra!) aten we tijdens de siësta paella. Padding [èh] is schoudervulling, een paddock [èh oh/uh] vindt men bij een renbaan of racecircuit, padisjah is de titel van de sultan van het Ottomaanse Rijk en padoek is tropisch hout uit West-Afrika. Een mycofaag is paddenstoelenetend. Pacotille bestaat uit goederen van kapitein en schepelingen.

 


woensdag 1 december 2021

2500 Dictee zaterdag 04-12-2021 (1) dictee Dictee van de dag (412) √

Dictee – dictees [2500]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 445 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (412)

1. Had ik nu 'pagne' geschreven? Sorry, ik bedoelde 'sjampie'. De palmkermis is de kermis rond Palmzondag (Palmpasen). Een
palma-christi is een wonderboom. Wacht je voor de pallieters [levenslustige kerel], als die uitgaan. In de stijl van Palladio [architect], dat noemt men palladiaans. Een match om het echie is toch anders. Is het Palingoproer echt op een palissadeheuvel begonnen? Uitgangen op '-lalie' hebben met spreken te maken (zoek de betekenis maar op in een woordenboek): alalie [afasie, taalstoornis door hersenletsel], allolalie [afwijking in spraakcentrum hersenen], coprolalie [onvrijwillig scheldwoorden en vloeken gebruiken als pathologisch verschijnsel], echolalie [woorden van je zelf of anderen steeds herhalen], glossolalie [spreken in tongen, talen die je niet kent], haplolalie [weglaten van spraakklanken of lettergrepen], mogilalie [klanken verkeerd of niet uitspreken], palilalie [het steeds herhalen van de eigen woorden], paralalie [onbedoelde klanken uiten], pornolalie [uitslaan vuile taal], rinolalie [neusspraak] en tachylalie [te snel en dus onduidelijk spreken]. Het Pali is een heilige taal in geschriften van boeddhisten. Een paletotje [oo] is een korte overjas. Palaestra's zijn sportvelden, paladijnen hielenlikkers, een palankijn een Indische draagstoel en een palatine een bontkraag voor dames (sommige hebben een hele palatineverzameling – n/s). Luister, palestrijnse muziek [G.P. da Palestrina (1525-1594), veel a-capellawerken]!

2. Kijk, een paleoantropoloog [leer uitgestorven mensenrassen] met pale ale [lichte ale, Engelse biersoort]. Een palimpsest is een hergebruikte perkamentrol. Kwamen in het paleolithische [oude steentijd] tijdperk nog paleozoën [voorwereldlijke dieren] voor? Ovaritis [eierstokontsteking] kan leiden tot ovariotomie [insnijden eierstok] of, erger nog, ovariëctomie [wegnemen ervan]. Het adagium van de ovist [in begin al minimens in de eicel] is 'omne vivum ex ovo' ('alle leven komt uit het ei'). Daar recht tegenover staat de animalculist [mensen en dieren al voor geboorte in miniatuur in zaadcel aanwezig]. Deze bushokjes zijn hufterproof. Al bubbelgum (klapkauwgum) kauwend, zittend in onze jacuzzi en kijkend naar de pc-monitor zien we figuurlijk de dotcombubbel te zijner tijd toch uiteenspatten. Paltroks zijn draaibare onderkruiers (nee, geen onderkruipers!). Pamperen doe je ook op de pampa's met pampers. Na paus Leo IV kwam pausin Johanna. Een pauper is een havenot, een habenichts. De dichter des vaderlands zal vaak op zijn Pegasus stijgen (of de Parnassus beklimmen), hetzij het hoog-, hetzij het laagtij is en hetzij het Grote Paard te zien is of niet. Zijn 'hetzij' en 'hetze' synoniemen? Nee. Een panaché is een mix(drankje).

3. De uitdrukking 'tegen heug [herkomst onbekend] en meug [trek, begeerte]' heeft niets met 'huig' en 'maag' te maken. Deze patjepeeër leidt met veel bravoure een groothandel in panaceeën [wondermiddelen]. Dat laatste woord zou de facto [feitelijk] geen pluralis [meervoud], maar alleen een singularis [enkelvoud] moeten hebben … In paniek (genoemd naar de god Pan) doken de veldmuisjes het panikkoren (niet meer in VD: de hanenvoet) in. De panghoeloe (het moskeehoofd) deelde met kerst in Italië luxe panettones [luxe Italiaans brood] uit. Een dubbelzinnig woord is 'pandrager' [pan-drager,
pand-rager
]. In de doos van Pandora zul je geen panegyriek [lofrede] op wie dan ook aantreffen. Zijn pancartenverzameling was vrij uitgebreid. Een pandelinge is een schuldslavin. Is daar het loverboyidee uit ontstaan? Er ontstond een pandemonium [hels lawaai], en dat om een paar pancratiums [ook: plant]! De gevleugelde woorden 'panta rhei' staan voor 'alles stroomt'. Een papabile is een pauskandidaat en een papagallo doet het met toeristes. Een papillotje [oh] (papiertje om haar te doen krullen) zit in dameshaar.

