Dictee –
dictees [2434]
Vragen en
opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee
493 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee
van de dag (364)
1.
Zijn mannelijk oir [oor]
[afstammelingen in
rechte lijn] deed niet altijd wat
oorbaar is. In een notendop: die notenhouten tafel (oorspronkelijk
gemaakt van notelaar = (ook)
notenhout) is kuis [helemaal]
verrot. Het is maar een klein nuanceverschil [n/s].
Een obligatist zingt of speelt de
obbligatopartij. Welke schrijfwijze
prefereer je: 'regimetje' [sjwa
uitspreken!] of 'regiempje'? De
afkorting dav. betekent daaraanvolgend
[en d.a.v.
daaraan
voorafgaand
en dov.
daaropvolgend].
Wanneer krijg ik de daarbij behorende versierselen? Ik vind
'daarentegen' een onlogisch gespeld woord. De daze [versufte]
daas [brems,
paardenvlieg] vloog rond. Dada
[kindertaal: dag],
opa! Bij de dagdieverij [lijntrekkerij]
heeft hij gedagdroomd. Zo'n danteske hel [Dantes
hel, de hel van Dante, Dantes inferno – zie De
Goddelijke Komedie van Dante
Alighieri – de Divina Commedia]
wil je niet kennen. Hij was een dark horse [outsider]
in de darkroom [voor
vluchtige, anonieme seks]. Hij
dartte, hij speelde darts, hij beoefende het dartsspel.
Het world wide
web [www]
loopt al snel een data-infarct [vastlopen]
op. De decumul [ongedaan
maken van nevenfuncties] van al
die cumuls [bijbaan]
werd hoog tijd. Op de deelgenotenbijeenkomst
kwamen alleen vrouwen. 2 mei is niet de Dag van de Arbeid. Gode zij
dank, het slachtoffer zei 'dank' [of
was het 'godzijdank?].
2.
Het ene danseusetje [uitspraak:
euze]
stopte ermee, het andere ging door. De davvenende
[bij joden:
bidden] man werd niet gespaard.
Zijn broer is daaraan debet. DDT
(dichloordifenyltrichloorethaan)
mag niet meer gebruikt worden. Het débouché [afzetgebied]
van dit modeartikel wordt snel kleiner.
Dit debutantenbal was alleen voor
meisjes. Decadelang [n/s], decennialang
gebeurde er niets. In het decembernummer werden de Decembermoorden
[SR]
herdacht. De delicatessenwinkel liep
goed. Het demaskeren was één groot
demasqué. Demarqueren
is begrenzen, een demarcatielijn
vaststellen. Dengue is knokkelkoorts. Hij had in zijn eentje het
deskundigenrapport geschreven. De
detente [politieke
ontspanning] bekortte de
spionnendetentie [gevangenhouding].
Ze droeg een schattig
deux-piècesje
[tweedelig
mantelpakje - zelfde mv.]. Dat waren
deugddoende complimenten. Mijn broer is deeltijdhoogleraar, zelf
geniet ik deeltijd-VUT [vervroegde
uittreding
uit dienstverband]. Deze
hyperlink deeplinkte (dieplinkte)
direct naar het gewenste subartikel.
3.
Bij deflecteren treedt deflexie
[verloren gaan van
buigingsuitgangen] op. Waar is
onze defibrillator gebleven? Welke deiktische
[ij]
[aanwijzende]
pronomina [voornaamwoorden]
ken je? Let wel: deïsme [op
de rede berustend geloof in een transcendente god]
is iets heel anders. Hij walgde van degout [afkeer;
het was dan ook degoutant]. De
dekenfabriek begunstigde de dekenij (het
decanaat, dekenaat). Zijn
denkwijzenvorming ontging me geheel. Het
ministerie [M
indien specifiek aangeduide instelling!]
liet een depêche [bericht,
ambtelijke mededeling, telegram]
uitgaan. De depothouder beheert een depotje en
heeft van alles in depot,
en dépôt.
Ik ben depri [gedeprimeerd].
Is tiendehalf dan niet gewoon vijf? Antwoord: nee, de tiende voor de
helft, dus negenenhalf (negen
en een half). Ik had een
negen-en-een-half voor mijn proefwerk. De deputé
[gedeputeerde]
sloeg de eerste paal, zijn collega(-gedeputeerde)
verzorgde de eerstesteenlegging. De drie derde(kaarte)n
[drie, driekaart]
waren – het zal niet verbazen – opeenvolgend. Het derwisje was
een kei in bedelen. Ik wist ook niet wat een deservitor [deservant,
waarnemend pastoor] was. De
dienstdoende locoburgemeester was onbereikbaar. Hun dienst na
verkoop(!)
