Dictee
– dictees [2200]
Oefendictee
663 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee
van de dag (194)
1.
Om distantie te scheppen, moet je je distantiëren.
Hij draagt graag een atjehjas. De clairet
is de blekerd [rood],
de clairette
[wit]
niet. De CJD
is de Creutzfeldt-Jakob
disease
(kortweg:
CJ:
creutzfeldt-jakobsyndroom).
Hij is geboren in Cádiz
in Spanje. Beschrijf het clausproces eens [zwavel
uit industriële rookgassen halen].
Zij is een classy [klasse,
stijl hebbend]
douairière [adellijke
weduwe].
De regering doet aan clawback [afroming
van voordeel, belastingen].
Die clashte
[botsen,
conflict]
overigens met de oppositie. Dat was clementia tecta rigore: mildheid
onder de schijn van strengheid. Een clerihew is een vierregelig,
humoristisch gedichtje met rijmschema aabb. Ze droeg een
closed-forever [armband
zonder sluiting].
Hij gebruikt vaak de closereadingmethode
[alleen
de tekst].
Een kleine club is een cluppie. Cochenilline
is karmijnzuur. De cockneys spreken Cockney. Coco's zijn papegaaien.
Waar liggen de Cocoseilanden? Ten
zuidwesten van Java.
De Code Civil is de Code Napoléon
[Burgerlijk
Wetboek 1810-1838].
De codex argenteus is het enige handschrift van Wulfila's Gotische
Bijbelvertaling. Een coin de feu is een korte kamerjas.
2.
De codex constitutionum is een van de vier delen van het onder keizer
Justinianus tot stand gekomen Corpus Juris Civilis. Coërcitief is
bedwingend. De coherer in oude radiotoestellen is later vervangen
door de detector. Co-instructie is toch een zekere vorm van
coïncidentie. Het coldcaseteam kwam in actie, toen de verdachte de
coldturkeymethode volbracht had. Col legno is met het hout van de
strijkstok. Een colombine draagt een colombinekostuum
(geen
pierrotkostuum).
Een combiné is een zekere skiwedstrijd. Een comédie de moeurs is
een zedenkomedie, de Comédie-Française
(Théâtre-Français)
kent iedereen natuurlijk. Come sopra: als boven. Cometten is comète
spelen. Comitas gentium (comitas
inter gentes):
hoffelijkheid tussen de volken. Comiter, sed fortiter: vriendelijk
(beleefd)
maar dringend. Commercen is het commercespel spelen. De commune bonum
is het gemeenschappelijk bezit. Wat doen Comité I (hoofdletter
– BE, inlichtingendiensten)
en Comité P (BE
– politiediensten)?
3.
Zelf zouden hun tijdgenoten het jaar 30 A.a.C.
(Anno
ante
Christum)
beslist niet zo benoemd hebben. AAD
[bnw.]
is analoog
opgenomen, analoog
gemixt, digitaal
op de cd-master vastgelegd (vergelijk
ADD
– bnw.).
Het aaisykjen is het kievitseieren
(ook:
kieviet)
zoeken. Hij staat als maniakaal [maniak]
bekend. Aam
is de literaire
(GB
ook: tt)
aanduiding voor adem. Een Mozambikaan komt van Mozambique. Aanbevelen
is recommanderen.
De zee kwam aangebrand. ADHD
(GB
ook wel: adhd)
is een aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit. De staat (ook
wel Staat, als verkorting van: de Staat der Nederlanden)
heeft hier een golden share [gouden
aandeel, vetorecht].
Je moet je trui aandoen, want we zullen dat bedrijf met vriescel
aandoen (onderweg
bezoeken).
De planten gaan al wortelschieten.
Wanneer zou deze reverbère [lantaarn(paal)]
aangaan? Utile dulci: het nuttige aan het aangename gepaard [met
het aangename verenigen].