4. Het speelgoed van de kinderen van de fullprof was idiot- en foolproof. Waarom doet de vorige zin me denken aan 'wishful thinking'? Een whirlpool [bubbelbad] is niet hetzelfde als een hottub, een tobbevormig bubbelbad voor kinderen. Zijn tobbevoorraad was snel uitverkocht. Bij het tobbedansen was het lachen geblazen. In het papajamilkshakeje dreef nog wat papajamilkshake-ijs. Je schrijft 'papegaai', 'kaketoe-eieren', 'paparazzi', 'Papiamento' en 'Paphlagoniër' (niet meer in VD: die is dom en babbelachtig). Laisser-aller is een kwestie van pappen en nathouden. Pappardelle is Italiaanse pasta, een papilloom (papilloma) is een gezwel en een paupiëtte is een gevuld rolletje vlees (voorbeeld: een blinde vink). Wat is het wezenlijke verschil tussen papier collé [collage met papier] en papier-maché [papierdeeg] (nou, vooruit: qua schrijfwijze(n) dan)? Gooi deze paperassen nu eindelijk eens weg. Het paramyxovirus veroorzaakt de bof.

5. Deze paratroeper is par bricole [achterbaks]: deze rijst is helemaal niet parboiled [snelkokend]! De paramour [minnaar/minnares] gaf zijn partner (ze onderhielden een amoureuze amourette – tijdelijke relatie – waar de amour fou – overweldigende, hartstochtelijke liefde – vanaf droop) een pompadoeren [stof] rok en een amoerpanter (genoemd naar de Amoer, rivier in het Verre Oosten) cadeau. Hun beider partners waren allang afgedropen. Paraenese is opwekking tot deugd. Tot nog toe, tot nu toe, heb ik weinig positiefs van deze positivo's gemerkt. Een positron is hetzelfde als een anti-elektron. De Parakleet is de Trooster.

6. Speculeren à la baisse [op koersdaling] door een contramineur [baissier, beer] zou verboden moeten worden, zeker in crisistijd. Parmigiano is parmezaan [Parmezaanse kaas]. Als mannen over koetjes en kalfjes praten, doen vrouwen vergelijkbaar] aan parler chiffons. De parlandostijl hanteren is meer sprekend zingen. De Parisienne verborg een parisien [korte driekante stootdegen] onder haar parisienne (fijne zijden stof – nee, een Parisien past daar niet onder!). Het pariskruid [plant, de eenbes] is naar Paris [persoon!] genoemd en Parisch marmer komt van (het eiland) Paros. Hij wil parforce [absoluut, met alle geweld] de wedstrijd uitspelen. Parfait au café is koffie-ijs, parfait-amour is rode likeur, met citroen- of bergamotolie en parfait à la vanille is vanille-ijs. Een pardessustje is een overjas. Zeeuwen worden ten onrechte vaak van parcimonie [zuinigheid – cent] beticht, parsimonie [eenvoud – simpel] is het kenmerk van het ware (devies van Boerhaave). In een parc vaccinogène [koepokinrichting] zul je geen pardellynx [luipaard] tegenkomen. Een parttime sociaal verpleegkundige (parttimesociaalverpleegkundige) heeft een parttimejob [parttime job] en wil dus parttime [bijw.] werken.

7. De test werd syntactisch ontleed, geparset (geparseerd). De woorden 'heg' en 'haag' zijn paroniem (stamverwant, taal). Ik vernam par renommée (bij geruchte) van het complot. Jij verdient
partes-posterioreskoek [billenkoek – partes posteriores]. Parthenogenesis (parthenogenese) is voortplanting zonder bevruchting. Hij woont parterre [op de begane grond]; naast de woning is een parterretrap (mooi voorbeeld van een palindroom, net als droomoord, droommoord en papajapap). Het participium praesentis is het tegenwoordig deelwoord (zoals in lopende zaken – gelopen is voltooid deelwoord). Een partie carrée bestaat uit twee paren [2 d, 2 h]. Partijintern zou ik partij kiezen voor die partijideoloog, een echt(e) partijicoon [de, het]. We hebben al op heel wat party's gepartyd. Rechters mogen geen parti-pris [vooringenomenheid] tegen een verdachte hebben. Een pas de deux [zelfde mv. of deuxs] is een balletdans voor twee personen. Eén deelnemer had geen

passe-partout [doorlopende toegangskaart]. Een passe is een uitval (bij schermen). Deze opvatting is behoorlijk passé [uit de tijd].