[BE:
klantenservice] werkt perfect.
Alle diergaardebezoekers [n/s] hoorden het. De
diodebuis [n/s] kreeg spanning. De
dioxine-uitstoot [n/s] was verontrustend. Alle
directbetrokkenen gingen akkoord. We
gaan met direct mail [direct
aanschrijven van potentiële klanten]
werken, met een directmailactie dus.
4. Tijd
voor de vrijdagse wasbeurt! De dieptepass [n/s] kwam goed aan. Mijn diere Holland, ik hou van je. Het peloton zou het
gat nog dichtrijden. In het diastolenritme
zetten hartkamers en slagaderen uit (antoniem:
systole – samentrekken).
Alle OPEC-landen op een na hebben ingestemd met het voorstel. De
OPEC is trouwens de Organisatie van de Olie-exporterende Landen
[Organization
of the Petroleum
Exporting
Countries].
Sommigen hebben een lat-, anderen een op-en-afrelatie. Onderdak
krijgen is het begin van onder dak zijn. Een omphalos
is een navelsteen, omfalitis is
navelontsteking en onychitis is
ontsteking van het nagelbed. We kennen Olympische Spelen, Olympische
goden en olympische disciplines. Wat is het bijzondere aan het
volgende rijtje woorden: beenloos, geheugenloos, gewetenloos,
hersenloos, levenloos, meedogenloos, wapenloos en wezenloos [de
woorden hadden al een n!]? De
luiten [luitenant]
speelden op hun mooiklinkende oeds (oets
- fretloze, elfsnarige Arabische luiten).
In 'ootje-bot' zitten 3 o'tjes [weggevertje].
5.
De oersted is een eenheid van magnetische veldsterkte [symbool: Oe]. Het is oer-Hollands om te denken dat het Oerhollands ook op schrift gesteld
zou zijn. Oh la la (ook: olala),
daar spelen ze oi [uit
de punk voortgekomen muziekstijl van de skinheads].
De officier van justitie (tevens
persofficier) betichtte de
minister van Justitie van klassenjustitie. Deze – een klassespeler
bij het librespel – echter ontkende in alle toonaarden. Het
offshorebedrijf [offshore
bedrijf]
was gespecialiseerd in offshore oliewinning
[offshoreoliewinning].
Uit Ofir (niet
meer in VD) kwam het goud voor
Salomo's tempel. Het ogam is het Oudiers alfabet. Het okapi-jong
bibberde. Er moet iets ophanden zijn: hij wordt op handen gedragen.
De door de staat beheerste oliemarkt leek veel op een oligopolie
[markt met slechts
enkele aanbieders – niet alleen olie!].
6.
Om godswil, in jezusnaam, doe iets aan die omerta-achtige [zwijgen
van maffialeden] clan. De
onderuitgezakte ondervoorzitter somde de onderscheidenlijke
mogelijkheden op. In de onlineshop [online
shop]
kon je een online woordenboek [onlinewoordenboek]
bestellen. Ongles-bleus
[+]
zijn cultuursnobs. Oneiromantie
[ee
(t)s]
is droomuitlegging. Hij zit weer te oneuzen [oneerlijk
spelen]. Zullen we er maar een
streep onder zetten, die discussie over het onderzetten van de
Hedwigepolder in Zeeuws-Vlaanderen? Je kunt niet ongebreideld bij
moeders brijpot blijven zitten. Volgens een on-dit [gerucht]
is de onderwijs-cao rond. Een onyxen [van
onyx] poema is gevaarloos. Het
ontiegelijk ontraden plan was wel vol gevaar. Ontwaarde oordelen zijn
in het onoorbare ons-kent-onscircuitje [ons kent ons] illusoir [slechts
denkbeeldig]. Het augusteïsche
[keizer Augustus]
tijdvak duurde rond de vijftig jaar. Die cicero [12
punten = augustijn - betreft drukletters] heeft de
augustijnhoogte. Een uitroep van verwondering over grote domheid is:
o sancta simplicitas!
7.
Neem twee capsuletjes (de
sjwa is
voorgeschreven bij deze
uitspraak! – ook: capsuultje – Leidraad)
per dag. Hij doet zijn doctoraalexamen. Het stap-voor-stapstappenplan [stap voor stap] sloeg aan. De dividivi is een West-Indische boom. Ook de doelgemiddeldeverschillen [n/s] lagen net als
de doelsaldo's dicht bijeen. Met een djak [SR]
kun je de auto opkrikken. Djinns [goede
of boze geest] zitten tussen
mensen en engelen in. Een diasteem is een spleetje tussen de
voortanden. De dissidentengroep bestond
geheel uit vrouwen. 'Dittograffie'
is een typisch geval van dittografie(!).