De officier van justitie fungeert als openbaar aanklager van het
Openbaar
Ministerie
[OM].
Maria-Boodschap is hetzelfde als de Aankondiging des Heren.
4.
Hij kon de kachel niet aankrijgen.
Ze zouden het werk niet aankunnen. Heb je de kachel al aangemaakt?
Een commère is een kletskous. Een commis de rang is een zekere
kelner. Een
commis-voyageur is een handelsreiziger. Zij toont veel
commitment [betrokkenheid]
met (bij)
de zaak. Commodo meo: als het mij gelegen komt, te gelegener tijd,
commodo suo: als het hem, haar gelegen komt, te gelegener tijd en
commodo tuo: als het u gelegen komt, te gelegener tijd. Ik vind hem
maar een commuin
[ui]
[heel
gewoon]
mannetje. Hij houdt niet van opsmuk: hij is commun
[uh]
(alledaags,
gewoontjes).
Speel dat stuk maar comodo [rustig].
De naam Emmer-Compascuum duidt op gemeenschappelijke weidegrond.
Het schip heeft commune
[algemeen]
averij. Een compère is een snaak of kornuit. Soldaten spreken over
een compie
[compagnie].
Een compliment à crochet is een compliment dat men maakt met de
bedoeling er zelf een terug te ontvangen Wat heb je liever: een
compact camera
[compactcamera-apparaat]
of een compactdiscspeler?
5.
Communi consensu: met algemeen goedvinden. Bij geneesmiddelen kom je
de term comprimé [pastille
van droge stof]
tegen. Een
compte-rendu is een financieel verslag. Kijk, een
comtoiseklok
[hang-slingerklok]!
Con brio: vol vuur, vol gloed, con affetto: met gevoel en con amore:
met liefde, graag. Bij conche [mengmachine]
denk ik aan chocola, bij concha [doopschelp]
aan dopen. Hij hield een concies
[s]
[beknopt]
betoog. Concordia discors: tweedrachtvolle eendracht. Een condenser
[ontsteking]
doet ontploffen en een condensor
is een gasverdichter. Conditio tacita: voorwaarde die vanzelf
spreekt, condition humaine: het menselijk tekort en condictio
indebiti: vordering wegens niet-verschuldigde betaling.
6.
Een concursus realis is een meerdaadse samenloop van strafbare
feiten. Con espressione: met gevoel. Confiscabele
goederen worden geconfisqueerd
(in
beslag nemen).
Con moto: levendig, conjunctis viribus: met vereende krachten en con
fuoco: met vuur, levendig, hartstochtelijk. Consilio manuque: met
raad en daad. Consanguiniteit
[bloedverwantschap]
is consanguien
[gwie].
Connu dans l'univers et dans mille autres lieux: bekend in het heelal
en op duizend andere plaatsen. Con precisione: met nauwkeurige
inachtneming
van beweging, schakering en uitdrukking. Contra bonos mores: in
strijd met de goede zeden, contradictio explicita: uitdrukkelijke
tegenstrijdigheid, contradictio in adjecto: tegenstrijdigheid in het
bijgevoegde, in het bijvoeglijk naamwoord (droog
water),
contra legem: onwettig, contra naturam: tegennatuurlijk en contra
rationem: strijdig met het gezond verstand. Een contre-épreuve is
een tegendruk [met
de diepdrukpers].
Mio conto: (op)
mijn rekening.
7.
Na de sport volgt de coolingdown. Een conveyer is een transporteur.
In jongerentaal is cool ironisch gebruikt 'coewl'. Constitutum
possessorium: stilzwijgende bezitsovergang (soms
als schijnhandeling)
met als antoniem traditio brevi manu: eigendomsverkrijging van
goederen waarvan men reeds houder is, consilium ante rem: raad voor
daad, consolateur des misères: trooster bij ellende en consolatrix
afflictorum: troosteres der bedrukten. De constantiawijn (niet
in wdb.)
komt uit Zuid-Afrika. Verzorgt de afdeling contentieux [geschillen
van bestuur]
van
de Raad van State ook contentieuze rechtspraak
[bij
geschillen]?