8. 's Morgens plaatste hij een passing shot [passeerslag] bij tennis, 's middags gaf hij een wereldpass (hij passte) bij het voetballen en 's avonds paste hij bij het klaverjassen. Hij bezigde graag een paskwilletje, een pasquinade [libel, beledigend geschrift]. Het nieuwgetrouwde paar betrok het pasgebouwde huis. De pashmina is een Nepalese sjaal van de zijdeachtige wol van de kasjmiergeit (zo genoemd naar Kasjmir). De Pasjtoen spreken Pasjtoe (Pathaans, een Iraanse taal). Pasja's heten in het Grieks bassa's (vergelijk ook: padisjah – titel van de sultan van het Ottomaanse Rijk). De paso doble en de passacaglia (passacaille)dansen – waren erg in trek. Het was steendruk, stikdruk, heel erg druk, stervensdruk bij de steengrill (het steengrillen) op de steengrilllocatie [GB: ook ll, ww. steengrillen], alwaar ik steengrilde. Een P+R is een park-and-ride (parkeer en reis), een parkeerterrein bij een (trein)station. Die bohemien [met ongebonden, vrij leven] heeft al een bohèmeleven geleid. De betreffende vacature wordt nog opengehouden.

9. De richting die bij de sociaal-realistische schilderstijl behoort, is het sociaal realisme. Achter zo'n jack-of-all-trades [manusje-van-alles] had je nou niet zo gauw een Jack the Ripper [vrouwenbeul] vermoed. In de pittenbak lag een stuk pittetouw (vervaardigd van de pitavezel van de agave). 'Più forte' en 'più piano' geven in de muziek respectievelijk aan: harder en zachter, più allegro is sneller, più mosso is opgewekter en più stretto is haastiger. Met deze Passer [sterrenbeeld] kun je geen cirkels trekken. Als passe-temps [tijdverdrijf] liep ze vijfmaal de passerelle [smalle loopbrug] heen en weer, alvorens de passe-vite [zeef] te gaan kopen. De Passiezondag (Palmzondag, Palmpasen) valt nog net in de passieweek. Hij koos een pateetje [paté: gerecht van fijngehakt vlees] uit van de tafel met patés (er was geen pâté de foie gras). Achter de tafel hing een schilderij met een dikke laag pâte [dikke verflaag]. In een patates-friteskraam koop je friet (ook wel 'patat' genoemd). Een paumelle is een scharnier en pauillac is een medocwijn. Hij patiencete en zij heeft gepatiencet.

10. Er werd alleen jagerspatois [jargon, vaktaal] gesproken. Een patissier [banketbakker] bestiert een patisserie. Pathetisch, met veel pathos, zette zij de pathefoon [platenspeler] in werking. Met veel empathie [inlevingsvermogen] verdiepte hij zich in de emancipatie. De ruzie werd pats-boem bijgelegd: ze eindigde zoals ze begonnen was. Sommige tics zijn een pavloviaanse reactie [onwillekeurige reactie op een stimulus – denk ook aan het hondje van Pavlov]. Bij 'pawpaw' [2 x au] moet je wellicht aan schieten denken, maar het is een Amerikaanse fruitboom [een sawpaw is een bapao, een snack]. De dader werd op de pd (plaats delict) gearresteerd. Een pdf-bestand is volgens de
PDF-standaard [portable document format] opgemaakt. Pecorino is kaas.

 


2499 Dictee vrijdag 03-12-2021 (1) dictee Dictee van de dag (411) √

Dictee – dictees [2499]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 446 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (411)

1. Ik heb je gepleased omdat je zo placide [zenuwachtig] bleef. Peau de pêche [katoen – gmv] is letterlijk een perzikhuid (paviehuid), (peau de) suède [fijn leer – gmv, wel ook bnw.] een Zweedse huid. 'Pêches melba' is een meervoudsvorm. Ook goed: pêche melba's. Is zoiets nou een pellies [vrouwenmantel] of een pelerientje [kraagmanteltje – pelerinetje, uitspraak]? Op de pallet stonden enkele dozen gepelletiseerd [tot pellets, bolletjes verwerken] schroot. De kamer was helemaal pêle-mêle [overhoop, door elkaar] gehaald. Peigné is kamgaren in statu nascendi [wording]. Die kruiden zijn nogal pedis [puh-dihs] (heet). Veel orthodoxe Joden dragen peies [haarlokken, slaaplokken], met name de Oost-Europese en Jemenitische. Is een 'oorlogsschepen' een 'schepen van Oorlog'? De Koude Oorlog is een begrip geworden. Penages [voorzichtig] werd de pelser [grote soort van sardien, sardine] binnenboord gehaald. Pencak silat (GB ook: pentjak silat) is een uit Indonesië afkomstige vechtsport. Wat is het verschil tussen een pendeloque [hanger van edelgesteente] en een breloque [hangsieraad (aan horlogeketting, armband enz.)] 20 [cijfers] penny's zijn 20 pence waard. De penny-a-liner [wordt per regel betaald – met een penny] schreef een penny dreadful [stuiversroman]. Die pengö's [munt] kwamen uit Hongarije. Hem werden penicilline-injecties toegediend.