Een dithyrambe was oorspronkelijk een loflied op Bacchus. In de
drive-in bekeken ze de film. Als dolle driesen gingen ze tekeer. Ik
hoef geen drie-in-de-pan, geef mij maar een appelbeignet. Rastafari's
[(aanhanger van
de) rasta]
dragen dreadlocks [dikke
strengen van ongekamd haar]. Het
castingbureau [toneelrollen
toebedelen] levert de juiste
dramatis personae
[lijst van
personen voor toneelstuk - alleen mv.].
Het dagelijks aantal draaiuren [van
molens] is wettelijk vastgelegd.
In Drenthe kun je Drents drentenieren. Paarden kunnen best droes
[neus- en
keelcatarre met klierzwelling]
hebben.
8.
Helaas is down [ziekte
van Down, syndroom van Down, trisomie 21]
wijdverbreid. De Dow-Jones(index)
[al –] staat hoog. De doradepopulatie
[goudmakreel,
roodbaars] [n/s] slinkt. Wie zitten er
in deze douane-unie? Zijn jasje was double-breasted [elkaar
bedekkende voorpanden en 2 rijen knopen].
De domineese [vrouw
van] beviel. Leg dood die bal! Ga
je nog meer donderspeechen/s houden? De
grootspreker maakte zich er met een dooddoener van af. Hij was door
en door gepokt en gemazeld. De door- en doorgoede [minder juist: door en door goede] brave borst had het
niet meer. Wil je die twee shampoos voor me meebrengen? Er verscheen
op de monitor een dropdown(menu)
[rolmenu].
Droogzwieren? Ja, centrifugeren! De druïdedienst [n/s] hoorde bij de oude Kelten. Terwijl haar man drukdoend optrad, was Els
gewoon druk doende met de afwas.
Klip-en-klaar: ze verdient deze
prijs dubbel en dwars. In het bos was er een dryadenviertal
[bosnimf]. Bols en die andere
je-weet-wel maken allebei dubbelgebeiden
(= jenevers).
De ster Algol is de Duivelsster. De rioja
[ch]
is een Spaanse wijn uit het Ebrodal. Een riotgun
[raa-juht-guhn
goal,
sproeier, schrootgeweer] is een
vuurwapen.
9.
Een caracal is een steppelynx, een
caracole een wijngaardslak. De uitdrukking 'hij is ziende blind' is
een voorbeeld van een oxymoron [met
2 tegenovergestelde begrippen].
Geef dat drankorgel maar een paitje [jenevertje]
van mij. Pakoelie is geelharthout: een
schoolvoorbeeld van hardhout? Leg uit
het verschil tussen opgijnen [ophijsen
met een gijn] en opgeien
[zeilvaart: de
schoten van een zeil door de geitouwen naar binnen ophalen].
Een opera buffa (opéra
bouffe) is een luchtige opera met
satirische elementen, waarin de zang met de dialoog afwisselt (ook:
opéra comique). De ophicleïde
is een voorloper van de tuba, en een eufonium
is ook een koperen blaasinstrument. Een orfisme
is genoemd naar Orpheus. Zou dat ook
gelden voor de orpheusgrasmus? Ja.
Is deze iPhone (evt.
X erachter
uitspreken als 'ten')
wel ouderenproof? De ouden-van-dagentaal laat zich moeilijk
verstaan. Een drôle de guerre is een phoney war [vreemde
oorlog, schemeroorlog]. Is er
voldoende knowhow [kennis]?
Neodymium
heeft atoomnummer 60 [en
symbool: Nd].
Een soundbite is onder andere een kort geluidsfragment. De salus
populi is het welzijn van het volk.
10.
Als landen oorlog voeren, zijn ze oorlogvoerend. Petje af voor die
oorkondekenner [n/s]. Dat is toch niet
oorbaar: hij is een notoire
[twaar, toor]
oirverwekker [oor].
Hoe zit dat ook alweer? Hij was de enige
ooggetuige; daarom was zijn ooggetuigenverslag
doorslaggevend. Opendoen is meestal de deur opendoen. Erop afkomen is
erop afgaan. Bij de fiets en de tram moet je goed kunnen opstappen.
Hij moest de fiets op stappen. Ik wil je niet opdrijven, maar pas op
dat we niet de zee op drijven. Het boek van Johannes wordt ook het
openbaringsboek genoemd. Een fles en een trukendoos kun je
opentrekken, oude wonden kun je openrijten. Hoe schrijft VD GB?
Antwoord: het
Groene Boekje [groene
bijbel, Woordenlijst Nederlandse Taal].