Ja,
dus.
De contiguïteit
[guu-wie]
betreft de samenhang der dingen. Een contorsioniste is een
slangenvrouw. On ne peut contenter tout le monde et son père: men
kan het niet iedereen naar de zin maken. Conto a metà : halve
rekening, rekening met een ander op gelijk aandeel in winst en
verlies, conto corrente: rekening-courant, conto de reis: een oude
munt.
8.
Ten aanschouwen van veel publiek viel de korfbal door de mand. De
deur zou aanstaan en dat zal de dief wel aanstaan. Aanstootgevend is
choquant (shockerend).
Attaqueren is aanvallen. Coram Deo is ten overstaan van, voor het
aangezicht van God. Coram publico is openlijk, in het openbaar. Met
cordoba's betaal je in Nicaragua. Coq-à -l'âne is wartaal, coq
au vin
is een gerecht van kip, gestoofd in wijn. De copia verborum is de
woordenschat. Een coronary bypass doet iets met de coronairarterie
[slagader].
Tussen korporaals heerst niet zo gauw een corporale [als
van een corps]
sfeer. Een corporate brochure
[broo-sjuhr]
is een bedrijfsbrochure. Corpo di bacco: goeie hemel (bastaardvloek).
Cornu copiae (cornucopia
=
cornu copiae):
hoorn des overvloeds. Corrida (de
toros):
stierengevecht. Corriger la fortune is valsspelen. Coulis [vloeibare
massa sauzen en soepen]
kun je eten, machicoulis [voor
brandend pek op de vijand]
niet. Het is niet allemaal couleur de rose [rozengeur
en maneschijn].
Een couchpotato [bankhanger]
vind je op de couch [ligbank].
Een cosy corner: is een hoeksofa.
9.
Er is geen lekkerder kotelet dan een côtelette suisse. Columbus
noemde het latere Costa Rica de rijke kust. De costumen
van Brabant zijn opgeschreven regels van gewoonterecht.
De cosmossen
vormen maar een mespuntje van de kosmos. Cosas de España zijn
ingewikkelde zaken, voor een buitenstaander niet te begrijpen. Cor
unum et anima una: één hart en één ziel (zijnd)
en corvo rarior albo: zeldzamer dan een witte raaf. Een court is een
golfbaan en cour maken is het hof maken. De cour de père Duchesne is
het hof van Jan Vlegel. Een cowcatcher (grill,
grille)
zit voor op een landrover. Een cowpertoren is een windverhitter. Mijn
vrouw had de ene dochter voorin (voor
in de auto)
en ik had de andere dochter voorop (voor
op de fiets).
Die vent is ronduit een pervert [perverseling].
Zijn plompe kunst produceert hij Crassa Minerva [plat,
boers].
Kun je crack [cocaïne]
in crag [schelpgrind]
smokkelen? Lastig,
denk ik.
Crambe bis
cocta
(recocta,
repetita):
oude koek, opgewarmde kost.
10.
Op een cremona [viool]
kun je spelen. Hier wat crêpes: crêpe (weefsel,
rubber of flensje),
crêpe de Chine (licht
zijden crêpeachtig weefsel),
crêpe georgette (een
enigszins doorzichtig (kunst)zijden
of kamgaren weefsel waarbij zowel kettingdraden als inslag uit
crêpegaren bestaan)
en crêpe suzette (gevuld
flensje geflambeerd met likeur).
En met crème:
crème au beurre (botercrème),
crème de cacao (een
likeur),
crème de cassis (idem),
crème de la crème (het
neusje van de zalm),
crème de menthe
(likeur),
crème de vanille (likeur),
crème fouettée
(slagroom)
en crème fraîche (zure
room of slagroom).