2. De gemeente Den Helder ligt in Noord-Holland-Noord. Bij spoorwegovergangen vind je vaak aki's [in NL: overweg met een automatische knipperlichtinstallatie]. De hooggeprezen [GB, VD]
cd-verzameling was goed geprijsd. Ik heb een penchant [zwak] voor kinderen, maar ben niet pedofiel. De onbeschaamdste onder Penelope's vrijers werd door Odysseus gedood. In Europa wordt de pendjerelik [deel kameeltuig] wel als schoorsteenloper gebruikt. Bekijk de penoze eens door een roze bril. Na zijn pensionering begon hij een pensionaat, een pensionnetje. Een peper-en-zoutstel en een peper- en zoutvaatje bevatten beide peper en zout. Peperoni is onrijpe Spaanse peper, in azijn ingemaakt (en pepperoni? – pikante salami!). Een pépinière is een boomkwekerij, een pépite een goudklomp en een peplos (meervoud: peploi) een lang kleed. Perennerende planten zijn overblijvend [vaste planten dus]. Dit tentamen is peremptoir (afdoend – hoeft niet meer over bij examen). De woorden 'perestrojka' [hervormingspolitiek Sovjet-Unie] en 'perikoop' [Bijbelgedeelte] schrijft u vast wel goed (net als 'periscoop' – bij onderzeeboten – en 'trojka' – licht rijtuig met driespan, ook: driemanschap). De perigordtruffel [paddenstoel] is erg gewild en nogal prijzig.

3. Peripatetisch is aristotelisch [wijsbegeerte van Aristoteles] en een peripateticus is een aristoteliaan. Peridot [oo/oh] (chrysoliet, goudsteen) is een soort van olivien (olivijn). Ook aventurien (aventurijn(glas)) is erg mooi. Het territoir [(staats)gebied] moest per (omne) fas et nefas (met alle mogelijke middelen, n'importe quoi) verdedigd worden. Wat is de (het) Ierse pendant [tegenhanger] van de Staten-Generaal? Antwoord: de Dáil Éireann. Ook de Sinn Féin [streefde onafhankelijkheid na] vindt men in Ierland. Fecundiciteit is vruchtbaarheid, lubriciteit is geilheid en opaciteit is ondoorlatendheid voor licht (zoals dekkendheid van verf). Hier is een salomonsoordeel nodig. Is de (het) pendant van de TEE, de Trans-Europa-expres, de TSE, de Trans-Siberië-expres (niet meer in VD)? Deze trein regelt in ieder geval het trans-Siberisch(e) vervoer. Er zijn plenty [veel] arme sloebers die een pl'etje [persoonlijke lening] afsluiten. Het is plezant als iemand plichtbewust is, minder als diegene een plichtvergeten persoon is. Via '*drama*' vind je ook: de 'zoon van Hadramaut', de Arabier.

4. De Libische ambassadeur c.s. (cum suis) zijn nu personae non gratae (enkelvoud: persona non grata – ongewenst persoon). Een personale [met verteller] roman is het tegenovergestelde van een auctoriale [met alwetende en alomtegenwoordige verteller]. De dramatis personae zijn de personen die in het toneelstuk optreden. Een perquisitie is een huiszoeking, perrier is een soort Frans mineraalwater en perrotinedruk is een manier om katoen te bedrukken. Achter de pershingraket (zekere middellangeafstandsraket) gingen de Perseïden (de Laurentiustranen) schuil. Vlak bij de persienne [zonwering met plankjes] dronken we persico [oo], perzikenlikeur. Wil je p.o. (per omgaande) een pernodje serveren? Dit perpetuum mobile werkt alleen in een absoluut vacuüm (?). Een modem verricht per modum (door middel van) digitaal-analoogconversie en omgekeerd. Verschillende typen kationwisselaars worden permutiet genoemd. Deze tabletten worden per os toegediend (oraal, niet anaal). Per occasionem (bij gelegenheid), occasioneel (toevallig) vernam ik dat hij dat vee per obliquum [op slinkse wijze] verkregen had.

5. De pernoze [mannen van het vak, dieven] mannen stonden wijd en zijd als pernoos bekend. Zijn handelwijze is pernicieus [verderfelijk, nadelig, schadelijk]. Permafrost is eeuwig hal [blijvend bevroren grond]. Per jocum [voor de grap] noemden ze hem wel 'peritus artis' [deskundige, kenner – van de kunst]. Perioperatieve (peroperatieve) [tijdens ...] complicaties zijn vervelend. Een peristyle [ie] (peristilum, peristilium, meervoud: peristilia) is een rondgaande (rondlopende) zuilengang. De persad (GB) is een Surinaams gerecht. Syrische export komt vanzelfsprekend uit Syrië. De gevluchte Perzen hadden hun drukpersen op perzen gezet om geluidsoverlast tegen te gaan. Schrijf je 'petticoat' met een i-grec? Nee, dus. Peu à peu (beetje bij beetje) kwam ik weer een beetje bij. Petrissage [kneedmassage] is een vorm van massage.

6. Sommige gereedschappen zijn à double usage [voor tweeërlei doel] geschikt, een corsage draag je en gallisage is het voegen van water en zetmeelsuiker bij most. Het petrarkisme [navolgen van zijn verskunst in vooral liefdeslyriek] is naar Petrarca genoemd. In die straat vinden we drie petit(s) restaurants (GB + VD 2020!). Diverse petites histoires (+ VD) uit die twee petites maisons (+ VD) waren nogal koddig. We hoorden ze aan onder het nuttigen van meerdere petit(s)-beurres. Een peshmerga is lid van een nationalistische Koerdische strijdmacht. Een petameter [1015 m] wordt afgekort tot Pm (picogram wordt pg – 10-12 g). Een petinggi is een dorpshoofd. Onbesproken blijven het peterprinciple [iedereen op een net te hoge functie], de petfles – polyethyleentereftalaat, het peterpancomplex [niet volwassen willen worden] en de petersprojectie [projectie van bol op plat vlak]. Wordt het pi-symbool (π-symbool) gebruikt voor de elektrische weerstand (eenheid: ohm – (symbool: Ω))? De pia mater is het zachte of weke hersenvlies. Een piaiman is een indiaanse sjamaan. De Philipstop kondigde een personeelsstop af. Een peyote is een Mexicaanse cactus. Hoge piefen vangen veel wind.

7. Gelieve de betekenis van pf [tw – minachting, warmte,
Frans-Polynesië als internetextensie], phoe [geringschatting, afkeer of verbazing], pfiew [opluchting of waardering] en pfoe [wat zal ik daarvan zeggen? – bij onzeker antwoord] op te zoeken. Poehpoeh [spottende bewondering of vermoeidheid], dat was werken! Het holifeest (Holi of Phagwa), het phagwafeest, stamt volgens VD van [Hindi, niet officieel Ned.: Holi Phagua]. Wat hebben 'philibertspant' en 'philosophicum' gemeen? Juist, de ph! Een fylum(!) is een stam in het dierenrijk. De pH's van pH-neutrale stoffen zijn nul (0). Ze woonden in pico bello [bijw., bijv. gebruikt] flats. De Pictenmuur is door Hadrianus opgericht. De pidginengelssprekende creolen hielden niet van pide (Turks brood). Een pièce à clef [klee] behandelt een actuele geschiedenis [op toneel], een pièce à tiroir bestaat uit losse episoden/s (idem, vergelijk een episodefilm), een pièce de milieu is het middenstuk van een tafelversiering, het pièce de résistance is een hoofdbestanddeel en pièces montées zijn bergen snoep. Het pied-de-poule is de hanenvoet (tweekleurig weefsel met dambordeffect), de
pied-de-mouche de (vaak niet te lezen) hanenpoot en een pied-à-terre een buiten.

8. Deze piet-in-'t-hok [brandewijn met suiker en nootmuskaat] was duidelijk gepietheind [gappen]. Een pierlala [vreemd, wonderlijk persoon] hoeft er helemaal niet uit te zien als de dood van Pierlala [een geraamte]. Hij ging in zijn blote pierewiet [naakt] pierewaaien in het pierenbadje en stond daar met zijn pierenverschrikker [borrel – quasi om ingewandswormen te verdrijven] wel danig voor Piet Snot [voor gek]. Toppunt: een pierement, gemonteerd op een pieremachochel [roeibootje]! De pince-sans-rire [droogkomiek] droeg een pince-neztje [knijpbril]. Een pillegift stop je toch niet in een pillendoosje of een pillbox? Pilav (VD ook: pilau) is rijst in vleesnat. Het pikkebaasje [klein jongetje] was doodsbenauwd in het pikkedonker. De pineau, likeurwijn uit de Charente, gemaakt op basis van cognac, komt overduidelijk niet van de pinot. Die levert (p blanc) de witte bourgognes en chablis op en (p noir) de rode bourgognes. Pijpjes-lak zijn kamerplanten [en niet een pijp(je) lak ...] met bloemen tot wel 5 cm. Het regende toen hij er met pijl-en-boog op uit trok. In de Phlegraeïsche velden (niet meer in VD) overwon Zeus de Giganten. Ik wil mayonaise met piccalilly.

9. Een jaarring kenmerkt een voorbije verjaring. Overigens krijgt men door een acquisitieve verjaring (usucapio [uu]) eigendom en gaat door een extinctieve verjaring (prescriptie) een vordering of verplichting teniet. Is 'sardineblikje' de juiste schrijfwijze of (ook) 'sardienenblikje'? Beide. De bevindelijke [gegrond op godsdienstige ervaring] predikant hield een stevige hel-en-verdoemenispredicatie. Van dat potjeslatijn (keukenlatijn, kramerslatijn, slecht Latijn) begrijp ik niets. Een hel is een soort zwartgatverblijfplaats (vergelijk: blekhol). De pisterenner – zijn wond zwoor (zweerde) nog – zwoer bij pistacheyoghurt. De amandelgroene groeneamandelboom stond in volle bloei. Hij bezoekt regelmatig volle-evangeliegemeenten, protestantse kerkgenootschappen, verwant aan de pinkstergemeentecultuur (met daar de nadruk op de Heilige Geest). In de boerderij in pisébouw [stampaarde] hadden ze last van pissebedden. De chirurg verwarre liever niet de 'ureter' [urineleider van nierbekken naar blaas – 2 x] met de 'urethra' [urinebuis, van blaas naar buiten – 1 x].

10. Het pisasyndroom is de zijdelingse standsafwijking (VD, GB: niet aanwezig) van de romp bij parkinsonpatiënten. Het piranha-aquarium was voorzien van een pirlamp [passief infrarode sensor]. Het pinyin is een transcriptiesysteem van Chinese karakters in het Latijnse schrift. De gepikeerde biljarter heeft na wat piekeren gepiqueerd: hij maakte een piqué (een piqueetje – met ongeveer verticale keu). Au pis-aller [in het ergste geval] is de redding nabij. Wij stammen af van de rechtop lopende en rechtopstaande aapmens, de pithecanthropus erectus. Planchettes [klein tafeltje, 3 poten, derde is een potlood] worden bij spiritistische seances [bijeenkomst, zitting] gebruikt. Er was één plaats te kort (dus plaatstekort en plaatsgebrek).

 


maandag 29 november 2021

2498 Dictee donderdag 02-12-2021 (1) dictee Dictee van de dag (410) √

Dictee – dictees [2498]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 447 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (410)

1. Een stalinorgel vuurt katjoesjaraketten (korteafstandsraketten) af in snelle opvolging. De planken stellage [plankenstellage] had ook een plankenvloer [planken vloer]. De plano-uitleg [uitleggen van gedrukte vellen papier uit de pers] was eigenlijk geen gezicht. 'Onder de plak zitten' slaat kennelijk niet op tandplaque (tandplak). Deze plasticbom [plastic bom] was met plastic geld [plasticgeld – hoezo? fiches?] betaald. Deze plastic plastieken moeten heel bijzonder zijn. Een plaquetje (plaquettetje) kan een dichtbundeltje zijn. Een plaketje is een aan één zijde versierde medaille. Een plakkaat kun je afkondigen. Is er een vertaalwoordenboek van Platduits naar Plat-New Yorks (vergelijk: Plat-Vroeg-West-Vlaams)? Ik bewandelde platgetreden paden. Het lint om de plattekaas (ook: platte kaas) (wittekaas = kwark) had een platte knoop. Het plompenblad [waterplant] lag naast een plomb [stuk lood]. De PLO is de Palestinian Liberation Organization (Palestijnse Bevrijdingsorganisatie). Een steentje kun je over het water keilen (kiskassen, plisjeplasje gooien).

2. Repletie is volbloedigheid (die plethora = volbloedigheid heb ik tegen dat ik weer als donor bloed moet geven). Een plimsollmerk geeft een beladingsgrens voor schepen aan. De plebejers (ze vormen het plebs) plachten plebejische uitdrukkingen te bezigen, vooral als er weer een plebisciet (volksstemming – met een grote opkomst) op komst was. De playboy mepte in het rond met de pleeboy. Ik kan me niet voorstellen dat de (het) plein-pouvoir [lastgeving tot verrichting van zaken zonder enige beperking] de atelierschilderkunst en het plein-air [schilderen in de vrije natuur] betrof. Plompverloren trok de tandarts zijn geplombeerde kies. De ondergeschikte was weer aan het pluimstrijken [vleien, kruipen]. De pluk-ze-wet heeft al veel opgebracht. Pluchevaste wethouders zijn plucheplakkers [znw.]. De pluchen [bnw.] beer lag dus op het pluchetapijt. De jongens waren weer aan het plukharen (vechten, polemiseren – bij schrijvers is dat pennentwisten). Stop het maar in de pmd-zak [in BE plastic flessen, metaalverpakkingen, drankkartons]. In een pluri-etnische [niet in wdb.: multiculti, multicultureel] samenleving zie je vaak een pluk-de-daghouding (ben ik nu racistisch?).

3. Het meisje had al heel wat pluissel van het pluizenbeest afgetrokken (of ben ik nu weer antifeministisch?). Slapen de kinderen in die typische tipi's [indianentent, wigwam]? Onze poetsster wilde wel in mijn poesiealbum (poëziealbum) schrijven. Een poète maudit is een min of meer asociale schrijver. Een poesjenellenkelder vind je als marionettentheater in Antwerpen. Poe-ee [verbazing: allemachtig], dat is een grote! Een poesaka was een erfstuk in Indië. Op Poerim [Hamansfeest, Lotenfeest] wordt vaak veel poerim [drukte] gemaakt. Kun je poulet [kip, kuiken] ook als poelet in de soep gebruiken? Een poelepetaat is een parelhoen en een pochet een lefdoekje. Ook Poetin weet dat een poed een Russisch gewicht is. In dat poepchique hotel moet je poepchic gekleed zijn. De plof-bv verkocht als dekmantel sundae, plombière-ijs. Poésie pure is de absolute dichtkunst (niet van dijken; de term is van Baudelaire). Wat is een poestaburger? Antwoord: een platte bal van gehakt vlees waarin kruiden en groenten verwerkt zijn. Podsolgrond is grond met inspoeling van schierzand [bleekzand].

4. Een portiuncula-aflaat [Portiunculakapel in Assisi – Franciscus! – en in de franciscaanse kerken] kun je op het Portiuncula-aflaatfeest verdienen. De zwager voelde zich door de rest van de familie buitengesloten: een typisch geval van buitensluiting. Wat is die grijnzaard een veinzaard [huichelaar], zeg. Die prodentglimlach verging hem wel op het procrustesbed. De mens is homoiotherm (homeotherm – warmbloedig, 'vaste' lichaamstemperatuur) en niet heterotherm (poikilotherm – koudbloedig). Met een thermocauter (thermocautère) kun je weefseldelen uit- of doorbranden. Wanneer gebruikt men Poldernederlands? Antwoord: als 'men' een hoogopgeleide vrouw is in de Randstad. Het is niet zo leuk meer in de bigbrothermaatschappij (dat vindt men ook bij zoeken op '*therm*'!). Het was pokkenweer. De pokkenlijer vond de nieuwe regenjas van een pokkenduurte, om niet te zeggen: bereduur. Hij had daarbij een waterproof [woh] (waterproef [waa]) trenchcoat (gabardine regenjas, gabardineregenjas) en een mackintosh [idem] op het oog.

5. De poisemaat [pwaa-zuh] is een niet-SI-eenheid van viscositeit. De polak [Poolse Jood] ving een pollak [vlaswijting, witte koolvis]. Een lapalissade is een waarheid als een koe. Dat woord is niet ontstaan uit een lidwoord en 'palissade' [maar naar Monsieur de la Palisse, held van een zeker lied]. Een point sur tête en een point allongé staan boven een noot, een point-to-pointrace vindt plaats op een rechte baan, het point-lacé is een borduursel, het pointillé is in millepointsbinding geweven stof, een puntdicht heeft een pointe, een point d'appui is een steunpunt en een point d'honneur is iets wat het eergevoel raakt. De pogrom [Jodenvervolging] was een poignante [schrijnend, ontroerend] vertoning; het pogoën [pogo = wilde, vrije dans bij punkmuziek, gekenmerkt door op en neer springen] trouwens niet minder. De poires belle Hélène smaakten prima. 'Polyglot(te)' kan naar een meertalige bijbel verwijzen.

6. De mens zou polyfyletisch (polygenetisch) zijn en afstammen van verschillende dieren. De term 'polyfyllie' wijst op overtallige (boventallige) bladeren bij een plant. Welke vragen stonden er op de polllijst? Polsvoelen was een tic van deze arts. Pollinose (pollinosis) is hooikoorts. Ze dansten de polka-mazurka. Schande! Hij veegde aan mij zijn pollevieën [aan zijn laars lappen]. Een hoody (sweater met kap; niet: foodie! – met voedisme) kan je identificatie bemoeilijken. Biljartkeus hebben pomeransen [knopje van leer of vilt dat op het stooteinde van de biljartkeu gelijmd is]. En biljarters hebben de biljartkeuze gemaakt. Mag ik je haarpommade [crème, lotion] lenen? Wat wil je, pommard [bourgognewijn uit de betreffende plaats] of pomerol [bordeauxwijn uit de betreffende plaats]? Wat is correct: 'Pompejaans', 'Pompejisch' of beide? Beide. Pongé is een lichte soort van taf. De voertuigen mochten druppelsgewijs de pontbrug over. Het bonzen deed ons fronsen. Het ponsen [doorslaan, drevelen] deed de bijen gonzen. Een porseleinservies [znw.] is een porseleinen [bnw.] servies. Pas maar op voor die pop-ups [afbeelding op scherm die openklapt en heel irritant kan zijn: zoek op internet dus een goeie
pop-upkiller
]. Overzie je wel de portee [reikwijdte] van het huren van deze portakabin [kèh-bihn] [kant-en-klaar geleverd tijdelijk gebouw]? De portorico [rooktabak van het gelijknamige eiland] komt uit Porto [ook: Puerto] Rico.

7. 'Brunch' is een porte-manteauwoord [samentrekking: breakfast + lunch]. Een porte-malheur is een onheilsbode, een porte-lettres een omslag voor stukken en brieven, een porte-bonheur een gladde armband, een porte-brisée een vleugeldeur, een porte-cigares een sigarenkoker en een porte-crayon een potloodhouder. In de poshte [niet in wdb. – 2021 wel: bekakt] buurten wordt het meest port-salut (trappistenkaas) genuttigd. Potverteren is de pot verteren. Een
pot-au-feu is een stoofpot van vlees met bouillon en groente [en een pot à feu een decoratieve vaas], een pot de chambre is een nachtspiegel, pots-de-vin zijn steekpenningen, van een spaarpot kun je een betaalpot maken (tv-reclame), de potica is een lekkernij uit Slovenië, een potje-dek is een ketellapper, potje-met-blommen is een bastaardvloek, dat sujet [persoon, meestal ongunstig] is een lastig potnat (potstuk – mens, snuiter) en poudre de riz (poudre d'iris) is gemalen en geparfumeerd talkpoeder, als blanketsel [bij maquillage, schminken] gebruikt. Het gemiddelde potlife [gebruiksduur van iets aangebrokens] is drie maanden. Het is allemaal één pot nat.

8. Een potemkindorp is een façadegemeente [alleen in schijn]. Bij het WK poolbiljart waren de spelers in poules verdeeld. 'Poesje' is een verkorting van 'pousse-café' [glaasje cognac of likeur na een kop koffie]. Ik doe dit pour les beaux yeux de [uit pure liefde, zonder bijbedoelingen] Miep. 'Publiek-private samenwerking' wordt afgekort tot 'pps'. Ten onrechte heeft de gedachte postgevat dat potas [kaliumcarbonaat] oorspronkelijk iets anders was dan de naam suggereert. Het is wel zo dat bijtende potas kaliumhydroxide [KOH] is. Het cenakel was de zaal van het Laatste Avondmaal [ook: lit(t)eraire of machtskring]. Een triakel (complex geneesmiddel – ook: teriakel) heeft wel iets van een panacee [middel tegen alle kwalen]. Een miraculeus mirakel is verwant aan een spectaculair spektakel. Een pentakel [pentagram, druïdevoet] is een drudevoet. Het Delfts orakel is niet het orakel van Delphi, het pythisch orakel (figuurlijk wel delfisch!). Een hibernakel [plant] heeft winterknoppen. De afkorting 'h.o.d.n.' staat voor 'handelende onder de naam' (bijvoorbeeld: vof Bakker – vennootschap onder firma). Een fabrikant heeft een fabriek waar de fabricage van fabricaten plaatsvindt. Was dat PPS (postpostscriptum) nou echt nodig

9. Pyridine komt in nicotine voor, pyridoxine is vitamine B6 en water is H2O. Als grapje moet daar voor 'HOOI' nog een 'I' achter (H2OI). Het qu'en-dira-t-on zijn praatjes. De Taalunie zou een powerpointpresentatie (ook: P...P...) verzorgen (ze zouden powerpointen), waarbij de pianist dan ppp (pianississimo) speelde. De practical-jokers onder de praktikanten haalden practical jokes uit tijdens de practica. De prairie-indiaan wilde er niet over prakkiseren (VD ook: e, alleen: afprakkeseren). Ik wilde niet zeggen dat je foeilelijk bent. In die laatste zin is sprake van paraleipsis (praeteritio, pretermissie, paralipsis – juist onderstrepen wat je pretendeert te verzwijgen). Praxeologie is de studie van het menselijk handelen. Een praktiserend arts heeft een praxis (een praktijk). Dat was een prakticabel plan. Wat een cursor is weet je, een precursor is een voorloper. Er was geen rouw, nadat de prauw zonk. De pratatieve [praatgraag] carabas [parvenu, blaaskaak] zou nog prat gaan [fier, trots, hovaardig zijn] op de door blinde fortuin [puur geluk] verworven grote rijkdommen.

10. Eén oud aandeel kan worden gelijkgesteld aan drie nieuwe. Ten slotte (in één keer goed geschreven!) enkele 'pre'-woorden:
pre-embryonaal [eerste twee weken], prmptief [preventief],
pre-emeritaat [voortijdig], pre-industriële [voor het industriële tijdperk], premier cru [kwaliteitsaanduiding van wijn], préjugé (vooroordeel), prednison [geneesmiddel], prelude [voorspel, dat voorafgaat],
pre-electoraal [voor de verkiezingen] en prminent [boven andere(n) voortreffelijk].